f MIDDGLRURGSCHE COURANT. W. 21». Dinsdag 12 September. Uit Stad ^Provism 11.8 11.59 12 41 1.16 1.50 2 23 148" Jaargang. 1905. Dczo courant veraohjjnt d a g e 1 ij k s mot uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prjjs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland frauoo pp., f 2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. THERMOMETER ESI VERWACHTING. 11 Sept. 8 a. vo. 58 gr., 12 u. 65 gr., av. 4 a. 65 gr. F. - Verwacht: matige W. wind, bewolkt, dezelfde temperatuur. Advertontiën20 cent per regel. Bij abonnement veel lagor. Geboorto-, dood- en alle andere familieberichten ©n Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Beolamos 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertontiën en reclames, niet atkomstig uit Zeeland, betredende Handel, Nijverheid en Geldwezen, ia uitslaitend goreohtigd bet Algemeen Advertentie-Bureau A. DM LA MAR An., NJ. Voorburgwal 360, Amsterdam. markt er was Middelburg 11 September. Sprokkelingen. In De Standaard worden door »Een kiezer' de jongste stemmingen voor wethouders in den raad van Vlissingen besproken en o. a. de val van den heer A. Loois. •Die val ware" zoo sohrjjit hp >nog voorkomen, indien een der, zegge drie antirev. raadsleden op zgn post ware geweeBt. Dan tooh was bjj eerste stemming de heer Loois met 9 stemmen herkozen. Thans doet zich het geval voor, dat de man van jarenlange ondervinding, die meermalen, nog onlangs bjj de voorbereidende maatregelen voor het konink- IP bezoek, den burgemeester vertegenwoor digde, de vlag moest strjjken voor iemand, die voor de eerste maal zitting had. De heer Blum moet wel gewiohtige redenen gehad hebben voor zjjn uititedigheid, om bjj derge- ljjke gelegenheid zjjn post te verlaten." •De kiezer" wjjst er o. a. ook op dat de verdiensten van den heer Loois zelfs erkend zjjn door vrjjzinnigen daar bjj zjjne laatste herkiezing als raadslid van liberale zjjde geen tegencandidaat gesteld werd en voorts bjj deze wethoudersverkiezing enkele liberalen, die be voegd zjjn zjjn jjver en kennis te beoordeelen, hem stemden. Dit laatste mag wel eens goed gebraoht worden onder de aandaoht van hen die in deze wethouders-benoeming aanleiding vonden een groven, zeer onhebbeljjken aanval te rich ten en de geloofskwestie hierbjj aan te roeren. Zoo iets, zjj het ook eene zjjdelingsohe zin speling, zal ontegenzeggelijk ook afkeuring vinden bjj eigen partjjgenooten van een orgaan dat zich steeds laat voorstaan op zjjne z.g. •ohristeljjkheid". De jeremiades over de niet-hetkiezing van den heer Loois zjjn wel wat misplaatst. Herhaaldelijk heeft men ook aan de zjjde onzer tegenstanders vrjjzinnige mannen doen vallen, zoowel in Gemeenteraden als in Pro- vinoiale Staten en andere colleges. Alleen wan neer het belang van de eigen partjj gebaat of niet geschaad werd of wanneer men geen kans zag eene overwinning te behalen, wilde men wel zich alB onpartijdig voordoen. Van het nu te Vlissingen gebeurde zoeke men de schuld eenvoudig in eigen kring. Want de opmerking van »Een kiezer" is volkomen juist. Bjj eerste stemming toch verkreeg de heer Loois 8 van de 16 uitgebraohte Btemmen, de heer Van Niftrik 7 en de heer Van Raalte 1 ■tem. Ware de heer Blum tegenwoordig geweest, dan zouden er 17 stemmen zjjn uitgebracht, had de heer Loois 9 stemmen verkregen en was hjj gekozen geweest. De afwezigheid van den heer Blum heelt dus wel degeljjk den val van den heer Loois veroorzaakt. De stichting van eene nieuwe partjj, de Hervormde anti-revolutionnaire, is