Mleltapie tot
Met de nacht-Mail.
missohien nog iets mindereen juiste schat
ting is niet mogelijk bjjeen kannen brengen.
Set is niet waarschjjnljjk dat zjjn afval
eenigen invloed op andore hoofden zal hebben.
In den toestand in de boven Doesoen en do
Dajaklanden zal in elk geval de hoading van
Demang Dalem geen verandering brengen.
LETTEREN ~EN KUNST.
Zoo mooi alt Zonneschijn, vertelling door
Ida Hegermans. Teekeningen van Berha.
Middorigh—Bokhorst.
Een zoo smaakvol uitgevoerd werkje van deze
opvoedkandige schreister kan wel haast niet
anders dan aanbevelenswaardig zjjn. Het ie een
mooie, boeiende vertelling, waarvan ook de
illustraties goed zpn. Dit is een van Ida Hejjer-
man's beate kinderboeken voor denleeftjjd van
8—12 j. Ook groote kinderen zallen dit ver
haal wel met belangstelling lezen.
Jong Leven door Marrie Boddaert, geïl
lustreerd door W. Hardenberg.
Bevat vjjf lieve verhaaltjes voor kinderen
van 8—10 jaar. Alle zjjn van goede strekking.
Van flinke Jongens en Ferme Menschen door
H. E. Kraay. Geïllustreerd door G. J.
van Overbeek.
Dit zjjn zeven prettig geaohreven en aardige
verhalen, die den titel van het boek eer aandoen.
Ik soa het gaarne in handen zien van alle
kinderen tusschen de 8 en 12 jaar.
Deze drie boeken zgn uitgegeven door de
firma Masereeuw en Bouten te Botterdam.
Dora en Betty, bewerkt naar het Engelsch
van Mrs W. K. Clifford door Helena
van Holland.
Uitgave D. Bolle t6 Rotterdam.
Dit boek ziet er prettig uit, in stevigen
band en met aardige illustraties. Het is goed
vertaald. Een mooi boek voor meisjes van
8—12 jaar.
Gezellig, onderhoudend en gevoelvol wordt
een stukje verteld uit het leven van twee
zusjes, die een kennismaking waard zjjn.
Deze vier kinderboeken kan ik alle warm
aanbevelen. Zjj getuigen van liefde voor het
kind, voor wat schoon is en dus goed.
E. DES TOMBE,
presidente van den Ned, Kinderhond
aid. Middelburg.
Heyerman's Allerzielen is thans afzonder
lek verschenen.
De gezondheid van Henrik Ibsen, dio sedert
geruimen tjjd reeds ineen zeer verzwakten
toestand verkeert, boezemt weer ongerustheid
in, daar hg opnieuw verzwakt is. Er sohjjnt
echter geen direot gevaar te bestaan.
ohdÊRWMS.
De heer A. Roos te Ylissingen
komt voor op de aanbeveling voor leeraar in
de praotiache zeevaartschool te Rotterdam.
Op de voordracht voor onderwijzer aan eene
openbare lagere school te Rotterdam komt als
nummer een voor de heer L. C. Raadsveld te
St. Philipsland.
Bg het examen boekhouden M. O. is o. a.
geslaagd mej. A. C. Breetvelt uit Goes.
Reeds gemeld in een deel dor oplaag van
ons vorig nommer.
Te Hengstdgk is het schoolbezoek
zoo geregeld dat de Commissie tot wering van
sohoolverzuim voor den eersten keer sinds het
in werking treden der leerplichtwet genood
zaakt is, iemand voor haar te doen verschgnen.
De heer P. R. Huizinga, te Groningen, die
bg besluit van 20 Juli j.l. door den raad der
gemeente Neuzen benoemd werd tot hoofd
van school B, heeft thans voor die benoeming
bedankt.
Zooals men weet, was de arrondissement-
schoolopziener tegen het besluit in verzet ge
komen, maar door den minister van Binnen-
landeche zaken werd berioht, dat deze geen
termen vond het raadsbesluit ter vernietiging
voor te dragen.
Te Amsterdam is geslaagd voor het eerste
gedeelte van het arts-examen de heer A. JJ
Risseeuw.
RECHTSZAKEN.
