BUITENLAND.
over vogel#). Secretaresse ie jonkvrouwo 3.
van Cittera, 'b Gravenhuge.
Aaa het laatst gehouden examen voor
klerk der postergen en lelegrapkie js deelge
nomen door 205 mannelijke en 63 vrouwolgke
candidaten. Van die 205 mannelijke candidaien
hebben een voldoend exsmon ulgolegd 120 ot
bgna 63 pot.; van de 63 vrouwolgke 44 oi
ojjna 70 pot.
Het aantal te vervallen plaatsen bediaagt 25.
Er zgn valsche bankbiljetten van 40
in omloop. Het geheole vignet, dat bg du
eohte 2wart en scherp is, is hg de valsche
bruin van klour en üau». Vooral ïgkswapen
en leouw in het midden bovon&an zjju zoor
onduidelijk. De biljotton zgn langs fotogrnli-
achou weg gareprodaceord. Lioht-grooa iaplaats
van wit is do buitensto omlgoing van de tee-
kening. De groene areeoriugon in het witte
netwerk zgn bg de valsche bruin gearceerd,
terwijl het witte netwerk zelf ontbreekt.
De zjjkanton van hot biljet zgn geknipt en
reoht, bg de eohte daarentegen onrogolmatig
als bg oud-Hollandsoh papior.
Seneletters en ojjfers zgn K P 7341, datum
5 Februari 1902
Op het eorste gezicht herkent men ze niet
als valach en tuaschen papieron geld van
andere bedragen loopt zeker 90 pet in den val.
Vergelijking met oen echt biljet van 140 doet
eerst argwaan ontstaan.
Omtrent den brand to's Grav eland, waar
van in ons vorig nominee onder laatste be
richten melding werd gemaakt, blgkt dat de
brand ontstond te drie uur in den morgen. De
bewoner der villa bekleedt de betrekkingen
van secretaris en ontvanger dor gemeenten
's Graveland en Kortenhoef, ontvanger, der ge
meente Ankeveen en secretaris en penning
meester van den polder 't Graveland.
Het blgkt, dat van do boeken, betrekking
hebbende op deze verschillende ambten, de
meeste zgn goredgeldswaarde ib echter alles
m den brand gebleven en dit moot voor de
gemeente Kortenhoef wel 1 1000 bedragen.
Gelukkig mag het genoemd wordtn, dat de
eohtgenoote met twee kinderen en andere
familie, anders thuis, voor ruim een week uit
logeeien waren gegaan. De oorzaak van den
brand is onbekend. Do bewoner, die boven
sliep, en de meid, de eonige bewoners, hebben
zich slechts door het inslaan van een rnit ei
door aflating langs een waranda, kunnen red
den; de trap naar beneden was, toen men
door den rook wakker werd, reeds in brand.
Alles was verzekerd.
Woensdagmiddag is te Bussum aange
houden en verder gevankelijk naar Amsterdam
vervoerd een makelaar en agent in assurantiën
te Hilversum woonachtig, verdacht van valsch-
heid in geschrifte.
Te Kampen is Vtgdagavond een bekend
persoon, blikslager en zaakwaarnemer, dood in
zgn woning gevonden.
Er moet een sterk vermoeden zgn dat
de oude man door zjjn zoon is vermoord,
waartoe de aeotie van Zaterdag, gevolgd
door een bezoek van de juBtitie uit Zwolle,
wel gegevens zal hebben versohaft verzegelde
potten zgn van het ziekenhuis naar het politie
bureau gebracht terwgl ook hot getuigenis
zal hebben bggedragen van een der buren. Dit
moet al Vrijdagochtend hebben hooien schreeu
wen op een wgze, welke zelfs voor dat huis,
waar steeds nogal geruoht van oaeenigheid
was, is opgevallen. Toen tegen een achter
deur werd geklopt hoelt dat lawaai opgehouden
In den nacht van Dinsdag op Woensdag
is door onbekende oorzaak te Etten, nabg
Roosendaal, een boerderij totaal afgebrand.
