5 December. Maandag Judas Maccaï&us Uit Stad en Provincie. BUITENLAND. Kameroverzicht N°. 287. 147e Jaargang. 1904, Bij deze courant behoort eeu Bijvoegsel Middelburg 3 December. Beknopte MeaecMngen. en n; 35 en >ne on. >eg ot- ton 'ity de cu- eel aar oor ge len gen aen zou te de- rail Ler- ren iter oor ne- s.s. )ec. van alle lam M. M. list, Iers V. MlllUHIJIlKliSCIIt: Deze courant verschijnt dageljjks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franoo pp., 2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. THBRMOHBTBR EN VERWACHTING. 3 Dec. 8 u. vm. 45 gr., 12 u. 47 gr., av. 4 u. 47 gr. F. Verwacht: zwakke tot matige 2. W. wind, betrokken lucht, weinig verandering in temperatuur. Advertentiën: 20 cent per regel. Geboórto-, dood- en alle andero familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per reget Groote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niot afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Njjverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen* Advertentie-Bureau A. DB LA HAR Al., N.K. Voorburgwal 266, AmNterdsm. Zitting van Vrjjdag. Er is heden lang en breed gesproken or er de draadlooze telegrafie in Ned.-Indie. Den geheelen voormiddag is er mede zoek gebracht. Eerst tegen half een een onge woon laat uur kwam het tot stemmen over een motie-Dolk-Tydeman om zichpiit te spreken Voor de staats-exploitatie van deze moderne vinding. En toen deze motie met 31 tegen 28 stemmen verworpen was, scheen de toch al niet groote belangstelling der Kamer weder geheel uitgeput en kreeg bp .Oorlog" en «Marine" het debat in den namiddag weder meer het karakter van een publieke audiëntie. De grieven-dossiers van de heeren sociaal democraten werden aitgepakt; over sold jj en van kanonniers le en 2e kl. werd een gezellig praatje gehoudenover .grieven" en tracte- menten van het spoorwegpersoneel in Indië werd gesproken en de interessante heer Hu- genholtz deed de correspondentie met zjjn Indische marine-vrienden alle eer aan, door hun .grieven," gesteund door courantenberichten nog wel Indische courantenvoor te dragen op de bekende, allervervelendste manier. Deze bloemlezing van grieven laten wjj dus rusten. De quaestie van de draadlooze telegrafie geen onbekende voor de lezers van dit blad is er echter een van principieelen aard, waar over het een en ander valt te zeggen. Er is, zooals bekend, veel over te doen ge weest. Reeds een paar jaar lang bevechten Marine, Koloniën en het Hoofdbestuur der Telegrafie elkander over die zaak met .nota's" en andere papieren bommen. Aan dezen oor log is nu een eind gekomen doordat Koloniën aan een spiksplinternieuw syndicaat de con cessie wil verleenen op, naar het verluidt, zeer bezwarende voorwaarden. Altjjd volgens de officieele lezingvóór de concessionnarissen. Hiertegen nu stak een zeer felle oppositie op. De heeren Treub en Tydeman wilden van geen conoessieverleening weten. En wel op deze grondende draadlooze telegrafie bljjve een tak van staatsdienstzjj is en mag van den staat geen commercieele onderneming zjjn in tjjd van oorlog kan de Regeering haar wel in beslag nemen maar niet behoorljjk bedienen bjj gebrek aan geoefend personeel, en last not least het argument van den heer Treub, die eenige ervaring heeft van H.H. concessi onnarissen, komt de staat nooit zonder kleer scheuren 7an de concessiehouders af. Nu werd hiertegen aangevoerd, dat het in- stalleeren van een draadloozen telegraphie- dienst veel geld kostte, hetgeen de berooide Indische schatkist niet kan betalen, voorts dat de risico van den staat te groot was en bovendien waren de heeren concessievragers zulke .vertrouwde