MIDDELRURGSGHE COURANT.
1119" Jaargang.
Vrijdag
6 Juli.
Uit Stad en Provincie.
It*. 157.
1906.
Deze couvaufe verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs por kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor allo plaatsen in Nederland franco pp. f 2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Thermo ra. en tel eg i. weerbericht van h e~t K. N. Me t. In ati t. te De Bilt.
5 Jnli 8 n. vm 64 gr., 18 a. 68 gr., av. 4 n. 72 gr. F. Hoogste barora. stand 774.0 te Horta
laagste 759.3 te Nice. Verwachting tot den avond van 6 Juliveranderlijke wind, moeat
betrokken lucht, waarsohgnlgk regen en dezelfde temperatuur.
Advertenties 20 cent per regel. Bij abonnomont veel lager. Geboorte-, dood- on
alle andere familieberiohton en Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; olko regel moor
20 cent. Reclames 40 cent por regel. Groote lottere naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertontiön en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betroflondo
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentle-Bnrena A. DN
LA MAR Az., N.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam.
Middelburg 5 Juli.
cent,
Sokken)
■slechts
!;eu enz.
plburg.
iraagd.
8.45
l 8.-
3.-
3.-
5 30
3.-
Volledige inlichting.
De StaatscommiaBie, ingesteld bg kon. besluit
van 20 Juni 11-, heeft tot volerloi bespreking
aanleiding gegeven.
Men weet dat haar tweeërlei ondorzook is
opgedragen; en wel een omtrent den cocono-
mischen toestand der landbouwers in Neder
land, mede in verband met de versohillende
rechtsvormen, onder welke de grond wordt
gebruikten het ander omtrent den ceoonomi-
Bchen toestand der landarbeiders in Nederland,
mede in verband met het kleingrondbezit.
Landbouwers en landarbeiders
beiden zgn dus bjj dit ondorzook betrokken
hoofdzakelijk in verband met den grond, zooals
het gebruik en hot bezit daarvan thans in
zwang is.
Op zichzelve valt de instelling van zulk
oene commi3Bie voor dit belangrijk vraagBtuk
hoogelgk te waardeeren.
Herhaaldelijk is reeda gewezen op wanver
houdingen die ten opzichte van het gebruik
on het bezit van den grond bestaan.
Die na te gaan, die o i i i o i e e 1 in hot
lioht te stellen het mag een nuttig work
heoten.
Dit nu ia aan de commissie opgedragen.
Of zo verdor gaan kan en mag; of zg ook
de middelon moet aanwijzen die tot verbete
ring van verkeerde toestanden zouden kunnen
ljjden, weten w{j niet; is in elk geval niet
aangegeven.
De instelling dier commissie is een gevolg
van het bg hoofdstuk X der stantsbegrooting
in de Tweede Earner besprokene.
In de afdeelingen was door enkele leden
gewezen op de wenschelgkheid van een onder
zoek naar den toeBtand van de landarbeiders
en kleine boeren. De Minister bleek, volgens
zgn antwoord, er iets voor te voelen on deelde
mede, dat het een pnnt van overweging uit
maakte een commissie te benoemen, die onder
leiding van den directeur-generaal van den
landbouw in die richting eon onderzoek zou
instollen.
Welnu, thans hoeft die overwoging goloid
tot oen daaden iB bedoelde commissie een
feit geworden.
Tegen die haar opgedragen taak, zoowol als
tegon de samenstelling der commissie zgn
ernstige bedenkingon geopperd.
Niet het minBt door hot lid der Tweede
Earner voor Eampen, den heer E. Regno, die
daarover in Bel Vaderland zgn hart uitstortte.
De taak der commissie is volgens hem te
omvangrgk. Het geboelo gebied van don Ne-
derlandschen landbouw is binnen haar work-
terrein getrokken en er zullen, vreest hg, tgden
en tgden voorbggaan, alvorens men iots van
de arbeidsvrueht zal boapeuren. Daarmee gaat
tevens de laatste hoop verloron, dat in afzien-
baren igd eeno Nederlandsohe landwetgoving
haar bigde inkomst zal kunnen vieren.
