lleltegsclie Courant
BIJVOEGSEL
De voedering van het vee.
Middelburg 19 November.
BENOEMINGEN, ENZ.
RECHTSZAKEN,
VAN DE
Maandag 21 November 1904«, no. 27B.
»Een beredeneerd dryven der veefokkery is
de grondslag van bet welslagen van den akker
bouw en der winstgevendheid van hetgeheele
landbedrpf. Het verzekert eene toenemende
vruchtbaarheid der velden en biedt behalve
eene hoogere opbrengst door dierlpbe voort
brengselen, door de grootere hoeveelheid en
betere hoedanigheid der voortgebrachte mest
stoffen de mogeiykheid aan tot intensiever
korenbouw en eene meer uitgebreide, voor-
deelige teelt van handelsgewassen."
Er is een tyd geweest, waarin de vee
houderij als een noodzakelijk kwaad werd be
schouwd en men het vee als eene loutere
meetmachine beschouwde. Hand aan hand
met deze wpze van beschouwing ging eene
zekere achteloosheid in de behandeling er van
gepaard. Het kon niet missen, dat juist
daardoor en vooral tengevolge der, even
min in hoeveelheid als in hoedanigheid doel
matig ingerichte voedering de mestmakerjj zeer
kostbaar werd en men zoodoende het ver
meende kwaad des te drukkender maakte.
Met deze woorden begint het werk van Dr
Julius Kühn over De doelmatigste
voedering van het rundvee van
het., wetenschappelijk en prak
tisch gezichtspunt; een antwoord op
een prps vraag, «uitgeschreven door het «Sile-
zisch genootschap voor vaderlandschen land
bouw", welk antwoord in 1859 bekroond werd
en in 1861 het licht zag. In 1864 verscheen
reeds een tweede druk, in 1870 een vjjfde en
deze werd in 1872 vertaald door den heer E.
C. Enklaar, een man, die thans weinig meer ge
noemd wordt, maar die door zjjne vertalingen van
erkend degelpke Duitsche werken over land
bouw en veehouderjj, door zijne beantwoording
van eene prijsvraag der Geldersche Maatschappij
van Landbouw en door zpn geheele optreden
een grooten stoot gegeven heeft aan den voor
uitgang van landbouw en veeteelt in Neder
land.
Wp haalden bovenstaande woorden uit de
inleiding van die Nederlandsche vertaling aan,
omdat zp in die dagen zoo volkomen toepasse-
lpk waren op den Zeeuwschen landbouwer, die
in zpn rundvee, waarvoor toenmaals geene
hooge prgzen te bedingen waren, niet veel
meer zag in sommige deelen der provincie
is het thans nog zoo dan een noodzakelijk
kwaad, dat hp verplicht was te dragen
lo. om den onmisbaren mest te bekomen,
2o. om te voorzien in de behoeften aan zui
velproducten voor eigen bedrpf, en, als hp
pachter was, te kunnen voldoen aan de eischen
van zpn eigenaar, die in het pachtcontract
en dat gold toen als algemeenen regel, waar
op de uitzonderingen nu nog zoo bp zonder vele
niet zpn voorschreef, hoeveel ponden bo
ter, eieren en andere producten de man tegen
een vastgestelden, doorgaans lageren prps dan
de marktprps, had te leveren.
Sedert het jaar dat deze vertaling verscheen
en den dag van heden is reeds veel water door
de Schelde naar zee gezonden en zpn er groote
veranderingen in het landbouwbedrpf gekomen
toch zpn de aangehaalde woorden nog voor een
groot deel waar gebleven. De wetenschappe-
ïyke landbouw, die in de 9erste jaren vaak
ongelukkige beoefenaars had, omdat dezen te
weinig bedreven waren in de practpk, is lang
zamerhand meer tot haar recht gekomennadat
men is gaan inzien, dat de wetenschap zonder
practyk evenmin kan slagen als de practpk
zonder wetenschap, is er groote vooruitgang
vast te stellen, maar waar men zpn moet, is
men nog niet.
