MIDDELBURGSCHE COURANT. Vrijdag 18 Mei. Uil Stad m Provincie. N". 117. 149' Jaargang. 1906. Daze courant verschijnt dagelijks, mot uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp./2. Afzonderlijke nummers bosten 5 cont. Thermom. entelegr. weerbericht van het K. N. Met. Instit. te De Bilt. 17 Mei 8 n. vm 51 gr., 12 u. 57 gr., av.4 a. 51 gr. F. Hoogste barom. stand 764.5 te Horta laagste 746.5 te Aberdeen. Verwachting tot den avond van 18 Meiveranderlijke later N.W. wind, veranderlijke bewolking en dezelfde temperatuur. Advertentiên; 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten on Dankbetnigingen van 1—7 regels 1.50; elbo regel meer 20 cent. Reolame3 40 cent por regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiön en reolames, niet afkomstig uit Zeeland, betredende Handel, Nfiverhoid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau A. OV LA 91AB Az., N.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam. PROVINCIAAL WATBRSNOOD-COMITÉ. Door den penningmeester van dat comité is nog ontvangen uit: Zeeland. Derde storting op uifcg. De overitrooming in Zeeland van Oosterbaan—Le Cointre te Goes f 250 en inschrjjving De Zeeuw, ook te Goes, f 3. Nederland. Colleote te Middelie t 26.53, Avenhorn f 98 65 en Hoogkerk f 153 45. Verder van de DameB-studenten te Leiden i 71, de Zusters van het Gemeente Ziekenhuis RotterdamBurgerziekenh. Amsterdamhoofd- verpl. Mterenbtrg; Ziekenhuis Rijks-Universi teit Leidenf73 71, eenige Delftsohe studenten f 75, R. W R. Delftjjl f 10, J. v. W. Ouden hoorn f 50 en mr J. H. F. v. d. P. Haag f 250. Middelburg 17 Mei. Kameroverzicht Zitting van Woensdag. Et ïb heden weder eon aardige tfid zoek gebraoht met een debat over >een sprong in het duister", dien de heer Rups de Beerenbrouck wilde doen. B{j het artikel, dat voorstelt om den arbeider ook het vastgestelde loon te betalen indien bereid is het werk te vorriohten, maar de patroon door «toevallige verhindering" et «eigen schuld" daarvan geen gebruik kan maken, stelde hg nl. een amendement voor om den arbeider gedurende «betrekkelijk korten tjjd het halve loon" uit te betalen. Dat was buitengewoon «vooruitstrevend" van den afgevaardigde uit Gulpen. De «over macht," dien de werkgever thans nog vrjj stelt van loonbetaling, b. v. bij werkstakingen, zon voor ham geen geldige reden meer kunnen zjjn om zfin arbeiders niet uit te betalen. Het had zoo iets van een premie op de «directe actie." De metselaate gooien het werk et bfi nederde timmerlieden kunnen dan niot werken maar moeten dan toch uitbetaald worden. Een alleraangenaamste toekomst dus voor de «pa troons." Nu beweerde do heer Ruys wel, dat de kantonreohter best kon uitmaken wat «betrek- keljjk korte tijd" is, en dat deze bepaling een aansporing zou zgn voor de werkgevers om hun arbeiders dan toob aan den gang te houden, maar zooals de heeren Druoker, Van NiBpen en de Minister verklaarden, ging het heelemaal niet aan om den patroon alleen voor de «over macht" te laten bloeden terwjjl deze, door den opzeggingstermijn zoo kort mogelijk testellen, het resultaat van 's heeren Ruys de Beeren- brouok's voorstel illusoir kon maken. Zooals bjj een behoorljjk debat over de arti kelen van bet arbeidscontract past, werd dus dadolfjk aangegeven hoe men het aan moet leggen om door de mazen van het net te kruipen. Dat zgn kostelooss adviezen van de knapste koppen, die later te pas kunnen komen. Hier echter werd het net, zoo netjeB door den heer Ruy3 gebreid en den volke vertoond, weder dadelfik opgeborgen. De Minister had nog even gezogd dat in Daitaobland de «over- maoht" behouden was