MIDDELBURGSCH! COURANT. Woensdag 20 December. Uit Stad en Provincie. N". 300. 148" Jaargang. 1908. Dcxe courant verschijnt dagelijks, irct uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg els voor allo plaatsen in Nederland franoo pp., 2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. THEBNOMEieB KR VERWACHTING. 19 Dec. 8 o. Tm 38 gr., 12n. 39 gr., av. 4 n. 42 gr. F. Verwacht: toenemende tot krachtigo daarna afnemende Z.W, tot W. wind, igdolgk opklarend wcC-r, waarschgnlgk regen, zachter temperatuur. Advertontiën20 oont por regel. Bij abonnement veol Iagor. Geboorte-, dood- in allo andoro familioboriobton on Dankbotuigingon van 1—7 regels 1.50; elke regel moei 20 oent, Roolamon 40 oont'por regol. Grooto lettors naar do plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertontiën en roolamos, mot afkomstig ait Zeeland, betreffende Handel, Ngvorhoid en G'ldwoxoe, is uitsluitond goroohtigd het Algnuieen Advarioutfe-Barono A. DB LA KAB AM., S.M. V«»rbargwal 306, Amstsrdna. Middelburg 19 December. Kameroverzicht Zitting van Maandagmiddag. Voor een Kamerlid is aan Minister Kink voorloopig nog geen eer te behalen. Z. Ex. laat zich niet gemakkelgk uit tgn tent lokken, •n als hg er uit te voorschgn komt, dan nog is zgn antwoord gewoonlgk van dien aard, dat het vragend Kamerlid wat men noemtvan een koude kermis thuis komt. In den regel is de zaak »in stadie", zal hg «overwegen", met deskundigen «raadplegen", ot wel komt hg er rond voor uit, dat zgn ministerieel leven ■og te kort is geweest om over de zaak reeds «een gevestigde overtuiging" te hebben. Vooral waar het detail-zaken, die niet van principieel gewioht zgn, geldt, is de Minister gul met antwoorden van dergelgke strekking, die laten wg dit erbg voegen hem. tot eere strekken. Bet is niet te vergen dat vier maanden ministerschap van iemand een alwe tend persoon maken. Wel komt dikwgls het verstand met het ambt, maar zoo vlug toch niet. Ook in do zitting van heden namiddag nam Z.Ex. «goede nota" van de opmerkingen en wemchen der verschillende sprekers betreffende het «lager onderwgs". De heer Van Wicben wilde het schooltoe zicht verbeterd en verscherpt zien. Speciaal de toelagen aan de nrrondissementB-schoolop- zieners verhoogen en zorgen dat deze ambte naren «een zedelgk overwicht" op de onder- wgzers zouden hebben. Dit werd alles netjes voorgelezen van pa piertjes, die de spreker listig achter een groot vel papier verborgen hield, zoodat het allen ■obgn had alsof het zoo maar voor de vuist wsrd uitgesproken. Maar de heer Lieftinck liet zich niet bedotten en kwam eensnaderbg om te kg ken, waarop hg zoo'n mooi gezicht zette, dat de heeren in des sprekers omgeving een pleizier hadden voor zes. Het was dan ook maar boerenbedrog, want ook ditmaal kon de voortreffelgke Van Wiohen weder gerust zeggenmgn spreken is lezen, gelgk de kin deren spelen en leeren verwisselen. Minister Bink zou de zaak «overwegen". Dito-dito verging het baron Van Wgnbergen, die schoolspaarbanken wilde opriohten. Hg gelooide daardoor de «snoepzuoht" te kunnen tegen gaan. Z. Ex. zal het plan «in studie" nemen. De heeren Ter Laan en Ketelaar hielden hun jaarlgksohe onderwgsspeeoh, waarin zg ditmaal liobtelfik aanspoorden tot scherper toezicht op de bgzondere scholen, na dezo scholen ingevolge de wet-Kuyper ook hooger subsidie krggen. De Minister wilde dien weg eohter niet op en geen heropening van den echoolatrgd uitlokken. H» zou de wet-Kuyper totaal uitvoeren en verder geen nieuws. En wat de werking van da leerpliohtwet betrof, meer in het bgzonder door den heer Lieftinck besproken, was hg bereid om