MIDDELRURGSCHG COURANT. Donderdag 19 October. Uit Stad en Provincie. N". 247. 148* Jaargang. 1905. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k a', met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prgs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp., f 2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. THDBMOMETRR EN VERWACHTING. 17 Oct. 8 u. vm. 47 gr., 12 a. 58 gr., av. 4 u. 48 gr. F. Verwacht: zwakke wind, bewolkte ucht, waaraohgnlgk droog weer, mogelgk naohtvorst. Advertontiën20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- allo andore familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel i 20 cent. Reclames 40 cent por regol. Grooto lettors naar do plaats, dio zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, N}jverheid en Geldwezen, ia uitsluitend, gereohtigd het Algemeen AdvertenUe-Barewa A. DE LA HAR An., M. Voorburgwal 366, Amsterdam. Middelburg 18 October. >1N EIGEN STRIKKEN VERWARD." Den heer J. OSSEWAARDE Yerseke. Geachte heer. Ons antwoord op uw ingezonden stokje, naar aanleiding van het hoofdartikel onder boven- staanden titel, kan kort zjjD. U wgst erop dat noch de S. D. A. P. in haar geheel, noch één der aideelingen in het bgzonder, reeds een uitspraak heeft gedaan omtrent de qaaestie, of de z. g. directe actie dient gesteund, als de patroons daartegen io verweer komen. In ons artikel was dit intussohen nergens beweerd. Maar wèl betoogden wjj en wg houden dit Btaaude dat de lociaal-democratie, d. i. de richting, die streeft naar de onteigening der productiemiddelen door den Staat, op grond van het dogma van den klassenstrijd, welk dogma in ons land wordt beleden en gepropa geerd door de S. D. A. P., in deze zaak dui delijk bewezen heett een gevaar op te leveren voor de vakorganisatie. Wat de S. D. A. P. naar aanleiding van deze zaak in de toekomst denkt te doen, moet zjj weten. Op hot oogenblik ging van haar geen leiding of steun uit, tenzij in ljjnrechte ver keerde richting. Want al had de SD. A. P. o'ficieel nog geen besluit omtrent de kwestie genomen in Het Volk, dat zich uitdrukke lijk betiteltdagblad voor de arbeiderspartij, en welks hoofdredacteur, de heer Tak, toen nog voorzitter van het partjjbestuur der S.D.A.P., is door de hoofdredactie in deze taak zeer bealist stelling genomen. En zoolang de S. D. A. P. als zoodanig geen besluit heett genomen, hebben wg ons te houden aan wat het »arbeidersorgaan", bjj monde van den partijvoorzitter, als de sociaal democratische gedragslijn heeft gedecreteerd. Niet wij waren dus voorbarig, doch u die voor uit loopt op nog niet genomen beslissingen van uw par tg, terwijl w{j ons beriepen op de uitspraak van een orgaan en een persoon, die, waar de S D. A.P. als zoodanig zwjjgt, tooh zeker wel geacht mogen worden de sooiaaldemo- oratische tactiek en politiek te willen aangeven. Waar nu het dogma van den klassenstrijd tot zulke consequenties leiden kan, daar had den wjj alle recht, daartegen te waarschuwen en te wjjzen op het gevaar, dat de vakorga niaatie dreigt van zulk een richting. Want al moge wellioht uw partjj trachten, met hand having van het klassenstrgdsdogma, door een of ander congresbesluit, schijnbaar dit gevaar te bezweren, in de practyk en daar komt het op aan zal de klassenstrgdtheorie telkens weder moeten leiden tot steun aan ongemoti veerde, ondoordaohte werkstakingen. Trouwens in Duitschland heeft de S. D. A. P. nu onlangs de algemeene werkstaking, waartegen men hier in sommige sooiaal-democratische kringen terecht zoozeer gekant is, weer op haar program gezet en daarmede weer een belangrijke stap gedaan in de richting, welke toy radicaal verkeerd achten, maar waarin