MIDDELIHIRGSCHE COLRANT.
Vrijdag
16 Maart.
Uit Stad en Provincie.
V. 64.
149' Jaargang.
1906.
Doio courant verschijnt d a g o 1 ij k s met uitzondering van Zon- en Teeatdagen.
Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp., 2
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
THERMOMETER, V EK AC HTING EN BAROMETER.
15 Maart 8 u. vm 43 gr., 12 u. 47 gr., av. 4 u. 50 gr. F. Y'e r w a o h t matige tot Jaachtige
Z.W. wind, meest betrokken lucht, waarschjjnljjk regen, geringe stijging van de temperatuur. Baro
meterstandhoogste 774.1 te Biarritz; laagBte 744.7 to DunrossnosB.
Advortentiën: 20 oent per regel. Bg abonnement veel lager. Geboorte-, deed- en
allo andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 rogela 1.50; elke regel moei
20 oent Seolamos 40 cent per rogol. Groote letters naar de plaats, die ijj Innemen.
Tot do plaatsing va* advortontiSn en reclames, niet aikomatig uit Zee land, betiefioadt
Handel, Nijverheid en Geldweson, is gereohtigd het Algemeen AAverteaHo-Bareea A. DB
LA MAB A«., FAS. Weerbargtral 366, Araiteirdam.
Bij deze courant behoort een Bijvoegsel.
Nieuwe abonne's tegen 1 April ontvangen
kosteloos de nommers van af Maandag
12 Maart, waarin do stukkon der Gasthuis
kwestie te Middelburg zijn opgenomen. Dit
en het nommcr van Woensdag 14 Maart,
bevattende „Watervloed in Zeeland," voor
zoover de voorraad strekt.
De Administratie.
Middelburg 15 Maart.
Eene benoeming.
door de betrekking van levensgemeenschap,
dio er bestaat tusBchen den aardschon vader
on het aardsche kind. „Onze Vader, die
in de hemelen zijt."
Hiervan alles te zoggen is niet mogeljjk,
merkte de hoer Jansen op, want hot geldt
eon mysterie van Goddelijke Iovonsopen-
baring en van menschel ijko levcnsontwik-
keling en levensvreugde. Ook hier wordt
aan oene beschrijving in arme menschon-
woorden een „tot hiertoe on niot vordor"
toegeroepen.
Wij gelooven hiermee, on door hetgeen
wij in ons nommer van Zaterdag meldden,
voldoende tehebbon doen kennen van wei
kon geest en van welke richting de heer
I.
In ons nommer van 12 December van
het vorige jaar deelden wij moe dat, vol
gens een bericht in de Staatscourantaan
den heer J. II. Blum, op zijn verzoek, met
ingang van 1 Jan. d. a. v. eervol ontslag was
verleend als schoolopziener in het district
Middelburg.
De Staatscourant, die "Vrijdag 9 Maart
verscheen, bevatte de benoeming van don
heer W. Jansen tot die betrekking.
Drie maanden zjjn dus voorbij ge{
vóór in de vacature werd voorzien en twee
a drie maanden moest het schoolopziener
schap worden waargenomen.
Dit geeft ons alle reden tot do meening
dat de keuze van een nieuwen titularis de
Regeering, en in het bijzonder den Minister
van binnenlandsche zaken, heel wat hoofd
brekens heeft gekost.
Over don benoemde deden wij roods een
enkele mededoeliag.
Om onze lezers hem nog nader te doen
kennen, weten wij niet beter te doen dan
hun ieta mee te deelen uit een rede, door
hem Dinsdag 27 December 1904 te Utrecht
gehouden, in de 48ste vergadering der
Vereeniging voor Paedagogiefc, ter inleiding
van het vraagstuk Het gezag inde
opvoeding.
De heer Jansen, instituteur, hoofd van
een bijzondere school te Utrecht, moest
daarin vorklaren dat hij in kennis van de
lagere sohool moest onderdoen voor anderen
dat o a. do heer Zornike tienmaal boter op
de hoogte was dan hij van hetgeen er in
de lagere school omgaat.
