MIDDELRIJRGSCHE COURANT.
Donderdag
2 Augustus.
Uit Stad en Provincie.
IP. 480
149' Jaargang.
1906.
Daze courant verschijnt d a g e 1 ij fe smet uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor allo plaatsen In Nederland franoo pp. 2.
Afzonderlijk* nummers kosten 5 cent.
Thermom. e n t e 1 e g r. weerbericht van het N. Met. Instit. te De Bilt.
1 Ang. 8 n. tb» 68 gr., 12 a. 77 gr., av. 4 n. 77 gr. F. —Hoogste barom. stand 766.2 te Iledaix
laagste 754.4'teValentia. Verwachting tot den avond van 2 Ang. zwakke tot matige
Z.W. wind, helder tot lioht bewolkte lHoht, droog weer en iets warmer temperatuur.
AdvortentiSn; 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- on
alle andoro familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50elke regel meer
20 oent. Boelames 40 eent per regel. Groote letters naar de plaats, dio zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentië'n en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betroffendo
Handel, Njjvorheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau A. DV
LA HAR An., N.Z. Voorburgwal 200, Amsterdam-
De Zierikzeesche Gemeenteraad
en de
Hoogere Burger School.
Het was op 14 Juli jl. niet voor de eerste
maal dat de vroede mannen, die de goede
stad van Zierikzee besturen, met betrekking
tot het al of niet handhaven van een leeraar
aan de H. B. 9., een beslissing hebben ge
nomen die in breeden kring verbazing en
tevens om een zaohte uitdrukking te
bezigen ernstige ontstomming heeft ge
wekt.
Wat vroeger is geschied blijve thans on
besproken maar over het besluit van 14
Jnli jl. dient nog wel eens een woordje
te worden gezegd.
Het is èn om zich zelf èn om de motie
ven, die blijkens het raadsverslag er toe
hebben geleid, niet maar alleen voor Zie-
rikzee van belang, maar van bcteekenis
voor alien, aan wie do bloei van ons Mid
delbaar Onderwijs en de toestand onzer
Middelbare Scholen ter harte gaat.
De geschiedenis der zaak is bekend.
Een jong man is mot April 1905, tijdelijk
voor één jaar, zooals met eerstbeginnenden
gebruikelijk is, als leeraar aan de H. B.S
te Zierikzoe benoemd. Na afloop van dien
termiju kon geen definitieve benoeming
volgenaan zijn bekwaamheid werd door
niemand getwijfeld, maar een ander ver-
eisohto om eon good en bruikbaar leeraar
te zijn, n. 1. takt en geschiktheid om met
zijn leerlingen om te gaan en de orde in
de klasse te handhaven, bleek hij niet of
zeker niet genoeg te bezitten. Burg. en
Wetli., zoowel als de Inspecteur van het
M. O. en de directeur der H. B. S. hebben
iutusschen zooveel mogelijk consideratie met
den betrokkene willen gebruiken, wetende
dat het dezen en genen na langer tijds
verloop wel eens gelakt is, alsnog „den
slag er van beet te krjjgen." Daarom werd
voorgesteld en de Raad vereenigde zich
daarmede om de tijdelijke benoeming
tijdelijk te continueeren en wel tot 1 Ja
nuari a. a., in de hoop dat de toestand
intusschen zou verbeteren.
Het omgekeerde is geschied. „De orde
wordt steeds meer veratoord,er
keersoht zelfs volkomen ordeloosheid"
Raadsverslag bladz. 61); „de orde
in de klasse is allertreurigst. Er wordt in
de lesuren zelfs gevochten en do wanorde
is zóó gróót, dat zij op de andere klassen
terngwerkt" (idem bladz. 64). Indenlaat-
sten tijd worden al de lessen van den be
doelden leeraar door den directeur bijge
woond 1 (idem bladz. 66.)
