FEUILLETON.
Het Huis in den Mist.
bijvoegsel
va4 DB
Maandag 18 September 1905, no.'220.
Met 1 October vangt wederom een nieuw
kwartaal aan.
Wie zich tegen dien dag abonneert op
ons blad, ontvangt de deze maand nog ver
schijnende nommera kosteloos.
ADMINISTRATIE.
De ziekte in de aardappelen.
Binnen een tijdsverloop van ongeveer zes
weken deden wjj tweemaal een reisje door
nagenoeg geheel Zeeland de eerste maal in
de tweede helft van Juli, do tweede maal in
de eerste helft van September, en bjj beide
gelegenheden trokken de aardappels hoofdzake
lijk onzo aandacht. Slechts hier en daar, hoogst
zelden, zagen wjj in Juli nog een veld, waar
van het loof niet zwart geworden was, tenge
volge van de alom heerBchonde ziekte in dit knol
gewas ontwaarden wjj hier en daar nog eens
eenigazinB groene oazo, dan vernamen wjj, dat
het een partjjtje Eigenheimers waren; tussohen
Aardenburg en Oostburg, maar meer in de
onmiddellijke nabgheid der eerste gemeente,
ontmoetten wjj een proefveld met een veertig
tal soorten, die alle nog volop in 't groene
loof stonden, onder welke ook de Eigenheimers
voorkwamen, terwjjl de aangrenzende Munster-
schen, Blauwbonten en Blauwe waren afgestorven
m de nabjjkeid van Zuidzande ontdekten wjj
een veld, dat nog nietB van de ziekte geleden
had en, naar men ons mededeelde, beplant
was met Bravo'e, maar overigens waren de
velden, beplant met Waaien of Wadden in
Zeenwsoh-Vlaanderen, met Blauwbonten en
Blauwen in de beide Bevelanden en Tholen aan
het einde van Juli geheel afgestorven en gaven
de aardappelvelden weinig uitzioht op een
goeden oogst.
Was dus het uitzioht in Juli in Zeeland niet
bemoedigend, in de maand September bleek
maar al te algemeen, dat de vrees voor sleohte
aardappelen niet ongegrond was geweest.
De te vroeg afgestorven aardappels zjjn niet
volgroeid; de knollen, die niet door de ziekte
werden aangetast, zjjn klein gebleven, zoodat
de grootste niet veel meer zjjn dan gewone
pootaard&ppels, en wat nog overgebleven is, is
doorloopend te slecht om voor voedsel te dienen.
Op onze vragen in de verschillende deelen
van Zeeland, kregen wjj ongeveer overal het
zelfde antwoord. De soorten, die in andere jaren
uitstekende knollen voortbraohten, zjjn dit jaar
nagenoeg waardeloos, en is dit nadeelig voor
hem, die de aardappels plantte als handels
artikel, het dreigt een ramp te worden voor
den arbeider en don kleinen burger.
Na Zeeland in Juli doorgetrokken te zgn,
hebben wjj onze reis vervolgd over Den Bosch
Arnhem, Zwolle naar Heerenveen.
Zagen wjj in Zeeland slechts hier en daar
nog een veld aardappels, een klein partjjtje
met groen loof, nauweljjka waren wjj bniten
's Hertogenbosoh of wjj zagen aardappelvelden
nog frisch groen en sommige in vollen bloei.
In Overjjsel en Drenthe, waar wjj een paar
dagen vertoefden, hadden wjj de gelegenheid
verscheidene velden te bezoeken: van ziekte
geen enkel spoor. In 't zuiden van Friesland
hetzelfde.
In de eerstgenoemde provincies hoorden wjj
niet van besproeiing met Bordeleesohe pap, in
laatstgenoemde provincie had men de beBpoei-
ing op verscheidene velden toegepast en tot
toen toe met uitnemend succes.
