MIDDELBURGSCHE COURANT.
y
Woensdag k jd 27 December.
Uit Stad en Provincie,
N°. 30i». 148' Jaargang. 1908.
Deze oonrant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. yj? Adrertentiën10 oont per regel. Bjj abonnement tool lager. Geboorte-, dood- en
Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp., f2. all® andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.60; elke regel moei
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. 10 cent, Reclames 40 cenfi.per regel. Grooto lottera naar de plaats, die zij innemen.
THERMOMETER EN VERWACHTING. ^-VTot do plaatsing van advortentiën en roolamos, niet afkomstig ait Zeeland, botroflende
26 Deo. 8 n. vm 33 ar.. 12 n. 32 gr., av. 4 n. gr. F. Verwaoht: niet ontvangen. Handel, Njjvorlieid en Geldwozei, is uitilaitend goreohtigd hot Algemeen Adnrt*ntle.Bsrsaa
db LA HAR An., H.I. Vawbargnal 866, Ansittidam.
Vrede op aarde!
Het was in het jaar 1870.
Wij herinneren ons nog good den ontzet-
tenden strijd, die toen gestreden werd tus-
schen Duitschland en Frankrijk.
De Duitschers lagen voor Parijs en zij
vierden daar hun Kerstfeest.
Droeve parodie op het „Vrede op aarde",
die veldslagen met hunne verschrikkelijke
gevolgen, hunne ontelbare dooden, hunne
mitrailleuses, die wonderen zouden verrichten
maar het niet deden en de neerlagen der
Franschen niet konden beletteD.
Die oorlog met zijne belegeringen van
Metz en van de Fransohe hoofdstad, wier
treurig lot in die dagen niemand had durven
verwachten.
Zou men haar die schande durven aan
doen? vroeg men zich te voren af.
En toch geschiedde het.
Nog erger, de vijand deed triomfantelijk
zijn intocht binnen hare straten; Duitsch-
land's keizer reed met zijn staf door de
Are de triomphe.
Welk een ellende bracht ook die oorlog,
spottend met allo beginselen van humaniteit,
alleen wonden heelend wanneer zij geslagen
waren. Die oorlog, toonond de onmacht
van het Christendom om de Christenen
te weerhouden zulk onmonsohelijk werk
te verrichten.
En Simon Gorter, wienB journalistieke
loopbaan slechts kort hoeft geduurd, sohreef
toen een van die kernachtige hoofdartikelen,
waarin hij een meesier was, en vroeg:
„Mijne vrienden, als op den Kerstmorgen
©Ter de bevroren velden"er heerschte toen
zoo'n strenge vorst en de troepen hadden
daarvan veel te lijden „van torenklok
tot torenklok de boodschap klinkt het door
alle Christenen als Kerstboodschap erkende
„Vrede op Aarde", zullen wij den moed
hebben daarmee in te stemmen, döj kracht
om daarbij nog eens blij en warm om 't
hart te worden?"
Het moest zoo anders zijn 1
Vooral in die eeuw, die alle dingen zoo
goed wist, omdat zij alles onderzocht en
veel ontdekte, had men elkaar beter van
aangezicht tot aangezicht moeten aanschou
wen en vragen of niet alle menschen wa
ren van tamelijk gelijke bewegingen en of
er, welbeschouwd, zooveel reden was om
elkander met een bajonet te lijf te gaan.
En toch, het was ijzingwekkend hoeveel
bloedige oorlogen juist die eeuw in de
laatste twintig jaar had beleefd.
In vroeger eeuwen braoht de winter rust
in 1870 niet en in onze jonge eeuw evenmin.
Steeds worden allerlei booze driften onder
bescherming van den oorlog ontketend,
hooggeplaatste hebzucht, die de kans schoon
ziet en niet schromen zou voor 30 zilver
lingen nog een ander jaar van onrust en
ellende eraan toe te voegen hoogmoed,
die danken zou voor den vrede, maar als
het wat zelfverloochening kosten moest,
geen vrede op aarde wil.
