MIDDELBURGS!!Ill COURANT. W oensdag 6 September. Uit Siatt m Provincie, N°. 210. 148" Jaargang. 1903. Daze courant vereohijnt dagelijks, met uitzondering van Zon' en Feestdagen. Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp., f 2. Afzonderlijke nummerB kosten 5 cent. THEBHOMBTEB EN VERWACHTING. 5 Sept. 8 u. Tm. 64 gr., 12 n. 69 gr., av. 4 n. 70 gr. F. —Verwacht: zwakke tot matige Z. tot Z.W. wind, zwaar bewolkte of betrokken lucht, regen of onweer, dezelfde temperatuur. W Advertontiën: 20 cent por regel. Bij abonnement veel lager. Qoboorte-, dood- «n alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50; elke regel meer 20 cent. Beolamos 40 cent per regel. Grooto letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertontiën en reclames, met afkomstig uit Zeeland, betreflende ïeid en Geldwezen, ie uitslaitend gereohti_ NJ. Voorburgwal 366, Amsterdam. Handel, Nijverheid A. DM LA NAR Al. shtigd het Algemeen Advertentie-Bureau Middelburg 5 September. LOF EN BLAAM. In ons jongste hoofdartikel, ondor dit op- eohrift, schreven w$ >Door de offioieele weten- •chap is hp (dr Koyper) miskendmerkte de hoofdredacteur van het Nieuws op". En wp lieten daarop direct volgen »Hfi had reeds jaren her zitting moeten hebben in de Kon. Academie van Wetenschappen naast Kuenen, wiens evenknie hg was, en indien bp in het laatst sgner levensdagen gekozen zou worden, dan werd hg gekozen door mannen, die, hoe geleerd ook, niet kunnen staan in zgn schaduw." Dit laatste was niet opgemerkt door den hoofdredacteur van het Nieuws van den Dag maar door K. V. in Het Vaderland. Toch Bchreef ook genoemde hoofdredac teur «Kuyper had door zpn niet-anti- revolutionnaire landgenooten meer geëerd kunnen worden dan is geschied. Tot honoris cawa doctor in de letteren, in de geschiedenis, in de staatswetenschappen, tot lid van de Koninklijke Academie eau Wetenschappen zpn er wel minderen benoemd dan hp." EMN FLINKE MILITAIRE AANSCHRIJVING. Verschillende omstandigheden verhinderden ons met ingenomenheid te wgzen op de aan- aohrgving van den nieuw opgetreden minister van oorlog, den generaal-majoor H. P. Staal, aan de inspecteurs van wapenB en chefs der dienstvakken. Het is een belangrgk stuk, dat door velen zeer wordt geprezen, en getuigt van een anderen geest, een ander streven, dan in de laatste jaren in militaire kringen zich open baarde. Natunrlgk valt het niet in den geest der reactionnaire clericale bladen. Sommige mannen van naam op militair ge bied lieten er zich echter met instemming over uit. Daaruit blpkt toch in de eerste plaats zoo merkt de militaire medewerker van het Bbld heden op dat van hoogste militaire ,sd. wordt erkend dat het optreden van som mige chefs wie zal ik thans niet nader; aanduiden sedert eenigen tgd niet was zooals het behoort te zgn. Er blgkt uit dat het vertrouwen van meer deren in hunne minderen te wensohen laat, ja dat er meerderen zgn, die beginnen met kon minderen te wantrouwen, ook wanneer daartoe geene reden bestaater blpkt uit dal sommige chefs door hunne tegenwoordigheid en hunne inwerking verlammend, drukkend of onderdrukkend werken op hunne onderge schikten, dat overtuigingen soms worden op gedrongen, dat niet steeds de goede vormen en de goede toon bp meeningsvorachil en bp tereohtwpzing werden gehandhaafd, ja dat krenkende bejegening plaats vond enz. In de bewoordingen van de aansohrpving leest men klaar en duidelgk dat het bestaan van de verschillende misstanden, waarop in vole groote dagbladen reeds sedert maanden met klem wordt gewezen, niet is een produot van vittende en onwelwillende dagbladschrp- vers, maar dat het