Die machtiging wordt verleend.
Verder vraagt do voorzitter machtiging
de aanstelling van een tjjdoljjk opzichter tegen
t 1000 's jaare.
Ook hiertegen bljjkt geen bezwaar.
Nog worden burg. en weth. gemachtigd
den aankoop van nog 10.000 meter zand.
Vorder wenachen burg. en weth., overeenkom
•tig het voorstel der finanoieele commissie,
ook nog een deel van den Badhuisweg
verhoogen wat I 7480 kosten zal.
Dit wordt aangehouden.
Het volgende punt der agonda is het reeds
medegedeelde voorstel van burg. en weth. be
treffende een nieuwe schaduwrijke
WANDKLPLAATS AAN DEN
BADHUISWEG.
De commission van financien en fabricage
adviseeren tot aanneming van dit voorstel.
De heer Blum wö8t 01 °P dat het g®drttkt«
voorstel niet uitmunt door duidelijkheid. Hjj
wensoht te vernemen wat de kosten zullen zjjn
De voorzitter antwoordt dat de kosten zjjn
begroot op f 5160, dooh dat een juiste raming
moeiljjk is.
De heer Van Niitrik geeit ook nog eenige
inlichtingen. Men weet niet hoe het met het
aanvoeren van pnin op de puinplaats gaan
zal. Wordt er veol aangevoerd, dan zullen
de kosten natuurlgk geringer zjjn dan wan.
neer er weinig wordt aangebraoht.
Gebleken is dat het plantsoen een meter
zal moeten worden opgehoogd.
De heer Blum begrjjpt do moeilijkheid om
een juiste raming te geven, maar stelt in het
licht dat het dan ook moeilfik is voor
raadsleden om een beslissing te nemen.
In de stukken wordt gesproken van 1 350
nu wordt reeds oen cjjter van 16<
Is dat laatste cjjfer nu juist?
De voorzit tor zegt dat do som van ruim
i 300 alleen ia genoemd als de kosten van het
plantsoen. De 1 6000 zjjn de overige kosten.
De heer Van Niftrik toont nog eens aan
dat het moeiljjk iB een juist cjjier te noemen.
De voorzitter stelt nog in 't licht dat de kos
ten gevonden zjjn uit verkochten grond, zoodat
hiervoor geen leening behoeft te wordon aan
gegaan.
De heer Blum zegt daarna geen bezwaar tegen
het voorstel te hebben.
Zonder hoofdeljjke stemming wordt het voor
stel van burg. en weth. a a n g e n o
Aan de orde is nu het voorstel van het
dag. bestuur tot hat doen rooien van ver
schillende boomen. Hun aantal en de plaatsen
waar ze staan deelden wjj reeds mede.
De commissie voor financiën en fabricage
adviBeeren tot aanneming van dit voorstel.
De heer Jaoobze vraagt inlichtingen, die de
de heer Van Niftrik door het overleggen eener
calque geeft.
De heer Blum vraagt of alle gemerkte boo
men weg moeten, niettegenstaande zjj er nog
goed uitzien.
De voorzitter zegt dat zjj alle dood gaan
en dus rooien noodig ia.
Ter tafel komt nu het voorstel van burg.
en weth. tot het in eigen beheer nemen van
het
VERVOER VAN MATERIALEN.
Ook dit deelden wjj reeds mede.
De commission voor fabricage en financiën
hebben daartegon geen bedenking.
De heer Florsohütz zegt dat in de commissie
van fabrioage de leden slechts schoorvoetend
hun stem aan dat voorstel gaven.
De gemeentebouwmeester heeft beweerd dat
met twee wagenB en twee paarden in
dienst kan voorzien worden, doch spreker is
in het bezit van cjjfers, die het tegendeel be-
wjjzen.
Hg zou daarom de zaak willen aanhouden.
De heer Van Niftrik vindt het verkeerd dat
de heer Florschütz bjj eiken post komt met
nieuwe gezichtspunten, die hg in de commissie
niet uit. Dat werkt zeer remmend,
De heer Blum zegt dat deze zaak eigenlgk
bg de begrooting had dienon behandeld te
wordendat men nu komt met een nieuw
voorstel acht Bpreker verkeerd. Hg zou denken
dat deze zaak moet uitgestald worden tot de
behandeling der begrooting voor 1907.
