MIDDELRURGSOHE COURANT.
Maandag
8 Januari.
Uit Stad en Provincie.
N°.
149' Jaargang.
1906.
Dcxo courant verschijnt d a g c 1 ij k b met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor allo plaatsen in Nederland franco pp., 2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 conti
THERMOMETER EN VERWACHTING.
6 Jan. 8 a. ra 52 gr., 12 u. 50 gr., av. 4 n. 48 gr. F. Ver wacht: stormachtig weer, daarna
afnemende Z.W. tot W. wind, ifjdelgk opklarend, temperatuur iets kouder.
Advertentiën20 oent per rogal. Bjj abonnemont reel lagor. Geboorte-, dood- en
allo andere familieboriohten en Dankbetuigingen van 17 regola f 1.50elke regel moei
20 cent» Reclames „4.0 oent per regoL Groote letters naar de plaata, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en roolamei, niet afkomstig nit Zeeland, betreffend'
Handel, Nijverheid en Geldwezen, ia gereohtigd het Adforlantis-Barsau A. DM
LA MAR Al., N.X. V«»rbargw»l 360, Amsterdam.
Bij deze courant behoort een Bijvoegsel.
Middelburg 6 Januari.
U l u.
pefen.
M.
undig-
Joris
4 Bor-
io. De
Kheren
ershof
ingen
Bnstr.,
kat.
S ten-
mncert-
peftwf-
Tederl.
pond.
Du
Hi rhtn-
Joris
L> Be-
Vine
entale
Sprokkelingen.
Bg de behandeling der begrooting voo-
Waterstaat zgn in de Tweede Kamer weer
verschillende belangen besproken, Zeeland
betreffende of onre Provincie nauw rakend.
In ons bijvoegsel deelen wjj, aan de hand
van de officieele Handelingen, mee wat gezegd
is omtrent het kanaal van Neuzen en den
waterweg van Dordrecht naar zee.
Nieuws leverde het debat over die bekend?
kwesties wel niet veelop, maar het is toch voor
onse lezers wel interessant daarvan kennis te
nemen.
Bjj het doorbladeren dier Handelingen trof
ons ook wat Minister Kraua en de heer
Hugenholtz hebben gezegd over de veel en
seer kinderachtig besproken kwestie van het
stoppon van trein no 38 te Haarlem.
Dem loop, dien deze zaak genomen heeft,
kenden wjj al uit de courantenberichten.
De Minister bevestigde dat die trein stopt
>na&T aanleiding van een opmerking, die de
heer Hugenholtz heeft gemaakt, maar niet ten
behoeve van den heer Hugenholtz Zooals
alle andere stoppingen, geschiedt ook deze
ten behoeve van het géheele publiek"*)
Belangrijker is wat de heer Hugenholtz zelf
O. a. zeide
»Ik heb zooeven gezegd, dat bg mg het
algemeen belang, het belang van Hsarlem zeer
zwaar weegt. Ik ben dan ook nog lang niet
tevreden met dien eenen trein en hoop dat
het in deze richting zal voortgaan.
Er is een tgi geweest, dat er in Haarlem
geen sneltrein voorbijging; thanB zgn er il
die voorbg rijden. En nu ben ik nog niet te
▼reden, inderdaad niet. Laat men bedenken,
dat bet aantal inwoners van Haarlem, met de
▼oorsteden, ongeveer 80.000 bedraagt het
is niet precies na te gaan, omdat de aangren
zende deelen nog niet geannexeerd zgn er
dat ook in Bloemendaal een groote, veel rei
zende bevolking woont; dat het dus in het
belang is van Haarlem, dat daar meer treinen
stoppen.
Nu nog een woord over hetgeen de heer Yan
Idsinga gezegd heeftdat, terwijl zoovelen
vroeger te vergeefs op het nemen van dezen
maatregel hebben aangedrongen, het verzoek
van één Kamerlid voldoende is om den Minister
te doen zwichten.
Die voorstelling is niet geheel juist. De
belanghebbenden hebben hun verzoeken niet
gericht tot de regeering, maar tot de directie
van de Hollandtche IJzeren Spoorwegmaatschappij.
