MIDDGLBIRGSCHE COURANT.
1008.
Donderdag
28 December.
N\ 306.
148° Jaargang.
Dose courant verschijnt dagelijks, met uitzondering tan Zon* en feestdagen,
trijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp., ƒ2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
TBEBHIONETER EN VERWACHTING.
2? Deo. 8 o. rm 32 gr., 12 u. 35 gr., av. 4 n. 40 gr. F. - Verwnoht: zwakke tot matige Z.
wind, toenemende bewolking, hoogere temperatuur.
Advertontiën20 cent per regel. B{j abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
allo andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50*, elke regol meet
30 cent. Reclames 40 cont per rogel. Grooto letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot do plaatBing van advartentiën en reolamei, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Njjvorkoid en Geldwezen, is uitslaitend gereohtigd het Algemeen Advert«nUe-Barema
A. DE li A MAR Al., IJ. Voorburgwal 266, Amsterdam.
Middelburg 27 December.
RDAM
ïuari.
ttsidaa-
■d.tjjd
ewone
jekom-
ekken,
Deping
reisi
nheid,
jO uur
eiken.
180
2.—
Zeeuwsche Omtrekken.
De jongste raadszitting te Middel
burg, Woensdag 13 December gehouden,
kenmerkte zich wederom door een paar
TersohijnBelen, die in de laatste jaren dik
wijls vallen waar te nemen en waarop,
naar onze meening, wel eens de aandacht
gevestigd mag worden.
Meermalen komt het voor en dit was
ook nu het geval dat de agenda niet
wordt afgewerkt. Een gevolg van hare
uitgebreidheid of van onverwaohte uitvoe
rige beraadslagingen over een of meer on
derwerpen.
Hieraan zou te gemoet gekomen kannen
worden door een enkele maal meer te ver
gaderen of eene andere methode van wer
ken in te voeren, waarover aanstonds.
Een tweede verschijnsel is het aanhouden
yan voorstellen van burg. en weth., zooals
in die zitting de verordening tot regeling
van de bezoldiging der agenten van politie
en het voorstel om afwijzend te beschikken
op het bekende verzoek van de onderwij
zers om vergoeding der 5 pCfc., welke zij
voor het pensioen hunner weduwen en
weezen moeten storten.
Bij eerstgenoemde verordening gaf de
heer Van Teylingen eene andere regeling
aan, die den burgemeester noopte zelf voor
te stellen de verordening aan het dage-
Ijjksch bestuur te renvoyeeren.
En wat het verzoek der onderwijzers
betrof, het voorstel van burg. en weth.
daaromtrent lokte zooveel gedachtenwisse-
ling uit en gaf aanleiding tot zulke prac-
tizohe wenken, dat de raad het noodig en
nuttig achtte ook daarover later nog eenB
nader te beraadslagen.
De meerderheid der commissie van
financiën had hierbij ter sprake gebracht
een reorganisatie van het weduwen en
weezenfonds der gemeente, zoodat onder
wijzers, die na 1 Januari 1906 wordea
aangesteld, niet worden verplicht daaraan
deel te nemen.
Door dit idee aan het verzoek der onder
wijzers te verbinden, ontstond als van zelf
een verwarring van denkbeelden, en lag
het voor de hand om, zooals de heer Da
mon Tak voorstelde, eerst het rapport van
dr Poort over dat fonds af te wachten.
De heer De Veer vond en niet ten
onrechte het voorstel van burg. en weth.
te vaag. En de heer E. P. Schorer opperde hot
practisch idee om ook over het voorstel
van genoemde meerderheid der commissie
vsui finanoiën, door den heer De Veer ver
dedigd, het gevoelen van den heer Poort
te hooren.
Dit zal nu zeker geschieden; althans wij
maken dit op uit de woorden van den
-voorzitter, die het idee van den heer
Schorer toejuichte.
Daarmee zal echter weer eenige tijd
verloopcn.
