MIDDELBURGSCHE COURANT.
149* Jaargang.
Dinsdag
24 Juli.
N°. 172.
1906.
Deze courant verschijnt d a g c 1 ij k smot uitzondoring van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franoo pp. 2.
Afzonderlijke nnmmers kosten 5 cent.
Thermom. entelegr. weerberioht van hot K, N. Met. Inetit. te De Bilt.
23 Juli 8 u. vm 66 gr., 12 u. 73 gr., av. 4 n. 78 gr. F. Hoogste barom. stand 770.0 te Horta
laagste 756.8 teBodo.— Verwaohting tot den avond van 24 Juli zwakke W. tot Z.W. wind,
lichte bewolking, waarsohgnlgk droog weer en iets warmer temperatuur.
Advertentien: 20 cent per regel. Bij abonnomont veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 rogels 1.50; elko regel meer
20 oent. Reclames 40 cent per regel. Grooto lottera naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiè'n en reclames, niet aikomstig uit Zeeland, betredende
Handel, N§verheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau A. Dm
LA MAR An., N.Z. Voorburgwal 366, Amsterdam.
Middelburg 23 Juli.
Patrimonium,dus van alles behalve Booialistisohen
kant, is geprotesteerd tegen de kennisgevin
gen vanwege het Ministerie van Buiten! andsche
zaken, dat werklieden in Duitschlang kunnon ge
plaatst worden in bepaalde takken van ngver-
Sprokkelingen.
Er is, naar aanleiding van de eerste oeie-
ningen, door de Landweer gehouden, heel wat
gesohrevon, en allerminst in gunstigen zin.
Er bleek van tuchteloosheid bg de man
schappen en van gebrek aan besel dat zg
dienstplichtigen waren, deel uitmakend van
het leger. Zg sohenen zich niet te kunnen
indenken in den nieuwen toestand, wat trou
wens niet to verwonderen is.
Men is nog boo gewend aan de schnttergeu,
die welke gebrokon zg mochten hebben
toob, achtera! beschouwd, nog zoo slecht niet
igi geweest.
Zg hadden dit voor dat de manschappen
blevon in oigon kring; en het zou zeker nog
zoo kwaad niet zgn geweest wanneer men
de Landweer niet het Duitsche, echt militaire
systeem had gevolgd, en vooral in kleiner
kringen de manschappen tot oefening had
samongobracht. Zg waren dan niet zoo geheel
gerukt uit hunne omgeving en uit hun gezin
Maar dat is nu eenmaal niet anders.
De aangeheven klachten zullen wel niet alle
vrg van overdrgving zgn, maar ongegrond zgn
ze zeker evenmin.
Zo verdienen dus do aandaoht, vooral van
do maohthobbenden in deze.
Maar mom hoode zich bg de beoordoeling der
toestanden op grond van die klachten voor
generalisoering en overdrgving.
Zoo worden de leiten, die deze en
opsomde, o. a. genoemd«stinkende wonden
aan hot liohaam van 's rgks landmacht".
Dat is wel wet al te kras. Zoo erg zal het
wel niet zgn.
Aan gebleken onregelmatigheden is toch
spoedig een einde gemaakt, de tucht is her
steld, de geest onder de manschappen word ten
slotte beter.
Sleoht gezinde, lastige personaadjes, onwil-
ligen heeft men trouwens overal.
En bovendien eeno eerste regeling van oene
nieuwe organisatie laat allioht te wensohen
over en geoft stol' tot op- of aanmerkingen.
Het geldt ook hierbg alle begin is mooilgk
Hoe grooter lichaam, hoe meer gebroken
er bg oene eerste regoling aan het licht
komen.
Dat slnit echter niet in dat wg het begaan
van grove tonton zonden ontkennenfouten
die hadden vermeden kunnen worden en die
bg andero regelingen op militair gebied ook
maar al te dikwgls voorkomen, en juist
daar zich niot moesten voordoen.
Ons volk is nu oenmaal geen militair volk
en allerminst gevoelt het iets voor oen systeem,
op Duitsoho leest geschoeid.
Hoe meer tekortkomingen er zgnhoe meer
fouten er gemaakt wordenhoe meer er blgkt
van zorgeloosheid en willekeurhoe meor
do anti-militaire geest wordt aangewakkerd.
