MIDDELBURGSCHE COURANT
N°. 74.
1496 Jaargang.
1906.
Woensdag
28 Maart.
Watersnood in Zeeland.
Uit Staii sr Provincie.
Deze courant verschijnt dagelijks, mot uitzondoring van Zon- en "Feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. 2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
THBBMOMBTHB, VERWACHTING BN BA BOM KT ER.
27 Maart 8 n. vm 38 gr., 12 u. 4 gr., av. 41 u. 45 gr. F. Yeivioht matige N. tot O. wind,
zwaar bewolkte lacht, mogelijk neerslag en dezelfde temperatuur. Barometerstand: hoogste 767.7
te Wiek laagste: 746.4 te Biarritz.
Advertentiën: 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
allo andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels 1.50elke regel moor
20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zjj innemen.
Tot dc plaasting van advertentie a en reclames, niet atkomBtig nit Zeeland, betredende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau A. DB
LA MAB i z., N.Z. Voorburgwal 260, Amsterdam.
Middelburg 27 Maart.
Ons standpunt.
Geen oogenblik hebben wij er aan ge
twijfeld of onzo beschouwing, naar aanlei
ding der benoeming van een schoolopziener
in het district Middelburg, zou het sein
geven tot ernstige aanvallen van zekere
zijde.
Ze zijn dan ook niet achterwege gebleven.
De organen der rechterzijde hebben zich
in dezo niet onbetuigd gelatenen de z.g.
christelijke pers in onze omgeving deed dit
op hare gebruikelijke manier door die to
kruiden met allerlei hatelijke personaliteiten
aan het adres van oub en anderen.
Zoo zijn nu eenmaal hare manieren.
Op die aanvallen gaan wij niet in.
Wij weten nu voorgoed dat het poli-
miseeren met die antirevolutionaire bladen
onbegonnen werk is.
Zij hebben hun paTti-pris; en in derge
lijke gevallen kunnen zij niet anders
schrijven dan zij deden.
Maar een veeg teeken is het in onzo
oogen dat juist een liberaal minister door
hen zoo hoog geprezen wordt over een be
noeming die aan vele vrijzinnigen reden gaf
tot ernstige bedenking.
Van liberale zijde hadden wij dan ook geen
bestrijding van onze meening verwacht
hoogstens eene enkele bedenking tegen het
door ons geschrevene of een motief tot ver
dediging van 's ministers besluit.
Maar dat een blad als De Vaderlander,
een orgaan der t/me-liboralen, in zijn ijver
om voor het huidige kabinet te waken, zich
zon laten verleiden ons betoog uit zjjn ver
band te rukken, de hoofdzaak daarvan aan
zjjne lezers te onthouden en ons de onwaar
dige insinuatie toe te voegen, dat alleen
overwegingen van porsoonljjken aard onze
pen nu hebben bestuurd, d a t is ons niet
in de gedachten gekomen l
De aanval van die zijde noopt ons tot een
wederwoord, al hadden wij over de bewuste
benoeming liever gezwegen, nu wij daar
over onze meening reeds hebben gezegd.
Als De Vaderlander de taktiek wil volgen
van de organen der rechterzijde tijdens het
ministerie-Kuypor en in elk geval, wat er
ook geschiedt, dezen ministers behalve
misschien den minister van oorlog P!
pluimen op den hoed wil steken 't is
ons wel. Wij vervullen liever de rol van
den „vriend die feilen toont"en per slot
van rekening zal ook hier deze vriend wel
blijken de beste vriend te zijn.
Even goed als wij, in afwijking van vele
andere vrijzinnige organen, in de kwestie-
Krans, het ministerie en den kabinets-
formeerder de hand boven 't hoofd hebben
gehouden, even goed zullen wij de vrijheid
nemen De Vaderlander ten spijt om
de daden der ministers te critiseeren en af
te keuren als ons dat noodig voorkomt in
't belang van beginselen die ons lief zijn.
Wij znllen dit doen zelfs al ia dit voor de
personen der ministers en voor hunne
speciale vrienden minder aangenaam.