En nu vragen wij op onze beurt: waar
de voorzitter zijne ingenomenheid b
met dit plan en de wethouders zich daar
tegen niet verzetten, wat als instemming mag
worden beschouwd, waarom werd dan door
het dageljjksch bestuur zelf niet dadelijk
de weg gevolgd, dien men thans is inge
slagen P
Wij komen na op grond van het lot,
dat beide voorstellen van burg. en weth.,
evenals meerdere vóór dien, ondergingen
als van zelf tot de methode van werken,
zoo straks door ons met een enkel woord
aangeroerd.
Er wordt zoo dikwijls tijd zoek gemaakt
met overleggingen die tot geen practisch
resultaat leiden.
Zou het daarom niet beter zijn dat
wat reeds elders in verschillende, vooral
groote gemeenten geschiedt, in den raad
van Vlissingen nog in overweging is cn
door ons reeds werd besproken belang
rijke voorstellen eerst in z.g. afdeelingon
werden behandeld opdat dan burg. en weth.
hun voordeel kunnen doen met de daarin
geven wenken en hunne voorstellen,
meer afgewerkt, ter tafel komen?
Als voorwaarde zou echter, meen en wij,
vooral moeten gesteld worden dat ook van
het in die afdeelingen gesprokene een ver
slag in het licht wordt gegeven.
ij gelooven dat zulk eene behandeling
ten goede kan komen aan hot vlugger en
doelmitiger werken van onzen raad.
Menigo openbare zitting van dat college
zal dan spoediger zijn afgeloopen, minder
aanleiding geven tot breedo discussies en
vruchtbaarder zjjn dan tegenwoordig het
geval is.
Wat zullen wij van deze verzuchting
Bg uitzondering geven wjj in dit nom-
mer een plaats aan onze Zeeuwsche Omtrekken
Zjj behooren zoo eigenaardig thniB in een
Haandag nommer; en deze waren ook stellig
Zaterdagavond opgenomen zoo niet overvloed
van ztof ons bad belet dit te doen. Tegen het
a. nommer van Maandag ii hetzelfde het geval,
daar dan het gebruikelijke jaaroverzicht z(jn
plaats vraagt.
Uit T h o 1 o n komt weör oen verzuchting
tot ons over de slechte communicatie op
dat eiland.
Zij luidt als volgt:
„Op ons welvarend eiland, met zijne circa
15.000 inwoners, is de onderlinge communi
catie zeer ellendig en daardoor zeer dunr.
Het Thoolsche veer is korten tijd geleden
weer door do gemeente Tholen publiek ver
pacht voor ruim f 6900 per jaar netto.
Het personen-tarief is cent, enkele reisbij
den minsten ijsgang dubbel tarief. Een rijtuig
met 1 paard f 0.60, met twee paarden
f 0.90 (retour). Let men op den betrek-
k e 1 ij k lagen prijs, dan kan men zich voor
atellen hoeveel duizenden er jaarlijks dit
veer pasBeeren. Een groot gedeelte van die
duizenden komt toch ook uit de andere
plaatsen. Alleen do gemeentekas van Tho
len profiteert er aardig van.
De verbinding van Tholen met de stoom
tram Thoolsche-Yeer—Bergen op Zoom is
ellendig, ja middeleeuwsch. Bij laag water
is zulk een tocht voor vrouwen en kinderen
bijna niet te doen. In gansch Zeeland vindt
men zoo'n verbinding niet, en dan zoo
veel duizenden moeten dddr over!
Dat er naar de andere zijde van het eiland
ook voel gereisd wordt, blijkt wel uit het aan
tal personen, dat dit jaar (1 Jan.—30 Nov.)
van den provincialen steiger te Stavenisse
gebruik maakte om met een der vele stoom-
booten, die te dier plaatse aanleggen, aan
te komen of te vertrekken. Dit aantal be
droeg ruim 11.700 passagiers.
Te Tholen, een uithoek van het eiland,
bevinden zich het Kantongerecht, de Regis
tratie en de Rijks-Normaalschool. Waarom
zijn deze niet in het midden van het eiland,
b.v. te Sint-Maartensdijk? Moet men van
Stavenisse te Tholen wezen, b.v. op het
Kantongereoht, dan heeft men een reis te
maken van 2 maal 20 K.M.