Verder ziet hg het groote voordeel van het
voorstel niet in. Hg kaa maar komen tot een
verschil van f 500, oordeelendo over de cgfors
der laatste drie jaren, die in zgn bezit zijn.
Hg wgst er op dat er niets uitgetrokken is
voor onderhoud.
Hg aoht het voorstel in Btrgd met het bg
de behandeling der begrooting genomen besluit
De heer Kalbfleisch wgst er op dut er een
verwisseling hoeft plaats gehad van wethouders
van fabrioage. De nieuwe wethouder heelt
dit voorstel bg burg. on weth. aangebrachte:
dat is oorzaak dat zg er thans mede komen.
De heer Blum vindt dat dit de zaak nog
erger maakt. Jaren lang is de toestand be
stendigd en nn komt men in een zitting als
deze, waarin zooveel belangrgker zaken aan
de orde zgn, met een voorstel, dat eigenlgk
een invallende gedachte van den wethouder
blgkt te zgn.
De heer Van Niitrik vindt dat de toon der
beraadslaging niet aangenaam kan genoemd
worden.
De zaak, die 't hier geldt, behoort niet bg
de begrooting thuis.
Het denkbeeld is geen invallende gedachte.
Spreker heeft op het punt, dat hier aan de
orde is, heel wat ondervinding opgedaan. Hg
heeft in zgne andere betrekking veel laten
rgden door verschillende Bleepers, doch werd
sleoht bediend.
Hg heeft toen per week een kar en een
paard- gehuurd, maar ook dat beviel niet en
daarom is een kar en paard voor de fabriek
gekocht.
De cgters door spreker genoemd in 't voor
stel, beraston op vasto gegevens en voor on
derhoud is op 10 van do geraamde kosten
gerekend.
Binnen een maand moet het contract met
den sloeper vernieuwd wordon en daarom
wordt het voorstel thans gedaan.
De heer Blum blgft van meening dat deze
zaak bg de begrooting had moeten aan de orde
gesteld worden.
Hg bespreekt verder nog de uitgaaf voor
eens, die van aanschaffing van paaiden en
wagen, waarop bg de begrooting niet is ge
rekend.
De heer Van Niftrik blglt van meening dat
met de begrooting Nov. 1906 deze zaak nietB te
maken heeft. Bg de begrooting worden ogfers
gevoteerd, o. a. voor hot vervoer, maar wordt
niet uitgemaakt hoe dat vervoer moet ge
schieden.
De heer Rottier stelt voor dit voorstel aan
te houden.
Bg den reinigingsdienst heeft men paarden
en wagens en de uitgaven daarvoor worden
precies genoteerd. Die zouden aan den raad
kannen worden overgelegd, waardoor het oor-
deelen gemakkelgkor wezen zou.
De hoer Van der Meer zal tegen het voor
stel van burg. en weth. stemmen. Men beweert
dat het voordeel zal geven, maar dat ia beslist
onmogelgk. Men heeft niet geregeld werk. Er
zullen dagen, misschien weken, zgn dat de
paarden niet gebrnikt worden, wat nadeel
moet oploveren.
Als er druk ver voor is zal men toch van
de sleepers gebruik moeten maken.
Hg wil op den ouden weg voortgaan, want
hg vreest dat aanneming van het voorstel
voor de gemeente nadeelig zal zgn.
De heer Van Niitrik beroept zich op zgne
ondervinding met vervoer. Hg heeft het in den
winter veel drukker dan in den zomer, maar
kan toch altgd volstaan met éen paard. Als
men het een weinig oordeelkundig aanlegt
gaat hot wel.
Hg blgft er bg dat met twee paarden wel
een regeling is te treffen, zoo dat het vervoer
niot spaak loopen zal.
Do heer Florschütz doet thans mededeeling
van de verschillende cgfers om aan te toonen
dat het niet mogelgk is om met tweepaarden
het vervoer te doen plaats hebben dat voor
de gemeente noodig is.