De verlaging der graanprpzen door den groo
ten invoer uit het buitenland, de toenemende
styging van de prgzen der paarden, van het
rundvee en van de zuivelproducten hebben
natuurlijk daartoe het hare bpgedragen velen
hebben langzamerhand leeren begrppen, dat bp
eene doelmatig gedreven fokkerp, voedering
en verzorging de veehouderp niet alleen geen
lastpost meer is, maar zelf een winstgevend
deel van het landbouwbedrpf kan uitmaken,
en zulks is een groote schrede voorwaarts,
omdat de bebouwing der gronden door het
gebruik van kunstmest veel minder afhankelpk
geworden is van den stalmest, hoe groote
waarde daaraan moet toegekend worden, wan
neer hp in voldoende hoeveelheden kan worden
aangevoerd, maar waar wp zpn moeten, wp
herhalen het, zjjn we nog niet, en elke poging
om daar te komen moet aangemoedigd worden,
verdient groote waardeering.
Om het houden van rundvee tot goede uit
komsten te doen leiden, moet, wat door
weinigen zal worden tegengesproken, alles
wat daarop betrekking heeft, beredeneerd
rationeel gedreven worden. Kennis, die alleen
door de ondervinding van één mensch wordt
opgedaan, is daarvoor niet voldoendeeen
wetenschappelpk inzicht, zooals Kühn zich
uitdrukte, in de voedingswpze van het vee is
onmisbaar en daarom stelde hp het werk samen,
dat wp hier hooger hebben aangehaald.
Hp, besehreef daarin achtereenvolgens
het dierlpk lichaam, de bestanddeelen der
voederstoffen, de spgs verteering en eigenma-
king (assimilatie) bloedvorming en bloedsom
loop, de voeding en uitscheiding, de opvoeding
van het rand, de voedering van melk-, trek
en mestvee en eindigde met de opgave van
de percentsgewijze samenstelling der voeder-
middelen.
Nadat Kühn den weg had gewezen, kwamen
na hem verscheidene andere schrpvers, die
het doorhem begonnen werk voortzetten; de
wetensohap breidde zich uit, de kennis van
het dierlpk lichaam ging met reuzenschreden
vooruit; de scheikunde volgde haar op dien
wegde ontleding der voederstoffen werd
nauwkeuriger en door tal van proeven werd
niet alleen bekend, uit welke stoffen de plan
ten zpn samengesteld, maar tevens, hoeveel
daarvan bp gebruik door het dier verteerd
werd.
De in het oorspronkelpke werk voorkomende
samenstelling der voedermiddelen en hun ge
halte werden met enkele opmerkingen door
latere schrpvers geregeld overgenomen, van
welken wp onder meer de aandacht willen
vestigen op de Anleitung zum Betriebe der
Rindviehzucht van W. Baumeister, dat verschei
dene herdrukken beleefde, en op Schlipf's
Populares Handbuch der Landwirtschaft, dat in
Duitschland een buitengewonen opgang heeft
gemaaktboeken die voor den practischen
landbouwer, voor wien de hoogere wetenschap-
pelpke arbeid wel wat zware kost is, groote
aanbeveling verdienen.
Groote verdiensten op het gebied der voe
dingsleer verwierf zich Emil Wolff's Oordeel
kundige voedering van het vee waarvan volgens
den uitvoerigen titel een zevende druk in het
Hoogduisch verscheen, die opnieuw bewerkt
werd door Dr Curt Lehman, professor aan de
koninkiyke landbouw hoogeschool te Berlpn,
van welken druk de heer A A. ter Haar, onder-
wpzer aan de Landbouw-winterschool te Goes,
eene vertaling verschafte, waarvan de tweede
druk voor ons ligt.
Dit werk van Wolff, hoe voartreffelpk ook,
is intussehen voor den gewonen landbouwer
en veehouder, zelfs al heeft hp met goed
gevolg de lessen bpgewoond van een win-
tercursus in landbouwkunde, wel wat zware
kost. Het geeft ontegenzeggelpk veel te denken,
is zeer nuttig voor den veehouder, die het kan
volgen, maar het is een studieboek, dat o. i.
niet door den gewonen veehouder gebruikt kan
worden dan onder behoorlpke leiding.
Wp meenden dit op den voorgrond te moeten
stellen, om teleurstellingen te voorkomen. Het
werk van Wolff is een betrouwbare gids voor
den veehouderde vertaling, hier en daar
verrpkt met de vermelding van proeven in
Nederland genomen, is vloeiendalleen ware
het misschien eene verbetering, wanneer men
voor vreemde woorden Nederlandsche had ge
bruikt of de beteekenis in het Nederlandsch
daaraan had toegevoegd; -t is een uitmuntend
werk voor hen, die de cursussen aan winter-
scholen of te Wageningen hebben gevolgd, maar
voor den gewonen Zeeuwschen landbouwer
wel wat hoog wat intussehen niets ontneemt
aan de degelpkheid.