de anarohisten, wier lust en leven het is deaorganiseerend op te treden, zullen juichen en jubelen. U ontkent voorts dat schimpen en ageeren tegen patroons bjj uw richting schering en inslag ia en dat uw beginselen alle middelen tegen de patroons geoorloofd achten, als zjj maar tot het doel leiden. Wjj kunnen niets anders doen dan u aan te raden, aandaohtig de organen en strijdschriften van nw partij te lezen, en de woordvoerders uwer richting op vergaderingen enz. nauwlettend te volgen. U zult dan zien dat onze uitdrukkingen eer te zwak dan te sterk waren. Intuesohen geven wjj volmondig toe dat veler uwer beter zjjn dan hunne beginselen. Wjj sohrevea dan ook en constateerden dit teit met ingenomenheid dat de helderder zienden onder de Sooiaal-demooraten begrepen hebben, er op die manier niet te zullen komen en daaTotn stelling zjjn gaan innemen tegen die in den grond der zaak anarchistische tac tiek. Mocht uw party hens komen tot een beslist, onomwonden besluit, waaruit bljjkt dat zjj die tactiek van heeler harte verfoeit, dan zonden wg een goed eind verder zjjn- Maar dan zou de S. D. A. P. eenvoudig weder op dit punt de vrgzinnig-democratische tactiek aanvaarden. En dit voert ons tot een laatste punt. D meent dat de Vrijzinnig.democraten de Sooiaal-demoeraten hebben nagevolgd. Dit is minder juist Onze party is weliswaar jonger dan de uwe, maar dit wil niet zeggen dat zg een Blaafsohe copie van de S. D. A. P. is Ia- tegendeel. Onze party is ontstaan als reactie tegen hetgeen in de S. D A. P. voor een ge zonde ontwikkeling in democratischon zin nadeolig is te aohten. Wjj zgn, met andere woorden, geen verslapt aftreksel van de S. D. A. P., geiyk men hei wel eenB wil laten voorkomen, maar een zelf atandigo party, met eigen beginsel, die de democratische idee in vrgzinnigen geest hoog wil houden, zuiver van alle dogmatische bij voegselen, die de ervaring leert het nu een maal het maatschappeiyk leven slechts En zoo zgn de Vrjjzinnig-democraten dus te beschouwen als democraten die tot volle dige bewustheid zjjn gekomen, terwgl de sociaal-democratie nog half bewust, onzeker weikon weg in te slaan, ondanks de dogmati sche verzekerdheid barer aanhangers, haar weg zoekt. En nu beweerden wjj en do ervaring bewijst alweder, dat wjj daarin ons niet bedriegen dat de sociaal-democratie, naarmate haar leiders helderder gaan zien, den weg opgaat, dien wy, Vrgzinnig-demo- craten, haar welbewust als den juiston wgzen Zóó alleen zal op den dnar de S. D. A P. waarlgk nut kunnen stichten, als wegbereid- ster voor de Vryeinnig-democratie. Maar niet door mede te zeilen in anarchie tisch sop. Y. D Zooeven lees ik, dat het party- bestuur der S. D. A. P. besloten heelt, in de quaestie, die aanleiding heeft gegeven tot dit gescbrg', geen stelling te nemen. Geen wonder! De heeren zaten ermede »in hun maag." In eigen strikken verward 11 V. D. Y. D. heeft nu, naar wg meenen, zyn stand- Het bericht dat van het s.s. WaUoorden, van den provincialen dienst, Zaterdag de kruk as zou gebroken zgo, is niet juist; een ander, betrekkelgb ondergeschikt, orgaan was gebro ken. Daarvan werd Zaterdagmiddag aan de punt en dat der Vrgzinnig democraten tegen- fabriek, die de boot bouwde, een nieuw exem- over den heer Ossewaarde voldoende uiteenge- plaor besteld, dat reeds Maandag naar Haas- zet, vooral in de kwestie, die het hierbg gold. weert gezonden is. Wg aohten thans voortzetting der polemiek j TeWolphaartsdgk had Dinsdag een in deze overbodig. j boerenknecht, die een span paarden voor een Allicht is er later ongezocht nog wel eens ledigen wagen mende, het ongeluk met kar aanleiding om in andere vraagstukken van en al in een sloot