Alleen het vee werd gered.
Ongelukken. Zondag reden cenig*-
dames, van IJmuiden komende, over Het Kopje,
te Bloemendaal. Een dezer dames kon, dooi
ae steile helling, haar flets niet maohtig
blgven en smakte tegen eon boom. Zg word u
een hotel bewasteloos binnengedragen en i-
thans overleden. In de buurt van Hooge
zand stortte een sohipper van Oostwold, in hei
water. Ofschoon spoedig gered, is hg aan do
gevolgen, trots geneeskundige hulp, bezweken.
Onder Landsmeer viel een 6-jarig knaapje
al spelende te water, doch word er uitgehaald
Een paar aren later ging hg opnieuw spelen
op modderbakken in het z.g. Twiske, viel er
weer af en veidronk. Dinsdagavond is een
onderwgzerea te Ophemert, van Tiet komende,
waar zg eene boodschap gedaan had, per flets
van den dgk in het mund&tiekauaal gereden.
Woensdagmorgen is daar haar Igk govonden.
Te Eersel is een 21 jarigo sigarenmaker, die
van de in beweging zgnde tram sprong, zoo
danig gevallen dat zgn toestand zorgwekkend is.
DE COLLECTE OP DB AJ1STEB-
OAMflCHB SCHOLEN.
Reeds in oen onzer vorige nommers
meldden wg dat de heer Do Vries lid van den
Am&terdamaohen gemeenteraad, verlof had
vraagd en verkregen om de volgende vragen
tot B. en W. te richten
lo. Is het waar dat B. en W. verboden heb
ben op de openbare lagere scholtn te colleo
toeren voor Zeeland
2c. Waarop Bteunt dat vorbod
3o. Meenen B. on W. ook niet dat in zoo
iets een opvoedend middel zit, dat niet alleen
op do bgzondere school, doch ook op de open
bare school met vrucht is toe te passen 1
In de Woensdag gehouden zitting ontspon
zich over dit drietal vragen een debat, waaraan
wg het volgende ontleenen-
De heer De Vries zeide dat hg het denkbeeld
om de kinderen te doen bgdragen in de collecte
voor de Zeeuwsohe slachtoffers vtn den water
snood, ten volle heeft toegejuicht. Z. i. zou
dit bg de kinderen het n&tionaliteits- en barm-
hartigheidsgevoel voor lgdenden opwekken.
Op de bgzondere aoholen had die collecte wel
plaats gehad, terwgl daarentegen B. en W., de
collecte verbiedende, niet genoeg hebben ge
let op het aaskwee ken van christelgke en
maatschappelgke deugden. Dat oolleote#, door
sooialiBtisohe ondorwgzera voor werkstakingen,
geweerd werden, vond spreker be-grgpolgk, maar
het ging hier om oen zaak waartoe ieder in
don lande bjjdragen moost. Do raad zorgt wel
voor schoolbaden, goede lokalen etc., maar door
deze collecte to vorbioden, hield men onvol
doende rekemrg met do opvoeding van het
gemoed.
De voorzitter antwoordde hierop dat reeds
in 1902 tot tweemaal too circulaires van ge
meentewege zgn gezonden aan alle hooiden
van openbare inrichtingen, zoowol van hooger
en middelbaar als van Inger ondorwgs, waarin
erop gewezen wordt dat inzamelingen en
inteekenlgsten op die inriohtingon om ver
schillende redonon niet konden worden toe
gelaten.
Het spreekt van zelf, meende spreker, dat
burg. on weth. thans geen uifzondoring konden
maken, want dit zou beteekenonintrekken
dier bewuBto oironlaires en do bopaling dat op
elke aanvraag voor oon collecte aizondorlgk
zou moeten worden boachikt.