En nu zal ieder die ons betoog
over „Eene benoeming" heeft gelezen met
een niet door ultra-ministereele gezindheid
gekleurden bril, moeten toegeven dat de
■trekking daarvan was er tegen op te komen
dat in dit district, in de bestaande
omstandigheden, door d i t ministerie
weder een „man van het bijzonder onder
wijs" tot districts-schoolopziener is benoemd
De taktiek van De Vaderlander om dezo
kern van ons schrijven eenvoudig te ecar-
teeren en aan zijn lezers te doen voor
komen, alsof wij den Minister aanvielen
omdat hij niet een „zeker iemand" heeft
benoemd, zullen wij hier niet qualifioeeren,
maar fair is anders.
Onder de sollicitanten waren vele
hoogst bekwame mannen, die bij het open
baar lager, middelbaar en gymnasiaal
onderwijs werkzaam zijnwaarvan som
migen bovendien als arrondissements-sohool-
opziener reeds lang hun sporen verdiend
hebben. i
Als de Minister uit deze mannen van het
„openbaar onderwijs" iemand 'had benoemd
wie dan ook,dan hadden wij onze beschouwing
natuurlijk niet geschreven, niet behoeven te
schrijven, niet kunnen schrijven zelfs. Wij zou
den met elke keuze in d i e richting vrede
hebben gehad;endan zouden ook niet de verba-
zing en de teleurstelling zijn gewekt die thans
in en ook buiten onze naaste omgeving over
deze benoeming weder worden gevoeld.
Wij zijn inderdaad naïef genoeg geweest
om to verwachten dat een ministerie, het
welk zijn aanzijn voor een groot deel te
danken heeft aan een warmen en krachtigon
strijd bij do stembus voor het open
baar onderwijs, er rekening mee zon
houden dat het waken voor de belangen
van dat onderwijs in de dagen die wij be
leven, wel het best zou kunnen worden
toevertrouwd aan een „man van het open
baar onderwijs."
Waarom juiohen de christelijke bladen
zoo over deze benoeming?
Ze zeggen het onomwondenomdat
de benoemde een man van het bijzonder
onderwijs ïb.
Welnuhet is om dezelfde roden dat wij
niet juicheD Wat voor hen een oorzaak
van blijde verrassing, een erge meevaller
is, dat is voor ons en zeer velen met ons
een oorzaak van diepe teleuratellin'g, een
groote tegenvaller.
't "Verwondert ons zeer dat de schrijver
in Dn Vaderlander dit niet wil begrijpen.
Onder zijne medewerkers zijn er tooh zoo
velen die in don laatsten verkiezingsstrijd ook,
met woord en gesohrift, opkwamen voor de
belangen van het openbaar onderwijs
En die sohrijver toont tevens dat bij ge
heel onbekend is met de belangen van ons
district en de eisohen die wij hier mogen
stellen. Daarom te meer had hij zich
moeten wachten te schrijven zooals hij deed
en liever nota moeten nemen van hetgeen
wij, op grond van onze kennis en ervaring
in deze, in het belang der goede zaak op
merkten.
m
Over de poging van De Vader lander om
den indruk te geven alsof wij den heer
Jansen op grond van mindere bekwaamheid
minder gesohikt aohten voor de betrekking
waartoe hij benoemd is, zullen wij maar niets
anders zeggen dan dat ook dit een niet te
verdedigen manoeuvre is, die het blad alles
behalve tot eer verstrekt.
Deze heele strijd gaat over het hoofd
van den heer Jamen heen. Wij hebben
aan zijn persoon en zijne talenten niets te
kort willen doen en dit ook niet gedaan.
Als in een anti-revolufionnair blad in onze
omgeving niet de verdiensten van andere,
bij hot middelbaar onderwijs werkzame, can-
didaten waren verkleind, met het oog op
deze betrekking, door den benoemde uit
bundig te verheffen, zonden wjj de uiting
van den heer Jansen over zich zeiven niet
hebben aangehaald.
Wij deden dit nu met de bedoeling om
daardoor onhandige lofredenaars wat tot
kalmte te stemmen.
Over de manier waarop wij in deze met
onze tegenstanders den strijd moeten voeren,
znllen wij van De Vaderlander maar geen
lesjes aannemen.