Hg gelooft dat de bedoeling van den wet
gever goed is, maar bg vreest dat de uitvoering
van zgn plan niet mogelgk is.
Spreker wgst bgv. op het vervoer van
steenen bg den aanleg van straten en der
ilgken.
Twee straatmakera hebben alleen twee
wagens noodig om aan ket werk te blgven als
zg straten leggen.
De heer Van Niftrik stelt in het lioht dat,
wat dit laatste betrett, men eenigen tgd
te voren de steenen laat aanvoeren en die op
stapelt nabjj de plaats waar het werk moet
worden vemoht.
Voor een groot werk wordt vooruit het
materiaal aangevoerd dat verwerkt moet worden.
De heer Florschütz acht hetgeen de heer
Van Niftrik aanvoert in de praktgk niet
nit te voeren. Dat gaat alleen in theorie op.
Dit betwist de heer Van Niftrik.
Het voorstel van burg. en wethalsnn in
stemming gebracht, wordt a a n g e n o m e n
met 11 tegen 4 stemmen.
Tegen stemmen de heeren Rottier, Flor
schiilz, Van der Meer en Blnm.
Burg. en weth. stellen voor om de verpach
ting van den tol op den Vlissingsch—Kon-
dekerkschen straatweg niet voor drie jaren
maar voor een jaar goed te keuren, in verband
met een ingekomen adres van bewoners van
den Vrjjdomsweg en den Koudokerkschen weg,
om een gedeelte van don straatweg tolvrg te
welke zaak door burg. en weth. zal
worden onderzocht.
Aan den gemeenteraad van Koudekerke
wensohen burg. en weth. een gelgk verzoek te
doen.
De oommissie van financiën adviseert tot
aanneming van bet voorstel.
Conform dat voorstel wordt besloten.
Ter tafel komt nn het voorstel van burg.
en weth. tot vaststelling van een nienw re
glement van orde voor den raad.
Naar aanleiding hiervan is een voorstel in
gekomen van de raadsleden Blu.-n, Florschütz
en Rottier, waarin zjj versohillende wjjzigingen
in het ontwerp aanbevelen.
Een daarvan is dat de raad jaarljjka in de
maand September bjj loting in drie afdeelingen
wordt verdeeld tot het onderzoek der begroo
ting en van alle andere voorstellen, walke
daartoe door don raad worden aangewezen.
De voorzitter stelt voor dit punt aan te
houden, wjjl burg. en weth. de wjjzigingen
>g niet hebben overwogen.
Dit wordt goedgevonden.
Verder bieden burg. en weth. aan een ont
werp eener nieuwe verordening op het oud-
archief.
Het wordt goedgekeurd.
Naar aanleiding vsn- de adressen van H. van
den Heuvel, om tegen betaling van een jaarljjksch
subsidie van f 15 of t 20 vergunning te beko
om des Zaterdags avonds van 6 tot 10
nur met een kraampje op de Oude Markt, en
van J. Verburg en 6. Lie»ense, die bezwaren
tegen dat verzoek inbrengen, stellen burg en
weth. voor sfwjjzend op het verzoek te be
schikken, op grond van het daarvan te ver
wachten nadeel voor de omwonende winkeliers.
Conform het voorstel wordt besloten.
Door burg. en weth. wordt voorgesteld aan
de vereoniging Hulp in Nood voor het jaar
1906 een subsidie te verleenen, voor hetdoeli
omsohreven in art. 45 der leerpliohtwet, van
ten hoogste f 200.
Zg wensohen daaraan de voorwaarde te ver-
bindon dat de Vereoniging rekening doe van
haar beheer, zich verbinde niot at te wjjken
van de wettoljjke bepalingen, dat kinderen
dor bjjzondore scholen ten opziohto van hot
verstrekken van kloeding op getjjken voet
zullen worden behandeld en dat ten opzichte
van het verstrekken van voedsel voor beide
eenzelfde oenheidsprjjs per dag en per kind
zal worden berekend.