Bovendien, burg. on weth. zagen goon op
voedend karakter in zoodanige collecte, daar
zg niet anders kan voroorzaken dan dat de
kinderen tegen elkaar gaan opsngden hoeveel
zg door de goodhoid van pa en ma konden
geven, en dat is alloabehalve opvoedend.
Hierover werd ook nog door andere loden
een enkel woord gesprokon, o.a. door den heer
De Sauvage Nolting, die zich aan de zgde van
den voorzitter schaardo on ook meende dat,
indien het kind uit ziohzell iets weggec-it
van wat hem behoort, het toont to weten wat
liefdadigheid is, maar niet is zulks het geval
wanneer hot een van zgn ouders gekregen
geldstuk weggeelt.
De heer Do Vries volstond ton slotte met
de opmerking, dat er blgkbaar verschil van
paedagogisch inzicht bestaat tusschen hem
B. on W. en hield vol dat men door te wei
geren een mooi pedagogisch middel onge
bruikt had gelaten.
Hiermede word de interpellatie gesloten.
Door denzelfden gemeenteraad word Maan
dag behandeld een voorstel der heeren Zim
merman c.s. tot benoeming van eene oom
missie van dne leden, geheol staande buiten
den raad, tot het instellen van een onderzoek
naar den toestand der nieuwe beurs.
Na discussie werd dat voorstel zonder hoof
delgke stemming aangenomen.
Het Hbl. van Antwerpen meldt dat het
water Dinsdagavond 6 ure weer gestegen is
van Dendermoade tot Hamme on Moerzeke.
Het bedekte spoedig de reeds besohadigde en
vernietigde straatwegen, en klom tot aan de
vensters der huizen, waar do bewoners reeds
teruggekeerd waren. Van nit de dakvensters
konden zg nu de uitgestrektheid der nieuwe
ramp overzien. Zoo verre men ziet ia het
één water. Tooh is de schade niet zoo groot
als den eersten keer, daar het water kalm was.
Opnieuw is iemand in don trein tusschen
Parjjs en Gerëve vermoord, ditmaal de burge
meester van Annemasse, een stadje bg Gexëve.
Bastin ging steeds driemaal per maand naa;
Parijs om gelden voor Bpooiwegaanbouw it
ontvangst te nemen. De daders zgn onbekend.
Te Beuthen zjjn negen soldaten vat
eenzelfde bataljon infanterie met hersenvlies-
ruggemergontsteking in het hospitaal opgeno-
men-
De krjjgsraad te Odessa heeft een gen
darme tot den strop veroordeeld, omdat hj.
twee vrouwen en een drie maanden oud kini
had doodgeslagen, omdat ze hem niet de 21
kopeken konden geven, die hg eischte. Hg
was met de bewaking van bedreigde eigen
dommen belast tjjdens de boerenonluslen.
Dowie is te Chicago, bg zgn aankomst
uit hut zuiden, door een menigte van 6001
personen uitgejouwd. Do profeot was zeer
zwak, zgn reisgezellen moeBten hem bjjnu
dragen naar zgn rijtuig. Hg heeft bekend
gemaakt, te Chicago te zullen blgven, totdai
hg de noodige papieren bgeen heeft omlegen
het oproerige Zion op te rukken.
Voliva, die zioh intusBchen Dowie's gezag
heeft aangematigd in de stad der goloovigen,
doet fantastisch klinkende verhalen over een
gzeren kamer, die in Dowie's woning gevonden
zou zgn, en over geraamten van vrouwen, in der
grond onder zgn huis ontdekt.
De onlangs overleden Gaorge Bayloi
Fulford, de uitvinder en vervaardigor van de
bekende Pink Pillen, heeft een fortuin nagelatei
van 1.311.000 p. st., zegge nagenoeg 14.7
iniliioen gulden. 20 jaren geloden bezat hg
niets dan een kleine, weinig beklante apotheek
te Brookville, een dorp aan de St Lawrenco
Rivier gelegen. Weinige jaren later, toen hg,
door middel van een uitgezochte reclame zgn
Pink Pillen over de gansche wereld bekend ge
maakt had, kon hg zich als versoheidene ma
len millionnair beschouwen.