Bp onze tweede reis kwamen wjj weder aan
het proefveld te Aardenbnrg en vernamen daar,
dat de veertig soorten, die op vjjf vroege na,
nog volkomen gezond Btonden, alle waren be
sproeid; dat zulks met de Eigenheimers, waarvan
eene grootere partjj was uitgeplant, ook het
geval was geweest, maar dat de andere soorten
bjj wjjze van proef onbesproeid waren gebleven.
Dit gaf onB aanleiding om naar de resulta-
Het verhaal van een langen nacht.
7 DOOR
ANNA KATHARINE GREEN.
»Zooals gjj u zult herinneren", luidde de
briof verder, »was ik de zwakke onder de kin
deren degeen die nooit iets goedB kon doen.
Toen gjj allen reeds volwassen waart en een
eigen tehuis hadt, bleef ik nog steeds onder
het ouderlgk dak, gevoed door de goed
heid van onzen vader, en in afwachting dat ik
door diens rechtvaardigheid mjjn aandeel zou
krjjgen in zjjn spaarduiten, die hg beloofd had
onder ons geljjkeljjk te zullen verdoelen.
»Toen bjj stierf kwam dat deel ook aan mjj,
zooals het aan u kwam. Maar ik was tevoren
getrouwdniet, zooals gjj allen, om hetgeen
een vrouw meebrengt, maar uit gevoel en wnre
genegenheid. Die golden in mjjn geval oen lief
hebbende, maar teere vrouw; en nadat wjj
eenigen tjjd geleefd hadden van het vaderljjk
erfdeel, bleek dat te klein te zjjn om ons zonder
hulp van onze eigen handen te onderhouden,
en onze handen waren zwak en konden niet
werken. En zoo vervielen wjj in schuld voor
den huur en kort daarna ook voor de noodza-
ton met Eigenheimers een nader onderzoek in
te stellen en daaruit bleek ons, dat zjj overal,
ook zonder bosproeiing, beter bestand bleken te
zjjn tegen de ziekte; zjj waren overal uitge-
groeid en leveren dus een goeden eetaardap-
pel, wat met de vroeger door de ziekte aan
getaste aardappels niet het geval is.
De Eigenheimer behoort, wat smaak betreft,
niet tot de tjjnste aardappelsoort, maar dit jaar,
nu alle andero soorten sleohte knollen
leveren, treedt hg op den voorgrond en waar-
schgnlgk zullen or door verscheidene personen
Eigenheimers worden aangekocht om deze
het volgend jaar uit te planten. Ook van de
Bravo's werd met lof gesproken; zg vereeni
gen een goed schot met een goeden smaak.
Aangaande de voedzaamheid hoeveelheid
zetmeel -- kon men ons nog geene nadere in
lichtingen verschaffen; wjj zullen trachten die
later in te winnen.
Hoe slecht over 't algemeen de aardappelen
zgn, bljjkt ten duidelgkste hieruit, dat in die
deelen van Zeeland, waar de aardappel gere
kend mag worden tot de hoofdproducten, fhans
vreemde aardappels worden ingevoerd en gaarne
tegen zeer hooge prgzen, die van 5 tot 7 cent
per kilogram loopon, worden vefkocht.
Deze aardappelen komen uit Friesland, dat
tot het begin dezer maand ziektevrg is geble
ven, maar waar zich thans volgens de kran
tenberichten ook de ziekte vertoond heeft.
Zulks was intusachen te verwaohteuvan ver
schillende zjj den vernamen wg al dadel jjk dat
onder de ingevoerde aardappels ook enkele zieke
knollen werden aangetroffen.
Over 't algemeen vindt men de ingevoerde
aardappelen goed van smaak en goed van kleur,
maar toch minder lekker dan de gewone in-
landsche soorten.
Wg zeiden van kleur, want in Zeeland wordt
bgzondere waarde geheoht aan de kleur.
