MIDDELRURGSCHE COURANT.
N\
149° Jaargang.
W oeiisdag
18 April.
H. P. den Bouwmeester,
A. J. van Ockenhurg Senior,
Uil Stad en Provincie.
V
1906.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k smet uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp,/2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
THERMOMETER. VERWACHTING EN BAROMETER.
17 April 8 u. nn 51 gr„ 12 n. 63 gr., *v. 4 u. 60 gr. F. V eivtsht veranderlijke wind.
toenemende bewolking, mogeljjk onweer en-dezelfde temperatuur. Barometerstand hoogste
769 2 te Horta laagste 756.1 te Skagen.
Advortentiön20 cent por regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- «O
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels 1.50elke regel moer
20 oent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar do plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet atkomstig uit Zeeland, betredende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, ia gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau A. Dl
LA HAS Ae., N.Z. Voorburgwal 366, Amsterdam.
Voor de stemmingen op V r ij d a g 20
April a., voor twee leden der Provinciale
staten van Zeeland, bevelen wij ten drin
gendste aan de volgende heeren in het
Distriot Middelburg
wethouder van Middelburg en voorzitter
van den polder Walcheren.
Distriot Vlissingen
Lid van den Raad te Vlissingen.
PROVINCIAAL
WATERSNOOD-COMITÉ.
Dior den penning meester van dat comité
cjjn nog de volgende gitten ontvangen uit:
Zeeland.
Gollecte te: Baarland f 293.97, Oudelande
i 804.40, Neuzen (restant) i 1500, Oosterland
f 1171.30 en Zuiddorpe f 235.
Verder E J. B. 1 6.
Nederland.
Colleote te: Ouderkerk a/dlJsel (restant)f5,
Wonbrugge f 131.10, Sneek (restant) f 5.42s,
F|jaaart f 2, Noordwjjk t 33446s, OadeTonge
(restant) f 18 90, Molenaarsgraaf i 329 95, Vol-
ienhoven f 102 54, Wamel t 335, Damescomité
De RJjp f 140, Herv. kerk Heteren f 50, Oud-
dorp f 350, Melissant f 275, Bleiswgk f 207.30,
Groenlo i 27371s, Purmerand 467.68, Ede
f 601.25; van onderwijzers Rotterdam f 60,
■ohoolkinderen Jonkersvaart f 2.76s, te: Blokzgl
196, Arnhem 14421.07s, Velp f 1868,Njjmegen
f 5806 70s, Haarlem f 5670 en Kethel f166.40
VerderSoiree Haren f 288, E. v. L. te K.,
f 10, D. v. L. te K., 110, W.H., Arnhem, 17.50,
J. F. d. W-, Utreoht, 1 17.32s, T. P. v. d. B.
fc Co., Laren, 1 5, Mevr. K. te B., 1 10, E. S.,
Haag, f 7.50, ontbonden zangkoor Soli Deo
Gloria, Amsterdam f 23 en Doetiobomsohe voet-
balolnb Doetichem t 15.
Buitenland.
Collecte Davoi-Platz 1 226.15.
Middelburg 17 April.
Sprokkelingen.
tfjj vorige verkiezingen is het bewezen dat
de kansen voor den heer Den Bouwmeester
niet eleoht staan, vooral b§ vrge stemmingen.
In 1900 toch verkreeg hg 1405 stemmen
van de 2857; terwijl de beer Dieleman geko
zen werd met slechts 20 stemmen meer.
In 1904, tegenover altredende leden, behaalde
de heer Den Bouwmeester 1594 stemmen.
Het komt das alles slechts aan op den goe
den wil om even ter stembus te gaan.
En dit is des te meer noodig nu de stem
ming eigenaardigdoor het anti-liberale ooi
lege van Gedeputeerde Staten bepaald is in
de Paasohweek, in vaoantiedagen, waarin zoove-
len afwezig sjjn.
Voor de thuis ijjnde kiezers dubbele reden
om Vrgdag hun plicht niet te verzuimen.
Dezer dagen meldde het Utr. Dagblad dat
dr Kuyper onlangs met prof. Visioher en
dr Gewin ten huize van laatstgenoemde een
samenkomst had.