En inspecteur, èn directeur, èn B. en W.
zijn van meening dat aan zulk een toestand
zoo spoodig mogelijk een eind dient te
komendat deze niet tot 1 Januari kan of
mag voortduren. Don leeraar werd in over
weging gegeven zijn eervol ontslag aan te
vragen en toon deze weigerde aan dien
wenk gehoor te geven, stelden B. en W.
aan den raad voorhem met ingang van
l September a. s. eervol te ontslaan. In
zijn zitting van 14 Juli jl. verwierp do Raad
dit voorstel met 8 tegen 4 stemmen, zoodat
de bedoelde leeraar, althans voorloopig, in
fnnctie blijft.
Het valt moeilijk bij de lezing van de
verslagen der Raadszittingen van 2 en 14
Juli jl. een gevoel van verbazing en ergernis
te onderdrukken over de wijze waarop deze
kwestie in den Raad is behandeld over de
argumenten die men heeft durven aanvoeren
en da conclusies waartoe men gekomen is.
Wij zullen niet spreken over de onwelwil
lende, bitse en pikante gezegden, die men,
naar aanleiding van deze tooh zoo een
voudige kwestie elkaar in den Zierikzee-
achen Raad naar het hoofd geworpen heeft.
Wie lust daartoe heeft, leze tot zijne
stichting I die Raadsverslagen zelve.
Maar wel willen wij constateeren dat men
in dien Raad op de zonderlingste wijze de
hoofdzaak uit het oog heeft verloren en
dat het gevallen besluit ten slotte berust
op overwegingen en argumentaties, die
kant nooh wal raken. Zoo verklaarde mr
Fokker te zullen tegenstemmen o. a. omdat
naar zijn meening door B. en W. de Com
missie van Toezicht op het M. O. in deze
zaak niet behoorlijk was gekend. Wij zullen
in het midden laten in hoever die bewering
juist is; maar zelfs aangenomen.dat zij
geheel waar is wat een zonderlinge
logica is het dan toch, om deswege een
leeraar aan do H. B. S to handhaven, die
ongeschikt is geblekenHet belang der
H. B, S. en dor leerlingen ondergeschikt
gemaakt aan persoonlijke of wil men
liever commissoriale gevoeligheden 1
Zoo treft hot verder den lezer van do
raadsvorslagen niet weinig, dat daarin door
de bestrijders van het voorstel van B. en W.,
van het belang der H. B. S. en den bloei
van het daar te geven onderwijs zoo goed
als in 't geheel niet wordt gerept, maar dat
telkens en telkens weer het belang van den
betrokken leeraar wordt op den voorgrond
geschoven. Hiervoren is reeds er op ge
wezen dat do verschillende autoriteiten wel
degelijk zoo ver en zoo lang zulks
mogelijk was in het belang ook van
dezen leeraar hebben willen handelenmaar
dat ten slotte het belang van het individu
voor dat van de school en het onderwijs
moest wijken. En toch het is nog de
vraag in wie deze jonge man de beste ver
zorgers van zijn belangen heeft getroffen
Men kan niet nalaten zich de vraag te
stellen of hij niet verkeerde raadgevers
heeft gehad of het „do Hemel beware mij
voor mijn vrienden" niet ook hier weder
van toepassing is? Of de heeren Fokker,
De Muralt en anderen nu ook al bij her
haling beweren dat hij hot wellicht nog
wel tot professor zal brengen, dat hij een
bekwaam, een fatsoenlijk man is, dat hij
doctor is onz. enz., dat alles doet niets ter
zake, is door niemand weersproken, maar
kan ook in hot minst niet ongedaan maken
de feiten, waardoor is uitgemaakt dat deze
leeraar ongeschikt is om aan deze school
les te geven. Zelfs al werd de persoon in
kwestie morgen aan den dag professor, dan
nog zou hij allerongoschiktst kunnen zijn
als leeraar aan oen H. B. S.om de een
voudige reden dat professor on leeraar twee
zeer onderscheiden functies zijn en men
voor de eene kan dengen en voor de andere
niet. Deze voor de hand liggende waarheid
schijnt den Zierikzeeschen raadsleden niet
te zijn geopenbaard. Het wil ons toeschij
nen dat de bedoelde jonge man in dezen
het meest is gedupeerd door zich zelf en
door zijn onhandige verdedigers in den Raad.