Wat wij overigens schreven over de
verschillende motieven, die, naar wij vreezen,
zooal tot deze benoeming hebben meege
werkt, wij nemen daarvan geen woord
terug.
Wij ontzeggen de redactie van meorge-
noemd weekblad het recht daarover tegen
onB uittevaren, zoo&ls zij doet. Wat zij
schrijft, bewijst niets en weerlegt niets.
Wij zijn zelfs in onze vrees dat de
Minister van binnenlandsoho zaken met
dergelijke benoemingen op den verkeerden
weg is en den verkeerden kant uitkijkt nog
versterkt door uitlatingen van anti-revolu-
tionnaire zijde, zooals deze„Het is dan
ook best te verklaren, dat dit kabinet door
benoemingen af en toe in anti-revolutio
nairen of anti-liberalen geest, voeling tracht
te honden bij de rechterzijde. Wat wij ook
in naam van het landsbelang toejuichen T'
En nu zouden wij wel eens willen weten
waarom De Vaderlander wèl den Minister
van oorlog mocht waarschuwen voor die
toejuichingen van rechts, maar wjj niét don
Minister van binnenlandscho zaken.
Wij achten een flink, energiek, principieel
optreden van dit Ministerie dringend noodig,
en wij znllen zoo vrij zijn om daarop steeds
aan te dringen en te zoggen wat naar ons
beste weten in hot belang is der vrijzinnige
beginselen, die bij ons steeds boven alles
gaan, ook boven do personen der ministers.
„Liberale" schipporpolitiek heeft al zoo
veel kwaad gebrouwen dat wij ernstig hopen
van verdere toepassing daarvan verschoond
te blijven.
Ten slotte ditwij hebben zoo'n stil ver
moeden dat menig medewerker van De
Vaderlander meesmuilde of misschien nog
erger toen hij de onhandige verdediging
van do door ons aangevallen ministerieele
daad las. Zoozeer maakte dit schrijven den
indruk van die te willen goedpraten door
ean aanval op ons.
«ENOIHÏRSEW, EHL
Bjj kon. beslnit:
ia benoemd tot commies ter directie der dir.
belastingen, enz. te Maastricht D. Daane Bolior,
earn, dier middelen nit de directie 's Herto
genbosch
is aan den, onder toekenning van den rang van
hoold-commies, op verzoek, eervol nit zjjn be
trekking ontslagen oommies bjj bet dep van
oorlog A. A. Hekker, pensioen verleend;
zjjn bjj den Raad vau Toezicht op de Spoor
wegdiensten bevorderd tot commies, K. E. G
van don Bergh, thans adj.-comm., en tot eerste-
blerk H. Heineman, thans tweede-kl., en *jjn
benoemd tot tweede-kl F. W. Dreohdor, L. N.
A. Orlh en A. Schnepper.
De audiëntie van dun minister van Oorlog
zal Donderdag a. nier plaats hebben.
Het hof zal vier weken den rouw aannemen
«vegenB het overigden van H. K. H. de Prinses
Wednwe Wilhelm van Mecklenburg Schwerin
geb. Prinses van Praissen.
Wjj ontvingen nog hedenvan M. f 2 50,
van J. v. O. i 2.50van de leerlingen der
Rjjksleersohool f 31.60 en van een voetbalclub
t 1.50. Totaal f 602.70.
PROVINCIAAL
WATERSNOOD-COMITÉ.
De penningmeester van dit oomitó ontving
nog de volgende giften
Uit Zeeland: N. N. t 2.50, Dienstbode
f 0 50, Mevr. V. f 100, Mej. C. M. V. f 100,
Mevr. K.—d. J. v. E. f 100allen te M i d-
d e 1 b u r gCollecte te Haamstede t 542.70 en
Oolleote te St. Laurens f 313.50.
In Nederland.
Uit Amsterdam: J. H. L. v. D. i 25, W. B.
v. N. f 10. G. F. S. f 25, T. K. f 14, A. K. Z.
t 5, P 0. A. d. 1. P. f 10, fam. v. O. f 10, C.
H. f 10, P. d. R. f 1, fam. A. f 7 J. P. f 5,
M. M. M. K. f 2.51 en dr J. G. i 2.60.
Uit 's GravenhageM. E. K. f 2.50, B. P.
f 50, J. 1. S. f 2.50, C. J. v. V. f 2.50, Mevr.