te geraken, doordat de dieren maatschappelgk belang het Btandpunt der beide schrikten. Een der paarden was spoedig weer partyen tegenover elkaar te stellen en nader op hot droge, dooh het andere vergde veel uiteen te zetten. krjjgt en de secretaris overgeplaatst wordt naar Batavia. De in het gasthuis alhier te houden voordracht van den hoofdinspecteur voor de Volksgezondheid over ontsmetting, die eerst bepaald was op den 23 dezer, is uitgesteld tot den 31en Nadat het water in het kanaal door Wal cheren Dinsdagmiddag weer was opgezet, is de in het Balkengat alhier liggende stoom boot Annie 's avonds vlot gekomen en heeft zg hedenochtend op den gewonen fjjd de reis naar Amsterdam aanvaard. Van staking in den dienst is dus geen sprake. Bg het garnizoen te Middelburg iiebbon zich twee gevallen van Jebris typhoidea voorgedaan. Ook te Bergen op Zoom zgn onder de militairen gevallen van deze ziekte voor gekomen, ter wjj 1 een militair, op 30 September jl. met groot verlof vertrokken, in zgne ge meente aan die ziekte is overleden. üit VlisBing en. Maandagavond te acht nren houdt de Kamer vau koophandel en fabrieken aldaar eene openbare vergadering ter behandeling van ingekomen stukken. KORTE 9IEDEDEELINGHN VERGADERINGEN. Te 's Gravenhage is, onder voorzitterschap van jhr Hora Siccama van de Harkstede, voor zitter van den Oranjébond van orde, de jaar vergadering gehouden van de Kwartgulden-v er- teniging voor Heideonfg<nning. Uit het verBlag omtrent het elfde vereeni- gingejaar bleek dat de opbrengst der contri- bntieën weder eenigBzinBhoogerisenf5743 71* heeft bedragen. Het ledental klom van 9383 tot 9608. De berichten over den ooget van 1905 luiden, wat de Emma stichting betreft, zeer gunstig, ook op de stichtingen van het Hof- en Hattemeche veld zgn de bewoners tevreden. Wat de boseohen aangaat, wordt met vol doening geconstateerd dat in het afgeioopen jaar in alle ontginningen flink werd gewerkt. Van liet Van der Huchtbosch zgn nu ongeveer 50 H. A. gereed. Ook op de Aalstheide in Brabant vorderen de werkzaamheden goed. BENOEMINGEN, ENk Bg kon. besluit: zgn benoemd tot Nederlandsche gedelegeer den ter Intern. Zterechtcon/erenlie te Brussel de heeren jhr mr O. D. van der Staal van Piers- hil, Hr. M». buitengew. gezant en gevolm. minister te Brussel; A. Plate, pres. van de Kamer van koophandel en fabrieken, hd van de Tweede Kamer, te Rotterdammr W. L P. A. Molengra&TF, hoogl te Utrechtmr B. C. J. Loder, adv. en proo. te Rotterdam, en mr D. Asser jr., adv. en proc. te Amsterdam. De audiëntie van den minister van binnen- landsche zaken zal Zaterdag niet plaats hebben. Hr. Ms. schoener Zeekond is eene redding boei kwjj t geraakt. Het vinden van dit voorwerp behoeft der halve geene aanleiding te geven tot ongerust heid. De luit. t.z. 1ste kl. M H. Halewgn wordt met 19 dezer geplaatst als eerste-off. aan boord van Hs. Ms schoener Zeehond De benoemde adj.-ing van den Rgkswater- staat N. G L&mbrechtsen is gesteld onder de bevelen van don hooiding-dir. van den Rijks waterstaat lste dir., te s-Gravenhflge, en de benoemde adj ing. van don Rijkswaterstaat C J. Witteveen onder de bevolen van den hoofd- ing.