Men brengt dit bezoek in verband met den
weldra op te richten Gerefor. bond tot vrg-
making der Ned. Herv. Kerk.
Dni dr Kuyper alweer in het oompiot tegen
de Nederduitsoh Hervormde kerk.
Hg en de zjjnen willen opnieuw haar een
gavoeligen slag toebrengen.
Zoo znllen zg haar afbrokkelen totdat zg
ineenvalt 1
Dr Bronsveld had wel gelgk met zgne waar
schuwing tegen de fanatieke gereformeerde
woordvoerders.
Maar tooh helpen vele leden der Ned. Herv.
kerk do Gereformeerden in het verkrggen van
zetels in de staten van land en provinoie.
Zullen tg dat nu weer a. Vrgdag in het
distriot Middelburg doen
In bet weekblad De Vaderlander is een vraag
bsantwoerd die stellig ook wel bg vele onzer
lezers is opgekomen.
Zg betrof een paar feiten op reohtsgebied die
•tof garen tot het opperen van eenige beden
king, vooral van leeken-kant.
De vraag luidde»Zgn wg hier nog veilig
in Nederland?"
En ze werd gedaan in verband met^de vrg-
apraak door het gerechtshof te Arnhem van den
AmBterdamHohen makelaar Van der Kaag, nadat
hg anderhalf jaar in voorarrest was geweest en
niettegenstaande 's mans omgeving beweert van
zgn schuld overtuigd te zgnen met het oog op
het gebeurde met Frans Rosier die weêr gek
verklaard is en naar Medemblik gebracht, om
daar »weer te ontsnappen en eene kwade voor
stelling te geven van Nederland in rep en
roer."
De redactie van De Vaderlander antwoordde
daarop het volgende
Wg moeten onzen lezer antwoorden, dat hg
hier twee ongelijksoortige zaken in één adem
noemt, Al is (wat wg niet weten), die omge
ving van den vrggeaprokene in Arnhem dui
zendmaal overtuigd van diens schuld, voor den
rechter is het alleen de vraag of hg met de
wet in de hand kan zeggen»Ik moet veroor-
deelen, want het bewgs, dat de wet daarvoor
vordert, is geleverd." Dit nu was naar het
oordeel van het Arnhemsohe gerechtshof niet
het geval, vandaar vrgspraak. Zou »onze lezer"
het soms ook andera willen Zon hg den
rechter de bevoegdheid willen geven om op
min of meer deugdelgke vermoedens vonnis
te wgzenDan juist zou het uit zgn met
alle veiligheid in Nederland.
Dat er door den eiach, dat de schuld wettig
bewezen zg, wel eens een schuldige ontkomt
aan den wrekenden arm der gerechtigheid,
ja, dat zal wel zoo wezen, maar is het
niet beter dat zulks tienmaal gebeurt, dan dat
één onschuldige op vermoedens zon veroor
deeld worden?
Waarmee wg natuurlgk in de verste verte
niets beweren omtrent sohuld van den vrg ge
sprokene in Arnhemwie zou durven veroor-
deelen, waar zelfs de Btrenge rechter daar
toe geene vrgheid vond
Maar, Frans Rosier, ja, dat zgn wg met den
lezer eens; hg en vele anderen blgven, zoolang
Nederland op de bekende lichtvaardige wgze
aan het ontoerekenbaarheidBspelletje meedoet,
een voortdurend gevaar. Frans Rosier zal wel
weer gek verklaard worden, en dan gaat hg
weer naar Medemblik, wat er in het geheel
niet op gobouwd is om dergelgke gevaarlgke
sujetten behoorigk te bergen, en dan ontsnapt
bg weer, en dan kerft bg weer eene alleen
wonende onde juffrouw, en dan genieten de
bewonderaars van Lombroso over zoovele on
toerekenbare verdorvenheid.
In vertrouwen willen wg onzen lezer wel
mededeelen, dat wg met die heele gesohiedeniB
van FranB Rosier niet zonden zitten, als men
die zaak niet nit de hand genomen had van
den kundigen geneesheer van de strafgevange
nis te Leeuwarden, die zgn volkje kent en er
mee weet om te gaan. Wg vernemen tooh
uit betrouwbare bron het volgende:
Toen Frans Rosier in de strafgevangenis te
Leeuwarden alle voedsel begon te weigeren,
zag de geneesheer daar geen bezwaar inhg
begreep met een simulant te doen te hebben
en hg zon hem wel weer aan het eten brengen.