DB C11BAU8T1NG VAN DEN
VESUVIUS.
Woensdagmiddag moet de hevigheid van de
uitbarsting wat verminderd zgn. Maar de pai iek
van de bevolking bleef even erg, cn hun J
derlgk bggeloof niet minder. Men zou mocnen
dat men ergens ondor onbeschaafde volken
was, en niet meer in Europa, wanneer men
leest dat de bevolking met lieiligen-beelden
den lavastroom traoht te keeren. In Napels
organiseeren de priesters grooto optocht on.
Woensdag trok een talrgke menigte biddend
en zingend met kaarsen door de straten, voor
afgegaan door een beeld van een heilige. Twee
andere optochten achter andere heiligen trok
ken door de buitenwgken.
Etn groot deel van die prooessieB wordt ge
vormd door vluohtei ngen van den Vesuvius. De
aschregon verwekte vaak een nieuwe paniek.
Het ergste voor de verontrusting zgn eohter
vaak overdreven verhalen van de van sngat
half dolle vluohtelingen die pas uit de dorpen'
aankomen. Men weet niet welke berichten er
waar sg».
Professor Matteucci, de dirootour van het
observatorium op den berg, blgkt bg voorbeeld
niet te zgn gevlucht, maar heeft den grooten
moed gohad op dion gevaar)gIcon voorpost te
blgven. Woensdagmorgen om 10 uur zond hg
de volgende boodschap:
Om kort te zgn zal ikgeon bgzondorkoden
geven over mgn toestand en dien van de kara-
biniers die zioh op het observatorium bevindon.
Den gehoelon n&oht, tot 8 uur hedon morgen
zjjn wg geheel gehuld geweest in oen zand-
xegon dio zeer dicht valt. Op hot oogenblik
dat ik u sein, draagt alles er toe bg ons
werk te vermindoren. Do sismische instru
menten zgn kalmer dan gistoren. Wg zullen
op hot observatorium blgven zoolang hot moge-
lgk zal zgn, en zoolang ik levonsmiddelen heb.
Als kmgn woorden oenigon invloed op de be
volking hebben zulien zg een bootje moed en
verlichting inspreken, want ik heb alle ver
trouwen, dat de Vesuvius woldra kalm zal
worden".
M oensdagmiddng waren ook do ondoraard-
Bcho rommelingen veel zwakkor, en was de
aechregan minder dik. De wind votrde de
asch oohter moer naar Napels, en trouwens veel
verder NoordeJgk. In Purgs heeft men Woens
dagmorgen een eigonaardigen nevel gehad die
wordt toegoschreven aan don ascbregen van den
Vesuvius.
Bg alle ellende komt nu ook nog de hpn-
gersnood. De regeoring lioett aan de militaire
overheid last gegeven brood uit te deolon aan
do slack toffere. Overal wordon goedkoope
keukens opgoricht. Naar sommigo dor getrof
fen dorpen zgn dokters en Roodo Kruis ver
plegers gezonden.
Er worden arbeidersploegen gevormd om de
soldaten te helpen met het opruimen van de
massa's zand en asch dio op de daken ruBten, en
die reeds zooveel instortingen bobben voroor
zaakt. Tot uit Florence en Bologna worden
af deelingen gezonden, en uit verschoidone steden
verwacht men brandweermannen om bg het
opruimen der puinhoopen te helpen. Hier en
daar ligt de asch zes voet dik.
De asohlaag heeft echter dén voordeel aan
gebracht. Doordat zg nl. de muren der huizen
zoo hoog insluit, hebben de aardschokken van
Woensdagmorgen weinig of geen sohade ver
oorzaakt- e
Woensdag werd uit een dor kratermonden
een geweldige Btroom water en steenon gestooten.