Daarom vermgdo men zooveel mogelgk al
wat tot ontevredenheid en verzet prikkelttoone
men ook tegenover de Landweer vooral dat
men de «mannetjes" een geliefkoosde term
in de militaire wereld ter wille is en voor
hunne bolangen waakt.
Men hoeft nu kunnen Ueren door de opge
dane ervaring.
Mon zorge dat bg eone volgende gelegenheid
o. a. de ménage goed on de vergoeding billgk
zg en dat de laatste tgdig aan de manschap
pen worde gegeven.
En dan, zeggen wg Het Vad. na, men do<
alles om het den landweerman aaigenaam te
maken.
Do noodige goede geest is zoo gemak-
kelgk te verkrggon; oen der beste middolen
is wel om den soldaat na doorgestane
vermoeienis eon prettige rnst- en ontapanmngB-
gelegenheid te geven. Dat wekt op en maakt
krachtig tot het doorstaan van de nog te
waohten inspanning on ontbering.
Dan zgn wg overtuigd dat er niot meer
zulke ernstige en gegronde klachten znllen
rgten als ditmaal.
Van versohillende zgdon, ook zelfs van
Men noemde dit «onderkruipers-diensten
bewgzen."
En zeer terecht.
Thans komt in het jongste nommer dor
Slaaticourant weer, uitgaande van hetzelfde
Ministerie, oene kennisgeving voor, die men op
eene andere plaats in onB blad aantreft.
Of deze oproeping ook in verband staat met
eene werkstaking, weten wg niet zeker. Wg
vermoeden echter dat dit wel het geval
is met die nit Einden en Dortmund. Is dit
zoo, dan zouden wg willen vragen bevindt dit
Ministerie zich niet op een gevaarlgken weg
Waar is de grens voor zulke kennisgevingen
Welke zgn de motieven, waarop de Minister
die verdedigen kan?
Wanneer firma's of andere particuliere on
dernemingen werkvolk noodig hebben tenge
volge van werkstakingen, over wier gewettigd
heid men hier aan een Ministerie moeilgk
kon oordeolon, zonder b e i de partgen gehoord
te hebben, laat de betrokken firma's die dan
n per advertentie vragen in Nederlandsche
bladen.
Maar een Minister dient zich te waohten
voor het drukken van een officieel stempel op
dergelgko aanvragen.
Zoolang wg de motieven, dio het Ministerie
van buitenlandsche zaken voor zgn daad heeft,
niet kennenen allerminst weten ot ze gegrond
zgn, big ven wg dergelgke offioieele aankondi
gingen afkeuren.
Alleen dan zgn ze allioht gewettigd, wanneer
zonder eenige staking, behoefte is aan werk
krachten en het meedeelen daarvan in het
belang der Nederlandsohe arbeiders mag heeten.
Maar ook met zulke beriohton zg men voor-
ziohtig 1
Voor elk werkgever staat ook steeds oen
andere weg tot oene bekendmaking open.
Nu komt, voor zoover ons inlichtingen ten
dienste staan, deze voorstolliig met de werke-
lgkheid niet overeen. Zoo. om Blochts éen punt
te noemen, kan or van het «beschikken ovor
Kamerzetel" natuurlgk goen sprake zgn
gewoost, maar is wel aan do orde geweest de
andere vraag, of do Gezant, zonder non-
aotief te worden, tegelijk Gezant èn Kamerlid
kon zgn. Die vraag is terstond bg de candi-
daatatelling onder clubleden in do Staten ge
rezen.
En zoo zgn we ovortuigd, dat punt voor punt
zich zou opklaren, indien open kaart werd ge
speeld.
Stellig ware het verstandiger goweeat over
geheel deze zaak in het publiek te zwggon.
Linge sale wascht men en familie l
Maar nu men eenmaal hot publiek er in
mengde, is halve publioiteit juist daarom zoo
bedenkelgk, omdat zo aan de fantasie vrg spel
laat.
De Eerste Kamer kon, bg de wgze waarop
zaak bg haar aangebracht was, met anders
besluiten dan ze deed, en de klager deed wgs
met do bg dat college ingezondon klacht terug
trekken.