?Jaar op jaar is in vakblad, igdachrift en
oourait gegverö voor 't ingigpen van het
Staatsgezag in onze agrarische wanverhou
dingen. Telkens en telkens weer is betoogd
hoe onverantwoordelgk het landbonwbedrgi
werd en bleef gesloten buiten de hervormings-
Btaatkundo. Zoozeer is de ellende van ons
paohtsfcelsel geworden tot communis opinio, dat
er een agrariBohe paragraaf prgkt op do pro
gramma's van. alle politieke partgen. En dat
alleB heeft nu geleid tot een nieuwe
Staatscommissie 1
't Heeft Jang geduurd alvorens de landbouw
hier werd erkend als de gelgke van de andere
bestaansbronnen der bevolking. Die erkenning
bleef uit tot de malaise om en bg 1880 het
landbouwbedrgf neersmakte uit vroegeren bloei,
maar sedert won de gedachte veld, >dat er toch
iets voor den boer moest worden gedaan'
Aldus geschiedde. Bg Eoniaklgk besluit van
18 September 1886 werd een Staatcoommissie
ingesteld om voor dat helpen den weg te
banen. Zg onderzocht en rapporteerde vier
dikke deelen vol.
Vruchteloos is dat werk niet gebleven. En
't had nog veel meor vrucht kunnen dragon,
wanneer do toepassing wat minder oenzgdig
ware geweest. Immers, allerlei maatregelon
•gn genomen tot verheffing van het landbouw-
vakonderwgs, tot verbetering van het paarden-
en rundvee-ras, tot bestrgding van knoeiergen
in den boterhandel ens. Kortom, de adviezen
der Staatscommissie vonden ingang en gehoor,
zoolang ze sioh beperkten tot de verheffing
van de bedïgfsteohniek. Maar geen ingang,
geen gehoor vond haar raad zoodra ze oor
deelde over de dieper liggende agrarisohe
vragen, zoodra ze het pachtstelsel vonniste
en do fou ton- aanwees in het gebruik van den
grond.
Dat terrein is door geen der opvolgende ro-
geeringen betreden, hoewel het rapport der
Staatsoommissie daartoe voortreffelijk en geens
zins verouderd materiaal bevat. Ook de tegen
woordige regeeiing deinst er voor terug. En
ze begaat daarbg den haast onverklaarbaren
miBgreep, met terzgdestelling van de onver
werkte vruchten der oude enquête, een nieuw
onderzoek te doen instellen. Als wilde men
een tweeden oogst voorbereiden, terwjjl de
oude oogst nog op hot veld staat te beschim
melen."
m
Dit bezwaar deelen wg niet geheel.
Wjj zouden de taak, aan de nu benoemde
commissie opgedragen, eene aanvulling willen
noemen van die der Staatscommissie van 18
September 1886.
Eu zg heeft juist ten doel, tneenen wjj. om,
zooals wjj schreven, officieel licht te versprei
den over de agrarische toestanden in ons land.
Als zg nu slechts voortvarend ziob toont,
dan kan van haar toch ook een nuttige invloed
titgaan.
Meer deelen wg de bezwaren, door den heer
Reyne en Het Volk ingebracht tegen de
samenstolling der commissie.
Zeer noode missen ook wg in haar midden de
arbeiders, of hen die veel met boerenarbeiders
in aanraking komen.
Terecht schrgtt de heer Regne dat men onder
de leden der oommissie knappe technici vindt
maar geen economen.
En al erkennen wg gaarne de verdiensten
van de benoemden, uit Zeeland bv. had toch
naast den landbouwleeraar een practische land
bouwer zeker in hun midden een goed figuur
kunnen maken.
Vollediger voorlichting ware dan allicht
vorkregen.
Aan de samenstelling der commissie is
echter thans niet meer te veranderen.
En reoht om anderen zich too to voogon,
hebbon do leden, ervan niet..
Maar zou aan hot geopperde bezwaar niet
onigszins tegemoet gekomen kannen
worden wanneer den leden der commissie
op het hart werd gedrukt zooveel mogolgk
zich op do hoogte te stellen door verschillende
personen te hooren?