alles behalve naar den zin van De Standaard. Als hoofdreden voor die oprichting is o. a. genoemd dat bjj de verkiezingen Gereformeer den steeds meer kans hebben te worden ge- candideerd dan Hervormden. Die reden is volkomen ongegrond, zegt genoemd Calvinistisch hoofdorgaan; de meer derheid der candidaten behoorde tot de Herv. kerk. In de nieuwe Kamer hebben zitting 15 anti-revolutionnaire, waarvan 8 Gereformeerd en 7 Hervormd. En overigens zou het blad 't zeer betreuren, indien bleek dat het gerucht dier oprichting eenige waarheid bevatte. •De anti-revolutionnaire partjj is een staat- kundige, geen kerkeljjke partjj. Dat moet zoo bljjven," roept het uit. Die laatste opmerking is curieus. Zonder haar kerkeljjke kleur zou die anti- revolutionnaire partjj tooh stellig niet den invloed uitoefonen dien zjj na hesft. Laat men de kerk en het kerkeljjk geloof eens houden buiten den strjjd der verkiezir en de partjj verliest het grootste deel van haar aanhang. Er wordt van versohillende zjjden, en met recht, gewezen op een gevaar dat ons land bedreigt door den toevoer van landverhuizers uit Rusland, waar de cholera heerscht. Ook in Duitschland heeft die vreeseljjke cn zoo gevreesde ziekte hare intrede gedaan. In het gebied van den Bencdon-Weichsel vor derde de ziekte reeds Blachtoöers. De Weich- selbocht Thorn—Brenaberg—Kulm is do eigen- ljjke haard van besmetteljjkheid gebleken maar ook in de buurt van de Oost-Pruisische meren heeft zjj zich vertoond. Eveneens is zjj te Hamburg opgetreden, alwaar Russische land verhuizers de dragers der smetstof waren. Niet alleen in Duitschland, ook in Oostonrjjk zjjn gevallen voorgekomen en wel in de districten Mielec en Lancut van Oostenrjjksch Polen. De oorsprong van al deze gevallen is duide- ljjk, merkt de Delftsche Courant op, eveneent als men het algemeen er over eens is dat men hier te doen heeft met een gevolg van thans geëindigden oorlog in het Oosten. In het vorige jaar woedde eene geweldige cholera- epidemie in Rusland. Sedert is zjj daar niet verdwenen, en niets natuurljjker dan dat zjj nu haar weg neemt naar het Westen. Rusland behoort tot de staten, die op de internationale conferentie te Dresden in 1893 de verplichting op zich namen om naar Parjjs en naar Berljjn, de beide middelpunten van den internationalen sanitairen dienst, elk voorkomend geval van cholera te berichten. Deze verplichting iB Rus land getrouw nagekomen tot aan den zomer van dit jaar. Het gaf bericht dat de besmetting van de Kaspische Zee zich over den Kaukasus verspreidde en ook naar Astrakan was door gedrongen, vanwaar zjj vroeger in 1830 zich over geheel Europa heeft uitgebreid. De laatste mededeeling van Rusland op grond van de DreBden8che overeenkomst hield echter in, dat tengevolge van de onlusten in het gebied van den Kaukasus en elders de verdere opgaven over cholera-gevallen zonden ach- ege bljjven. Het gevolg daarvan is dat niemand weet hoe thans de toestand der volks ziekte in het Russische binnenland is. Maar de kwalen, waaraan Rusland ljjdt, doen zich naar buiten gevoelen, ook in het optreden der cholera buiten de Russische grenzen." Duitschland nam maatregelen vooral te Bremen en in andere havenplaatsen, waar ls verhuizers zich inschepen naar Amerika. Een gevolg hiervan is dat de toevoer van Duitsche en Russische emigranten over ons land dagelijks toeneemt. Te ZevenaaT brengen nu eens vjjf, dan twintig, soms dertig en meer den nacht door, en van geneeskundig onderzoek is geen sprake. De