I BIJVOEGSEL MDDELBlllUiSCHE COllRANT. Maandag 19 December, FEUILLETON. HET SPOOKHUIS. N\ 299. 147e Jaargang. 1904. VAN JD K BESTUIVING. Middelburg 17 December, Arbeidsbeurzen. DS- i by smid, elyk EÜ- EID rke, igie, leren, ook ie ge- j Me- r'Us- een Id. etters met i ge- enst- Mei |rden agen. le 15 1AM trian. Ifld |.?0 J 30 30 rone ron ken, Bping jreizi- iieid, nnr iken 1 30 1.30 1.30 2.- .30 7.33 8.55 10.14 11.15 loo. n. (Slot). Uit hetgeen wjj de vorige week mededeelden zal men zeer gemakkeljjk kunnen afleiden, hoe onmisbaar de by en en andere insecten zjjn voor de bevordering der kruisbestuiving. Ter- wjjl zjj diep in de geopende bloem rondkrui pen, om zich te voorzien van honing en stuifmeel, wordt het harige lichaam daarmede bedekt en bjj het bezoek van een volgende bloem afgegeven aan den stempel, terwjjl de voorraad stuifmeel steeds wordt aangevuld. Van het grootste belang is het daarom, dat in de nabjjheid van boomgaarden byen worden gehouden, opdat door haar de bevruchting be vorderd worde. Meer en meer begint men dat in te zien en overtuigd te worden, dat de honing en de was niet de eenige voortbrengselen der byen zyn, maar dat zy daarnaast aanzienlyke voordeelen opleveren voor de oofiteelt. Than3 willen we nog eenige oogenblikken stilstaan by de inrichting der bloemen zelf om de kruisbestuiving te bevorderen, hetzjj dit geschiedt door insecten of door den wind, waarom wjj de bloemen dan ook verdeelen in insecten- en in windbloemen. Insectenbloemen. Zeer goed kan men de inrichting der kruis bestuiving waarnemen by bet zwart nieskruid (helleborus niger), dat tegenwoordig onder den naam van kerstroos christmast rose) algemeen in potten wordt aangekweekt om het te ver vroegen, maar overigens eene plant is, die in ons vaderland, waar zy niet inheemsch is, zeer goed tegen de winterkoude kan en in Maart of April bloeit. Zoodra de witte bloem ge opend is, ziet men een buitensten krans van trechtervormige nomngtmujo», yi j» pers zich zoo hebben gekromd, dat de stempels over de honingbakjes heen reiken en de buitens'e meeldraden zich zoo naar den omtrek hebben overgebogen, dat de helmknoppen zich ïuist boven de opening der honingbakjes be vinden Komt nu een insect zich laven aan den honing, dan wordt het bedekt met het stuifmeel der buitenste helmknoppen en brengt dat op eene volgende bloem onmiddelljjk in aanraking met de naar beneden gebogen stempels. De meeldraden, welker voorraad stuifmeel is uitgeput, leggen zich nog dieper neder en er volgt een tweede krans van meel draden, die hun stuifmeel ontlasten. Zoo gaat het dag aan dag voort, totdat alle meeldraden hun stuifmeel kwjjt zyn, dan vallen zy af; de honingbakjes, die nu niet meer noodig zyn, verdrogende bevruchte stampers rechten zich en groeien voort tot een kokervrucht. Zeer eigenaardig is ook de inrichting van het viooltje. Het onderste blad eindigt in een buisvormig verlengsel, dat den naam van spoor draagt en by enkele variëteiten, byv. de viola cornuta, zeer lang is. In de spoor bevindt zich honing. De hommels en byen Üit het Amenkaansch KAAR MARY STEWART CUTTING. .Herinner je nog Aunie, hoe ik verleden voorjaar een kaart voor de opera kreeg Ik zat toen naast een jongen, vreemden heer, die my zeide, dat hy juist was aan gekomen. Nu ik het portret goed bekyk, ben ik zeker, dat hy het was. Hy was een Rus en vroeg my van alles ik wees hem verschei dene menschen aan en vertelde wat ik van hen wist. Daaronder was ook Miss Sylvia Goldie en ik weet nog, hoe hy de levendigste belangstelling koesterde voor haar rykdommen Ik ben eigenlyk