De commissie voor de financiën adviseert
tot aanneming van dit voorstel. 2 leden
ren afwezig.
Zonder hoofdeljjke stemming wordt conform
hot voorstel besloten.
Door burg. en weth. wordt voorgesteld aan
den heer J. D. C. de Vries alsnog een gratifi
catie toe te kennen van 36.25 voor bet neven
van lessen in de natuur- en werktuigkunde
aan de burgeravondschool
De commissie van financiën vereenigt zich
met dit voorstel, dat de raad aanneemt.
De heer J. D. Peters heelt verzocht om
kwijtschelding van de pacht van het jachtrecht
in de Zoute Vest over de jaren 1905 en 1906,
aangezien die gronden, in verband met
daarin aanwezige water, thans niet kunnen
worden bejaagd en ook voor het vervolg ten
gevolge van den aanleg van de trambaan voor
de stoomtram Walcheren, die de Zoute VeBt
doorsnjjdt, niet meer voor de jacht geschikt
zullen zjjn.
Burg. en weth. stellen voor dat verzoek in
te willigen, waarmede de raad zich vereenigt.
Ten einde tegemoet te komen aan bezwaren
van Ged. Staten stellen burg. en weth. voor
om art 2 der xndertjjd vastgestelde verorde
ning regelende het getal scholen en den om
vang van het openbaar lager onderwjjs te
wjjzigen.
De raad blgkt hiertegen geen bezwaar te
hebben.
Vervolgens wordt eene wjjziging gebracht
in de gemeente-begrooting voor 19o5.
-
Aan de orde komt nu het reeds medegedeelde
voorstel van burg. en weth. tot verkoop van
terrein nabg de Keersluis voor het bouwen
van een café met wachtkamer.
Het wordt goedgekeurd.
Thans acht de voorzitter het noodig de
denren voor een oogenblik te sluiten.
De vergadering heropend zjjnde, wordt vast
gesteld het suppletoir kohier no. 3 van den
hoofdeljjken omslag voor 1905, tot een bedrag
in f 672.89s.
Bjj de rondvraag deed de heer Auer de vraag
of er een verordening bestaat die bepaalt dat de
bestuurder van 'een wagen, die daar niet over
heen zien kan, verplicht is den wagen te trek
ken. De vorige week heeft iemand, door
dit niet te doen, een vrouw aangereden.
De voorzitter antwoordt dat die bepaling
niet bestaat, maar dat hg de aandaeht der
politie op deze zaak zal vestigen.
Daarna wordt de zitting gesloten.
Dit slot van het verslag is Vrijdag avond, reed»
een afzonderlijk bijvoegsel, bij onze geabonneerden
le Vliisingen bezorgd.)
Ueensche landbouw.
We hebben reeds vroeger medegedeeld, dat
door de afdeeling Landbouw, vroeger van
departement Waterstaat, Handel en Ng verheid,
thans van het ministerie Landbouw, Ng verheid
Handel, verslagen en mededeekngen worden
uitgegeven over eenigen tak van landbouw
veeteelt, zoo in het binnen- als in het buitenland.
Hot laatste nommer, dat daarvan uitgekomen
bevat een verslag over den landbouw in
Denemarken van den heer H. Wibbens, thans
Rgkslandbouwleeraar in Overgssel, die in den
zomer van 19J4 eenige maanden m Denemar
kon heeft doorgebracht om, met het oog op
zgn toskomsUgen werkkring, kennis te nemen
de vele merkwaardigheden, welke dit land
op het gebied van landbouw en veeteelt te
aanschouwen geeit.
Aangezien de landbouw in Denemarken
zoo eindigt de Directeur-Generaal het voor
bericht in velerlei opzicht onder soortge-
lgke omstandigheden verkeert a.s de onze, is
het voor onze landbouwers ongetwgfeld van
veel belang, te vernemen wat in gonoemd
land geschiedt tot verbetering van het bedrjji.