gebleven en dit ook in 't B. W. moeBt blfiven öök argumenten welke bfi elk artikel worden gebezigd het beroemde buitenland en speciaal het beroemde Duitsch- land waarvan de heeren conservatieven, als ze er over hooien spreken, kippenvel krfigen. Het was dan ook niet twijfelachtig wat er met het amendement-Ruya gebeuren zou. Het werd verworpen met 42 tegen 18 stemmen. Vervolgens kwam het artikel aan de orde, dat proffitelfik moet zgn voor de «tantièmisten." Een nieuw woord, waarmede de «arbeiders", die op tantième werken, worden aangeduid. Zulk een «tantièmist" zou nu recht krfigen om bfi geschil inzage te vragen in de boeken van den patroon. Dadelfik zeide de heer Plate dat zulks heelemaal niet ging. Een handelsreiziger, een depothouder, die recht krfigt op inzage in de boeken van den patroon, dus te weten kan komen het winstscfifer van den patroon! Hfi schrok er van dat het heilige der heiligen in den commeroieelen tabernakel ontwfid stond te worden. Zelfs je vriend laat je daar liefst niet toe, en dan een handelsreiziger. Maar de heer Druoker en de Minister voelden weinig voor die «onaantastbare boekhouding". "Was de hoer Plate echter tevreden, vroeg Z. Ex., indien in plaats van «bewfisstukken", waarvan de arbeider, de «tantièmist", over legging zal kunnen eisohen, «sohrifteffike op gaven" werd gezet? Volgde natuurlfik een debat over het verschil tuasohen «schriftelijke opgaven" en «bewfisstukken" en een aller aangenaamst discours over de «prooessueele ontwikkeling" van het artikel als hot in de praktfik komteen korte beschrfiving van een «tantièmist" in proces. De heer Plate moest er eohter niets vatf' hebben. Een tweede quaestiehield het artikel «dwiDgend recht" in? Neen, zeide de Ministerja, zeide de heer Druoker; ik weet het niet, zeide de boerLoh- man. En toen kwam de heer Limbnrg met een amendement om hot dwingend rooht er uit drukkelijk in te leggen en vond de voorzitter het voor vandaag welletjes goweest. Morgen voortzetting. VROU (VDNKIBSRKCHT, Het maandblad der Vereeniging voor Vrou wenkiesrecht bevat een verslag van de audiënties, aan dr. Aletta Jacobs en mevrouw Rutgers- Hoitsema door do Koningin en dooi Minister Rink verleend voor do overreiking van het rapport der oommissie voor Grondwetsherzie ning uit de Vereeniging. Bfi de Koningin zei dr. Jacobs o. m. «Door Uwe Majesteit werd een commissie benoemd tot voorbereiding eener Grondwets herziening. Deze herziening zal ook van grooten invloed zfin op de gewichtigste belangen en rechten der Nederlandsohe vrouw. Wfi meenen ons te mogen vleien met de verwachting, dat daarop al het noodige licht zal vallen, nu voor de eerste maal in Nedorland een vrouw mede werkt aan het tot stand komen van een nieuwe Grondwet, nu in het vervolg de grondslag van ons Staatsrecht de handteekoning zal dragen van Nederland's eerste vrouw. «Het is dit vertrouwen, dat ons er toe bracht de wenschen der Nederlandsohe vrouwen, zooals zfi in het rapport zfin samengevat en toege licht, Uwe Majesteit eerbiedig ter gunstige overweging aan te bieden". H. M. vroeg oi zfi in het rapport alle wen- sohen der Ned. vrouwen met het oog op de Grondswetsherziening kon vinden en op een bevestigend antwoord beloofde H. M. het rap port met aandacht te zullen lezen. Den volgenden dag word Minister Rink be zocht. Ook daar deed dr Jacobs het woord- en wees er op hoe reeds nu het voorstel werd gedaan, omdat zfi hoopten dat reeds bfi de regeeriugaformnleoring der voorstellen zou blfiken hoezeer er met haar rechtmatige wen- sohen was gerekend. Dat de herziening de vrouw een min oi meer beperkt kiesrecht zal brengen, meende