dus de man, die het eerst zjjn aandacht op haar gevestigd heeft." Bjj deze woorden wendde Kofsky zich naar mij toe met een uitdrukking vol diep ontzag op het gelaat en hy spreidde de handen over mg uit, rIs zegenende, terwyl hg eenige on verstaanbare klanken prevelde toen traden Anna en hy voor my heen en kusten mj eerbiedig de handen. Meer dan ooit voelde ik my als een leenheer tegenover zyn vasallerj genadig nam ik hun eèrbewjjzen in ontvangst» Dien nacht stormde het ontzettendhet bliksemde, donderde en hagelde zóo; dat wy liiet konden slapen. Annie's verbeeldings kracht scheen door den wind te wordeh aan gewakkerd; zy hoorde voetstappen om het ledige huis heen en boven alle geluiden uit; hoorde zjj het schreien van een kind. r- «Je hebt geslapen en moét het gedroomd die zich aan dien honing willen vergasten, zetten zich op de bovenste kroonbladen, met de voorpootjes op het' onderste blad en steken het snuilje langs den nagel van het onderste blad. De knodsvormige stempel, die zich daar tusschen de meeldraden bevindt, wordt door het insect eenigszins op zjjde gedrukt om met zyn snuitje diep genoeg te kunnen doordringen en neemt het stuifmeel over, dat de bezoeker op zyn kop met zich draagtdieper doordringende, worden de vyf meeldraden van hunne plaats gebrachtde helmknoppen ontlasten het stuif meel weder op den kop en den snuit van den bezoeker en deze, den honingvoorraad uitge put hebbende, vliegt naar eene volgende bloem, waar de bestuiving op geljjke wjjze plaats heeft. Wy laten hierop nog een derde voorbeeld volgen, dat men kan waarnemen by de pjjp bloem aristolochia clematitis), die in 't .wild groeit in de duinen by Bloemendaal en ook gevonden wordt by Zutphen en Deventer. Deze plant heeft buisvormige bloemen, die geel van kleur zyn, en tal van vliegjes totz'ch lokken, die door de nauwe opening naar binnen krui pen en door de tegengesteld geplaatste haar tjes belet worden er weder uit te kruipen. By de pypbloem zyn de stampers eer rjjp dan de helmknopjes; de vliegjes, die reeds eene andere bloem bezocht hebben en bedekt zjjn met stuifmeel, bewegen zich in de onder ste ruimte van de bloem en bestuiven de stempels; zoodra dat geschied is, verwelkt de kroon, gaat naar omlaag hangen, de stjjve haartjes, die de dieren den terugweg beletten' verschrompelen, de helmknopjes openen zich, vliegjes ontvangen een nieuwen voorraad stufmeel en spoeden zich daarmede naar eene volgende bloem, waar wederom hetzelfde plaats heeft. Wy achten deze drie voorbeelden voldoende om eenig denkbpeld te geven van de inrichtings dor Klnomon nm krmsbestuivinc t« v>—-—J ren, voor zoover deze door insecten moet ge schieden, maar ook de wind draagt daartoe in hooge mate het zjjne by. Als voorbeeld daarvan nemen wjj den eik, den els, den hazelaar en den den; al deze boomen zyn eenbuizig, de meeldraad-bloemen staan geheel afzonderlyk van de stamper- bloemen. De boeveelheid stuifmeel by deze gewassen is zeer aanzienlyk en wanneer men aan een hazelaar of een den schudt op 't oogenblik, dat de helmknopjes opengaan, zal de struik gehuld zyn in een wolk van stuif meel, dat zich over eene groote ruimte ver spreidt en noodzakelyk de stempels der wachten de stamper-bloemen bereiken moet. Hetzelfde verschynsel doet zich ook voor by onze grassen en granen. Windbloemen hebben, men kan dit zeer ge makkelyk waarnemen by de rogge, groote stempels door lange haarvormige aanhangsels verbreed tot penseelen of pluimen, terwyl de helmknopjes doorgaans zeer bewegelyk zyn, öf omdat zy aan lange meeldraden ver buiten de bloem uitsteken, öf doordien de bloemen zeer gemakkelijk in beweging gebracht worden, öt doordat de geheele plant, men denke aan hebben", zeide ik «het is onmogelyk dat je dat zou kunnen booren boven het geraas van den storm uit »Het is zoo afschuwelijk te droomen van een schreiend kind", zeide Annie; «dan was h t nog beter een in werkelijkheid hier in huis te hebben." 