De Franschman zegtil faut juger les Jaits
d'après leur date, men moet de feiten beoor-
deelen naar den tgd, waarin zp geschied zpn;
zoo moet men ook een boek beoordeelen naar
zpn inhoud en dan kan dit boek niet anders
dan zeer aanbevolen worden, maar men mag
daarbp niet uit bet oog verliezen, dat ieder
boek van degelpken inhoud niet geschikt is
voor lezers op eiken leeftpd en van elke ont
wikkeling. Te wenschen ware het, dat
iedere veehouder het als zpn raadsman konde
raadplegen.
Na de voornaamste bestanddeelen van het
dierlpk lichaam behandeld te hebben, volgen
de stofwisseling in het dierlpk lichaam, de
vleesch- en vetvorming, de krachtwisseling,
de krachtproductie (voortbrenging), het voeder,
zpne verteerbaarheid, de voedermiddelen, de
voedering van het vee, de melkafscheiding,
de voedering van jong vee, het melken, de be
rekening van voederrantsoenen en 5 tabellen.
Alles, wat de veehouder dient te weten, om
zpn voordeel te kunnen behartigen.
Yoor hen, die op de hoogte zpn dit werk
met vrucht te raadplegen, verdient het daarom
onvoorwaardelpke aanbeveling. De druk is
duidelpkde prps voor een werk zonder toe
lichtende figuren kon wel iets lager.
DECORATIEVE SCHILDERKUNST.
Het departement Middelburg van de
Maatschappij van Nijverheid heeft gemeend zich
o. m. op het arrangeeren van tentoonstellingen
op het gebied der kunstnp verheid te moeten
toeleggen en heeft heden de reeks van vpf
dier exposities, die wp in dit winterseizoen
moeten te zien krpgen, geopend met een
tentoonstelling van decoratieve schilderkunst
op de bovenzaal der sociëteit De Vergenoeging
aan de Groote Markt.
Reeds in ons vorig nommer wezen wp met
een kort woord op deze belangwekkende ver
zameling, die het nemen van een kpkje alles
zins waard is.
Decoratie is versiering, versiering van de
voorwerpen van gebruik, van onze omgeving,
woning enz. Die versiering heeft tot taak
tegelpkertpd èn het oog aangenaam aan te doen
èn in overeenstemming te zpn met den vorm,
de beteekenis van het versierde voorwerp
en de eischen die daaraan worden gesteld. De
decoratieve schilderkunst in 't bp zonder moet
door lpn en kleur een geheel scheppen, dat
artistiek voldoet, en daarbp zich zoo juist mo-
gelpk aanpassen aan het gebruik, waartoe het
versierde gebouw, vertrek of voorwerp dient.
Het ligt buiten het bestek van dit korte op-
Btel om alle wetten te bespreken waarnaar zich
de chromatische of gekleurde decoratie dient
te richten wie deze tentoonstelling bezoekt
zal bp eenige studie ontdekken hoe de versie
ringskunstenaar in verschillende tpdvakken der
kunstgeschiedenis het heeft verstaan om de
hem geboden vlakken en vormen dusdanig met
,ljjn en kleur te bewerken dat aan de boven
genoemde hoofdeischen, vaak op wonderbaar-
lpk treffende wpze, wordt voldaan.
Vooral is deze tentoonstelling interessant
omdat ons die verschillende tpdvakken uitvoe
rig voor oogen worden gesteld. Wp zien er
hoe uitnemend de ouden de kunst van kleur -
versiering verstonden: de Egyptenaren met
hun strenge kunst, de Grieken met hun breede,
machtige, artistieke opvattingen en hun fraaie
polychromie, de Romeinen met hun weelde;
hoe verschillende volken als de Perzen en de
Arabieren, ook de Ghineezen e. ahun omge
ving tooiden met kleur en lpn.
Wp vinden er verder oud-Russische en By-
zantpnsche, de oud-Christelpke en Middel-
eeuwsche decoratie-schilderingen, Fransche,
Italiaansche kunst en nog veel meer.