De witte aardappel, namelgk die, welke op
sohotel volkomen wit is, wordt niet gezooht,
zelfs al valt op den smaak niets aan te mer
ken en vele Boorten worden alleen om die
witte kleur veroordeeld.
Over 't algemeen, dat is ook onze ondervin
ding, zgn de witte minder goed dan die
welke gekookt eene gele kleur hebben.
Zoo hadden wg onder meer het vorig jaar
eenige soorten laten komen nit de groote aard-
appelkweekerg te Nassengrund in Lippe daar
onder de Roter Solat, die in den oatalogus
bgzonder werd aanbevolen. Deze aardappel trok
van den aanvang af onze aandacht om de eigen
aardige groeiwgze van den stengelmet belang
stelling zagen wg de uitkomst onzer proefneming
tegemoet, vooral ook omdat de planters znlke
gave knollen waren, maar zg viel ons in alle
opzichten tegen. De opbrengst was gering:
groot en klein ruim 13.000 kilogram per heotare;
gekookt lagen zg wel melig maar blauw-wit op
schotel en de smaak liet veel te wensohen over.
Wg schreven dit tegenvallend resultaat toe
aan den grond, liohten zavelgrond, en plant
ten dit jaar denzelfden aardappel in kleigrond.
Het resultaat is wat den smaak betreft iets
beter, maar even als de opbrengst beneden
het middelmatige, ofschoon de plant door de
ziekte niet is aangetast.
Uit dezelfde kweekerg hadden wg nog de
roode soorten Monarch, Roland, Irene en Mon
tana; de eerste drie gaven gekookt witte, de
laatste gele aardappels. De Monarch was zeer
goed van smaak, dat was ook het geval met
de Montana. De beide andere soorten lieten
te wenachen over.
Maar om nog eens op onze slechte aardap
pels terug te komen. De ziekte in Zeeland is
vrg algemeen en vrg algemeen heerscht in
onze provincie het gebruik, het zieke loof, voor
zoover er nog iets van over iB, en de zieke
aardappels op het land te laten liggen, onder
te ploegen en zoo de ziektekiemen te bewaren
tot een volgend jaar.
Wg mooten dit ten sterkste ontraden.
Men moet zooveel mogelgk alle loof en alle
zieke aardappels op het aardappelveld op een
hoop voeren, deze besproeien met 2%bonillie
bordelaise, omwerken, nogmaalB besproeien
en zoo trachten alle ziektekiemen te dooden.
Doet men dit niet, dan loopt men het vol
gend jaar gevaar de ziekte met vernieuwde
hevigheid te zien uitbreken.
kelgkste levensbehoeften.
»Te vergeefs worstelde ik om mg op te
heffen de tgd van mgn voorspoed was nog
niet gekomen, en ik zonk steeds dieper en
dieper in de schuld. Er werd ons een kind
geboren. Onze huisheer was zoo vriendelgk
om ons toe te staan twee weken te blgven
onder het dak, voor welks bescherming wg niet
konden betalenmaar aan het eind van dien
tgd werd ohb verzooht heen te gaan, en zoo
Btond ik op den weg met een stervende vrouw,
een schreeuwend kind, geen geld in mgn zak
en geen macht in mgn arm om iets te ver
dienen.
»Toen eindelgk hoop en moed beide ver
dwenen waren, dacht ik aan den ouden eed
en aan de zes welvarende huisgezinnen aan
denzelfden weg waarop ik nu stond. Ik kon
mgn vrouw niet alleen laten. Ze had koorts
en kon niet verdragen dat ik oit haar oogen
verdween. Ik zette haar op een paard, dat
een vriendelgke oude buurman mg leende, en
haar vasthoudend met de eene hand, leidde ik
het paard met de andere hand naar het hnis
van Luke.
>Hg was in die dagen noch recht van lichaam
en zag er stevig en gezond uit, toen hg
voor de open deur van zgn huis ons gadesloeg
terwgl wg daar stilhielden. Maar hg was
gierig geworden door het bgeengaren van een
pond of wat, en hg sohudde zgn hoofd, zei
dat hg zioh geen eed herinnerde! en dat ver
Middelburg 16 September.