's Morgens was het droevig wedertegen negen uur was de storm bedaard, maar het landschap zag grauw en nevelachtig, de wol ken hingen laag. Annie trachtte op alle wyzen mij in slaap te makenzy las mjj voor, zy zong voor mjj, zy praatte met my het laatste had eindelyk het gewenschte resul taat. Juist viel ik in een lichte sluimering, toeD ik plotseling opschrikte door een luiden slag. »Was het donker?" vroeg ik nog half slapende. »Neen", zeide Annie, met bevende lippen. »Er viel iets." »Dan zullen wy dadelijk gaan zien wat het is", sprak ik; maar helaas, mjjn beenen weigerden hun diensten Ik verwensohte myn hulpeloosheid en zeide Annie, dat zy het meisje mede zou nemen op haar tocht door het huis. Deze echter weigerde beslistzy was bang in dat groote, leege huis, en toen wy haar vertelden van het wonderljjke geluid, had zy wel dadelijk weg willen loopen. Kotsky was nergens te zien en Annie wilde niet alleen gaan, ondanks haar stellige verzekering wat zjj niet meende dat de wind de kalk van een der plafonds moest hebben losgemaakt, wat nu naar beneden gevallen was. Dien volgenden nacht echter, weder toen ik juist -in slaap was, schrikte ik wakker door een gil van Annie. onze granen, gemakkelyk heen en weer be wogen wordt. By insectenbloemen worden de insecten ge lokt door kleur, geur en honingwindbloemen daarentegen missen geur en kleur en ook den honingzy zyn groen en bestaan gewoonlyk uit een schubachtig bloemdek, waarin meel draden of stampers (bjj de eenhuizigen), of beide (bjj de granen) te vinden zijn. Nog valt hierby op te merken, dat de meeste windbloemen vroeg in het voorjaar opengaan, vóór dat de bladeren het verspreiden van het stuifmeel belemmeren in een tjjd, wanneer de winden harder waaien dan in een later gedeelte van het jaar, of dat, zooals by de granen en grassen, de bloemen boven op de plant ge plaatst zjjn, zoodat daaibjj de verspreiding van stuifmeel niet wordt tegen gewerkt. Wy meenen voorloopig genoeg te hebben medegedeeld om de aandacht van belangstel lenden te vestigen op het verschijnsel der be stuiving in het algemeen en van de kruisbe stuiving van insecten- en windbloemen. Van tjjd tot tjjd, wanneer eene of andere bloem open gaat, die ons tot byzondere op merking aanleiding kan geven, zullen wij hierop terugkomen om de aandacht onzers lezers daarop te vestigen. Thans willen wy eindigen met enkele op merkingen over de bestuiving bjj de granen. Bjj de tarwe openen zich de bloemen vol gens de raededeelingen van Rimpau des morgens van half-vjjf tot half-zeven, wanneer het niet regent en bjj eene temperatuur van 16°dan gaan de helmknopjes open, storten het stuifmeel uit, de meeldraden blijven buiten de bloem han gen,die zich vervolgens sluit; bjj een lagere tem peratuur en vochtig weder openen de bloemen zich later, doch slechts weinig en wanneer dat weder aanhoudt in het geheel niet. De moge lijkheid van kruisbesiuiving bestaat, maar in de UlOl/OlV OT ook daardoor bewezen wordt, dat eene natnur- ljjke kruising tusschen verschillende variëtei ten, die onmiddelljjk aan elkander grenzeD, zelden wordt waargenomen Eene kunstmatige kruising van verschillende variëteiten wordt in den laatsten tjjd herhaaldeljjk toegepast om zoodoende