Als hij had geluisterd naar de adviezen van
meer orvaron paedagogenhad willen be
grijpen dat ook op het gebied der onder-
y/gspraklijk, zelfs voor den bekwaamston,
den gelèerdBten, de coup d'essai maar zelden
een coup de maitre is; had willen beden
ken dat mannen van ervaring op praktisch
paedagogisch gebied nog altijd weer zich
zelf corrigeeren en tellcenB zich afvragen
hoe in dit of dat geval het best gehandeld
zou kunnen worden, dan had hij wellicht,
waarschijnlijk zelfs, de voor hem gerezen
moeilijkheden kunnen overwiunon. Zoo
menigeen, die thans mot eere bij het onder
wijs Middelbaar of Lager werkzaam
is, heeft in zijn geval verkeerd, doch is
terecht gekomen door naar goeden raad te
luisteren, en wij twijfelen er niet aan of
deze leeraar zal als hij bij het M. O.
werkzaam blijft en de professorale leerstoel,
dio zijn Zierikzeesche vrienden hem hebben
toegedacht, hem niet al te spoedig roept
later zelf inzien wie zijn beBte raadgevers
zijn geweest; wie het meest in zjjn belang
hem hebben geraden. Hij zal dan ook inzien,
hoe onverantwoordelijk het is geweest, dat
men in den Zierikzeeschen raad zoo zeer
de eenvoudigste eisohen, aan het geven van
goed en vruchtdragend onderwijs testellen,
uit het oog heeft verloren en het belang
van de instelling, waarvoor men geroepen
is te waken, zoo zeer heeft over het hoofd
gezien.
De argumenten, die ten slotte in den
Raad den doorslag hebben gegeven tot het
handhaven van don betrokken leeraar, tegeu
het advies van alle autoriteiten, zijn te
vinden in het Verslag der zitting van 14
Jnli.
't Is de moeite waard om dio nog eens
even nader te bekijken Men kan als ge
meenteraadslid niet van alles verstand heb
ben en dat behoeft ook niet Maar wen
mag toch wel verlangen, dat leden van
zulk een college, als zij oen oordeel uit
sproken over wat dan ook, zulks doen op
wol overwogen gronden en met kennis van
zakendat zij zich onthouden van het be
zigen van argumenten, die door alle der
zake ktmdigen met eon schouderophalen
worden aangehoord of een glimlach van
bevreemding bij ben uitlokken. Men heeft
willen botoogeu dat de tot ontslag voorge
dragen leeraar toch werkelijk een goed leeraar
wasniet door te weerleggen of te ont
zenuwen de rapporten omtrent de wan
orde op zijn lessen het motief toch voor
hot voorstel tot ontslag maar door zich
te beroepen op de cijfers voor het
schriftelijk eindexamen, onlangs door leer
lingen der school verkregen in do vakken,
door dien leeraar gedoceerd 1 Daaruit zou
dan blijkon dat zijn onderwijs vruchtdragend
is geweest, boter zelfs dan dat van andere
leeraren, elders of vroeger te Zierikzoe ge
vestigd
Inderdaad, dit is een comble Hoe is het
mogelijk dat raadsleden, als bijv. de heeren
Van der Vliet en Moólenburgb, die over do
zaak in kwestie zoovele voortreffelijke en
juiste dingen hebben gezegd, zich geheel of
bijna van do wijs hebben laten brengen
door deze volkomen onjuiBto argumentatie,
door do heeren De Muralt en Koopman
met een virtuositeit, een betere zaak waar
dig, in den Raad te berde gebracht I
Ieder, die eenig verstand heeft van
onderwijs en examens, weet hoe vele en
velerlei factoren inwerken op het verkrijgen
van cijfers door de candidaten bij oen
examenhoe voorzichtig men moet zijn
met het trekken van conclusies uit de
yerkregen cijfers ten opzichte van het door
de candidaten genoten onderwijs. Men denke
er aan bijv. dat minder goede aanleg van
een leerling voor een of ander vak kan
maken dat hij, ondanks goed onderwijs en
goeden ijver, daarin een ongunstig cijfor
behaalt; dat omgekeerd gebrek aan ijver
en inspanning dikwijls een good begaafde
bij een examen in ongunstige conditie
brengt; dat „boffen" en „wanboffen" bij
elk examen een rol kan spelendat vaak
een leeraar aan zijn eigen leerlingen op
een examen een onvoldoend cijfer moet
toekennen of een hooger cijfer en ook wel
een lager cijfer dan hij hem of haar geven
zou op grond van hetgeen vroeger in de
klasse is gepraesteerd I Zoo zijn or nog tal
van invloeden meer, die hier niet allen
kunnen en behoeven te worden aangevoerd.
