MIDDELRURGSCHE COURANT. Zaterdag 5 Mei. Kameroverzicht Uit Stad en Provincie. N°. 106 149' Jaargang. 1906. Deze courant verschijnt d a g o 1 ij k smet uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. 2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Thermom. entelegr. weerbericht van het K. N. Met. Instit. te De Bilt. 4 Mei 8 n. vm 55 gr., 12 u. 61 gr., av. 4 u. 60 gr. F. Hoogste barom. stand 770.4 te Stock holm laagste 752.0 te Stornoway.—V orwaohting tot den avond van 5 Meizwakke tot matige W. tot Z.W. wind, veranderlijke bewolking en mogelijk onweer, iets koeler temperatuur. AdvertentiSn: 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels 1.50elke regel meer 20 oent. Rcolnmes 40 cent per regel. Groote letters Daar de plaats, dio zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reolames, niet afkomstig nit Zeeland, betredende Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau A. DB LA MAR Az., N.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam. PROVINCIAAL WATERSNOOD-COMITÉ. De penningmeester van hot comité ontving nog uit Nederland. Collecte teDe Bilt f 960, Bolsward 1321.60, Twello f 726, Barradeel (restant) f 15, en Aalsmeer f 231.18. Verder nit Aderden f 1 en van A. G. Warga f 5. Middelburg 4 Mei. Sprokkelingen. Wfi ontvingen het 28e verslag der Vereent- ging lot verbetering van Armenzorg te Botterdam. Daarin trol ons de volgende mededeeling omtrent oentralisatie der verschillende instel lingen van armenzorg in die stad: »De redactie van het 2 ijdschri/t voor Armen zorg en Kinderbescherming had de welwillendheid, in het nntnmer van 3 Juni 1905, ons 26e jaar verslag uitvoerig te bespreken. Zjj begon haar overzicht met te vermelden, dat onze pogingen om verschillende armbesturen in één verband samen te brengen, met succes bekroond waren en prees zich gelukkig, dat zg wellicht door een woord van aansporing en aanmoediging, een klein, klein steentje zon hebben bijgedra gen tot het bereiken van het verblijdend resul taat. Wjj hadden echter in den loop van ons verslag er juist met nadruk de aan dacht op gevestigd, dat wjj reden hadden om te twjjfelen of de genomen maatregelen aan het doel zouden beantwoorden. Wel gal de redac tie ons den goeden raad, niet te vertwijfelen courage en vertrouwen te behouden, daar Beulen en Aken niet op één dag gebouwd zjjn, en bet niet billjjk was, onmiddellijk na het planten van het zaadje, oader de schaduw van den boom te willen gaan zitten. Maar, nn is reeds geruime tjjd verloopen en het zaadje ia nog niet opgekomen Deredaotie vroeg, of de veertig armbesturen, die zich hadden aangesloten, reeds dikwjjls waren saamgekomen, of zjj een program van actie opgesteld en gevolgd hebben, verschil lende punten, betrekking hebbende op ons aller werk, in overdenking besproken, en die loffeljjko samenwerking, op papier voorbereid, ook doen leven, door met elkandor in voortdu rende aanraking te verkeeren. Wjj kunnen er op antwoorden, dat, waar die samenwerking slechts op papier bleek te be staan, geen tastbaar resultaat heeft gehad, voorloopig van pogingen tot nauwere aaneen sluiting is afgezien; vruchtbare samenwerking sohjjnt op onverschilligheid af te stuiten. Wel ia in den boezem van ons Bestuur de vraag gedaan, of tussoben de Besturen van vorsohil- lende dor aangesloten vereenigingen, over eenige punten, waarvoor meer belangstelling is, niet van gedachten gewisseld kan "worden, maar tot een beslissing is het nog niet geko men". Deze mededeeling braoht ons in de gedachte dat, dank zjj de ijverige bemoeiingen van den hoer J. de Visser, predikant, men ook