D L f 1, B. H. f 2.50, C. L. v. d. B. f 10, J.
D. D. f 10, J. v. L. f 200, C. L. v. G. f 2.50,
C. H. f 10, C. F. Z. f 20 en F. P. t. M. f 27 50.
Verder: Mevr. H., Njjmegen, f 2.50; A. v-d.
L. Breda, 1 5; N. N., Spankeren, f 10; N. N,
Arnhem f 10C. D. d. Ridem, f 5 Mevr.
wed. K., Word-Rheden, f 100Wed. d. V., A,
t 5; N. N., Rotterdam, f 10; F. C. v. d P.,
Aalten, f 5; Wed. A. E. C. D. en A. J. C.,
Harlingen, f 5H. J. A., Haarlem, f 5G. Z.,
idem, f 5V. D. U, Utrecht, f 10H. v. D.,
Zeist, f 2 50; V. L., Velp, f 25; F. H. v. B.,
Wageningen, f 5Mej. J. F. S., Laren, f 5
K, idem, f 10 N. v. R., Hilversum, t 25.
Uit het Buitenland: Vrienden van
Zeeland in 't Buitenland i 30 en tam A
CWiesbaden, f 100.
De heer Hk. Mulder alhier, tot dus
ver verbonden aan de redactie van ons blad,
is benoemd tot redacteur-verslaggever aan de
Oprechte Haarlemsche Courant.
Dinsdag a. 3 April vergadert de Vrijzinnig
Democratische Kiemreeniging te Middelburg
ter bespreking van de verkiezing voor een lid
der Provinoiale Staten.
De heer J. Lavooy heeft zjjn kleeding-
magazjjn en kleermakerij in de Lange Gort-
straat alhier overgebracht naar de overzijde
dier straat. Hg deed dit hoofdzakelijk om
over meer ruimte te kunnen beschikken, maar
benuttigde de gelegenheid tevens om het
nieuwe magazjjn een modern uiterlijk te geven
en het eenvoudig, daarom niet minder netjes
en gemakkeljjk, in te richten.
Ann den sergeant M. P. SchrieT, van bet
2e bataljon 3e regiment infanterie to Mid
delburg, is op zjj a verzoek vervroegd ont-
sleg vt rljend uit den militairen dienst
m
Maandagavond hield de cc operatieve volks-
brooiibakkcrg De Broederband hare driemaan-
deljjksche ledenvergadering in het lokaal der
Werkmansvcreeniging alhier.
Aanwezig waren 260 leden, een getal n<~g
nimmer bereikt. Aanleiding tot deze groote
opkomst was, dat moeBt worden beslist over d>
vraag ol de bakkerjj al oi niet steun zal vet
leenen aan de arbeidersbeweging. Wel sobrgve»
nu reeds de statuten voor dat, zoodr* de reserve
kas een atandkapitaal heeft beroikt van 110.000,
15 der zuivere winst ten goede komon zal
aan de Middelburgsche en Vlissingsche Bestuur-
der,bonden, doch nu dat ojjier is bereikt, wer
den pogingen aangewend om die bepaling
omtrent mtkeeriog te niet te doen.
Zeer langdurig werd hierover gediscussieerd.
De een was beslist tegenstander van elke uit-
keering, de ander verklaarde zich wol voor
steun, mits het geld in de kas der bakkerjj
bljjve, en de leden ten allen tjjde zullen heb
ben te beslissen of aangevraagde eteun al oi
niet zal worden verleend, terwjjl de voorstan-
deis van steun in een breed betoog er op
wezen dat de Bestuurdersbond recht heelt op
steun, ook omdat volgens hun meening de
bakkerjj met dat doel is opgerioht.
Met 147 tegen 98 stemmen besloot de ver
gadering dat geen nitkeering zal plaats hebben
aan do arbeidersbeweging en dus ook niet aan
do Bestuur dersbonden, zoodat statutenwijziging
noodzakeljjk is geworden.
Ten slotte werd nog uit 21 sollicitanten tot
jongmaatje benoemd L. de Kat.
