MIDDELRURGSUHE COURANT. 4 Juli. H\ IBB. 149' Jaargang. 1906. Woensdag Uit Stad en Provincie. Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal, zoowol voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland frnnoo pp. 2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Thermom. entelogr. vreerbeiioht van hot k. ~n7m e t. I n s t i t. t e De Bilt. 3 Jnli 8 n. ra 63 gr., 12 u. 73 gr., av. 4 n. 75 gr. F. Hoogs te barom. «tand 772.7 te Horta laagste 761.1 leCleraons. Verwachting tot den avond van 4 Juli: zwakke tot matige O. wind, gedeeltelijk bewolkte lucht, mogelfik onweer en dezeltde temperatuur. AdvertentiSn: 20 cent por regel. Bij abonnement voel Iagor. Geboorte-, dood- on allo andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel moer 20 oont. Roolames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiën on reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Nfiverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau A. OH LA HAB Az., N.Z. Voorburgwal 866, Amsterdam. Middelburg 3 Juli, Een nieuwe Bond. Er is dus weer oen nieuwe staatkundige Boud opgericht, dio der zich noemende „Vrije Liberalen." Hij heeft ten doel de samenwerking te bevorderen van hen, dio instemmen met de vrij-liborale beginselen, den invloed daarvan op het staatsbeleid to versterken en bij ver kiezingen van algemeone politieke boteekenis de kiezers voor te lichten. Het Tweede Kamerlid voor Tïel, mr Tyde- tnan jr, staat aan hot hoofd van den Bond, en met hem hebben de leiding in handen «1e heeren A. Plato, jhr mr F. W. van Stvrnm, prof. mr W. van der Vlngt, ook leden van de Tweede Kamerjhr mr IT. Smissaort, prof. mr A. C. Visser van IJzen- doorn en mr dr J. H. W. O. ter Spill, secretaris. Het ontwerpen van oen beginselprogram is opgedragen aan do hcoren mr R. P. Moes R.Azn., oud-lid dor Tweede Kamer, mr A. O. Visaor van IJzendoorn, lnorboven genoemd, mr L. ,T. Plemp van Duiveland, hoofdred. van de N. Crt 's-Gravenhage, N. C. Bob- boom, majoor dor art. Arnhem, en mr H. C. Dresselhnys, rechter in do arrond. recht bank Tiel. Hot beginsel-program zien wij met belang stelling te gemoot. Wij kunnen wel bevroeden wat dit in algemeone trokken, in hoofdzaak, bevatten zal, maar over sommige belangrijke politieke vraagstukken zal het wol interessant zijn eens precies to roraomgu «toIK sutuapuiu ue Bond inneemt. Uit de wo orden, door mr Tydoman gesproken in de vergadering tot oprichting van den Bond, bleek, wat trouwens voor de hand ligt, dat de zich noemende Vrije liberalen dezelfde zijn als do oud-liberalen die in Februari 1905 hot bekende manifest de wereld inzonden. Zij wenschen nu een partij to organiseeren, die dezelfde begin selen belijdt, en zich plaatst hoofdzakelijk tegenover do Unie-Liberalen, Daarom noemen zij zich Vrije liberalen een eigenaardige benaming, want hunne vrijheid zal toch ook wel beperkt worden door hun program, Den titel van „oud-liberalen" hebben zij zeker versmaad, omdat zij zich uiet gaarne als verouderd voorstellen. Omtrent hot kiesrecht en omtrent staats bemoeiing nemen zij wel een, onzes inziens' verouderd standpunt in, maar volgens be wering van don heer Tydoman doet men hou onrecht, wanneer men hen daarom alB oud signaleert. Het ban zijn dat wij in Wij willen daarom ook liever ons oordeel opschorten totdat wij ^zwart op wit, uit hun program van beginselen, kunnen op maken of zjj al of niet in deze miskend worden. In elk geval weten wjj thans dat ontwerpers der organisatie hunne