in Middelburg op weg is geweest naar zulk eene centralisatie. Hoe ver is men daarmee gevorderd Mag en kan men daarvan spoedig gunstige resultaten verwachten? De Roomsob Katholieke bladen zjjn druk in de weer over het kiesrecht-vraagstuk. Zjj toonen zich over het geheel ingenomen met uitbreiding van dat recht, eventueel alge meen kiesrecht, mits evenredige vertegenwoor diging worde ingevoerd. Jnist andersom dan wjj, die de laatste zouden wensohen mits er algemeen kiesrecht zjj. De Nieuwe Limburger Koerier sohrgft daar over nog i >Wat algemeen kiesreoht, binnen niet al te langen tjjd ingevoerd, aan Nederland brengen zal, is een vraag die niemand zal knnnen be antwoorden met genoegzame zekerheid. Onder hen die algemeen kiesrecht als een nationale ramp beschouwen, wensohen wg ons eohter niet te soharen; wjj hebben meer vertrouwen in de toekomst en in den gezonden zin van ons volk, ook van de lagere klasse. Dat wjj, katholieken, in absoluten zin door invoering van algemeen kiesreoht zouden win nen, lgkt ons b(jna niet twijfelachtig.''j De Gelderlander verklaart hiermee ten volle m te stemmen. Niet alzoo'Ds Grondwet, die ten sterkste tegen algemscn stemreoht is. Onder die partjj heeft dus ook al eene ken tering plaats, oone kentering die wjj met inge nomenheid begroeten en die boop geeft Qp_ eeno gunstige beslissing als de bekende kwestie van hot blanco artikel 80 der grondwot aan do orde komt. In het Tijdschrift voor Sociale Hygiëne wor den, onder hot opschrift] iVn den Stormvloed, door dr W. P. Ruyach nog eenige besohouwingen gewijd aan dé overstroomingen in Zeeland. Hg wgst erop dat de hulp nog sneller en doeltreffender had kannen zgn wanneer die tgdig ware voorbereid gewecBt, waardoor meer eenheid van leiding en betere verdeeling van arbeid verkregen zou kunnen zgn. Toen namelgk bet geld bet meeBt noodig was, d.i. onmiddellgk na de ramp, zaten de burgemeesters met ledige handenen wanneer toen niet onmiddellgk H.M. de Koningin door het storten van eene groote som gelds was voorgegaan, door de regeering op den voet gevolgd, die machtiging verleende den voor zitters van de Gezondheidsoommissiën mede te deelen, dat zoo noodig voor toepassing der sanitaire doeleinden, die geen uitstel gedoog den, wanneer er geen geld beschikbaar was, van rykawege geld beschikbaar zou gesteld worden, zon het er met de toepassing van sanitaire maatregelen op dat oogonblik niet best hebben uitgezien; althans op de vraag der burgemeesters: wie zal dat alles betalen, de gemeente kan bot niet, zon het antwoord moeten schuldig gebleven zgn en zou er veel kanB zgn geweest, dat de noodige maatregelen uit geldgebrek geen toepassing haddon kannen vinden. Om daarin in het vervolg te voorzien, komt het dr Rnysch wenschelgk voor, dat Teeds te voren eenige provinciale autoriteiten worden aangewezen, om ingeval volksrampen, als stormvloed, overstrooming, aardbeving, groote oranden, enz., voorkomen, een comité van bjjatand te vormen. Dit comité waarin, onder loiding van den Commissaris der Koningin, de burgemeesters dor geteisterde gemeenten, de militaire com mandant, do procureur-generaal, de hoofdinge nieur van den waterstaat, de hoofdinspecteur van de Volksgezondheid met den voorzitter der Gezondheidscommissie en een lid van bet Centraal-Comité voor de financiën zou kunnen zitting nemen, zou dan, door den Commissaris der Koningin opgeroepen, onmiddelljjk na een ramp in werking kunnen treden. Dit comité zou dan de beschikking moeten hebben over hot noodige hulppersoneel militairen, politie, werkvolk, ziekenverplegers, liefdezusters, ont- smetters