eene betere variëteit in 't leven te roepen De thans veel gezaaide Wilhel- mina-tarwe is een kruisingsproduct Rogge. De bloem der rogge opent zich nagenoeg onder gelyke omstandigheden als die der tarwe, maar de meeldraden zyn langer en de bloemen bljjven langer geopend meer dan bjj eenige graansoort heeft men bjj de rogge kruisbestuiving, zoodat de verscheidenheden van rogge weinig constant zjjn, wanneer twee of meer daarvan gezaaid worden in elkanders nabyheid. Gerst. Bjj dit graangewas gelden nage noeg gelyke opmerkingen als bjj de tarwe. Een natuurljjke kruising van verschillende variëteiten komt nagenoeg niet voor, er heeft dus in den regel zelfbevruchting plaats. Alle soorten kunnen overigens onderling kunstmatig gekruist worden. Haver. Ook deze vrucht geeft aanleiding tot gelyke opmerkingen als tarwe en gerst. Volgens ReinderB, zaaide Rimpau twee jaar achter elkander drie goed te onderscheiden havervariëteiten, die te geljjk bloeiden, door elkander, oogstte de pluimen der rjjpe haver- soorten afzonderlek, zaaide de korrels weder uit en ge ene der drie variëteiten leverde bastaards. Natuurlyke kruisbestuiving is ook bjj deze vrucht hoogst zelden waargenomen. Uit een en ander volgt, dat het zaaien van verschillende variëteiten van tarwe, gerst en haver in elkanders nabyheid niet van nadee- ligen invloed is op het zaaigraan, maar dat zulks bjj rogge wel het geval kan zyn en ook dikwjjls is. »Wat nu weer", zeide ik maar zjj legde waarschuwend den vinger op de lippen. «Stil", zeide zjj. »Wat dan »Merk je het niet «Neen, ik hoor niets." «Neen, neen, maar die geur 1" »Geur, waarvan «Van uien «Uien 1" herhaalde ik. «Ja, uien. Ik ruik ze duideljjk en ik zie, dat jjj het ook doet. O, Richard, als wy alleen in dit huis zyn, waar kan dan die geur van daan komen Het schjjnt belacheljjk en toch terwyl wy beiden overeind in bed zaten en luisterden en roken, was er iets onheilspellends om ons heendie uiengeur had iets onbeschryfeiyk onrustbarends. Toen ik my hersteld had, fluisterde ik»In elk geval kun je hiervan niet zeggen, dat het een kwaad voorteeken is." »Neen", zeide zjj eveneens op fluisteren den toon, «maar men kan ons in bed ver moorden 1" Dat zou werkelyk het geval kunnen zyn. Ik nam myn revolver uit de lade en schoot ze twee malen af uit het raam, als een waar- sohuwing voor mogelyke booze plannen. Wanneer men ons zou willen overvallen, vonden zy ons voorbereid. Wy wachtten tot het dag werdde geur verdween, geen boosdoener verscheen. Tot Annie's bljjdschap sliep ik lang en was daarna I in staat met haar het huis te doorzoeken I geen spoor echter te ontdekken, noch van menschen, noch van gevallen kalk. Onze volgende dagen gingen ongestoord I voorbjjalléén werd Anna hoe langer hoe Wie zich in den toestand van de arbeids markt in ons land goed indenkt, komt van zelf tot de slotsom, dat er in dat opzicht al zeer slordig wordt huisgehouden, en begroet met vreugde elke poging om organisatie te stellen in plaats van het toeval, om systeem te brengen in wat tot nu toe bjjna geheel aan de omstandigheden was overgelaten, in éen woord, om de maatschappelijk aanwezige ar beidskracht met de minste verspilling aan te wenden daar, waar zy noodig is en gevraagd wordt. Als zulk een poging willen wy hier bespre ken het voorstel van burgemeester en wethou ders van Den Haag om te besluiten tot oprich ting door de gemeente van een arbeidsbeurs, welk voorstel dezer dagen in den Haagschen raad behandeld wordt. Nu dus wellicht deze groote gemeent e hier een goedvoorbeeld gaat geven, kan het zyn te zetten, welke de