personen", mannen, die den staat met eere hadden gediend. Dit laatste argument was een antwoord aan VAN HANDEL. (Slot.) Hfindel heeft voor dien vrijheidszang drie aria's gecomponeerd, waaruit bjj de opvoering van zjjn werk een keuze kon gedaan worden Gewoonljjk wordt daarvoor gekozen Komm süsse Freiheit wonniglich A-dur "/s maat), waarin de bezieling der voorafgegane krjjgskoren nog naklinkt. Dit gedeelte gaat als duet verder en daarmede wordt het invallen van de menigte voorbereid, die in het, door opgewekte en krach tige motieven gedragen koor Voran o Held ophieuw aan het woord is. Zeer indrukwek kend klinkt na dit gedeelte het recitatief van Judas MaccabiiusSo sprach mein Vater, vooral daar waar het orkest invalt bjj de-woorden Und nun. De plechtige spanning van dit oogen blik wordt opgeheven door het op overmoe digen toon invallend koor Gefahren verachtend dat gefugeerd en met een zangrjjk slot eindigt Dit slot behoort, evenals de aria Nein keine frevle Lust, tot de eigenaardige populaire volks melodieën, waarin dit oratorium zcozeer uit munt. Na deze aria valt het koor in met HSr1 uns o Herrwaarin een smeektoon vol vertrouwen wordt aangeslagen. Wie niet weet van wien de muziek is, meent bjj de eerste maten allicht met Mendelssohn te doen te hebben. Een tweede gefugeerd -thema, door den heer Tydeman, die rond voor de waarheid uitkwam, toen hij zeide, dat de geheele ge schiedenis eigenljjk niets anders was dan het geven van »een douceurtje" aan gewezen amb tenaren. Een opmerking waarover de heer Pjjnacker Hordjjk erg boos werd, die zich bljjkbaar door deze heeren had laten inlichten, en waartegen de minister protesteerde. Maar dit neemt niet weg dat de afgevaardigde voor Tiel den spjjker op den kop sloeg. Het is een feit dat men er aan Koloniën geen raad meer mede wist, en ten slotte maar toegaf aan de aanvraag der .twee Nederlanders". Of er nu al beweerd wordt, dat Marconie buiten de combinatie is, omdat zjjn agent niet ter conferentie verschjjntdat is alles hol ge praat. Marconi is het syndicaat. Met of zonder een agent in actie. Het hoofdargument van de tegenstanders van staatsexploitatie was, behalve de leege schatkist en de groote risico voor den staat, dat de inlander niets had aan de draadlooze telegraphie. Maar moet daarom een concessie gegeven worden van een exploitatie, welke later zeer goed kan en zal rendeeren, afge scheiden nog van de vraag of hier niet onder alle omstandigheden staatsexploitatie moest geschieden Wjj zagen hier dus de Javanenliefde naar- stigljjk benuttigd ten profjjte van eenige Europeesche concessiejagers, die er harteljjk ever in hun vuistje zullen gelachen hebben. En het spjjt ons dat onder de tegenstemmers zich de heer Pijnacker Hordjjk schaarde, die aldus zjjn politieke beginselen op zjj de zette ter wille van een zaak, die hem bjj nader inzien dit offer misschien niet waard zou bljjken te zijn. De minister manoeuvreerde heel handig tusschen de klippen en banken door. Hjj was voor de concessie, maar als de Kamer anders wilde, dan zou hjj de zaak nog eens overwegen. Is het wonder, dat ten slotte de Kamer zich maar bjj de concessie nederlegde, al was het op bet kantje af Morgen voortzetting. Dj derde tooneelvooratelling vanwege het bestuur der afdeeling Middelburg van het Nederlandsch Tooneelverjond zal zooals reeds is gebleken uit het bekende staatje van vergaderingen enz. in ons blad plaats heb ben Dinsdag 20 December. Dan zullen wjj weer het voorrecht hebben alhier de Kon. Yereeniging Het A ederlandsch Tooneel van Amsterdam te zien optreden en wel met een algemeen erkend successtuk, waarin voorname artisten optreden. Opgevoerd wordt dan n 1. De