Landbouwers en landbouwarbeiders dienen
hen voor te lichten. Met hun mededeelingen kun
nen zg hun voordeel doen tegenover do ge
heel© commissie.
Wg herhalendie tegemoetkoming aan het
goopperde bezwaar zou nog gebrekkig zgn;
maar boter zulk een verhoor dan louter af te
gaan op eigon, lang niet altgd volledige
konnis.
Wellicht geeft de Minister van landbouw
in dien geest eenige wenken bg do installatie
der commissie, Zaterdag a>, en tevens ophelde-
i verband met de gemaakte opmer
kingen over de samenstelling der commissie.
Omtrent de taak, die op haar rust, zal hg
wel' niet nalnten de leden uitvoerig in te
lichten.
LAFFE ZELFVERHEFFING,
't Sohgnt toch maar altgd door vrienden te
moeten worden herhaald, dat de anti-revolu-
tionnairen toch zoo door-en-door fafsoenlgke
lui zgn l Nog weer eens, al is 't al zoo dik-
wgls reeds gezegd, komt De Standaard ver
tellen, dat zg als oppositie toch zoo IojbbI en
netjeB zgn, en >de partgen links" daaraan een
lesje kannen nemen.
Vergelgk roept De Standaard met trots
uit de houding der oppositie in de periode
van 19011905 met het lair play der nieuwe
oppositie, nu van reohts, in 1905/1906, en het
doorgaand principieel verschil in gedraging
springt aan voor- en tegenstander in het oog.'
Die oppositie is toch zoo in-braaf en Chris-
telgk I
Het zou mensohelgk geweoBt zgn,
indion ze het grove gold met even grove munt
betaald had.
Maar dat ze dit niet deed en den strgd
naar riddertrant voerde, verried bewustheid
van kracht, verhoogde haar prestige en toonde
besef van Christenoer."
Dat was goed gebruld, leeuw 1 Maar deson
danks blgft die laffe zelfverheffing onbesobei-
den, onwanr en onbeschaamd; merkt deArnh.
Crt. op.
Ook na 't eerste jaar van dr Kuyper's be
stuur is, zelis van den kant der rechterzgde,
erkend dat de partgen-links in hare oppositie
ingotogon waren, trouwens volkomen
verklaarbaar, omdat dr Kuyper's werkzaamheid
zelfs zóó weinig aanleiding tot bestrgding gat,
dat van links gevraagd moest worden waaruit toch
eigenlgk de verandering van koers bleek. Maar
later, toen do symptomen van den veranderden
koers duidelgk vielen waar te nemen en steeds
meer de oppositie tot verzet geprikkeld werd
tengevolge van het politiek misbruik van de
godsdienstige antithese, ja toen moest wel
worden front gemaakt tegen de ergerlgke
partgpolitiok, welke onder de onschuldig klin
kende maar misleidende leuzevrjjmaking van
het onderwga gevoerd werd.
Het zou ook menschelgk geweest zgn,
als de nieuwe Regeering nu dit grove geld
met even grove munt" betaalde, maar al is 't
niet te loochenen dat haar daartoe de macht
ontbreken zou, toch zou zg ter wille van
a lands belang, na den verwoeden politieken
strgd door dr KuyporB's bewind ontketend, ook
dan verzoonend zgn opgetreden. Met die
verzoeningsgezindheid moge De landaard c. s.
nog zooveel spotten, dat zg waarheid is
heeft bg do behandeling der interpellatie-Van
Wgnbergen de heer Talma duidelgk gemaakt,
toen hg met kanonnen op musschen lostrok
en voor zgne opgesohroefde oppositie tegen
do regeling dor sabsilieoring van bgzont'
kweekscholen, bg de ooiilitie heel geen steun
kon vinden.
KORTE MBDKDBBLINGBN
VERGADERINGEN.
De Vereeniging van gasfabrikanten in Nederland
die dezer dagen in Apeldoorn vergaderde, telt
thans 361 leden.
De aftredende redacteuren van het vakblad,
de hemen Salomons enBolsius, werden, even
als de commissie van beheer over het onder
steuningsfonds, herkozen.
De vergadering verleende een crediet van
1500 voor de samenstelling en uitgave van
in bandleiding met teekeningen ten behoeve
van het onderwgs in het ga?fitten aan de
Ambachtsschool.