Zoolang de voorraad strekt, kunnen aan
landbouwvereenigingen nog enkele exemplaren
worden afgestaan, om die onder de leden te
laten rondgaanoverigens kunnen zg, die dit
boekje m eigendom willen hebben, het bekomen
bg de firma Gebr. Van Cle6f, Hof pui 28» te
Gravenhage, voor 30 ctfranco per p03t 37'/s
cent, waarlgk geen hooge prgs voor een boekje
van 85 bladzgden.
De m9dedeelingen over Denemarken, die wg
bg onze lezers willen inleiden, zgn voor onze
landbouwers zeer belangrgk, vooral omdat
daarin geleerd wordt, hoe de toepassing van de
goede lesAls het tg verloopt, moet men de
bakens verzetten" de Denen tot grooten voor
spoed heeft gebracht.
Tot ongeveer 1870 was Denemarken
uitsluitend een korenboawende staat, waar het
verbouwde koren werd aan de markt gebracht.
De veehouderg stond daarbg in vele streken
op een zeer lagen trapmaar tengevolge van
de lage korenpigzen is men van bedrglsdoel
veranderd. Men ging zioh meer en meer
leggen op de veehouderg en varkensmesterg,
wat duidelgk blgkt uit de sterke toename
aantal stnks vee en varkens, waarvan
de volgende tabel een
overzicht geeft.
Jaar.
lantal Btnks
vee. Aan tal varkens.
1800
758.000
225.000
1837
855.000
235.000
1861
1119.000
301.000
1866
1194.000
382.000
1871
1289.000
442,000
1881
1470.000
527.000
1893
1696.000
829.000
1898
1743.000
1179.000
1903
1840 000
1457.000
Mn den loop van eene eeuw is de veestapel
moor dan vordubbeld, het aantal varkens, waar-
bg in 't oog moet gehouden worden, dat daarbg
ook de biggen berekend zgn, meer dan ver
zesvoudigd.
Deze uitbreiding van den veestapel en van
de varkensmeBterg heeft tot dadelgk gevolg
gehad dat de Deensche landbouwer gaandeweg
minder koren aan de markt bracht en thane
weinig meer verkoopt dan de dierlgke pro
ducten van de hofstedezgn vrnohtwissel-
atelsel is ingericht op het teelen van voeder
voor zgn vee en zgne varkens.
Hoe meer een land kan uitvoeren, hoe minder
het daarentegen behoeft in te voeren, hoe meer
geld er komt in den zak der voortbrengers.
Daaromtrent bevatten de ogfers van 1903 ook
een zeer belangrgke les.
Wg deelen ze daarom mede, zooals zg ons
door den heer Wibbens worden opgegeven.
Paarden en veulens
Ossen, koeien, kalveren
Andere levende dieren
Spek
Vleesoh van hoornvee
SohapenvleeBoh enz.
Boter
Eieren
Andere vetwaren o, a.
Ma'garine en oleomarga
rine
Bgproducten van veeteelt
Ongemalen koren
Gemalen koren
Voederstoffen
Kunstmeststoffen
Zaaizaad
Totalen
O a
>oa
'3 a
a 5
meer invoer
in millioen
kronen
13,96
13,23
0,01
6.92
4.93
142,62
24,65
5,44
13,69
49,61
7,20
4,81
6,14
285,58 121,85
tor de landbouwers
,73 millioen kronen.
Waaruit blgkt, dat er
in boni blgft van 16
Een kroon 67 cent Nederlandach.
Vooral de cgfers omtrent den uitvoer
spek, boter en eieren zgn zeer belangrgk.
De cgfers betreffende ongemalen en gemalen
koren moeten intusschen nog nader worden
toegelioht, omdat die invoer niet uitsluitend
>or den landbonw is.
Eigen geteeld graan komt in Denemarken
niet aan de markt; er wordt hoofdzakelgkge
teeld voor eigen gebruik. De bevolking van
dat land bedraagt 21/, millioen inwoners,waar
een vgfde gedeelte woont in de hoofdstad
Kopenhagen met hare voorstedenverder vindt
men nog enkele kleine steden in dat land-
Een groot gedeelte van het ingevoerde graan
olgft duB in de hoofdstad, een kleiner in de
kleinere steden, zoodat de geheele invoer niet
voor den landbouw mag in rekening gebracht
worden.