geestver wanten willen behooden voor afglijding naar de radicalen of voor een onderdak zoeken bij de kerbelijken. Als zij hnn nu maar een eenigszins stevig houvast verschaffen De gewone vaagheid, aan liberale formu leeringen en programma's meestal eigen, mag daarbij dan wel vermeden worden 1 Met de Liberale TJnie kannen wij weten het do z.g. vrije-liberale mannen als mr Tydeman het niet te best vinden en zij zouden het bedenkelijk achten wan neer hunne geestverwanten zich daarbij meer en meer aansloten. Die Unie bevat naar hunne meening en wij gelooven dat die juist is toch al genoeg hete rogene beatanddeolen waaronder menigeen die eigenlijk bij do vrije liberalen behoort. Hunne organisatie is dus ook voor een groot deel tegen die Unie-mannen gericht, De liberalen, die zich missohien in een En daarvoor is organisatie noodig. Wil die groep van liberalen meehelpen aan belangrijke politieke vraagstukken een oplossing te geven, daarbij invloed uitoefe nen, dan mag zij niet langer do kat uit don boom kijken; dan moot zij als geor ganiseerde partij kunnen optreden. Dat is een zuiver standpuntdat is een lede, logische gedachte van hen die het plan tot oprichting van den Bond ontwierpen. Nu de jonge vereeniging tegenover de Liberale Unie staat, is het zeker wel belang rijk eens te vernemen, hoe men aan die zijde denkt over die nieuwelinge. In de, in het najaar te houden, alge meone vergadering der Unie zal wel nader blijken hoe men den Bond gezind is. Yoorloopig dienen wij ons nu tevreden te stellen met eene uitlating van een der Unie-organen en wel van de Zutphensche Courant, die daaronder een eerste plaats inneemt als bekend orgaan van den voor zitter dor Unie, den ond-minister mr Goe man Borgesius. En wat schreef nu dezer dagen dit blad als antwoord op het door mr Tydeman ge sprokene Het volgende, dat voorzeker wel do aan dacht verdient: Merkwaardig is het, dat de hoer Tydeman tjjno groep voorstelde als een middenpartij, staando tnssohen twee uitersten. Het is daarmee ma»t net, zooals men het wil voorstellen. Een middenpartij vormen de Oud- ot Vrjje Liberalen zeer zeker, wanneer men hnn plaats bepaalt in de geheele linie der staatkundige partjjon, van Troelstra tot Lobman. De plaats dor middenpartg, zóó verstaan, nam de (toen Wjj begroeten dan ook de nienwe fractie volstrekt niet met eenige animositeit. Wg waardeeron al moesten wjj de aangehaalde woorden ten opzichte der Lib. Unie reluteoren dat haar optreden getuigt van gezindheid tot samenwerking met andere vrijzinnigen, zoo als wg dat indertjjd gewaardeerd hebben in het manifest dor 75. De Lib. Unie, «heterogeen" verschijnsel als zjj is, bevat elementen, die het wat de kwestie van het »hoe-vor" betreft, dikwijls, die het zelden en die het nooit met het haar zullen eens zjjn, zooals de nieuwe fractie, «hetero geen" als ook zjj iB, er bevat, die hot dikwjjls die het zolden, en die het nooit met do Unie zullen eenB zjjn. Soms zal samenwerking mogelijk, soms zal zg het niet zjjn. Herhaalde zich b.v. de gedragsljjn, door de Irano-tireuTS hater partjj in 1901 gevolgd, z|j zou ons be slist tegenover zich vinden. De omstandig heden zullen bepalen, in hoeverre samenwerking mogeljjk is, en het zal ook er van aihangen welke ondergroep in de Unie zelve en in de nieuwe fractie het overwicht heeft. De samenstelling van een partjj-programma intuaschen Bleohla toe te juichen, omdat daardoor beter zal uit te maken zfin, wat men aan elkaar heeft". in toen zjj of althans