bestaan dier misstanden tot in de bureelen van den generalen staf be kend was. Dat de geest in ons leger treurig is, weet de Minister dus bp agu optreden-, ruiterlpk erkent hg in zgne aanschrijving dat de zaak niot in orde is en krachtig slaat hg de hand aan den ploeg om naar verbetering te streven. Wanneer een kwaad moet worden uitge roeid ia een eerste vereischte dat men het bestaan er van niet ontkent. De vorige mi nister verklaarde op hoogen toon in de Ka mer, dat hem van een slechten geeBt in het leger niets bekend wasdeze Minister b blgkba&r couranten gelezen en menschen gesproken, zoodat hp weet wat er in het leger omgaat. De grootste verdienste van deze minis te- rieele aanschrijving ia, dat zg erkent hoe dc uitoefening van het militaire gezag tegen woordig in verkeerde banen is geraakt. Zg geeft aan de meerderen van eiken rang, maar vooral aan de hoogste ohefs van wapens en dienstvakken, aan welke hunne gedragalgn in den vervolge zal moeten zpn. Blgkbaar is de Minister van meening, dat door velen werd gezondigd tegen do beginselen, die den grondslag vormen van de bepalingen in onze reglementen en voorsohriften, welke betrekking hebben op de verhouding van den meerdere tot den mindere, want anders ware de aansohrgving niet noodig geweest en dus niet uitgegeven. Vooral ook stemt het tot dankbaarheid dat deze aansohrgving niet in het zoo gebruike- lgke ultra-geheime vertrouwelijke gewaad ii gestoken, immers het is niet aan te nemen, dat eene geheime aansohrgving zoo spoedig gepubliceerd zou zpn geworden. De vraag, die zich na de eerste vreugde over de versohpning van dit belangrpke stuk aan ons opdringt, is oi het doel zal treffen. Zjj die van den inhoud kennis nemen, zullen gemakkelpk meenen dat zg behooren tot de velen, die volgens de erkenning van den Minister en tot zpne waardoering, reeds df aangeduide gedragslpn volgden. Het minder oordeelkundig optreden gesohied- veelal onbewust; iemand, met gezag be kleed, meent natuurlpk dat bp het goede voor heeft on het plagen, alleen uit lust tot plagen, vindt men zeker bp onze hooge autoriteiten niet. Het is daarom te hopen, dat elk meerdere, hetzjj hoog of laag, deze aansohrgving niet met eene zekere hooghartigheid naaBt zich neerlegt, meenende dat deze schoen niet hem past, maar zpn buurman. Waar de Minister zoo openlpk erkent dat er veel niot in den haak is, daar steke ieder de hand onbevoor oordeeld in eigen boezem en toetse zpn tot] nu toe gevolgde gedragslpn aan den inhoud der aanschrpving. De toekomst zal dan ook moeten loeren of en mannen, die jaren lang volgens een be paald stelsel hebben gewerkt en geregeerd, door eene eenvoudige aanschrijvingal is die ook nog zoo goed bedoeld zal brengen tot andere gedragslpn. Karakters verandert men niet zoo gemakkelpk, vooral niet van mannen met een kraohtigen wil. De toekomst zal moeten leeren of do betere iest in het legor te verkrpgon is ook zonder verandering van personeel in de hoogere be velvoering te brengen. Waar de Miniater echter zoo flinkweg den (raten stap heeft gedaan om het kwaad te onderkennen en openlpk te erkennen, daar op goede gronden worden verwacht, hp zoo noodig voor volgende stappen ook niet zal terugdeinzen. an het slot van de aanschrpving vinden wp eene poging om oen einde te maken aan het schrpven in de couranten over de in het r bestaande misstanden en over den sleohten geest. Zeker is het anoniem inzenden van persoonlijke grieven eene zaak, die afkeuring verdient, maai het bespreken van toestanden die blpkbaar verbetering behoeven, zal toch steeds big ven een van de hoogste en schoonste plichten van de pers. Dat