MIDDELRURGSCHE COURANT.
Maandag
23 Juli.
Uit Stad en Provincie.
H\ 171
119' Jaargang.
1906.
Dozo courant versohijnt d a g e 1 ij k 8met uitzondering ran Zon- on Feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor allo plaatsen in Nederland franco pp. 2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Thermom. entelegr. weerbericht van hot K.N. Met. Instit. te De Bilt.
21 Juli 8 u. Tm CO gr., 12 u. 67 gr,, av. 1 n. 70 gr. F.Hoogste barom, stand 768.1 te Horta;
laagste 7dl.8 teChriitiansund— Verwaohting tot den avond van 22 Juli matige W. wind,
veranderlijke bewolking, mogelijk enkele buien en dezelfde temperatuur.
AdvortontiSn: 20 oont per regel. Bij abonnement veel lager. Goboorto-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel me
20 oent. Boolames 40 oont per regel. Groote lettors naar de plaats, die zjj innemen.
Tot de plaatsing van advertentiön en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen AdverlenUe-Baresa A. DM
LA 91 AR As., N.Z. Voorburgwal 366, Amsterdam.
Bij deze courant behoort een Bijvoegsel.
Middelburg 2t Juli.
Zeeuwsche Omtrekken.
Op hot koper volgt hot zilver en dan
komt hot goud.
Zoo gaat liet iu het leven'.
Bij bruiloften is ten minste alzoo de
volgorde; maar niet ieder echtpaar
niet hot voorrecht van zulk een reeks.
Want tussohen elk moet eon bepaalde
tjjd voorbjj gaan, die slechts weinigen
doorleven.
Wio echter het geluk heeft dit te doen,
ziet allicht in zijn huishouden een stuk van
ieder metaal, dat hem herinnert aan de
vorschillende hoogtijen, aan vriendelijke
rustpunten in zijn leven.
Zoo is het in 't klein, zoo is 't in het
groot.
Die metalen spelen voorname rollen
daarvan gemaakte voorwerpen spreken zelfs
van belangrijke gebeurtenissen in families,
veroonigingen, genootschappen, zelfs van
lustorischo feiten van landen, gemeenten
en volken.
Wij hebben dit twee jaar geleden kunnen
zion op de to Middelburg gehouden
lcopertoutoon8tolling, die zooveel sucee3 had;
wij kuunen dit binnen enkele dagen aanschou
wen in dezelfde zalen van het Kunstmuseum
nlhior, zoodra dit Woensdag a. zijne deuren
opont voor de bezoekers van de tentoonstel
ling van Oud Goud- en Zilverwerk.
Wij zagen daar nu reeds veroenigd tal
van voorworpen van groote waarde maar
nog lang niet alles dat er te zien zal wezen.
Do drie zalen zullen geheel gevuld zijn
roeds menig voorwerp moest zelfs wegens
plaatsgebrek worden afgewezen.
Die zalen zullen met groen worden
versierd om het geheel oen smaakvol, een
uitlokkend aanzien le geven.
Wie bedenkt aan welke handen de leiding
van het geheel is toevertrouwd aan den-
zolfde die op het gebied van het koper
zooveel bijeen wist te brengen zal wel
begrijpen dat er ook nn weer iets zeld
zaams zal verzameld zijn.
Wij hebben reeds nu en dan een en
ander meegedeeld dat belangstelling kan
wekkenen bepalen ons daarom nu tot de
medodeoling dat vorschillende kerkbesturen,
zoo Israolietisohe, Roomsoh-katholieke, Ned.
Hervormde, Luthersohe, Engelsohe, in Mid-
dolburg on Goes, hunne schatten afston-
don, o. a. het doop-, altaar- en avond-
maaMlvor; dat fraaie gildebokers, koffie-
on thoeserviesen, wijnbokalenkande-
labres en fijne kandelaars en dergelijke
voorworpen zullen geëtaleerd worden in
keurige vitrages, waar bet zilver en hot
goud zal schitteren en heerlijk afsteken
tegen den grond van blauw fluweel waarop
hot oen plaats zal vinden.