Zaterdag werden door de rechtbank te
Rotterdam M. de W., 47 jaar, en C. v. d. B,
37 jaar, beiden stokers, respectievelijk wonende
te Vlissingen en Hansweert, wegens
verduistering van een handwagen, ieder tot
drie maanden gevangenisstraf veroordeeld met
mindering der preventieve hechtenis.
KERKNIEUWS^
Door mej. de wed. L. Dekker is aan de
Ned. Herv. gemeente te Zaamslag 1 400
gesohonken tot aansohafSng van gasoline-gloei-
lampen in de kerk.
Wekelijksche opgaaf betreffende de
Ned. Hero. kerk.
Beroepen naar: Vrouwepolder G. J. G. de
Bel, oandMaastricht G. Aalberts te Gontum
Wieringerwaard J. T. Stuisman, candIJsel-
muiden A. M. van der Sluis te Dordrecht;
Njjenga J. H. ter Spill te Veenwouden-, Ter-
wispel A. Kabel te Zediohem en naar Vlieland
G. H. van Wijngaarden, cand.
Aangenomen naar: St. Maartensdijk door A.
Prins te Papendrecbt en naar Rotterdam door
D J. van AalBt Jr te Amersfoort.
Bedankt voor: Hiauro en Bornwerd door G.
J. G. de Bel, cand.
Gereformeerde kerken.
Beroepen naar Westkapelle J. Boeijenga te
AmemuidenBierum J. Mejjer te Zaltbommel
Grand Rapids G. WiBse Jr te Leiden; Bolnes
Jonker te Wormerveer en naar Emraes Com-
pascuum G. Veltenaar te Laar.
Bedankt voor: Stad aan "t Haringvliet door
J. Oainga te WerkendamHoogvliet door H
Brinkman te Oldenmarkt; Oaderkerk a/d IJsel
door R. Loman te GeldermalsemPretoria door
Wielenga te Arnhem en voor Sleeuwjjk door
G. J. D. Aalders te Dassen.
Christelijk-Gereformeerde kerken.
Beroepen naar: Rjjaen Van Reenen te Leiden.
Herst. Luth. kerk
Beroepen naarMedemblik D. J. Leepel te
Gorinchem, die voor dat beroep bedankte.
Doopsgezinde gemeenten.
Beroepen naar: Hoorn op Teasel W. Schet-
penhuyzen, cand.
Verschillende Berichten.
Te Leiden is tot lid van den raad ge
kozen, voor de vaoatare-v. Hoeken, a.-r., over
leden, de heer J. C. Zaalberg Gzn, lib.
De raad bestaat thans uit 13 vrijzinnigen, 5
vrgz.-democraten, 4 anti-rev., 7 R.-K. en 2
Chr.-hist. leden.
Eu toch Btaat aan het hooid dier gemeente,
evenals te Goes, een Kuyperiaansoh burge
meester.
Door den Hoogen Raad is arrest gewezen
omtrent de aansprakelijkheid van commissa
rissen voor den inhoud van het prospectus
waarbg tot deelneming in een naamlooze ven
nootschap wordt aangespoord. De H. R. achtte
commissarissen niet aansprakelijk en niet tot
schadevergoeding verplioht, wanneer iemand
tot het nemen van aandeelen is bewogen door
een prospeotns dat geheel onwaar is en tal
van valsohe voorspiegelingen inhoudt. Door
dit arrest is weer eens te meer aan het licht
gekomen hoe dringend een wgziging van art-
1401 B. W. noodzakelijk is.
Als bjjdrage in de kosten der in 1906
vanwege den Ned. Bond van Gemeenteambtenaren
te Amsterdam te houden tentoonstelling op
gemeentelijk administratief gebied is door
enkele provincies en eenige gemeenten in 't
geheel f 926 toegezegd. Er is echter f 2000
noodig.
In het rgkspensioenfonds voor weduwen
en weezen van burgelgke ambtenaren zijn thans
ongeveer 26.800 deelgerechtigden. Bg de invoe
ring op 1 Januari a. van do Weduwenwet voor
de onderwijzers 19C5 wordt dit aantal vermeer
derd met ongeveer 26.700.
De raad van Groningen besloot de arm
lastigen niet uit het gezin van vrouw Mulder
te verwijderen. De heer Teilegen merkte op
dat door het Kamerlid Schaper aan vrouw
Mulder eerroof gepleegd was, waarop de raad
van instemming deed bljjken.