Maar dat alles is don raadsleden te Zierikzee
ontgaanzij hebben onder de oogen ge
kregen de cijfers, door de candidaten bij het
eindexamen behaald en nog wel alleen
die van het schriftelijk examen, dus nog
niet eens de definitieve cijfers 1 en toen
gezien „dat het complex van jongelui een
tamelijk goed figuur op het examen ge
slagen heeft"; dus de tot ontslag voor
gedragen leeraar moest worden gehand
haafd. Dat die cijfers hun niet officieel
zijn verstrekt maar slechts door onvoor
zichtigheid en onbescheidenheid van derden
te hunner kennis zijn gekomen, stippen
wij slechts ter loops hier aan. Wel willen
wij er nog even op wijzen hoe de bedoelde
leeraar zelf tot deze reusachtige misvatting
van de Raadsleden heeft aanleiding gegeven.
„Wacht de eind-examens af," had hij gezegd
Raadsverslag bladz. 64). Zoo zjjn de leden
van den Raad er eigenlijk ingeloopen. Het
spijt ons te moeten constateeren dat juist
ook door deze uitlating, die leeraar zelf
zijn gebrekkig inzicht en zijn onervarenheid
in onderwijszaken heeft getoond! Ook hij
dus heeft totaal over het hoofd gezien, dat
het niet aangaat uit een enkel examencijfer
zulk oen vèr strekkende conolusie op te
maken en wij meenen te mogen volhouden
dat menig leeraar of onderwjjzer, die lange
jaren bij het onderwijs met vrucht is werk
zaam geweest, aarzelen zou om zoo apodic
tisch als dezo eerstbeginnende een uitspraak
te doen dio aan het bekende „wacht op
onze daden" herinnert 1 En dat nog wel
waar de leerlingen, die thans eind-examen
hebben gedaan, slechts voor een deel door
hem zelf zijn gevormd, aangezien hij pas
sedert April 1905 aan de H. B. S. te
Zierikzee werkzaam is.
Ter wille van de curiositeit, nu wij toch
spreken over onderwijsresultaten en de
middelen om die te constateeren, vermelden
wij nog dat, blijkens het Raadsverslag bladz
81, het Raadslid Koopman advies is gaan
inwinnen, omtrent bedoelden leeraar, bij
jongelui der 4e en 5e klasse 1
Dezo zijn overtuigd dat het onderwijs van
dezen leeraar veel vruchtdragonder is ge
weest, dan dat van den vorigen leeraar 1
Mein Licbchen was willst du noch mehr?
Tegenover dit advies van dames en hoeren
leerlingon verzinken de rapporten van Inspec
teur en Directeur immers in het niet?
Wij zullen hiermee eindigen. Wanneer
zóo, als thans weder te Zierikzee is geschied,
een onderwijszaak wordt behandeld, past
daartegen een woord van protest, ook van
de zijde van niet-direct-bolanghebbenden.
Vooral omdat de eindbeslissing in deze zaak
nog niet is gevallen, scheen een weerlegging
van de argumenten, in den Zierikzeeschen
Raad gebruikt, inderdaad noodig.