De catalogus zal heel wat merkwaardigs
vormeidon.
Wat deze expositie vooral zoo aantrek
kelijk maakt, is dat zo hot oog nog meer
bekoren zal dan de genoemde koper-
tentoonstelling en ook veel begrijpelijker
zijn zal voor hot algemeen.
Later geven wij eene beschrijving van
liet geheel; nu zij de aandacht slechts voor-
loopig in 't algemeen daarop gevestigd.
Biljetten noodon tot bezoek.
Eot zal daataan wel niot ontbroken.
Wij noomdon in ons vorig nommor twee
maal don naam van V. d.
Dezo schrijver had weer wat op hot hart,
ditmaal over de bewoners, over de dijk
werkers van Wostkapelle.
En wij stonden hem daartoe ook weer
gaarne een plaats af in onze Omtrek
ken.
Hij sobroof dan:
Zeer eigenaardig is de plaats zelve, en
niet minder eigenaardig de bevolking van
het aan de Westelijke punt van Zeeland'
tuin golegon Westkapelle. Bij alle Neder
landera is die gemeente bekend om „den
djk".
meer bijzonder om hare lekkere aardappelen,
hare flinko jonge doohters, hare groote
kustliohtendoor liet feit dht or zoovele
huizen aebtorsto voren staan en er steeds
ganscho verzameling kinderen op bloote
voeten tot escorte van elk door 't dorp
rijdend rijtuig strekt.
Niet licht zal een bewoner van Walcheren
zich vergissen in het herkennen van een
Westkappelaar.
Zij vormen toch oono geheel afzonderljjke
kolonie, die door de onderlinge huwelijken
blijft bestaan on toenemen.
Hunne waarschijnlijk Noorsche afkomst
onderscheidt hen nog altijd, vooral wat
lichaamsbouw en gelaatsvorm betreft, van
de andere bewoners van Walcheren, terwijl
de manier waarop een Westkappelaar zijn
hoofddeksel draagt inderdaad oen unicum is.
In tegenstelling mot de overigo plattelands
bevolking zijn do Wostkappolaars nu juist
niet erg kerksch uitgevallen, ofschoon zij
niot nalaten enkele schriftwoorden, waar
onder vooral het „ga heen en vermenig
vuldig u", zeer consequent in toepassing
te brengen.
Eene zeer gunstige karaktertrek bij de
Westkappelaars is hunne eerlijkheid in 't
nakomen hnnner geldelijke verplichtingen.
Een Westkappolsch spreekwoord zegt„ik
zou liever m'n verken verkoopen dan mijn
schuld nie botaelonen zij die weten hoe
hoog bij hen hun „verkon" aangoschrovon
Btaat, begrijpen wol dat dit nog al wat
zeggen wil.
Toen eonige jaren geleden dv Duyvis van
Domburg, die, zooals bekend, ook steeds
te Wostkapelle gepraktiseerd had, vertrek,
verklaarde hij geen cont meer van do
Westkappelaars te moeten hebben. Mij
dunkt: dat zullen alle medici bij verande
ring van domicilie wel niot kunnen vorklaren.
Zij staan dan ook overal in dit opzicht
te goeder naam on faam bekend, en als
geboren kooplieden komt hun dit soms
heel aardig te pas.
Een hunner eigenaardigheden is ook wel
het geven van z. g. „biesmakkon."
Bijna niemand is or onder zijn familie
naam bekend, maar ieder heeft zijn „bic-
smak."
Dit is soms zeer lastig.
Ik herinner mij nog dat, toon ik de
eerste maal voor zakon op 't dorp kwam,
ik geruimen tijd heb loopon zoeken en
vragen naar iemand wiens familienaam
niemand soheon te kennen, tot eindelijk de
dienaar der politie mij uit den nood hielp
met te zoggendan moet u maar vragen
naar Mariontje van de Kookkert" of anders
naar „pijpje," on in een oogwenk was ik
toen waar ik wozen moest.