Maar de regenten vonden zich daarmede niet
genoegzaam gedekt; er moest, als dokter e^
niet tegen had, maar eens een specialiteit ge
raadpleegd worden, enz. Nu, daar had dokter
niet op tegen, inzooverre als hg geen enkele
reden zag om eene verantwoordelgkheid te
dragen, die men liever op anderer schouders
legde; maar toen wist bg ook, dat Frans Ro
sier nit Leeuwarden bevrgd wrb.
De speoialiteit vond oen gevangene die niet
eten wilde en als raden opgaf, dat men hem
vergiftigen wilde, dus had de man vervolgings
waanzin hg moest naar Medemblik, en de rest
weet men.
Nn zou een eenvoudig leek zeggen hoe kon
die man, die vervolgingswaanzin had in dien
vorm, dat hg alle eten dat men hem reikte
voor vergiftigd hield, bniten de gevangenis in
eens van zgn kwaal bevrgd zgn geraakt, zoodat
hg overal waar bg kwam met smaak at en
dronk, om de kwaal direct terng te kTggen,
toen hg gepakt was en op het gevangenismenn
was aangewezen? Daar begrgpt iemand met
een gezond veratand niets van.
Nu is of sohgnt, want op 't oogeablik hoort
men er niet meer van, hetzelfde spelletje
weer aan den gang. Het kostbare leven van
den misdadiger wordt kunstmatig verlengd
door inspuitingen met eieren (of het kievits
eieren zgn weten wg niet), en er zgn twee
deskundigen benoemd om na te gaan of de
man toerekenbaar ie. Wg bengden dezen
heeren hunne taak niet, en weten ook niet of
ze gemakkelgk tot eene diagnose zullen komen
bg een patiënt, die weet dat hg in het onder
havige geval niet beter kan doen dan versuft
voor zich uit staren. Maar wel weten wg, en
dat is het antwoord op ket tweede gedeelte
van de vraag van onzen lezor," dat Nederland
aan veiligheid te wensohen overlaat, zoolang
men zoo lichtvaardig met de toerekenbaarheid
omspringt.
Het is tegenwoordig aan de orde van den
dag, lees onze rechtszaken maar na; als de
schuld zoo vaststaat dat alle pleiten onmogelgk
is, dan vraagt de advocaat een onderzoek naar
de geestvermogens des beklaagden. Baat het
niet, dan schaadt het niet.
KORTE MEDBDEBLINGBN
VERGADERINGEN.
Tgdens de Paaechdagen werd te Rotter
dam de algemeene vergadering gehouden van
het Algemeen Nederlandtch Werkliedenverbond.
Het verbond gaat vooruit; het ledental be
draagt thans ongeveer 3000, verdeeld over 40
afdeelingen.
De ontvangsten hebben bedragen f 2811.69',
de uitgaven t 2717.32s; er iB alzoo een voor-
deelig saldo van f 94.37.
De volgende algemeene vergadering zal te
Haarlem gehouden worden.
Van de afdeeling Zierikzoe was een voor-
stel ingekomen, luidende: Het Verbond dringe
bg de regeering aan om tot een goed einde te
geraken inzake den Dordtschen zeeweg, daar
alle werklieden in Zierikzee daarbjj het grootst
belang hebben.
Dit vooretel werd aangenomen.
Eveneens werd aangenomen een voorstel van
dezelfde afdeeling, luidendeHet Verbond be
sluit bg de regeering aan te kloppen, om sub
sidie te geven voor plattelands ziekenhuizen.
De afgevaardigde van Zierikzee stelde daarbg
nog in het licht, dat de bestaande toestand
in zgn afdeeling zeer te wensohen overlaat,
In 18 gemeenten, tellende te zamen 24 000
inwoners, heeft men slechts 12 geneesheeren.