de Vereeniging, zoo sei dr J._, reeds nu te kunnen opmaken uit de strooming in die richting in versohillende politieke par- tfien. Minister Rink geloofde dat de verwachtingen te hoog gespannen waren, al3 men dacht dat het kiesrecht voor vrouwen in de Grondwet vast zou gelegd worden. De bedoeling der re geering was alleen de belemmering tot in voering van vrbnwenkiesreoht weg te nemen, opdat dan de gewone wetgever langzamerhand tot invoering van vrouwenkiesrecht kan over gaan. Hiertegen merkte dr Jacobs op, dat de vron- wen daarmede niet tevreden konden zfin, omdat dan bfi wisseling van regeering telkens die rechten weder konden worden ontnomen. Mi nister Rink antwoordde, dat 't plan was art. 80 in een blanco-artikel om te setten. Mevr. Rutgers—Hoitsema deelde daarop mede dat de commissieleden een vorm gevonden hebben voor een blanco-artikel, waarbfi vrouwenkies recht in de grondwet werd vastgesteld en toch do wetgever werd vrfigolaten het kiesrecht der vrouwen geleidelfik in te voeren. De Minister betwfifelde of de volksvertegen woordiging voor zoo'n voorstol wel te vinden zoude zfin, maar dr Jacobs was vast van meening dat de regeering raeox kans van slagen zou hebben met een blanco-artikel als waarop mevr- Rutgers doelde, dan meteen waarbfi het recht der vrouwen op het kiesbiljet niet verzekerd was. Vrouwenkiesrecht telt voorstanders in alle partfien en voorzoover de dames de neuzen der volksvertegenwoordigers geteld hadden, waren zfi er zeker van dat de regeeriig mot oen artikel«de wet bepaalt welke mannen en vrouwen kiesbevoogd en verkiesbaar zfin" zooals zfi het wenscht, het meeste Bucoes zon hebben. De Minister vroeg nog eenige inlich tingen naar de werking van vrouwenkiesrecht in Amerika of ook de gehnwde vrouwen daar kiesrecht hadden en hoe dit op de gewinnen werkte, en gat ten slotte te kennen dat hfi de dames over deze zaak nog wel eens weer hoopte te spreken. Oost-Indië» De jongste mail, dt. 14—17 April, brengt de tfiding dat de beide offioieren, beschuldigd noodelooze wreedheden tegen den vfiand be gaan te hebben, door een Bpecialon krfigsraad zfin vrfigesproken van het hun ten laste ge legde. Het bericht in ons vorig nommor betreffende Masenrem poeloe (Celebes) moet blfikbaar ge lezen worden: «Bfi een verkenning is geblekon, dat een omtrekking van de «telling van Bontoe Batoe ondoenlfik is. Morgen wordt door alle be schikbare troepen die stelling in front aango- vallen". Hedenmiddag te half een werd op hot kerkhof alhier ter aarde besteld de heer mr J. Ermerins, in leven griffier bfi het kan tongerecht te Middelburg. Een groot aantal leden van de rechterlfike macht, verscheidene advocaten, de deurwaarders en andere belang stellenden volgden de baar, die bedekt was met een groot aantal kransen. Aan het graf werd niet gesproken. De commissie van onderzoek voor het bekende Credietfonds vanwege Handelsbelang is voor het eiland T h o 1 e n samengesteld uit de heeren C. A. de Graaf Azn. en C. A. Gunst, beiden Oud-Vossemeer, en J. Polderman St. Annalanddie voor Hontecisse uit de heeren P. F. Fruytier en E. B. Dumolefin, beiden aldaar. Door die oommissies zfin reeds enkele aanvragen ter afdoening aan het fondsbestuur toegezonden. Binnenkort wordt, naar men ons verzoekt te melden, door den kassier, voor zoover de stor ting niet eigener-beweging heeft plaats gehad, over de op aandeelen toegezegde gelden be schikt. Heden werd ten raadhuize alhier een proef genomen met een hygienisohen stofznigor. De proef slBagde uitstekend. Zooals bekend, zfin nadere inliohtiugen daaromtrent te bekomen bfi den heer D. de Vries Dzn, Kindordfik