Aan den anderen kant is bet eohter ook
weer gemakkelijk, want als men nagaat dat
op de kiezerslijsten te Wostkapelle circa
200 personen voorkomen die den naam
Minderhoud dragen, zou hot in de dorps
samenleving wel wat moeilijk zijn om die
allen zonder nadere aanduiding uit el
kander te houden.
Ia anders voor een vreemdeling oen
heksenwerk om te begrijpen, wie er met
Kee van Bart, Nouto vau do kerkepael,
Jan van Tosohe, Keetje van Krina, Jaap
van den hoed, Lino van platje, Kate van
klokkedoes, Pier Kaptein of Arjaan de
olieman bedoeld wordt.
Zoo&Ib wij reods hier voren zeiden, de
eeste Nederlanders konnon Westkapelle
van wogo den dijk don dijk, die reods
eeuwen lang Walohoren tegen de soms zoo
woeste Noordzoo besobormt, don dijk die
jaar in jaar uit schatten kost, den
waarover thans moer dan gewoon gOBpro-
wordt, omdat do arbeiders aan den
dijk, de Westkappelaars, het werk hebben
gestaakt.
Die dijk heeft steeds veler belangstel
ling getrokken.
Zoo vermeldde o.a. oon oud gedenkschrift
dat in 1540 Keizer Karei V den dijk op
14 Julias kwam bezien en visiteeren en bij
die gelegenheid den verzamolden dijkwer
kers „drie dnbbele Dukaten" schonk.
Die djjk is ook wel hot bezichtigen waard
on misschien loont 't ook wol do moeite
eens mee te doelen hoo on waarvoor de
De meeste Zeeuwen kennen haar nog thanB stakende dijkwerkers werken
Jaarlijks wordt op de begrootiug van don
polder Walcheren eene groote som voor de
worken aan den dijk uitgetrokken.
Do werken worden aanbosteed en de
aannemer, die te Westkapelle steeds een
onderbaas heeft, maakt voor werkkrachten
altijd gebruik van do Westkapelsolio dijk
werkers.
Die dijkwerkers vormen samen 8 ploogon,
ko ploeg onder qen baas 30 man sterk.
Feitelijk wordt er gehandeld naar een
communistisch idtSe.
Onder de 240 dijkworkers zijn verschil
lende ouden van dagen, feitelijk niet meer:
voor het werk in staat, en bevinden ziok
enkole z. g. „weezen," zoons van overleden
dijkwerkers ex»kostwinners hunner moeders,
die eigenlijk nog niet voor hot volle work
berekend zijn.
Zooals dat steeds gaat, zijn ev onder de
240 flinke vaklui en minder flinkekram
men moet elke dijkwerker Iconnon, maar nu
zijn er ook die voor alle werk berekend
zijn, die, behalve krammer, ook uitmuntend
steenzetter zijn en alle capaciteiten bezitten
om als ploegbaas te kunnen fnngeoren.
Toch maakt dit alios in de verdeoling
van het werk on in het verdiend loon geen
verschil.
De ploegbaas verdient evenveel als do
krammer, en de knappe werkman in den
bloei zijner jaren niet moor dan de oude
arbeider, die feitelijk niets meer doet.
Alleen de „woezen" verdienen totdat zij
loten moeten, wanneer zij als „man" be
schouwd woiden, slechts s/e volle
werkloon.
Sterft een dijkwerker, zijn zoon komt in
zijn plaats.
Zoolang do vader eohter zich zelf als
dijkwerker blijft beschouwen, is er voor don
zoon geen kans zijn plaats in te nemen.
Dikwijls komt het voor dat oen zoon bij
zijn huwelijk aan den dijk komt, daar hij
alsdan als huwelijksgift van zjjn vader,
zooals men dat noemt, „den dijk meekrijgt."
Ib ex nu werk aan den dijk, dan geeft
de opzichter van den polder aan den onder
baas van den aannemer op, hoeveel volk
hij den volgenden dag noodig heeftdo dijk
werkers komen dan op den dijk bijeen en
worden, zooals men dat noemt, „besteld".