De Nieuwe Gron. Crt. gaf dezer dagen
eenige staaltjes om te doen zien hoe ongeloof'
Ijjk hoog de salarissen zijn van de ortisten in
het oirous van Oscar Carré, dat nu te Gronin
gen Btaat.
De beste clown verdient maandelijks 1100
francs (do gages worden alt yd in francs bete
kend).
Een goede rjjdersfamiiie, uit eenige personen
bestaande, heeft een maand-salariB van 2000
k 8600 franos.
Een nummer, dat moet dienen om het
publiek extra te trekken, is nog duurder. Zoo
tteedt thans in genoemd oitous een heet op,
die 120 francs per avond krijgt, en die nu al
acht maanden achtereen bg den heer Carré
werkt.
Sedert Donderdagmorgen wordt to Dellt
een 12jarig meisje vermist.
Voor ongeveer 12 jaar Btondeen ongehuwde
moeder haar doohtertje van een maund of zes
af aan een echtpaar aldaar. In al dien t)jd
liet de moeder niets van zioh hooren, tot
Woensdag jl. de inmiddels gehuwde en te
Amsterdam wonende vrouw by de ploegouders
het kind kwam opeisohen. Daaraan voldeden
de pleegouders niet. Z{j wildon eerst behoorljjk
bewfii, dat de vrouw op het kind reoht had.
De vrouw ging naar Amsterdam terug omdat
bewijs to halen. Donderdagmorgen ging het
meisje naar school en is sedert niet weergezien.
In den loop van dien dag kwam de moeder
met een bewjjs van geboorte-inschrgving, maar
moest ook ditmaal zonder hot kind weggaan,
omdat het niet terecht kwam, want ook op
school was het niet aangekomen.
Bg een dezer dagen op het landgoed
Twickel, bjj Delden, gehouden drijfjacht werden
niet minder don twee wagenvraohten wild
geschoten.
Jaoht heet nog altijd »edel" vermaak.
Ongelukken. Te Sprang viel, tgdons
de moeder een oogenblik afwezig was, een
tweejarig kind in een ketel kokend water
Het kind verbrandde. De tweede persoon
die dezer dagen in bewusteloozen tosstand
bedwelmd door kolendamp, in zjjn schuit te
VI aardingen gevonden werd, is thans ook
overleden.
Zondag hoeft er te Parijs een wedstrijd
plaats gehad, wie in den kortsten tjjd de
729 treden van den Eileltoren kon beklimmen.
De winnaar volbracht die taak in 3 minuten
3 seconden.
Te Berlgn is een groote proteBtvergadering
gehouden door offioieren van het Leger des
Heils, waarbg zeer ernstige klaohten zjjn geuit
over het hoofdkwartier. Behalve dat er ge
klaagd werd over de belaohelgk kleine salarissen
van de mannelijke en vrouwelijke oifioieren,
werd er ook op gewezen dat het grootste deel
van de giften, die in Duitsohland worden ge
sohonken, worden opgezonden naar Engeland.
In de Berlgnsche bladen wordt er op aange
drongen dat een strafvervolging tegen de
sprekers zal worden ingesteld, natuurlijk niet
om hen te doen voroordeelen, maar om te doen
vaststellen wat er werkeljjk waar is van die
beschuldigingen.
Een gescheiden vrouw kwam Zaterdag
avond por automobiel te Stuttgart, vergezeld
door twee heeren en een sintenmaker. Ze begaf
zich naar de woning van haar gewezen man,
brak de deur open en nam het kind mee, een
jongetje van 18 maanden, dat aan den vader
was toevertrouwd.
De grootmoeder van vaderszijde, die in huis
was riep om hulp. Er kwam een werkman
toeloopen die het kind aan de moeder ontnam.
Maar daarop haalde deze een revolver uit
haar zak, richtte die op haar slaap en zei dat
ze zioh voor het hoofd zou schieten als hg
haar het kind niet terug gat De werkman
haastte zich dat te doen, waarop z{j met het
kind in haar automobiel sprong en weg reed.
Men heeft haar spooi nog niet gevonden.
Bg den gemeenteraad van Karlsruhe is
een protestsohritt ingekomen onderteekend
door 3468 dames, die zioh geërgerd gevoelen
door het ongekleede van een vrouwenbeeld b|j
de Stefan's bron.