sommigen barer, uit verzet tegen de sociale politiek van het Kabi- net-Borgesius, in 1901 medeworkten om de kerkeljjke partgen aan hot roer te brengen. En dat behoort niet tot de schoonste blad- zjjdon uit hare geschiedenis. Maar vergissen wjj ons niet, dan was de bedoeling van den spreker veel moer, dat zjjne fraotie een middengroep vormt in de partgen van links. En dat betwisten wjj. Trouwens do redenaar moet zelf gevoeld hebben, dat dit het zwakke punt zfiner rede neering was, want, nadat hg had herinnerd, dat er altjjd eene droite en eene gauche behoort te zjjn, liet hjj er op volgen«Want al wil men aanvoeren dat er ieiteljjk drie groepen zjjn, het valt niet te ontkennen dat de mid delste dier groepen (de Liberale Unie) zeer heterogene elementen bevat; zelfs een zeer beleidvolle taktiek vermag dat niet verborgen te houden." Die plaats van middenpartjj, staande tus- achen de be>de uitersten in en trnohtend de balans te houden tusschen die twee, komt naar ons gevoelen toe aan de Liberale Unie. Dat zjj bestaat uit wat men noemt «heterogene bestanddeelen" is iets wat geenszins reden geeft om te ontkennen, dat zjj in de linkerzijde (en daar komt het op aan) die plaats inderdaad inneemt. Per slot van rekening bestaat iedere party uit «heterogene bestanddeelen" heeft (zooals de redenaar trouwens zelf duidoljjk liet uitkomen) haar linker- en rech tervleugel. De Lib. Unie ontkomt daaraan ovonmin als de Vrfiz. Democratische en Vrjje Liberale fractie. Ook in hun midden denkon niet allen eender, ook zy bestaan als men dat zoo wil noemen uit «heterogene bostanddeelen"; ook zy hebben haar pauefte en haar droite. Maar dit neemt niet weg, dat de plaats in het midden van de drie vrgzinnige iraoties niet wordt ingenomen door de Vry- Liberalen maar door de Liberale Unieen dat de Vrjje Liberalen alzoo geen middenparty vormen, maar eene der uitersten innemen. Wjj wenschen dit hieruit te spreken zonder daarom ook maar eenigermate van zins to zgn, een wedloop in «gematigdheid tegen de nieuwe fractie te ondernemen, of tegen haar te willen opbieden in waarschjjnljjkheid om steeds «het juiste midden" te bewaren. Dat sommigen van den rechtervleugel der Unie na de stichting der nieuwe fraotie de Unie- gelederen zullen verlaten, daar zy zioh beter tehuis gevoelen in den nabgzjjnden linker vleugel der "Vrjje Liberalen, het is even zeker' als dat de oprichting der Vry'z. Demooratische fractie een overgang van sommige elementen van den linkervleugel der Unie naar den rech tervleugel der Yrjjz. Demooraten heeft tenge volge gehad. ondoordacht oogenblik daarbij aansloten of ^..,0;.'. dol.ndo ,ch.p.n geen u,„ de Mn midd stennpOnt bi) die Umt kunnen Yinden, wordt L,rty die Itutku.dig g.h„, do„S,iuigt thnn.^ btj den nieuwen Bond e»n echwlplmats j b.lnn. in eyenirioht liondl, ,.1 wel alijd biy ven bestaan. geboden. Het meest cnriouae in de redeneering van de Zutphemche Courant is in onze oogen wel haar pleidooi voor het recht dor Liberale Unie om zich den naam van mid den-partij te mogen toeoigonen. Wij hebben dus nn al onder deliboralen twee middonpartijen. Eigenaardig dio jalouzie op dit punt Wij betwijfelen echter of die ineening wel gedeeld zal wordon door hot geheele bestuur dor Liberale Unie. Do vooruitstrevendheid, de vrijzinnigheid daarvan komt toch liior- oon niet al to zuiver im»* „wrrc.mg, UOg duidelijker dan tot heden, dat do Liberale Unie zich in eono scheve, eene lastige positie bevindt. Niet voor alle liboralon, die