MIDDELRIJRGSCHE COURANT.
149' Jaargang.
Vrijdag
27 Juli.
Tentoonstelling
üiui Goud- en Zilverwerk
Uit Stad en Provincie.
N\ 17S
1906.
Dözo courant verschijnt d a g o 1 ij k s mot uitzondoring van Zon- en Feestdagen.
Prijs por kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. 2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Thermom. entelegr. weerberioht van het K. N. M e L InsTit. te De Bilt.
26 Juli 8 u. rm 65 gr., 12 u. 75 gr., av. 4 u. 78 gr. F.Hoogste barom. stand 769.3 te Christi-
ansund; laagste 753.6 teYalentia.Verwachting tot den avond van 27 Jnli meest
matigo O. tot ZO. wind, toenemende bewolking, mogel(jk regen en geringe daling in temperatuur.
Advertontiën: 20 oent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
allo andero familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 rogels 1.50; elke regel meer
20 oent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, dio zij innemon.
Tot de plaatsing van advertentiun en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betredend?
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie.Bureau A. DM
LA HAR Al., N.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam.
Middelburg 26 Juli.
Sprokkelingen.
Bat typisch stukje van De Standaard, in ons
vorig nommer onder do oogen onzer lezers
gebracht, weorgovend de meening van zijne
rodaotio omtrent verdraagzaamheid in kerk en
in staat, lokt uit tot eon enkel woord.
Zoo trof ons daarin bijzonder de bewering5
►Verdraagzaamheid is eisch van en sieraad
voor het nationaal leven. Volle verdraagzaam
heid in don Burgerstaat.
Maar niet aleoo in de kerk."
Wij moanden na juist dat in de kerk het
voorbeold van verdraagzaamheid moest worden
gegeven on deze daar moet worden gepredikt-
Wfi woten wel dat elk kerkgenootschap, even
als iedere Veroeniging, op bepaalde grondslagen
rust waaraan men zich moet houden.
En uit dit oogpunt valt tegen het standpunt
van De Standaard niots in te brengen.
Wie zich niet vereonigen kan met de hoofd-
bogiisolen, die in oen kerkgenootschap boleden
worden, ga or uit of er niet in.
Maar ovordryft men in dat opzicht soms
niet al te zeer?
Daalt uion in doze niet al te voel af tot
kleinigheden
Er is onophoudeiyk schoiding.
Dit is echter oon kwestie van do golooisge-
ziiden.
Eon nndor vraag is deze:
Vaak doot zoo bftzondor onaangenaam aan
het versohynsel dat do onverdraagzaamheid in
de kerk zioh zoo dikwgls afspiegelt in don
Stant, in ons maatsohappoiyk leven.
Daaronder IJjdt too zeer de verdraagzaamheid,
die De Standaard voor den burgerstaat predikt
Wezonlgk hierop mochten vooral ook de
leiders der korkgenootsohappon wel wat moer
w (jzen.
Zy kunnen niet goaoeg do verdraagzaamheid
onder do burgers predikenniet het minst in
tyden van politieke beweging.
Gelukkig zy» de dagen van de antithese
voorbfi.
Naar wy hopen voor goed.
Ook De Standaard verlangt lioht in de Van
Hoeckeren-kwestie. Heel de pers roept erom.
Het Vaderland drong er reeds vóar jaar en dag
op aan by monde van den vriend van baron
Melvil van Lyndon en van den oud-diplomaat"
Maar licht, geen doollicht; waarheid, geen
drogredenen.
En nu zg gevraagd of De Standaard zich
niet onwillens schuldig maakt aan wat in de
logioa oone ignoratio elenchi heet, aan een zich
onwetend houden van wat bewozei worden
moot.
Niet of een gezant ook Kamerlid wezen kan
de kwestie: ieder weet dat geen wet zoo
iets verbiedt; maar of het Kamerlidmaatschap
van don heer Van Heeckeren in verband staat
met de Buitenhof-crisis tgdens het vorig
ministerie
De Buitenhof-crisis werd deBtyds door den
heer Van Kol in de Tweede Kamer gebraoht,
maar het antwoord dat hg kreeg, was van a
tot s een afwgking van de punten in kwestie.