N. Arnh. Crt. wjjst hierop uitdrukkelijk en dringt aan op het nemen van voorzorgs maatregelen. Volgens haar bestaat ook de mogeljjkheid, dat Amerika weldra zjjne grenzen zal sluiten voor deze emigranten, die dan ten laste van Nederland zouden kunnen komen. Er 8chjjnt dus alle reden te zjjn thanB han delend op te treden, om te voorkomen, wat anders allicht spoedig te laat zou kunnen bljjken. Wjj zjjn dit volkomen eens. Maar wjj kunnen onB niet voorstellen dat de Gezondheidsraad en do Gezondheidscom missie voor Zevenaar niet reeds hare aandacht aau die belangrjjke kweBtie heelt gewgd. Het zou wel wat onverantwoord zjjn wanneer zjj dit niet deed. En wjj hopen daarom spoedig te vernemen dat er afdoende maatregelen reeds voorbereid waren en thans in werking zjjn getreden. BEN0EM1NUEN, EN£. Bjj kon. besluit: is aan den luit. t./z. 2de kl. bjj de kon. marine-reserve J. H. Boerma, op verzoek, eer vol ontslag uit dien dienst verleend; is aan C. F. M. H. Schnebbelie, te 's Gra- venhage, op verzoek, eervol ontslag verleend als insp.-gen. van den Rijkswaterstaat, met dankbetuiging en is in zjjn plaats benoemd B. Hoogenboom, thans hoofding.-dir. lste kl is aan K. J. G. Raue, te Dussen, op verzoek eervol ontslag verleend als hootdmachinist bjj de electrische bemaling ten behoeve van boezems en polders afwaterende op de Bleek en Oostkil, behoorende tot de werken voor den Nieuwen Maasmond in Noordbrabant De Bchout-bjj-nacht J. G. Snethlage wordt in ^activiteit gesteld voor werkzaamheden bjj het Departement van Marine. De heeren M. Adriani, A. Ph. van Aken, W. N. J. M. Allard, L. V. Alsdorf, C. E. Bane, G. W, M. Beck, Ch. Beets, W. J. Bosscbart, J. C. Dozy, G. L. Gronggrjjp, S. B. H. Göpner, B. W. van Gorkoin, F. J. Heckler, W. G. Horninge, L. M. van Klaveren, T. J. Lokker- kerker, P. C. A. van Litb, M. van Loon, J. J. F. Pino, G. J. Ter Poorten, G. J. Pjjnacker Hordjjk, M. Sanders. C. A. Schnitzler, C. H. H. Snell, F. J. P. Storm van 's-Gravesande, J. L M. Swaab, A. A. van Vloten, J. C. de Vos en P. Westra zjjn aangewezen als cand. Indiecli- ambtenaar, terwjjl P. H. Voss, R. L. E. Linser, Chr. D. M. Mengers en H. K. Döpk© ter schikking van den Gouvem.-Gen. van N.-I., zjjn gesteld om tjjdeljjk te worden werkzaam gesteld bjj den post- en telegraafdienst te lande, de twee eerBtgenoemden als kabel- voorwerkers, de beide anderen als kabellasschers. TWEEDE HAMER. is een wetsontwerp ingediend tot be schikbaarstelling van t 82.933.25 wegens ver strekkingen, door het departement van marine gedaan ten behoeve van den Indischen dienst aan materieel en arbeidsloonen en het ver- leenen van bjjatand aan particulieren. Oost-In tlië. CELEBES. Aan de N. R. Crt. werd Zaterdag uit Batavia geseind Officieel. Den zesden iB een colonne naar Pitoempanoewaé, noordel pk van Wadjo, vertrokken, vervolging Lapawawooi (vorst van Boni). Den achtsten ging de helit van het 15e bataljon met 309 man landingsdivisie naar Paloppo^in Loewoe. Hierbjj teekent het blad het volgende aan Omtrent het Noordeljjk van Wadjo gelegen Pitoempanoewaé valt mede te deelen, dat het begrensd wordt ten N. door Loewoe enSiden- ten Westen en Zuiden door Wadjo en ten Oosten door de Golf van Boni. Pitoempa noewaé is een enolave van Boni en behoort tot de Palili of vazalstaten van Boni, beBtuurd door vazallen door bloed- ol aanverwantsohap (dus niet door kracht van wapenen). Het be staat uit de lioofdnegorjjenSiwa, Leworang, Afto, Pasalarang, Goelete, Batoe, Tanette, Kaloekoe en Lasewa. ingaande de actie