„Onderwijs rijkszaak" is een leus die ten
opzichte van het Middelbaar onderwijs niet
zoo luid en niet zoo vaak wordt gehoord
als ten opzichte van het Lager. Maar dat
de behartiging van de belangen der Mid
delbare scholen niet met gerustheid aan
alle gemeenteraden kan worden toevertrouwd
en overgelaten is nu wel weder gebleken.
Het verluidt dat plannen zijn gevormd
om de H. B. S. te Zierikzee tot een Rijks
school te maken. Het gebeurde vormt zeker
een krachtig argument te meer voor de
wenscheljjkheid daarvanafgezien van de
billijkheid om de gemeente Zierikzoe, die
tooh ook niet in woelde zich baadt, niet to
blijven belasten met de instandhouding en
bekostiging van een school, die voor een
zeer groot deel wordt bezocht door leerlingen
uit andere, omliggende, gemeenten
Wat ten slotte betreft de zeer onheusche,
zeer grievende woorden aan het adres van
den Directeur, door een raadslid gebezigd,
daarvan kan worden gezegd, dat zij dien
bekwamen man, wiens toewijding, karakter
en veelzijdige verdiensten in ruimen kring
worden op prijs gesteld, geenszins kannen
derenmaar dat ze alleen wonden hem,
die ze en nog wel daar ter plaatse
heeft uitgesproken. Wel grievend is het, als
men naar beste weten de belangen der
school en van het onderwijs behartigt, dat
men daarover wordt hard gevallen door
hen, die zelf ook die taak hebben te ver
vullen en daartoe moesten samenwerken.
Moge in dezen ook dit het resultaat zijn,
dat aan do verdiensten hare kroon niet
wordt onthouden. H. S.
Middelburg 1 Augustus.
BENOEMINGEN, enz.
Bjj kon. besluit
is jhr mr G. W. van TetB benoemd tot adj.-
oommiea aan het Dop. van Buitenl. Zaken
zjjn benoemd tot commies ter directie der
dir. bel., invoerr. en &cc. te Rotterdam B. van
den Berg, thans ontv. der dir. bel. en aco. te
Zwartsluis, met intrekking van zgne benoeming
tot ontv. dier middelen ts Meppel (buitenge
meenten) en is in diens plaats benoemd C. IJ.
Everardt, thans ontv. der dir. bel., invoerr.
en aoc. te Lemmer;
is nan den dir. der reg. en dom. G. A. Loeft',
to Amsterdam, op verroek, eervol ontslag
uit zjjne betrekking verleend, met dank
betuiging, en is in diens plaats benoemd G.
F. F. C. van der Schroeft, thans inspect, der
reg. en dom. van de le kl. in de 44ate divisie
van inapeotie, te 's Gravenhage;
is aan N. P. A. Koemans, op zjjn verzoek,
eervol ontslag verleend nit zjjne betrekking
van ontv. der dir. bel. en acc. to Oosterhout;
is benoemd tot broeder in de orde van den
Nederlandselien teeuw H. van Zutphen, eersto-
smelter aan 's rjjks munt te Utreoht, en tot
ridder in de orde van Oranje-Nassau de eerste-
luit. jhr J. W. Godin de Beaufort, van het
4de reg. huzaren;
ia de kap. E. C. Qkhuyzon, van het 10de
rog. intop non-aotiv. gesteldis aan den res.-
kap. A. C. Burgdorffer, van het reg. genie
troepen, op verzoek, met erkenning van hot
recht op ponBÏoon, oervol ontslag uit den mili
tairen dienst vorloend is aan don oerato-luif.
der iif. H. M. d'Angremond, thans op non-
aotiv., en aan den roservo-tweedo-luit. <1. A.
van Odjjk, van het 11de reg. inf., beiden op ver
zoek, een eervol ontslag uit den militairen
dienst verleend;
is benoemd tot dir. van het post- en tele
graafkantoor te Cuyk G. 3. de Wit, thans in
geljjke betrekking te Makkum, en tot dir. van
het post- en tolegraafkant. to Ammerstol C.
Boswinkel, thans comm.-titul. der post. en
telegr.