Het was toen bv. niet de vraag of de
Minister-President in officieelen dan wel in
niot offioieelea vorm aan den gezant te Kopen
hagen dienstvoorschriften verstrekt had, maar
of hy die, hoe dan ook, verstrekt had.
Het was toen bv. met de vraag of er te
Londen dan wel te Parps over hot lot van
Transvaal van Nederlandsche zgde onder
handeld was, maar of dit waar dan ook ge
schied was.
Het was toen bv. niet de vraag of dr Kuyper
zich gemengd had in de benoeming van een
secretaris-generaal van BaitenlandBohe Zaken,
maar of de RoomBche invlooden iemand
weerd hadden, die zioh een fcjjd lang vergissen
kon aangaande de kenbronnen der ohristelgke
ligie.
Op die manier komen wy niet verder. Zoo
ook thans weer raakt De Standaard de hoofd
vraag niet aan. Of een gezant in het alge
meen lid van de Kamer zjjn kan, laat iedereen
onverschillig, maar de natie wensoht te weten
of de verkiezing van den heer Van Heekeren
in verband staat met de redenen, welke den
heer Melvil van Lynden deden heengaan.
Aldus schrgft Land en Volk.
vak
n.
{Slot.)
Zooalawe reeds zeiden, is de middelste zaal
grootondeols ingonomen door zilver voor ker
kelijk gebruik, waar too gemeenten van ver
schillend geloof uit Middelburg, Goes, Zierik-
zee en Vlissingen haar aandeel hebben geleverd.
Wat een veriohil met de gilde-stukken
Geen ryko ornamentaio pracht, maar veeleer
deftige eenvoud, tenminste wat de voorwerpen
uit de hervormde kerkon betreft.
En toch, wat kan een spaarzamo, maar over
dachte versiering een voornaam oachet aan de
voorwerpen geven. Er zyn doopbekkens, byna
geheel glad, maar tot een voorwerp van kunst
geworden, louter door een randversiering. Of
men lette eons op het ornamentaal offeot, dat
oen in sioriyke letters in het zilver gegra
veerde opdraoht vaak heeft.
De vorm der wynkannon kon ons niet
altyd bekoren met hun zware, soms lompe
deksels. Maar daarentegin herinneren we ons
eenige avondmaalkolken die zeer sierlijk van
vorm waren.
BENOEMINGEN, enz,
By kon. besluit:
is aan C. Heszlcr, direct, van het poBt- en
telegraatkant. te DirkBland, op zgn vorzoek,
als zoodanig eervol ontslag verleend.
De Minister van Landbouw, Ng verheid en
Handel biongt tor kennis van belanghebbenden,
dat het voornemen bestaat twee tgdeiyko con
troleurs van den havenarbeid te Amsterdam te
bonoemen.
Deze ambtenaren zullen onder leiding van
j commissie van onderzoek voor het haven-
bedryf aldaar werkzaam zgn by het instellen
van een onderzoek naar de arbeidsverhoudingen
dat bedrjjf.
De tjjdeiyke aanstelling zal geschieden voor
ten minste 6 maanden. Aan de botrekking is
verbonden eene belooning van t 25 per week.
KORTH MHDKDKHLINGBN
VERGADERINGEN.
Woensdag ia te Leeuwarden de algemeens
vergadering gehouden van de Broederschap der
Notarissen.
De rekening toonde aan dat zich in kas
bevond t 2127.39 en i 976.33® in de kss van
het ondersteuningsfonds.
De heer A. G. Roeloffs Valk werd als lid
van het hoofdbestuur herkozen, terwyi als
zoodanig gekozen werd de heer A. Knottenbelt.
Oost-Indië.