en voor het noodzakelijke materieel, barakken, tenten met bedden, beddegoed, ont smettingsmiddelen, enz., dat steeds te Utrecht bij den Contralen Gezondheidsraad ter afzen ding gereed zou moeten staan, evenals in geval van epidemieën, terwjjl het lid of de afge vaardigde van het Centraal-Comité ten allen tg de over een voldoende som zou moeten kunnen besohikken, om in den eersten nood te voorzien. De organisatie zou zoodanig moeten zjjn, dat zoodra b)j draadweg het oomité is samen geroepen, onmiddellgk het noodige personeel en materieel per telegram kan worden ont boden en afgezonden, zonder tnsschenkomst van derden. In verband met onze opmerkingon aan het adres van den Zutphenschen schrijver in de Artih. Crt. en van »Een abonné" te VlisBingen, die in ons nummer van Dinsdag 1 Mei klaagde over gebrek aan belangstelling, wjjzen w{j er nog eens nadrukkelijk op, dat uit het opstel van dr Ruyaoh zeer duidelgk bljjkt hoe ook deze een fonds voor de toekomst zeer noodig aoht, en dat de Regeering wel degelijk, zooals wjj beweerden, hare belangstelling op praoti- sche wgze toonde. Zitting van Donderdag. De Kamer, die heden voor het eerst na het Paasoh-reoes weder bijeen kwam, heeft slechts een korte middagzitting gehouden, waarin de behandeling van het arbeidscontract werd voortgezet en in de eerste plaats afgehandeld werd met de amendementen, ingediend op het artikel betreffende de poenale sanctie bg de verboden winkelnering. De regeoring had een nieuwe redactie ont worpen, waarbjj de arbeider het reoht ver krijgt om bg nietigverklaring torugvordering van het reeds betaalde to kunnen oischen, zonder verplicht te zgn het genotone terug to geven. Tevens stelt zy uitsluitend den werk gever aansprakelijk. Dit nu beviel den heer Troelstra maar half. Hjj wenschte de vordoring ook uit te strekkon tot vrat hjj noemde de handlangers" van den patroon,de bazen dus die de winkelnering dig ven. Dat zou het vorderingsrecht van den arbeider uitbreiden, iets wat ook meer kr&cht aan het verbod zou bijzetten. De hoer Heemskerk eohter, hoewol ook ge negen om het vorderingsrecht van den arbeider uit te breiden, wenschte evenwel handhaving van de bevoegdheid des rechters om het »mi- nimum." van de schade te kunnen beperken- Dies splitste de heer Troelstra zgn amende ment in twee deelen, die echter beide met groote meerderheid verworpen werden, waarna bet regeeringsartikel, nader verdedigd door den heer Drucker en den Minister van justitie, werd aangenomen. Vervolgens kwamen de artikelen over het loon bg ziekte of ongeval in behandeling De heeren Van Dedem en Tydeman erg tegen. De heer Van Dedem vooral omdat bg daarin zag een vooruitloopen op de ziekteverzekering de heer Tydeman van hetzelfde laken een pak, benevenB op grond van tal van juridieke be zwaren. Van de vooratanders kwam heden slechts de heer De Klerk aan hot woord, die het vooruit loopen op de ziekteverzekering niet als een groot bezwaar achtte en ook niet geloofde, dat bet Bimuleeren, het voorwenden, door deze bepalingen in do hand zou worden gewerkt, gelgk door den aarts-conservatieven heer Van Dedem zoozeer werd gedneht. Intogendeelhg achtte het een goed beginsel dat bier in de wet stond te wordon opgenomen. Morgen voortzetting. DE POLITIEKE TOESTAND VAN HET OOGENBLIK. Mr J. Limburg koos dien tot onderwerp van oen zeer lezenswaardige besobouwing in het Meinommer van De Gids. En hg plaatste daarboven Kraakporselein met oen vraagteeken. Dit slaat op het kabinet. Is dit kraakporselein Als zoodanig sohgnt men bet in de Tweede Kamer van weerszgden te beschouwen en het ook daarom