BENOEMINGEN, enz.
Bg kon. besl.:
is de eerete-luit. M. J. van Löben Seis, van
het 11de reg. inf., op non-act. gesteld;
is benoemd tot dir. van hot postkantoor te
Hardenberg R. H Schuringa, thans comm.-litul.
dei post, en telegraphic;
zgn bg het Kon. Ned. Motoreologisch Insti
tuut dr C. Sohonto opnieuw benoemd tot assis
tent en G. P. van Zutphen, tgd. adsp. obser
vator, tot observator bg die instelling, torwgl
C. Vos, tgd. obsorvntor, op zgn verzook
eervol ontslag is vorleond;
zgn benoemd tot lid der Algem. Rekenkamer
van Ned.-Indië hot tgdelgk lid der Kamer C.
F. Julius en de inspect, van financ. in de He
afd. van Ned.-Indië, H. W. Kloos;
is de O.-I. ambt. mot verlof A. Breevoord Az.,
laatstelgk opziohter der 1ste kl. bg den water
staat on 'a lands burgerlgke openbare werken
in Ned.-Indië, op verzoek, wogons physieke
ongeschiktheid, eervol uit 'a lands dienst ont
slagen, met toekenning van pensioen.
De audiëntie van den Minister van Wator-
staat, a. i., zal n.B. Zaterdag, 7 dezer, eerst te
half drie uur aanvangen.
Langzamerhand naderen we den datum
van de opening der tentoonstelling van oud
goud- on zilverwerk, in Zeeland aanwezig of
op Zeeland betrokking hebbend, welke dezen
zomer in hot Kunstmuseum alhier gehouden
zal worden.
Zooals men weet, zal zg Woensdag 25 Juli
geopond worden, en reeds nu is de oommissie
er, dank veler medewerking, in geslaagd zich
interessante inzendingen te verzekeren. Er
zgn veel bezoeken afgelogd, en er zgn veel
Btukken beschouwd en bekeken om te beslissen
of ze waardig waren voor de tentoonstelling.
Maar het resultaat is ook bevredigend.
De historische stukken zgn niet alleen be-
langrgk om de herinneringen aan de feiten
ter herdenking, waarvoor zg zgn vervaardigd,
doch de meeste zgn bovendien voorwerpen van
hooge kunstwaarde.
Onder deze laatste vermelden wg een beker
van 1545 met prachtig drgfwerk uit StMaar-
tensdgk, een drinksohaal van 1580 van de gem.
Zierikzee, een andere atkomstig van den stam
vader der Evertsen van het raadhuis
Middelburg.
Een buitengewoon fraai bekertje, ter herin
nering aan den slag bg Duins, geeft twee
gegraveerde voorstellingen uit dien slag te
zien, waarbg een Middolburgsoh en een Vlis-
singech schip in goveoht zgn met Spaansche
schepen. Een groote verzameling gildeatukken
uit Middelburg, Vlissingen en Goes, omvat
bekers, schilden, bladen, draagteekens enz.,
allen kunstig gedreven en gegraveerd.
Het avondmaal- en doopzilver uit de ver
sohillende kerken van Middolburg, Zierikzee
Vlissingen vertegenwoordigt een waren
zilverschat.
En dan wat partioulieren besohikbaar stel
den 1 Onder de kostbaarste stukken behoort
voorzeker de prachtige geëmailleerd gouden
keten, door Lodewgk XIV geschonken aan
Marinas van Stavenisse met daarbg behoorende
gegraveerde doos met het origineelo zegel en
de betreffende bescheiden. Een ruiterstand-
beeldje is een meesterstuk der zilversmidskunst.
Verder zullen er te zien zgn eon ananasbeker
(aldus genoemd naar de* vorm van een ananas)
molenbeker, kokosbeker, dobbelbeker, Hansje
in den kelder enz.
Git het huishondelgk leven onzer voorouders
zal men kunnen zien: olie- en azgnstellen,
kandelaren, wgnkoelers, koffie- en theeser
viezen, presenteertrommols en bladen, thee
doosjes, te veel om op te noemen, dooh alles
van uitstekende bewerking.