Nog is de pen haast niet droog van 't over-
sioht, nit eon vorige bezending Indische bladen
opgediept, of weer wierp do mail, looponde
tot 26 Juni, nieuwe pakjes op onze schrijftafel,
waaruit aan onze lezers een en ander diont
verhaald- Allereerst tg eon bokje hersteld, op
gezag van een der Indische oollega's gesoho-
tenhet eskader onder kapitein Hoekwater is
niet naar Bali gegaan met direote oorlogs-
bedoelingen, 't is alleen eons oen proef gaan
of met draadlooze telegrafie uit Zuid-
Bali verbinding is te krggen met Banjoewangi.
Resultaat van deze poging wordt niet mee
gedeeld. Dat is wel zoo ongeveer het eenige
Bali-nieuws uit deze mail, 't mooBt dan zgn
wat de N. Soer. Ct. verhaalt over mnatregolen,
die worden getroffen om 800 dwangarbeiders
ter beschikking te hebben voor de Bali-expe-
ditie.
Van G e 1 e b e s is 't nieuws ook schaaTsch.
Alleen vinden wg nog een verhaal omtrent
geveoht bg Madjene, Majoor Lanzing, die
zooals men weet tot tuchtiging Manthar
in toog, zag op 22 Juni zgn bivak aangeval
len door een bende van onbekende sterkte.
"Was Vjuiat op het oogenblik dat de troepen
ir Kompanie wilden uittrekken, zoodat don
aanvallers een onverwacht forsohe ontvangst
koa worden geboden, 't Resultaat was een
niet heel groot aantal dooden aan de over-
zgdo, 12, waarin door enkele bladen een be
vestiging wordt gezien van wat reodB lang
werd gefluisterd over spreekwoordelgk slecht
sohieten der onzen. De Stboga heeft tgdens
dit treffen verder in hot binnenland zichtbaar
gewapende scharen beschoten. Resultaat on
bekend.
't Geeft een vrg zonderling denkbeeld van
de aanvallers, dat zg op klaarlichten dag
kamp aanpakten. Majoor Lansing wilde het
moreole overwicht, door het afslaan van dezen
aanval verkregen, niet '.aten voorbggaan on trok
cr nog dionzelfdon m.ddag met 130 man op
uit. Do bevolking, die uit do strandkampongs
gevlucht was, keerde daar weer terug. Van do
oolonne, die in de Toradjalandon ageerde, nog
geen nader nienws, 'fc feit dat de troepen, die
Goa's vorst vorvolgen, nog niots laten hooien,
bewgst dat deze nog steeds tot de onvindbaren
behoort. Het voortdurend patrouilleeren in den
vorm, waarin dat nu geschiedt, geeft alle hoop
dat onze troepen te eenigor fgd eens op den
vluchteling zullen Btooten.
Wat den aanval op Par&pat aangaat,
blgkeno een telegram va* den resident van
Tapanoeli ia de patrouille Bolding, van welks
vertrek naar Parapat melding werd gemaakt,
in verbinding met een colonne, uit Sumatra's
oostkust gezonden, tot den aanval overgegaan
mot hot resultaat dat de vgand uit alle
stellingen in Girsang werd verdreven. Alle
weerspannige liOOfdea onderwierpen zich. Voor-
loopig behoort de onrust hier dus wCSr tot
het verleden. ProvOverijs. en Zwolsche Crt
En de kroezen Ja, dat zgn kroezen. En
daarmee is bgna alles van den vorm gezegd.
Maar men vergelgke eens de versohillende
kroezen, dan zal men zien dat er nog heel
wat van zoo'n voorwerp gemaakt kan worden
door een kleine verwgding aan den rand, door
een eenvoudigen band aan den voet, en
dan vooral door op het buitenvlak ornamenton
en inscripties te graveeren. We mogen hier
wel als voorbeeld noemen, al is het ook geen
kerkelgk voorwerp, den kroes van Marnix van
St. Aldegonde.
Zoodra men bg de voorwerpen uit katho
lieke kerken komt, vindt mon dadelgk veel
rgker versiering. Er is veel meer drgiwerk
bg, dat zoo spoedig een rgk uiterlgk geeft.
Er hangen bgvoorbeeld twee fraai gedreven
Godslampenen verrassend van ornament zgn
een mis-schel, en een aardig z.g. wierrook-
scheepje. We vinden deze voorwerpen mooier
dan de groote monstrans van gedreven zilver.