Zijn er 40 man noodig, dan worden or
uit elke ploeg 5 genomen is er don daarop
volgenden dag behoefte aan 80 man, dan
worden er uit elke ploeg 10 anderen
nomen enz. enz. totdat alle 30 man van
iedere ploeg een dag gewerkt bobben. Als
dan begint men weer van voren aan, terwijl
hij die ziek is, na zijn herstel zijn vorloopon
werkdagen aeiiter elkaar mag inhalen.
Gemiddeld krijgt zoodoende elke dijk
werker per jaar 80 werkdagen aan den
dijk.
En wat verdient nu de dijkwerker?
Hij werkt per „getij," d. w. z. naar ge
lang do stand van eb of vloed toelaat om
te werken.
Werkt hij een „halftij", d. w. z. 4 uren
of minder, dan bedraagt zijn loon f 1,
:werkt hij een „heeltij," dat is meer dan 4
maar niet meer dan 8 nren, dan bedraagt
zijn loon f 1.25.
Men ziet hier uit dat zij gemiddeld per jaar
f 100 per hoofd aan den dijk verdienen zoodat
men zal begrepen, dat do wol eens geuite
bewering: „de Westkappelaars kunnen van
den dijk leven" bij lange na niot op gaat.
Soms wordt er f 1.25 per uur verdiend:
ala zij 's winters bij vriezend weer soms
uren in 't water staan, of als zij van Dom
burg afkomen met de ijskegels aan de
kleeren, dan, ieder zal het toestemmen, is
dat loon wel verdiend, to meer daar iedere
dijkwerker voor eigen geroedsohap zorgen
moet en de slijtage aan kleeren en sohoenen
er groot is.
Dezer dagen sprak ik nog onkelo porso-
in, die meermalen aannemers van werken
aan den dijk geweest warenen dezen ver
klaarden ook dat het verlangde kwartji
per dag meer gedurende de twee oogst
maanden geen overdreven vraag waB,
Dubbel jammer daarom dat do dijkwer
kers, in plaats van te eisohen, vóór do aan
besteding hunne wenschon niet aan 't pol
derbestuur hebben kenbaar gemaakt,
Waarschijnlijk ware dan de gohoelo
staking vermeden kannen worden,
Als wij aannemen dat in die 2 maanden,
iedere dijkwerker 3 dagen per week zou
goworkt hebben (wat echter eon uitzondering
is), dan had zulk eene vorhooging een uit
gave meor van circa 15 h 1600 galden ge
vorderd; voorzeker op eene begrooting als
die van den polder Walcheren con bedrag
van weinig beteekenis.
't Is te Lopen dat de staking spoedig
een einde neme
Waar de dijkwerkers het ongemotiveerde
dor werkstaking hebben erkend, vertrouwen
zij dat hot polderbestuur van Walcheren
oen geopend oor zal liebbon voor billijke
verzoeken, gedachtig aan het//de arbeider
is zijn loon waard".
Dat vertrouwen zal wel niet beschaamd
worden.
TARIEVEN
RIJKSVKRZEKINGSBANK.
Hot bericht omtrent verlaging der tarie
ven van die bank, door ons aan De Hjd ont
leend on opgenomon in ons nommor van Viydag,
is, naar wy ait zeer goede bron vernemen, on-
joist.
Het is zoo sohrjjft men one onmogelijk
thans roeds te zeggen, in hoeverre de baten
der Bank de lasten dokken.
Dit kan eerst blykem ait de wetenschappe
lijke balans, die eerst 5 jaren na de in wer-
kingtreding dor wot wordt opgemaakt (art. 17
dor wet). Daarna kan eorat sprake zgn van
herziening van het tarief (art. 42). Het iB dus
onmogelijk dat daaraan thans reeds zou go-
werkt worden.
die
Onder verwijzing naar de advertentie in
dit nomrner betreffende de huishoudschool te
i d d e 1 b u r g, herinnoren wij dat daarin
wordt gegeven een tweejarige cursus voor
meisjes boven de 12 jaar, die de lagere school
hobbon doorloopen.