In een Zondag te Rotterdam gehonden ver
gadering ib een Nationale Federatie van Trans-
portwerkere voor Nederland opgericht. De
statuten werden vastgeiteld, er werd een voor-
loopig bestuur gekozen en bepaald, dat op i
Mei a.s. de federatie in werking zal treden.
De volgende organisaties hebben ziob aan
gesloten Algemeene Nederl. Zeeliedenbond, Nederl.
Scheeps- en Booiaerkersbond, Bond van Machinisten
en Stokers, Voerlieden Allen Eén Amsterdam,
terwgl de aansluiting van de Rotterdamsche
sleepers en voerlieden wordt verwaoht.
Te Utreoht is met PgBchen het twaalfde con
gres gehonden der Sociaal democratische arbei
derspartij.
Den avond te voren trad de heer mr P. J.
Troelstra als feestredenaar op. Verschillende
andere leden der partg vertoonden levende
beelden, terwgL een tnuziekvereeniging zich
nu en dan liet hooren.
Er heergchte een feestelijke stemming.
Zondag weid het congres, geleid door den
voorzitter van het Partg bestuur, den heer F.
M. Wibant, geopend.
Op het congres waren vertegenwoordigd 116
afdeelingen door 170 afgevaardigden.
Op voorstel van Ensohedé—Lonneker werd,
na breed debat, de volgende motie met handen
opsteken met overweldigende meerderheid aan
genomen »Het congres verklaart dat in de
kwestie Hugenholtz-Wjjnkoop doorpartjjgenoot
Hugenholtz niets is gedaan, waardoor het ver
trouwen, door de partg in hem gesteld, ie
geschokt, en gaat over tot de orde van den dag."
Te Utreoht heeft ook de algemeene vergade
ring plaats gehad van de Vereeniging voor de
Pluimveefmiderij.
Tot lid van het dagelgkson bestuur werd
gekozen de heer A. A. tor Haar te Goes.
Het ledental stggt zeer sterktelde de Ver
eeniging 1637 leden in 1902, in 1905 was dit
getal geklommen tot 4121 en thans bedraagt
het 6150, verdeeld over alle provinciën. Het
aantal onderafdelingen bedraagt 100. De
financieele toestand der Vereeniging is niet
ongunstig. Jammer dat de inkomsten nog
steeds zoo laag zgn; waren deze hooger, dan
kon o. a. het orgaan der Vereeniging meer
tot zgn recht komen.
De bestaande eierveilingen der F. P. N
nemen toe in omzet; werd b.v. in 1904 in
Leeuwarden verkocht 37.000 K.G., dit werd in
1905 niet minder dan 65 000 K.G. Wat een
omzet beteekent van f 42.000. De nitvoervan
eieren beteekent nog niet veelde pogingen
daartoe stonden nog te veel op zich zelf
Trouwens, zoo lang Nederland nog niet in
eigen behoeften kan voorzien, zullen de prijzen
wel zoo hoog blgven, dat uitvoer nog niet
loonend is. Van nit de grensstreken eohter
worden geregeld eieren naar Duitsohland en
België gezonden.
Ook de konijnenteelt mooht ziob in meer
belangstelling verheugen, hoewel daarbg de
vooruitgang minder groot was dan bg het
pluimvee. De weinige vraag, die in ons land
voor het konjjnenvleesch bestaat, werkt eenigs-
zini belemmerend.
Te Utreoht is Zondag het congres der
Anti-militairietische Vereeniging gehouden.
Uit de mededeelingen van den seorotaris
bleek, dat het getal afdeelingen thans 28 en
het aantal leden 900 bedraagt.
Besloten is, tgdens de a. s. Vredesconfe
rentie te 's-Gravenhage, aldaar een internati
onale meeting te houden, waarop ook baiten-
landsohe anti-militaristen als sprekers znllen
optredeif.
Te Amsterdam is de achtste algemeene ver*
gadering gebonden van de Vereeniging van
hoofden van scholen in Nederland.
Het ledental steeg tot 150, de kas sloot met
een voordeelig saldo van 1278. Versterking
van de inkomsten is noodig en daarom werd
na voel disonssie een voorstel van het hoofd
bestuur tot verhooging der contributie aange
nomen. Deze zal nu als minimum voortaan
f 1.50, als maximum i 5 per jaar bedragen.