Vermelding verdient ook nog oen verguld
zilveren Ciborie met opgelegde ornamenten,
e* eenige miskelken.
Zeer ourieus va* vorm, en uit den aard
onbekend aan de meeste bezoekers, zgn de zes
siertorens van de Ned. Israëlitische gomeonte
te Middelburg, pyramide-vormige torentjes
met drie verdiepingen, voorzien van kleine
klokjes.
In do eerste zaal on in vitrines aan do wan-
Van zeer geachte zgde meldt men ons
dat in het eerste ontwerp dor aanstaande
winterdienstregeling van don Staatsspoor de
treinen, van wier opheffing op do lgn Vlis
singen—Roosendaal sprake zou zgn, weer
zgn opgenomen.
Er zou dus geen grond zgn voor do bewe
ging, dio men alhier op touw heeft gezet.
Provinciaal blad no. 90 bevat het besluit
der Provinciale Staten omtrent hot verleenen
vanwege de provincie van hulp voor don aan
leg en de exploitatie van stoomtramwegen.
Vrgdag morgen te negen uur wordt het
lgk van den heer Rengs van de pastorie naar
de kerk overgebracht, waarna het den ge-
heelen dag te bezichtigen is, behalve van
twaalf tot twee uur.
Zaterdag morgen tien uur heeft de uit
vaartdienst plaats, waarna direct de begrafenis.
Op verzoek van den overledene zal geen
lgkrede uitgesproken worden.
De gezant van Ru menie, zgn echtgenoote
en twee zoons bezochten heden a 1 h i e r,
onder geleido van den heer J. A. Frederiks,
de Abdg, de verzamelingen van het Zeeuwsch
Genootschap der Wetenschappen en de tentoon
stelling van Oud Goud en Zilverwerk.
de heoren W. G. Bal, handelaar in anti.
quiteiten en P. M. J. Haokenberg, goud- en
zilversmid, werden door hen eenige inkoopen
gedaan.
Te halt twee uur vertrok het gezelschap
met de tram naar Vlissingen.
Het was weer een heerlgk zitje en eene
aavgeaaine verpoozing Woensdagavond in den
lommerrgken, frisschen SchutterehoJ'tuin.
Ofschoon wg een Zomerooncert, wat quanti-
it van publiek betreft, niet kunnen verge-
Igken bg een Zondagavondconcort, was het
toch goed bezocht.
De uitvoering viel te prijzen.
Het was werkelgk of er iets meer animo
bestond bg het publiek om van zgn ingeno
menheid te doen blgken.
Men applaudiseerde meer on iets warmer
dan gewoonlgk.
Het programma voor het 3e Zondagavond
concert, den 29 dezer in het SchutiershoJ
alhier door het muziekkorps der d.d. schut-
torg te geven, is als volgt samengesteld
Officiers-Appèl, defileermarsch van het Ned.-
Indisch leger, GerharzOuvorture van de opera
Der Haideschacht, Von HolsteinGebirgskinder,
walzer, ZiehrerRigaudon, GanneGroote Fan
tasie uit de opera The Geisha, JonesHercules,
Triumph Marsch, Fucik; Maximilien Robespierre,
Ouverture Dramatique, LitolftCavatine de
l'opéra Anna Bolena (solo voor Esolarinet),
DonizettiPicaron, Polacca de Concert (solo
voor piccolo), Green; en De Fremersberg,
Badensche Logende, Koeneman.
Door het schrikken van het paard reed
Woensdagavond op de Markt alhier oen
gewagen tegen een gswafelkarretje, dat daar
door deorlgk gehavend werd.
Üit yiiasingen.
Met ingang van 1 Augustus s. zgn bg het
Belgisch loodswezen, aldaar bevorderd!
loodsde hulploodsen E. Blondé en H. A.
Brouokotot loodsleerlingde matrozen van
het lichtschip te Ostende P. L. J. School
meester, C. V. J. Bogaert en J. Correwgn,
terwgl de loodBleerling C. J. Declercq in zgne
zolide hoedanigheid overgeplaatst is bg den
loodsdienst te Ostende.
van de andere zalen vindt men een schat
van zilver huisraad.
