Woensdag
21 December.
Uit Stad en Provineie.
NV 301.
147e Jaargang.
1904,
Middelburg 20 December.
Kameroverzicht.
TENTOOITSTELLUra
Boekbanden en Boekmerken,
n.
BENOEMINGEN, ENZ,
Deze eoorant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prjjs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp., 2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
THERMOMETER EN VERWACHTING.
20 Dec. 8 u. vm. 40 gr., 12 u. 43 gr., av. 4 a. 41 gr. F. Verwacht: zwakke wind,
licht bewolkte lucht, droog weer, geringe afname in temperatuur.
Advertentidn20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer
20 cent. Beolames 40 cent per regel. Broote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiSn en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreflende
Handel, Njjverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemean' Mv*rtcntl«-Bar«aa
A. DB LA MAR As., N,S. Voorburgwal MO, Amsterdam,
De nieuwe abonnés op ons blad tegen
1 Januari ontvangen de nog deze maand
verschijnende nummers kosteloos.
Zitting van Maandagmiddag.
Maar een kort zittingje, waarin heel weinig
belangrijks werd behandeld.
De begrooting van Binnenlandsche Zaken,
waarmede heden een aanvang werd gemaakt,
geeft wel aanleiding tot veel gepraat, maar
meestal gelden het zaken, welke het algemeen
.landsbelang slechts zjjdelings raken
Er is gewoonljjk veel Smeengeniania onder.
Klachten over dit, bezwaren over dat, aan
vragen om subsidie voor vereenigingen, wen-
•chen tot restauratie van gebouwen, zjjn veelal
de uitverkoren onderwerpen waarmede bjj
Waterstaat en Binnenlandsche zaken veel
nationale tjjd vermorst wordt.
De burgemeesters waren heden het eerst
aan de orde.
Verleden jaar waren er onder, die .geheel
afgetakeld" warenthans kregen ze allen een
pluim op den hoed.
DrKuyper was zoo vol bewondering voor die
>1100 burgemeesters, die zooveel bjjdragen
voor het handhaven van de rust en de orde
in den lande", dat hjj ongaarne iets zou doen
dat hun gezag bon benadeelen.
Dat was prachtig gezegd. De minister had
er zelf plezier in. Daarom kon hjj dan ook
niet komen in de klachten, die van sociaal
democratische zjjde over de burgemeesters van
Haarlem, Rotterdam en Leiden waren geuit.
Die ambtenaren hadden >een discretionaire
macht" om vergaderingen te verbieden, lokalen
te sluiten. En die macht hadden ze niet mis
bruikt. Integendeel, als de heer Bugenholtz
.socialistische woelingen tegen de marine" op
touw zet, zjjn de stadsaanplakborden te Haar
lem er niet voor om dergeljjke .woelingen"
aan te kondigen. Dat kan hg ook nog op een
andere manier publiceeren.
Dr Kuyper vond het opperbest wat de bur
gemeester te Haarlem gedaan had.
De burgemeesters afgehandeld, volgde de
provinciale griffie te Utrecht. Een merkwaardig
lichaam, die griffie. 17 ambtenaren zjjn er aan
den arbeid, waaronder slechts 3 le klerken.
14 generaals dus en 3 soldaten. Maar deze
ambteljjke generaals worden als soldaten be
taald. Gevolgalgemeen gemurmureer.
De heeren Röell, De Waal Malefjjt, Drucker
en Borgesius maaken zich tot tolk van deze
achterafgestelden uit het Sticht.
Dr Kuyper raadde echter geduld aan en
nog eens geduld. Weldra komt er een wetje,
waarbg hjj er .heelemaal af" iB. Bovendien
heelt hjj al een .verbetering" aangebracht.
De heeren Borgesius en Kuyper kibbelden nog
een beetje wie nu het meest .verbeterd" had:
Borgesius die indertgd j 20.000 op de begroo
ting aan verhooging had uitgetrokken, of dr
Kuyper die triomfantelijk constateerde dat zjjn
2000 toch nog meer was dan de 20.000
van Borgesius door 11 gedeeld
VAK
(Slot.)
