G
Y rijdag
23 September.
L
De Troonrede.
N°. 22a.
147° Jaargang.
1904.
AM
<e.
Middelburg 22 September.
BENOEMINGEN, EHZ
Oost-Indië.
,De
Tan
jren-
een
fRA-
T. n.
1ID,
3. F.
een
ntig
kuur
inke
agt
be-
IÜ1-
tfid
30
30
30
30
rone
kon
ten,
ping
eim-
ieid,
uur
ken
3.30
3.30
3.80
3.80
3.30
3.30
3.30
en
en
na
ol
r.40
•.10,
ftllDlirilM ltbSCIIIi COI IIVM
Deze courant veraehjjnt dagelijks, mot uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franoo pp., 2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
THERMOMETER KM VERWACHTING.
22 Sept. 8 u. vra. 50 gr., 12 u. 58 gr., av. 4 u. 57 gr. F. Verwacht: zwakke N. O. wind,
bewolkte lucht, droog weer en weinig verandering in temperatuur.
Advertentiën20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel,
Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentle-Barenn
A. DE LA HAR As., N.Z. Voorburgwal 366, Amsterdam,
SCHIETBANEN,
Van zeer bevoegde zjjde schrjjft men ons
In verband met de onlangs op eenige schiet
banen voorgekomen ongelukken heeft de
Minister v,an Oorlog uitdrukkelijk verboden de
schietoefeningen te doen plaats hebben in ge
val van mist ot zwaren regenzulks met het
oog op de bjj deze weersgesteldheid grootere
kans dat de veiligheidssignalen dan niet of
gebrekkig zouden worden gezien.
Wy vragen ons af hoe het mogelpk is, dat
zulk een pertinent verbod nog behoeft te wor
den uitgevaardigd.
Zou er dan wel éen militaire chef zjjn die
in zulke gevallen de verantwoordelijkheid voor
eventueele ongelukken wil dragen
De eigenaardige toestanden en verhoudingen
in het leger geven hierop antwoord. Hoezeer
de voorschriften het betoonen van een gepast
initiatief niet alleen toelaten, doch zelfs zeer
aanbevelen en in enkele gevallen bepaald ge
bieden, toch wordt in de practjjk maar al te
dikwjjls alle zelfstandigheidsbetoon de kop
ingedrukt. Vooral wanneer er sprake is van
het afgelasten van oefeningen wegens redenen
van atmospheri8chen aard. Bovendien wil
menig8en niet gaarne den schjjn op zich laden,
alsof gemakzucht in het spel was.
Zoo ergens, in de militaire wereld boven
al moet zelfs de scbpn angstvallig worden
vermeden.
Zoo zien wp dan in het harre winterweer
onze troepen uitrukken voor schietoefeningen,
welker nut zeer zeker twijfelachtig moet wor
den genoemd. Wp zjjn overtuigd geen gegronde
tegenspraak te ondervinden wanneer wp be
weren dat o. a. schietoefeningen aan het vlakke
strand, zooals voor de Middelburgsche
en Vliasingsche garnizoenen, bp hevigen
wind of felle koude, met geldverspilling gelpk
staan. In plaats van xieiaugotoiiing en opge
wektheid kweeken zp wrevel aan. Bovendien
bedreigen zp in hooge mate de gezondheid.
Men. bedenke eens, wat het zeggen wil, in
weer en wind uren lang als waarnemingspost
boven op een duintop te worden geplaatst, na
zich te voren warm te hebben gemarcheerd.
Wie zal zeggen hoeveel ongesteldheden, vele
zelfs van ernstigen, blp venden aard, aan het
beruchte Dishoeksche strand zpn opgedaan
Op de groote onveiligheid dezer schietbaan
is reeds herhaaldelpk gewezen. Het verwondert
ons steeds, dat gemeente- en polderbesturen
niet tegen dezen toestand protesteeren.
Ons inziens is afdoende verbetering hier
plicht. Er worden in ons leger zóóveel onnutte
uitgaven gedaan, dat de waariyk nuttige, ja
hoog noodige niet mogen uitblpven. Daaronder
rekenen wp zeker het aanleggen van behoorlpke
schietbanen, die den grootst mogelpken waar
borg voor de veiligheid aanbieden en waar
onze militairen bovendien niet gedurende vele
maanden aan gevaariyke proefnemingen op
hunne gezondheid zpn blootgesteld.
gepubliceerd, welke op verzoek der Regeering
door de heeren Yan Deventer, Kielstra en
Fock over den ünancieelen en economischen
toestand van Ned.-Indië zpn uitgebracht.
Uit de begrooting blpkt dat voor meer dan
een belangrpk onderdeel deze rapporten als
leiddraad zpn te beschouwen. In dit verband
nu wekt het bevreemding, dat deze stukken
niet bp de begrooting zpn gevoegd. In den
handel zpn ze tegen den prps van 7 ver
krijgbaar gesteld. Wie bp «Koloniën" er naar
vraagt, wordt naar den «boekhandel" verwezen.