De lezer zal van ons wel geen gedetailleerde
besohrgving verlangen van al dio olio- en azijn
stellen, mosterdpotten, zoutvaatjes,peperbussen,
lepels en vorken, theepotten, theebussen, room
kannen, brandewgnkommen, kandelaars, presen
teerbladen, tabakpotten, comforen, enz. De
maBsa is te groot.
Maar toch kunnen we de verzekering geven
dat bgna ieder voorwerp op zioh zelf het hart
de meeste huismoeders zal stelen, en trou
wens ook van huisvaders die oog voor iets
moois hebben.
We hebben er zoutvaatjes en olie- en azgn-
stellen gezien die, als men ze op een moderne
eettafel zette, door hun sierlgkheid al de rest
lomp zouden maken. Er zgn theepotjes e
trommeltjes met prachtig gegraveerde randji
waarbg ons nikkelen theeservies dof zou
worden van schaamte.
Van dat zilveren huisraad geldt in zeker
opzioht hetzelfde als van bgna al het vroegere
huisraad er waren vroeger zooveel meer wer
kelgk mooie dingen te vinden in de huizen
dan tegenwoordig, nu het fabriekswerk zooveel
leelgks heeft verspreid.
Maar één ding is ons bg deze tentoonstel-
liig toch ook opgevallen, nl. dat het op het
gebied van zilverwerk minder erg is geworden
dan bg ander huisraad. En het is ook waar dat
hot handwerk zich in dat vak veel langer
De torpedoboot Krokodil, in aanbouw op de
werf van De Schelde, voor rekening van het
Departement van Koloniën, zal Donderdag 2
Augustus, des namiddags to halt twee unr, te
water worden gelaten.
Oagoveor eon vgftigtal leden van hot Konink
lijk Instituut van Ingenieurs zullen Vrgdag 27
dezer een uitstapje doon naar Vlissingen en
aldaar ook oen bozook brengen aa* de werk-
plaatson van de kon. maatschappg De Schelde.
Dos avonds vereenigen de heeren zich aan
een gomeensohappolgken maaltgd op het
Grand Hotel.
Bg het door de staatsspoorwegen te
Utreoht gehouden examen voor klerk-telegrafist
slaagde o. a. W. A. H. v. Gastel te 'sHeor
Arondskerke.
In de Woensdag te Waarde gehouden
zitting van den raad werden op de voordraoht
voor zetters geplaatst de aftredende heeren J.
Blok Sz on J. J Mol en als plaatsvervangers
de heoren J. Pieper on M. Allewgn.
Na ingewonnen advies va* de gezondheids
commissie te ffrainingen werd besloten tot
introkking der verordening op de bouwpolitie.
De zeilwodBtrgd der jaohtclub nit Ant
werpen, die Woensdag naar Bath en omge-
gekeerd plaats had, trof bgzonder goed weor.
Een 35tal zeilers, begeleid door een 7tal
groote en kleine stoomors, arriveerden in den
voormiddag aldaar op de reede, en vertrokken
circa kwart voor twee uur weder naar Ant
werpen.
Terwgl Maandag een der paarden van
de weduwe W. O. te B r u i n i s s e stierfi
naar men zegt aan een broerte, struikelde
Woensdagmiddag een ander paard bg hot op
draaien van den dorpsweg aldaar over do rails
van den tramweg, geraakte een zgnor pooten
het voorwiel van don wage*, zoodat dit
brak oi ontwrichtte, wat nog door den voearts
zal worden geconstateerd.
Do paarden zg* in de voeverzekering opge
nomen.
Te Neuzen iB Woensdagmiddag het
werd reeds gemeld in de tweede editie van
ons vorig nommer een 9jarig knaapje bg het
baden verdronken. Zgn 1 ljarig hulpvorleenend
broertje werd met moeite gered.