de of&cieele waarheid ooit geheel en uitsluitend zal worden de volle waarheidik zou den Minister onrecht aandoen door hem die meening toe te dichten; en of zpne a schry ving werkelpk doel treft, zal hp vermoe delijk veel beter te weten komen uit de cou ranten, dan uit hetgeen hem langs den hierarchieken weg bereikt of niet bereikt. Wanneer echter langzamerhand het vertrou wen van de minderen in de meerderen op r hechte grondslagen zal zpn gevestigd wanneer men zal weten tot in hoogste instan tie voor werkelpke grieven een open oor en voor vermeende grieven eene welwillende te- rechtwpzing te mogen verwachten, dan kan het niet andera ol de wp ze waarop in de bladen over het leger zal worden gesproken, moet eer meer welwillend karakter aannemen. Couranten artikelen als die over de Asser-qnaestie zullen gemakkelpkst vermeden worden door der- gelyke quaeatiën niet zoovex te laten komen. Dat willen wp er gaarne als onze vaste over tuiging bp uitspreken, dat als in Assen nog de chef ware geweest, die daar in 1901 met vaste doch bekwame hand den soepter voe er geen Asaer-quaestie ware ontstaan. POLITIEK EN GODSDIENST. De heer Couvée, predikant te Schiedam, stelt in De Nederlander de vraagHebben wp ooit oen christelijke regeering gehad? Zullen wp er ooit een hebben? De aanhangers en partijgangers ervan geven my 't recht, waar zp zich die qualificatie «Chrisfcelpk" toeëigenen in onderscheiding van het andere deel van ons geohriatianiseerd volk daaraan ook de engere beteekenis te hechten van »aan Christus toebehoorend". Anders heeft die bpvoeging geen beteekenis,. indien ze niet bedoeld is om het niet-christelpke van andere regeering daardoor aan to duiden. Dat dit de gedaohte is die ons volk be- heerscht, blpkt wel hieruit, dat niet alleen mannen van politiek, maar mannen van geloof nu klagen, dat »Gods volk" geslagen is. Dat men deze wisseling van macht aanziet als nederlaag voor God's Koninkrpk. Want andera mogen wp 't niet noemen dan machtswisseling. En wol van een maoht, waarnaar een christen niet jagen mag, zal hp waarlpk het beeld van Christus willen ver- toonen- Wp gevoelen toch allen wel, dat het een snijdende parodie zou zijn geweest de «Christelijke" massa naar de Btembus te laten optrekken met 't Lutherlied«Geen aardsche maoht begeeren w}j." I Da Couvée betoogt dan, dat Christus Koning. schap («mpn Koninkryk is niet van hier") niets heeft uit te staan met wereldsohe maoht en meent, dat de politieke dry vers het Koning schap des Hooren verduisteren. Het was zegt hg verder een onwaar- lid te spreken van een Christelijke regoo- ringspartp, omdat ge jaagt naar maoht met ongeeatelpke wapenen. Noem zo anti-revolu- tiounair on gp kunt or mede sympathyaeeren. Noem ze calvinistisoh-papistiach. Dat klinkt velen minder sympathiek. Maar noem ze niet chnstelpk. Dat is profaneeren. Dat iB den Heiligen Naam tot oea vlag maken voor profane lading. Wilt gp eon Christelijke regeering, dan zullen wp voorloopig noodwendig (misschien wel tot do nieuwe aarde toe) in de minderheid zgn. Want dan zullen wjj onze roeping moeten aanvaarden, waarmede Christus onB riephet zout-te zpn, het licht dat schpnt. Dan zullen wij moeten afstaan van alle zoeken naar macht. Dan zullen wjj met de rol van het zout tevreden moeten zpn en die is voor 't uiterlijk een zeer bescheiden rol. Maar toch zeker do eenige die blpvende macht werkt. Alleen de inwerking doorwerking van de geestelybe macht des Konings ïb als blpvende en dus werkelpke gen aan te merken. De beginselen van het Koninkrpk, eerst ver kracht, wotden niet dooi de helft -f- 1 aan do schare opgelegd. ALWEER EEN NIEUWE