Deze van zelfkennis getuigende opmer
king van den heer Jansen werpt een eigen
aardig licht op hetgeen een antirevolution-
nair blad in onze provincie naar aanleiding
van deze benoeming BCÏmjft. In zijn uit-
bnndigen jubel daarover en bij zijne lof
tuitingen op den liberalen minister, die zijn
partij dat fortuintje in den schoot wierp
doch tot dusver, zooals het geheel. minis
terie, door dat blad, evenals door meerdere
organen van die richting, op de felste, de
onbillijkste manier wa3 bestreden en in
zijne bedoelingen was verdacht gemaakt,
weet dat orgaan verder niet anders te
doen dan den benoemde over zijn kennis
van het lager onderwijs op te hemelen ten
koste van andere sollicitanten, bij hot
middelbaar onderwijs werkzaam, „wier blik
ten opzichte van het lager onderwijs
minstens beperkt moet
Dat deze gewone taktieb om op tegen
standers te smalen en eigen vrienden te
verheerlijkon, door woorden van den
noemde zelf, al meer dan een jaar te
voren gesproken, kan worden veroordeeld,
is zeker nog al merkwaardig.
Verder gaf de heer Jansen in zijne rede als
zijne meening te kennen dat wie over
anderen een heilzaam gezag wilde uitoefenen,
moet arbeiden aan de volmaking en uit
beelding van eigen persoonlijk levendat
diens levensleuze en wachtwoord een nim
mer eindigend „Excelsior" moet zijn.
En wie met ernst en in oprechtheid
Zoekt te arbeiden aan de verlossing en
volmaking van eigen persoonlijkheid, 2
ten laatste God vinden; niet een begrip
leer van God, een dogma aangaande God,
maar God zelf als hoogste realiteit, God,
"Wie met hem in deze het eens is, zal
zich verheugen over zijne benoemingwie',
zooals wij, niet aan zijne zijde staat, zal
zijne eerlijke overtniging eerbiedigen en
afwachten zijn optreden in do nieuwe be
irekking die hom is opgedragen.
Geen enkele reden is er om hom persoon
lijk niet met welwillendheid tegemoet (e
aden.
Maar aan [den anderen kant is bij deze
zeker de vraag gewettigd was hot noodzake
lijk, is het in de gegeven omstandigheden
te "verdedigen een man van zijne richting
hot sclioolopzienerschap in hot district
Middelburg op to dragen
Dat district telt 91 openbare on 37 bij-
zondore, d. i. meestal christelijke, scholen,
die aldus verdeeld zijn over de verschil
lende arrondissementenMiddelburg 28 en
12; Vlissingen 23 en 11Neuzen 17 en
10 en Hulst 23 en 4.
Men ziet: de openbare school is zeer sterk
in aantal en vormt de groote meerderheid,
meer dan twee derden.
Naar die verhouding te rekonen, wokte
hot indertijd reeds groote bevreemding dat
de Minister Goeman Borgesius hier een
prononcoerd antirevolutionnair als de hoer
Blum tot districts-schoolopzioncr benoemde.
Maar de proef was eens te nemen.
Dat deze is meegevallen, zal wel nie-
volhoudon die weet hoe velen in
dit schooldistrict, bij het openbaar onder
wijs werkzaam of daarin belang Btollende,
in de laatste jaren zijn gegriefd on tolenr-
en, en ook bij ons, wij zouden
haast durven zeggen, bij al wat vrijzinnig
is in onze omgeving, was echter de Btellige
mooning dat het tegenwoordige vrijzinnige
kabinet, na zich op do hoogto to hebben
gesteld van den feitelijken toestand, het
onnodige, ongemotiveerde althans op
dat oogenblik van zulk een kenzo zou
Maar zieook onder dit kabinet wordt
benoemd een antirevolutionnaireen, waar
ichijnlijk meer gematigd in zijn ideeën
ook in zijn optreden maar toch oen die
meer gevoelen zal voor hot bijzonder dan
voor het openbaar onderwijs.