Deze directie heeft voortdurend hardnekkig en
constant geweigerd on niet naar de belangen
van deze mensohen willen luisteren. Ik ben
niet gekomen bg de direotie der Hollandtche
IJzertn Spoorwegmaaltchappij, maar b{j den Mi
nister en deze heeft mijn verzoek bg den Baad
▼an Toezicht voorgedragenvandaar dat de
zaak in orde is gekomen. Dat is een bewijs,
dat de Minister beter dan de direotie der
Hollandtche IJzeren Spoorwegmaatschappij het al
gemeen belang heeft weten te behartigen. De
bezwaren, welke door de Hollandtche IJzeren
Spoorwegmaatschappij zgn gemaakt, hebben wg
vernomen uit een schrijven, dat de Minister
heeft voorgelezen en ieder oneer heeft kunnen
nagaan dat die bezwaren niet van overwegen
den aard waren.
Het geldt hier in elk geval een trein, die
niet aan het begin is van bet trajeot dat hg
heeft af te leggen, maar aan het einde daarvan
en aangezien deze trein tengevolge van de
werkzaamheden aan de spoorlijn bfj Haarlem
en Amsterdam, nog al eens oponthoud heeft,
zal een enkele minuut om te stoppen te Haar
lem, het algemeen belang niet sohaden."
Tegenover de zeer kleingeestige politiek,
door groote, vooral oonservatieve, bladon ge
voerd togen den heer Hugenholtz, meenden wg
het billjjk af to wachten wat over deze
kwestie, zoo danig opgeblazen, in de Hande
lingen zou vermeld worden, en dit dan onder
de oogen onzer lezers te brengen.
En nu vragen wjjis er in de houding van
den heer Hugenholtz iets, dat de tot hem
riohte aanvallen wettigt
Zelfs het verwjjt van eigen partggenooten
dat hg bjj zulke verioeken alleen in de KnmeT,
in het algemeen belang, mocht vragen, komt
ons ongegrond voor.
Wij oursiveeren.
Als hg dit gedaan had, zou middelerwijl veel
tgd verloopen zgn.
En nu is de zaak al geregeld.
Tegenover spoorwegmaatschappijen, vooral
do Hollandtche IJzeren, moet vaak niet ge
draald maar kras gehandeld worde1*. Ze zjjn
zoo wat hoorende doof. Dat bemerken wg in
Zeeland meer dan eens.
Eu ieder billjjk beoordeelasr zal moeten
erkennen dat de heer Hugenholtz wel degeljjk
het algemeen bo'ang voorstond en dat ecne
stad als Haarlem, de hoofdplaats van Noord
Holland, aanspraak kan maken op het reoht,
waarvoor bjj is opgekomen.
Eo allerminst voegen aanvallen op hem van
de zgde der bladen in groote steden eIb
Amsterdam en niet het minst Rotterdam, voor
wier belangen telkens invloedrjjke mannen zijn
opgekomen bg de regeeringen, wier liberale,
vertegenwoordig-ra in de Kamers het nooit
lalieton en zekor nog niet zullen nalaten om
de Kabinetten der Ministers hun invloed
te doen gelden in het belang van hunne woon
plaats, van baar handel en hare njjverheid.
Zou bet onwaar zgn wat men steeds,beweerde:
dat voot zulke belangen vaak die van andere
plaatsen moesten wijten?
Eu wat maakt men dan een ophef van het
geen de heer Hagenholtz deedl
Wjj herhalentegenover hem is een erg
klein, kinderachtig politiek Bpel gespeeld.
Op die wjj se een politieken tegenstander te
bestrjjden, toont gebrek aan edeler wapenen.
Of zjjn tegen een sociaal-democraat alle
middelen geoorlooid
Als boeken oud worden en veel gebruikt zjjn.
kleven de bladen al spoedig aan elkaar.
EenB wat meer ze te vernieuwen, vooral in
leesbibliotheken, waar ze dikwjjls allersmerigst
er uit zien, zon de slechte gewoonte ook kan-
tegengaan omdat dan do bladen van zelf
gemakkelijker omslaan.
In elk geval waarsohuwe men hiertegen,
vooral op scholen.
Wg vernamen eindelgk weer eens iets over
de Nationaal Historische Partij.