Maar elke poging om het volle licht over
deze zaak te laten schgnen, zal, nu ze een
maal aan de groote klok is gehangen, steeds
onzen steun kunnen rekenei.
Voor de nu geheel onschuldig vordaohten
kan dit niet aiders dan gewonsoht zgn.
Erg klein godoe is 'tl
Afgaande op eommige driestarren is dr Kny-
per in De Standaard weer aan het woord.
Het klavier der volkseoascientie is opniouw
gestemd en nagezien, en
toéer klinken de oude wijzen.
Het iB intuBsehen wel een beetje pgnlgk
voor don schrgver, dat al die drukte boter
aan do galg gesmeerd is. Niemand maakt er
zioh nu warm over. Het publiek vindt het
ipgkers zoeken op laag water.
Zoo zitten dit blad en andere gelgkgezindo
orgaion dag aan dag te jammeren over het
nieuwe «Bchandnal" dat de minister Kraus in
Chili heeft te weeg gebraoht, welk nieuw
schandaal daarop neerkomt, dat de Minister in
zgn speeoh mededeelde, dat onze Koningin er
niet alleen goen bezwaar tegen had dat hg
derwaarts ging, maar hem zelfs daartoe eonigs*
zins heeft aangemoedigd.
Dat is ziet n, inconstitutioneel.
En op dorgelgke klaohten trakteoren De
Standaard o.s. nu dagelgks hunne lezors.
»ar de liberale bladen doen er het
zwggen toe.
Een«pgnlgk zwggen" meent De Standaard.
Doch ze heeft het werkolgk glad mis, merkt
de Zutph. Crl terecht. Het is een heol vroolijk
zwggen.
Want op znlk kindoraohtig gedoe antwoordt
men niet, en met genoegen ziet men
hoe de tegenstander er zichzelf door afbreekt,
Naar aanleiding van de beschouwing van
V. D., de vorige week over de quaestie-
Van Heeokeron, dringt De Standaard er
ook nog eens op aan die zaak niet in den
doofpot te doen.
In tamelgk breeden kring zoo schrgft zgn
redactie blgit men* thans in de meening
verkeeren, dat er in deze zaak geknoeid en
gekonkeld, met ridderorden en Kamerzetels
gespeeld is, en dat in hot Kabinet intrigue
door den een tegon den ander gespeeld
gelgk voorhoen in hot Kabinet Van Tienhoven
Tak.
J. BOUDE WIJN8E.
In de Opr. Haart'. Crt. wgdfc Politicus een
zoer waardeorende besohouwing aan don af-
getredon directeur van den stenographischen
dienst der Staten Generaal, den heer J.Boude-
wgnse, geboren te Middelburg.
Hg sohrgft o. a. van hem:
Wat intollectueele hoogheid en kennis be*
treft, mocht do heer Boudewgnse zich veilig
meten met de besten der Tweede Kamer,
terwgl hg een niet-onaanzienlgk percentage
van de «hooge vergadering" zonder zweem van
zelfoverschatting zgne minderen kon achten...
De heer Boudewgnse heeft, in vriendschappe-
lgke samenwerking met eminente leden der
Kamer, die 't als een voorrecht beschouwden
tot den kleineren kring zgner vrienden te
behooren, belangrgk en nuttig werk vorrioht,
ook buiten zgn offioieele betrekking, 't Lag
in den aard van directeur Boudewgnse om in
a optreden steeds bezadigd-besoheiden te
ezen.
Het övervriendelgk-buigende van den goeden
hoer Steger, zgn voorganger, was hem ïntus-
sohon, ook in do Kamer, vreemd. De kleine
figuur van den altgd-bezigen man met het
kogelronde, vroegkalo hoofd, het korte grgp-
baardje Th de levendige, geestige oogen bewoog
zich in de zaal niet met dat schutterig-,
haastig-drukdoende, waardoor Steger als-bg-
voorbaat oxouub aohoen te komen vragen voor
de Btoornis als bg een der hoeren eene in-
liohting of opheldering kwam verzoeken
Boudewgnse was veel rustiger, bezadigder, met
meer-geprononceerd besef van zgne positie
zonder daarom ooit iets te laten blgken van
wat had kunnen doen denkon aan zelfadoratie
of pedanteske manier
rustige van zgne houding spiegelde
zioh ook af in de wgze, waarop hg tegenover
de hem ondergesohikton stondvriendolgk,
waardig, steedB meester over zgne zenuwen
ook bg overstelpendo drukte man van
bewonderenswaardige scherpzinnigheid en van
kloeke werkkraoht, dat menig Kamerlid,
eerlgk tegenover zichzelf staande, tooh wol
eens tot de bekentenis zal zgn gekomenf
geen duizend jaar had ik 't aldus er afgebracht.