den administratieven romslomp te vereenvoudigen, maar het groote kwaad stak eohter volgens hem in de langzaamheid der procederen. Om dat te verhelpen waseveawel wetswgziging noodig, en daarmee moesten de heeren een beetje gednld hebben. Bg de qiaestie van den «aftrek", dooT de heeren De Waal Malefgt en Van Veen ter sprake gebracht, bleek de Minister van meening, dat het der gemeenten vrg stond uit de wet-Kuyper zooveel te halen als mo- gilgk was. De «politiek" wilde hg er geheel buiten laten, zoodat de heer Van Veen, die de politiek er wel had ingehaald met de bewe ring, dat de wet-Kuyper op die manier 31/, millioen, instede van 2'/3 millioen, zou kunnen kosten, er maar aleoht afkwam. Indien er een minister in het kabinet-Do Meester «verzoeningsgezind" is, is het Minister Rink. De voorzitter kondigde bg de opening der zitting aan, dat, als middag en avondzittingeb, niet voldoende waren om de disouBiies vóór Kerstmis te doen eindigen, er tot in den nacht zou vergaderd worden. Dat is dns een alleraardigst vooruitzicht. Hoewel wg elk jaar hetzelfde zien gebeuren, komt het toch bg niemand op, eens een veertien dagen vroeger te beginnen. Wat sleur al niet vermag 1 TWEEDE KAMER. In de avondzitting van Maandag werden bg de voortgezette behandeling der begrooting voor Binnenlandsche Zaken verschillende pun ten besproken, o. a. betreffende het Kgksmu seno, en daarna is die begrooting zonder hoofdelgke stemming aangenomen. Hierna kwam die van Landbouw, Ng verheid en Handel aan de orde. De algemeene beschouwingen daarover wer den geopend door den heer De Boer, die erop wees dat, hoewel onze landbouw in onderne- miagigeeit en technische ontwikkeling niet onderdoet voor het buitenland en de .boeren stand krachtig mag worden genoemd, toch voer de landbouwpolitiek grooto attentie moet worden gevraagd, aangezien de sociale wetge ving tot nog too zich uitsluitend te veel op de industrie heelt toegelegd. De heer Zglma vroeg meer aandacht voor het kleine bedtgt dan men daaraan tot nog toe wgdde en constateerde dat van de Land bouwraden en de heele agrarische wetgeving niets is gekomen. De heer Schaper wees op het feit dat vele landarbeiders naar Amerika moeten vertrekken of de groote steden overbevolken, wat niet getuigt voor een rooakleurigen toestand onder de landbouwarbeiders. De heer Reyne betreurde het dat door de Minister het eigenlgke agrarische vraagstuk niet ter hand ia genomen Nadat nog door de heoren De Ridder, Van Vliet, Van Wicben en Smeenge enkele woor den waren gezegd over de vogelwet, de uit breiding van het klein bedrgf ia den landbouw de toltarieven der Duiteche regeering voor land- en tuinbouwproduoten en de belangen vau deu Nederlaudsohen veestapel, kwam de Minister zelve aan het woord. De besohouwingen van den heer De Boer over de staatszorg en de betere verdeeling der vruchten van hot londbouwbedrgi hadden den Minister zeer voel belang ingeboezemd, maar spreker meendo dat men, ofschoon gestreeld moet worden do banden tusscken landbonwer en bodem te versterken, toch niet in een ge- wenschte richting werken zou indien de land bouwende bevolking overstelpt wordt met agrarische wetten. Rekening moet ook in dezo worden gehouden met zeden en gewoonten. Nadat ook de overige sprekers in den breedo waren beantwoord, werden de verdere beraad slagingen tot hedenmorgen tien uur verdaagd. SENOESVIiNBEN, ENi De Sect. no. 297 bevat een besluit tot aan wijzing van de Vercenigivg voor hooger on derwgs op gereformeerden grondslag als be voegd in de van de Vereeniging uitgaande Vrije Universiteit eene bgzondere universiteit te hebben, die ten aanzien