Het volgend jaar zal te Utreoht vergaderd
worden.
Te Arnhem is met Pascben de algemeene
vergadering gehouden van de Vereeniging van
gymnastiekondencijzers in Nederland.
Uit het jaarverslag bleek dat 1905 begon
met 122 werkende leden, 1 begunstiger en 7
eereleden.
Utreoht is aangewezen als plaats voor de
volgende algemeene vergadering.
6EK0EIMNSEN, EN2
Bg kon. heslnit:
iB aan den lnit. t.z 2de kl. J. van Engelen-
bnrg, op z|jn verzook, eervol ontslag uit den
zeedienst verleend.
Deze week verleenen de ministers van justitie,
van oorlog en van waterBtcat, handel en nij
verheid geen audiëntie.
CELEBES.
De correspondent der N. R. Ct. te Batavia
■einde Zaterdag:
Ambe Ma, de hoofdleider van het verzet in
Loewoe, heeft zioh aangemeld bjj de mobiele
colonne.
Met Boeton is op 8 April een politiek con
tract geteekend. Enkele besprekingen zgn
nog niet afgeloopen.
Maandagavond is alhier plotseling
overleden de heer P. A. Verhuist, oud 69
jaren, rustend industrieel.
De heer Verhulst had sedert 1878 zitting als
lid van de Kamer van koophandel en was
gedurende geruimen tjjd commissaris van de
Nijverheiisvereeniging, van welke college van
toezicht hjj destijds het voorzitterschap vervulde-
Eerst kort geleden had hg nit die betrek
king ontslag genomen.
Door den majoor-kommandant der dd.
schutterij alhier is benoemd tot adjudant-
onde'offioier bg die schatterg de heer A. J. B
Lambertz, thans sergeant-majoor-titnlair der
ichutter|j.
De heerlgke Paasohdaaen hebben velen
genot en anderen heel wat drukte bezorgd.
Het aantal fietsers, dat zich naar bniten
begaf om de verjongde natuur te bewonderen
of eens wat frissche luoht te happen, was niet
te tellende wandelaars, die bniten de Btad
ontspanning zochten, waren legio en ook de
verschillende verkeersmiddelen maakten schitte
rende zaken.
De stoomtram Walcheren trof het bijzonder.
Geen beter weêr had zg kunnen hebben voor
hare openingdagentelken reis, zoowel van
Middelburg als van Vlissingen naar Domburg
en omgekeerd, waren de wagens overvol en
menigeen moest daaruit verwijderd worden en
zgn toohtje uitstellen tot een volgenden rit.
Ook de stoomtram tussohen Middelburg on
Vlissingen had een druk verkeer in beide
richtingen.
Zoo ook heden.
Zondag middag omstreeks half vgf ont
stond in een woning aan de Noordegde van
den Dam alhier een sohoorsteenbrand, die-
dank zg de hnlp van een brandmeester, die
bg de politie eenige minimaxen requireerde,
spoedig werd geblusoht.
Bg het instappen lhier van de in
beweging zgnde tram naar Vlissingen viel
Maandagmiddag een vrouw. Zg bekwam eene
hoofdwonde.
a
De van dolheid verdaohte hond, die nit
Vlissingen verdween, is gevonden.
Eenige weken geleden zag een landbouwer
aan den Ouden Vlissingschen weg onder
Koudekerke op zgn weiland het Igk van
een hond, dat bg, na bet van den halsband
ontdaan te hebben, in een sloot wierp.
Nadat hg kennis gekregen had van het ge
beurde met den hond te Vlissingen, deelde bg
Zaterdag zgn vondst aan den gemeente-veld
wachter van Koudekerke mede, die het cadaver
opvisohte en den veearts liet bezichtigen.
Deze constateerde dat het dier, dat reeds
gedeeltelgk tot ontbinding was overge
gaan, dezelfde kenteekenen vertoonde als de
vermiste hond en liet het lgk in een kist
sluiten, om het desgewensoht naar de veeart-
sengschool te rtreoht op te zenden.
Naar wg vernemen, moet een hond op het
buiten Steenhove onder Koudekerke, die ook
door den verdaohten bond gebeten is, in ob
servatie zgn opgenomen.