KOItTK MtlDEDEEUNGBI
VEBGADBSINGEN.
Te 's-Gravenhage wordt het 10e congres
voor openbare gezondheidsregeling gehouden.
Het aantal leden neemt voortdurend toe.
Het klom van 518 ten vorigen jare tot 526.
Op het congres zgn tot heden vertegenwoor
digd 8 gemeentebesturen, 14 vereenigingen
en 94 gezondheidscommissies door 160 perso
nen. In het geheel hebben zioh voor dit con
gres ongeveer 200 personen voor deelneming
aangemeld.
De staat der geldmiddelen kan nog steeds zeer
gunstig worden genoemd. Het batig saldo be
droeg f 4642 60 op ultimo December 1904, tegen
f 3865.38* op ultimo December 1903, derhalve
eene vermeerdering van f 777.21®. De bgdrage
aan het Tgdscbrift voor het jaar 1903 beliep
f 1212.50 tegen f 674 voor 1902, voor hetjaar
1904 beloopt die bgdrage i 1292.50.
Het ledental van de Vereeniging tot verzorging
van gebrekkige en mismaakte kinderen in Nederland
slonk in 1904 van 903 tot 848, het aantal be
gunstigers van 150 tot 144, Van de oontribnties,
ten bedrage van f 3283 50, is weder f 3000 als
bgdrage aan de /oAannastiohting, bet Tehais
der Vereeniging, algeBtaan. Uit het verslag
dier stichting blgkt, dat het aantal verpleegden
onveranderd bleef.
De met 1 Januari 1904 geopende manden-
makerg gaat goed. De ontvangsten bedroegen
f 10.372 85®, daarvan kon een gedeelte der
sohnld aanhetDiaconessenhuis afgedaan worden,
zoodat deze sohuld thans nog f 3000 bedraagt.
Tuberonlose.
In een Donderdag te 's-Gravenhage door het
Centraal comité tot bestrijding van tuberculose ge
houden vergadering deelde de voorzitter, jhr
De Ranitz, mee dat over het weldadigheids
zegel overleg werd gepleegd mot den directeur-
generaal der postergen. Ook werd, naar hg
zeide, te kennen gegeven, dat de Vereeniging,
als zg daartoe het verzoek deed aan de Konin
gin, f 1000 subsidie zou ontvangen.
Het voorstel om maatregelen to nemen ter
uitvoering van de besluiten der conferentie te
Kopenhagen, betreffendelo. het spnwverbod
2o. de verplichte aangifte van ziektegevallen;
3o. het onderwgs en hot tuberculose-vraagstuk,
werd door dr Pgnappel van Zwolle nader toege
licht. Op een wettel gk verbod van het spuwen
zon z. i. nog niet aanstonds moeten worden
aangedrongen. Wel kon eohter door het aan
brengen van plakkaten het publiek van raad
worden gediend. Vooral b.v. in de spoorwagens.
Bg het groote aantal in gebruik zgnde wa
gens zal dit echter een aanzienlgke uitgave
eisohen. De vergadering besloot zioh te wenden
tot de besturen der apoorwegmaataohappjjen
van gebouwen waar veel publiek samenkomt,
en tot de regimentscommandanten, betreffende
het misbruik van spuwen in de kazernes.
De heer Pgnappel ging niet mee met den
wensoh van het congres, dat het onderwgs in
het tuberoulosevraagstuk als leer- en examen
vak op de lagere sohool wenscht in te voeren.
Wegens den leeftgd der kinderen acht hg dit
onderwgs niet ge wenscht.
Op advies van prof. Nolen werd besloten
over te gaan tot aansohaffing van materieel
tot vertooning van lichtbeelden.