In hot eerste jaar zjjn de Echooluren iedc-
ren morgen van 9—12 uur en omvat bet on
derwijs: koken, behandeling der wasoh, naaien,
verstellen en verschillende huishoudelijke
zighedea. Het leergeld bedraagt 80 cent per
maand
In het tweede jaar syn de schooluren Maan
dag, Dinsdag, Donderdag en Vrjjdag, van 2—5
uur. Het onderwys omvatkoken (meer uit
gebreid), strijken (boorden, manchetten enz.),
naaien, verstellen, eenvoudige kleedingatukken
knippen, kamers doen en beginselen van
boekhouden (opschrijven van ontvangsten
uitgaven in de huishouding). Het leergeld
bedraagt 60 cent per maand.
De aangifte van leerlingen voor don cureflai
3 Sept. zal beginnen, kan plaats hebben
Maandag 23 en Woensdag 25 Juli, 's avonds
van 8—9 uur, in oen der lokalen van Ons Buit
de Molstraat.
Het bestuur van de 7 tot 9 November
door de vereeniging Walcheren, onderafdeeling
Zeoland der V. P. N., in samenwerking met de
postduivenvereeniging De Reisduif, alhier te
houden internationale tentoonstelling van pluim
vee, duiven, tamme konijnen, zang-, sier- en
volieie-vogela, benevens de voorwerpen,
verband staande met het houden van pluim-
godiorto en konijnen, dus ook broedmaohines
en kunetmooders, riekt tot do ingezetenen een
oiroulaire, waarin hot van zgn voornemen kon
nis geeft.
Het wijst er op dut het doel der tentoonstel
ling tweeledig isin de eerste plaats op te
wokkon tot grootero belangstelling in de door
velen zoo vaak verwaarloosde pluimvee- on
konijnenteelt en verder om door het bijeen
brengen van versohillende soorten en TaBsen
do veredeling le bevorderen ea te doen zien
hot ideaal, waarnaar gestreefd moet worden.
Aan die tontoonstollwg zal nu ook, hetgeen
op vroegere tentoonstellingen alhier nog niet
iB gaBohiod, eene afdeoling konijnen toegovoegd
worden, terwijl ook het plan bestaat een plaats
in to ruimen voor do nuthoenderteelt, die hoe
langer hoe meer in ons land tot haar recht
komt.
Hot beBtnur vraagt Btoun bjj zjjn pogen.
Men kan dien verloenen door het schonkon
van geldelijke bijdragen, hot uitloven van
medailles voor oereprjjzsn of het Bohenken
van kunstvoorwerpen.
Sooretaris-penningmeoBtor van de regelings-
oommiBsio is do heer H. WorBt jr alhier.
ture Militaire SteenebrugenInvitation la
Gavotte, WaldtenfolBntr1 Acte et Valse Lente,
BoaiiGroote Fantaisie uit de opera The Geisha,
Jonesf; Pro Patria, Maroia Festoso, Morki
Maximüien Robespierre, Ouverture Dramatique,
Litolff; Sérénade Rococo Helmund; Dame An-
GannePicaronsolo pour petite flftto,
Green; en Ballet Etpagnolc Dosormei.
Het concert vangt to halt aoht uur aan.
B|j de aitvooring Vrijdagavond op hol
Molenwater a 1 h i o r, door het muziekkorps
der d.d. aohutterjj, waren niet zoovool stoolon
bezet alB de eorste maal.
Ciroa 300 kaarten werden verkocht.
Hot weer, hoewol nog te prgzen, omdat hot
beter was dan 's morgens, was wol wat te kool.
Toch soheon dit de zittendon niet to kinde-
n.
Het muziekkorps had weer met zjjn goed
gekozen programma het gowone suooos.