PARTIJ. Binnenkort zullen «invloedrijke mannen" onder de «Hervormd Antirevolutionairen" een poging doen om te komen tot eene zelfstan dige organisatie, naast de A, R. party. Die nieuwe Hervormd anti-revolutionnaire partp zal het program van beginselen der anti-revolutionn&iren als basis aanvaarden. Veel onderscheid zal er dus tusschen beide niet zpn. BEMEKilStUES, ÊSfe Bp kon. besluit is aan jhr mr Ch. J. M. Ruys do Beeren- brouck op verzoek eervol ontslag verleend als ambtenaar van het O. M. bp de kantongerech- in het arr. Maastricht, ter standplaats aldaar is bevorderd tot ridder-grootkruis in de orde van Oranje-Nassau H. M. adj. in buitengew. dienst de luit.-gen. A. Kool, chef van den ge neralen stat iB aan den mot verlof in Europa aanwezigen lste-luit. der inf. van het leger in Ned.-Indië P. A. Roozendaal. ter zake van lichaamsgebre ken, niet in en door den dienst ontstaan, eer vol ontslag uit den militairen dienst verleend met pensioen aan den Oost-Indisohen ambtenaar met verloi W. Munniks de Jongh, laatstelpk waarder 2de kl. bp het kadaster in Ned.-Indiö op verzoek eervol ontslag uit 's lands dienst verleend, met voorloopig pensioen. De commissie voor de machinisten-examens zal, aanvangende 26 September, zitting honden te Amsterdam. De aanvragen om tot die examens te wor- )n toegelaten moeten den voorzitter der commissie vóór 16 September bereikt hebben. De audiëntie van den minister van koloniën zal Vrpdag a. niet plaats hebben. A. G. Wind en R. C. Schouten zjjn gesteld ter beschikking van den Gouvern.-Gen. van N.-I., om te worden benoemd tot opzichter 3 ie kl. bp den waterstaat en 'a lands burgerlpke openbare werken daar te lande on H. Klinkhamer om te worden benoemd tot mees- terkneoht-metaaldraaier bp den artillerie-con- structiewinkel te Soerabaja. KORTE MEDEDKBLINGEN VERGADERINGEN. Te Crailoo, bp Laren, is Zondag de jaar vergadering gehouden van den Nederlandschen Vegetariérsbond. Uit het jaarverslag bleek dat het ledental in 1904 van 591 tot 537 daalde. Het inkomen van den Bond bedroeg f 640, de uitgaven beliepen f 314, zoodat er een voordeelig saldo is van f 335. Den Haag werd aangewezen als plaats voor volgende jaarvergadering Een voorstel van Den Haag«De Neder- landsche Vegeiaricrslond werke met den Natuur .hond samen om te verkrpgon dat aan de natuurgeneeswpze bp de Nederlandsche genees kundige faculteiten meer recht wedorvare", werd Op het oogenblik worden in het leprozen- gesticht te Pelantoengan 20 arme mannelpke Europeanen verpleegd, die van gouvernements- wege per dag 5 centen voor tabak krijgen. Die 5 centen zpn, met het oog op de bezui niging, bp besluit van 23 Junijl. door de regee ring ingetrokken. Ik zou aan degenen, die de xegeering deze bezuiniging hebben voorgesteld, wel eens willen vragen of ze ooit het lepro- zengesticht te P. bezocht hebben. Arme, ongelukkige verpleegden te Pelantoen gan, wiens hart wordt niet door de diepste deernis bewogen, als men u ziet in uw diepe, door niets te keoren menschelpke ellende Mismaakt, zonder vingers, zonder oogen, ten doode opgosohrevon. Maar die stuiver voor tabak is 'n onnoodige weelde; en 30 X 20 X 5 et. is f80 in de maand. Door laat ons zeggen 'n onvolledige ver kenning ging op éen dag f 30.000 verloren, terwpl de expeditie tegen Boni nog niet eens begonnen was. Leve 't bezuiniging8systeem dat vpf centen per dag voor tabak uitspaart op 'n arme leproOB." B de lamilie te Haren iB bericht ont vangen dat de le luit. der inf. W. H. Vink, naby Teling aan de Teisserivier (Borneo) ge sneuveld is inden ouderdom vanbpna31 jaren. CELEBES. Een officieel telegram, waarvan wp reeds