Zulk een kenzo was onnoodig en in onze
oogen niet verdedigbaar. Zij heeft dan ook
in onze omgeving eene anders bjj benoe
mingen zeldzaam waar te nemen bevreem
ding, teleurstelling, zelfs ontroering en
verontwaardiging verwekt.
Heeft men gezocht naar oen z. g. gematigd
man, men had dan in elk geval een liberaal'
persoon kunnen benoemen, zooals wij
vroeger wol hebben gehad; iemand die hot
openbaar onderwijs bij ervaring kent
daarvoor wat gevoelt.
Er schijnt echter bij dit ministerie een
in onze oogen onverdedigbaar en ziekelijk
streven te zijn om de tegenpartij te belie
ven en te
Dit is reeds herhaaldelijk gebleken, 0.
ook bij de benoeming van een burgemees
ter te Schiedam, waar een liberaal door
een anti-revolutionnair pur sang opgevolgd
werd.
En zoo zijn er in den laatsten tijd meer
benoemingen gedaan, die getuigen van
zucht naar overdreven welwillendheidsbe-
toon aan politieke tegenstanders, een stre
ven om deze in 't gevlei te komen, wat
plaats behartiging mag worden verwacht,
worden bedreigd, zooals het geval is met
bet openbaar onderwijs, wanneer de zorg
daarvoor aan eon tegenstander ervan wordt
toevertrouwd.
Wjj verlangen allerminst dat de tegen
partij worde gepasseerd, maar om nu juist
bij voorkeur haar tor wille te zijn, dat ge
tuigt van oen zwakheid, die niet to vor-
dedigon is en die onvermijdelijk voor hot
ministerie en do vrijzinnige partijen na-
deelige gevolgen zal na zich sloepen.
(Slot volgt,)
Kameroverzicht
Zitting van WoonBdag.
heeren der S. D. A. P. beleven in do
Kamer aan het arbeidscontract niet veel plezier.
Bg hot debat hierover worden zg slag op
slag in een hoekje geduwd, en dat zulks op
gemoedsstemming inworkt, kwam bv. heden
duidelgk uit.
Toon do heer Hugenboltz ter bestrgding van
bot amendomont-Aalberso, om in de wot te
bepalen, dat do meerderjarige arbeiders over
vaststelling van het iabrieksreglement
-gehoord" moesten worden en hen niet alleen
een exemplaar verstrekt moet worden gelgk in
het ontwerp is gOBchreven, vreeselgk te keer'
ging togen de »fabriekskern", dat een «patroon
instrument" ie, moest hg bv. van don heer
Aaiberse booren, dat de DuitBche partggenooten
anders over die «tabriekskem" dachten.
Do Minister van Justitie nam hem nog
fgner er tussohon door even aan to stippen,
dat zoo'n skorn" op een fabriek wel eens helpt
tot een «gemoedelijke overeenstemnrng"
tnssohen 'patroon en arbeider te geraken, wat
misschien niet altgd naar don zin zal zgn van
!en heer Hugenboltz. Deze wilde ook niets
weten van de uitslnitii-g der minderjarige
arbeiders bg het samenstellen van een »kern"
gelgk het geval was in hot smendement van
len heer Aaiberse, dio daarin alleen van
meerderjarige arbeiders" had gesproken.
Die minderjarige arbeiders zgn niet minder
ilfstandig dan do meerderjarigen. Wg zouden
toe willen voegenvoor de «beweging"
en «agitatie" zgn dio minderjarigen meer
schikt.
Maar nog mindor in zgn knollentuin bleek'
ie hoer Schaper, die ook amendementen had
ngediend en daaruit de conclusie trok dat de
-heeren" de sociaal-democraten nog niet te
graz°n" baddon genomengelgk ze wel
dachten.
Nu, de heer Sobapcr had moer succes dan
',gn partggenooten in de afgeloopen dagen.