Nog werd het denkbeeld geopperd een be
roep te doen op de schilders om voor de
waarsohuwingsplakkaten een illustratie te ont
werpen. Het bestuur nam dit denkbeeld in
overweging, geloofde wel dat de artisten, hulp
vaardig als steeds, hulp zouden verleenen, doch
wees op de waarschgnlgk zeer hooge kOBten
van reproductie.
De bedoeling van het bestuur is, zoo bleek
uit een latere opmerking, de liohtbeelden be
schikbaar te stellen voor wie een lezing over
tuberculose willen houden
Bg de besprekingen der verpliohte aangifte,
waarover indertgd op eene vergadering te
Middelburg van gedachten is gewisseld, wees
dr Pgnappel er op, dat het hier niet gold een
Tnberoulösenhetze, maar om een vgand te be-
Btrgden dient men een en ander te weten over
de sterkte. Voorloopig zou de aangifte geheim
kunnen worden gehouden. Dr Pgnappel wilde
kwisters er op verdacht moeten zgn eenB
bedelaars te worden. Daarmee sloot hg zgn
deur.
»Diep in het hart getroffen door een afwg-
zing die een verlenging van het lgden betee-
kende, keek ik mgn vrouw aan die half in
zwgm op het paard zat geleund, rekte mg uit
en kuste haar. Toen ging ik verder. Ik
kwam bg het huiB van Barbara. Zg was
vroeger voor mg een moedertje geweest; dat
wil zeggen, dat zg mg gevoed en gekleed had,
mg klappen en liefkoozigen had gegeven en
mg had leeren lezen en zingen. Maar Bar
bara in. haat vaders huis en zonder tortuin was
niet de Barbara, die ik op den drempel van
haar eigen woning zag staan.
♦Zg hoorde mgn verhaal, keek mgn vrouw
in 't gelaat, en draaide zioh om. Ze had geen
plaats voor luie menschen in haar huis; als
wg wilden werken zou ze onB den kost geven
maar wg moesten ons avondeten verdienen of
anders hongerig naar bed gaan. Ik voelde het
lichaam van mgn vrouw beven tegen mgn arm,
en haar opnieuw kussend, leidde ik haar naar
George.
♦Luke, Hector en Janet, hebben jullie hem
wel eens hooren vertellen van dat tooneelaan
zgn tuinhek, vgf en twintig jaar geleden Hg
is niet meer onder u. Sedert twaalf jaar ligt
hg op het kerkhof naaBt onzen vader, maar
zgn zoons zgn misschien hier, want ze waren
er altgd bg als er goud in zicht was, of als
een poging doen van de regeering verplichte
aangifte te verkrggen.
Dr M&nsholt betwgfelde of de regeering een
verpliohte aangifte zon invoeren, alleen voor
een statistisch doel. Ook meende hg, dat de
wenBchon van het Internationale comitó wel
degelgk verder gaan. Nog vreesde hg, dat het
publiek moedwillig de aangifte van deze be-
smettelgke ziekte zou nalaten.
Van de argumenten der overige bestrgdere
verdient nog vermelding die van prof. Nolen,
die van oordeel was, dat de medici wer-
kelgk niet zoo zeer in het duister tastten ten
opzichte van het aantal tuberoulosegevallen.
Voorts vreesde hg dat verplichte aangifte
antipathie,in plaats van sympathie, zou wekken.
De heer Wins wilde prinoipieel tot een
verzoek aan de regeering doen besluiten en
ter wille van den vorm van het adres de zaak
een jaar aanhonden.
Bg zgn repliek merkte dr Pgnappel op dat
het denkbeeld van verpliohte aangifte in de
lucht zit, en andere landen, o.a. Noorwegen,
ons reeds zgn voorgegaan.
Dr Josselin de Jong noemde het, met Noor
wegen tot voorbeeld, onjuist dat de verpliohte
aangifte strgdig zon zgn met de humaniteit.