In een Mecklenburgsoh stadje kwam een
paartje voor den ambtenaar van den burger
lijken stand om te trouwen. Maar toen da
plechtige vraag aan den bruigom werd gedaan
of bg de bruid tot zjjn vrouw wilde nemen,
antwoordde hij>Neen, ik verzoek daarover
nog te mogen nadenken".
Groote ontroering, protesten en smekingen.
Eindeljjk vraagt do bruigom één uur om na te
denken. Hjj sluit zioh op in een aangrenzende
zaal om ongestoord zjjn gedachten te kannen
concentreeren op die vraag. Na een uur ver-
achjjnt hg weer voor de ambtenaar en spreekt
het plechtig »Ja" uit.
Maar toen daarna de bruid op haar beurt
BIJVOEGSEL
VAS Dï
VAX
Dinsdag 28 November 1905, no. 281.
Middelburg 27 November.
BB» JUIST WOORD
geeft de Haagsohe briefschrijver der Provinciale
Overijsselsche en Zwohche Crt. te lezen aan het
■lot van zjjn jongsten brief in deze regelen
Om ons als natie drjj rende te houden, raden
Bommigen nu een nauwe vereeniging met
België bond, tolunie, enz. enz. aan. Zou
den wg over en weer, Nederlanders en Belgen,
daarmede veel winnen? Ik kan 't inderdaad
niet gelooven. Wel, indien wg 75 jaar geleden
door een misverstand, door een onbekookte
razie, van elkander gescheiden waren, doch
in den grond warm genegen en door gemeen
schap van zeden en belangen feitelgk onderling
verbonden waren.
Maar de werkelijkheid is gansch anders, al
zjjn wö tot beter begrip van onzen wederzjjd-
schen aard en dientengevolge tot zuiverder
oordeel en juister waatdeeriDg gekomen. De
oude wrok is ten eenenmale voorbij, geen
onzer koestert de gevoelens van het jaar '30
meer, toen het schering en inslag was van do
Bnoodo ondankbaarheid van hot muitziek Bel-
gendom te spreken. Ondankbaar jegens wien
Voor ons was de Oranjenaam een naam van
hoogehistorische beteekonisdat wij den koning
trouw waren Bprak van zelf. Maar voor de
Belgen was Willem I een volslagen vreem
deling, door het Weener congres, dat zoo
menigen flater beging, hun als koning opge
legd. Het kan waarlijk niet verbazen, dat zjj
van de gunstige gelegenheid van 1830 profi
teerden toen hun zuidelijke buren een paar
weken vroeger Karei X buiten de deur hadden
gezet om hetzelfde tegen den opgedrongen
vorst te beproeven. Eigenlijk moet 't bevreem
den, dat de vereeniging nog 15 jaar stand
hielddenkelijk was het de krachtige nagalm
van Waterloo, die hiertoe bg droeg.
De scheiding is dus zeker verklaarbaarzjj
is voor den bloei van beide landen allerminst
nadeelig geweest. Wg zjjn goede buren ge
worden en ieder is zjjn eigen weg gegaan.
Nederland heeft als oommeroieelo en koloniale
mogenheid, niet langer in conflict met het
industrieele Zuiden, zjjn eigen welvaart kun
nen najagen en België heeft hetzelfde gedaan,
ieder een eigen en zeer verschillend fiscaal
stelsel volgend.
Gaan we nu weer de handen ineenslaan, dan
rijzen ontelbare moeilijkheden op. Met het
protectionistische België kunnen wg geen Tol
unie stichten, of aan weerskanten van de grens
zullen de klachten en protesten legio zjjn. De
goede vriendschap van heden zou dien schok
niet straffeloos verduren.
En onze militaire kracht Ook daarvan geldt,
dat, als wg inderdaad tot één volk konden
worden, wg met een zielental van 12millioen een
geducht weerstandsvermogen zouden verkrijgen.
Maar als twee gescheiden volken, met gauaoh
uiteenloopend verdedigingsstelsel, is 't veel
beter om geen verdragon te sluiten, die onze
wederzijdsohe vrjjheid zouden belemmeren
en aan derden wellioht opmerkingen zonden
ontlokken, die wjj niet verlangen te hooren.