alhier. Bfi het te Rotterdam gehouden examen voor ifikshulpkenrmeeBter, voor slaohtvee en vleesch, slaagde o. a. de heer P. Uytboven, keurmeester voor slachtvee en vleesch te Middelburg. Door de politie alhier is bekeurd een zekere L. V., 32 jaar die in het plantsoen bezig was met hout te kappen. Uit Vlissingen. De metsolaars, timmer- en opperlieden be rusten niet in het besluit der patroons. Zfi verzochten eene gecombineerde vergadering te houden. Heden avond zullen de patroons bfieen komen om op dit verzoek eeee beslissing te nemen. Donderdag a. (Hemelvaartsdag) zal alhier een gezelsohap van 250 petsonen, leden der Wi6ner Münnengesangverein per extra trein nit Weenon aankomen en per extra dagboot der Maatsobappfi Zeeland de reis naar Londen voortzetten. Het loodsbestuur te Antwerpen heeft naar Vlissingen geseind, geen schepen van meer dan 20 voet diepgang naar Antwerpen te laten vertrekken. Deze maatregel is genomen wegens de overgroote drukte, die in de haven heeiacht. Op het oogenblik waohten 11 schepen op een plaats aan de kaden en deze schepen belemmeren de vaart en kunnen missohion ongelukken veroorzaken. Aldus seint de part. correspondent van het übld. De heer A. Lutefin, klerk-telegrsfist bfi de staatsspoor, is tegen 1 Juni als zoodanig verplaatst van Tilburg naar Vlissingen. Van daar meldt men ons Heden nacht had nabfi Neuzen een aan varing plaats tusschen het Dnitsohe stoomschip Zoppot, vertrokken van Antwerpen en bestemd naar Stettin,) en hetDuitsobe stoomschip Con sul Poppekomende van Midlestro en bestemd naar Antwerpen. Van de Zoppot is de voorsteven ingeloopen en de Consul Poppe is in de zfide geraakt. Beide schepen hebben groote aohade beloo- pen. De Zoppot is op de haven van Vlissingen gekomen. De Consul Poppe maakt veel water. Sloepbooten mot stoompompen zfin naar Neuzen vertrokken. Bfi de aanvaring werd de kapitein van de Zoppot tegen het dek geslagen en gekwetst. Deze week wordt jhr W. Z. van Teylingen door den Commissaris der Koningin beëedigd als burgemeester der gemeente Seroos- kerke, terwfil bfi op Dinsdag a. s. geïnstal leerd zal worden. ZooalB reeds ten deele is gemeld, zullen er op dien dag de gebruike lijke feestelijkheden plaats hebben. De St. Ct. no 114 bevat de statuten van do volgende vereenigingendie voor Christe lijk Volksonderwijs te Zaamslag; de post- duiveqveroeniging Recht door Zee te Vlis singen; de Walchersche Tumclub te M i d- d o 1 b u r g en Het Volkshuis te Aarden burg. De laatste vereening heeft ten doelde ont wikkeling en besohaving der bevolking van Aardenburg en omBtroken te bevorderen, ge paste ontspanning te versohaffen, en steun te vorleenen daar waar het noodig is. Voor de betrekking va* gemeenteveld wachter teEllewoutsdfik, op eene bezol diging van 1 404, hebben zioh 23 sollicitanten aangemeld. De Woensdag te St. Maartensdfik door ingelanden der polders van het water- sohap St. Maartensdijk gehouden vergadering heeft weinig resultaat gehad. Zooals in de tweede editie van ons vorig nommer is gemeld, werden de meeste voorstel len van het bestuur aangehouden, evenals het verzoek van den Afuye-polder om snbBidie, waarvan een bericht in ons nommer van Za terdag gewag maakte. Die bestuursvoorstellen betroffena om aan den Noordpolder don zeedfik te ver- hoogen over 1040 M. lengte; b. tot aanleg aan den Oudsfandpolder van een binnendfik met verhooging van den zeedfik over 675 M. lengte; en c aan den Slabbecoornepolder tot aanleg van een binnenbetm met verhoogicg en verzwaring over 328 M. Afgewezen werd een verzoek van het water schap St. Annaland om Bubaidie, en van Ra- vensoord