In de Dinsdag te Philippine ge
houden raadsvergadering werd het voorstel
van burg. en woth. om de trottoirbandon langs
de Gent8che Breedstraat te doon aanleggen
door den tegenwoordigon aannemor A. Wolfort
voor f 350 goedgevonden.
Ook werd besloten de bewaarschool met 2
Aug. a. s. feestelijk to opene*, d. w. z. de
kleintjes op melk en krentonbroodjos te ont
halen. Een verzoek van V. Wgno om eene
afrastering voor zgn huis te laton maken word
van de hand gewezen, doordie* later moeilijk
heden zouden kunnen ontstaan, indien do
gemeente in die straat ook trottoirbanden liet
aanleggen.
Verder werd besloten met den ontvanger der
directe belastingen in overleg te treden om
Voortaan" zgne zKti£g2Sv'n ^&atB van ,n 0Pnu
herberg, op het raadhuis te honden.
Aan den seoretariS Voeten werd 15 Ma ge
meentegrond in erfpacht afgestaan als uitgang
voor zgn nog te bouwen woning. Een zelfde
verzoek van Ad. Bockstael om op dien grond
eene bergplaats te bouwen, word van de hand
gehandhaafd heeft, en dat het tegenwoordig
weer tal van dingen voor het huishonden
voortbrengt, die zeker niet minder mooi zgn
dan die oude.
Maar één iactor blgtt toch nog in onzen t jjd
ontbreken, die er vroeger wel was, tenminste
algemeener dan nu, nl. de neiging om iets
meer te betilen, en dan niet allee* een mooi,
maar ook een degelgk voorwerp te bezitten,
dat heel lang mee kan.
En als men een goed voorbeeld wil hebben
van het werk en den smaak, die er aan een
voudige voorwerpen werden ten koste gelegd,
dan bekjjke men eens de komtoren, de sioriyke
vormen die mèn daaraan gegeven heeft, met
n mooien opengewerkten rand.
Het is jammer dat die aardige komforen door
de onmeedoogende hygiënische leer zoo voor
goed in den ban zy* gedaan, en trouwens ook
door de veranderde manier va» rooken. Het
Gouwenaartje is vooral op een visite te veel
verdrongen door de sigaar. Maar aardig moet
't toch geweest zyn, die mooie komfoortjes op
tafel met de gedreven zilveren tabakspotten,
die er vaak by behooren, en waarvan or hier
zeer fraaie exemplaren zg*.
Bg deze afdeeling zg ook melding gemaakt
ook som? moge zgn, or is toch altyd iets in
dat boeit. Als men zoo'n put met tweo
emmertjes ziet, dan zon men onwillekeurig
aan het wieletje willen draaien. Het ziet er
alles zoo leuk uit.
En als kunstig vakwerk verdient hot zoker
allen lof.
Maar in dat opzioht is er tooh één voor
worp, dat nn wel geen speelgood zal zyn ge
weest, maar ook kleinvan afmetingen, dat praoh-
tig van vorm en afwerking is, nl. eon miter in
een verguld harnas op oen zilver paardje. Naar
zegt stelt het Ferdinand van Oostenrijk
voor.
Maar wie het ook moge voorstellen, het is
zeer de aandacht waard. Het is een miniatuur-
ruiterBtandbeeld. Dat paard Btapt zoo statig
voort en die ruiter zit zoo stevig ia do* zadel,
dat het gerust als model voor een grooter beeld
kan dienen. En dan bovondien is hot prachtig
afgewerkt. Hoe klein het hoofd ook i», toch
kan men de gelaatstrekken ondersoheiden
Ten slotte de munten.
Die afdeeling iB bg het publiek meestal
geen favorite, en dat is ook geen wonder, want
er is een heel aparte kennis voor noodig, om
daarvan alles te waardeeren.
van het speelgoed, dat echter meestal meer! Bg de hier aanwezige verzameling iacchtor,
diondo voor sieraad, zooals nu onzo otagère-naar de heer Frederiks in do inloiding van
poppetjes. En dnn govon wo verre do voor- den catalogus opmerkt, minder golot op het
kenr aan dat zilver, want hoe knntselig hot historisch belang dan op de groote kunst-