Bg Boudewgnse'» aftreden als direoteur van
den stenogiafischen dienst heeft men zgne
verdiensten met enkele woorden van offioieele
erkentelgkheid geconstateerd. Het groote pu
bliek weet niet half, weet niet bg benadering
wat iemand als hg, de oud-direoteur, evenals
trouwens zgn voorganger Steger, geweest is
voor don lande, terwgl, het «gerucht" ervan
besloten blgft binnen de wanden der vergader
zaal en binnen die van de leden, die herhaalde-
lgk reden haddon om mannen als Steger en
BoudewgnBe dankbaar te zgn, in zóó menig
opzicht
De zware taak, door den kranigen on gees-
tigen, nog krasBon Boudewgnse neergelegd,
aan direotour Keuskamp's handen veilig toe
vertrouwd.
VERZEKERING
TEGEN WERKLOOSHEID.
Door burg. en weth. van Utrecht is aan don
raad een ontwerp-verordening ingediend, rege
lende de ondorsteuning door do gemeente vnn
do verzekering togen werkloosheid.
De eerste bepalingen van dit concept, die de
instelling voldoende karakteriseeren, luiden als
volgt
Art. 1, Aan vakveteenigingen, welke uitkee-
ringen verstrekken aan werkloozen, kan van
gemeentewege oene bgdrage worden verleend
overeenkomstig de volgende regelen.
Art. 2. Om voor eene bgdrage in aanmer
king te komen, moet de vakvereeniging zich
aanmelden bg de in artikel 5 bedoelde com
missie en aan de volgende voorwaarden voldoen:
de vakvereeniging moet een kaB hebben,
welke uitsluitend dient tot ondersteuning is
geval van werkloosheid en waaraan alle leden
der vereenigisg verplicht zgn deel te nemen.
b. deze kas moet ten minste zes maanden in
werking zgn geweest;
c. uit deze kas mogen geen uitkeeringen
plaats hebben, indien de werkloosheid het ge
volg is van werkstaking of uitsluiting, van
eigen schuld van den werklooze, van zgn on
wil om de hem door zgn werkgever opgedragen
werkzaamheden binnen de grenzen van zgn
beroep te verriohten, nooh ook tgdens ziekte
ot invaliditeit.
Er is een, door eene commissie onder toe
zicht van B. en W. beheerd ondersteunings
fonds, waaruit een maandelgks vast te stellen
toeslag wordt gegeven aan de vereenigingen.
Hieromtrent zegt
Art. 7. «Da bgslag mag niet hooger zgn
dan 100 pot. van de door de vereeniging zelve
toegekende ondersteuning. Hg mag niet meer
bedragen dan f 0.50 per dag en per werklooze,
ten hoogste zestig dagen duren en sleohts
verleend worden voor die leden der vereening,
die ten minste één jaar in de gemeente woon
achtig zgn."
BENOEMINGEN, snz.
Bg kon. besluit
is aan den eervol ontslagen commies bg het
Dep. van Marine J. L. G. Gregory pensioen
verleend
zgn bg den waarborg en do belasting der
gouden en zilveren werken benoemdtot
oomm.-stempelaar te Arnhem J. Cats, comm.-
stempelaar te Schoonhoven en in diens plaats
G. van Aaken van Sohaardenburg, comm.-
stempelaar tgdelgk aldaar werkzaam;
is benoemd tot direot. van het postkantoor te
Wghe, M. Linthout, thans oomm.-titul. dor
post. en teleg.
aan M. Compria te Amsterdam, op zgn
verzoek, eervol ontslag verleend als landmeter
van het kadaster; en
zgn benoemd tot eorste-luitenant bg het
wapen der infanterie bg het 2e reg de tweede-
luit. jhr A. F. J. H. Wittert van Hooglaid,
van het korpsbg het 7e reg. de tweede-luit.