Sjj wilde een emmplaar va» het oonoept-
fabriekareglemont een maand voor de vaststel
ling aan do arbeiders verzonden hebben. Mr
Drucker verklaarde zich daarmede wol te kun
nen vereenigen als do heer Schaper do tgd3-
iepaling er uit liet, hetgeen daze ook
waarna het met 57 tegen 11 Btemmen werd
aangenomen.
Het amendement-Aalbarae werd ingetrokken
nadat do heer Drncker er op gewezen had dat
het niet aanging het instituut van de «fabrieks-
<ern" tersluiks in de wet op te nemen on de
Minister van justitie verklaard had dat dit
later bg de arbeidswet geregeld zon worden
Het regeeringsartikel werd vervolgens zonder
stemming aangenomen.
Ia het dobat over het collectief arbeidscon
tract bleef de Kamer steken.
Morgen voortzetting.
De juristen waren vandaag op dieël gesteld,
maar morgen belooft het weder een smulpartij
deze heeren te worden.
bg uitstek deskundig man als Krans te be
treuren.
Maar dit rechtvaardigt het oprieden van
De Maasbode niet.
Om drie redenen niet:
Omdat door niemand bg do bespreking van
hot ministerieel verlof een waterstantsramp,
als Ihans Zieland teistert, is voorzien en kon
werden voorzien.
Omdat er in Zeeland zolf ingenieurs aan
wezig zullen zgn met moer locale kennis don
waarover de heer Kraus beschikt.
Omdat, waro de ramp onder hot vorige
Kabinot voorgevallen, de »ironie van het lot"
niot een Minister-ingenieur, maar den jurist
De Marez Oyens zou hebben geplaatst
•bg een doorgebroken dgk of oen ineenge
storte spoorlgn".
Volgons de laatste door ons ingewonnen
inlichtingen, is de treinenloop woêr gehnel
uoruiaal*, dus ook de goederentreinen loopen
weer.
Wel zal de aankomst der treinon niot pre-
oies op fy d zgn, hetgeen medo in verband
staat met het enkele spoor nabg Rilland Batb,
doch de communicatie kan als hersteld worden
beschouwd
Uit Bergen op Zoom meldt 0
Middelburger, die te 7 08 van hier vertrok,
dat bg aankomst aldaar, met anderhalf uur
ortraging, weder een nieuw ongeval plaats had.
Door het vallen van een gzeren haak van
de machine op de rails, ontspoorde de tender.
De weg was tgdelgk versperd, dooh trein
102 kon de reizigers medenemen.
Do treinen, die uit Holland komen, moeten
over een zglgn langs den tender.
Men heeft te Bergen op Zoom nu een
hulplgn gelngd, ziodat overstappen daar niet
meer noodig is.
NIET VAN PAS.
Uit den Zecnwschen en Brabantschen water-
nood slaat De Maa'bode munt tegen de reis
van den heer Kraus.
Zfin redactie sohrgft
»Terwgl een watervloed onze dgken beeft
doorboord en in een groot deel van ons land
bittere ellende geleden wordt, zit de man, die
dit eigenlgk alles aangaat en dns meer dan
ooit op zgn post moest wezen, rustig in een
kajuit late klaBso op weg naar Chili.
Ala de havenworken van Valparaiso maar
goed in orde komen, dan kan Zieland
N.-Brabant wel voor een goed deel verdrinken
en op veel andore plaatBen eindeloozo jammer
woröon doorgestaan.
Maar de heer Veegens is dan toch naar
bedreigde p'natsen
O, ironie van het lot een econoom,
-an sociale wetgeving bg een doorgebroken
dgk of een ineengestorte spoorlgn 1"
j bebbon wel gedacht dat dit gebeuren
zou. Bladen als het Rotterdamsche katholieke
orgaan slaan uit alles politieke munt.