Zooals de vrees voor een patiënt, die in een
sanatorium hygiëne leerde, afneemt, zoo nam
ook in Noorwegen door de maatregelen na de
verplichte aangifte, de vreeB voor de zieken at.
Besloten werd de afdoening van dit onder
werp een jaar aan to houden.
BENOEMINGEN» ENL
Bg kon. besluit:
is maobtiging verleend aan den oommissaris
der Koningin in Gelderland tot het bgeen-
roepen van de Staten dier provincie in
buitengew. zitting, op 26 dezer, teneinde aan
de orde te stellen de verkiezing van een lid
van de Eerste kamer ter voorziening in de
vacature G. W. graaf van Limbnrg Stirum;
zgn bevorderd tot eerste-luit bg hot korps
mariniers de tweede-luits L. Spiegelberg, G.
J. van Loenen, P. Hnitsma Muiier en O. J. O.
Dorren
is aan den off. van adm. 2e kl. F. Bezemer
eervol ontslag uit den zeedienst verleend, met
pensioen
is benoemd tot essaieur van den waarborg
en de belasting der gouden en zilveren werken
te Leeuwarden D. A. J. A. Bondam, eBsaieur
van genoemd dienstvak te Groningen;
is aan den ontvanger der dir. bel. enz. J. H.
Pel te Leiden (buitengemeenten), op verzoek,
eervol ontslag nit 's rgks dienst verleend;
zgn in rang en ouderdom van rang over
geplaatst bg de inf. hier te lande, onderschei-
denlgk bg het 6s en bg het 4e reg. van dat
wapen de tweede-luits. der inf. L. H. J. ThonuB
en J. van Voorthuysen, beiden beBtemd voor
den dienst bg het leger in N.-I.;
zgn benoemd: bg de inf. tot tweede-lait:
bg het lste reg., de serg. J. L. Hamel, van
het 5de reg.
bg het 2de reg., de serg. G. E. Miihlradt,
van het 3de reg., J. C. H. Croon, van het korps
jhr. F. J. J. A. Graafland, van het 8steJ. Veen
baas, van het 9de en W. baron van Ittersom,
van het 11de reg.;
bg het 3de reg., de serg. W. F. Weber, van
het 11de, en H. Sieperda, van het 7de reg.
bg het 4de reg., de serg. C. P. Bruokel, van
het reg. gTen en jagers
bg het 5de reg., de serg. A. M. M. van Loon,
van het éde, en M. J. Harts, van het 7de reg.
bg het 6 de reg., de serg. G. J. J. Wouters,
van het 2de, F. Dieleman, van het 11de, B. H.
Tersteege, van het 11de, T. J. Lagerwerf!', van
het 10de, en C. B. Zaager, van het 4de reg.;
bg het 7de reg., de serg. H. O. van der Bgl,
van het 4de reg. en C. E. van Wgk, van het
korps
bg het 8ate reg., de serg. C. H. F. Thieme,
van het korps, H. van Loo, van hei reg. gren.
en jagers, P. Dingemanse, van het 3de reg. en
W. H. Scheffer, van het reg. gren. en jagers;
bg het 9de reg-, de serg. P. C. Wilod Ver
sprille, van het 1ste, F. C. Feuerstein, van het
5de, en A- Tuinman, van het 7de reg.;
bg het 11de reg., de serg. H. C. E. van Ede
van der PalB en A. J. M. Thgssen, beiden van
het 7de reg., D. D. van Nahuys, van het 4de
en R. Gulmans, van het 9de reg.
bg het pers. der mil. adm. tot tweede-luit.
kwartierm.
er iets te drinken viel. Vraag het hun, vraag
het John, dien ik toen zag staan achter zgn
neven bg den heg, wat zg hebben gezien toen
ik stil hield onder den grooten boom voor het
huis van hun vader.