Voor leerlingen van de afgelegen plaatsen
ia het ondoenlijk gebruik te maken van de
Rijks-Normaalschool. Von Scherpenisse
rijdt een door het Rijk gesubsidieerde
nihus naar Tholen, alleen voor de leerlingen
dier school. Yan Sint Maartensdijk rijdt, be
halve op Zondagen, dagelijks twee- of drie
maal een, door do provincie gesubsidieerde,
omnibus naar Tholenmaar StaveniBse,
Sint Annaland en Oud-Vossemoer hebben
totaal niets.
te wensohen ware hot dat er
Tholen en Stavenisse uit twee diensten
konden georganiseerd wordeneen Tholen—
Oud-VoBsemeer—Sint Annaland—Stavenisse
v. v. ven een TholenPoortvlietScherpe
nisseSt. Maartensdijk—Stavenisse
Daardoor zou het geheele eiland gebaat zijn.
Ziet Men de vele vrachtkarren, die
dagelijltB de verschillende gemeenten onder
ling afrijden, dan heeft men ook daaruit
het beste bewijs, dat er veel goederen wor
den ontvangen en verzonden.
Den wensch uitspreken, dat het Thoolsch
veer nog eenmaal overbrugd mocht worden,
zal wel een nnttelooze wensch wezen
De vele stoomtrams, die reeds in Zeeland
rijden en met groote subsidies van Rijk
ea Provincie zijn aangelegd aan
subsidies betalen de Tholenaars toch ook
hun aandeel -
Haar slaken is gemakkelijker dan daar
aan te voldoen.
Maar dat zij geuit wordt, heeft voorzeker
hare gegronde reden.
Vooral in dezen tijd, waarin de middelen
van vervoer steeds vermeerderen en verbe
terd worden.
Zelfs wij, die doelen in do voorrechten
van gemakkelijk verkeer, on die te meer
waardeeren naarmate wij voorheen de on
gemakken, veroorzaakt door gebrek aan
goede communicatiemiddelen, hebben ge
kend, denken zelfs allicht niet aan hen
die, evenals wij eertijds, nu nog op ecu
eiland wonen.
De nu geuitte klacht is niet nieuw. Wij
hebben al meerdere uit Tholen in ons blad
opgenomen.
Maar veel uitzicht op verbetering bestaat
er niet.
De overbrugging van do Eendracht bespra
ken wij meer dan eens, hot laatst in ons
nommer van 18 Januari 1904, ook in onze
Zeeuwsche Omtrekken.
Wij hebben toen aangetoond dat zulk
eene brnggenkwestio niet zoo gemakkelijk
is op te lossen als men dat wel voorstelt.
"Wij wezen toon op de kosten, daaraan ver
bonden. Een kapitaal van twee en een
halve ton zou daartoe minstens noodig
zijn voor bruggenbouw en ter vergoeding
aan de gemeente Tholen voor het gemis der
jaarlijksche pacht van f 6900.
wij schreven destijds o. a.: «Wie de
nte Tholen niet waarborgt dat zij uit
financieel oogpunt vooruitgaat, althans niet
achteruitgaat, make haar geen verwijt dat
zij houdt wat zij heeft en geen gewaagde
stappen doet".
En wat nu de onderlinge verkeersmid
delen op het eiland betreft, het verbeteren
daarvan hangt veel af van den onderne
mingsgeest of de doortastendheid van flinke
mannen.
Laten zij de handen eens in elkaar slaan
eerstens overwegen wat noodig is en kan
gedaan worden, en dan beproeven welken
steun men kan verkrijgen van de vorschil-
nde gemeenten, de provincie en het rijk.
Een Renard-trein zou misschien te ge
bruiken zijn. Dat vervoermiddel is nog
wel niet in alle opzichten geschikt en wordt
door deze en gene al reeds met eenige
minachting beschouwd, maar te verwerpen
is het toob niet en op Tholen wellicht te
gebruiken.
Men vestige daarop eens zijne aandacht
en stelle zich in verbinding mot hen, die
znlko treinen in ons land exploiteeren.