-dir. van den Rykswaterstaat 7de dir., om te worden toegevoegd aan den ing. van den RgkBwateiBtaat in het O. en W. arr. dier dir. te Breda. Oost-Indië. Volgons de Java-Bode is door een commies ten residentie-kantore te Muntok een aanklach' ingediend tegen den resident van Bauka E van der Wolk en den secretaris A. E. Immink. Het gevolg van het ingestelde onderzoek zou zyn, dat de resident eerstdaags ontslag moeite en t jjd om uit zjjn benarde positie ver lost te worden. Overigens werd alleen wat materieele schade aangebracht. - De sneltrein die Dinsdag voormiddag 10 37 Bergen op Zoom en 11.14 het station Goes binnen kwam, heelt te Krabbendgkebe- langrgke schade beloopen. Aan de noordzgde van het emplacement stond een geladen hietontrein op een inloo- pende Ign te dicht aan de rails voor den snel trein. Deze liep er in volle vaart Bchuiend langs, zoodat aan de noordzgde van den trein alle krakken, treeplanken en dergolgken wer den afgerukt en vele ruiten stuk sloegen. passagiers waren natuurljjk doodeljjk verschrikt, dooh daar bleef het bg. Hel was een geluk, beweren de vakmannen, dat de aangereden trein geladen stond, want ledige wagens zouden van de rails gewipt zgn en door het dan vermoedelgk kantelen ervan zou het onheil niet te overzien geweest zgn. Doordat hg, met zgn motorfiets in een wagenspoor terecht gekomen, te vlag zwenkte, reed de heer Moree, arts te Rilland Bath. Dinsdagmiddag in een vrg diepe sloot langs den weg, waardoor hg den linkerarm, even boven de pols, brak- Door een geneesheer uit een naburige gemeente werd heelkundige hulp verstrekt. Bg den landbouwer J. Dzn to Stave- i s e liepen, behalve eenige runderen, ook paarden in de weide. Maandagmorgen vond de eigenaar een paard dood in de weide 1 gen met een groote wond in het lichaam, naar men vermoedt tengevolge van een horen steek van een der runderen. stier van een landboawer onder Bosohkapelle begon plotseling vervaar- iyk te brallen. Toen men spoedig uit de woning kwam gesneld naar het afgesloten hok der groote landbouwschuur, waarin het dier was gestald, zag men dat dit geheel met rook gevuldmen bluschte terstond het smeu lend stroo en voorkwam zoo een groot gevaar. Een knaapje van een jaar of vier wilde e»-ns graag vuurtje stoken en had als plaats daar voor gekozen den voederbak van het beest. Wanneer dit plaats had, werd ons niet ge meld. Mogen wg onzen berichtgevers toch vooral verzoeken den dsg te no9men waarop de door hen gemelde feiten plaats vinden. In dit seizoen worden op verBohillende gedeelten van het jachtterrein in O o s t e 1 jj k Zeeuwsch VIaandoren fazanten ge zien, waar zich dit kostbaar wild vroege' nooit of hoogst zelden vertoonde. Zoo werd er een geschoten onder Hengsldgk, een drietal onder Zaamslag, twee onder Axel, terwgl op andere plaatsen ze nog niet onde< schot te krggen waren. Natuurkundig Gezelschap te Middelburg. Maandagavond trad voor dat gozelschap op de heer B. H. Schroven te Wageningen over Siberië en zijn spoorweg. Spreker begon met Jeen korte, hiBtoriache inleiding over de kolonisatie van Rusland in Siberië. Daarna gaf hg een beeld van de geografische gesteldheid van het land, van het reusachtige laagland, dat zich uitstrekt tusschen den Ural en do Yenisei, vervolgens overgaande in een heuvelland tot den Grooten Oceaan. Vervolgens schilderde hg de ryke hulp bronnen van dit nog in het begin van cultuur gebrachte land, dat slechts op verkeerswegen wacht, om de rgkdommen van zgn bodem naar Europa te voeren. De reusachtige, rgke laagvlakte van West Siberië, een oppervlakte van ongeveer 60 maal ons land, is eenmaal bestemd om een vracht- bare landbouwstreek te worden. Uitgestrekte bossohen, die zich duizendt- kilometers ver uitstrekken, rgke steenkolen- en andere mgnen wachten slechts op betere trans portmiddelen om ontgonnen te worden. Slechts daar, waar het land ligt indonabg- heid van spoorwegen of rivieren, is men met de cultuur begonnen. Nadrukkelgk wees spreker er op, dat reed-' eenige jongelieden van do landbouwschool te Wageningen zich daar eene goede positie hadden verworven en aangenaam was het ons te hooren, dat de naam van Hollander er synoniem was mot eerlgk en solied. Een vgftigtal