van eenige door haar te verleencn doctorale graden geljjke rechten heeft als de rijksuniversiteiten. De audiëntie van den minister van finanoiën en koloniëen zal reap. Donderdag en Vrijdag a. tiet plaats hebben. Het Rgkatelegraatkantoor te Middel burg zal eersten Kerstdag geopend zgu als op Zondag, en den tweeden als volgt: 's mor gens van ha1! acht tot half twaalf; 's namid dags van half een tot half vgf en 's avonds van half zoven tot half acht. Door het bestuur van den Zeeuwschen Voetbalbond zgn de laatste competitie-wedstrg- den als volgt vastgesteld: 7 Jan. Victoria I en O'ympia II; 14 Jan. Olympia II en EMM I, Vlissingen; '21 Ja». Olympia I en E M M I Vlissingen; 4 Fobr. Olympia 1 Olympia II; 11 Febr. E M M I, Vlissingen, en Victoria I; en 18 Febr. Victoria I en Olympia IT. Behalve die op 11 Februari hebben de wed strijden allen te Middelburg plaats. Do vereenigingen, waarbjj geen plaats ge noemd is, zgn te Middelburg gevestigd. Voor deze wedstrijden treden als scheids rechter op de heeren Cornelisso en Alb. Jeronimus Jr van Middelburg en A. E. Dudok Heel uit Vlissingen. Maandagavond hield de coöperatieve volksbroodbakkorg De Broederband, in het lokaal der Werkmansver eenigivgalhier een druk bezochte lodenvergadering209 personen waren aanwezig. Alvorens tot de gewone werkzaamheden over te gaan, werd op voorstel van den voor zitter besloten te 11 uur te eindigen. Mocht agenda dan niet zgn afgehandeld, dan zou den de overbljjvendo punten worden aange houden tot een volgende vergadering. In de eerste plaats kwam in bespreking hot jaarverslag. Daaraan ontleenen wjj o. a, dat het ledental met 109 gestegen is en thans 1157 bedraagt. Uxt het fonds tot uitkeering bjj overigden werd uitkeering verstrekt aan de nabestaanden van vier loden. Aan 97 zieke leden word gedurenden 1312 dagen gratis brood verstrekt uit het fonds, met dat doel aan de bakkerjj verbonden. Uit het financieel verslag big kt dat winBt is verkregen van f 9113.03. Van de verwerkte grondstoffen vorderde alleen de bloem een uitgave von t 46.904.1 farwgl aan werkloon voor het personeel f 9497.23 werd uitgekeerd. Het verslag werd goedgekeurd. Hierna werd overgegaan tot de verkiezing van drie bestuursleden wegens perrodieke at- treding van C. J Riemens, E. de Priester en A. v. d. Ende. Zjj werden bjj eersto stemming herkozen. Alsnu kwam aan de orde een voorstel van D. Bimmel en negen andere leden om het restant, boven de f 10.000 aanwezig in de reservekas, uit te keeren aan de Middelburgsche i Vlissingsohe Bestuurdersbonden. Na een zeer langdurige discussie werd dit voorstel verworpen met 112 tegen 75 stemmen en 12 blanco. Wijl het vastgestelde sluitingsuur thans was aangebroken, werden, nadat de balans was goedgekeurd, en het uit te keeren dividend bepaald was op 6*/a P°' de overige te behan delen zaken aangehouden. Een onverdeelde winst van ruim i 100 zal worden gestort in de kaB van het ziekenfonds. Bjj kon. beBluitis een pensioen verleend aan wed. P. S. HogendorpBos, Oostburg van f460 en aan wed. J. M. E. van Sofers—v. Seters, Middelburg van f 828. Uit Vliaaingen. De nieuwe provinciale stoomboot Wester schelde is aldaar van Rotterdam teruggekeerd en zal thans in dienst gesteld worden. Door de politie te Goes is proces-ver baal opgemaakt tegen den haar welbekenden P. P. wegona verdnistoring, daar bjj een fiets op afbetaling had verkocht zonder hieraan ge- voldaan te hebben. Alle gemeenteraden nemen eene afwij zende beschikking omtrent het verzoek van het Ned. Onderwijzers Genootschap om verhooging van de minimum salarissen van de onderwij zers met het bedrag ven 5 noodig voor atoztïng in het pensioenfonds voor weduwen en weezen. Zoo ook die van 's-Heer Arendskorke in zjjne Maandag gehouden zitting. Medegedeeld werd dat aan den heer B. Qoist, ambtenaar ter aeoretarie, tegen 15 Januari 1906, opzjjn verzoek, eervol ontBlag is verleend. 