tegen Loewoe, dat ook onze eischen verwierp, brengen wjj in horin- nering, dat de minister van koloniën bjj het jongste begrootingsdebat verklaarde »Bljjft de leenvorBt van Boni, die reeds een veel te lang zondenregister heelt, nog langer voortgaan met het schenden van zjjne contractueels verplich tingen en volhardt het zelfbestuur van Loewoe in zjjne beleedigende houding tegenover het gouvernement, dan zal de gedragslgn, welke door den nieuwen gouverneur-generaal zal worden uitgemaakt, na in Indië den Btaat van zaken nauwkeurig te hebben overwogen, zeker geen vredelievende kunnen zjjn." De assistent-resident A. J. N. Engelenberg, die indertjjd mede ondervonden had den smaad, regeering in den persoon van resident Brugman bjj zjjne zending naar Loewoe aan gedaan, was geheel die door den minister uit gesproken meening toegedaan. Hier vinde ook plaats het gedeelte uit de bekende rede van den lieer Engelenberg, waai deze Bpreker er op wjjst dat de datoe var Loewoe voor den To-radja feiteljjk de hoogste maoht is, die hg zich denken kan, en hjj kan zich nauwelgka voorstellen, dat de Koningin van Holland niet aan Loewoe is onderworpen. De datoe van Loewoe is voor hem alles; dat Loewoe oen vervallen rjjk is, samengesteld uit rogene bestanddeelen, daarover bekommert hg zich nietde datoe bljjft voor hem een voorwerp van godsdienstige vereering. hoofd zoide eens tot den zendeling Kruyt»Het woord van God, dat ge brengt, iB goed, maar onze God is de datoe van Loewoe". Bjj zulk een vereering van volk tot vorst het moeilgk te voorspellen wat onze troepen in Loewoe wacht. Üit de afgezonden macht zon echter af te leiden vallen, dat de expeditie commandant de zaak niet zoo zwaar inziet. Paloppo is de hoofdplaats van Loewoe. Zou het nog noodig zjjn uitvoerig de aandacht te vestigen op de voorstelling, die Donderdag a. in den schouwburg alhier gegeven wordt? Louis Bouwmeester zal dan, wjj meenen gerust te kunnen zeggen voorgoed, afscheid nemen van het Middelburgsche publiek. Want wat is het geval Bouwmeester is op eon leeftjjd dat een Indische tournee, die veel van hem vergen zal, wol niet meer of slechts enkele malen in ons land zal optreden en zeker niet in de provincie. Ook bestaat de kans dat hg in lndië klgit. Onze groote, eenige acteur, die als Shy lock den 'room van ons land op tooneelgebied in Parjjs verbreidde, die zoo menigmalen ons van zjjne talenten, waarmee hg zoo rgkelgk iB be gaafd, deed genieten, komt dus nog slechts eenmaal hier. Hem geldt in de eerste plaats het bjjwonen der voorstelling op Donderdag. En al mogen nu over het stuk, dat dien avond gegeven wordt, de gevoelens verschillen, het is toch in elk geval een goed gesohreven, oorspronkeljjk tooneelspel, dat pakkende too- neelen te zien geeft, waarvan men onder den indruk komt. Tegenover eenige minder gunstige staan toch de gunstige recensies van de Opr. üaarl. Crt., Het Vad. en andere bladen. Zoo schreef do Leeuwarder Crt o. a.»Ol6choon de mannen van het vak het stuk niet in elk opzicht den naam van een pilce bien faite zullen kunnen geven, zal toch ieder moeten erkennen dat er veel verdienstelijks in is gelegen en het slot zeer pakkend is." Ea hoe weinig men nan kan op gunstige of ongunstige recensies in vele bladen, is her haaldelijk gebleken, o.a. nog laatst bjj Heyer- mans' Allerzielendat scherp atgekeurd werd en tooh overal groot succes had, ook te Middelburg waar bet tweemaal is gegeven voor eene volle ,nl. En eens is men 't algemeen dat Bouwmeester ook in Se non c