De herleving in de boekbinderskunst, waarop
we in ons eerste stuk doelden, is echter andere
wegen opgegaan dan de traditioneele wegen
van de Fransche binders. De kunstenaars, die
zich aan dit voor ben nieuwe werk gingen
wjjden, hadden geen vrede met die werk
mansvaardigheid alleen. Ze verlangden meer
kunst in de ontwerpen.
Tegeljjkertjjd werd meer aandacht gewjjd
aan de varieering van het materiaal. Het
gladde leer, dat het om zjjn duurte bjjna ge
heel had moeten afleggen tegen het linnen en
het papier, werd weer in eere hersteld. Het
perkament maakte een dergeljjke wederge
boorte door, en al die factoren droegen er toe
b«, dat de eentonigheid verbroken werd, die het
Fransche werk op den duur kreeg met zjjn
bjjna niet veranderd donkeT fond met gouden
ljjnversiering.
Tot welk een hoogte men het thans
in Engeland heeft gebracht bewjjzen de boeken
'1 van Engelsche binders, die op de expositie aan-
- wezig z|jn. Er is een klein boekje van Cockerell,
(Hymn of Bctrdaisen) dat treffend is door de zeer
eenvoudige en toch smaakvolle Versiering. En
in zuiverheid behoeft het Engelsohe werk niet
voor dat] der Froniohen onder te doen. Dat
bewjjst het daarnaast liggende.
Ten slotte kwamen de doctoren op de prop
pen en de verschillende ziektenlupus, lepra,
adenoïde vegetaties.
De heer Yan Kol, die een halve doctor is,
wisselde over die .afzichteljjke ziekten" heel
aangenaam van gedachten met dr Kuyper, die
wel meer dan een halve doctor is.
Maar tot een echt medisch dispuut tusschen
beide doctoren, geljjk vorige jaren te doen ge-
bruikeljjk was, kwam het ditmaal niet.
De lupusinrichting van dr Balaar te Rot
terdam krjjgt geen subsidie.
Dat zou het .particulier initiatief dooden";
Maar nu de heeren Fock en De Klerk gezegd
hadden dat dr Balaar wel subsidie wenschtej
in tegenstelling met zjjn wensch van het vorig
jaar, zou, als aan allerlei voorwaarden voldaan
werd in de gauwigheid noemde dr Kuyper
ze even op misschien .langzamerhand het
subsidie-denkbeeld niet geheel onaannemelijk
meer worden".
Alzoo draait men subsidie-aanvragen, had
dr Kuyper er aan kunnen toevoegen, als kippen
den nek om.
Het onderzoek naar de adenoide-vegetaties
wordt nog steeds voortgezet. Maar, zeide dr
Kuyper, men verwarre toch niet, zooals dr Yan
Kol doet.de medische opneming" van het
kwaad" met de .symptomatische opneming"
Deze wordt bezorgd door de onderwijzers op
school, terwjjl de .medische opneming* door
de faculteit moet geschieden.
Dr Kuyper was weder als een .vader des
huizes". Hjj keuvelde allergemoedeljjkst, had
een schik van belang, ging zelfs vlak naast
den heer Borgesius zitten, waar hjj zich knus
jes inrichttekortom was, zooals hjj altjjd bjj
de behandeling van zjjn begrooting ishuis
vader, die het allen gaarne gezellig en naar
den zin maakt, maar tevens zorgt, dat een
ieder toch den stevigen indruk behoudt, dat er
wel gebabbeld mag worden maar hjj de baas
bljjft In die dagen stapt hjj, als een welgedane
rasechte Brahmahpoetrahaan, door de Kamer,
zorgende dat de kippetjes allen wat krjjgen
maar als er jonge haantjes te luidruchtig
mochten gaan kraaien, dan pikt hg ze eventjes
op den kop ten teeken, dat hg, als een goed
haan, geen mededingers op zgn eigen erf kan
dulden.
Ter zake van de Utreehtsche griffie-heeren
had de heer De Waal Malefjjt om tracte-
mentsverhooging gevraagd en dr Kuyper .on
rechtvaardig beschuldigd"
Denk eens aan.Pik" deed dan ook de
haan, zoodat de veeren uit den kuif van het
haantje uit Achttienhoven er afvlogen en be
rouwvol ging dadelgk dit beestje in het
spreken belgdenis van schuld doen. Hg had
het zoo niet gemeend!