fraaie lichtbeelden gavet- •ten duideljjko voorateWing van den Sibe- riscben spoorweg, de levendige handelsdrukte aan de stations, den eigenaardigen bouwtrant der huizen, de soms vrjj primitieve transport middelen van het binnenland enz. Zonder twgfel hebben velen van de talrgke aanwezigen met belangstelling deze voordracht gevolgd, die hun een beter denkbeeld heeft gegeven van het land, dat voor velen slechts als een verbanningsoord bekend Btond. LETTEREN EN KUNST. Concert G. H. G. vonBruoken Fock D oris Walde. Het concert, dat Dinsdagavond in de Concert en Gehoorzaal alhier gegeven werd, had de bekoring van het nieuwe. Een programma van meerendeels hier nog onbekende werken, vertolkt door een jeugdige zangereB, die voor het eerst hier optrad, en componist, wiens naam ten onzent meer bekendheid heeft dan zgn werk. Nadat eenige jaren geleden de componist Emil von Bracken Fock het Middelburgsche publiek in de gelegenheid stelde met zgn buitengewone garen ktnnis te maken, heeft thans diens broeder, de heer Gerard von Bracken Fook, zich aan ons voorgesteld en, evenals gene tcèn, blgk gegeven van groote muzikale begaafdheid. Ik geloof niet ver van de waarheid te als ik aanneem dat een groot deel van het wel niet talrgke, maar voor een dergelgk con cert toch voldoend opgekomen publiek vele der door den heer Von Bracken Fook voorge dragen werken préludes niet geheel begrepen heeft. Er was geen warme stemming I Dat pleit volstrekt niet tegen hetgeen ons geboden werd, want het zgn niet de minBte werken, die het publiek niet aanstonds boeien. Men dient de diepte te peilen, men behoort zich in te werken in den gedachtengang den componist, hem te volgen op de paden, waarheen bg ons voert; dan eerst zal men zioh verzoenen mot schgnbaar onnatuurlgke motiet- wendingen, dan eerst zal klaar bljjken wat ons aauvankeiyt duister en vreemd klonk. Nu geef ik dadelgk toe, dat men vele der werken van dezen componist maar niet bg het eerste aanhooren naar waarde kan schatten en toch heeft de heer Von Brucken Fock, toen hg zich aan den vleugel gezet had ik mag niet verzwggen, dat dit instrument in de hoog're octaven van zyn goeden klank begint te verliezen en dat enkele tonen ontstemd waren heeft bg ons toen met zgn eerste prélude in Fis dur niet dadelgk getoond hoe groot zgn melodievinding, hoe kunstig zyn motief bewerking ia? Alle nummers van het programma kan ik niet sfsonderiyk nagaan alle préludes vond ik ook niet op gelgke hoogte staand. In de derde van het eerste nummer b. v., die in C dur, heeft het virtuozen karakter de overhand boven den muzikalen inhoud en ook de eerste van het zestiende opus, in G dur, viel bg andere at, doch de derde van dit opus en nog meer de laatst gespeelde in D dur heeft me zeer getroffen om haar rgken inhoud en haar kernachtige bewerking. Yooral dit is een prachtig werk. Een weemoedige stemming ligt aan de moeste werken van dezen componist ten grond slag. Somwyien werd ik wel eens aan Grieg herinnerd. Nu en dan accentueerde althans voor mgu gevoel de heer Yon Broeken Fock te sterk, als hg de melodie wilde laten uitkomen en hier en daar had een bepsrkter ps- lof voor de echt muzikale vertolking van zyn scheppingen. Keert hg nog eens tot ons weer, dan hoop k zyn elfde werk. Moment» Musicaux, op het programma te ontmoeten, die wel is waar veel eenvoudiger zyn dan de préludes, maar niet minder mooi en die misschien juist door hun eenvoud vlugger tot het publiek spreken. Kristal helder is het orgaan, dat mejuffrouw Doris Walde in dienst kan stollen van haar langkunst, een orgaan dat altgd week blgft klinken. Daarbg maakt zg veel werk van haar voordracht en duidelgke uitspraak. Met