met voorzichtigheid tejbehandelen. De 8ohrgver herinnert aldus luidt het overzicht, dat de Prov. Overijs. en Ztooleche Crt van dat opstel geeft dat onder dr Knyper de oude leuze clericaal of anti-clerioaal, die zachtjes aan op den achtergrond was geraakt, weer in vollen gloed laaide. Zg werd zelfs hoeksteen voor zgn politiek en de door hem voorgestelde maatregelen op onderwgsgebied drongen de antithese op aan hen, die in haar handhaving een verwording zagen van het politieke leven ten onzent. Naast die antithese bloeide onder dr Kuyper's regeering het con servatisme. Men snakte links naar het einde van de Kuyper-heerschappgen of men zioh rechts met oprecht vertrouwen er aan overgaf, zal de komende geschiedsohrgver wel uitvor- schen, maar is voorloopig voor twg fel vatbaar. In de gegeven omstandigheden was er geen andere leuze mogelgk, en dat er een leuze, een »cry" moet wezen voor een verkiezing, ligt voor de hand. Zg paste bovendien zeer goed op het andere verschilpunt, dat als regel met olericaal en anti-olericaal samen gaat: het protectionisme. Er zgn eohter, zoo beweert mr Limburg, teekenen, die doen vermoeden dat de stem- bussfrgd in 1905 de laatBte is, die onder de oude leuze en tusschen de oude partgen is gevoerd. De regeering van dr Kuyper is ge ëindigd; het is niet waarschgnlgk dat deze buitengewoon begaafde, maar als actief staats man teleurstellende peraoonlgkheid achter de ministertafel terugkomt. De linkerzijde de traditioneele boog van Van Karnebeek tot Van der Zwaag besohikt over een kleine meer derheid, terwgl het beheer in handen is van een ministerie dat verklaart verzoenend te willen optreden en dat derhalve de kerkelgko partgen wil ontzien, iets waartoe de Eerste Kamer het trouwens wel zal dwingen. Die kerkelgke partgen hebben in de vier jaar verkregen wat zg wenBohtenhun hooger ondeiwgB is »vrygemaakt" en hun lager even eens. Uit eigen be «reging lieten zg leerplichtwet en vaooinedwang ongemoeid. Alleen het pro- tectionifttich tarief hebben zg niet tot stand kannen brengen. Indien echter deze regeering er in slaagt haar anti-proteotionistisoh belas tingplan ten uitvoer te brengen, zal de liefde voor de tariefwet van minister Harte wel blgken even weinig bestendig van duur te sgn als de sympathie voor dien bewindsman zelf. Onder deze omstandigheden, terwgl boven dien in 't oog dient te worden gehouden, dat de Kamer bg de laatste verkiezingen voor meer dan een vierdo uit nieuwe mannen bestaat, kan worden aangenomen, dat hot tgdpork is aangebroken, waarop de vroegere grenslgnen tusschen do partgen beginnen to verbloeken. Bg 't begrootingsdebat kwam dit reeds uit, want do steen des aanstoots was minder het programma der regeoring, dan wel het optre den zelf van het kabinet. Waar het een oogen- blik op werkelgko oppositie aas ging, sloot links zich aaneen, maar men is van weerszgden voorzichtig en behandelt het kabinet min of meer als kraakporselein. Verflauwen workelgk de grenzen tussohen de anti-these partgen, dan is de vraag wat dan de toekomst der politioke groepen zal zgn. Volgens mr Limburg komt de nieuwe partg- verdeeling langzaam maar zeker op en de op lossing van het sociale vraagstuk zal hierbg de maatstaf worden. Reeds nu valt een toe nadering te constateeren tusschen de oud- liberalen cn de groep-Lohman, terwgl als de democratie der anti revolutionairen die onder dr Kuyper's regeering schnil ging haar rechten herneemt, de dag eerlang zal aanbre ken) waarop over een te lang bewaarde eenheid met de conservatieve groepen zal worden ge klaagd. De heeren Talma en Van Vliet zullen dan