werking van een arbèiJftt beurs dienen te beheerschen. «Een goed ingerichte arbeidsbeurs is het eerst aangewezen middel tot bestrjjding der werkloosheid, want al sebept zy geen arbeid, ze wjjst aan, waar behoefte aan arbeidskracht bestaat", zeggen burg. en weth. van Den Haag. Z-ker is een arbeidsbeurs een middel tot bestryding der werkloosheid, echter meer indirect dan direct, en dat wel door het ver schaffen van statistisch materiaal en andere gegevens, die by een eenigszins doelmatige bestryding dier maatschappelyke kwaal onmis baar zyn. Want terecht wordt gezegdde arbeidsbeurs schept geen arbeid, en de onder vinding, in eenige Duitsche steden opgedaan, dat het aantal veroordeelingen wegens bede larij en Iandlooperjj na oprichting van een gemeentelijke arbeidsbeurs sterk verminderde terwyl het aantal daarvan in naburige gemeen ten bleef toenemen, zou o.i niet zoo maar, zonder meer, mogen leiden tot de conclusie, dat de arbeidsbeurs op zich zelf in de bedoelde steden met succes bezig is de werkloosheid te bekampen. Die conclusie zou daarom veel te gewaagd zyn, omdat het al of niet toenemen wondelyker in haar handelwijzen. Zjj liep als droomde zjj, handelde als een slaapwan delaarsterzy zette het eten nooit meer op zyn plaats en bracht het te voorschyn uit de wonderlijkste hoeken. Vaak bedierf zjj daar mede onzen eetlust, als zy bv. de ham te voorschyn haalde uit het kastje onder den gootsteen en de gebakken aardappelen van onder haar shawl. Ook bedierf zy veel eten, wat wjj haar dan lieten medenemen, en toch was zy nog diep beleedigd, wanneer Annie er over sprak, zelf het koken te willen overne men. Haar wegzenden ging nietKofsky had te kennen gegeven dat hy dan ook niet langer wenschte te blijven en hy was onmisbaar; bovendien, het was nog maar voor een korten tjjd, nog minder dan een week, Op zekeren Zaterdagmorgen bracht de post mjj een grooten, officieelen brief. Daar ik geen uitgebreide correspondentie had, nam ik hem eenigszins nieuwsgierig aan; Annie keek belangstellend over myn schouder, toen ik hem opende. Hy luidds aldus; »Mjjnheer Richard v. Ellis, Weled. Heer, Wjj hebben de eer u mede te deelen, dat uw oom, mynheer Richard v. Ellis te San Francisco is overledenu heeft nagelaten de som van vijfduizend dollars, welke ten uwen behoeve zyn gedeponeerd in de Pheasant's bank te New-York Nadere inlichtingen kun nen wjj u niet versohaffen. Hoogachtend Uw dw. Prask Scorcher." Dat was alles. Annie en ik staarden elkan der aan; toen deden wjj zooals ieder mensch in dergeljjke omstandigheden doet; wjj keer- van veroordeelingen wegens bedelarjj of Iand looperjj mede afhankelijk is of althans zjjn kan van heel andere factoren dan den omvang der tydelyke en plaatseljjke werkloosheid. Maar een uitnemend huif midel in den strjjd tegen de werkloosheid is de arbeidsbenrs zeker en haar groote beteekenis ligt dan ook eigen lijk in de door haar zoo volledig mogeljjk te verwezenlijken organisatie van de plaatseljjk besehikbare arbeidskracht daar waar zjj noodig is. De handel vervalt zjjn maatschappelijke taak van het brengen der prodmeten op de plaats, waar er vraag naar is, waar er behoefte aan bestaat, niet zonder een uitgebreide or ganisatie van markten, bearzen en veilingen, en heeft daarbjj de beschikking over uitge breide handelsberichten in de couranten, over de snelste middelen tot het overbrengen van mededeelingen en dus over een vrjj nauwkeu rige wetenschap van den stand der markt in het algemeen. Wat weet men echter tot nn toe ten onzent van den stand der arfoüftmarktf Het antwoord moet