Als bijzonderheid mag wel worden vermeld
dat de leden tot bjjwoning dezer vergadering
door tegenstanders van steun bjj bekkenslag
werden opgeroepen.
Het optreden van het gezelschap van den
heer Speenhof! had Maandagavond niet velen
naar het Schuttershof alhier doen gaan.
Hoogstens waren er een honderd menschen
bjjeen.
De hoer Speenhof! had veel suoces met de
door hem ten gehoore gebrachte liedjes, even
zoo de heer Luoiëa van Breda met zjjndrama-
tisohe sohetB en eenige komische voordrachter*
Niet aan de verwaohting beantwoordde de
opvoering van de geparodieerde spreekwoorden.
De pianist, die ook een paar viool-solo's gaf,
kweet zioh goed van zjjn taak.
Uit Ylissingen.
Het Engelsche driemastschip Cromartyshire,
dat na volbraohte reparatie de lading weder
had ingenomen, is Maandag van de haven naar
de reede vertrokken!
Bjj hat inhalen in de groote sluis, heeft het
schip veel schade aan da sluismuur toegebracht,
doch bekwam zelt geen averjj.
Hedenmorgen is het schip, gesleept door een
sleepboot, naar zee vertrokken.
Omstreeks twee weken geleden vond de
politie aanleiding om een bezoek te brengen
in een woning waar de man ziek te bed lag.
De vronw des huizes verkeerde in zoo ver
vuilden toestand en deed zoo vreemd dat de
politie termen vond haar, ondanks haar heftig
verweer, naar het gasthuis te vervoeren, te
laten reinigen en onder geneeskundige behan
deling te stellen.
Toen de vrouw gevisiteerd werd, bleek zjj
aan contanten ongeveer f 100 te bezitten, welk
bedrag aan den man werd overhandigd. Ver
der bezat zjj nog een paar sleuteltjes, om baa*
pols vastgemaakt, die bjj nader onderzoek ble
ken te passen op een kistje, waarin aan effec
ten een bedrag van t 89.000, waaraan de cou
pons nog zaten die in geen 25 jaar verzilverd
waren.
Hoe de vrouw aan dat kapitaal is gekomen,
is een raadselde man wiBt van dit bezit niets.
Bjj kon. beslnit is op verzoek, eervol
ontheven uit zjjne betrekking als commandant
van het algemeen depot van discipline, de
kap. der inf. G. H. Fraser, met geljjktjjdige
overplaatsing bjj het 6de reg. int., en is in zjjn
plaats benoemd de kap. H. J. L. Muskeyn, van
het lste reg. int.
Bjj het wateranoodoomité aldnar kwamen in
van de Rotterdamsche Lloyd f500 en van de
Electro Tin/abriek f 200.
Dit is nog medegedeeld in de tweede editie
van ons vorig nommer.
Sinds Dinsdag vorige week is nit de
ouderlijke woning te Goes verdwenen de
18-jarige dochter van A. J. S.zjj was met
wilde viooltjes van huis gegaan om deze te
verkoopen. De onders weten tot nog toe niet
waar zjj zioh bevindt.
Te Neuzen is een 8-jarig knaapje met
het hoofd bekneld geraakt tuBsohen den wal
en de lolbing, die dicht gedraaid weid. lipt
kind werd zoo ernstig gekwetst dat het aan
de gevolgen overleed.
Met ingang van 1 April a. e. is de kom
mies 3e klasse bjj 'e rjjks belastizgen P. W
Hölzenspies te Sluis bevorderd tot kommies
2e klasse.
Watersnood in Zeeland.