De Minister van marine brengt ter kennis
van belanghebbenden, dat dit jaarvjjf studen
ten in do geneeskunde aan een der Ned
ünivers. kannen worden aangenomen om voor
rekening van het Dep. van Marino te worden
opgeleid tót off. van gez. 2de kl. by de zee
macht, onder genot van een subsidie van
l 8000. Voor verdere inlichtingen zie mende
5<c< no 177.
De Minister van Marine verleent deze week
geen audiëntie.
KORTH MBDBDRBLINGBN
VERGADERINGEN.
De Nederlandsche Journalistenkring telt thans
3 eero-ledon, 220 gewono en 54 buitengewone
leden on 1 donateur.
Tor vervanging van mr H. J. D. D. Ensohodó,
aftredend doch niet herkiesbaar, werd in de
Zondag te Nymogen gehouden vergadering
tot bestuurslid uit de directeuren-uitgovors
gekozen de beer J. Funko. De aftredende
voorzitter, üe heer J. Doorman, werd als zoo
danig herkozen.
Over een stuk als De Voddenraper van
Parijs een samenraapsel van onzinnigheden
schrjjft men niet meor in deze dagen.
De tyd, waarin zulk een tooneelipel, met
zyn onmogeiyke toestanden en zyn holle
phrases, sacces had, ligt ver achter ons.
Gelukkig heeft men thans meer smaak in
anderen kost.
Het stuk werd Diasdagavond in den Schouw
burg alhier gegeven in den toon die daarby
past.
Rollende rrrs, klagende toonen, ze ontbraken
niet.
Het was om er weo van te worden.
Maar wy herhalenhet spel was overeen
komstig den aard van het stuk. Laten
de medewerkenden, en Dolmonte als hoofd
persoon vooral, dit aanvaarden als oen bowys
dat zg verdienstelijk speelden.
De schouwburg was beter bezet dan vorige
avonden.
Dinsdagavond was het publiek in bet
Schuttershof alhier beter opgekomen dan
Maandag.
De voorstelling was ongeveer geiyk aan die
van den vorigen avond, doch had een botor
verloop dan deze.
De nommers slaagden over het algemeen good
en sommigen viel zelfs oen langdurig applaus
ten deel.
Abr. de Winter had veel succes met zgne
zinspeling op den watersnood in Zeeland,
waarin bjj liet uitkomen de deelneming der
Koningin en haar bezoek aan de geteistordo
plaatsen.
Ter openbare civiele terechtzitting dor
arrondissements-rechtbank alhier van hedon
is de heer mr J. Adriaanse, advocaat, als
procureur beëedigd en de heer mr B. H. Carp,
als griffier by het kantongerecht te Oostburg.
Donderdagmiddag, ter gelegenheid van
den jaardag van H. M. de Koningin Moeder,
zal alhier eene groote parade door het gar
nizoen worden gehouden, aanvangende om 12
uur.
De parade wordt gecommandeerd door don
kapitein H. G. Fraser, terwyi de inspectie za'
gesohieden door den majoor M. J. van Hille,
garnizoens-commandant.
De sergeant Versluys van het 4e bataljon 3e
reg. inf. te Vlissingen, wordt op 2 Augustus
overgeplaatst by het 2e bataljon te Middel
burg, tetwjjl op dien datum de korporaal
Adrianissen, van laatstgemeld bataljon, wordt
aangesteld tot korporaal-fourier te Vlissingen.
Bjj kon. besluit is aan A. Koiser, op zyn
verzoek, eervol ontBlag verleend uit zgne be
trekking van ontv. der dir bel. eh acc. te
Middelburg (buitengemeenten).
Dit werd reeds gemold in een doel dor op
laag van ons vorig nommer.
Uit Vlissingen.
De vereenigingen F/wsitip'» Mannenkoor en
Vlissingen Vooruit willen zich et voor spannen
om het volgend jaar den 300sten goboortodag
van M A. de Rnyter to vieren, en togeiykor-
tjjd den 150aten geboortedag van Bollamy.
Beter zonden wy het vinden dat het dage-
ljjkfloh bestuur dier gemeente de leiding op zich