Haar orgaan, De Nederlandsche Stemmen, is
nog al tevreden over het verleden, vol hoop
voor de toekomst en meent zjjne redactie
schrjjit het althans dat de partjj is voor
uitgegaan.
Ons dunkt: zjj is nog al spoedig tevreden.
Wg meenden anders dat van die partjj in Juni
al bitter weinig kracht uitging. Alleen in Den
Haag III kon een door haar gestelde candidaat
het tot eene herstemming brengen.
In elk geval weten wjj nu dat de Partjj nog
leeft, en dat eg zich bianen enkele dagen zal
uitspreken over haat houding tegenover het
nieuwe Kabinet en hare plannen.
Het Ministerie-De Meester sta nu breed 1
Een »Opmerker" wgst in Het Vad. op de
>vieze en niet onschadelijke gewoonte" om bg
het lezen van een boek telkens véór het
Blaan van een blad den hiertoe te bezigen
vingertop aan den mond te brengen en met
speeksel te bevoohtigen immers waartoe
anders die beweging naar den mond - zoodat
daarvan een gedeelte aan het blad zal blgven
kleven. Daar nu sommige boeken uit lees
bibliotheken, veel bezochte leeszalen enz. bgna
voortdurend in handen zgn, worden de hoeken
der bladen van die boeken door elkander
opvolgende lezers of gebruikers veelal aan
hetzelfde benedenhoekje, door middel van den
vingertop, be- en afgelikt.
Op die gewoonte is roeda hsrhaaldelgk ge
wezen.
Ouden van dagen, die haar eenmaal hebben
aangenomen, znllen, trots herhaalde waarschu
wing, die niet gemakkelgk meer afleggen, ook
al weten zg dat zg er zioh aan schuldig maken,
daar bg de meosten de beweging van den vin
ger naar den mond geheel onbewust geschiedt.
Yoor ouders en onderwgterB echter bestaat er
alle aanleiding om voortdurend met kracht
tegen die hebbelgkheid bg hun kinderen of
leerlingen op te treden, door hun het vieze en
schadelgke daarvan in sohelle kleuren to schil
deren. Zoodoende zal het gilde der boekbla-
den-be en aflikkers in de toekomst zeker minder
worden.
In openbare leeszalen zou een verzoek
de bedoelde gewoonte na te laten minstens
evenveel grond hebben als dat om niet luid
te spreken of niet op den vloer te spuwen.
Dit zgn wg met den Opmerker" volkomen
Gewoonten zgn echter bg alle mensohen niet
zoo gemakkelgk af te wennen of af te li
Maar er is nog iets,
Reclame maken.
Dat is de leus der anti-re volutionnaire bladen.
En zg zgn daarin bollebozen
Tgdens het vorig ministerie aan het bewind
wa°, verhieven zg het hemelhoog, trots de
fouten die het maakte, de tekortkomingen
waaraan het schuldig was.
Een enkel blad durfde rondweg de waarheid
zeggen, maar het werd gebannen uit den kring.
Nu het kabinet is afgetreden, gaat er bgna
geen dag voorbg of De Standaard weet zgn
lezers te vertellen van de voortreffelijkheden
der mannen die heengingen, van den gewich-
tigen arbeid, dien zg verriohtten.
Nu hebben wg er niets op tegen dat men zoo
nu en dan eens wgst op de goede zgden van
eigen partggenootenb. v. op de diensten, die
di Kuyper aan de clerioalen bewees door zgne
voorstellen tot wgziging der wetten op het
Lager en bet Hooger onderwgs.
Maar men doe het niet voorkomen alsof bg
de voortreffelgkste van alle voortreffslgken is
geweest.
Knap was en is bg, handig als leider, talent
vol als spreker niet minder, maar als wetgever
stond hg niet hoog.
En 't eigenaardige van do antirevolutio
naire bladen is dat zg juist over den man, die
het meest verdient dat men hem huldigt,
den oud-minister Loeff, zoo weinig ophef maken-
De reol&me-makerg aan die zgde betreft het
meest, ja uitsluitend dr Kuyper en de zgnen.
Daarvan geeft ook de Arnh. Crl een staaltje»
ten beste.