Als adressen daarvoor kunnen wij op
geven de firma Commanditaire vennoot-
sohap V. A. Hillen Co. ingenieurs te
Utrecht, en de Maatschappij tot exploitatie
van Sonardtreinengevestigd in Den Haag,
directeur de heer Fischer.
hg en zjjn party genooten tegen het Regeering*-
voorstel zouden stemmen.
Maa zoo'n vaart liep het gelukkig niet er
de heer Heemskerk liet zich wel een bee-j-
al te duidelijk in de kaart zien
Daar bg vooruit wist, dat het amendement
Troelstra door de Kamer verworpen zou *or
don, ried hg de heeron van de uiterste linker
zjjdo aan, maar vast voor het amendement-
Van Dedem te stemmen
Dat was natuurlijk te kinderlgk naif om d<m
heer Troelstra in den val te laten loop'-n
Met de overige linkerzijde stemde hg en zij'
partg dan ook tégen het amendement-Van
em, waardoor het 10 opoenten-voorste'
werd aangenomen. Het amendement-Troelstra
werd vervolgens met 85 tegen 8 stemmen ver
worpen, waarna met algemeene stemmen hei
geheele art. 1 der Middelenwet werd aan
genomen.
Deze versterking der middelen, heden nog
met zeer voel klem en op de bekonde gronden
dooi den Miniatei van financiën en dooi den
heer Pieraon aanbevolen, zal slechts een «tjj
deljjke" maatregel zgn.
HoogetenB voor «een, twee jaar," zeide de
heer De Meester.
Dat gaf dan ook den doorslag bg de Vry-
zinnig-demooraten, die op uitstel hadden aan
gedrongen, maar gezwicht waren voor de
verklaring der Regeering, dat zg zich bg een
verwerping niet verantwoord aohtte, met
andere woorden dat er een kabinetsquaesiie
uit kon groeien.
Nadat de Katner nog mi Meglink uit Zwolle
tot opvolger van mr Schepel als commies
griffier had benoemd, is zg tot Februari op
re^es gegaan.
zgn dus de begrootingsdebatten
geëindigd, die dit jaar alweer bewezen hebben,
dat een verandering in de wgze, waarop de
Kamer hare werkzaamheden regelt, dringend
noodzakelijk ie. Gaat het zoo door, als thans
het geval is, dan wordt de toestand onhoudbaar.
Er dient dan ook wgziging gebracht te
worden èn in de veel prat er èn in het laat
beginnen met de behandeling der begrootings
wetten, waardoor er elk jaar meer avondzit
tingen bg komen, zoodat er op het laatst geen
sprake meer is van oen ernstige, degelijke
behandeling der onderwerpen.
De leden gunnen elkander dan ten slotte geen
minuut meer, want iedereen wil naar huis en
men krjjgt dan van achter de groene tafel
antwoorden te hooren als Yrjjdagavond jl.van
Minister Kraus, die vertelde, dat hg het wel
eens kalm en rustig in de Handelingen zoo
nalezen 1
Nu is dat alles heel aardig en gezien de
veelpraterjj een zeker afdoend middel om de
debatten te bekorten. MaaT aan den anderen
kant tooh eigenlijk een ongepaste wgze van
doen. Daarom hoe eerder hierin verandering
wordt gebracht, des te vruohtdragender zullen
de discussies zgn, die nu vooral in de laatste
dagen telken jare meer en meer in het zand
erloopen.
Het is èn voor de regeerirg èn voor de
Kamer èn niet 'het minst voor de pers een
onhoudbare toestand geworden.
Kameroverzicht
Zitting van Zaterdag.
De laatste zitting van dit begrootingBjaar
as grootendeels gewgd aan het voorstel der
Regeering om]10 opcenten op de vermogens- en
bedrijfsbelasting te heffen.
De discussie, hierover gevoerd, zat vol »hooge
politiek", maar hoe handig de heer Heemskerk
ook manoeuvreerde om de Sooiaal demooraten
de Yrgsinnig-democraten tegen de Regeering
uit te spelen, ten slotte werd met 47 tegen
44 stemmen zuiver links tegen reohts
het pleit ten gunste van het Kabinet beslist.