De telegrapisohe verbinding tusschen Gin
seppe en Ottojane is hersteld, en men hoopte
van daag ook den postdienst te horstellen. Het
spoorverkeer ondervindt veel belemmering door
de asch.
De koning en de koningin zgn Woensdag
opnieuw uit Rome naar Napels gegaan, waai
ze met geestdrift ontvangen worden. Ook de
minister-president Sonnino is daar aangekomen
In Napels maakt de hertogin van Aosta zich
zeer bemind door het verplegen dor gewonden
Er worden daarvan roerende verhalen gedaan.
Den heelen dag was zg in het hospitaal geble
ven, en toen zg daar bezig was een te bed
liggend kindje drinken te geve», voelde zg
plotseling dat haar hand gekust weid. Ze zag
toen een vrouw achter zioh die zei >Dat kino
is hèt eenige wat ik op de wereld bezit. Ik
zal God bidden dat Bg u beloone."
40 Cent ner regel
uitmun.end geneesmiddel, gomakkelgk en zin
delgk, tegen pijn, spit, steek In de zfjde,
bronchitis, zenrmpUnen en keelpUn.
Verkrggb. bg alle apothekers en drogisten
0.75.
zg in lichamelgkt
ontwikkeling, hetzg bg het leeren eonigszim
aohterlgk zgn, zoowel als vroegtgdig uitgeput
te volwassenen die aan bloedarmoede ol
zenuwzwakte lgden, en zioh daardoor afge
mat of prikkelbaar voelen, gebruiken met
uitstekend gevolg als versterkingsmiddel
Dr. HOMMS JL's lïaeruatogen.
De eetlust wordt opgewekt, de ver
standelijke en de lichamelijke krach
ten nemen snel toe, het geheele zenuw
stelsel wordt versterkt.
ts£P~ Men vr&ge evenwel uitdrukkelgk he-
eohte ,,Dr. Bommel'#" Hsematogen,
en late zioh geen der vele nabootsingen op
dringen.
VtRKOOPuNGEN, ear.
Door notaris J. W. Verhulst werd Woens
dagavond in de sooieteit de Vergenoeging
alhier in het openbaar verkochf: een heeren
huis en eif met tuin aan do Rotterdamsohe
kade O no 241, voor f 8800.
Woensdagmiddag werd te WeBtkapelle
door notaris mr J. Loeff in het openbaar ver-
kocht0.2660 H.A. bouwland, te Zoutelande, in
de Vlakte, aan A. Hofman, voor f 625;
0.2220 H.A. bouwland, te Weatkapolle, bg
K. de Vos' Wegeling, aan P. Kaland, voor
i 465, en
0 26S0 H.A. bouwland, aldaar, in de Slnrf,
aan L. Minderhoud, voor 1 400.
Een huis en erf, aldaar, aan het Koudorp,
groot 0.0369 H.A., werd opgehouden.
Al de koopere vronen te Weatkapelle.
Woensdagmorgen werd te B u r g h in het ge-
meontehuis door bet bestuur der Waterkeering
van den caL Burgh- en Wcrifandpolder aanbe
steed: het herstel, de vernieuwing en het
ondethoud tot 30 April 1907 van de aarde-
kramrgs- en eteenglooiingwerken aan de Wa
terkeering van bovengemelden o»l. polder,
Raming 15351.22.
Mineto inschrgver was de heer Romegn te
Burgh.
Het herstellen van den zeedgk en bet ver-
hoogen en verzwaren van don binnendgk van
den Krufjpolder is aangenomen door den heer
E. A. de Waal te Hontenisse voor f 9200.
Dit is reeds medegodeeld in de tweede editie
van ons vorig npramer.