Roode Toga van Eug. Brieux, schrjjver van Vriendinnetje en BlancAette. Daarin treden o. a. op de dames Mann-Bouwmeester, Chr. Poolman en Pauwels- Van Biene. En verder de heeren Jan C. de Vos, Hubert La Roc'ne, L. H. Chrispjjn en Van Schoonhoven. Zeldzaam eenstemmig is de pers over de zeer goede uitvoering van dit stuk, Wjj kunnen hier nog bjjvoegen de, voor velen zeker ook aangename, tg ding dat er in dit seizoen kans bestaat op eene voorstelling contrapuntiBche figuren omstuwd, welke een vreugdevolle stemming weergeven, vormt een zeer fijn en effectvol gedachte samenstelling voor het Gebet vor den Ausmarsch. Met dit koor eindigt het eerste deel. w Bjj den aanvang van het tweede deel is de beslissing reeds gevallen. Een koor weerklinkt dat, op eigenaardige sombere wjj ze, motieven van trots en jubel doet hooren. Eerst treedt de krachtige phrase Fall ward sein Loos op den voorgrond aan een tweede hoofdgedachte dezer compositie ligt tot grondslag het thema Wo Judas machtig schwingt sein flammend Schwert dat de sopraanstemmen in het octaaf nazingen In de daaropvolgende aria van den Israëliet wordt de overwinnaar gehuldigd. De uitge laten, vrooljjke toon daarvan wordt door een typisch rytmisch motiefje weergegeven. Daarna wordt Zion bezongen, in een Satz, die van een duet in een koor overgaat. De gedempte toon van deze groote en liefeljjke vreugdehymne herinnert eraan, dat het laatste lied, aan z/on gewjjd, een klaaglied was, nameljjk het ge drukte, stemmige F moll koor in het eerBte deel. Onder de bekoorljjkheden, die dit koor kenmerken, verdient vooral de aandacht het klokkenmotief, dat in de vfolen en de zang stemmen als een aanmaning tot spol en vrooljjkheid dit gedeelte afsluit. Dit nummer, van eigenaardige schoonheid, werd eerst in 1756 aan het oratorium toegevoegd. In het duet en koor Heil Judaa selig Land krjjgt de overwinningshulde een grootscher en van het Rotterdamsche Tooneelgezelschap, directie de heer P. D. van Eysden, met een bljjspel, waarin mevrouw Van Eysden—Vink optreedt. In de Woensdagmiddag te twee uren te houden openbare vergadering van den gemeen teraad van Middelburg zjjn de volgende zaken aan de orde In de eerste plaats de vaststelling van eene regeling van de verdeeling der werkzaamheden van de verschillende ambtenaren van den bur gerlijken stand. Verder het door het dag. bestuur voorge dragen ontwerpbesluit tot wjjziging der ge- meentebegrooting voor 1904 bezwaarschriften tegen aanslagen in de belasting naar het geschatte inkomen over 1904een staat van oninbare posten betreffende het schoolgeld op de scholen A. en C, schooljaar 1903/4 en ko hieren van het schoolgeld op de scholen A. G. en J. en voor het herhalingsonderwjjs, schooljaar 1903/4. Voorts bevat de agenda een voorstel van burg. en weth. naar aanleiding van het ver zoek van D. de Vries om een stukje grond aan den Kinderdjjk van de gemeente te koopen, een voorstel van hetzelfde college naar aan leiding van het adres van de afdeeling Middel burg der S. D. A. P., betreffende ten uitvoer legging van art. 35 der leerplichtwet en een staat van door bnrg. en weth. ter rooing Voor gedragen boomen. Uit Vlissingen Het Duitsche stoomschip Kronosdat aan de maatschappjj De Schelde in reparatie ligt, komt heden daarmede klaar, waarna het zoo spoedig mogelijk de geloste lading rails weder zal innemen en de reis naar Lissabon voort zetten. Hedenmorgen is aldaar op de haven geko men het Duitsche stoomschip George Mahn, kapitein Köhn, met averjj aan de machine. Het schip was bestemd van Gent naar Methil Van 24 Nov.—1 Dec werden verzonden 700.000 leverbare oesters tegen de volgende prjjzen Imperialen fr. 100—fr. 105, 80 Kg.