Het slotnommor Ballet Espagnole van Dósor-
mes lokte, evenals andere nummers, ook oen
hartelyk applaus uit, en werd gevolgd door
een toegift.
v
Deze week zjjn door de kenrmeeitore
van het vee en vleesoh alhier weder twee
varkens en een kali afgekeurd, die ongesohikt
bleken voor de consumptie en op de gebrui
kelijke wgze, onder politie toozicht, worden
vernietigd.
Verder werd door een slager getracht oen
ingevoerd kalf te laten keuren met organen
van een kalf dat daags te voren was geslacht.
Do keurmeesters eohter ontdokten het bedrog
wijl zij bemerkten dat het stempel van goed
keuring verwjjdeid waB.
Wannoor de invoer hier geschiedde, zooals
in vele andere plaatsen waar degelyke keuring
is, met de verplichting dat de organen lang»
natuurlijken weg aan het dier verbonden
mooten zjjo, zonden dergelijke gevallen zich
niet kunnen voordoon en zou de keuring nog
beter z(jn dan thans.
Het onderzoek der verlofgangers van de
Landweer in Zeeland zal plaats hebben
van Vrjjdag 2 November tot on met Maandag
28 November, met enkele tussohen dagon.
Nadere bijzonderheden meldt hot Provinciaal
blad no- 88 van 18 Jali.
Het programmen voor het concert, mor.
gen (Zondag) avond in den tuin op het Noord
Bolwork alhier to govon door hot Muziek
korps dor d.d. schutterij, onder leiding van
don luitenant-directeur Jan Morks, luidt
als volgtKing Cotton marachi SousaOuver
Naar men ons uit Rilland meldt, is
een zoogenaamde vosknai of ringdijk nabjj het
werk aan den spoordjjk in den naoht van
Donderdag op Vrijdag bjj het hoogwaterty op
drie plaatsen doorgobrokon.
De ringdgk was niot al te solied gemaakt
en niot eens van flinke krammat voorzien.
Het is voor den aannemer te hopen dat do
gaton in don Eersten ZtaMpolder spoodig dicht
mogen zjjn, wyl dan eon dergoljjk ongeval
niot meer te vreezen is.
De volgende weok brengt do Commissa-
s dor Koningin oon bezoek aan eenigo
gomoonten in Zuid Bevoland.
Vrijdagmiddag liep hot ijzeren aaksohip
De Zwerver, schipper J. Otte, komonde van
Temst (België), geladon mot raapzaad en be;
stemd naar Neurs (Duitsohland) op den provin
cialen steiger te Z }j p e, doordat bet lohip,
waarschijnlijk, door den govigen wind,uit zjjn
roer liep.
De voorpiek liep vol water.
De stoomboot Zijpe, van de Rotterdamsoho
trammaatsohappij, sleepte het sohip op de
slikken naast don stoigor.
Verzekering dekt de sohade.
In de Donderdag te Sint Annaland
gehouden raadszitting is besloten om in do
kosten van het leggen van den inlaag- of
dwarsdyb in den Siuawnapolder (alias Domino's
d}jkje eeno bijdrage te verloenen van f 1000,
omdat door het aanbrengen van dien dwatsdjjk
ook de belangen der gemeento gebaat zjjn.
Het bedrag zal uit eene geldleening moeten
gevonden wotdon.
Omdat mot 81 Deoembor a. e. vervallen is
do vrjjstolling tot hot geven van ondorwjji in
de vrije- en ordooefeningen aan do O. L sehool
aldaar, werd besloten met hot bostuur der
Ned. Horv. kerk in correspondentie to troden
tot het verkrijgen van oon terrein, op het
kerkploin om dat onder wfis to kunnen go ven.
In dezelfde zitting werd aangeboden do
gemeontorekening over 1905 en die van don
Weezon-Armon over denzelfden dionst. Beido
Bluiton mot oon batig saldo, reap, van f 3315.38'
en f 3587.54.
Ter benoeming van twee loden van het ooilege
van zetters periodieke aftreding van de
heeren F. Geluk Az. on B. Koddo worden
voorgedragen do aftredende loden, benevons
do heoreu H. G aakoor on J. Zandee.