Het beste dunkt ons hier een opsomming
te geven van de verschillende afdeelingen der
tentoonstelling, zooals wp die hier laten;volgen
Egyptische schilderkunstGrieksehe vazen
Dorische polychromiePompeje en Pompejaan-
sche fresco's; Arabische schilderkunst; Perzi
sche fayence; Chineesche ornamenten, arabes
ken enz.Oud-Russische en Byzantpnsche
schilderkustde schildergen van de St Savin-
kerk (oud-christelpk)platen uit Aus'm Weerth
(oud-christelpk en middeneeuwen)glasschil
deringen muurschilderingen in de St. Bavo-
kerk (Gothisch)decoratieve schilderkunst in
Frankrpk van de 11e tot de 16e eeuwge
kleurde decoratie's van Ewaldplaten van
Fr. Boucherarchitectuur uit de 19de eeuw
en ten slotte een afdeeling «moderne stpl".
Het programma is inderdaad te uitgebreid om
hier bp elk onderdeel uitvoeriger stil te staan,
hoe interessant dat ook zou kunnen zpn.
Al de hiervoren genoemde platen zpn her
komstig uit het Museum van Kunstnijverheid te
Haarlem, een belangrpke stichting van de
Maatschappp
Een andere stichting dier Maatschappp is
hier eveneens vertegenwoordigd, nl. de School
voor kunstnp verheid te Haarlem. De oorspron
kelpke teekeningen, decoraties in modernen
stpl en kerkramen die op deze school zpn
vervaardigd en hier tentoongesteld, mogen als
degelpk en smaakvol werk geroemd worden.
Behalve door het reeds genoemde, wordt de
tentoonstelling nog opgeluisterd door een mooie
inzending van den heer J. A, Frederiks alhier,
nl. verschillende afbeeldingen van zalen van
ons Binnenhof, alsde bekende Trèves-zaal, de
zaal van »Hun Hooginogenden", de zaal van
de Staten van Holland en West-Friesland, de
zaal van den Hoogen Raad, het kabinet van
Prins VV illem V (thans zaal van den minister
raad). Van denzelfden inzender zpn ook de
afbeeldingen van de verschillende beschilde
ringen in het Rpksmuseum te Amsterdam en
enkele boekwerken op decoratief gebied, die
ter inzage zpn.
Het geheel, zooals het hier bp een gebracht
is, is wel in staat een denkbeeld te geven van
de ontwikkeling der decoratieve schilderkunst
in den loop der tpden Waar in onze dagen aan
de versieringskunst weder een vrp groote be
langstelling wordt gewpd en de ernstige be
oefening dier kunst toeneemt, mag zeker wel
een voldoend bezoek aan deze tentoonstelling
verwacht worden.
Wp verwpzen ten slotte naar de in het
hoofdblad voorkomende advertentie betreffende
die tentoonstelling.
TWEEDE KAMER.
Blpkens het voorloopig verslag over de
Oorlogsbegrooting werd onder meer besproken
de handel wpze van den garnizoens-commandant
te Middelburg die het onmogelpk heeft
weten te maken in die stad een zaal te huren
voor socialistische vergaderingen, door de ver
huurders van localiteiten met militairen boycot
te dreigen.
Deze pressie moge nu zpn opgeheven, zp
werd afgekeurd, in het bpzonder daar zp ge
schied is niet tegenover militairen maar tegen
over belanghebbenden.
Naar sommige leden hadden vernomen, is de
Middelburgsche Courant uit de militaire cantine
te Middelburg geweerd.
Deze leden keurden dergelpken maatregel
af; huns inziens gaat het toch te ver wanneer
een dagblad van welgevestigde reputatie wordt
verboden omdat er wellicht een enkele maal
iets in voorkwam dat een of anderen comman
dant minder aangenaam was.
Bovendien wordt met maatregelen van dezen
aard het doel, dat men beoogt, niet bereikt,
omdat juist door een verbod de nieuwsgierig
heid wordt geprikkeld.
Gevraagd werd naar 's ministers plannen ten
aanzien van het Depot van discipline.
Bp de Vestingbegrooting werd gevraagd of
de vesting Neuzen in haar tegenwoordigen
toestand met het fort Ellewoutsdpk in staat
is, al dan niet gesteund door de vloot, onze
neutraliteit op de Schelde te handhaven.
Dat zal Vlissingen moeten zpn. In Mid
delburg is, voor zoover wp weten, zulk een
dwang niet uitgeoefend. Red.