Gedurende vier jaren ie, zoo schrgfc dit blad,
hun groote leider Minister-president geweest,
de ziel van het Kabinet welks leden op zgn
voordracht door H. M. de Koningin benoemd
;gn. Minister van Oorlog in dat Kabinet was
generaal Bergansius, die van weinig zoo af"
keerig was als van het denkbeeld, dat eene
Bezuinigingscommissie den neus zou steken in
de zaken van het departement van Oorlog.
Eindelgk bjj de behandeling der begroeting
voor 1905 maakte de Minister Bergansius een
einde aan den steeds grooteren aandrang uit
den boezem der Kamer door te verklaren, dat
benoeming eener zoodanige Commissie door
hem in overweging genomen zou worden.
Dit was in December 1904. De eerste maan
den van 1905 gingen voorbg zonder dat van
die Commissie iets nader vernomen werd.
Alleen verluidde eerst dat de Minister ongesteld
geweest was, wat hem verhinderd had aan die
quiestie zgne aandaoht te wgden; later dat een
geiohikte voorzitter voor zoodanige Commissie
te vinden was en toen in Juni de ver
kiezingen plaats hadden, waarbg het ging om
het voortbestaan van het ministerie-Kuyper,
was de commissie nog altgd niet in zicht.
Ook de nieuwe Minister van Oorlog moet
van die groote Commissie niets hebben, maar
hem liet de Kamer evenmin ruit, zoodat hg
ten slotte noodgedrongen verzekerde dat mis*
schen na 1 of l'/a jaar door hem een besluit
tot instelling eener Bezuinigingscommissie
worden uitgelokt.
Zoo is de ware geschiedenis der groote Com
missie, bestemd om rapport te doen omtrent
da oorzaken der weelderige huishouding van
het Oorlogadepartement. De Standaard ver
haalt ze in een hoofdartikel op hare wgze, i.
a. w. met grooten omhaal en de gebruikelijke
eenzgdigheid, en besluit ze met deze apotheose
»Het was een anti-revolutionair, dr Kuyper,
die het denkbeeld van een Commissie voor het
eerst in 's lands Raadszaal ernstig ter sprake
braoht (in 1897); het is nu weder een anti
revolutionair, de heer Talma, die er in slaagde
aan dat denkbeeld een zoodanigen vorm te
geven, dat voortaan geen enkel Minister van
Oorlog zioh er goedschiks meer vnn zal kunnen
los maken."
Burgers, boeren en buitenlui, van de anti-
revolutionnairen moet ge 't toch maar hebben 1
Zg weten preoiea hoe 't wezen moet
zg in de oppositie zgn. Maar zgn zg in de
meerderheid en al nemen zg, na de Koningin,
zelfs de hoogste positie inden lande in, ja, dan
zgn zg ol zoo zwak van memorie, zelf» 4jaren
achtereen.
Wg vestigen de aandacht onzer lezers
op de voordracht, die Woensdag 10 dezer in
de sociëteit op de Markt a 1 h i e t, vanwege de
Berlitzichool, gehouden zal worden door prof.
dr Bornecque uit Rgssel.
De beoordeelingen, door verschillende bladen
gegeven na zgn oauserie over Fransohe toe
standen en zeden, Iniden, zooals men heeft
kunnen lezen, zeer gunstig.
•—De z. g. bakkerekamer van het Schuttershif
1 h i e r bood Vrgdagavond een gezelligen
aanblikiets van intimiteit, van gezellig in
terieur, waarin de beer Charles Mesnard las
de in ons blad aangekondigde, meerendeela
geestige producten van twee Franscheschrgvers.
Er was oen bevredigend opgekomen publiek.
Hoewel het geen aoirée litéraire mag worden
genoemd, aangezien de altgd zekere inspanning
om een vreemdeling in een vreemde taal te
volgen meer nog het publiek bezig hield dan
de niet aesihotischo waarde van hot gelezene,
bracht toch het luchtig-geeatige, dat zoozeer
een Fransche eigenheid ie, de dankbare aan
wezigen in een prettige Btemming.
De cursus in boekhouden, uitgaande van
Handelsbelang alhier, komt onder leiding
van den heer W. Kosten, leeraar aan de R.
H. B. S.
Men is erin ges'aagd tevens eon cursus in te
riohten uitsluitend voor hen dio behooren tot
de gezinnen der leden.