F. W. C. Standenmager, van hot korps,
J. M. Glasiuo van het '3s reg.bg het
10e reg. de tweede-luit. J. W. N. Ie Heus ei
A. W. F. Koningsfeld, beiden van het korps
bg het lldo reg., de tweede-luit. L. Jesfé.van
het corps; bg hot wapen der cavaleriebghot
jj. huzaren, de tweede-luit. H. C. J. C.
van Stockum en jhr W. C. M. de Jonge van
eet, beiden van het korpsbg het 4de
reg. huzaren, de tweede-luits. A. P. M. A.
Storm de Grave en E. A. F. baron Creutz,
beiden van het korpBbg hot wapen der artil
lerie bg hot Iste reg. vesting-artill., de tweede-
luit. J. M. ridder van Rappard, jhr J. T.
Alting von Geusau, H. D. S. Hasselman en
G. J. M. van Steonhardt Carré, allen van
het corps, eerstgenoemde adjud. bg.het korps
bg het 2de reg. vesting-artill., do tweedo-luit.
W. Best, van het korps; bg het 3de reg
vesting-artill., de tweede-luits. Af. C. van
Houten on T. A. Boeree, beiden van het korps
bg het 4de reg. vesting-artill. do tweede-luits.
W. P. Hubert van Blgenburgb, A. Josephus
Jitta, J. M. Pool en jhr O. L. H. vjuarlos van
Ufford, allen van het korps, do in de tweede
plaats genoemde adjudant bg het korps; bg
de instruotie-oompagnie de tweede-luit. P.
Visser, van het korpsbg hot wapen der genie
den staf van het wapen, de tweedo-luit,
P. W. Schurroo, van dien staf.
dat een paar Soerabajasohe schutters het vrg
singuliere verzoek hebben gedaan mee te mogen
gaan vechten dat hebben hun zeker de
Hollandsohe oorlogsohepen op de reedo a&nge-
en de Javabode vindt dat een zoo
verblgdend verschgnsel dat zg bg do ichnttors
van Batavia enthousiasme voor dezelfde zaak
poogt op te wekken.
Wil men nog een symptoom van vastitaand-
hoid Er was reeds lang op gewezen dat de
Bali-fxpeditie het noodig zou maken 20 in-
fanterio-kapiteins boven de formatie te voeren,
omdat vier bataljons compleet moeten worden
gehouden. Een blik op de promotielgstjes
van de laatste mail doet zien dat een lange
reeks luitenants tot kapitein gepromoveerd
De bedoeling is dat 3 bataljons infanterie,
elk bestaande uit 2 Europeesche en 2 inland-
aoho compagniën, zullen optrekken met een
paar pelotons cavalerie, een peleton genie en
wat artilleristen voor enkele snelvuurkanon-
netjes en een paar houwitsers. Zoo zal men
kunnen beechikken over 2000 combattanten,
waarvan meer dan de helft Europeanen.
Jammer genoeg zgn er geen Amboineecen op
dit oogenblik ter besohikking. De veelzgdige
van onze troepen maakt het
omnogelgk zelfs elders dit kranige materiaal
op Bterkte te houdon.
Wat de vorsten van Badoeng, Tabanan en
Bangli daartegenover znllen zetten, is eenvoudig
niet te schatten, dat het aantal weerbare
mannen echter bg do grootendeels diohte be
volking in de duizenden loopt, staat wel vast,
maar er bestaat nog eenige hoop, dat niet bg
allen do krggslust even gemakkelgk te voor-
schgn zal te halen zgn. Tooh zal vooral in
de eerste dagen van samentreffen als de vgand
de óntzettendo uitwerking van het Europee
sche snel vuurgeweer nog niet kent, de slachting
waarachgnlgk atsohuwelgk groot worden, wamt
dat ia bg vroegere expedities wel gebleken
do Balier iB een moedig strgder, dat leerden
de expedities van 1846, '48, '49, '58 en '63.