Bp kon. besluit
zpn benoemd tot notarisbinnen het arr.
Groningen, ter standplaats Appingedam, G. C
de Lanoy, candidaat-notaris te Utrechtbinnen
het arr. Winschoten, ter standplaats Wedde,
J. S. G. Koning, candidaat-notaris te Finster-
wolde, en binnen het arr. Maastricht, ter stand
plaats Hoensbroek, G. A. Beckers, candidaat-
notaris aldaar;
zpn benoemd tot commies bp den Centralen
Gezondheidsraad dr W. K M. Götte, oud
secretaris van den voormaligen geneeskundigen
raad voor Zuidholland, lid van de gezondheids
commissie te 's Gravenhage, en mr J. Houwink,
advocaat en procureur te Arnhem
is aan den tyd. gepens. luit. t/z 2e kl. H.
W. Tydeman opnieuw toegekend voor vier
jaren het hem verleende pensioen van 800
's jaars.
Oost-In tii
De jongste mail, loopende tot 20 Oct., brengt
weinig belangrpke.
Het Bat N.bld,, dat reeds vele malen met
kracht en klem aandrong op verbetering der
koelietoestanden op Banka, die 't blad veel
erger acht dan de zaken in Deli, bevat een
artikel naar aanleiding van 't feit, dat het
jarenlange klagen over de slechte behandeling
der mpnwerkers als succes heeft gehad, dat
daar nu 2 Europeesche geneesheeren worden
geplaatst.
't Blad dringt met grooten klem aan op ver
dere afdoende maatregelen, al was het alleen
maar om der wille van eigen veiligheid.
Arrondissements-Rechtbank te Middelburg.
Bp bevelschrift dier rechtbank is naar de
openbare terechtzitting verwezen C W., oud
23 jaar, boerenknecht, geboren te Arnemuiden,
wonende te Oost- en West-Souburg, gedetineerd
te Middelburg, ter zake dat hp in den avond
van 29 October 1904, omstreeks 71/a uur, te
Vlissingen moedwillig Abraham Stroo, op diens
aan den boschweg gelegen erf, een steek met
een mes in den hals heeft toegebracht, waar
door de carotis externa en de vena jugularis interna
doorgesneden zpn en tengevolge waarvan ge
noemde Stroo door verbloeding overleden is
Aan den beklaagde is de heer mr H Oele,
advocaat te Middelbuig, ambtshalve als ver
dediger toegevoegd.
Zp, die maar altpd door azen op de erfenis
van Pieter Teyler van der Hulst, zpn weer
teleurgesteld.
De Hooge Raad deed Vrpdag in die zaak
uitspraak en bevestigde, met verwerping van
het daartegen ingesteld cassatieberoep, het
arrest van het Amsterdamsche Hof, hetwelk,
bevestigend de uitspraak der Rechtbank te
Haarlem, had beslist dat een dagvaarding van
erfgenamen, wier naam en woonplaats is on
bekend, is nietig, daar een dergelpke dagvaar
ding alleen is toegelaten binnen één jaar na
het overlpden van den erflater.
De Hooge Raad vereenigde zich in alle op
zichten met de gronden, door het Hof voor die
uitspraak aangevoerd, terwpl het incidenteel
cassatieberoep van die onbekende erfgenamen,
die zich eerst in de cassatieprocedure party
hadden gesteld, niet ontvankelpk werd ver
klaard, omdat dezen geen party waren geweest
in de procedure, voor het Hof gevoerd.
- Naar uit Batavia aan de N. R. Ct. werd
geseind, heeft het Hof den van diefstal beschul
digden advocaat, mr van Delden te Soerabaja,
vrpgesproken.
Van de twee gebroeders Gentis heeft de een
algeheele gratie en de ander 7 jaar afslag
gekregen.
DE CHRISTELIJKE REGEERING EN
DE SOCIAAL-DEMOCRATIE.
Tegen Vrpdagavond was door de afdeeling
Middelburg van de 5. D. A.P, alhier eene
openbare vergadering belegd, waarin de heer
mr P. J. Troelstra als spreker zou optreden.
De groote SchuttershofzasA, waar de vergade
ring werd gehouden, was zeer goed bezet.
De voorzitter der afdeeling, Mullié, opende
de bgeenkomst en leidde den spreker bp diens
hoorders in.