veromessterlgk werk levert. Bjj de tweede opvoering van het stuk te Haarlem, Zaterdagavond, was de zaal zoo goed als uitverkocht. Het stuk werd nu veel vlotter gespeeld dan de eerste maal en voldeed, blijkens 't applaus, den aanwezigen zeer goed. Telkens moest er twee tot driemaal gebaald worden. Ten slotte de herinnering dat het Woensdag bespreken van plaatsen is. w In den nacht van Zaterdag op Zondag jl. werd alhier zekere K., wonende op Ylisaingsch Wagenplein, in zjjn woning door C. v. E. zoo mishandeld dat het slaobtoffer, naar het politiebureau vervoerd, dige hulp moest worden verleend. De teerde dader is na verhoor weer op vrjjo voeten gesteld. De Belgische loodskotter No. 1 geraakte Zondagmiddag in het OoBtgat onder Zoute- lande aan den grond, waarschjjnljjk door het verspringen von den wind. sleepboot, ter assistentie gezonden, ge lukte het den kotter vlot te slepen en te Vlis singen binnen te brengen. de belanghebbende besturen is eer ontworpen bjjzonder Reglement voor den cala- mïteuzen polder Borssele toegezonden tenge volge van de aanvraag om vrg verklaring van het calamiteuze waterschap Ellewoulsdijk. Even tueels bezwaren tegen bet reglement kunnen bjj Ged. Staten worden ingediend vóór 20 dezer. Volgens het ontwerp zal de djjkraad bestaan uit 17 leden, waarvan 9 vertegenwoordigers van den calamiteuzen polder Borssele en 8 van i aangrenzende poldera of waterschappen Het djjksbestuur zal zjjn samengesteld uit een voorzitter en twee leden. Naar wjj vernemen, bestaat er goede kans, dat binnenkort een derde postbode-loop van Goes naar 'sGravenpolder zal worden ingevoerd. De regeling is zoodanig voor gesteld, dat correspondentie uit de richtingen Middelburg en Roosendaal tegen half twaalf Gravenpolder bereikt, terwjjl door directe terugkeer van den bode gelegenheid bestaat voor verzending met de middagtreinen in genoemde richtingen. De morgen-en namiddagposterjjen ijj deze regeling onveranderd. De heer I. van der Weele, klerk postergenen telegraphic te Ierseke, is met ingang van 16 dezer verplaatst naar Sas van Gent en zal vervangen worden door den heer J. Tiel, thans te Osch. Op den 23 September te Delft te houden landdag, in het belang van pensioneering en eene uitbreiding der onge vallenwet, zal als spreker optreden de heer Jac. Welleman van Krabbendjjke. Zooals wjj reeds meldden, gaat de meeting uit van het Alg. Ned. Werkliedenverbond. Door den~ gemeenteraad van S t o p p o 1. d jj k is tot tjjdeljjk gemeentesecretaris en ont vanger benoemd de heer H. J. R. Claejjs, ge meente secretaris en ontvanger te BoBchkapelle. OMBERWMS. Voor ons ligt het programma van het onderwgs aan de rjjks-landbonwwintersohool te Goes, gedurende den cursus 1905/6, bevat tende mededeolingen omtrent de eiBchen van toelating, het leerplan, een ljjBt van de noodige boeken en hot huishoudelijk reglement. Zooals men weet, is de bjjdrage voor het volgen van alle lessen f 20 per ourBus en die voor het volgen van enttele lessen f 2.50 per winterhalfjaar voor ieder leBuur 's weeks, De aangifte van leerlingen voor den nieuwen oursus, die in het laatst van October aanvangt, moet, bljjkenB eene in dit nommer voorko mende advertentie, vóór 16 October a. a. geschieden. Benoemd tot onderwjjzer aan de Rijks normaallessen te Oostburg (vacature K. de Graaft'), de heer E. J. Haan, hoofd der oponbare school te Aardenburg. De jaarcollecte voor de scholen met den bjj bel bracht dit jaar teZaamslag ƒ355.75 op. KERKNIEUWS. Zondag herdacht de heer G. H. Rengs, pastoor