Men meldt ons uit O u d-V ossemeer:
Eonige mspeoteurs der volksgezondheid heb
ben een bezoek gebracht aan onze geteisterde
g meento en don geheelen toestand opgeno
men zjj hebben zeker de overtuiging medege
nomen, dat kraohtig ingrjjpen noodzakelijk zal
zjjn vóór dat do bewoners weder hunne huizen
betrekken, want het zeewater, dat nu ein
veertien dagen in den polder staat, is niet
ververscht, begint kwaljjk te rieken en is ver
vuild door den inhoud van mestvaalten, beer
putten en dergeljjke, zoodat het een onoogeljjk
aanzien heeft gekregen Men deelde ons mede
dat dan ook zeer spoedig al het mogoljjk zal
gedaan wordon. Er zullen o. a. binnen enkele
dagen pontonniers komen, die onder leiding
van deskundigen alle werkzaamheden zullen
verrichten welke in 't belang der gemeente en
der ingezetenen in deze treurige dagen noodig
geacht worden. De heeren inspecteurs bezoch
ten te Tholen de ziekeninrichting Non Semper
en do bewaarschool en naar mon ons mede
deelt zullen daar ook voor de zieken en ge
zonden allerlei maatregelen genomon worden
voor zorgvuldige verpleging der getroffenen
uit een gezondheidBoogpunto. a. komt er
eene verpleegster bjj. Het gemeentebestnur en
het comité is door de regeering dankbetuigd
voor de uitstekende zorgen aan de noodlijdenden
sedert 13 Maart 1.1.
Uit Kloosterzande wordt bericht dat
het water in de binnenpolders reeds zooveel
gezakt is dat men over den provincialen weg
tot de boterfabriek wandelen kan. De kistdam
aan den Tasdjjk is thans zoover weggenomen,
dat de passage voor tram- en voor rjj- en
voertuigen vrjj is.
Nog een paar dagen en men komt droog op
het dorp.
Da tram ijjdt reeds tot de botertabriek.
Van Groenendjjk kan men al droogvoets
naar Walsoorden.
Aan den binnendjjk van den 2Tanrfepolder,
die thanB tjjdeljjk zeedjjk is, wordt nog
kraohtig gewerkt. De geniesoldaten bowjjzen
daarbjj groote diensten. De hooge vloed van
Zondag, waarvoor velen gevreesd hebben, is,
dank het stille weder, goed atgeloopen. Voor
den volgenden springvloed zal de binnendjjk
van den ifaodepolder zoodanig versterkt zjjn,
dat er voor doorbraak niet meer te vreezen is.
Er bestaat kans, dat deze week al het water
nit Zandepolder en Afariapolder ie.
LETTEREN ~EN KUNST.
Het Kind van Staat is Zaterdag
avond te Arnhem opgevoerd, en, zegt Kr. in
de Amh. Crt, de voorstelling mag in alle op
zichten uitstekend geslaagd genoemd worden.
De bjjna op alle plaatsen bezette zaal (slechts
zeer enkele achterplaatsen in de loges bleven
leeg) beod een ongekend haaien aanblik: de
f'ames bjjna allen in avondtoilet, de heeren in
rok ot smoking, de officieren in groot-tenue,
gaven aan het geheel iets fcesteljjks. Precies
te aoht uur weerklonk het Wilhelmus, door de
aanwezigen staande aangehoord, on spoedig
daarna nam de voorstelling een aanvang.
Het hier en daar wat lange stuk, met den
op verscheidene plaatsen goostigen dialoog,
werd vertolkt op een wjjze, zooals men zeker
van dilettanten niet zou verwaohten. In de
eerste plaats zjj, die de hootdrollen vervulden,
hebben recht op een woord van hulde voor
hetgeen zjj praeBteerden. Uit alles bleek, dat
aan de voorbereiding groote zorg besteed was.
Met groote aandaoht volgden de aanwezigen
het spel, na ieder tafereel luid applaudiseerende,
aan het slot de heeren officieren staande
toejuichende.
Thans is, onder nommer 72 der Geschriften
van de Maatschappij, verschenen Jan Nieu-
wenhuijzen herdacht. Historisch gedenkschrift ter
gelegenheid ean den lOOfangen sterfdag van den
stichter der Maatschappij tot nut t an 't algemeen
(met 5 illustraties) door dr G. W. Kernkamp.
Zooals wjj onlangs meldden, is te Laren
een comité gevormd, dat aldaar een eenvoudig
h-rinneringsteeken voor Anton Mauve wil op
richten.
Dat comité heeft thans een circulaire ver
spreid, waarin het vooi dit doel steun verzoekt.
Het deelt tevens mee, dat het hoopt dit
herinneringateeken, waarvan de vervaardiging
a in den beeldhouwer Ed. Jacobs te Laren wordt
opgedragen, in September te onthullen, in
