MIDDELRURGSCHE COURANT. Maandag 23 Juli. Uit Stad en Provincie. H\ 171 119' Jaargang. 1906. Dozo courant versohijnt d a g e 1 ij k 8met uitzondering ran Zon- on Feestdagen. Prjjs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor allo plaatsen in Nederland franco pp. 2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Thermom. entelegr. weerbericht van hot K.N. Met. Instit. te De Bilt. 21 Juli 8 u. Tm CO gr., 12 u. 67 gr,, av. 1 n. 70 gr. F.Hoogste barom, stand 768.1 te Horta; laagste 7dl.8 teChriitiansund— Verwaohting tot den avond van 22 Juli matige W. wind, veranderlijke bewolking, mogelijk enkele buien en dezelfde temperatuur. AdvortontiSn: 20 oont per regel. Bij abonnement veel lager. Goboorto-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel me 20 oent. Boolames 40 oont per regel. Groote lettors naar de plaats, die zjj innemen. Tot de plaatsing van advertentiön en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen AdverlenUe-Baresa A. DM LA 91 AR As., N.Z. Voorburgwal 366, Amsterdam. Bij deze courant behoort een Bijvoegsel. Middelburg 2t Juli. Zeeuwsche Omtrekken. Op hot koper volgt hot zilver en dan komt hot goud. Zoo gaat liet iu het leven'. Bij bruiloften is ten minste alzoo de volgorde; maar niet ieder echtpaar niet hot voorrecht van zulk een reeks. Want tussohen elk moet eon bepaalde tjjd voorbjj gaan, die slechts weinigen doorleven. Wio echter het geluk heeft dit te doen, ziet allicht in zijn huishouden een stuk van ieder metaal, dat hem herinnert aan de vorschillende hoogtijen, aan vriendelijke rustpunten in zijn leven. Zoo is het in 't klein, zoo is 't in het groot. Die metalen spelen voorname rollen daarvan gemaakte voorwerpen spreken zelfs van belangrijke gebeurtenissen in families, veroonigingen, genootschappen, zelfs van lustorischo feiten van landen, gemeenten en volken. Wij hebben dit twee jaar geleden kunnen zion op de to Middelburg gehouden lcopertoutoon8tolling, die zooveel sucee3 had; wij kuunen dit binnen enkele dagen aanschou wen in dezelfde zalen van het Kunstmuseum nlhior, zoodra dit Woensdag a. zijne deuren opont voor de bezoekers van de tentoonstel ling van Oud Goud- en Zilverwerk. Wij zagen daar nu reeds veroenigd tal van voorworpen van groote waarde maar nog lang niet alles dat er te zien zal wezen. Do drie zalen zullen geheel gevuld zijn roeds menig voorwerp moest zelfs wegens plaatsgebrek worden afgewezen. Die zalen zullen met groen worden versierd om het geheel oen smaakvol, een uitlokkend aanzien le geven. Wie bedenkt aan welke handen de leiding van het geheel is toevertrouwd aan den- zolfde die op het gebied van het koper zooveel bijeen wist te brengen zal wel begrijpen dat er ook nn weer iets zeld zaams zal verzameld zijn. Wij hebben reeds nu en dan een en ander meegedeeld dat belangstelling kan wekkenen bepalen ons daarom nu tot de medodeoling dat vorschillende kerkbesturen, zoo Israolietisohe, Roomsoh-katholieke, Ned. Hervormde, Luthersohe, Engelsohe, in Mid- dolburg on Goes, hunne schatten afston- don, o. a. het doop-, altaar- en avond- maaMlvor; dat fraaie gildebokers, koffie- on thoeserviesen, wijnbokalenkande- labres en fijne kandelaars en dergelijke voorworpen zullen geëtaleerd worden in keurige vitrages, waar bet zilver en hot goud zal schitteren en heerlijk afsteken tegen den grond van blauw fluweel waarop hot oen plaats zal vinden. De catalogus zal heel wat merkwaardigs vormeidon. Wat deze expositie vooral zoo aantrek kelijk maakt, is dat zo hot oog nog meer bekoren zal dan de genoemde koper- tentoonstelling en ook veel begrijpelijker zijn zal voor hot algemeen. Later geven wij eene beschrijving van liet geheel; nu zij de aandacht slechts voor- loopig in 't algemeen daarop gevestigd. Biljetten noodon tot bezoek. Eot zal daataan wel niot ontbroken. Wij noomdon in ons vorig nommor twee maal don naam van V. d. Dezo schrijver had weer wat op hot hart, ditmaal over de