alhier, den dag waarop hjj vóór 12'/j jaar als zoodanig te Middelburg werd aangesteld. Zaterdag reeds woei ter eere van den feest dag de vlag op den toren van de kerk in de Noordstraat. Zondagmorgen te half tien droeg de 61jarige jubilaris het Heilig Misoffer op, daarbg geas sisteerd door de beide heeren kapelaans. Tjjdens die plechtigheid hield de jubilaris een rede naar aanleiding van de woorden Quid retribuam Domino pro omnibus quae retnbuit mihi (Psalm 116 vers 12): >Wat zal ik den Heere vergelden voor alle zjjne weldaden, aan mg bewezen?" Het koor zong zeer verdienstelijk de Veni Creator van Kommiiller en de Mis van mon seigneur M. J. A. Lans. De kerk, met name de drie altaren waren door de firma A. BlaaB Ezn. alhier zeer smaak vol versierd met een schat van prachtige bloemstukken en planten. Onder de vele geschenken, in den vorm van bloemen en kandelabres, ontving de jubilaris ook een zeer doelmatig geschenk van zjjne paxoohianen, bestaande uit een schrgtmaohine. Ook van vele niet-katbolioken te Middelburg en elders ontving zjjnzeer Eerwaarde vele bljjken van belangstelling, die getuigden van de achting, welke ook zjj den heer Renga toe dragen. Zondag is in de Ned. Hervormde kerk Biervliet het nieuwe orgel ingewjjd. De kerk was vol; ook van elders was men opgekomen om de pleohtigheid bjj te wonen. De heer W. J. Val, predikant, hield een preek naar aanleiding van het vierde vers van den honderdsten Psalm. De heer Roda, hoofd der openbare sehool die geheel belangloos voorloopig het orgelspel op zich neemt, waB ook nu als organist aan- i, en bracht, behalve het gewone kerk gezang, het Zondagslied van Kreutser ten gehoore. Het instrument is een'sieraad voor 't kerk gebouw, schrjjlt onze correspondent. Het woord van lof voor den ontwerper, den heer Van Male, en den aannemer, den heer Leenhouts, vindt by iedereen instemming, en dat do ker keljjke gemeente den heer Val dankbaar mag :jjn voor het iniatief tot deze orgelstichting, zal wel by niemand tegenspraak vinden. Een tweetal burgemeesters en een paar ka tholieken van elders waren, als oud-Bicrvliete- naars door het kerkelgk bestuur geïnviteerd, bg deze orgelinwyding tegenwoordig. Wekelijksche opgaaf betreffende de Ned. Hero. kerk. Beroepen naar: Oosthuizen (N. H.) A. J. Werner te StompetorenUrk N. G. Kapteyn te Werkendam; Muidon A. Warnolts te Ter AaGrootegast J. Megorink te EtershoiroWie- ringerwaard (N. H.) B. J. Kanis te Oude Nie- dorp; Kerkdriel A. F. H. Blaauw te Eist; Schoonrewoerd J. F. Jonkers te Giessen—Oudo- kerk. Aangenomen naarOssendrecht A. W. v. Kluyve te SohagenReeuwgk J. H. v. Padden- burgh te Utrecht, cand. Bedankt voor: Beverwgk W. Bax Jr. te VenhuizenWouterswoude W. Hoekzema te VcorthuizenLellens F. Postma te Blauwkapel) cand. Gereformeerde kerken. Beroepen naar 's Gravenhage W. Ringnalda te SchiedamHasselt A. V. Scbaafsma te Boi- len. Opeinde—Ngega H. Hangelbroek te Borger. Evang. Luthersche kerk. Beroepen naarWeeBp C. Th. Schatten te Tiel. Christelffk-Gertformeerde kerken. Beroepen naar: Kampen L, H. Boekamp te Delft. Verschillende Berichten. Ten bewgze, hoezeer het verkeer tusschen Berljjn en Londen over Vlissingen toe neemt, meldt men dat met 1 Oct. a.s. naast den slaapwagen Berljjn—Vlissingen nog een doorgaande wagen lste en lie klas met zggang tusschen deze beide plahtsen zal worden inge legd in den trein, die 9.25 's avonds van het Potsd. Bbf. te Berlgn vertrekt en 10.20 v.m.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1905 | | pagina 1