Vijf en dertig jaaT zijn voorbij.
"Weer luidden de Kerstklokken weer werd
er gepredikt en gesproken over het „Vrede
op aarde".
Is er veel veranderd, verbeterd, meer
overeenkomstig de hoogo roeping van den
mensch
Wie durft het beweren?
Pas is de oorlogsfakkel uitgedoofd en de
gloed er van valt nog waar te nemen.
Een oorlog hooft gewoed, vreeBelijker
dan ooit; alleen, dank zij den nieuwsten
uitvindingen, spoediger wat meer menschen-
levens opeiachend.
Overal haast houdt men de lont bij het
buskruit, ieder voor zich bevreesd dat het
ontbranden zal.
Niemand zou daarvan de verantwoorde
lijkheid willen dragon, on ieder zon, als
het zoover eens kwam, zich haasten den
ander de Bohuld te geven.
En onder het KorBtklokgolui klinkt in
het Russische rjjk de noodkreet van een
verdrukt volk, dat zich ontworstelen wil
aan tyrannie en despotisme.
De gruwelen, de vervolgingen, die daar
zijn gepleegd, ze zijn een bron van smart
voor elk waarachtig christen, voor elk
waaraohtig mensch.
En tochde poging die in het groote
Rusland wordt aangewend om zich te-be
vrijden van geestelijke dwingelandijwaar
door men een eind wil maken aan de onduld
bare macht van de mannen die hun nood-
lottigen invloed, waaraan ook de jongste
oorlog was te wijten, met hand en tand
vasthouden, en die het volk willen knech
ten die poging is gelijk aan het Btreven
van Hem, aan wiens geboorte het Kerst
feest doet denken en die eenmaal zelf
opkwam voor geesteljjke vrijmaking en voor
de rechten en de vrijheden des volks.
Hij sprak bij voorkeur tot de verdrukten,
tot de bezwaarden, tot de armen.
De schilderij van den Bergen-op-Zoomer
Willem van Dordt De Christus, sprekende
tot het volk van dezen tijd is zoo'n heerlijk
beeld, even schoon gedacht als fraai uit
gevoerd.
Eigen Haard geeft dani'van in zijn jongste
nommer eene afbeelding.
Wat is de gelaatsuitdrukking bij al de
daarop voorkomende figuren duidelijk spre
kend „Uit de oogen, uit de gebogen ge
stalten, uit de bevendo handen lees ik"
zoo zegt Jer° do Vries in zijn lezenswaardig
bijschrift, „ganscho geschiedenissen van ver
nedering, van gehoorzaamheid, van vrees,
van opoffering voor kind of moedor. Zoo
zij zonden hebben, wat wonder? En wat
klagen degenon, die het aanzien en niet
beter zijn
Zoo staan zij hier op de schilderijvolk
met zijn deugden en ondeugden, menschen,
die weinig keus of wil hebben, die gecom
mandeerd worden, do zorg geteekend op
aller gelaat, do rimpels in het voorhoofd,
de oude vader die naar zijn eind wenscht,
de ondo moeder, die haar leven lang getobt
heeft om beide einden tot elkander te
brengen, van oud nieuw maakte en andere
wonderen deed. Zij vertegenwoordigen wat
arm en gering is naar do wereld, zij hebben
niet te zeggen, zij loopon geen gevaar hun
afgod te maken van hun geld en trotsch
het hoofd op te steken. Zij kunnen los
barsten, een Bastille bestormen, een stad
plunderen, landheeren belegeren, staken, de
straten onveilig maken, opstaan met ge
tergde zielen, straks, als hot evenwicht
hersteld is, zullen zij onder nieuwe wetten,
geduldig en in eenvoud huns weegs gaan,
arbeidend om hun brood, met dezelfde
trek van zorg op het gelaat, en de oude
nederigheid. En zoo zijn zij 't beeld van
wat in alle vormen, die gij wilt, nederig
is in de wereld en eenvoudig.