Nu het toch tot oen expeditie komen zal,
schgnt en wel oen on ander voor te zeggen, dat
maar zoo gauw mogeJgk komt. De vorsten
der oproerige rgkjes zgn druk bezig de bevol
king van geweren te voorzien en doen het
hunne om hun ktggalust te doen ontbranden
en 't schgnt inderdaad, dat hun dit al te goed
gelukt. Wat wg er over lazen gewaagt van
een dagelgks oorlogzuohtiger worden, van
loopgraven aanlegging, bruggenvernieling en
zelfs voor dat besohaatdo werk worden
Chineezen gebezigd mgnenlegging op ge
schikte punten. Stelt men de zaak lang nit
dan staat te waohten, dat wat nu nog met
rgksdaalders te doen is dan gouden tientjes
kosten zal en, wat erger is, levens indezelfde
nog ongunstiger verhouding, 't Is ook te
hopen dat de kunst op Bali is nog zoovoel
sohoons niet onder de vernieling van 't oor-
logswerk zal leidon.
Voorloopig staat dan dus Bali in het oentroiu
der belangstelling in onze Oost en dringt
Celebes van do plaats. Moge dit laatste er
nimmer weerkeeren.
Daar zgn bousob versohgnselen in deze mail
waar te nemen, dat dozo wenscb althans voor*
loopig in vervulling zou gaan; jammer genoeg
hebben telegrammen dezer dagen do illusio al
verstoord vóór zg nog geboren was. Maar dat
geldt slechts een bepaalde Btrook. Van den
overval, in Madjeno op controleur Ketting
Olivier geploegd, waarvan wg bg de vorigo
mailaankomst gewag maakten, blgkt uit deze
mail weinig nieuws, behalvo dat de Sil/oga oon
detachement militairen ondor kapitein Lenshook
aan wal zette en dit goen tegenstand nog
ontmoette. De klerk van den controleur, do
heer Smidhammer, schgnt door de overvallers
te zgn meegevoerd, althais van hem is geen
spoor te vinden, zoomin als van hot lands
bestuur van Madjene, dat het ook madr ver
standiger vond de onzen nit de voeten te
blgven. De Siboga is teruggegaan naar MakaB-
sar on van daar op 18 Juni weer naar Man-
dhar vertrokken met troepen onder overste
Lansing, 't Is dit detachement, waarop de
bovenbedoelde telegrammen, deze weok ontvan
gen hier te lande, zinspeeldon. 't Brandpunt
van verzet wordt gezooht in het vaeal-
staatje Alloe, weer een nieuwe naam, dien
men goed zal doon te onthouden ofschoon
do vrees is niet uitgesloten, dat de Alloeërt
zelf wel zullen zorgen voor verscherping van
de memorie ten hunnen opzichte. Uit Posso-
en Paloestrcek luiden do berichten niet on
gunstig.
Wat de roerigheid op de hoog
vlakte betreft, verhaalt de Deli Ct. dat lui
tenant Ter Steege een patrouilletooht maakte
van Sauboe Dolak uit in de richting Porda-
ganga en daarna naar de stammen die ZO.
van het Tabameer wonen. Aan den oproep
zich aan te melden bg don patrouillecomman-
Oost-Indië.
De jongste mail loopt tot 20 Juni.
Al was er ook, toen de laatste mail in
zee Btak, nog niets definitiefs besloten over oen
Bali -espeditie, zelfs de hardnekkigste opti
mist zal het hoofd moeten buigen voor een
zoo geweldige waarackgnlgkheid.
Op 19 Juni toog van Soerabaja uit het
eskader, de Hertog Hendrik onder kapitein ter
Zee Hoekwater als vlaggeschip, de Koningin
Regentesde De Rwjler en de Zeeland om het
ultimatum eenB te onderstrepen. De benoe
ming van den artillerist, generaal-majoor Rost
van Tonningen als commandant dor expeditie
mocht ook gowishoid heeten yolgens de Java
bode, en van versohillondo andere officieren ge
worden mododoelingon in ongovoor donzelfden dant gal slechts oen der hoofden gevolg. Do
geost. Ja het Sotr. Hbld. woot al te vertellen andoren zetten op Bataksoho manior een hooge