ontwaren, dat hun plaats niet blgven kan naast die van de heeren Lohmann en Van Dedem. Ook in de katholieke partg zal do scheiding zioh doen gevoelen, want daar zgn ook ver schillende meer democratische en >a?beiter- froundliche' elementen aan de party toegevoegd, wier ideale en partieele wenschen op den daar geen vrede kannen hebben met die van het behoudend deel hunner partggonooten. Er zgn dus stille krachten genoeg in de verschillende politieke groepen aanwezig. Mo gelgk zal de grondwetsherziening en het blanco-artikel de wig zgn, die de oude partgen doet splgten. Als 't blgkt, dat de hoofden der leobteïzgde zich blgven verzetten tegen wgzi- gingen, dan zon het kunnen blgken, dat bet democratische bloed van de mannen van Patrimonium en van den katholieken Volksbond ten slotte tooh kruipt waar het niet gaan kan en dat de invloed van de christelgke vereoni- gingen op haar mannen achteruit bleet gaau. De eerste lezing van de herziening volgt eerst in 1909 en het komt hier voor allen op de vraag aan of het regeerlngsprogram zoo lang zal kunnen worden gehandhaafd en of men aan het blanco-artikel toekomt. Volgt de regeering het aangekondigde denkbeeld bg de belastingplannen, don is er wel op het voortduren van den band bg de linkerzgde te hopen. Mr Limburg meent dat er, als de re geering ziob getrouw houdt aan het toege zegde program, er kans is op het behoud van den tegenwoordigen toestand, terwgl hg niet kan inzien, dat er dan vrees behoeft te bestaan voor voortdurend politiek levensgevaar. De verschillende groepen der linkerzgde willen deze regeering aan 'twerk zien en zgn een maal de voorbereidende beslissende ontwerpen ingediend, dan zal er niet zoo heel licht een staatsman te vinden zgn, die midden in een wetgevende periode een nieuw kabinet samen stelt, een kabinet, waarvoor hg evenmin een meerderheid zou kunnen vinden als voor het kabinet-De Meester. BENOEMINGEN, enz. Bg kon. besluit: is G. F. C. baron van Till, adjunct-contr. van den waarborg en de bel. der gouden en zilveren werken te 's Gravenhage, benoemd tot controleur bg dat dienstvak te Schoonhoven; is de termgn van benoeming van den res.-off. van gezondh. 2de kl. dr A. N. Dinger voor ten minste vgf jaren verlengd zgn benoemd tot dir. van het postkantoor te Kerk-Driel J. A. Boer, thans oommies-tit. der post, en tel., en tot dir. van het post- en telegraafkantoor te Boxmeer W. A. van der Menlen, thans dir. van het postk. te Oirsohot; is aan den hoofdcomm. der tel. J. A Schwaan- huyBer, op verzoek, eervol ontslag verleend zgn benoemd tot ridder in de orde van Orante Nassau N. M. Keukenmeester, dir. van het rgkstelegraaikantoor te Haarlem, en P. Polvliet, dir. van het postkantoor te 's Gra- hage; is mr dr C. Roest, rel. bg het dep. van landbouw enzovergeplaatst bg de directie van den landbouw» is eervol ontheven van het commando der kol. reserve de luit.-kol. der inf. van het leger in N.-I. R, G. Doorman, en in zgn plaats be noemd de met verlof in Europa aanwezige maj. der inf. van het leger in N.-I. J. C. van den Belt. Bg de regoering bestaat het voornomen eene nieuwe]- notarieele standplaats te vestigen te Soest. Sollicitanten moeten véor 25 Mei aan H.M. hunne adressen inzenden. Oost-Indië. Sedert de jongste mcdedeelingen dienaan gaande zgn bg de krggsverrichtingen inAtjeh en onderhoorigheden zwaar gewond, de korp! A. Fgneman op Celebes gesneuveld, de serg. W. Couvéo en de lueeliers W. Rgkenberg en E. Kroesko verdronken de oavalerist F. A. Mattilevens- gevaarlgk gewond de serg. J. Buyingzwaar gewond de lste-luit. der inf. R. M. van Mourik en de