Bg de Woensdag to 's-Gravenhsgo gehou
den aanbesteding was het minst ingeschreven
voor den bouw van poatlokalen op het atnüone-
emplacement te Roosendaaldoor P. M. Panny
te Zierikzee voor f 43 771.
Naar wg vernomen, is de mnilkorvenwet
voor vier maanden op g o h o e 1 Walohe-
>n van toepassing verklaard.
Vllsaiugen. De bg hot 3e regiment infan
terie tot militie tweede luitenant benoemde
milicien-Borgeanten Coppoolse en Galle zgn
beidon ingedeeld bg het 4e bataljon alhier
De bataljons uit Zeeland zullen dit jaar van
14 tot 27 September een kamp betrekken op
het terrein »Kgk in do Pot1' te Bergen op Zoom.
Borssele. Woensdag stelde de Dgkrand
voor de waterkeering van het calamiteuse
watersohap Elleiooutsdijjk—Bomele de begroo
ting voor 1906/07 vast op f 36.984.85.
Het dgkgeschot, door den calamiteuzen pol-
dor Borssele op te brengen, werd bepaald op
f 32.195.66.
Goes. Bg het eindexamen der Rgksland-
bouwwinterschool slaagden alle leorlinger.
Het diploma is uitgereikt Aan D. S. T. Ho-
vinga, Oostwolde, W. J. Linaenbergh, Wemel-
dinge, P. St. Vis, Noordgouwe, T. van Dix-
hooin, Axel, E. J. Calon, Hoofdplaat, W. Staal,
Wilhelminadorp en A. I. van Overbeeke, Kat
tendgke.
De inspecteur van 't landbouwondetwgs, de
heer P. van Hoek, reikte mot een hattelgke
toespraak de diploma's uit.
Ook de directeur, de heer I. G. J. Kakebeeke,
sprak de geslaagden toe en beval hun aanhet
genoten ondorwgs met leotuur te onderhouden
en in de praktgk toe te passen,
De eerste der geslaagden dankte directeur
tn leeraren voor het genoten onderwgs.
Halst. Door den Administrateur en den
Raad van bestuur der stoomtram Hulst—Wals
oorden wordt eene winst verdeeling voorgesteld,
zoo dat aandeelhouders 5 dividend zullen
ontvangen.
BBN ERNSTIG ONGELUK
Dordrecht. Heden morgen omstreeks half
zes is van de sleepboot Dieu Donné 7, van de
reederg Hulsman te Rotterdam, bg den Baan-
hoek een der stoomketels gesprongen. Vier
opvarendi n werden gedood en een persoon uit
Sliedreoht door een neervallend stuk gzer
ernstig gewond. De sleepboot is gezonken.
Heden morgen om kwart over elf brak
alhier een hevige brand nit in een drogisterg.
Het vunr had snellen voortgang en spoedig
stonden nog vgf andere huizen in brand, die
ook totaal uitgebrand zgn. Meerdere huizon
beliepen belangrijke brand- en waterschade.
De totale sohade is enorm en beloopt volgens
schatting minstens 100.000. De braudweer is
thans den brand meester.
's Gravenhage. Door het gerechtshof alhier
is heden vrg ge sproken en in vrgheid gefltolo
mr J. D., door de rechtbank veroordeeld tol
18 maanden gevangenisstraf wegons hot opzette-
lgk voordeel trekken nit de opbrengst eenei
door verduistering verkregen cheque.
H. M de Koningin en de Prins brengen van
1 tot 7 Mei volgens een ander door ons ont
vangen bericht van 2 tot 8 Mei hun bezoel
aan Amsterdam, alwaar de Koningin-Moedei
van 4 op 5 Mei zal verblgven.
De Koningin-Moeder vertrekt 23 April naar
Engeland, tot hot bezoekenvan de hertogin
van Albany, haar zuster.