—82 Kg. fr. 90—fr. 95, 70 Kg.-75 Kg. fr. 70-tr. 75, 52 Kg.—5.8 Kg. fr. 30-fr. 40, 42 Kg.-48 Kg. fr. 18—fr. 20, 35 Kg.-40 Kg. fr. 6-fr. 10. De »wulkenhandel" is weer in vollen gang deze is in de laatste jaren zóó toegenomen, dat men vrjjelijk kan spreken van een handel in wulken. In sommige weken werden 30 a 40 duizend stuks van uit verschillende plaatsen naar België verzonden. De opbrengst bleef on geveer op 12 ets. per kilo of 30 a 40 ets. per honderd naar grootte. Voor de visschers, die door de slapte in den oesterhandel dit jaar weinig verdiensten hebben, is dit nogeenbon- heurtje; het gevolg daarvan is dat er visschers zjjn, die, bjj gebrek aan beter, speciaal op wulken gaan visschen en zoodoende nog wat verdienen. De Belgen zjjn dolle liefhebbers van deze .zeeslakken". De Engelschman heeft liever zjjn scockle", de z.g. korhanen. lersche en Th. Ct. Donderdagavond werd te Zierikzee eene vergadering gehouden met het doel eene afdeeling te stichten van de Vereeniging tot christelijke verzorging van krankzinnigen in Zeeland 75 leden traden toe, waaronder 4 voorwaar delijk. Met de 27 leden, die zich reeds vroeger hadden aangemeld, bedraagt bet leden tal der gestichte afdeeling 102. Besloten werd het voorloopig comité nog in functie te late», en in de volgende algemeene vergadering een definitief comité te benoemen. helderder karakter. De populaire z in van het gansche oratorium spreekt in dit nummer uit het hoofdmotief op de woorden Heil, Heil, Heil In het volgende tooneel, waarin de bode de onverwachte tjjding van nieuw krjjgsgevaar brengt, zien wjj in den Satz Du sinkst - ach armes Israels, waarin solo en koor samen smelten, een voorbeeld van den schoónen een voud, waarmede Handel den elegischen stjjl weet te behandelen. Het hoofdmoment dezer scène is het slot Blast die Trompete, die solo en koor weder vereenigt. Wat dit nommer zoo karakteristiek maakt, is de stervensmoed, die men daaruit hoort spreken. Op geheel andere wpze dan in het eerste deel trekken de scharen nu ten strpde. Nu is het geen jubelend en opgewekt gezang. Vast, rustig en ernstig klinkt het thans, soms schokkend, als de ziel wordt aangegrepen door de gedachte aan vallen of zegevieren. In het orkest wordt thans in rjjke kleuren een beeld geschilderd van kamp en strjjd. De instrumenten, in eenvoudige harmonieën scherp rytmisch, waarbjj de trompetten steeds op den voorgrond treden, voeren een echte, oude strjjdmuziek uit, zooals men die aantreft in de dramatische werken der Venetiërs uit het midden der 17e eeuw. Het samengaan van deze krijgslustige opwinding in het orkest met den ernst van het koor maakt dit gedeelte tot een der meest indrukwekkende in dit genreer is zelfs iets demonisch in. Het slot van dit deel behandelt een onderwerp dat eigenljjk niet in noodzakeljjk verband staat De heer A. Dobbelaere uit Gent, die ruim 26 jaren kapelmeester van het muziek gezelschap Apollo te Sluis is, heeft tegen 1 Jan. als zoodanig eervol ontslag gevraagd en gekregen. Men schrjjft ons Een in Zeeuwse h-V laanderen W. D. welbekende persoonlijkheid, de heer mr J. van Brussel, oud-burgemeester van Watervliet, is in zjjn hotel te Brussel, getroffen door een beroerte, dood op zijn kamer gevonden en deze week te Watervliet ter aarde besteld. In verschillende grenspolders bezat hjj eigen dommen en werden zjjne zaakkundige adviezen op hoogen prjjs gesteld en meest altoos opge volgd. Als grondeigenaar was hjj bjj zjjne pachters boven alle anderen geëerd en als burgemeester oordeelde men hem voor zjjne gemeente zóó onmisbaar dat hjj slechts op aan drang der regeering in eene herhaalde herbe noeming toestemde totdat