inzake het be kende blanco artikel 80 der grondwet met de Vrijzinnig-Democraten niet wilden meegaaUj en voor wio do Unie een toevluchtsoord wilde zjjn, is zij dit geworden. Dat is het noodwendig gevolg van hare zwevendo houding tegenover het belangrijke kiesrechtvraagstuk. ziet uu tegenover zich eono andere vereeniging die op haar terrein treedt en die een deel harev aanhangers tot zich wil en ook zal trekken. De Unie-mannen hadden zonden zij dit nu niet meer en meer inzien beter gedaan ïn 1901 geen aanleiding te geven tot scheuring. De toestand ware dan nu veel gezonder, veel zuiverder geweest. En een Bond van Oud Liberaleu, of van Vrije Liberalen zooals men heu noemen wil ware dan reeds veel vroeger tot stand gekomen en de Liberale Unie-mannen zouden dan met hunne vereeniging niet het gedrang zijn gekomen. De tijden eiscken klare, duidelijke partij- formeering. Dh halfslachtigheid der Unie-mannen is hunne zwakheid gebleven. van ons Vrijzinnig-Democratisch standpunt, begroeten de totstandkoming van den nieuweu Bond met ingenomenheid, ook omdat zij ons noodzakelijk voorkomt, lfs tegenover de U^ie. Zij zal haar dwingen tot kleur bekennen het spoedig aan de orde komend biesreehtvraagstulc. tevens zal die nienwe Bond aanleiding geven tot zuivering van de politieke atmos feer een zuivering die bij verkiezingen niet anders dau ton goodo kan werken, een juiste belijning der grenzen kou bevorde ren, zoodat bij eerste stemmingen elke fraotie der Vrijzinnigen voor eigen beginselen kan opkomen. De noodzakelijkheid, het nut daarvan ook reeds in 1905 gebleken. der bogrooling van Buitenlandsohe Zaken voor 1906, voor de ontvangst van afgevaardigden der tweede Vredesconferentie, welke in het loo- pende jaar niet gehouden zal wordon. Do motie is van dezen inhoud: -De Kamer, met leedgevoel en verontwaardiging konniB nemende van de bloedige vervolgingen, waar aan in een bevriend Rfo'k oen doel der be volking blootstaat, dat mot velen onzer eigen burgers door nauwe banden is vereonigd; «van oordeel, dat het verder opbouwen van theorieën over menscheiykheid en recht in stryd is met de gezonde rede, zoolang in het Rgk, dat den oproep deed tot do zoo genaamde Vredesconferenties, bg voortduring gruwelen voorkomen, die de geheele be schaafde wereld in ontzetting brengen verzoekt de Regeering, om hot overbren gen van Rusland'a uitnoodigingen tot nadere bgeenkomst van vredesgezanten op onzen Hollandschen bodem na te laten tot ty'd en wyle waarborgen zullen zgn verkregen dat zoo betreurenswaardige gebeurtenissen zich aldaar niet weder zullen herhalen en gaat over tot de orde van den dag." 't Is wel te betreuren dat voor 'tindienen dezer motie de gelegenheid heelt ontbroken, want 't wordt hoog tgd dat op oenigerlei wgze een officieel protest worde uitgesproken tegen hot ellendige aomediespel der Russisohe Regee ring die, ondanks de vertreding der bezworen rechten van de Finnen, ondanks hot uitlokken van den oorlog met Japan, welke vermoedeljjk moor menschenefl'ere gekost heeft dan eenige vroogere oorlog, ondanks do horhaaldelgko at- schuwoiyke Jodenmoorden, volgens het open baar getuigenis van eon vroegeron vice-minister aangestookt door de politie, zioh opwerpt als boschermster van recht en vrede. En allereerst is Nederland geroepen daartegen in verzot te komen, nu onze ttegeering weder zal wordon belast met hot nitnoodigen van de Czaar. Noderland mag zich eclitor niet mede plichtig maken aan zulk eene huichelarij. Het