Eigenljjk geloof ik, dat wjj ons goed reoht
op een zelfstandig bestaan beter bepleiten door
sociale hervorming dan door foxtenbouw en
wapening. Iets anders is eohterhet verhoogen
der nationale kraoht door vooroefeningen der
jeugd. Hiervan heeft ook de Troonrede mel
ding gemaakt. Als straks bg Hoofdst. V (Bin-
nenl. Zaken) het volksonderwijs ter sprake
komt, dan verklare de minister Rink ons, hoe
hjj dit goede voornemen wil verwezenlijken.
In 1901 heeft het Kamerlid Kuyper reeds
gevraagd »de voorwaarden voor een volksoefe-
ning te scheppen door invoering van voorbe
reidende oefening bg ons schoolwezen." Jam
mer genoeg heeft de Minister Kuyper ten
FEUILLETON.
EEN SCHETS UIT HET JAAR 2025 A. D.
2 Naar het Engelsch, van
BUDYARD KIPLING.
Ik heb met verlangen op die uitnoodiging
voor een kjjkje in de machinekamer gewaoht
en volg kapitein Hodgson, van het contrólo-
plalform afdalend, laag bukkend om het hoofd
niet tegen de tanks te stooten.
Wjj weten dat Fleury's gas alles kan op
lichten, zooals de wereldberoemde proeven van
'17 hebben aangetoond, maar zjjn bjjna onbe
grensde uitzettingskraoht maakte een groote
tank-ruimte noodzakeljjk. Zelfs in deze dunne
lucht en terwjjl de afleidingsbuizen éen derde
van de normale hef-kracht buiten werking
•tellen, moet de 102 nu en dan worden tegen
gehouden door een neerslag met het roer
anders zouden we nog hooger Btjjgen. Kapi
tein Purnall geeft de voorkeur aan een te
veel verlioht schip boven een dat juist in
evenwicht is, maar geen twee kapiteins voeren
een sohip op dezelfde wjjze.
»Als tfc op de brug sta", zegt kapitein
Hodgson, »dan zult u zien dat ik veertig
peroent van de hef-kxaoht van het gas uitsluit,
en het schip op zjjn bovenroer laat drijven.
deze de hand niet aan den ploeg geslagen. Zoo
laten wg, onvoorziohtig, de jaren vervliegen.
ALS GROOTE HEBBEN HUM PLICHT
DOEN.
In het Verslag over 1904 vinden we ver
meld, dat de Minister van Waterstaat een
zekeren hoofdambtenaar boven zjju jaarwedde,
een persoonlijke toelage van f 1000 per jaar
wilde toestaan en dit fooitje wilde doen be
talen uit een op de Staatsbegrooting voorko
menden post voor toelagen wegens «buitenge
wone diensten". De Rekenkamer vroeg den
Minister, welke die buitengewone diensten
waren. De Minister antwoordde, dat de amb
tenaar bjjzondei bekwaam is en bezield is met
ongemeenen ijver. De Rekenkamer merkte
heel fjjntjes op, dat zjj in 't midden wilde laten
»of het op loffeljjke wjjze door een ambtenaar
vervullen van zjjn post als iets buitengewoons
moot worden aangemerkt.
Vrage: moeten we hot inderdaad als zoo'n
wonder beschouwen, alB een groote meneer zjjn
plicht doet.
't Geval is een waardig pendant van de
f 1000 fooi aan den directeur-generaal der
postergen voor pensioen. (Joortuf).
benqëniinÜen, Eïlfc
By kon. besluit:
is aan dr A. Kuyper een pensioen verleend
ten bedrage van f 4000 's jaars;
is mr R. van Goens, te Alkmaar, met 1 Jan.
benoemd tot schoolopziener in het district
's-Gravenhago, met geljjktgdige toekenning
van eervol ontslag* uit zjjne betrekking van
schoolopziener in het arrondissement den
Helder
is aan den heer mr L. P. M. H. baron
Michiels van Verduynen, te 's-Gravonhage, op
verzoek, eervol ontslag verleend als voorzitter
van den xaad van beroep der vermogensbelas
ting aldaar, met dankbetuiging, en is in zjjn
plaats benoemd de heer J. A. Loeff, oud-minister
van justitie te 's-Gravenhage
is benoemd tot dir. van het post- en tele
graafkantoor te Franeker J. K. van Loo, thans
in geljjke betrekking te Grouw
is bevorderd tot commies der tel. 1ste kl.