Leirlen. De gemeenteraad benoemde heden
tot ingenieur van gemeentewerken den heer
I. Hengeveld, tgdeljjk adj.-ingenieur van den
rgks-waterstaat bg de werken ter verbetering
van het kanaalGenfc-Terneuzenle Sluiskil
PREMIE FRANS ROSIER.
Utrecht. De verdeeling van de premie voor
de aanhouding van FranB Rosier heelt hede>
plaats gehad door den offloier van justite
alhier op last van den prooureur-generaal
te Amsterdam.
Do heer Lamme, die Rosier het eerst in den
barbierswinkel herkend heeft, ontving f 350,
de barbier Oorver f 100 en diens bediendo,
welke Rosier is nagegaan, t 50.
DB VRKDKS CONFERENTIE.
Londen, 12 April. Volgens de .Standard
wordt de Haagsche vredesconferentie tot Ooto-
bei uitgesteld.
CASTRO AFGETREDEN.
Washington, 12 April. Castro ia tgdelgk
afgetreden &1b president der Vereenigde Staten
van Venezuela. De vice-president Gomez volgt
hem op.
HOÖGWATBR
Vrjjdag
Zaterdag
Zondag
Maandag.
Dinsdag
Woensdag
Donderdag
13 April
nm. 4.25
14
515
15
6.11
16
vm. 6.58
17
8.23
18
9.53
19
118
VEBKOOPINGEN EN VERPACHTIN
GEN IN ZEELAND.
Datum. Plaats. Voorwerpen. IntormatiSn
19 April Middelburg, Huizen, Van Nim-
wegen.
p Middelburg, MiwbinorttiB,Verhuist.
DB SCHOOLSTRIJD IN ENGELAND.
Wanneer een Nederlander, met zjjn Neder-
landscho begrippen van een sohoolstrjjd, zioh
verdiept in den strjjd die nu in Engeland ge
voerd wordt, dan weet hg er eerst geen touw
aan vast te knoopen. Het ziet er allemaal zoo
heel anders uit.
H|j heelt hier geleerd dat de »paganisten"
een school zonder, en de ohri#tonen etn sohool
mot godsdienst willen. En nu vindt h|j in
Engeland wel een kerkelijke partg, die van ds
Anglikaansche en die van de Roomsoh-Katbo-
lioke kerk, die godsdienst op sohool voor
staan; maar hg vindt onder do liberalen, onder
de partg .die da sohool van alle godsdienst-
onderwgs willen zuiveren, iemand alB dr Clif
ford, eon der voormannen vsn do »atge»oheide«
nen," van de dissenters en nonconformisten,
die zioh geheel onder de liberale vaan soharen.
Hg doet dus de ervaring op, dat in de En-
gelsche politiek de verdeeling van geloovigen
ongeloovigon niet heelemaal op gaat, sella
niet ten opzichte van de echoolDat komt ten
deele door do eigenaardige bevoorrechte positie
van de Anghkaansohe kerk als- staatskerk, ten
deelo door de geheel andere organisatie vna
het onderwgs in Engeland. En toch zal men
zien, dat de-otrgd in den grond op hetzellds
neerkomt als in ons land, al i> de vorm ook
anderB.
In 1870 werden do lagere scholen in Enge
land verdeeld in twee Hoorlende boardschools
eenigszins te vergelgken met onze openbare
scholen, behoord door schoolraden schoolboardr
gekozen door de gezinshoofden in het gebied,
en de voluntary schools, die met onze bgzondere
ot vrge scholen overeenkomen, en die gesub
sidieerd worden door kerkgenootschappen es
behoord worden door de gesstelgkheid.
De boardschools ontvingen een deel der ge
meentebelastingen, de voluntary schools kregen
eon staatstoelage wanneer zg zioh aan staats
toezicht onderwierpen.
Het bgzonder karakter van de volurlary
ichools was natuurlgk het godsdienstonderwijs
waarmee het andere onderwgs »gezonten" w#>.