>De zonneschgn was onmeedoogend dien
morgen, en het hoofd van mgn vrouw waB op
zg gezonken en lag op mgn arm. Tegen haar
borst gedrukt, lag ons kind, dat klagend schreide
toen George uitriep Wat ie er nu aan de hand
♦Herinner je je het, jongens Hoe jullie allen
lachten toen ik vroeg een paar weken te mogen
blgven onder het dak van mgn broer, totdat
wg weer in staat zouden zgn om te werken?
Ik herinner het mg wel, ik die deze woorden
schrgf aan den rand van het graf; maar ik
vervloekte jullie niet. Ik reed slechts verder.
»De weg ging berg op, de zon kwam van
achter een wolk te voorschgn en verbrandde
de wangen van mgn vrouw die reeds rood
gloeiden van koorts. Maar ik drukte er mgn
lippen op en ging voort. Na iedere afwgzing
gaf ik haar een kus haar glimlach was bgna
hemelsoh geworden, terwgl zg haat hoofd
zwaarder en zwaarder op mgn arm liet rusten.
Maar die glimlaoh verdween bg het huis van
mgn neef Samuel.
♦Hg was bezig schapen te scheren en had
geen tgd. En toen ik later op den dag stilhield
voor Janet's huis, en zg zei dat een danapartg
haar verwaohtte en zg zioh niet met zieke men-
■ohen kon bezig houden.konde den bleeke lippen
bg het 3de reg. inf. de serg. H. J. Koole,
van het korps;
bg hot 4de reg. inf. de serg. K. W. de Jong,
van het 5de reg. inf.;
bg het 5de reg. inf. de serg. H. F. Sohofaerts,
van het 7de reg. inf.;
bg het 6de reg. inf. de serg. C. A. J.vander
Linden van het korps
bg het reg. genietroepen de sergT I'. W. C
van Asperen van het 11de reg. int.;
bg de inf. van het leger in N.-I. tot tweede-
lait. de serg der inf. A. Odewald van hot lstei
H. Dubonrcq van het 7de reg., W. Hogervorat
van het reg. gren. en jagers, H. W. J. Muller
van het 2de, A T. Huger van hot 7de rog., L.
C. H. D P. Engles van het leger in N..1., ge
detacheerd bg de kol. res., H L. Ie Maire van
het 8de, C. J. H. GerhardB van het 6e, L. Meger
van het 3de reg., J. de VrieB van het leger in
N.-I- gedet. bg do kol. rOB. G. A. J. Beakers van
het 5de, J. de Willigen van het 2de reg., JJ
H. M. Ohl van het leger in N.-I., gedet. bg
de kol. res., R. E. Kies van het 7de, F. H.
Geerlings van het 10de, F. H. Romswinokel
van het 8ste, J. van Arkel van het 6de en W.
F. J. van Lakerveld van het 10de reg.
bg het pers. der mil. adm. van hetzelfde leger:
tot tweede-lnit.-kwartierm. de serg. der inf.
H. J. O. Wolff en G. G. P. de Reuver, beiden
van het 5de, W. Janszen, van het 2de, W. P-
Marinissen van het 4de, D. J. Spanjaard van
het 8ste, E. C. Stieltjes van het 10de, C. J.
Bal van het 6de, en J. K. Haspels van het
7e zeg.
is benoemd tot gonvern. van Suriname de
oud-minister van Kol. A. W. F. Idenburg,
(reeds in sen deel der oplaag van ons vorig
nummer gemeld);
is aan den Oost-Indisohen ambtenaar met
verlof B. F. Meyboom, laatstel. magasgnm. bg
het marine-etabl. te Soerabaja, en aan den
Oost-Indisohen ambtenaar met verlof H M.
Vrgheid, laatstel. onderwgzer 2de kl. bg het
openb. EuropeeBch 1. o in N.-I., op verzoek,
wegens physieke ongeschiktheid, eervol ontslag
nit 'e lands dienst verleend met pensioen.