is daarom te hopen, dat de motie (zg 't dan ook niet juist in dezen vorm, maar toch geiyko gedachte uitdrukkende) niet in porte feuille zal blyven. De gelegenheid tot indiening zal zich aanbieden by de bohandeling der grooting voor 1907, waarop vormoodelgk het noodige credïet voor de voorbereiding der tweede Vredesconferentie zal worden aange vraagd, en mocht dit eens niet 't goval wezen wat met 't oog op verschillende eventualiteiten mogeiyk is, dan zou or allo grond zjjn den Minister van Buitenlandscho Zaken naar de oorzaak te vragen en op ondubbelzinnige wjjze kennen te geven, dat men niet geneigd is een suppletoir crediet in don loop van het jaat 1907 goed te keuron voor de zoogenaamde Vredosconterentie, tenzjj op afdoendo wgze mocht gebleken zyn dat de Czaar alleszins bevoegd is als böBchermer van vrede en recht op te treden. 'tZiet er intusschon in Rusland voor 't oogenblik nog weinig naar uit, dat dit ipocdig 'tgoval zal wezen. (Arnh. Crt) EBN GEWICHTIGE MOTIE- Er heeft in de Tweede Krimer een belang- ryke motie van orde in de lucht gehangen* welke ingediend zou zgn door de Thomson, Lieftinok, Smeeogs, Jannink, Van Ggn en Blooker, maar in portefeuille is ge houden, omdat het wetsontwerp, naar aanlei ding waarvan zy zou kunnen worden voorgo- steld, van de lyst van werkzaamheden afgevoerd, n.l. de aanvulling en verbooging BENOEMINGEN, enz. By kon. besluit: zgn bg het Dep. van Fmanc. bovordeid tot comm. J. G. Pontier, M. L. Eybergon, en F. Haanebrink, allen thans adj.-comm. an den paardenarts der 2de kl., van het pers. van den gonoesk. dienst der landmacht, dr K. Over, thans op non-activ., op zgn verzoek, eervol entslag uit doa militairen dienst vorleend zgn bevorderd tot ingen. van den rijkswa terstaat dor '1ste kl. H. Doycr en G. Roose boom, thans ingen. van denrgkewaterBtsat der 2de kl.tot ingen. van den rgkawaterstaat der 2de kl. J. P. van VlisBingon, thans ingen. van den rykswaterstaat der 3de kl. en tot ingen. van den rykswaterstaat dor 8de kl. A. E Kempees, thans adj.-ingen. van den rykswater staat is C. Verkruysen jr., bookhonder by de firma H, D. Tjeenk Willink on Zoon, te Haarlem,1 benoemd tot ridder in do orde van Oranje- Nassau. De Minister van Financiën verleent, in plaats van Donderdag 5, Zaterdag 7 Juli audiëntie. Bg prov. bladen no. 82 en 83 maken Ged. Staten van Zeeland bokond, dat van 10 Juli tot on met 9 Augustus aanstaande a. eeno aanvraag om vergunning tot indyking van gronden in de gemeenten V e e r e en nemuiden mot toelichting, begrooting van kosten on teekeningen ter inzage van een ieder zal zyn neergelegd op de secretarie der gemeente Veere cn op de Provinciale griffie; b. eeno aanvraag om vergunning tot indy king van gronden in het Slaak, ten noorden van den Slaakdam, in de gemeenten Sfceen- borgen(Noord-Brabant) enSt.Philipsland (Zeeland) met bestek, bogrooting van kosten en teekeningen ter inzage van een ieder zal zgn nedergelegd op de secretarie der gemeente St. Philipsland en op do Provinciale griffie. De belanghebbenden zgn bevoegd binnen veertien dagen na afloop van dien termijn hunne bezwaren tegen de onderneming by Gedeputeerde Staten schriftelijk in te dienen. Vrgdagavond geeft het muziekkorps der dd. 8ohuttery alhier eene uitvoering op het Molenwater, die te halfaoht uur begint. die gelegenheid zal iets te zien zyn dal, wg meenen, vooral bg gunstig, zaoht weê', voor deze en gone zekere aantrekkeiyk- heid zal hebben. Er zal n.l. gelegenhoid go- boden worden