bewoners, over de dijk werkers van Wostkapelle. En wij stonden hem daartoe ook weer gaarne een plaats af in onze Omtrek ken. Hij sobroof dan: Zeer eigenaardig is de plaats zelve, en niet minder eigenaardig de bevolking van het aan de Westelijke punt van Zeeland' tuin golegon Westkapelle. Bij alle Neder landera is die gemeente bekend om „den djk". meer bijzonder om hare lekkere aardappelen, hare flinko jonge doohters, hare groote kustliohtendoor liet feit dht or zoovele huizen aebtorsto voren staan en er steeds ganscho verzameling kinderen op bloote voeten tot escorte van elk door 't dorp rijdend rijtuig strekt. Niet licht zal een bewoner van Walcheren zich vergissen in het herkennen van een Westkappelaar. Zij vormen toch oono geheel afzonderljjke kolonie, die door de onderlinge huwelijken blijft bestaan on toenemen. Hunne waarschijnlijk Noorsche afkomst onderscheidt hen nog altijd, vooral wat lichaamsbouw en gelaatsvorm betreft, van de andere bewoners van Walcheren, terwijl de manier waarop een Westkappelaar zijn hoofddeksel draagt inderdaad oen unicum is. In tegenstelling mot de overigo plattelands bevolking zijn do Wostkappolaars nu juist niet erg kerksch uitgevallen, ofschoon zij niot nalaten enkele schriftwoorden, waar onder vooral het „ga heen en vermenig vuldig u", zeer consequent in toepassing te brengen. Eene zeer gunstige karaktertrek bij de Westkappelaars is hunne eerlijkheid in 't nakomen hnnner geldelijke verplichtingen. Een Westkappolsch spreekwoord zegt„ik zou liever m'n verken verkoopen dan mijn schuld nie botaelonen zij die weten hoe hoog bij hen hun „verkon" aangoschrovon Btaat, begrijpen wol dat dit nog al wat zeggen wil. Toen eonige jaren geleden dv Duyvis van Domburg, die, zooals bekend, ook steeds te Wostkapelle gepraktiseerd had, vertrek, verklaarde hij geen cont meer van do Westkappelaars te moeten hebben. Mij dunkt: dat zullen alle medici bij verande ring van domicilie wel niot kunnen vorklaren. Zij staan dan ook overal in dit opzicht te goeder naam on faam bekend, en als geboren kooplieden komt hun dit soms heel aardig te pas. Een hunner eigenaardigheden is ook wel het geven van z. g. „biesmakkon." Bijna niemand is or onder zijn familie naam bekend, maar ieder heeft zijn „bic- smak." Dit is soms zeer lastig. Ik herinner mij nog dat, toon ik de eerste maal voor zakon op 't dorp kwam, ik geruimen tijd heb loopon zoeken en vragen naar iemand wiens familienaam niemand soheon te kennen, tot eindelijk de dienaar der politie mij uit den nood hielp met te zoggendan moet u maar vragen naar Mariontje van de Kookkert" of anders naar „pijpje," on in een oogwenk was ik toen waar ik wozen moest. Aan den anderen kant is bet eohter ook weer gemakkelijk, want als men nagaat dat op de kiezerslijsten te Wostkapelle circa 200 personen voorkomen die den naam Minderhoud dragen, zou hot in de dorps samenleving wel wat moeilijk zijn om die allen zonder nadere aanduiding uit el kander te houden. Ia anders voor een vreemdeling oen heksenwerk om te begrijpen, wie er met Kee van Bart, Nouto vau do kerkepael, Jan van Tosohe, Keetje van Krina, Jaap van den hoed, Lino van platje, Kate van klokkedoes, Pier Kaptein of Arjaan de olieman bedoeld wordt. Zoo&Ib wij reods hier voren zeiden, de eeste Nederlanders konnon Westkapelle van wogo den dijk don dijk, die reods eeuwen lang Walohoren tegen de soms zoo woeste Noordzoo besobormt, don dijk die jaar in jaar uit schatten kost, den waarover thans moer dan gewoon gOBpro- wordt, omdat do arbeiders aan den dijk, de Westkappelaars, het werk hebben gestaakt. Die dijk heeft steeds veler belangstel ling getrokken. Zoo vermeldde o.a. oon oud gedenkschrift dat in 1540 Keizer Karei V den dijk op 14 Julias kwam bezien en visiteeren en bij die gelegenheid den verzamolden dijkwer kers „drie dnbbele Dukaten" schonk. Die djjk is ook wel hot bezichtigen waard on misschien loont 't ook wol do moeite eens