De heeren Troelstra en Trenb lieten zich niet
door het zoet gefluit van den vogelaar Heems
kerk verschalken.
Vogelaar Heemskerk heelt anders wel zgn
best gedaan.
Door den heer Van Dodem was namens
rechterzijde een amendement ingediend om de
10 opcenten uit de Middelenwet te lichten
door den heer Troelstra een amendement om
de 10 opcenten op de bedrijfsbelasting ovorte
brengen naar de vermogensbelasting, dus 20
opcenten op de vermogensbelasting te leggen.
Het «kapitaal" zou dan, meende hg, i
beter getroffen worden dan door een gecombi
neerde opoenten-verhooging van vermogens- en
bedrijfsbelasting. Het amendement werd dan ook
aangekondigd en verdedigd als «zeer princi-
ons, eiland-bewonors, J pieop\ 200 tuBschen de regels door gaf de
wel eens smachtend uitroepen„O, znster hoofdman der Sociaal-democraten te verstaan.
Anna 1 Ziet gij nog niets komen dat, als de Kamer zgn amendement verwierp,
KORTE MEDEDEELINGEN
VERGADERINGEN.
Zondag en Maandag werd te Zaandam het
jaarljjksch congres gehouden van den Ntder-
landschen Scheeps- en Buotwerkersbond
De voorzitter, de heer K. Prins van Zaan-
,m, deelde in zgn openingsrede mede dat de
organisatie met 200 leden is vooruitgegaan
Uit het jaarverslag van den seoretaris bleek
m., dat de verplaatsing van den zetel van
den Bond naar Rotterdam niet aan de ver
wachting heeit beantwoord. Behalve dat
afdeelingen Amsterdam en Zaandam niet voor
uitgingen, bleef de uitbreiding van de afdeeling
Rotterdam, waarop men gehoopt had, achter
wege.
De dokarbeiders te Middelburg scheidden
zich in het afgeloopen jaar van den Bond ai.
Het totaal aantal leden bedroeg in Januari
1166, in Ootober 1454.
In het verslag wordt de wensoheljjkbeid
titgesproken tot het Btichten van een nationale
federatie van transportarbeiders.
De rekening van den penningmeester sluit
in ontvangst on uitgaat tot een bedrag
f 5136.01'er is een batig saldo van i 430.58
Besloten werd het volgende congres te
houden te Rotterdam, en na eenige discussie
werden de Kerstdagen voor dat congreB aan
gewezen, terw&l in het Hoofdbestuur werden
benoemd de heeren G. W. van Engelen te Am
sterdam, M. Lensen en G. Hoebe te Rotterdam,
en G. Schaap te Zaandam;
Op een Tweeden Kerstdag te Amsterdam
door hengelaars uit verschillende deelen
het land gehouden vergadering is het ontwerp
vissohergwet nogmaals besproken.
Door den heer Maa», voorzitter van den
Nationalen Bond van Hengelaarswerd er op
gewezen dat, wordt deze wet ongewjjzigd aan
genomen, de eeuwen oude hengelrechten wor
den vernietigd, en meer dan 100 000 burgers
afhankelijk worden van een paar honderd pach
ters, die misbruik zullen maken van den vor-
koop van vergunningsbiljetten.
Hg baalde daarvan nu reeds een klein
staaltje aan.
Door een pachter van een vischwater was
L aan 300 hengelaars een vischwater aange
boden a raison van t 1 per billet. Hg vraagt
alzoo f 300 voor een water, dat hg zelf met
netten afvischt, en waarvoor hg niet meer dan
f 100 pacht betaalt
Daarom moet art. 16 van het ontwerp in
overeenstemming gebracht worden met de be
palingen der oude wet.
Na breedvoerige beraadslagingen werd be
sloten een adres te zenden aan de Tweede
Kamer, waarin op de noodzakelijkheid van
handhaving der rechten vau den hengelaar
gewezen wordt.
Oost-IncLië.
De jongste mail brengt berichten tot 28
November.
Na de laatste telegraphische tijdingen valt
nit de gebruikelijke overzichten weinig
belangrjjks of nieuws te putten.