Maar verreweg de meeBten dier voluntary
schools waren scholen der Anglikaansoho Jterk,
en daar was de cateohiemus van de Angli
kaansche kerk natuurlgk do hoofdeohotel.
En ah men dan hoort dat in 8000 gemeenten
geen andere lagere scholen, bestonden dan der-
gelgke Anglikaansche scholen zoodat ook d«
non-conformisten verplicht waren hun kinderen
daarheen te zenden, dan is het begrgpeljjk
dat die afgescheiden sekten, en die zgn
ia Engeland nog talrgker dan bg ons niet#
van die bgzondere scholen moesten hebben.
Toen kwam in 1902 Balfour dezen toestand
nog verergeren, door mot de, aan de Engelsofas
conservatieve zoo eigen verheerlgking van
de staatskerk, ook aan de kerkelgko soholsn
een deel van de gemeentebelastingen te Bohon-
ken, en voorts de schoolraden at te aohaffen,
en de openbare scholen te plaatsen ondsr
de graafschapsraden, die meestal bestaan uit
grondeigenaren, d. w. z. conservatieven i
Anglikanen.
En nu zal het den lezer ook duidelgk zgn
waarom de nonconformisten na die wet vsn
Balfour hun lgdelgk verzet tegen het opbrengen
van gemeente-belastingen zóo ver doorvoerden,
dat ze er de gevangenis voor indraaiden. Zi
wilden die »vrge" scbolen niet geldulgk steunen.
Hierbij dient nog te worden gemeld dat be
halve de Anglikaansche kerk ook de Roomsob
katholieke kerk in den buit deelde. Zg besit
ook een groot aantal voluntary schools, vooral
in het katholieke Ierland, en de poluiek braobt
het mee dat Balfour hen te vriend wilde
houden.
En zoo komt het dat men nu aan de eeae
zgde vindt: de conservatieven, de Anglikanen
en de Roomeoh katholieken, en aan de andeii
zgde de liberale non-ooniormiaten.
De hervorming, die de regaering nn voorstelt
in het wetsontwerp van minister Birrell, i«
geen halve maatregel 1
»Eón overheid, één sohool." Alle soholen
worden gelgk, in zoover ook de voluntary-school
sleohts dan in aanmerking komen voor ge
meente-belasting en staatstoelage, wanneer ds
directeurs der scholen worden benoemd door
een gekozen comjté, en wanneer de godsdienst-
vereischten voor de onderwgzers vervallen.
Wil het beBtuur van een voluntary-school
zich daarin niet schikken, dan moet het zslf
weten ol ze het gebouw wil verhuren. Andeii
zal de plaatselgke overheid een nieuwe schoei
moeten bouwen. De regaering wil echter voor
huur een millioen pond per jaar ter beschik
king atollen.
Natuurlgk zeggen de Anglikanen èn katho
lieken dat dit neerkomt op een cot fUoatie van
hun scholen. En er is voor hen ook wel reden
om zich niet te schikken naar de geste!''#
eiachen, omdat bg aandeeL in de belastingen
ook alle seotarisoh godtdienstonderwgs van de
sohool moot verdwgnen. Wel is waar wordt
gelegenheid geschonken om öp twee dagen
in de week godsdienatonderwgs aan de kin
deren te geven, maar buiten de school en niet
door do gewone onderwgzers
Nu zeggen de Anglikanen en katholieken dat
daarmee de reden van bestaan van hun soholott
vervalt.
Het is wel eigenaardig om nu in de Engel-
sche bladen over onderwgs met en zonder
godsdienst, over denominational en undenomina-
tional onderwgs, precies dezelfde redeneeringen
te lezen die in ons land nu al zoo lengen tgd
voor en tegen »neutraaT' onderwgs worden
gehouden.
De eene partg beweert dat onderwgs zonder
godsdienst d, w. e. zonder seote-godsdienit -*