De Christus tot hot volk sprekend I Wat
zegt hij? Niet dat zij Roomsch of Hervormd
of Gereformeerd moeten zijn de Christus
kent alleen het menschenhart en sprak tot
Joden niet, dat zij straks de wereld
moeten of zullen winnenniet, dat de ar
moede een instelling des Hemels is. Noch
het een, noch het ander."
Tot allen die daar luisteren komt één
stem, één en dezelfde zachte Btem, die
spreekt van geloof en van liefde, van roeping
en trouw, van moed en van vrede, van hoop
en leven l"
Maar toch ook van hervorming, zooals
een priester Gapon in Rnsland deed en
voortgaat te doen.
Zoolang de tyrannic bestaat, kan er en
mag er geen vrede zijn; zal er strijd blijven.
Dat is de eisch dor noodzakelijkheid.
Maar de strijd kon anders, kon met
geestelijke wapenen gevoerd worden.
Helaas! dat ligt nog in de verre toe
komst.
En wij vervolgden de lectuur van Simon
Gorter's opstel uit den bundel Een jaar
levens voor dc dagbladpers.
Wij lazen zijne bemoedigende woorden
en wij bieden zo onzen lezers aan als een
echo uit vervlogen tijden maar nog op hot
heden zoo juist van toepassing
„Voorwaarde lust kan bijwijlen sterk
genoeg worden om hot hoofd in moede
loosheid in de handen te verbergen, of in
wrevel Kerstdag on Kerstboodschap uit zijn
gedachten te verbannen verreweg en
zijne ziel te belovengij zult voortaan niet
meer bedrogen worden door schoone klan
ken en ijdele begoochelingen Gij zult
voortaan do wereld nemon zooals zij is on
dat zal uw al zijn
Maar wat dan? Die droevige keus is
gemakkelijk gonoegvelen hebben haar
gedaan en zjjn er niet boter, niet gelukkiger
en niet beminnelijker op geworden.
't Is de konze niet der moedeloosheid
enkel, ook van de zwakheid
Moeten wij dan hot schip overlaten aan
de oproerige bemanning?
Staat dan do zaak dor menschheid en
van hare gehoopte gedaanteverwisseling in
een heilig Godsrijk zoo wanhopig? Is
al het lijden en strijden voor dat onzicht
bare good, die ontastbare toekomst, plotse
ling zoo dwaas, onzinnig en onvruchtbaar
gebleken, dat wij voortaan, zonder protest,
het wereldlijk en geestelijk goed dezer wereld
mogen overlaten aan deze drie begeerten
hebben, hoerechen, genieten;
aan den eersten den besten dio met hand
of tand of slimheid of driestheid of goed
geluk, machtiger dan zijne buren, hun den
voet op den nok zet; dat wij hem dit niet
alleen niet beletten, maar onder't gejuich
zalig de bezitters en do machtigenhefti
gelijk geven ook?
Dat ïb niet zoodat kan niet zijn l"
Wij moeten strijden.
Elke oorlog, elke strijd brengt ons nader
tot het doell
„Wij hebben immerB ook niet geleerd,
dat de vrede zon komen zonder strijd?
De strijd is er, maar ook de voorteekenen
des vTedes.
De stem der volkeren verheft zich en
straks zal zij tegen den oorlog weêrklinkenj
hol en diep als 't gebrul van den Koning
des woudB.
Daar is nog nooit een Kerstfeest ge
weest, waarop zoo diep als juist thans,
evenals in 1870 en in 1904, de harten der
menschen van afschuw voor den oorlog
trilden.
Dat is de geest van don Vredevorst
die overwinnen zal.
Daarom mot zwaarder of lichter hart
aangeheven „Vrede op aarde I"
Dat blijft de leus.
Beginnen wij alvast met vrede in ons
geweten, vrede in huis, vrede met onzen
buurman."
Middelburg 26 December.
TWEEDE HAMER.
In de Zaterdag gehouden zitting heeft nog
de benoeming plaats gehad van een commies
griffier der Kamer.