zjjn wankelende ge zondheid, gepaard met een ruim zeventigjaren ouderdom, hem onherroepelijk deed besluiten zjjn ambt neer te leggen. In de politiek volgde hjj het voetspoor van zjjn vader, die, eveneens burgemeester, in den beruchten Belgische schoolstrjjd de wet tegen over den geesteljjken invloed handhaafde. Hjj was in den rechten zin des woords een bur gervader, wiens nederigheid en voorkomend heid zjjn milddadigheid evenaarde. Op telegraphisch bevel van den vredelieven- den, ook bjj de liberalen hoog aangeschreven, Bisschop van Gent moest hjj, tegen den zin der plaatselijke geestelijkheid, die aanvankeljjk geweigerd had het ljjk in de kerk te ontvangen met den meest mogeljjken kerkeljjken luister begraven worden. Talrjjke deputatiën van liberale vereenigingen uit Gent en Oost-Vlaan deren, en van alle katholieke maatschappijen, volgden den stoet en vulden het kerkgebouw als nog nimmer te voren in eenige platteland sche gemeente der provincie was aanschouwd, zoodat de gendarmerie moeite had de circulatie te handhaven. Op het kerkhof werden, het eerst door den secretaris der liberale Gentscbe fe deratie, en vervolgens door vier andere ver eerders van den overledene, redevoeringen gehouden, die allen getuigden van de hooge achting welke den afgestorvene werd toege dragen. Bjj de opening van zjjn testament schjjntte zjjn gebleken dat zjjn vjjt trouwe bedienden, de boekhouder, de boefenkastelein, de rjj- knecht, een oude en eene jongere dienstmeid ieder voor een geljjk deel erfgenamen zjjn van zijn gansche vermogen, dat op anderhalf mil- lioen franken wordt geschat, behoudens uit' keering van tweeduizend franken aan elk der leden van den raad, den gemeente-secretaris, den onlangs gepensioneerden gemeente-veld wachter, den paardensmid, den metselaar, den timmerman, |de stalknechten en de arbeiders (waarvan een reeds in Amerika woont) enden koewachter. Aan al de pachters van hofsteden en landen, zoo in België als in Zeeuwsch-Vlaanderen, is het loopende jaar pacht kwijtgescholden en aan sommigen een langer paohttermjjn tegen een góedkoopen pachtprjjs verleend. Een Belgisch boertje, de oudste pachter, kreeg zjjn hofsteedje cadeau en allen erfpachters werd de eigendom geschonken. Een zoon en eene dochter van wjjlen zjjne zuster, en de algemeene armen van Watervliet, de laatste eeuwigdurend, werd een jaargeld van twaalfhonderd franken bemaakt. Dat de nagedachtenis van den overledene labg in gezegend aandenken zal bljjven behoeft geen betoog! tot de handeling. De dichter heeft zich den toestand aldus voorgesteld Terwjjl de strjjders uittrekken om hun leven voor Israël te wagen, willen de achterbljj venden van hunne zjjde óok doen al wat in hun macht staat, en voor alles de afgoden hunner vjjanden uit hun godsdienst doen verdwjjnen. Van de nummers, die gewjjd zjjn aan de vernietiging van den afgodsdienst, trekt de aria Falscher Weisheit, Fruggespinste het meest de aandacht. De situatie zou nu tot een toornigen toon aanleiding kunnen geven doch Handel geeft de opgewondenheid eerst aan het eind van dit deel weer, nameljjk in het in koraalvorm eindigende slotkoorNoch niemala beugten wir das Knie. Het resultaat van de beweging, waarmede het tweede deel eindigt, zien wjj bjj het be gin van het derde. De godsdienst wordt nu weer gepredikt in den ouden, onvervalechten vorm. De breede, innige gebedsaria, waarmede dit tooneel wordt ingeleid, doet denken aan O hor mein FleKn uit Samson en is een der schoonste in dat genre; Gunstige teekenen van het offeraltaar verkonden dat Jehovah het gebed verhooren zal en den nieuwen strjjd gelukkig zal doen eindigen. Deze belofte geeft een vrouw uit het