De audiënties der ministers van justitie en
waterstaat tallen respeotievelgk Woensdag en
Dinsdag a. niet plaats hebben.
Oost-Indië.
De jongste mail, gedateerd 18 Aug., brengt
eenige bgzonderbeden omtrent den overval
in Boven Bakorgan,
At j h,
waarbg luitenant Donner sneuvelde.
Tragisoh is het voorzeker dat deze jonge
man jniat den volgenden dag in het huwelgk
zou getreden zgnin verband daarmede had
hg zjjn overplaatsing naar Java gevraagd.
Inderdaad het lot is wreed
Het Adv. blad voor Atjéh geeft de volgendo
bgzonderheden
Naar aanleiding van de aanwezigheid van
veel kwaad volk in Boven Kloeët Leumbang
en Sidi Badó werd een colonne onder don
majoor Van Gogh door genoemde landstreken
naar de Alaslanden gezonden.
Voorts kreeg de civiel gezaghebber van
Tapa' Toean opdracht om onverwgld begin te
doen maken met registratie van de nog niet
geregistreerde landschappen Leumbang en Ba-
hongan en daarvoor aan te wgzen een patrouille,
sterk twee groepen, onder bevel van een officier.
Colonne Van Gogh, vergezeld van den civiel
gezaghebber, bad geen ontmoetingen.
Luit. Donner vertrok, ingevolge opdracht op
10 Augustus, van Tapa' Toean met 2 groepen,
sterk 36 bajonetten, een ziekenverpleger, 6
dwangarbeiders, per Hazenwind naar Bakorgan.
Daar vernam de patronille-oommdt. dat Dato
Abaih van Oeloe Bakongan weigerde om naar
beneden te komen om passen te halen.
Bg vertrok daarom 11 Augustus met een
groep naar de Oeloe en betrok een bivak in
Rambong.
De andere groep, onder een inl. sergt., zond
hg over Si Badé, met opdracht om den 12en
zich te Rambong met hem te vereenigen.
In den nacht van 11 op 12 werd het bi vak -
Donner door een groote bende voornamelgk
met blanke wapenB gewapende vjjanden aan
gevallen.
De andere groep werd in den morgen van
den 12en dezer evenzoo door een sterke bende
aangevallen.
Van de groep-Donner werden (zooals reeds
van mgn vronw mgn wanhopigen kus niet
teruggeven. In den angst waarin dit mg bracht,
voerde ik haar in de toenemende schemering
den heuvel af, in de diepe vallei waar Wil
liam zgn schape fokte, en dag in dag uit de
toeneming van zgn varkens telde.
♦O, de kilheid van die afdalingDe somber
heid van de toenemende dnisternisTnen wg
beneden kwamen, hoorde ik een heesohe stem
iets roepen. Bg instinot rekte ik mg nogmaals
uit om nog een laatsten kus te geven, die tege-
lgkertgd haar troost en mgn gebed was.
♦Mgn lippen wsren koud van den angst die
mg beheerschte, maar zg waren nog met zoo
kond als de wang die zg aanraakten. Weenend
in mgn ellende en hulpbehoevendheid smeekte
ik William om hulp en Hg was altgd
een hardvochtig man, en het deed hem onge-
twgteld verschrikken toen hg ons zoo plotse
ling in onzen angst en nood voor zich zag
staan. Maar hg hief de zweep in zgn handen
omhoog en toen die neer kwam, zakte mgn
arm en mgn vrouw gleed van het paard op
den grond waar zg als een hoop bleef liggen
♦Hg was het volgende oogenblik beschaamd
over zgn daad en wees op het nabg gelegen
huis. Maar ik droeg haar niet naar binnen.
En zg stierf daar op den weg. Herinner je
je het, Luke? Herinner je je het, Samuel?
♦Maar daarover wil ik niet klagen op dit
nar. En het is niet daarvoor dat ik vraag den
toost te drinken dien ik voor jullie bereid heb.'