Bjj eeTBte stemming werd de volstrekte meer
derheid niet verkregen. Van de 86 stemmen
vereenigden zich 34 op den heer mr R. J: K
M. de Reróe tot Babberich en 23 op den heer
mr J. G. Meilink, terwjjl de overige stemmen
over verschillende personen verdeeld waren.
Bjj tweede stemming werd benoemd de heer
Mr. J. G. Meilink, hoofd-commies ter pro-
vinoiale griffie van Overjjssel te Zwolle, met
55 van de 84 stemmen.
De heer De Renée tot Babberich had er 19.
Door den heer Van der Vlugt werd de vol
gende motie ingediend
»De Kamer, van oordeel dat de regeering zoo
spoedig mogeljjk behoort gebruik te maken
van de openstaande gelegenheid om Nederland
te doen toetreden tot de Berner-conventie,
gaat over tot de orde van den dag."
Deze motie zal later worden behandeld.
Na regeling der werkzaamheden is de Kamer
op reoes gegaan.
BENOEMINGEN, ENÏ
Bg kon. besluit:
is benoemd tot ambtenaar van het O. M. bjj
de kantongerechten in het arr. Dordrecht, ter
standplaats Dordreobt, mr H. Heuvelink, thans
kantonr.-plaatsv. te Amsterdam, advocaat en
proonrenr aldaar;
zjjn benoemdtot griffier bjj het kantongo-
reoht te Doesburg mr W. G. Del Baere, thans
griffier bjj het kantongerecht te Goor, sn tot
griffier bjj het kantongerecht te Goor mr J. E.
Koning, thans griffier by het kantongerecht te
Bols ward
is het besluit van den raad der gemeente
Amsterdam, waarby dr D. van Embden is
benoemd tot gewoon lioogleeraar aan do Geraecn-
tolgko Universiteit te Amsterdam, bekrachtigd
is benoemd tot lid van de Centrale Com
missie voor de Statistiek A. S. Talma, lid van
de Tweede kamer te 's-Gravenhage
iB aan den kap.-luit. t./z. P. Soholten, wegen»
lang'lurigen dienst, eervol ontslag uit den zee
dienst vorleend, onder toekenning van pensioi n,
is de kap.-luit. t./z G. P. van Hecking
Colenbrander bevorderd tot kap. t /z.
is, op zjjao aanvrage, eervol ontheven ui'
zgn betrekking als directeur van den Hoofd
cursus de luit.-kol. H. A. J. A. Timmerman
van den Btaf der int., en zulks onder gelgk-
tgdige overplaatsing bg het 6de reg. inf;
is benoemd tot directeur van den Hoofdcur
sus, de luit.-kol. R- H. Luber, van het 6de
reg. inf., en zulks onder geljjktydige over
plaatsing bjj den s'at van het wapen.
Door het gerechtshof te Arnhem is, ter ver
vulling eener vacature van raadsheer in dat
college, epgemnakt do navolgende alphabelieche
lgst van aanbovel ng: mr H. Hesse, mr G. T.
J. do Jongb, jhr mr W. E. Th. M. van der
Does do Willeboie, rechters in de arr.-rechtbank
te Winschoten, Rotterdam en Arnhem.
Aan G. A. Brender a Brandis is, op verzoek,
eervol ontslag verleend als assistent voor de
analytische scheikunde aan de Technische
Hoogasohool t« Drift, en is, voor het Ijjdvak
van 1 Jan. tot en met 31 Aug. 1906, benoemd
als zoodanig R. A. Weerman, technoloog te
Leiden.
Zondagmiddag werd in de kleine zasl
van het Schuttershof alhier vanwege het
Hoogerhuis-oomité een openbare protest-mee
ting gehouden tegen de klasae-justitie.
De zaal was geheel gevuld en velen, die
opgekomen waren, moesten teleurgesteld terug-
keoren wjjl er geen plaats meer beschikbaar was.
Het woord werd gevoerd door Wiebren en
Keimpe Hoogorhuis, die door J. L. A de
Lange aan hun hoorders werden voorgesteld.