een deel der oplaag van ons vorig nommer melding maakten, en dat Maandag ontvangen is, luidt als volgt: Onze troepenmaoht uit Boni is 25 Augustus Wadjo binnengerukt. Aroematowa en vpf der zes vorsten bc hun onderwerping aan en teekenden eene korte Atjeh verklaring. De zesde vorst was afwezig. De bevolking is overal vriendschappelpk ge zind. Ingeleverd werden 131 achterladers en 1184 voorladers. Verbinding is verkregen met onze troepen nit Pare Pare die opgerukt zpn tot Ambirata. Op de gemeentebegroting voor 1906 van Aagtokerke worden gelden voorgesteld tot aanschaffing en instandhouding van straat verlichting. Die gemeente zal dus op dat gebied binnenkort geen uitzondering meer Terwyi op vele plaatsen in onze provincie 3 jaardag van onze koningin teestelpk is ge vierd, hadden te Westkapelle geen festi viteiten plaats. Ook de schoolkinderen werden niet onthaald. Dit vonden nu velen in de gemeente, en niet het minst het onderwyzend personeel, erg jammer, vooral daar de school jeugd zelden of ooit een schoolfeestje hoeft. Daarom besloten de onderwpzers bp de inge zetenen aan te kloppen, en werkelpk hebben zp nog een aardig sommetje f 83.26 opgehaald, waardoor zjj in staat zpn den Bohoolkinderen oen prettigen dag in uitzicht te stellen. Herbenoemingen van wethouders verzoe ken wp ons niet te zenden. Wp kunnen die niet uit alle gemeenten melden. Alleen benoemingen van nieuwe titularissen verzoeken wp ons te zenden en zullen wp meedeelen De firma Gebr. E. en M. Cohen te Am sterdam komt wëer met eene bpzondere aan bieding. Zp is te lezen onder de advertontiën in dit nommer en zoo groot dat zp wel niet over het hoofd zal worden gezien, Maar men vraagt ons daarop tooh de aan dacht te vestigen, en wp doen dat met ge noegen. lp die aanbieding wordt eene geheel nieuwe partp boeken, die men reeds lang uitverkocht waande, verkrpbaar gesteld voor de helft van reeds vroeger bepaalden spotprps, zoodat boekon, die b.v. vroeger 1 3 kosten, nu tpdelpk te kxpgen zpn voor de helft van den reeds veel verminderden prps, die wasdeatydsfO.f dus voor f 0.45. De opruiming bevat de beste werken van de meest bnitenlandsche en binnenlandsche Auteurs, vele in mooie pracht banden gebonden op allerlei gebied: uitspan- ningsleotuur, dichtwerken, kinderboeken, we- tenschappelpke- on stichtelpke lectuur, kortom van alles en voor allen Men bestelle spoedig, voor en aleer de laatste restanten op zpn. De St.-Cl no 207 bevat de statuten der naaml. vennootschap Duinheek tot instandhouding en exploitatie van de beplantingen, tuinen buitenverblpven, zich bevindende aan de N.- Westzpde van Walcheren en gevestigd te Middelburg. Oost-Xxidiê. De Indische bladen zpn gedateerd tot 4 Augaatup. Onlangs maakten wp melding van een klacht» door mr P. Brooshooft geuit over het vreemde systeem van bezuinigon, dat alleen zoekt naar de kleine middolon. Als illustratie is hot on derstaand berichtje uit de Sem. Ct teekonend Uit Vlissingen Bp de Maatschappij tot Exploitatie van Staats spoorwegen wordt verplaatst van Vlissingen naar Utrecht, de aspirant-adjunct-commies R. Verdam. Nu weer meldt men ons dat het koninklpk Engelsche jacht Victoria and Albert eerst Vrg- dagmorgen 9 uur, in plaats van Donderdag, op de haven komt ter ontscheping van koningin Alexandra. Koning Eduard VH arriveert daar dan dee namiddags to 3 uur per ex tra-trein van Marienbad. De koningin vertrekt circa to 10.30 nm. per extra-trein naar Kopenhagen, terwpl koning Eduard VII met het jaoht naar E land terugkeert. Tot ambtenaar ter gemeente-secretarie van Aalten is benoemd de heer A. Erkelens, volontair ter gemeente-secretarie