Maar Bet Vad. stelt tegenover die bewerin-
tot wien hg komt te staan in eene betrek- j in een ministerie of oen minister in M
king van levensgemeenschap, die door geenalgemeen niet goed te keuren is, wanneer gCn het volgende:
aymbool beter kon worden aangeduid dan'doardooT belangen, waarvan in de eerste' Natuurlijk is thans de alwezigheid van
Wg ontvingen nu reeds stukkon waarini
naar aanleiding van het door ons geschrevene
ovor de ramp die onze provincie teisterde,
middelen worden aan de hand gedaan om giften
bgcen te brggen teneinde den nood te lenigen.
wordt het denkbeeld geopperd van
schaalcolleote.
Hoe goed de bedoeling der schrgvers ook is,
w3 moeten toch verzoeken ons van do toezen
ding van dergelijke stukken voorloopig
aohoonen.
Wg wenBchon ai te wachten of er zich een
algemeen comité vormt, en zoo niet, wat locale
comité 1 doen
kunnen overwegen wat het bost is in
het belang van het gewensoht dool.
Bovendien liggen do aangegeven miduelen,
zoo als een sohaalcolleote, van zolf voor de
hand ter beoordeeling.
Zoo even vernemen wg dat hier tor stede
reeds vergevorderde pogingen worden aange
wend om een provinciaal comité tot
hulpverleening te vormen
Door toevallige omstandigheden werd
twee avonden achtereen aan leden en inge
schrevenen van O.s Huis, Molstraat alhier
in de voordrachtenzaal wat te zien en te hooren
gegeven.
Op Dinsdagavond trad de heer G. K.
Nonhobel als spreker op over het door hem reeds
meermalen behandelde onderwerp: «Over het
water dat onder in de aarde is." Zgn ondor-
hondende en leerzame voordracht, door enkele
prooven en vele fraaie lichtbeelden verdnide-
lgkt, werd met aandacht gevolgd en blgkbaar
door de aanwezigen op prgs gesteld.
Woensdagavond gaf de heer John. Peek
ook hier, zooals in den Be>tuurdersbond, e
gramofoonconcert, eerst voor do j mgdige
ingfiBohrevenen voor de clubjes, daarna
de volwassenen. Een zeer ai wisselend pro
gramma werd ten gehoore gebracht, waarbg
de bgzonder fraaie klank van het instrument
zeer opviel. Dat den aanwezigen veel
werd verschaft, toonden zg meermalen door
dankbaar applaus.
Uit Vlissingen.
Van daar uit zgn Woensdagavond en heden
eenige wagens rgBhout, dat door de Maatg De
Schelde gebruikt wordt bg het te water laten
van sohepen (rgsboddon), naar Rilland ver
trokken voor hot repareeren der schade.
De dagmailtrein was heden morgen te halt
twaalf te Vlissingen. Ook kwam daar een
vleet c-ntroin, aan welks lading per es'ra dagboot
Engeland doorgevoerd zal worden. Andere
treinen arriveeren nog zoer ongeregeld.
Bg de voorloopige commissie tot leniging
van den nood aldaar meldden zich Woensdag
tal van bohoeftigo personen aan, die door de
ramp in nood vorkeeren.
Naar men ons uit D 0 m b u rg meldt
heelt de insohrgvlng voor bloemstekjes tenge
volge gehad, dat zich in de vier gemeenten
der afdeeling van den Volk.bond 293 deelne
mers hebben aangemeld, samon aanvragende
515 stekjes.
Dit geeft dus uitzicht op eene aardige ten
toonstelling.
Bg koninklgk besluit is aan J. M. Pilaar,
op verzoek, eervol ontslag verleend als lid van
het college van rogenten over de strafgevan
genis to Goes, met dankbetuiging, en is in
zgn plaats bonoemd jhr U. E. Lewe van Njjen-
stein, burgemeester der gein. VH eerArenda-
6i k0 en kanionrechlor-plaatsvervin hot
kanton Goos.
Reeds gemeld in oen deel der oplaag van
ons vorig nommer.
Tot assistonte aan het rgkslandbouw-
proetstation te G 0 0 s is benoemd mejO. den
eilander Jd, thans apothekersbediende to
Hilversum.