voor tegemoetkoming in de kosten ter voorziening van den aanliggenden dfilr. Besloten werd zioh aan te sluiten bfi de poging der heeren Collot d'Escury c s. betref fende binnendfiksverhooging en verzwaring. Op de voordracht voor gezworene werd ge plaatst de heer J. Hsgelcz. Het tractement van den watermolenaar werd mot i 50 verhoogd. Spoedig zal weder eene vergadering plaats hebben. De Stct bevat een lfistje van besmettelijke ziekten,voorgekomen in de provincie Zeeland in de week van 9 tot en met 15 Mei 1906. In Aardenbarg en in Halst kwam één geval van diphtherites en te St Maartensdfik een geval van typhus en febris typhoidea voor. De Huisvlijt-Tentoonstelling. Heden middag te een nar had in de zg.n. Bakkerskamer van het Schuttershof alhier de opening plaats van de tentoonstelling van hnisvlfit, georganiseerd door de afdeeling Mid delburg van den Volksbondvereeniging tegen drankmisbruik. Ter bfiwoning daarvan waren genoodigd de beide wethouders en de gemeente-seoretaris, de leden der regelingscommissie met de dames die hen terzfide hebben gestaan, de leden van de jury, de meisjes die zioh tfidens de expositie belasten met het slfiten van loten voor de aan de tentoonstelling verbonden verloting, bene vens zfi die medailles beschikbaar stelden, de heeren allen met hunne dames. De heer mr R. Fruin betuigde, namens hei bestuur van den Volksbondden talrfiken aan wezigen vriendelfik dank voor hunne tegen woordigheid. Het honden dezer tentoonstellingen is uit gegaan van gsnoemden Bond en ligt ook op zgn weg. Da taak van het organiseeren der expositie is door het bestuur opgedragen aan een comité van dames en heeren, die zich welwillend daarmede hebben willen belasten Leed deed het Bpreker dat enkele leden van dat comité door ziekte verhinderd waren thans tegenwoordig te zfin. Mr Fruin wenschte zioh geen oordeel aan te matigen over het werk van het comité. Een beslissing ervan meende hfi dat geroemd mag worden en zeker door ieder zal worden toegejuicht, namelfik deze waarbfi het be schermheerschap der tentoonstelling werd aan geboden aan mr H. J.Dfiokmeester, Commissaris dor Koningin in dit gewest, en het eeievoor- zitterschap aan jhr mr L. Schorer, Burgemeester van Middelburg, die beide de opdracht wel hebben willen aanvaardon, waarvoor spreker hun hartelfik dank zeide. Hierna gaf hfi het woord aan den eere voorzitter. De beer jhr mr L. Sohorer begon met zfin dank te betuigen san het comité voor de onderscheiding hem het eerevoorzittersohap aan te bieden, hetwelk bfi aannam onder beding dat niet te veel werk van hem zou worden gevraagd, met het oog op zfin tooh reeds zoo drukke bezigheden. Aan dat beding heeft het comité zioh goed gehouden Dat te Middelburg thanB deze eerste hnis- vlfit-tentoonstelling wordt gehouden is oen feit dat wel mag gememoreerd worden. In andere gemeenten heeft men het roods gedaan on het suoces, dat daar werd verkregen, leidde er toe ook in Middelburg een proef te nemen. Spreker was van oordeel dat zoodanige ten. toonstelling kon en zou strekken ten algemeenen nutte zoodat hfi zioh niet verantwoord aohtto voor het oere-voorzittersohap te bedanken, want de goede, nuttige en praotisohe gevolgen die zfi hebben moet, zfin groot; dat is hem bfi een vlaclitige bezichtiging van bet tentoon gestelde ook gebleken. Er is veel te zien; en als men er aan denkt dat het vervaardigde huiBvlfit is en het werk van leeken, dan valt dit ook to bewonderen. Wanneer men bedenkt dat al het ingezon. dene thuis ïb gemaakt en in uren waarin men zioh anders zon bevinden op plaatsen waar weinig goeds te leeren valt, komt men tot hot besef