mee te doelen hoo on waarvoor de De meeste Zeeuwen kennen haar nog thanB stakende dijkwerkers werken Jaarlijks wordt op de begrootiug van don polder Walcheren eene groote som voor de worken aan den dijk uitgetrokken. Do werken worden aanbosteed en de aannemer, die te Westkapelle steeds een onderbaas heeft, maakt voor werkkrachten altijd gebruik van do Westkapelsolio dijk werkers. Die dijkwerkers vormen samen 8 ploogon, ko ploeg onder qen baas 30 man sterk. Feitelijk wordt er gehandeld naar een communistisch idtSe. Onder de 240 dijkworkers zijn verschil lende ouden van dagen, feitelijk niet meer: voor het werk in staat, en bevinden ziok enkole z. g. „weezen," zoons van overleden dijkwerkers ex»kostwinners hunner moeders, die eigenlijk nog niet voor hot volle work berekend zijn. Zooals dat steeds gaat, zijn ev onder de 240 flinke vaklui en minder flinkekram men moet elke dijkwerker Iconnon, maar nu zijn er ook die voor alle werk berekend zijn, die, behalve krammer, ook uitmuntend steenzetter zijn en alle capaciteiten bezitten om als ploegbaas te kunnen fnngeoren. Toch maakt dit alios in de verdeoling van het werk on in het verdiend loon geen verschil. De ploegbaas verdient evenveel als do krammer, en de knappe werkman in den bloei zijner jaren niet moor dan de oude arbeider, die feitelijk niets meer doet. Alleen de „woezen" verdienen totdat zij loten moeten, wanneer zij als „man" be schouwd woiden, slechts s/e volle werkloon. Sterft een dijkwerker, zijn zoon komt in zijn plaats. Zoolang do vader eohter zich zelf als dijkwerker blijft beschouwen, is er voor don zoon geen kans zijn plaats in te nemen. Dikwijls komt het voor dat oen zoon bij zijn huwelijk aan den dijk komt, daar hij alsdan als huwelijksgift van zjjn vader, zooals men dat noemt, „den dijk meekrijgt." Ib ex nu werk aan den dijk, dan geeft de opzichter van den polder aan den onder baas van den aannemer op, hoeveel volk hij den volgenden dag noodig heeftdo dijk werkers komen dan op den dijk bijeen en worden, zooals men dat noemt, „besteld". Zijn er 40 man noodig, dan worden or uit elke ploeg 5 genomen is er don daarop volgenden dag behoefte aan 80 man, dan worden er uit elke ploeg 10 anderen nomen enz. enz. totdat alle 30 man van iedere ploeg een dag gewerkt bobben. Als dan begint men weer van voren aan, terwijl hij die ziek is, na zijn herstel zijn vorloopon werkdagen aeiiter elkaar mag inhalen. Gemiddeld krijgt zoodoende elke dijk werker per jaar 80 werkdagen aan den dijk. En wat verdient nu de dijkwerker? Hij werkt per „getij," d. w. z. naar ge lang do stand van eb of vloed toelaat om te werken. Werkt hij een „halftij", d. w. z. 4 uren of minder, dan bedraagt zijn loon f 1, :werkt hij een „heeltij," dat is meer dan 4 maar niet meer dan 8 nren, dan bedraagt zijn loon f 1.25. Men ziet hier uit dat zij gemiddeld per jaar f 100 per hoofd aan den dijk verdienen zoodat men zal begrepen, dat do wol eens geuite bewering: „de Westkappelaars kunnen van den dijk leven" bij lange na niot op gaat. Soms wordt er f 1.25 per uur verdiend: ala zij 's winters bij vriezend weer soms uren in 't water staan, of als zij van Dom burg afkomen met de ijskegels aan de kleeren, dan, ieder zal het toestemmen, is dat loon wel verdiend, to meer daar iedere dijkwerker voor eigen geroedsohap zorgen moet en de slijtage aan kleeren en sohoenen er groot is. Dezer dagen sprak ik nog onkelo porso- in, die meermalen aannemers van werken aan den dijk geweest warenen dezen ver klaarden ook dat het verlangde kwartji per dag meer gedurende de twee oogst maanden geen overdreven vraag waB, Dubbel jammer daarom dat do dijkwer kers, in plaats van te eisohen, vóór do aan besteding hunne wenschon niet aan 't pol derbestuur hebben kenbaar gemaakt, Waarschijnlijk ware dan de gohoelo staking vermeden kannen worden, Als wij aannemen dat in die 2 maanden, iedere dijkwerker 3 dagen per week zou goworkt hebben (wat echter eon uitzondering is), dan had zulk eene vorhooging een uit gave meor van circa 15 h 1600 galden ge vorderd; voorzeker op eene begrooting als die van den polder Walcheren con bedrag van weinig beteekenis. 