Een uitgezochte oolleotïe munten en pen
ningen zal een schat van gegevens voor de
beoefenaars der deooratieve kunst bevatten.
Eindelgk noemen wg het kinderspeelgoed dat
met prachtexemplaren vertegenwoordigd zal
zgn.
Een volle tuin, goed weer voor degenen
die niet op den toobt zaten, eon mooi, goed
uitgevoerd programma, en een dankbaar publiek,
dat is in enkele woorden een verslag van
het concert, Woensdag avond in den tuin op
het Noordbolwerk alhier gegeven door het
stafmuziek uit Bergen op Zoom.
Dit orkest heeit den trek, en hot heeft ook
een grooten voorsprong vóór andere door do
samenstelling uit beroepsmuzikanten, die hun
tgd kunnen geven aan repeteeren, en door het
bezit van mooie instrumenten. Maar mot
zulke goede gegevens Btelt men zgn eitohen
ook heel hoog, en dan hindert hot te meer als
zuivere Btemming plotseling verbroken
wordt door een toon die >ernaast" geblazen
wordt. En dat gobeurde Woensdagavond wel
MS.
Als geheel dient ochter de uitvoering zeer
iprezen to worden. In het bgzondor
o de fantaisio uit de Carmen; do Cavatine
van Raff, en Un four (Tét' en Norvige van Wil-
dat zooveel applaus uitlokte dat de
heerBarbe het laatste dool liet herhalen.
Voorts oen oude klacht:
Ala er eon concert in den Theetuin uitgaat,
dan zingt het publiek, dat het laantje naar
het Molenwater door gaat, in koor hot
liedje: Waarom brandt hier nou toch
licht
Er is oen lantaren. Maar wo naderen volle
maan, en bggevolg bleef de lantaarn Woensdag
avond op non activiteit, uit consideratio voor
de mensohen die toch al zoo znohten ovor hun
belasting
Maar zouden zo zooveel harder zuchten, als
er op een concertavond, al was 't ook maar
voor hot laatste halt uurtje, eens aan 't ket
tinkje van die lantaarn gotrokkon werd 'i
En dan ten slotte zg nog vermeld do naï>
opmerking die iemand hoorde van een wandel-
graag meisje op het concort: »Hoe vervelond
dat die muziek er telkens tussoben komt."
van de Evangelische vereeniging voor Zeeland te
Middelburg en die der Christelgke man-
nenvereeniging Eben Hahzer to Nonces.
De parades ter eere van den 65en ver
jaardag van prinses Maria hadden hodon
alhier en te Vlissingen op do aange
kondigde wgze plaats.
In onze zusterstad werd eg gecommandoord
door kapitein De Reede.
Van openbare gebouwen woei in beide ge
meenten do vlag.
Blgkens de advertentio in ohb vorig
noiumer heelt do heor H.J. Straatman, Tarf-
kade alhier, een colleotie buitenlandsohe
vogels ontvangen. Het is wel de mooito waard
daar een kgkje te nomen bg die Australisohe,
Oost-AitikaanBche, Zuid-Ameiikaansche, Chi-
lesohe en JapaneoBche vogeltjes.
Dat de heer Straatman succes zal hebben
met zgn nieuw begonnen vogolhandel, golooven
wel. Nu reedB verkocht bg eon twintig
tal va* die lieve diertjes.
Git Vlissingen
sahrgft men ons
Het sohgnt maar niet te willen mot hot
vinden van een middel, om de bloedtabriek
aan de buitenhaven te laten werken zonder
atankverspieiding. Ondanks de bemooiingen
van autoriteiten we hoorden dat de gezond
heidscommissie er al bg te pas gekomen is -
was van morgen de onaangename geur van die
onwelriekende dampen weer zeer erg. Zolis
Engolsche reukorganen, die anders nog al wat
verdragen kunnen, dank zg de gewoonte om
sterk geparfumeerde zoepsoorten tegobruikon,
leggen 't bg zoo'n luohtje af.