fas. J. van Nellestgn, C. van Erkclens, H. A. A. Wendt en P. W. de Jong; licht gewond de serg. H. B. Smitz en de lus. J. B. de Mol, A. Roesier en C. Vink; op Timor overleden do fns. J. Prins, A. C. van Bael en G. Sngders. Met genoegen melden wg dat op de lgn van de atoomtram Walcheren het vervoer, zoowel van passagiers als van goederen, verre de ver wachting overtroft. Wat de laataten betreft, moet reede het voornemen bestaan afzonderlgke goederentrei nen te laten rgden. Vooral bet melkvetvoer neemt geregeld toe. J. van Nieuwenhugzon, agent van politie alhier, is benoemd tot rgksvoldwachtcr to water te Arnhem. Bg don uitgever R, M. Smits alhier is thans verschenen de zomerdienst 1906 van den practischen Zakgids voor Middelburg en Vlisiingen, die op tal van vragen, welke eiken dag gedaan worden, oen antwoord geelt. De verschillende reisgelegenheden met de uren van vertrek, de tgd van openstelling van de voornaamste kantoren en nog veel andere mededeelingon zgn in eon klein bestek vereonigd. Do dienstregeling van de stoomtram Walcheren ontbreekt er nog aan, doch die is afzonderlgk uitgegeven en zal er later ook een plaats in vinden. Uit Vlissingen. H. M. de Koningin-moeder kwam hedon morgen met de nachtboot Koningin-Regentes aan. Eenige autoriteiten, o. de burgemeester van Vlissingen, waren op de ponton aanwezig. De directeur der Zeeland, de heer J. H. de Meester, geleidde H. M. naar den gereedstaanden trein, waarin een salonrjjtuig van de Centraal Spoor weg Mg was geplaatst en die te 5.44 uur naar Amsterdam vertrok. De heet Walraven, hoofd ambtenaar bg de Staatsspoorwegen, maakte de reis meê. Heden morgen werd het Belgische loodsen- personeel aldaar in de gelegenheid gesteld om gevaccineerd te worden, waarvan het meeren- deel gebruik maakte. Bg bet kort maar vrg hevig onweder, dat Donderdag avond woedde, is een heer uit Middelburg bg het koffiehuis de Zwaan te O. en W. Souburg door den bliksem tegen den grond geslagen. Hg bleet ongedeerd en kon, na ieiniging zgner kleederen, zgn weg weder ver volgen. Tot rgks-veldwaohter, jachtopziener, te Heinkenszand is met ingang van 15 Mei benoemd C. van Rossum, thans jachtopziener in partioulieren dienBt te Hoedekenskerke. Ter voorziening in de vacature, ontstaan door het overigden van den heer Mulder, is tol bestuurslid van het fonds tot ondersteuning van Weduwen van Gemeenteambten iren te Goes benoemd de heer H. Kievit. Wegens toeneming van het veivoeT op het station V1 a k e was uitbreiding van per soneel noodzakelgk. Dientengevolge werd tot arbeider-rangeerder aldaar benoemd A. Hout man te Sobore, tot dusver hulpwachter bg de S.S. maatschappg. Tot deelnoming aan het tegen 4 Juni door het fanfaregezelscbap Mozart teVeraeke uitgeschreven festival meldden zich zestien vereenigingen aan. Bigkens het derde jaarverslag van de Vereeniging Het Ziekenhuis voor Schouwen en Duiveland te Noordgouwe over 1905,heeft het aantal verpleegden 74 bedragen, met 1990 verpleegdagen, terwgl, wat nog niet ia voorge komen, 4 patiënten, niet woonachtig op Schou wen en Duiveland, om opname verzoohten, aan welk verzoek is voldaan. Door verscheidene patienfen werd in het afgeloopenjaar gebruikgemaakt van de kleine operatiekamers. De oatemeUingaoven heeft van 7 huisgezinnen diverse goederen ontsmet en aan 12 personen werden verbandmiddelen en verplegingsmate riaal uitgereikt, terwgl 8 personen verband middelen koohten tegen inkoop aprys. Ook de Irinderbroed stoof (k'auveuse) werd met goed gevolg gebruikt voor een jeugdigen wereld-

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1906 | | pagina 1