In het Soer. Hbld komt een uitvoerig soh'jj-
ven voor omtrent de gruwelijke slavernij op
Flores.
Die stakkers wirdeu gewoonlijk in de bos-
suhen gevangen of gestroopt en meeBtal, wan
neer z(j bg gezinnen van 2 k 3 personen hunne
ladanga be werken, of waar zg in kleine neder-
lettingen bijeenwonen, door roovers overvallen.
De vrouwen worden van de mannen geaohei-
den cn de kinderen van de ouders. Fluks
worden ze met een ruw eind touw vastge
bonden, één touw aan den hals, één onder de
oksels en één om de heupendozo drie einden
werden op den rug tot een knoop vastgemaakt,
waaraan weer een lang eind touw wordt be
vestigd om aan een boom of een huis, precies
als een weerspannig wild dier, vast te maken.
Zorgvuldig wordt gewaakt dat de lieden niet
kunnen wegloopen. Tegen den avond worden
z|j, die pas gevangen zgn, nog steviger gebon
den. De beide handen worden dan aan elkaar
vastgebonden, soms ook de voeten tevens.
Dikwijls zgn de menschenroovers voorzien van
een houten blok, vraarin de handen worden
geslotendozen gaan door twee daarvoor ge
maakte gaten in het blok tegen elkaar in
wordt een stuk hout over het mid-
mid gelegd, waaraan nu een touw wordt
astgemaakt. De handen blijven er stjjf in
zitten tot den volgenden morgen. De voeding
voor de arme stumpers bestaat uitsluitend uit
djagong; rijst wordt hoogst zelden verstrekt.
74 krijgen 2 maal daags 2 tot 3 stuks djagongs.
Dezen worden gepoft gegeten, sonder b|jge-
reohten. BJj sommige rgke meesters wordt
toegestaan, de djagongs, alvorens ze te koken,
eerst te stampen, maar dan wordt het beste
gedeelte (de groote korrels) voor de meesters
bewaard en de rest met het vuil wordt voor
de slaven tot brei gekookt De gevolgen van
deze erbarmelijke voeding zgn duidelijk zicht
baar de Blaven gelijken wandelende geraamten.
Wat hun kleedingbetreft, gewoonlijk hebben
zg slechts een sarong om het lichaam te dek
ken de mannen hebben nog een hoofddoek
de vrouwen dragen] nooit een baadje, ten
minste zoolang zg niet een goeden meester
hebben gevonden.
Flores ïb zonder twijfel de bakermat van
den slavenhandel. Van daar gaan zg den Indi-
schen archipel in, worden langs de kust ver
voerd met prauwen of sampangs door de orangs
Badjolaut. Deze verhandelen de slaven eerst
onder elkaar op die eilanden, terwijl de tweede
hand ze verder brengt of aan Makassaren en
Boegineezen verkoopt, die ze weer verder ver
voeren, daar zg grooter prauwen bezitten.
Van oen krachtigen slaaf is de koopprijs van
f 75 tot f 100. Meestal zgn zulke lieden gewild.
Voor een slavin, die nog vrjj jong is, vooral
die nog kinderen het leven kan schenken, is
de pijjs vastgesteld op f 100anders zgn do
vrouwen minder gewild. De kinderen worden
beschouwd als een aanwinst, die weer haar
geld waard zgnjongens of meisjes van 8 tot
12 jaren gaan grif van de hand tegen f50 a f55
Ook jongere kinderen, nauwelijks 6 jaren
tellend, heb ik voor f50 zien verkoopen.
Door den verkooper wordt meestal een winst
van t 85 gemaakt.
Volgens het Ster. Hbld. wordt tegen dezen
gruwelgken handel door het gouvernement van
Nederlandsoh-Indië nietB gedaan. H«t westelgk
gedeelte van Flores behoort tot het gebied
van den vorst} van Bima, met wien wjj een
contract gesloten hebben, doch van uitoefe
ning van gezag is ternauwernood Bprake. Er
heerscht op Flores regeeringloosheid in den
zuiversten vorm. Do inlandsche bestuurder#