'e nieuwe gasoline-gloeilampen in de Ned. Herv. kerk te Zaamslag, geschenk van mej. de wed. D. Dekker, zgn geplaatsten zullen met Oudejaarsavond voor 't eerBt ont stoken worden. De vier prachtige kroonluch ters en de twee enkele lampen doen het toch al fraaie kerkgebouw heel wat in waarde Gedurende de maand November werden Vbrzonden door Bergen op Zoom 135.739 kg. oesters en 263912 kg. mosselen, door Krab- bendjjke 19.626 kg. oesters en 207 kg. mosse len, door Kruiningen—Yerseke 289.394 kg. oesters en 3180 kg. mosselen en door Bruinisse 25 450 kg. oesters en 969.630 kg. mosselen. Te Philippine werden aangevoerd 429.200 kg. mosselen. LETTEREN EN KUNST. CARL FLKSCH trad Maandagavond te Amsterdam op. En wel met bnitengewoon succes Na de vertolking van Bach's Chaconne werd hg viermalen teruggeroepen. Het publiek was opgetogen. Van M(illigen) stemt in het Ebld. in met dit gemeene oordeel en schrgrt ten slotte: Maandag bleek weer, hoe Flesch zich bljjft ontwikkelen, want zoo volkomen als nu, heeft zgn voordracht ons nog nooit toegeschenen. Uit Berljjn is geschreven, na zgn optreden aldaar, dat hg zioh onder de allergrootsten der groote violisten mag rekenen- Niemand die Maandagavond tegenwoordig was, zal do juist heid dier woorden ontkennen. RECHTSZAKEN. Arrondissements-rechthank te Middelburg. DREIG 15 UI KV EN Voor bovengenoemde rechtbank stond heden terecht E. E. V. D., oud 56 jaar, zonder beroep, geboren te 's Gravenhage, zonder vaste woon plaats, thans in hechtenis m het huis van bewaring alhier. Volgens de dagvaarding wordt hom ten laste gelegd, dat hg in twee brievengedateerd 11 Juli 1905, gesohreven en op dien dag, althans op 12 Juli 1905, op de post bezorgd te Mid delburg, gericht aan de burgemeostérs van Middelburg en van Vlissingen, waarvan de' eerste valscheljjk door hem is onderteekend met den naam «Max Weber", welke brieven door genoemde burgemeesters zgn ontvangen op 12 Juli 1905, die burgemeesters heeft dreigd dat hun woonhuizen en die van andere ingezetenen zóó zullen beschadigd worden, dat het aan de ingezetenen duur zal te staan komen, indien óóa van beide burgemoestors aan hem, beklaagde, geen f 25 wilde te leen geven. Wjjl de voornamon en de geboortedatum in de stukken niet overeenkwamen mot d» opgaven van beklaagde zal nog een nad.r onderzoek daarnaar worden ingesteld Na voorlezing van het bovel lot verwgziDg werd leoiuregrgoven van de beide dreigbrieven en van de rapporten van de deskundigen. De brief aan den burgemeester van Middel burg luidde: Middelburg 11 Juli 1905. WelEdele Heer Ondergeteekende, heeft de eer UEd in kennis, te stellen, dat de aanleiding van zgne missieve is geldgebrek, door, omstandigheden veroo'- zaakt. Daarom verzoekt bg eene leening van uwe zgde, voor de geringe som van f 25 Hol- landsch tot verbetering zjjner affaires bljjft UEd in gebreke, daaraan te voldoen, dan zal U wol geen kwaad worden, gedaan, maar uwe woning en woonhuizen van andere ingezetenen zulle, zóó beschadigd worde, en de stad, in valtch alarm gebraoht worden, dat de schade en stad zoo beschadigd zullen worde, dat het aan de ingezetenen zal duur staan te komen. Het bedrag zal door U persoonlgk aan tnjj moeten worden overgedragen worden. Mogt U eenige bljjken geven van wantrouwen, dan zullen de gevolge, voor UEd niet gunstig zgn. of zoo gjj wilt U kan dat geld Bg den