zynbjjzonder weinig. Ligt het dan niet voor de hand, dat er voer het groote maatsohappeljjk belang van een juist en volledig gebruik van de aanwezige arbeidskracht een nauwkeurige administratie moet worden ingericht? opdat niet alleen, wat door den handel geschiedt, gezorgd worde dat de levenlooze producten zooveel mogeljjk komen daar waar zjj gevraagd worden, maar tevens dat de mensohelyke arbeidskraoht, die die produoten moet helpen roortbrengen, zoo «productief' mogelijk te werk worde gesteld. Om dit doel te bereiken moet er systema tisch te werk werden gegaan*, het moet, zoo het kan, worden voorkomen, dat arbeiden hooren dat ergens werk te krjjgen is, daarvoor bjj troepen zelfs naar Duitsohland trekken, om JrUxSruana gerucht was; eveneens moet de kans verminderd worden, dat er werkgeven zyn, die een bepaald soort arbeiders in hu omgeving te vergeefs zoeken, en zich dan ten slotte met surrogaten van vaklieden tevreden moeten stellen, terwjjl tegeljjkertjjd de door die werkgevers gezochto werklieden elden wel degeljjk beschikbaar zjjn, doch op hu* beurt het adres, waar zjj gevraagd worden^ niet te weten komen en zieh moeten behelpen met arbeid, waarvoor hun speoiale vakkennis niet noodig is, of met arbeid in een verwant vak, dat zjj zich alsnog zoo goed mogeljjk moeten zien eigen te maken, alles met het gevolg dat die arbeiders minder verdienen dan zjj hadden kannen doen, en do werkgever zich met een gering of minder goed produet moet tevreden stellen, dan het geval had be hoeven te zyn. Kortom, in de plaats van het toeval dient te treden het organiBeerend vernnft, en zoo alleen zal te bereiken zjjn het hoogst moge lyk nuttig effect van de in de maatsehappjj aanwezige hoeveelheid arbeidskracht, waarnaar te streven reeds dadelyk groote econemischo voordeelen moet medebrengen, zonder dat wjj hem. Het scheen wonder. Het volgend oogenblik schroef ik reeds naar de Pheasant's Bank om bevestiging van het bericht, waaraan wjj echter geen «ogenblik twjjtelden. Wel hadden wjj nooit aan de mogelijkheid gedacht als helden te figureeren in een roman als dezemaar wonderbaarljjk snel hadden wjj ons in de rollen ingeleefd. Vóór het souper hadden Annie en ik onze plannen reeds gemaakt. Ik zon een jaar lang al het werk laten rnsten, op reis gaan en daarna zien eene andere betrekking te krjjgen. Heel wysgeerig merkte Annie op dat, wanneer ik niet bepaald verlegen was om eene betrek king, ik er dan bepaald een zou krjjgen. Vóór wjj naar bed gingen was het reisplan al op gemaakt en een ljjst van benoodigde reisar tikelen geschreven. Ik voelde mjj reeds een ander man. Den volgenden dag huurden wjj paard en rjjtmg en reden naar de kerk, voor de eerste maal gedurende ons geheele verbljjf aldaar. Het gehoor bestond, met inbegrip van om beiden en het koor, uit zestien perionen. De dominé, klaarbljjkeljjk een waardig, en» stig man, zinspeelde op den ongelukkigen strjjd, de groote tersohillen op sociaal, zoowel als cp politiek gebied en bjj rekende zich gelukkig hier te mogen optreden te midden van eend verlichte gemeente. Zjjne gelietkoosde uitdruk king, vaak herhaald, was: «Hief in Oarmél zou zoo iets niet hebben kunnen voorkomen." «Hier in Carmel is het bjjna onnoodig te waarschuwen tegen de vele ongerechtigheden, die elders plaats hebben," Wy waren in een stemming daarin met heZt mede te voelen en bovendien de man zelf dwong eerbied af. Het was een oud man, met den den brief om en om en lazen en hprlazënlnns' wit, baar en witter, baard zjjn oogeo

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1904 | | pagina 5