Hp deelde mede dat de heer Troelstra niet,
zooals was aangekondigd, spreken zou over
den politieken toestand, maar, op verzoek der
afdeeling, over de christelpke regeering en de
sociaal-democratie.
Na afloop der rede zou gelegenheid gegeven
worden tot debat, waarvan, naar spreker hoopte»,
de anti-revolutionnairen goed gebruik zouden
maken
Daarop gaf hp het woord aan mr Troelstra.
Deze begon met aan te toonen welke par-
tpen op dit oogenblik tegenover elkander staan.
Dat zpn de anti-revolutionnairen en de
re volutionnairen
De christelpke stroom heeft sedert eenige
jaren de overwinning behaald en regeert.
Hp wees op de kenmerkende verschillen
tusschen de anti-revolutionnairen en de aan
hangers der sociaal-democratie om vervolgens na
te gaan wat sedert de christelpke regeering
aan het roer is gekomen is gedaan op het
terrein dat zy het hare noemt; wat door haar
is verricht ten opzichte van de zedelpke leiding
van den volksgeest; wat zp heeft gewrocht ten
opzichte van sociale hervormingen; en eindelpk
wat er van het anti-revolutionnaire idee in de
periode sedert de regeering optrad is terecht
gekomen.
Mocht men beweren dat het nog geen tpd
is om de balans nu reeds op te maken, dan'
wees spreker er op dat eerst de begrootings-
debatten aan de orde komen en dan al spoedig
het verkiezingswerk volgt.
Slechts een paar maanden zullen dus kannen
worden benuttigd voor wétgevenden arbeid
maar wat in dien tyd kan worden verricht, zal
geen noemenswaardigen invloed hebben op het
saldo.
Daarna deed spreker uitkomen dat er al
dadelpk na het optreden van deze christeiyke
regeering vier zaken waren, die een vreemd
licht wierpen op dr Kuyper en de christeiyke
regeering.
De vier verrassingen, door de regeering al
dra gebracht, waren de zinsnede over het
voortbouwen op de christelpke grondslagen
van ons Staatsbestuur, die ook in de eerste
troonrede waren gehoorddan dr Kuyper's
antwoord op Tydeman's onderwpsvraag dat hp
in de lpn der liberale regeering wenschte
voort te gaanvervolgens de uiting van den
oud-liberaal dr Mees, die op 't punt van sociale
wetten deze regeering wel vertrouwde en ten
slotte als vierde surprise de oude-plunje-episode.
Dr Kuyper had als een der kenmerkende
verschillen tusschen zpn regeeringstheorie en
die van het liberalisme genoemd, dat het laatste
als doel van het strafrecht beschouwde het be
veiligen van den staat tegen de strafwaardige
individuën, en de minister zag in de straf een
handhaven van de hoogheid der ordinantiën
Gods, waarvoor het gezag zich op'den misdry-
ver moest wreken. En de praktpk. Het liberale
ontwerp werd door een liberalen professor ver
dedigd, en bp het debat moest mr Heemskerk
er mr Lohman attent op maken, dat hp zyn
beweringen steunde op liberale argumenten-
De minister van justitie wensohte geen gebruik
te maken van zpn bevoegdheid «de kroon op
het strafrecht te zetten" door de invoering
van de doodstraf.
Dat was de ironie van het noodlot!
Spreker wees in den breede op het versehil,
dat er in het christelpke kamp heerscht juist
over specifiek christelijke dingen, daarbp her
innerende aan de eedskwestie, waarbjj tusschen
de voormannen der antirevolutionnairen groot
verschil van meening bleek, en aanhetonder-
wpsdebat, waar groote oneenigheid onder de
medestanders der regeering te constateeren viel.
Het christelpk beginsel, dat allen behoorde
bpeen te brengen, bracht verdeeldheid
Op de vraagwat is er van het specifiek
christelpk beginsel bp deze regeering terecht
gekomen is het antwoordj dat het totaal fiasco
heeft gemaakt.
En dan de zedelpke leiding van den volks
geest? De christelpke ministers zpn ten deze
opgetreden precies op dezelfde wyze als de
liberalen. De puriteinsche regeering heeft ook
gespeculeerd op de pdelheid der hoogere klasse,
maar bovendien ook dat bederf gebraoht on
der de lagere.
Zp was zoo druk met lintjes geven en me
dailles, dat de begrooting daarvoor met/"8000
moest worden verhoogd.