Com missaris van Politie overdragen. maar blgit U in gebreke daarvan dan hou ik woord, zonder bepaling van tgd. Hoogachtend Uw Dn Dienaar MAX WEBER Logement de Eendracht W. ROOZE varkensmarkt Middelburg. Lager Btond Een geljjke missieve, is aan denjBargemeester "an ViiBsingen gericht mogt U, geachte Col lega, zioh interresseeren dan zgn wjj quitte of mogt UEd. interresseeren, dan is adressant, met de Burgemeester van Vlissingen quitte. De brief aan den burgemeester van Vlissin gen was in hoofdzaak van deozelfden inhoud, maar miste het onderschrift. Iu deze zaak waren vau wege het openbaar ministerie 7 getuigen gedagvaard, waaronder vier tevens als deskundigen. Aan den beklaagde was ambthalve als ver dediger toegevoegd de heer mr J. J. Hejjse, advocaat te Middelburg. Volgens hot rapport van de deskundigen od sohriftgebied waren de dreigbrieven vermoo- delgk van dezelfde hand als van beklaagde De twee dootoren, die een onderzoek hebben ingeateld naar do verstandelijke vermogens van beklaagde, achten hem niet toereken baar. Jhr mr L. Schorer, burgemeester van Mid delburg, de eerste getuige, verklaarde den hem vertoonden brief don 12 Juli per post te hebben ontvangen. Getnige wist niot van wien dat schrijven afkomstig is. De brief is door getuige tor hond gesteld in den commissaris van politie. Jhr mr A. A. van Doorn van Koudekerk», burgemeester van Vlissingen, de tweede ge tuige, verklaarde in donzelfden geest als de eerste. De beklaagde ontkende do brieven geschre ven te hebben. Het schrift heeft een sprekende gelijkenis met het zgne, maar is niet van hem. W. Rooze, logementhouder te Middelburg, deelde mede dat de beklaagde bg hem gelo geerd heeft. Hjj kwam den 11 Juli 's avonds en heeft den nacht bg hem doorgebracht Hg gaf op Msx Weber te heeten. In den morgen van den 12en vroeg bekl. hem een paar velletjes papier, die hjj be schreef. Na dit gedaan te hebben, vroeg hjj om poafz'gels. Getuige gaf hem er drie van cent en twee van 2'/a cent. Die zegels plakte beklaagde op de onveloppos. Hoe de brieven geadresseerd waren, heeft getuige niet gezien, evenmin als hg bekend is met den inhoud der brieven. Nadat de brieven geschreven waren, is bekl. weggegaan, zeggende 's avonds terug to zullen komen. Hjj kwam 'b avonds terug en vertelde toon «een bak aan do hand te hebben gehad met den burgemeester van Vlisingen, waarvan hg sedert jaren fr 7000 te vorderen had." Bg zeide dien een brief geschrevon to hebben. Hg had ook een brief geschreven aan den burgemeester van Middelburg, van wien bg ook beweerde geld te moeten hebben. Do beklaagde ontkende een vreemden naam ■IU getuige to hebben opgegeven; deze had hem niet naar zgn naam gevraagd. De getuige bleef bg zgn verklaring. De beklaagde kon zich niet herinneren aan getuige iets gezegd te hebben van brieven aan de beide burgemeesters. Op een vraag van den ambtenaar van het openbaar ministerie verklaarde getuige dat de beklaagd», toen hjj 'a avonds bjj hom kwam, niet was onderden invloed van sterken drank en ook niot toen hg de brieven schreei. Do verdediger vroeg getuigo of bg gezien heeft dat de postzegels op de brieven werden geplakt. Deze antwoordde toestemmend. Toen bekl. gearresteerd werd, vroeg men hem of hg Max Weber heette, waarop hg ant woordde «om u te dienen." Den beklaagde werd alsnu door deu presi dent verzocht eenige hem gedicteerde woorden op een vel papier te sohrgvcn. Daarna werd voorlezing gedaan van een paar brieven, door den bekl. aan do rechtbank ge richt, waarin hg verzoekt uit het krankzinni gengesticht, waarin bg verbleef, te worden ontslagen. Bekl. erkende die geschreven te