Het mannenkoor Zingen en Strijden uit Vlis-
singen verleende zjjn medewerking.
Aan het eind dor bgeenbomst werd gecol-
leoteerd voor het Hoogerhuis-comité, voor de
anti-militairistisohe en de anarchistisohe pro
paganda.
Het was zoo sohryft men ons reeds
de achtBte openbare uitvoering van het fanfa-
rengezelsohap Voorwaarts te Koudekerk e,
die de getrouwe bezoekers van dergelgke ge
zellige bgeenkomsten Vrgdagavond in de
openbare school deed bgeenkomsn. De aan
wezigen zullen zich den gang er heen zeker
niet beklaagd hebben; er was bepaald op mu
zikaal gebied te genieten.
Naast de meer ernstige nummers trok bij
zonder Le 1orgeron du village de aandacht; daarin
word bg de muziek gezongen, gefloten en zelfs
op het aambeeld geslagen dergelgke stukken
vinden altgd een dankbaar gehoor. Dit nom
mer moest ook nu herhaald worden.
Zooals gebruikelgb, heette vóór de uitvoering
de voorzitter de aanwezigen welkomdaarbg
deelde hg, zooals meestal, een en ander mede
over de lotgevallen der Yerceniging in het af-
geloopen jaar. Het eigenaardige dezer toespraak
zat hom ditmaal minder in den inhoud van
het gesprokene dan wel in den persoon, die
het deed. Het was nl. weer de heer J. Contant,
die als voorzitter fungeerde; hg trad weer als
zoodanig op na een tgd van rust, dien hy had
genoten, nadat hg gemeend had het gezelschap
niet meer als president te moeten dienen
zjjn geschiktheid voor die tunotie werd echter
zoo algemeen erkend, dat hg op herhaald ver
zoek den voorzitterehamer weer heeft opge
nomen.
Dat hy dien nog lang moge big ven voeren 1
Te Domburg hield Zaterdagavond voor
een vrg talrgk en aandachtig publiek de heer
Herman Sngders een voordracht over de Fran
sohe Revolutie, vorduideljjkt door mooie licht
beelden.
Spreker ging in vogelvlucht oorzaken, be
loop en gevolgen dier Revolutie na en gaf ten
slotte als middel ter voorkoming van zulk een
ernBtige beweging aan het nemen van regee-
ring8beBluiten in verband met de biliyke
eischen des volks.
De voorzitter, de hoer Van Voorthuyaen,
dankte den spreker voor zgn hoogst aange
name en nuttige voordracht, waarvoor de
aanwezigen zich heel dankbaar toonden.
Door den raad te V e e r e is tot regent
van het Godshuis benoemd, in de vacature J.
de Bree, de heer H. Gideonse.
De aldaar benoemde brievengaarder A. J.
Venteville is postbode voor Vrouwepolder en
niet voor Veere.
In de plaats van den tegenwoordigen
brugwaohter aan de spoorwegbrug bg A r n e-
maiden, Bekkers, die eerstdaags wordt
geponsionoord, is als zoodanig benoemd J.
I'ioterso, thans brugkneoht te Vlake en in
diens plaats M. Megaard te Schore.
Maandagavond heeft de afdeoling Zuid
en Nooid-Beveland van den Ned. Bond
van Posten Telegraaf ambtenaren in het Slot
Ostende te Goes het tienjarig bestaan feeste-
lgk gevierd.
Te Hansweert kwam Maandag met
belangrjjke averg aan het Duitscbe sleepschip
Bader.ia 27, schipper Adler. Het was op de
Oostersohelde aangevaren door de stoomboot
1 elegraaj 1II.
Zaterdag namiddag kwamen de jnstitio
nit Middelburg en ambtenaren van het pm-kot
van Gent te Koewacht aan, in verband
met de zaak van den van de verwonding van
R van M. verdachte.
De Nederlandsche en Belgische getuigen wer
den, juist op de grens, gehoord.
De verdachte ontkende en wierp de schuld
op G. V., te Koewacht.