En het optreden van de voorstanders der
Christelpke party Men zou den indruk moeten
krpgen dat zp zachtmoediger en eeriyker zou
den wezen dan die der andere partyen. Maar
wat leert de ervaring Het tegendeel. Men ga
na, zoowel wat de kleine als de grootere anti-
revolutionnaire pers geregeld sohryft.
Mr. Troelstra beweerde verder dat, wat de
zedelpke leiding van den volksgeest betreft,
de sociaal-democraten moeten voorgaan.
Om dat te bewpzen, wees spreker op de
zwendeldebatten in de Kamer. Bp die gele
genheid is niets gebleken van de zedeiyke lei
ding van de christelpke heeren.
Dat is ook niet het geval wat aangaat den
«heldentocht" van de colonne Van Daalen naar
de Gajoe- en Alaslanden.
Spreker releveerde het protest van den heer
Van Kol tegen het optreden in deze en oriti-
seerde scherp de verdediging van den minister
van binnenlandsche zaken, van den toohtnaar
genoemde landen en de wyze waarop daar is
gehandeld tegen mannen, vrouwen en kin
deren.
Huichelarp wordt gekweekt in deze dagen,
dat is ook gebleken in de zaak Lindeman,
waarbg de minister van waterstaat van dezen
eischte dat hp zpn partp verraden zou en
verklaren dat hp misdadig had gehandeld.
Toen Lindeman dat niet deed, werd hp on~ la
gen. Dat is gewetensdwang; dat is een pogen
tot karakterbederving.
Aan den eenen kant verbiedt men ambtena
ren propaganda te maken; aan den andere: kant
maakt men anti-revolutionnaire propagandisten
ambtenaar.
Ook besprak mr Troelstra de bekende be
noeming van een versch bekeerden burgemees
ter. Dat bevordert ook huichelarp en oogen-
dienarp.
De drankwet, een peuter- en prutswerk van
de allerergste soort, is het werk van deze regee
ring en verder heeft zy ook nog op het pro
gram!) a de afschaffing der Staatsloterp in 1922
Moet dat een staaltje wezen van de zedelpke lei
ding van den volksgeest
Het Mammonisme zit de zedeiykheid van ov?
volk in den weg. Dat sohept den hevig r,
strpdprostitutie, criminaliteit, dat alles hanb -
daarmede samen.
Alles wordt op geld gebaseerd en daarte
strpdt de sociaal-democratie. Zp praat t
over zedelpkheid maar doet wat zp kan ^m
het peil des volks te verhoogenzp tracM, den
grond zuiverder te maken, den B'-beider&stand
te organiseeren.
Daarna ging spreker na wat c 1 rnding der
regeering is geweest op soeiaal gel .ed.
Dr Kuyper heeft gedurende den tpd dat hp
aan de regeeung is f eweest de organisatie
der arbeidersklasse verzwaLi..
Om dit aan te toonen beopr k mr Troelstra
de spoorwegstaking van 31 Januari.
De stakers hadden de macht in handen; de
directies en de regeering stonden machteloos.
Zp deden billpke eischen, waarvan inwilli
ging werd toegezegd. De overwinnaars maak
ten geen gebruik van het behaalde voordeel
en hervatten het werk.
Er kwam een strooming van antirevolution-
naire zpde om een wet te provoceerên, opdat
wat nu was gebeurd, nooit meer zou kunnen
voornomen.
En wat deed dr Kuyper. Hp schaarde zich
aan den kant der conservatieven.
Dat is, naar spreker meent, een groote fout
van dr Kuyper, die toonde bang te zpn voor
de arbeidersorganisatie.
De dwangwet kwam en daarmede is de
spoorwegorganisatie tegen den grond geslagen.
Staatssocialisme in de plaats van arbeiders
organisatie,
Er zal een sociale wet tot stand komen, nl.
die op het arbeids-oontract. En de georgani
seerde arbeiders zullen den minister van justitie
vragen«och, laat deze weldaad ons voorbygaan,
want de bepalingen, die daarin voorkomen,
zpn van dien aard dat elke werkstaking tota
liter onmogelpk zal worden gemaakt.
Spreker had zich vroeger de illusie gemaakt
dat de ziekte-verzekering er weldra komen
zou. Die illusie is hem weggenomen.
Er liggen nog tal van andere wetten gereed
maar het jaartal, waarin die zullen worden be
handeld is nog verre.