Belanghebbenden worden attent gemaakt
op een in dit nommer voorkomende advertentie.
Uit VI issmgen.
Met ingang van 1 dezer zgn bg het Bel
gisch loodswezen aldaar bevorderdtot chef-
loods le klas, in de plaats van den heer P.P.
Baels, die op pensioen is gesteld, de heer Et
J. Plouvier, te voren chef-loods 2e klastot
chef-loods 2de klas de heer F. J. J. Janssen, te
voren loodsschipper, en tot loodsschipper de
heer J. Savels, te voren loods.
In het laatst van het vorige jaar werd
het gebouw der voormalige openbare school
teAagtekerke ten deele voor gemeente
huis verbouwd. De doelmatig ingerichte ver
gaderkamer werd Vrgdag ingewgd in eene
zitting van den raad, bg gewoond door
den seoretaris en andere gemeente-ambtenaren,
den ontwerpei en de uitvoerders van het plan,
benevens enkele andere genoodigden. De
burgemeester braoht do geschiedenis der
vroegere vergaderkamer daarbg in herinnering
Deze zgn vermeld in het werk van den heer
H M. Kesteloo Aagtekerk-e, blz. 22.
Uit Goes schrgft men ons:
De heer J. L. Veltman van Almeloo, de
nieuwe burgemeester van Kattendgke en Wil-
helminadorp, zal eerstdaags zgn functie aan
vaarden en zich metterwoon alhier vestigen
Goes, dat wel eens de burgemeesters-residentie
genoemd wordt, zal alzoo het aantal dier
titularissen niet zien verminderen.
Naar wg vernemen, is de heer Veltman van
politieke richting anti-revolutionnair.
De xasgvercenigicg Excelsior gaf Vrgdag
avond, onder leiding van den heer F. X
Mannhardt, in De Prins van Oranje oen goed
geslaagde uitvoering. 1 oggenburg van Josef
Rheinbergen was do hoofdschotel. De solo'i
en duetten kwamen daarin goed tot hun recht
ook de koren klonken goed. Behalve dat nog
andere kleine nommers gezongen werden,
voerden een viertal leden van de symphonic
een tweetal quarteiten uit van Tschaikowsky
Het laatste voldeed het bestook wat de
stemming betrof
Het publiek, dat niet zeer talrgk was,
toonde zioh zeer dankbaar.
Van Ierseke zgn van 28 Deo.—4Jan.
verzonden 1.110.000 leverbare oesters, dus
een mooie week. In de prgzen kwam weinig
verandering100 Kg. fr. 90—100, 80 Kg.
ir. 70-80, 70 Kg. fr. 50-55,60 Kg. fr, 30-40,
50 Kg. fr. 16-20, 40 Kg. fr. 8-10.
In de haven van Breskens kwamen
in 1905 binnen 6002 vaartuigen met een in
houd van 178 946 M®. Daarvan waren er 237
ledig en 5765 geladen, van de laatsten 5153
met vieeh van de yisscberavloot, in die gemeente
thuis behoorende.
Het aantal vertrokken vaartuigen bedroeg
5999, met een inhoud van 178 504 M® waar
onder 5401 ledig en 598 geladen.
Het aantal reizen der booten van den pro
vincialen stoombooldien8t op de Westersohelde
van Vlissingen op Breskens bedroeg 2003.
Tengevolge van een opgeloopen averg moest
de stoomboot WetUr-Schelde Vrgdagmorgen op
gn eerste reis van Vlissingen naar Breskens
en buiten de haven naar Vlissingen terug-
keeren. (Dr Ct)
LOOP DER BEVOLKING.
De bevolking der gemeente Y e r s e k e, die
Jan. 1905 bestond uit 2118 m. en 2083
dus 4201 personen, is in den loop van dat
jaar afgenomen met 8 personen, 6 m. en 2 vr.,
bedroeg dus op 1 Jan. j.I. 4193 personen,
2112 m. en 2081 vr.
Zg vermeerderde door de geboorte van 66
64 vr. en door de vestiging van 49 m.
▼r., doch verminderde door het overig
den van 26 m. en 23 vr. en het vertrek van
126 vr.
Er werden 28 huwelgken gesloten.