R. Veenïnga, thans 2de kl.
is benoemd tot ridder 4e kl. der Militaire
Willemsorde de adj.-onderoff. dor inf. van het
leger in N.-I. G. R. G. Mü3sig voor zjjn gedrag
bg de vermeestering der vjjandeljjko verster
kingen nabjj Limboer (Djambi) gedurende den
terugraarsch van daar naar Loeboeq Bangkoean
is aan den O.-I. ambtenaar met verlof J.
Haak, laatstel. dir. van de fabriek der opium
regie in N.-Iop verzoek eervol ontslag uit
'a lands dienst verleend met pensioenen
is de heer F. M. Knobel benoemd tot consul
gen. der Nederlanden te Pretoria.
De heer Knobel zal te Amsterdam te Bpreken
zjjn 28 dezer tot en met 2 December, dageljjks
van 10—12 voorm. en van 2—4 uur nam. aan
het bureau der Kamer van koophandel en
fabrieken ten Btadhuize aldaar.
De audiëntie van den minister van oorlog
zal Donderdag a. s. niet plaats hebben.
Oost-Indië.
Naar aanleiding van de tg ding in ons
vorig nommer opgenomen omtrent een
verraderlijken aanval in do Boven Laoeng
(Borneo), door het bevriend-geachte hoofd
Demang Dalem, waarbjj een onderluite
nant, Meezen, en negen Inlandsche militairen
werden gedood, deelde luitenant Christoffel
het volgende mee aan het Alg. Hbld.
Demang Dalem heeft zich tot voor korten
tjjd steeds doen kennen ais een trouw onder,
daan van de Nederlandsche regeering. Hjj
heeft zelfs een vjjand van het Gouvernement
Kjai Adjir, die een vrouw van Demang Dalem
geroofd had, niet vervolgd en gedood zooals
do bloedwraak eieebte, alleen omdat bg meende
dat zulk een daad niet de goedkeuring van
het Gouvernement zou wegdragen.
Het is niet goed verklaarbaar wat de oor
zaak kan zjjn, dat dit eertjjdB zoo bevriende
hoofd, dat nooit eenige vjjandeljjkheid tegen
ons heeft gepleegd, plotseling tot dezen ver
raderlijken aanval geleid heeft.
Demang Dalem heeft grooten invloed in
zjjn gebied en staat bekend als een moedig
en vastberaden man. Zjjn gebied, boven
Laoeng, is echter niet zeer uitgestrekt en hg
zal ongeveer een 500 strijdbare mannen
Anders gezegd telkens met een zwaai naar
boven in plaats van naar beneden zooals nu.
Het kan op allebei manieren. Het ia een
kwestie van gewoonte. Let eens op onzen
hoogte-aanwgzer I Tim haalt de boot, zoo ge
regeld als een ademhaling,iedere dertig knoopen
naar beneden."
Werkelgk toont de hoogtemeter dat ook
aan. Gedurende vjjf of zes minuten kruipt
de wjjzer van 6700 tot 7300 voet. Dan hoort
men een zwak »Bie-ie" van het roer, en de
wgzer gaat weer terug naar 6500 over een
helling van tien tot vijftien knoopen.
»In zwaar weer kan ze even goed met
de schroeven geregeerd worden," zegt kapitein
Hodgson, en den sluitboom afnemend van de
deur die de maohine-kamer scheidt van het
»dek" gaat hg mg voor naar de machine-kamer.
Hier vinden we Fleury's Paradox van het
luchtledige dat we nu zonder er bg te
denken aanvaarden in volle werking. De
drie machines zjjn H. T. T. Fleury vaouo-
turbines, die een kracht hebben van 3000 om
wentelingen tot de limiet d. w. z. tot op
het punt waar de schroefbladen een »klok" in
de luoht maken een luchtledige scheppen
zooals ook de te snel gedreven schroeven der
zeeschepen in het water kunnen doen. De
limiet van de 162 is laag tengevolge van de
geringe grootte van haar negen schroeven,
die hoewel handzamer dan de oude oolloïd-
sohioeven, spoediger een klok vormen. De
machine midden in het schip, gewoonljjk
gebruikt voor reserve, werkt niet; bijgevolg
trekken de luchtledige kamers van de turbines
aan stuur- en aan bakboordzijde direct uit de
hoofdtanks.
De turbines draaien lustig. Uit de zacht
gewelfde uitzettingstanks aan beide zjjden dalen
de lei-buizen pilaarsgewjjze naar de turbine-
cylinder, en vandaar draait het gehoorzame
gas door de spiralen met een kracht die de
tanden uit een zaag zou trekken.