Orde musz seindacht echter de sterke
haan, en «orde" is er dan ook.
Bg de behandeling van deze begrooting kan
men soms prachtige tooneelen beleven.
Tan avond Justitie, morgen voortzetting Bin
nenlandsche zaken.
DE NATIONAAL HISTORISCHE
PARTIJ.
De Zutph. Crt. heet de nieuwe partg welkom
met het bekende woordje van Y an Alphen
•Welkom lieve kleine zus, welkom in dit
leven" en schrgft dan
In het bgzonder mag wel gewezen worden
op het keurige werk, door drie ex-leeringén
van Cockerell uit Engeland ingezonden, nl
Sangkorski Scutcliffe, miss Woolrich en
miss Stope Het is een merkwaardigheid dat
in Engeland in den laatsten tgd zooveel vrouwen
in het vak gaan, en ze zgn werkelgk niet de
minsten.
Ons land is in die beweging niet achter ge
bleven. We hadden reeds in binders alsMen-
sing, J. J. de Haan en Van Bommel te Am
sterdam kunstenaars op dit gebied
Ten bewgze noemen we van eerstgenoemde
het album van nu wglen den heer mr. G. N.
de Stoppelaar en het boek van de Zeeuwsche
kleederdachten, en van Yan Bommel het album,
aan nu wglen dr. Berdenis van Berlekom aan
geboden.
Het werk van ieder dezer drie binders heeft
zgn individualiteit. Bg- Mensing treft vooral
de manier waarop hg kleuren weet te doen
spreken. Wat is er bgvoorbeeld eenvoudiger
en treffender dan het kleur-rgk wapen op
het dofzwarte blad van het album der Zeeuw
sche kleederdra'chten Geen wonder dat hg
een specialiteit in albums is.
Yan Bommel is daarentegen met zgn ban
den van éen kleur en met zgn vaak sobere
maar zeer mooie versiering, de binder van het
boek dat men in den hand houdt, van een
roman, van een bnndel gedichten.
En eindelgk is De Haan, die een talrgké
collectie prachtig werk zond, de man van den
deftigen band voor wetenschappolgke werken
We bedoelen hiermee natuurlgk niet dat
De nieuwe politieke partg, wier geboorte
in den laatsten tgd werd verwacht, heeft te
sGravenhage het eerste levenslicht aanschouwd.
De kennisgeving aan vrienden en familie zegt
dat de geboorte plaats had op 7 October.
Daar de mededeeling eerst nu werd verzonden,
is het begin dus reeds zeer bedachtzaam.
De namen van hen die de jongeborene ten
doop hielden, de gelaatstrekken van de kleine,
de kwaliteit, de snit en het monogram van
den doopjurk, waarin zg voor het eerst uit de
kraamkamer in de open lucht werd gedragen,
geven reden om te vermoeden dat de oude
conservatieve partg als de papa van de kleine
te beschouwen is. Men beweert weliswaar,
dat deze reeds lang overleden is, maat de
gebeurtenissen van 1901 tot heden zgn vol
doende reden om te golooven, dat dit een
praatje is, uitgestrooid door hare vganden.
De conservatieve partg is niet dood, zg is
springlevend, maar treedt tegenwoordig slechts
incognito op onder verschillende namen.
Dat de kleine, die .Nationaal-historische
partg" gedoopt werd, morganatisch of legi
tiem haar afstammeling is, is voor ons een
uitgemaakte zaak.
Na opsomming van de namen der peten van
de jongeborene merkt het Zutphensche blad op:
Deze combinatie geeft reden om eenig ge
loof te hechten aan een ander gerucht, n.l.
dat de heer De Savornin Lohman tgdig is
geraadpleegd in de keuze van de baker.
Hét blad noemt verder de taak, die de
nieuwe partg voor den Staat acht weggelegd
op het terrein der sooiale wetgeving, zeer bg
zonder.
Het zal belangwekkend zgn, zoo schrgithet
Zutphensch orgaan, na te gaan, waar het af-
scheidingshekje tusschen particulier initiatief
en staatsinmenging niet in theorie, maar in
de practijk wordt geplaatst door deze partg.