Aangaande den invoer van vetwaren moeten
wg nog opmerken, dat de goede boter wordi
uitgevoerd en dat de bevolking vrjj algemeen
gebruik maakt van ingevoerde Russische boter
tot een bedrag van 9,4 millioen kronen en
van margarine.
Hoe alles veranderd is, be wjj it eene verge-
ljjking met de cfilars van uitvoer tnsschen de
jaren 1903 en 1874.
1903 1874
Spek 78,83
Boter 142,62
Eieren 24,65
Daarentegen bedroeg in 1874 de
uitvoer van graan 41,66 terwjjl in 19j3 de
meerder invoer 49,61 beliep.
Voorwaar eeu geheele ommekeer in den
loop van dertig jaar.
Deze buitengewone resultaten zgn te danken
aan de coöperatie. Vooral de ooöperatieve
zuivelfabrieken, varkensslachterijen en eier-
uit voer vereenigingen zgn van de grootste be-
teekenis geworden.
Die drie artikelen worden in Engeland, dank
j de ooöperatie, met de hoogste prjjzen
betaald, om Jat de verschillende oc Operatieve
vereenigingen zorgen, dat er niet geknoeid
kan worden, dat de producten van goljjke en
uitstekende hoedanigheid zjjo, en dat nooit
slechte en goede waren door elkander worden
5,17
17,5
Voor ons Nederlanders, die op landbouw
gebied in Engeland zoo'n slechten saam hebben,
dat voor minder bruikbare boter den naam
Dutch butler in gebruik ifl, is hiernit veel te
leeren, maar in de eerste plaats dit, dat er
gezorgd moet worden door coöperatie, dat de
knoeiers worden geweerd. EerBt dan, wanneer
men daarmede begonnen is, zal aan een eerljjke
oonenrrentie met de Deensche produoties kun
nen gedacht worden.
In een volgend opstel hopen wjj dit
onderwerp verder te bespreken
BENOEMINGEN, Elfe.
Bg kon. besluit:
is benoemd tot notaris binnen het arr.
Leeuwarden, ter standplaats Dantumawoude,
gemeente Dantumadeel, mr H. W. Hellema,
cand.-not., adv. en proc. te Dantumawoude
is wegens langdnrigen dienst eervol ontslag
uit den zeedienst verleend met pensioen, aan
den dirij. off. van gezondh. 1ste kl. dr A. W.
M. van Deventer, en aan den off. van gez. 1ste
kl. dr J. Bjjl, on is aan laatstgenoemden ver-
leend de titul. rang van diiig. off. van gez.
2de klterwgl bg de zeemacht bevorderd is
tot dirig off. van gez. lste kl., de dirig. off.
van gez. 2de kl. M. M. Jung; tot dirig. off.
van gez. 2e kl. de off. van gez. lste kl.A W.
Pulle, en tot off van gez. lste kl. de off. van
gez. 2de kl L. Backer Overbeek
is aan den adelborst lste kl, G. L. Mulder
eervol ontslag uit den zeedienst verleend met
tgdelgk pensioen en is hem de titnlaire rang
van luit. t./z. 2de kl verleend.
In Transvaal of de Oranje Rivier-kolonie
worden geen blanken toegelaten, die niet ten
minste eene Europeeaohe taal zoowel sohrgven
als lezen kunnen.
De audiëntie van den Minister van justitie
zal Woensdag a. niet plaats hebben.
TWfiEDB KAMER.
Ingediend is zooals in 't kort in ons
vorig nommer is gemeld een ontwerp van
wet tot aiwjjking van den regel, gesteld bg
art "41 der gemeentewet omtrent plaatselgke
belastingen ten behoeve van de gemeente
V1 i e s i n g e n, en wel voor het heffen van
aocgns op gedistilleerd.
Machtiging tot het heffen van dien aoogns
tot 31 Deo. 1905 is reeds aan de genoemde
gemeente behoudens koninklgke goedkeuring
verleend.
Thans wordt voorgesteld zoodanige machti
ging opnieuw te verstrekken tot 1 Jan. 1909.