Aan de achterzijde wordt de druk in
toom gehouden door de druk-afsluiting. Aan
de overzjjde bevindt zioh het vacuum, waarin
Fleury's straal op en neer danst met violet-
groene banden en een warreling van vlammen.
De U-buis van de luchtledige kamer is van op
hoogen druk bewerkt oolloïd (geen glas zou
die spanning ook maar een oogenblik door
staan), een jeugdig machinist met een gekleurden
bril voor de oogen Blaat dien straal aandachtig
gade. Dat is het centrum der machine een
mysterie tot op dezen dag. Zelfs Fleury, die
hem uitvond, en die, in tegenstelling met Mag-
niae als millioenair stierf, kon niet ver
klaren hoe de rustelooze kabouter, die daar in
de U-buis trilt, in een onnoemelijk onderdeel
van een sekonde den ontzaglijken stroom van
gas kan neerslaan tot een gras-groene vloeistof
die aan het andere einde van het vacuum door
de afleidingspjjp afdrupt (men kan haar hooren
druppen) en dan weer naar de hoofdreservoirs
in het ruim vloeit. Daar neemt het weei den
gaBvormigen toestand aan en stjjgt op om
opnieuw zjjn werk te doen- Reservoir, boven-
tank, uitzettings-kamer, vacuum, afleidingebuis
en weer het reservoir, dat is de cirkelgang.
Fleury's Straal bezorgt dat alles, en de machi
nist met den gekleurden bril zorgt dat die Btraal
goed bljjfc.
Als er een vlekje olie of zelfs maar de na
tuurlijke vettigheid van de menscheljjke vin-
geiB op de uiteinden bleei kleven, zou de straal
verdwijnen en slechts met enorme moeite weer
kunnen worden gevormd. Het zou een werk
zjjn van een halven dag, en een uitgave van
ruim honderd en twintig pond sterling voor
radium-zouten en andere beuzelingen van
dien aard.
«Kjjkt a nu eens naar de naven van de
assen. U zult daarin niet veel Duitsch goed
koop werk vinden" zegt kapitein Hodgson,
terwjjl een maohinist den kap van een der
draagstukken afneemt.
Onze assen loopen op C. D. C. steenen (Com
mercial Diamond Company), met zooveel zorg
geslepen als de lensen van een telescoop. Zjj
kosten 37 pond sterling per stuk. Ze zjjn nog
niet aan het eind van hun dienstjaren. Zjj
kwamen van de oude No. 97 die ze overnam
van de oude Dominion of Light, en deze had ze
weer van de Perseus-aeroplane in de jaren toen
er nog vliegers werden gebruikt en thorium-
machines.
Ze zgn het sprekende bewjjs tegen het ge
bruik van de minderwaardige Duitecho emails,
met z. g. «boorfrlakken, en van de gevaar
lijke en onbevredigende allaminium composities,
die aan de dividend-zoekende reeders mogen be
vallen, maar die de kapiteins wanhopig maken.
Het stuur-toestel en de stjjgings-regelaar
zjju de eenige maohinea die iu zichtbare wer
king zjjn. Eerstgenoemde zucht van tjjd tot
tjjd als de olie-zuiger een halven duim rijst of
daalt. De laatstgenoemde vertoont ook een
Fleurystraal, maar omgekeerd, en meer groen
dan violet. Zgn taak ia de heifingskracht uit
het gaB te nemen en het doet dat zonder dat
er op behoeft te worden gelet.
Dat is alles l Een kleine zuchtende pomp-
stang en een flikkerende groene lamp. Hon-
derdvgftig voet naar achteren het rustelooze
flikkerende violette licht, en tusschen die twee
in de drie wit geschilderde turbine-kasten, als
palir gfuiken op hun kant liggend. Men kan
het droppen van het vloeibaar gemaakte gas
hooren druppen in de ruim-reservoirs en het
zachte klok-klok alB kapitein Purnall de Bijj-
ging vermindert en de 162 laat dalen. Het
gesuis van de turbines en het strijken van de
lucht langs den huid van ons schip is niet
luider dan of er met een katoenen lap langB
gestreken werd. En toch loopen we een acht
tien seoonde-mgl.
Ik kgk naar het vooreinde van de maohine-
kamer over de soheerstokken in de cooch. De