Men kan daarover heel aardig met woorden
schermen, maar het komt er op aan, hoe de
toepassing is.
Uit het aangehaalde blgkt intusschen reeds
voldoende, dat de conservatieve partg het ver
momd rondzwerven moede is. Zg wil zich niet
langer meer trachten te vermommen, nu met
de bef van de Christelgk-Historischen, dan
in de soutane der Roomsche geestelgkheid. Zg
geeft er de brui van. Doch daar zg zelf oud
en afgeleefd is, draagt zg hare taak op aan
haar eenig kind, van wiens bestaan wg nu
eerst konden vernemen, daar het nog slechts
kortgeleden het levenslicht zag.
Als een poging om zich oprecht en eerlgk
te vertoonen zooals men is, niet in geleende
kleeren, begroeten wg de geboorte van de
kleine met sympathie.
Voor het overige zullen wg, als zg groot
geworden zal zgn, waarschgnlgk heel dikwgls
in meening met haar verschillen
JONGENS-TELEGRAMBESTELLER».
Naar wg vernemen, is het de bedoeling
van het hoofdbestuur der post en telegrafie,
om den jongens voor den telegrambesteldienst,
indien zg den leeftgd 19 jaar waarop zg
als telegrambesteller ontslagen moeten worden,
hebben bereikt, den voorrang te geven bg de
plaatsing als hulpbrievenbesteller. De eischen
van bekwaamheid, waaraan zg bg indienst-
sfelling als telegrambesteller hebben te vol
doen, zullen zooveel mogelgk verband houden
met die voor brievenbestellers.
Verdtr is het streven om bg voorkeur jon
gens in dienst te nemen, welke reeds een am
bacht vemtaan.
Een cmnmies zal op elk kantoor belast
worden met de intellectueele ontwikkeling der
jongens, die overigens onder nauwkeuring toe
zicht van een hoofdbesteller zullen komen te
staan. (Vad.)
Bg kon. besluit:
is benoemd tot lid van de Algemeene Reken
kamer de heer mr G. J. Goekoop, lid van de
Tweede Kamer der Staten-Generaal
zgn benoemdbg het wapen der inf. tot
luit.-kol. bg het 4e reg. de majoor P. A. Spaan,
van het korpsbg het 9e reg de majoor R.
Willems, van het korps bg het inst -bataljon
de majoor F. H. W. H. Spieringhs, comman
dant van het korps
is aan den majoor-magazgnm. J. A. van
Biesen, hoofd van het centraal mag. van mil.
kleeding en uitrusting te Woerden, onder toe
kenning van pensioen, eervol ontslag uit den
mil. dienst verleend en hem de rang van luit.-
kol. verleend
zgn benoemd bg het pers. der mil. admin.
tot majoor-kwartierm. de kap.-kwartierm. T.
C. Broeksma, van het 2e reg. inf.tot kap.-
kwartierm., bg den staf der inf., de eerste luit.-
kwartierm. J. H. Salomon, van het reg, gren.
en jagers, en zulks met bestemming om tè
worden toegevoegd aan den hoofdofficier, be
last met de mandateering tot kap.-magazgnm.,
hooid van het centraal magazgn van militaire
kleeding en uitrusting te Woerden, de kap.-
kwartierm. J. H. Masman, van den staf der
inf., toegevoegd aan den hoofdofficier, belast
met de mandateering;
in hun rang overgeplaatst bg het reg.
gren. en jagers de eerste-luit.-kwartierm. F.
van der Steen, van het 4e reg. inf., en J. Boon,
van het 3e reg. vest.-art.
Deze week verleenen de ministers van justi
tie, van koloniën, van financiën en van oorlog
geen audiëntie.
Oost-Indië.
De jongste mail uit Batavia brengt berichten
tot 23 Nov.
Volgens het Bat. Nbld wordt in alle stilte
aan de Algemeene Secretarie te Buitenzorg
een persbureau gereed gemaakt, bestemd om
den Gouverneur-Generaal op de hoogte te
houden van alles wat in de pers over Indië
wordt gezegd. Aan het hoofd komt een refe
rendaris, wiens taak zal zgn alles wat maar
van belang is uit de hier, bg onze buren en
in Europa verschgnende bladen, voor den
landvoogd te resumeeren.