volk aanleiding om den aanstaanden tjjd van vrede in vrooljjke, hoop volle en gelukkige stemming te schilderen in de aria Dan tönt der Laut und Harfe Klang. De intocht van den overwinnaar volgt nu al Déroulède heeft twee getuigen aangewe zen om de getuigen van Jaarès te woord te staan. Het zou een zonderlinge vertooning zjjnJaurès aan 't duelleeren. Omtrent de aanleiding wordt nog gemeld dat Déroulède in zjjn telegram aan Jaurès dezen genoemd heeft »den meest afkeerwek- kènden bederver van het geweten, die ooit in Frankrjjk het spel van den vreemdeling ge speeld heeft, zonder daardoor zelf de achting en sympathie verworven te hebben van de Duitsche broeders voor wie gjj tracht onze Eizas Lotharingsche broeders te verloochenen." Jaurès zei in zjjn uitdaging aan Déroulède o. a. »De socialistische part jj, waartoe ik behoor, veroordeelt en terecht de onzinnige en barbaar- sche wjjze om meeningsverschillen door een duel te beslechten. Mjjn verontschuldiging tegenover de party is, dat ik nooit uitgedaagd heb en dat ik nu alléén gevolg geef aan de meest directe, meest duideljjke en onrecht matige provocatie". De commissie uit de Fransche Kamer, die zich met de inkomstenbelasting bezig houdt, heeft als minimum van de belastbare inko mens gesteld 1500 fre, welk cjjfer voor de sleden boven 30.000 inwoners zal worden op gevoerd tot 2000 fre en voor Parjjs 2500 frc. Zon Rouvier zich daarmee vereenigen De commissie uit het Pruisische Huis van Afgevaardigden voor de kanalen heeft Donder dag met 18 tegen 10 stemmen, ook in tweede lezing, het beslissende artikel uit het wetsont werp aangenomen, waarby het graven van het kanaal Rpn-Hannover en de kanaliseering van de Lippe worden vastgesteld. ToiMinden wordt het kanaal als een volledigjkanaal aangeduid, vandaar tot Hannover als een aansluitingska naal. •- Te Mainz hadden zich bp de gemeente - verkiezingen de nationaal-liberalen, vrpzinni- gen, democraten en sociaal-democraten ver bonden tegen het centrum met het gevolg dat de sociaal-democraten thans 10 raadszetels ge kregen hebben. De Mecklenburgsche Landdag heeft in dat middel eeu wsch gebruikde heffing van de prinsessenbelasting, ten bedrage van 70,000 Mark, ter gelegenheid van het huwelpk van prinses Cecilia met den Kroonprins, toegestemd. spoedig en wel met de populaire, in eenvou- digen liedvorm geschreven muziek yslvl'Seht er kommt mit Preis gekrönt Oorspronkelpk stond deze Satz niet in het oratorium. Handel bracht hem eerst in 1741 met omgewerkte instrumentatie uit de onderwjjl gecomponeerde Josua over in den Judas Maccabiius. Het verdere verloop van het derde deel be paalt zich tot het overwinningsfeest. De muziek hieraan gewpd, heeft Handel bp zonder kort gemaakt; vooral valt dit op bp het slotkoor, waarin nogmaals de dikwpls gebruikte woorden Hallelujah und Amen in tonen gezet zpn. De solonommers staan in dit gedeelte boven de koren. Daaronder bevindt zich een zg. trom petaria van Judas Maccabaus. die echter zelden wordt uitgevoerd. Het meest gezochte stuk van dat gedeelte is het op tweeërlei wpze be werkte duet O Friede, reicli an heil des Herrn! Naar ik hoop, zal deze beschouwing er iets toe bpdragen om den bezoekers eenig inzicht in de samenstelling en de bedoeling van dit merkwaardig gelegenheidsoratorium te geven- Ten slotte zp nog vermeld dat als solisten zich zullen doen hooren de dames Anna Kappel, Frankfort, sopraan, en Louise ffövel- mann, Keulen, alt; en de heeren Rich. Fischer, Frankfort, tenor, en Zalsman, Haaarlem, bas. (De heer dr. H. v. d K. is door lichte onge steldheid verhinderd). 'JAN MORKS.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1904 | | pagina 1