om meer op zen gemak, ilsu tot nn toe, de uitvoering aan to hooron. Van wege de atdeeling Middelburg van den Volksbond zullen rond de muziektent utoolen worden goplaatst, die togen 2% cent por stuk gehuurd kunnen worden. Tevens zal in de nabgheid daarvan een tent worden opgeslagen, waarin men legen biliykou pryB een glas melk en andere alcoholvrge dranken kan vorkrygon. VeTgisBen wjj ons niet, dan werd vroeger ook eens een proef genomen mot het geven rondde.iaoalck,tcjjt-.dpob bliek te vallen. "Wjj meenen dat de prigs toon te boog was. Nu die lager is gesteld, is er thans allicht meer kans van slagen. By hot groot internationaal kogoloon- cours, gegevon door de kegelclub Toujours Gai te OoBterhont, behaalde de Middelburg- c h e kegololub Hout of Fout, mot 138 punten worpen, den vjjtden korpaprga, zjjn do een groote verguld zilveren medaille. De heer J. R. Brons, lid van genoemde club, behaaldo met 66 punten in 10 worpen den kampioensprys, een gouden medaille. direct.-gen. der post en telegr. maakt bekend, dat, mot ingang van 15 Juli, hot rijka- telephoonkuntoor te Vlissingon voortaan op Zon- en loostdagen geopend zal zyn van 12.30 tot 1.30 nam. (Greenwichtgd) De heer Lindonberg, aannemer «Ier wotken te Wostkapelle en Domburg, heett zich Maandag middag in laatstgenoemde ge meente verzekerd van de noodige werkkrachten voor het daar uit te voeren werk. Te WestkapeUo vroegen reeds vrouwen der stakers om ondersteuning. Oost-Indië. Blykens een van den gewesteiyken militairen commandant te Makasser ontvangen telegram (dd. 2 dezer) zy'n by de vermeestering van eene bergbenting nabg Baroepoo in de Toradja- landen op 27 Juni jl. gesneuveld drie Euro- peescho militairen beneden den rang van offi cier en gewond een officier en zes en twintig mindere militairen, waaronder zes EuropceBche. Dit is nog opgenomon in do tweede editie van ons vorig nommer- Met ingang van 1 dezer is don hoer J. H. Hannink op zgn verzoek eervol ontslag ver leend als opzichter over de jnstitiegebouwon to Goes en is in zgn plaats benoemd gewordon de hoer S. de Koning, bouwkundige alhier. (G. Crt.) To Oudelande is by herstemming tot lid van den gemeenteraad gekozen de hoor J. Moeuwso met 59 stommen. De hoer D. Mou- lenberg had er 58 en 1 briefje was blanco. 118 kiezers namen aan de stemming deeL De heer P. D. A. baion van Boetzelaer, burgemeester van R e n e s s e, ontving Zator- dag van de rederijkerskamer De Watergeus een prachtige photographic in Igst ten geBcbeske, waarop de loden en eenige oud leden. Dit wbb een cadeau ter herinnering aan het feit dut bg tien jaar eere-voorzitter dier Vereeniging uit dankbaarheid voor alleB wat hj) ervoor deed. Hot praohtige vaandel, dat hg in het voorjaar eohonk, prykt mede op de photogra- phie. Baron Van Boetzelaer, die tevens oero- voorzitter is der zangvereeniging e» van het muziekgezelschap, heeft aan die beide vereeni- gingen tegon het volgend jaar ook een vaandol toegezegd. Indertyd is gemeld dat te Oud-V osse in eer by hot wetk aan de zeedijken een aantal geraamten gevonden zgn. Nu zou, naar inen ons meldt, de heer Bolk, hoogleer»»? ontleedkunde te Amsterdam, verzocht hehhen de schedels hem te zenden, teneinde een onderzoek in te stellen of het geraamten waren van Spanjaarden, dan wel atkomsiig van oude Zeeuwsohe bewoners. Aan dit verzoek heelt men evenwel niet kannen voldoen, om dat de geraamten weder direct iga begraven

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1906 | | pagina 1