De bevolking van Rilland-Bath be
stond op 1 Jan. 1905 uit 971 m- en 995 vt.,
totaal 1966. Zg vermeerderde in den loop van
dat jaar door geboorte met 88 m. en 21 vr. en
door vestiging met 50 m. en 50 vr. Totaal 159
personen.
Daarentegen verminderde zg in 't zelfde
tjjivak door sterft© met 13 m. en 11 vr. en
door vertrek met 45 m. en 50 vr., totaal 119
personen. Derhalve nam de bevolking dezer ge
meente toe met 30 m. on 10 vr., totaal du»
40 personen en bestond zg op 1 Jan. jl. uit
1001 m. en 1005 vr., totaal dus 2006 personen.
Er werden 12 huwelgken gesloten.
De bevolking dor gemeente Brui nisse
bedroeg op 31 Dec. 1904 2818 personen, J 376
en 1442 vr. In den loop van 1905 vermeer
de zg door geboorte met 39 ro. en 40 vr.,
on door vestiging met 27 m. en 22 vr., totaal
dus 128 personon. Zg verminderde in datzelfde
tgdvak eebtor door overigden mot 17 m. en
vr. en door vertrek met 40 m. en 40 vr.,
totaal das 117 personen.
Op 31 Dec. jl. was alzoo de bevolking ver
meerderd met 11 personen, 9 m. en 2 vr- en
bestond zg dus uit 1385 m. en 1444 vr., totaal
2829 personen.
meisjes werden als levenloos aangegeven.
Het aantal voltrokken huwolgken bedroeg 24.
De bevolking van Neuzen bedroeg 1 Januari
105 9296 personen, 4546 m. en 4750 vr. In
den loop van het jaar vermeerderde zg door
geboorte met 155 m. on 139 vr.. totaal 294
personen, en door vestiging met 279 m. en
261 vr., totaal 540 personen. Zg verminderde
echter door overigden met 67 m. en 59 vr.,
totaal 126 personen en door vertrek met 357
en 313 vr., totaal 670 personen.
Zoodat de bevolking vermeerderd is met 10
m. en 28 vr., totaal 38 personen, en dus op 1
dezer bestond nit 4556 m. en 4778 vr., totaal
9334 perionen.
Er werden 58 huwelgken voltrokken.
Als levenloos geboren werden 10 kinderen
aangegeven.
De bevolking van Hulst bedroeg op
81 Deo. 19M 3092 personen, 1484 m. en 1608 vr.
Zg vermeerderde door de geboorte van 49 j.
j 52 vr. en de vestiging van 79 m en 105 vr.
en verminderde door het overigden van 34 m.
en 32 vr. en het vertrek van 87 m. en 91 vr.
Op 31 Dec. was dus de bevolking vermeer
derd met 41 personen en bestond zg uit 1491
i. en 1642 vr., totaal 3133 personen.
Er werden 23 huwelgken gesloten, terwgl
kinderen als levenloos geboren werden aan
gegeven.
De bevolking van St Jansteen bestond
op 31 Dec. 1904 uit 2900 zielen. Zg vermeer
derde in den loop van 1905 door geboorto met
127 en door vestiging met 89 personen. Totaal
dus 216.
Daarentegen verminderde zg in 't zelfde
tgdvak door sterfte met 55 en door vertrek
met 142. Totaal 197. Derhalve nam de be
volking van dese gemeente toe met 19 per
sonen on bestond zg op 31 Deo. 1905 uit
2919 zielen.
VERKOOPINGEN, enz.
Door den notaris Mulock Houwer werden ia
de veiling der hofstede, waarvan de uitslag il
ons vorig nommer ia opgenomen, Vrgdag te
Goes nog verkochtaandeelen in tiendrech
ten op gronden in de gemeente Gortgene.
Koopers werden van den öden blok in dei
Frtdtrikipolder J, Korstanje te Goes voor
1 1850; liten en 8Bten blok in den Oud-
Cortyrnepolder, en 2den blok in den Ooi/polder
1. D Fransen v. d. Patte te Goes, resp.
voor f 1830, t 1660 en t 965 laten blok in
den Adriaaupolder J Korstanje voornoemd
voor f 22552den en 3den blok in de Willem
A/i iaanpolaer Van Weel, resp. voor f 1150 en
f 1070.