De verwonde kon, uithoofde van den toestand,
waarin hg verkeerde, niet gehoord worden.
Er was heel wat volk op de been.
Dit i9 nog medegedeeld in de tweede editie
van ons vorig nommer.
Te Breskens worden pogingen aan
gewend om de gemeente aangesloten te kry'gen
met het intercommunaal telephoonnet. Enkele
ingezetenen en het kantoor der provinoiale
boot zullen zich aansluiten.
De heer J. van Lugck, thans brievenbe
steller aldaar, is tegen 1 Jan. benoemd tot
conducteur bjj de brievenmalen op de stoom
tram Breskens— Maldeghem.
ONDERWIJS.
De heer K. Jasperse, leeraar aan de zee
vaartschool te Vlissingen, slaagde te
'g Gravenhage voor zeevaartkunde M. O.
Dit ii reeds medegedeeld in een deel der op
laag van ons vorig nommer.
De heer C. Lauret, hoofd der O. L. school
te Overslag, die, zooals gemeld, by enkele
candidaatatelling gekozen werd tot lid van het
hoofdbestnnr van den Roomsch Katholieken
Onderwyzersbond in het Bisdom Breda, ves
tigde indertyd, toen dr Kuyper zgn onderwgs-
novolle indiende, de aandacht op de regeling
der wachtgelden in België en streed met woord
on pen geestdriftig voor de verbetering der
wachtgelden bg ons te lande.
Te Gent is gepromoveerd tot doctor in
de genees-, heel- en verloBkande de heer J.
C. M. Hartman to Z a a m s 1 a g.
De collecte voor de Scholen met den
Bgbel bracht op teBorBsele (giften) i 27.40,
Groede met Breskens f 86 70, Oosterland met
Kapelle, Ouwerkerk, Vianen en Sir Jansland
(G. K f 13.15, en te Neuzen t 179.43
Te Haarlem slaagde voor het examen in
handenarbeid, aideeling karton- en kleiarbeid,
mej. J. I. Bouwense van Middelburg, thans
onderwyzeres te Rotterdam.
LETTEREN EN KUNST.
De tentoonstelling van het Breviarium
Grimani, die door de Vereeniging Voor de kumt
op de bovenzaal van Sl Joris alhier wordt
gehonden, trekt een druk en belangstellend
bezoek. Zooals men weet, blgft de tentoon
stelling geopend tot en met Zaterdag a.s.
By de Erven Tyi te Zwolle verscheen
een praotisch boekje: Beknopt overzicht der Kin
derwetten en van de daardoor in onze wetgeving
gébrachte teyzigingen, door J. van der Borgh,
candidaatnotaris.
Dit ïykt ons een zeer bruikbaar werkje, vooral
nuttig voor ouders en voogden, burgemeesters,
ambtenaren van den burgeriyken stand, ver-
oonigingen, stichtingen en instellingen van
weldadigheid, en allen die met die wetten iets
te maken hebben. De prgs is zeer billgk
sleohts 25 eent.
Mot den sanvang van den nieuwen jaar
gang zal de heer F. M. Wibaut optreden als
mede-redacteur van De Kroniek.
Louis Bouwmeester in Indië.
Het Advertentieblad van Atjéh en onderhoorig-
heden meldt onder het opschrift: Haarlemsch
Tooneel te Kota-Radja o.m.
Bouwmeester kan tevreden zyn over de wèl
verdiende belangstelling, hier ondervonden. Een
zoo drnk bezoek, dat ieder, die hier personen
en toestanden kent, vol verbazing in die volle
zaal keek. En elkon avond opnieuw werd onze
eerste aoteur verrast met bloemen. Ook werden,
na meerdere kennismaking en waardeering,
de dames en overige heeren niet vergeten.
Waar men ze vandaan haalde de hoeveelheden
in zoo versohillende Boorten, is mede een
Kota-Radja'soh raadsel. Laten we hopen, dat
deze bloemenhulde de maatstaf is geweest onzer
waardeering van het genotenelaten we