Het bureau zal zich ook belasten met de
verstrekking, tegen een nader vast te stellen
bedrag, van officieele berichten aan de Indische
dagbladen.
zg specialiteiten louter in die rubrieken zgn
en niet daarbuitenwe merken dit alleen op
ter karakteriseering van hun werk.
Maar zooals we hierboven reeds aanduidden
heeft de beweging zich niet tot de binders
bepaald. De schilders, de teekenaars, hebben
zich ook in ons land op dit terrein begeven,
en zgn ontwerpen gaan maken voor de banden.
Een van de resultaten van hun meewerking
is geweest het vinden van een geheel nieuwen
weg: het toepassen van het battikken op
boekbanden. Het bekende procédé van met
was bedekken van een deel der figuren en het
onderdompelen in een kleurbad, wordt op per
kament en linnen gevolgd, en met hoogst ver
rassende uitkomsten. Er is ,hier o. a. werk
van dezen aard naar ontwerpen van Lion Cachet,
Lebeau en S. H. de Roos.
Maar de grootste man op het gebied van
boekbanden, de man die als hervormer ook
in het buitenland hoog staat aangeschreven,
is J. A. Loeber, vroeger te Leiden, thans leeraar
aan de Kunstgewerbeschule te Elberfeld.
Al de bekende middelen ter versiering wor
den door hem toegepast, maar op eene wgze
die er iets zeer karakteristieks aan geeft-
Loeber zoekt zgn versieringsmotieven in den
bouw van het boek. De strookjes of eindjes,
die tér bevestiging van den band aan het
boek dienen, en die steedB werden weggestopt,
brengt hg te voorschgn om ze te gebruiken
als uitgangspunt van zgn versieringen Als hg
een band maakt met leeren of perkamenten
rug en hoeken,'dan is dat maar niet een een
voudige verdeeling van het blad, maar dan
ziet men hét doel van dien rag en die hoéken
om te besehermen.
Hg is een ontwerper van groote fantasie,
maar tevens van strenge logika. En misschien
komt dat niet het minst door het feit dat hg
niet, zooais de meeste hovengenoemden alleen
decoratieteekenaar is, maar tevens zelf binder.
In mej. Boon in Den Haag kan men zeer
sterk den invloed van Loeber's werk bespeuren.
Zg schildert haar eenvoudige decor-teekenin-
gen meest op het perkament van den hand,
met vaak zeer mooie kleuren. Maar het wordt
toch wat eentonig.
Iets geheel aparts is het werk van Jos Mer-
ckelbach in Utrecht, een kunstenaar in het
moeilgke sngden en ciseleeren van leer. Zgn
banden doen ons aan Duitsche kunst denken
het mooiste zgn o. i. de banden in zg. mo
dernen stgl. Tot zgn werk behoort ook het
album door H. M. de Koningin afgestaan, en
dat indertgd aan dr P. I. H. Cuypers aange
boden op zgn 70en verjaardag. Deze beide
albums, bevinden zich in vitrines in het ka
binet naast de zaal.
Een ander voorbeeld van speciale leerbe
werking zgn de zeer artistieke portefeuilles
van Rolande de Heusch te Brussel. Zg be
schildert het opgewerkte leer, en door haar
forsche kleuren weet zg een zeer fraai effect
te bereiken.
Over da stempelbanden kunnen we
kort »yn. Iedereen kent ze zelf, en iedereen
weet eok dat daarin een groote verbetering
is gekomen sedert de uitgevers er teekenaars
van naam voor in den arm namen.
Maar wat hier op deze tentoonstelling de
Door Ged. Staten van Zeeland
aangewezen de gemeenten, waar in 1905 zit
ting zal worden gehouden voor den hergkder
maten en gewichten en den tgd van elke
zitting.
Die termgn loopt van 13 Maart tot 4
Augustus.
Door die Staten wordt aan de gemeente
besturen in Zeeland mededeeling gedaan
van het besluit van den raad van H u 1 s*t tot
afschaffing van de jaar paarden- en veemarkt,
welke in die gemeente gehouden werd op den
eersten Maandag van October.