't Is te Lopen dat de staking spoedig een einde neme Waar de dijkwerkers het ongemotiveerde dor werkstaking hebben erkend, vertrouwen zij dat hot polderbestuur van Walcheren oen geopend oor zal liebbon voor billijke verzoeken, gedachtig aan het//de arbeider is zijn loon waard". Dat vertrouwen zal wel niet beschaamd worden. TARIEVEN RIJKSVKRZEKINGSBANK. Hot bericht omtrent verlaging der tarie ven van die bank, door ons aan De Hjd ont leend on opgenomon in ons nommor van Viydag, is, naar wy ait zeer goede bron vernemen, on- joist. Het is zoo sohrjjft men one onmogelijk thans roeds te zeggen, in hoeverre de baten der Bank de lasten dokken. Dit kan eerst blykem ait de wetenschappe lijke balans, die eerst 5 jaren na de in wer- kingtreding dor wot wordt opgemaakt (art. 17 dor wet). Daarna kan eorat sprake zgn van herziening van het tarief (art. 42). Het iB dus onmogelijk dat daaraan thans reeds zou go- werkt worden. die Onder verwijzing naar de advertentie in dit nomrner betreffende de huishoudschool te i d d e 1 b u r g, herinnoren wij dat daarin wordt gegeven een tweejarige cursus voor meisjes boven de 12 jaar, die de lagere school hobbon doorloopen. In hot eerste jaar zjjn de Echooluren iedc- ren morgen van 9—12 uur en omvat bet on derwijs: koken, behandeling der wasoh, naaien, verstellen en verschillende huishoudelijke zighedea. Het leergeld bedraagt 80 cent per maand In het tweede jaar syn de schooluren Maan dag, Dinsdag, Donderdag en Vrjjdag, van 2—5 uur. Het onderwys omvatkoken (meer uit gebreid), strijken (boorden, manchetten enz.), naaien, verstellen, eenvoudige kleedingatukken knippen, kamers doen en beginselen van boekhouden (opschrijven van ontvangsten uitgaven in de huishouding). Het leergeld bedraagt 60 cent per maand. De aangifte van leerlingen voor don cureflai 3 Sept. zal beginnen, kan plaats hebben Maandag 23 en Woensdag 25 Juli, 's avonds van 8—9 uur, in oen der lokalen van Ons Buit de Molstraat. Het bestuur van de 7 tot 9 November door de vereeniging Walcheren, onderafdeeling Zeoland der V. P. N., in samenwerking met de postduivenvereeniging De Reisduif, alhier te houden internationale tentoonstelling van pluim vee, duiven, tamme konijnen, zang-, sier- en volieie-vogela, benevens de voorwerpen, verband staande met het houden van pluim- godiorto en konijnen, dus ook broedmaohines en kunetmooders, riekt tot do ingezetenen een oiroulaire, waarin hot van zgn voornemen kon nis geeft. Het wijst er op dut het doel der tentoonstel ling tweeledig isin de eerste plaats op te wokkon tot grootero belangstelling in de door velen zoo vaak verwaarloosde pluimvee- on konijnenteelt en verder om door het bijeen brengen van versohillende soorten en TaBsen do veredeling le bevorderen ea te doen zien hot ideaal, waarnaar gestreefd moet worden. Aan die tontoonstollwg zal nu ook, hetgeen op vroegere tentoonstellingen alhier nog niet iB gaBohiod, eene afdeoling konijnen toegovoegd worden, terwijl ook het plan bestaat een plaats in to ruimen voor do nuthoenderteelt, die hoe langer hoe meer in ons land tot haar recht komt. Hot beBtnur vraagt Btoun bjj zjjn pogen. Men kan dien verloenen door het schonkon van geldelijke bijdragen, hot uitloven van medailles voor oereprjjzsn of het Bohenken van kunstvoorwerpen. Sooretaris-penningmeoBtor van de regelings- oommiBsio is do heer H. WorBt jr alhier. ture Militaire SteenebrugenInvitation la Gavotte, WaldtenfolBntr1 Acte et Valse Lente, BoaiiGroote Fantaisie uit de opera The Geisha, Jonesf; Pro Patria, Maroia Festoso, Morki Maximüien Robespierre, Ouverture Dramatique, Litolff; Sérénade Rococo Helmund; Dame An- GannePicaronsolo pour petite flftto, Green; en Ballet Etpagnolc Dosormei. Het concert