In de avondzitting van Donderdag werd de
begrooting voor Suriname in haar geheel aan
genomen.
In het begin der vergadering werd zonder
stemming het tractaat met Portugal over de
grensregeling op Timor aangenomen.
Natuurkundig Gezelschap te Middelburg.
Eleotrische kr a o h t s o ve r b r enging.
Maandagavond trad voor dit geselsohap op
de heer H. C. van Cappelle te Njjmegen.
Om tot het eigenljjke onderwerp te komen, gaf
spreker eerst eene inleiding, wat men verstaan
moet onder arbeid. Er wordt aUeen arbeid
Terricht, wanneer een weerstand over een
zekeren weg wordt geplaatst.
Men heelt velerlei soorten van arbeidsver
mogen, eooals mechanisoh, scheikundig eleo-
trisch en ook de warmte is een vorm daarvan.
Men kan de eene soort in de andere omzetten,
maar hierbjj gaat, zooals dr Robeit Mayer het
eerst uiteenzette, nooit iets verloren, noch
kan iets gewonnen worden.
Zoo wordt in een Bunseneche cel hetsohei-
kundig arbeidsveimogen omgezet in electrisch,
hetgeen men kan aantoonen door den stroom
te laten gaan door een galvanometer
Evenzoo andersom, daar een eleotrisohe stroom
water kan ontleden.
Door de oontaotplaatsen van koper en bis-
math te verwarmen, ontsluit een eleotrisohe
stroom, zichtbaar aan het uitweken van een
magneet.
Ook lioht kan in eleotrisohe energie veran
derd worden, hetgeen men kan aantounen met
een selemnmelement.
Deze biedt in het donker aan den eleotri-
sohen stroom een ver Dazend grooten weerstand,
maar door het lioht beschenen, wordt deze
veel minder, zoodat de Btroom dan kan door
gaan. Hiervan heelt men in den laatsun tjjd
gebruik gemaakt, om op verren afstand te
fotografeeren en ook te telefoneeren zonder
geleiddraad.
Een stoommachine kan de as van een dynamo
doen draaien en daardoor een eieetrnshen
stroom opwekkenmaar omgekeerd kan ook
een stroom de dynamo doen draaien en deze
weer de stoommaohine in beweging brengen.
Zoo was spreker dan langzamerhand gekomen
tot de eleotromotoren.
Van deze werden uitvoerig besproken de
gelijkstroom-, de wisselstroom- en de draai
stroommotoren met drie phasenstroom.
■ze laatste zgn het, waarmede Siemens en
Halske met hun eleotriachen trein de rens-
,ohtige snelheid van 219 KM. per nnr ver
kregen.
n groot voordeel van dese motoren is, dat
ze zoo weinig ruimte innemen en dat van uit
eleotrisohe centrale de Btroom zoo gemak -
keljjk kan verdeeld worden over vele kleine
indnstneëa.
Door vele proeven en lichtbeelden zette
spreker op duideljjke en bevatteljjke wjjze dit
voor den tegenwoordigen tgd zoo belaogrjjk
onderwerp uiteen.
ÖKÖÏkwms.
Het jongste nommer van De Bode, orgaan
van den Bond van Ned. Onderwijzerbevat een
uitvoerig relaas, adressen en missives, omtrent
do bekende Bohorsing te Amsterdam van de
heeren T. Edelman en K. F. Traanberg.
Aanklachten wegens lasterljjke aantijging
zgn door deze beide heeren ingediend tegen
een viertal bladen.
De heer P. A. Perrelp, onderwjjzor aan
de O. L. school te Noord wjjk aan Zee, is als
zoodanig benoemd te Egmond aan Zee.
De gemeenteraad van Doetinohem heeft
aan den heer dr K. G. P- Schwartz, op zjjn
verzoek, met ingang van 1 Februari a.e., eervol
ontslag verleend als rector en docent aan het
gymnasium aldaar.
Dr P. M. Heringa is bjj schriftelijke stem
ming door de leden der Vereeniging van leeraren
40 cent per regel.