Bezwaren tegen dat besluit moeten voor 31
dezer bg Gedep. Staten worden ingebracht.
De kolonel A. J. Vetter, commandant van
het 3e regiment infanterie, vergezeld van den
kapitein regiments-adjudant W. F. Hartman,
woont heden (Dinsdag) de taktische oefening
op de kaart bg van de officieren van het 2c
bataljon Se regiment te Middelburg.
Uit Ylissingen.
Door burg. en weth. dier gemeente zgn, met
het oog op de invoering der Drankwet de be
staande verordeningen, regelende de heffing en
de invordering van het vergunningsrecht voor
de uitoefening van den kleinhandel in sterken
drank herzien en zg stellen den raad voor die
opjnieuw vast te stellen, in overeenstemming
met de gewgzigde wetsbepalingen.
Met uitzondering van eenige wgzigingen in
de redactie zgn zooveel mogelgk de bestaande
verordeningen gevolgd en aangevuld met het
geen bg de laatste wgziging der Drankwet
omtrent de regeling van het vergunningsrecht
is bepaald.
Ook het bedrag van het vergunningsrecht
stellen burg. en weth. voor om, evenals thans,
te bepalen op 12 50 voor elke 50, huur
waarde of gedeelte ervan, die de localiteit in
verband met den omvang van het bedrgf moet
geacht worden te bezitten.
Eene ingrgpende wgziging is het vervallen
van de herschatting, doch daartegenover staat
dat er bevoegdheid wordt toegekend tot beroep
op den gemeenteraad tegen den door burg. en
weth. vastgestelden aanslag.
Door den minister van marine zgn, met
ingang van len Januari a.s. bevorderdtot zee-
loods de loodskweekeling le kl. C. de Groot,
tot loodskweekeling le kl. die der 2e kl. A.
Swart, en tot loodskweekeling 2e kl. de ma
troos P. C. van Gelder.
Door elf ingezetenen van Aagtekerke,
ouders van kinderen, die thans reedB ter schooi
gaan of deze eerlang zullen bezoeken, is een
adres aan de Koningin gericht, waarin zg,
wgzende op het besluit van den raad tot op
heffing der openbare school in die gemeente
met ingang van 31 December en verklarende
overwegende gemoedsbezwaren te hebben om
hunne kinderen naar de bgzondere school in
hunne gemeente te zenden, verzoeken dat
raadsbesluit te vernietigen.
Voorts hebben nog 22 meerderjarige ingeze
tenen eenzelfde verzoek tot de Koningin ge
richt, waarin zg aantoonen dat de sluiting der
openbare school hoogst onaangenaam is voer
afdeeling stempelbanden interessant maakt, is
het feit dat bg de banden van de uitgevers
Veen, Van Looy, Van Dishoeck gevoegd zgn de
oorspronkelgke teekeningen, van de hand van
Toorop, Berlage, De Vries, Moulgn, Teirlinck,
terwgl er ook enkele naar die teekeningen
gemaakte stempels aanwezig zgn
Ten slotte zg gemeld dat de expositie der
ongeveer 300 boeken wordt aangevuld door
een groot aantal platen van oade banden, atge-
staan door de Vereeniging tot bevordering van
de belangen van den boekhandel en anderen.
De afdeeling kunstngverheid van de Acade
mie van Beeldende kunsten in Den Haag zend
een aantal ontwerpen van boekbanden in van
leerlingen dier afdeeling. Ten deele werden
die ontwerpen speciaal voor deze tentoonstel
ling gemaakt; de meesten mogen zeer goed
geslaagd heeten.
Op de ex-libris zullen we nog gelegenheid
hebben terug te komen als Woensdag de heer
Verster daarover zgn voordracht houdt. We
zullen ons nu bepalen tot de meedeeling dat
de verzameling van die artistiek en niet artis
tiek geteekende eigendoms-etiquetten van boek-
verzamelaars, in aantal beperkt is gehouden,
zoodat men er een goed overzicht van kan
krggen.
Onze meedeeling over de inzending van C.
W D'huy kunnen we nog aanvullen met de
bgzonderheid dat men er niet alleen een
naaibank zal zien staan, maar dat men er ook
een binder aan het werk zal zien.