vangt to halt aoht uur aan. B|j de aitvooring Vrijdagavond op hol Molenwater a 1 h i o r, door het muziekkorps der d.d. aohutterjj, waren niet zoovool stoolon bezet alB de eorste maal. Ciroa 300 kaarten werden verkocht. Hot weer, hoewol nog te prgzen, omdat hot beter was dan 's morgens, was wol wat te kool. Toch soheon dit de zittendon niet to kinde- n. Het muziekkorps had weer met zjjn goed gekozen programma het gowone suooos. Het slotnommor Ballet Espagnole van Dósor- mes lokte, evenals andere nummers, ook oen hartelyk applaus uit, en werd gevolgd door een toegift. v Deze week zjjn door de kenrmeeitore van het vee en vleesoh alhier weder twee varkens en een kali afgekeurd, die ongesohikt bleken voor de consumptie en op de gebrui kelijke wgze, onder politie toozicht, worden vernietigd. Verder werd door een slager getracht oen ingevoerd kalf te laten keuren met organen van een kalf dat daags te voren was geslacht. Do keurmeesters eohter ontdokten het bedrog wijl zij bemerkten dat het stempel van goed keuring verwjjdeid waB. Wannoor de invoer hier geschiedde, zooals in vele andere plaatsen waar degelyke keuring is, met de verplichting dat de organen lang» natuurlijken weg aan het dier verbonden mooten zjjo, zonden dergelijke gevallen zich niet kunnen voordoon en zou de keuring nog beter z(jn dan thans. Het onderzoek der verlofgangers van de Landweer in Zeeland zal plaats hebben van Vrjjdag 2 November tot on met Maandag 28 November, met enkele tussohen dagon. Nadere bijzonderheden meldt hot Provinciaal blad no- 88 van 18 Jali. Het programmen voor het concert, mor. gen (Zondag) avond in den tuin op het Noord Bolwork alhier to govon door hot Muziek korps dor d.d. schutterij, onder leiding van don luitenant-directeur Jan Morks, luidt als volgtKing Cotton marachi SousaOuver Naar men ons uit Rilland meldt, is een zoogenaamde vosknai of ringdijk nabjj het werk aan den spoordjjk in den naoht van Donderdag op Vrijdag bjj het hoogwaterty op drie plaatsen doorgobrokon. De ringdgk was niot al te solied gemaakt en niot eens van flinke krammat voorzien. Het is voor den aannemer te hopen dat do gaton in don Eersten ZtaMpolder spoodig dicht mogen zjjn, wyl dan eon dergoljjk ongeval niot meer te vreezen is. De volgende weok brengt do Commissa- s dor Koningin oon bezoek aan eenigo gomoonten in Zuid Bevoland. Vrijdagmiddag liep hot ijzeren aaksohip De Zwerver, schipper J. Otte, komonde van Temst (België), geladon mot raapzaad en be; stemd naar Neurs (Duitsohland) op den provin cialen steiger te Z }j p e, doordat bet lohip, waarschijnlijk, door den govigen wind,uit zjjn roer liep. De voorpiek liep vol water. De stoomboot Zijpe, van de Rotterdamsoho trammaatsohappij, sleepte het sohip op de slikken naast don stoigor. Verzekering dekt de sohade. In de Donderdag te Sint Annaland gehouden raadszitting is besloten om in do kosten van het leggen van den inlaag- of dwarsdyb in den Siuawnapolder (alias Domino's d}jkje eeno bijdrage te verloenen van f 1000, omdat door het aanbrengen van dien dwatsdjjk ook de belangen der gemeento gebaat zjjn. Het bedrag zal uit eene geldleening moeten gevonden wotdon. Omdat mot 81 Deoembor a. e. vervallen is do vrjjstolling tot hot geven van ondorwjji in de vrije- en ordooefeningen aan do O. L sehool aldaar, werd besloten met hot bostuur der Ned. Horv. kerk in correspondentie to troden tot het verkrijgen van oon terrein, op het kerkploin om dat onder wfis to kunnen go ven. In dezelfde zitting werd aangeboden do gemeontorekening over 1905 en die van don Weezon-Armon over denzelfden dionst. Beido Bluiton mot oon batig saldo, reap, van f 3315.38' en f 3587.54. Ter benoeming van twee loden van het ooilege van zetters periodieke aftreding van de heeren F. Geluk Az. on B. Koddo worden voorgedragen do aftredende loden, benevons do heoreu H. G aakoor on J. Zandee.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1906 | | pagina 1