Gelukkig dat het aan den anderen kant van de
stad beter gesteld is. Daar hebben wg frissehe,
heerlgke lucht en muziek. Alles om niets-
Zoo'n Woensdagavond, de uitgaangavond van
tal van dienstboden, die 't vroeger gewoonlgk
hadden over het gaan naar de >Zandunen"
natuurlgk heelemaal alleen is nu'n avondje
waarop al lang gevlasd wordt.
Niets is dan ook beter om 'n mensoh in
goede stemming te brengen dan muziek. En
dat zg, die een en nnöeT bezorgden dien stank
natuurlgk niet een goed werk verrichtten,
is te bespeuren uit het druk bezook, dat aan
die uitvoeringen ten deel valt.
De Engolsche stoomboot Southampton braoht
heden morgen een aantal reizigers van Ostonde
en Blankeaberge aan.
Evenals voorgaande jaren zal deze boot ge
regeld Donderdags van uit ge*oemde plaatsen
een exoursietocht naar Vlissingen maken.
Het stoomsohip Admiral, van de Deutsche
Osl Africa Linie, kwam heden morgen zeven
nur aan de ponton tot het aan wal zetten van
passagiers en mail- Het vertrok te negen uur.
Woensdagavona kwamen zoo sohrgft
men ons uit Westkapello ongeveer
150 dgkwerkers op den dgk bgeon, om nader
onder elkaar te Bpreken, over het al oi niet
hervatten der werkzaamheden op de oude
voorwaarden.
Men kwam overee* heden (Donderdag) oen
drietal dgkwerkers naar het PoldorbeBtuur at
te vaardigen, om het bestuur met de beslissing
van het werkvolk in kenniB te stollen, n 1. om
op don ouden voet aan het work to gaan.
Er heerschte tot heden oon volmankto ordo
onder het werkvolk.
't Is zeker te hopen, dat do bespreking tot
oen gewensoht resultaat moge leidon.
De samenkomst der dertig dgkwerkers had
niet zooals abueiel werd gemeld Maandag
maar Dinsdagavond plaats.
In verband met bovenstaande vornomon wg
dat heden a 1 h i o r de drie dgkwerkers zgn
ontvangen door den voorzitter van hot poldor-
besluur, die hun meedeelde dat genoemd
bostuur eerst dan zal overwegen of, en onder
welke voorwaarden, do workzaamhoden zullen
worden hervat, wanneer de dgkworkers sohrif-
telgk aan het beBtuur verzoeken weder aan
het werk te mogen gaan, onder erkenning dat
deze werkataking zonder eenige gegronde ro
den door hen is begonnen en ondor verklaring
hunnerzgds bg volgende voorgenomen werk
staking kunno eventueole grieven zos wekon
te voron aan den voorzitter te znllon konbnar
maken, teneinde hom in staat to stellen dio
op vriendschappelgke wjjze uit den wog to
ruimen.
Woensdag ia in de Ooster-Scholdo ondor
Goriahoek dooreen YorsekBchen visschoreon
zeeëugel gevangen, een met de haaien vor-
wante zeevisch. In vorm doot hg aan oon
rogge denken, maar hg is veel langwerpiger
heeft een ook, naar ovonrodighoid, voel
langer staart. Het gevangen exemplaar had
ngte van ruim oen motor on mot do
zgviunen oen breedte van ruim een halven
meter. Deze vischsoort komt in de Oostor-
Schelde zelden oi nooit voor.
Juist toen Woensdagavond het conoort
in den Tuin op het Noord-Bolwork a 1 h i e
afgeloopon, viel oen groote tak van een
der oude boomen. G-Iukkig dat niemand
zich op het pad bevond.
Waarscbgnlgk is do tak bg de* jongsten
storm even gekraakt en eerst dien avond naar
omlaag gokomen.
De Sl. Cl. no 154 bevat o. a. de statuten
De heer H. J. Laban te Tkolen is bonoomd
tot seoretariB der gemeente Poortvliet.
Te Br o sk en s zal voor de nugolaton
betrekkingen der dezer dagen verdronken vis-
sohers worden geoollecteerd. Met kermis zal
door moifljoB met bussen rondgegaan worden,
opdat ieder eene gavo, hoe gering ook, zal
kuiven schonken.
Regenten van het Burgergaothuio te