hebben. De voorzitter wees bekl. erop dat de com. missaris van politie te Middelburg hem heeft vertoond den aan den burgemeester dier ge meente gerichtea brief en hg toen erkend heeft de schrgver daarvan te wezen. Dit herinnerde beklaagde zich niet. P. G. de Jager, hoofd eener school te Mid delburg, tevens als deskundige gedagvaard vet klaarde de dreigbrieven ten onderzoek ontvangen te hebben. Hg heeft een onderzoek gedaan en daarom trent verslag uitgebracht. Het resultaat waB dat de brieven en adressen van dezelfde hand zgn en dat een sterk vermoeden bestaat dat de schrgver dezoltdo is als hg die het over- tuigingsstuk heelt geschreven. Er zgn heel veel punten van overeenkomst, maar er zgn ook aiwgkingen. A. Passenier, onderwgzer te Middelburg, ook als deskundige gehoord, verklaarde in denzeltden geest als do vorige getuige. Aan beide deskundigen werden nu ter hand gesteld de dreigbrieven, de twee andere brie ven, door bekl. aan do rechtbank gerioht, en het tgdens de sitting door hem geschreven stok van overtuiging om daaromtrent nog eens te rapportoeren. De deskundigen vonden zeer groote over eenkomst tusechen de verschillende schrifturen, wat zg door voorbeelden duidelgk maakten. Met de sp siting van verschillende woorden en uit de vorming van onderscheiden letten, vergeleken met het ter zitting geschreven stuk, werd het vermoeden der deskundigen nog ster ker dan het reeds was. Zg wenBohten eohter een meer nauwgezet onderzoek alvorens een beslist antwoord te geven. Hun werd tot het instellen van dat nader onderzoek do gelegenheid gegeven. Vóór zg daartoe overgingen, maakte de ver dediger nog een enkele opmerking om de ge- lgke spelling van versohillende woorden aan nemelijk to maken. Dr J M. W. Kramer, arts, le geneesheer van het krankzinnigengesticht Beinier van Arlcel, te 's-Hertogenbosch, de volgende ge- taige-deskundige, verklaarde dat de beklaagde bg hem gedurendo eenige weken in observa tie is geweest. G dnige lichtte zgn uitgebracht verBlag na der mondeling toe. De slotsom is dat de be klaagde niet toerekenkaar kan worden geacht voor de feiten, die hem ten laste gelegd wor den. Ten deele zgn de ziekelgke stoornissen van zgo verstand hem aangeboren, voor een ander deel zgn die later te voorschgn ge treden. Dr J. Casparie, officier van gezondheid te 's Hertogenbosch, ook als getuige-deBkundige gedagvaard, verklaarde in denzelfden geest. Beide deskundigen bespraken verder nog de details van het door hen uitgebr&oht rap port. Zg achten beklaagde erielgk belast en mot een abnormaal zenuwgestel en ziekelgke 1. Ook misbruik van sterken drank heeft niet gunstig op hem gewerkt. De beklaagde iB meermalen in een kran- zinnigengesticht verpleegd, doch na korter ot langer tgd weer ontslagen. Do deskundigen achten het zeer aannemelgk dat do beklaagde zich niet kan herinneren de brieven geschreven te hebben, ook al he.-ithg dat gedaan. Wordt hg naar oen krankzinnigengesticht gezonden, dan zal hg zich kortor ot langer tgd weer los gelaten worden, ovenals wanneer hg gevangen wordt gehouden. En dan begint het onde leven opnieuw. Do beklaagde verklaarde thanB geheel normaal zgn en in goeden gezondheidstoestand te verkoeren. Hg verzocht niet in oen krankzin nigengesticht te worden opgenomen hg zou liever in oen gesticht voor zonuwlgders wor den geplaatst. Wanneer hg de brieven heeft geschreven, dan is dat gebeurd in een overspannen toe stand, tengevolge van langdurig gebruik van sterken drank. Hg gaf toe dat wat men dronken doet men nnohter moet betalen; en wordt hg 'geBtiait

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1905 | | pagina 1