De hond van den landbouwer te Koudekerke,
die wegens vermoedelgke hondsdolheid werd
afgemaakt, is blgkens het onderzoek van den
districts-veearts te Dordrecht niet Igdende
geweest aan eenige besmettelgke ziekte.
a
Uit Vlissingen,
Met ingang van 1 Mei zgn benoemd tot zee-
loods de loodskweekolingen le kl. J. Schol en
A. Swarttot loodakweekeling le kl., die der
2e kl. H. Engels en J. Ketting totloodskwee-
keling 2e kl. de matrozen J. L. van Hoeke en
B. Spui.
In do tram Vlissingen M i dd el-
ba r g stapten dezer dagen in eerstgenoemde
gemeente twee Belgen.
»Nu zgn we in bet nette Holland. Dat
zon men niet zeggen."
Een medepassagier»Mag ik u even op
merken dat deze tram door Belgen wordt
geëxploiteerd."
De opmerker vond het verstandig verder te
zwggen.
Uit D O m b n r g scbrgft men ons
Hot bezoek aan deze gemeente was Maandag
buitengewoon groot. Zes waggons van de tram
brachten de reizigers nit Middelburg en Vlis
singen naar onze aanlokkelgke badplaatswe
zagen een keer dat passagiers hadden plaats
genomen in den goederenwagen en op de loco
motief. 't Wemelde iedere maal aan 't station
als de tram was aangekomen van reizigers en
nieuwsgierigen, en bg 't vertrek van de avond-
tram van 6.55 verdrongen in-en nitstappenden
elkaar dat je er zenuwachtig van werd.
Ondanks het drukke tramvervoer krioelde
het nog van fietsen, terwgl ook versoheidene
rijtuigen hieT halt maakten.
We schatten het aantal bezoekers van Maan
dag op eenige duizenden wg, Domburger»,
gingen-eigenlgk in de massa verloren; 'tleek
een AugustnBdag.
Wat eohter de bovengemelde drukte aan het
station betreft, die maakte ons soms ongerust
en nu en dan ontevreden.
Zou het geen aanbeveling verdienen het
emplacement te Bluiten voor kinderen, althans
voor kinderen zonder geleide Ze loopen. over
de rails van 't eene perron op 't andere ze
liggen met hun oor op de rails om de tram te
hooren aankomen, ja ze kunnen niet afblgven
van hetwieselwerktuig.
En ze doen nog meer: Zs beschadigen de
afrastering aan het perron ze gebruiken de
keien voor projectielen en gooien mekaaT,
waardoor een ander de kans loopt ook met
zoo'n ding in onsachte aanraking te komen.
Kortomkinderen zonder geleide moest men
van het station kannen weren, terwille van
henzelf, terwille van het materieel maar vooral
ook in het belang van het reizende pnbliek.
Ook te Kondekerkeis Zaterdag do
openingsdag van de Stoomtram Walcheren niet
geheel ongemerkt voorbggegaan. Behalve dat
van de openbare en van vele particuliere
gebouwen de vlag wapperde, bracht 't fanfaren-
oorps eene serenade aan den directeur der tram.
Nadat ook in de wachtkamer eenige nom-
mers waren uitgevoerd werd nog een rondgang
.over het dorp gemaakt.
Niettegenstaande het gure weder, waren
vele ingezetenen op de been.
Door burg. en weth. van Zierikzee
is tot concierge der Hoogere burgerschool be
noemd de heer J. Holm, die reeds langen t§d
den nu overleden conoierge behulpzaam was
Aan de waterkeering van den calamiten-
zon Sozannnpolder werd, naar men ons nit
Sint Annaland meldt, jl. Zaterdag met
goed gevolg gezonken een kraagstuk, lang 40
M. en breed gemiddeld 26 M., tusschen de
djjkpalen 7 en 8.
De aanbesteding van het maken van een
nieuwen zeedjjk in de doorbraak aan boven
genoemde» calamiteuzen polder zal plaats
hebben op den 1 Mei 1906
Naar men ons uit Overslag meldt-
hebben de geneesheeren, die op last der Bel-
gisohe justitie het kinderlijkje gesohonwd
hebben, verklaard dat van misdaad geen sprake