van V o e r e. In de heden te u o e s gehouden raads zitting, waarin alle leden aanwezig waren, behalve de heeren J. Pilaar en I. D. Fransen de Putte, die kennis gaven verhinderd te zgn, werden de herkozen raadsleden, de heeren Van den Bout, Risch, Hollmann en Dekker, beëadigd en door den voorzitter, den burge meester, geluk gewenscht. De heer Van der Bont werd met 10 stemmen éen briefje was blanco als wet houder herbenoemd. Hp nam onder dankbe tuiging die herbenoeming aan; en werd ook door den burgemeester gefeliciteerd. Dezelfde heer werd tevens met even veel stemmen herkozen als lid der gasoommissie. Aangeboden wordt de gemeentobegrooting voor 1906, als eindepfera aanwpzende in ont vang en uitgaat f 112.420.21 en een post >or onvoorziene uitgaven van f 975.02. Op verzoek van da Weerbaarheidsvereeni- ging werd, naar aanleiding van het in de vo rige vergadering genomen besluit tot het ra van grond in erfpacht voor schietbaan, besloten aan dit besluit do clausule toe te Wanneer eventueel, vóór het verstrij ken van den termpn van 25 jaren de Weer- baarheidsvereeniging Koningin Wilhdmxna mocht worden ontbonden, kan bedoeld terrein voor het nog resteerende aantal jaren in paohl worden afgestaan aan het Rpk, eveneens tegen een bedrag van f 20 per jaar, ten einde den grond te kunnen bezigen als schietbaan." Mej. J. M. van Marion, onderwyzeros aan de christelijke school te N i e u w d o r p, is in gelpke betrekking benoemd te Berkel en Rooderijs by Rotterdam. Te Kapelle hebben twee onbekende vrouwen, met Vlaamsoh dialect sprekende, haar slag geslagen. Zjj informeerden of men geld stukken had met de beeltenis van de Koningin. Ze gaven dan voor een dubbeltje 15 cents voor een gulden f 1.10. Zondag verkochten zy dit kanatje by den winkelier en bakker J. T. aldaar. De vrouw des huizes hielp hen en zocht wat van hun gading waB uit de toon banklade. Een der dames vroeg of zp binnen in de kast ook nog voorraad van geldstukken had, en zonder argwaan ging do vrouw met haar naar binnen, terwyi do andere dame in den winkel bleef. De eerste rammelde voort durend met haar geldstukken, zekor om te maken, dat niet gehoord zou worden hoe de andere ondorwyi de toonbanklade, waarin pl. m. f 15 lag, ledig maakte. Om elf uur ont dekte de heer T. pas dat zpn toonbanklade geledigd was en lip gat onmiddelpk daarvan kennis aan de politie, die alles in het werk stelde tot onderzoek. Do vogels waren gevlo gen en tot heden heelt men zo nog niet kuu- i vangen. (Zeeuwsche Crt). Te ColpnBpl&at hebben de heeren Huisson en Van As, de eerste president en de laatste directeur van hot fanforengezelschap Wtlhelmina, hun ontslag genomen. Dit besluit wordt door vele ingezetenen zeer bejammerd. - Maandagmorgen werden in de weide van den landbouwer Frans Kik te Bruinisse een paard en een veulen dood gevondon; vol gens de verklaring van den veearts, tengevolge van het eten van vergiftige planten. Voor het paard was nog onlangs 700 geboden, en of schoon het verzekord iB, meent men dat de eigenaar nog wel een verlies zal lpden van 3 k J 400. Naar men ons uit hot eiland T h o 1 e n meldt, zal daar de wildstand ongetwpfold beter zyn dan vorige jaren, vooral wat hazen betreft. Het droge zomerweer is op de teelt zeker van invloed geweest. Wat patrgzen betreft, er worden, zegt men, groote kluohten of liever kluften (kudden) waargenomen, maar de slag regens en onweders in den broeitpd hebben vele nesten doen mislukken. Hoewel Zaterdag de jaoht op deze vogels is geopend, gaan de jagers slechts in de kleine veldon er op uit,

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1905 | | pagina 1