In eon Woensdagavond teColgns-
1 a a t gehouden vergadering der afdeeling
Noord Boveland der Maatschappij Tol Hut van
Algemeen werd door den heer Danckaerts van
Cortgene eene lezing over «Griekenland ton
igde van PeiicleB" on daarna een over »Godi-
dienst on Staatkunde" g houden.
voorzitter dankte namens de hoorders
den spreker voor zgn boeiende voordraoht.
1 Zeeland kwamen gedurende de afge
loopen week van 6 tot en met 13 dezer 6 ge
vallen van besmettelgke ziekten voor: nl. 1
febris typhoï lea, 'e Heer Arendekerke, 1 rood
vonk, Middelburg, 4 diphtheritis, 1 Graanw en
Lengendam, O. en W. Souburg, Oawerkerken
Thelen.
Watervloed in Zeeland.
Een onzer berichtgevers, die heden ochtend
de reis naar Bergen op Zoom maakte, deelt ons
mede dat de Bpoordamverbinding tussohen
Zaid-B.'veland en Noord-Brabant ongeschon
den is.
Op de spoorlgn, d»e door den ingevloeiden
E gelschm^o\det ligt, weid nog op goed Bpoor
tot Woensdrecht gereden, daar moest het link 1-
poor gevo'gd worden om te Bergen op Zoom
langs de overblgtselen van het groote spoor
wegongeluk van Maandag te kunnen rgden.
Had dit niet plaatB gehad, dan zouden alle
treinen hebben kunnen rgden. doch met veel
erlraging, wgl ook de aankomende treinen
0 Woensdrecht en Rilland van lgn moeten
verwisselen.
Eokelo telegraaflijnen zgn hersteld, maar
velen kunnen vanwege het water niet bereikt
worden.
Woensdag middag werd Rilland bezocht
oor den minister van waterstaat a.i. mrj.D.
Veegons, vergezeld van den hootlinspeoteur-
generaal van 's rgks waterstaat, den heer L?e-
ma'j, den Commissaris der Koningin, den
directeur hoofdingenieur van 'a Rgk-wateistaat
in Zeeland en verschillende waterstaats-auto
riteiten.
Gmie-?oldaten zgn aldaar aangekomen om
ig de dgkwerken hulp te verleenen.
Hinderden bg honderdenmenschen bezoeken
lie gemoonte om de ramp in oogensohouw te
imen.
Meer dan 300 menschen zgn broodeloos en
in alles of veel beroofd.
Met ingang van 1 Mei a.s. is verplaatst
van de directie der directe belastingen enz. te
'a H-rtogenbosoh naar die te Middelburg
de rgksklerk 3j kl. J. C. H. van den Broek.
Aan den sergeant-majoor J.G. Broeksme,
van het 2e bataljon 3e regiment infanterie te
Middelburg, is mot ingang van 1 April
een voortdurend pensioen toeg kend ten'
bedrage van f480 's jaar?.
Heden middag om3trcekB 2 uur passeerde
dooT hot kanaal a 1 h i 0 r de Luclor el Emergo
Het was een mooi schouwspel do vligens-
vlnggo onderseesohe boot tegen de wii-gekruitde
golven van het stormachtige water en den
feilen wind te zien opwerken in de richting
1 Vlissingen.
den oever van den oalamiteneen Leeudert-
Abrafiampol-ier ontstonden Woens lag, naarona
lit Cats wordt gemeld, twee bolangrjjke
leverafsohnivingen.
Aan den zeedjjk to Sir-Jansland is
veel schade veroomak1. Ook het pas nieuw
gebouwde fairbankhuiBje op de haven is totaal
/erwoeet.
Meu mei it onï uit O u d-V ossemeer:
Allertreurigst is de toestanl in d;ze ge
meente geschapende ingevloeide Ee-fccpolder,
waarin het dorp gelegen is, Bueert door twee
openingen in don djjk, die Oud-Kijkuit en
Kerke scheidt, al hot water, dat de eerste pol-