dat in deze tentoonstelling schuilt een ontzettend groot praotisoh nut. Spreker wees er verder op dat een tentoon stelling als deze voor Middelburg iets nieuws is en dus zoowel door het comité als door de inzenders veel moeilijkheden waren te over winnen. Of zfi daarin geslaagd waren, wilde de heer Sohorer niet beooxdeelende oritiek liet hfi over aan het publiek. Hfi hoopte dat deze eerste tentoonstelling goed moge geslaagd zfin en nog door vele andere zal worden gevolgd. Spreker wilde niet de namen noemen van allen die zich te n opzichte dor tentoonstelling verdienstelijk hebben gemaakt; allen hebben er voor gefiverd en bard gewerkt om het resultaat te verkrfigefl dat is bereikt. Toch meende de heer Sohorer dat twee namen voorop mogen gesteld worden, nl. die van de zeer fiverige secretaresse, mej. M. Cal- lenfels, en van den beer A. Klontjewant dat zfin de twee personen die het meeste werk hebben verriobt. (Applaus.) Hierna verklaarde do heer Sohorer de ten toonstelling geopend en verzocht hfi de aan wezigen haar te bezichtigen. Alvorens vroeg de heer mt H. J.Dfickmeee- ter nog even het woord. Hfi zeide niet te kunnen nalaten, ook na mens zfin echtgenoote, de commissie dank er voor te zeggen dat men hem zoo spoedig na zfin komst in deze provincie heeft uitgenoo- digd deel te nemen aan een arbeid als deze. Hfi verklaarde dat op hoogen prfis te stellen. Hfi wenschte de commissie het beste succes met de tentoonstelling, die hfi hoopte dat goed zou slagen. In het bfizonder eohter wenschte hfi den inzenders succes en niet het minst den eenvondigen, die aan het vervaardi gen van wat zfi exposeeren, zooveel tgd, ar beid en liefde gaven, vaak onder moeitevolle omstandigheden. Hfi wenschte hun veel encccs, want voor hen is tooh eigenlfik de tentoon stelling georganiseerd. Wfi willen nu onze belofte, Woensdag ge daan, vervullen en de tentoonstelling eenigs- sins breeder besobrfiven. Wanneer men de groote zaal binnenkomt, maakt de eenvoudige wimpelversienng met het in een palmbosoh herschapen tooneel een aangenamen indruk Reohta trekken alle-e^rst do aandacht twee mooie sohildeifi'joB, ver vaardigd uit gedroogde bloomen en planten er onder is geplaatst een traai postzegelwerk een bloem voorstellendbfisender aardig is daarvan de lfist, geheel vervaardigd uit afval van fizer, koper en dereelfiken. Dan volgt een verzameling kartonwerk, waar onder heel goed geknutselde molens, vestingen, kaateelen en dergelfiken. Er boven prjjken een aantal schepen zoo zeilvaartuigen als door stoom gedreven, waar onder er zgn die natuurgetrouw zfin nagebootst. Een inzending is beweegbaar. Zsagwerk van allerlei aard ontbreokt natuur lfik niet. Daarbfi is ook nabootsing van het Hoidelberger vat. Naast in hout gevatte tegels wordt fraai teeken- en miniatuurtimmerwerk geë'aleerd, waarvan sommige zaken door deskundigen zeer worden geroemd. Iets vorder vindt men de bekende gesneden Zeeuwscbo messen- en vorkenheften, geflan keerd door keurig eteek en snfiwerk, waaronder mooie bladen en in eierlfike lfist gevatte ther mometers zfin. Een jonge dame zond daarvan een zeer IrBai exemplaar in. Eei sigarenkast mot étagère, vervaardigd door een jeugdigen huisvlfitbeoefenaar, ver dient bekeken te worden, zoowel als een >n de nabfiheid staande sehilderfiezel. Tegenover het tooneel bevinden zich een paar zeer mooi uitgevoerde schermen, een ver dienstelijke proeve van decoratieve kunst. Yeel inzenders hebben hun krachten be proefd aan de vervaardiging van mooie en minder mooie carouBiels en daarbfi het een

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1906 | | pagina 3