hot oog op haar meer lyrischen dan dram&tischen aanleg had mej. Walde haar liedert-n goed ge kozen. De vertolking van de beide eerste van Georg Schumann's Mttdcheniieder en Richard Strauss' AIT mein Gedanken, mtia Herz und mein Sinn, vond ik zeer gelukkig. Ik herinner slechts aan het Und klop f en und ru/en: mach auf, lass ein, in laatstgenoemd lied, waar de com ponist zoo geniaal den tekst illustreert, hetgeen met juiste dictie en met het vereisohte karakter door de zangeres werd weergegeven. Mejuffrouw Walde, die buiten het programma nog het Wiegenlied van Brahms zong, had veel succes. Men zal haar hier stellig gaarne terugzien. Dat ook de begeleiding der liederen door den heer Von Brucken Fock zich door groote muzikaliteit onderscheidde, behoef ik nauwolgks te vermelden. Ten slotte de mededeeling dat deze talentvolle componist onder applaus een krans in ontvangst had te nemen. A. A. NOSKE. Glaretie verzocht zgn 20-jarig directeur schap van de Comêdie Fran false niet te vieren. Hjj houdt niet van jubi'és, die een beetje op be- graienissen Igken, en hg aagt zgn vrienden, nog een jaar of twintig te wachten. Don zullen zgn vrienden er nog zgn, hoopt hg, maar hg zelf niet meer. En dan mogen ze alles van hem zeggen wat ze willen. De firma Brockhans hooft, ter gelegenheid van haai 100-jarig bestaan, 100.000 mark ge schonken aan haar personeel. De tegenwoordige firmant, Albert Brookhaus, werd geridderd. ONSERWIJS. Voor de akteëxamena vrjje- en ordeoete- ningen der gymnastiek zgn te Breda geslaagd heeren Sandee van W olphaartsdgk Vermeulen van Goes. De heer A. B. Schelleman te Axel is benoemd tot tgdelgk onderwijzer aan de o. 1. school te Lobith. De heeren Ch. A. Emeis en D. Lamors zgn ter beschikking gesteld van den gouv.- gen. van N.-I., om te worden benoemd tot onderwgzer 3e kl. bg het Openb. Europ. L. O. daar te lande. Morgen (Donderdag) bestaat de Rjjka Hoogere Burgersohool te Gouda veertig jaar. De Vrge Universiteit te Amsterdam viert deze week haar vyf-en-twintig-jarig bestaan. Dinsdag had de ontvangBt der reünisten plaats en 's avonds de installatie van nieuwe corpsleden. Daarbg voerden verschillende sprekers het woord. Aan dr A. Kuypar werd een in het Latgn gesteld telegram gezonden, waarin hem dank werd gebracht en heil toegebeden. Heden avond wordt by Couturier een Boiree gegeven, Donderdag diner voor corpsleden en reünisten in het Brongebouw te Haarlem en Vrgdagavond te twaalf uur sluiting van het Lustrum op de sociëteit. Het geheele feest is dus geschoeid op ge wone, wereldsohe leeat. Zondag is eene Verecniging eau Leeraren in het schoonschrijven bij het O. Mtot stand ge komen. Ia de statuten werd o. a uitgedrukt, dat de vereeniging zich o.m. ten doel stolt het sohrgf- onderwgs te verbeteren en de belangen der leeraren in dit vak te behartigen. Tot bestuursleden werden becoemd de hee ren P. H. van Gestel, G. G. Kramer, beiden te Amsterdam, P. F. J. G. de Goede, te Weesp, O. D. H. Dix en M. J. de Die, beiden te Zaan dam, respectievelijk alsvootz., onder-voorz., Ie en 2e seoretaris en penningmeester. LANDBOUW. doorweekte bodem veroorzaakte te Honteniese, zooals trouwens elders even eens, grooten last en Bcliade bg de bietencam pagne. Ziehier een paar sprekende voorbeelden. Een landbouwer, die per se met den wagen de bieten uit zyn modderige akkers wilde vervoe ren, had z69 paarden voor zgn voertuig noodig om een gewone vracht van 1800 it 2000 K.G. voort to trekken of liever voort te rakken. Een ander echter haalde zyne bieten met daal gebruik niet gesohaad. Overigens slechts eene slede, waarop ze met do hand gelegd

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1905 | | pagina 1