Onzes inziens is deze handelwpze in bet
geheel niet in den haak.
Waar de Regeering een begrooting indient,
welke hoofdzakelpk berust op deze adviezen,
daar gaat het niet aan dat de lectuur van deze
belangrpke rapporten beperkt wordt tot een
kring van liefhebbers, die er 7 voor over
hebben. Deze stukken zjjn Regeeringsbeschei-
den, uitgebracht op verzoek der Regeering,
uitmakende een zeer belangrpk onderdeel der
begrooting, welke zonder kennisname dezer
rapporten niet met vrucht kan worden bestu
deerd. Daarom spreken wp den wonsch uit,
dat de Regeering alsnog er toe overgaat deze
stukken bp de Indische begrooting te voegen.
Het verspreiden der niet-officieele Memorie
van Toelichting aan den «boekhandel" over
te laten, is al een heel zonderling methode.
Behalve de leden der Kamer en de liefheb
bers, die er 7 voor willen betalen, zpn ook
anderen die een recht hebben zich een oor
deel over het beleid van den minister van
koloniën te vormen.
NIET IN BEN HAAK.
Men schrpft ons uit Den Haag
Kort vóór de indiening der Indische be
grooting voor 1905 werden een drietal adviezen
De jonge Yereeniging Voor de Kunst alhier
maakt haar debuut met een Zondag a. s. in
de Kegelbaan van de sociëteit De Vergenoeging
te openen tentoonstelling van Japansche, Chi-
neesche en andere Oostersche kunstvoorwerpen
ingezonden door de firma wed. C. G. Klepkamp
te Rotterdam. Maar wp stellen reeds dadelpk
voorop dat Japansche kunst verreweg het
grootste deel van deze expositie zal vormen
en omdat het de eerste maal is dat men hier
de gelegenheid heeft een groote collectie
werkelpk echt Japansche kunst te zien, zal
het misschien sommigen niet onwelkom zpn
eenige algemeene opmerkingen daarover te
lezen, die, naar we hopen, er toe zullen bpdra
gen het begrppen en genieten gemakkelpker
te maken.
We schrjjven met opzet «werkelpk echt
Japansche kunst". Want och, er is zooveel
minderwaardig prullegoed de wereld inge
zonden sedert Japansche versieringen in de
mode kwamen. Niet alleen dat er zoo'n boel
Japansche «kunstvoorwerpen" verkocht worden
made in Germany en nog dichter bp ook, maar
ook in Japan zelf is men in de laatste kwart
eeuw fabriekmatig aan het werk gegaan, om
de wereld te överstroomen met goedkoope
imitaties in het groot van het werkelpk goede
Nog een paar aanhalingen uit pers-be
schouwingen over die rede.
De Arnh. Crt. meent dat, te oordeelen naar
die toespraak, de stemming der Regeering
min of meer gedrukt is. 't Heeft den schpn
alsof de premier en zpn ambtgenooten bp
de intrede van het laatste iaar der *it.Hncrs.
periode «au do T-rroodc Kamer, wier meerder
heid hen aan 't bewind gebracht heeft, tot het
besef gekomen zpn, dat tusschen het aankon
digen van een nieuwen koers en het vol
brengen der daden waaruit die blpken moet,
toch een grooter afstand is dan zp zich had
den voorgesteld't is alsof zp min ot meer
moedeloos zpn dat zoo ontzaglpk weinig tot
stand komt.
Vorige jaren een lange reeks van wetsont
werpen, thans de herinnering dat er nog zoo
veel werk is blp ven liggen, dat om alleen dit
af te doen, de tyd al te kort is.
Er is overigens zegt het blad geen
reden tot klagen, dat de Regeering dit jaar
eens sober is in 't beloven van velerlei, dat
zoo 't al komt, toch niet tot stand gebracht
wordt. Zp zegt 't terecht, dat reeds alleen om
af doen wat bp de Kamers «aanhangig"
is, in de aanstaande zitting «meer dan gewone
inspanning" zou vorderen. Al wat dus nog
daarbp komt, is toch reeds voorbestemd als
paradepaard dienst te doen bp de verkiezingen
in den zomer van 1905.
Moet men 't prpzen in het Kabinet dat het
dit jaar weerstand heeft weten te bieden aan
de verzoeking, waaraan blijkbaar elke regeeriDg
van jaar tot jaar blootstaat, om steeds meer
te beloven dan ooit in eenig jaar tot stand te
brengen ware, toch is daarmede niet goedge
maakt wat in do drie voorafgaande .jaren door
het Ifabinet-Kuyper te dezen opzichte is ge
zondigd. En dan is er alle reden tot onte
vredenheid, omdat van hetgeen het beloofde,
juist het belangrijkste na de vierjarige zit
tingsperiode onuitgevoerd zal zpn.
De Arnli. Crt doelt daarmee o. a. op eene
herziening der Armenwet, de verplichte ver
zekering tegen de geldelpke gevolgen van in
validiteit en ouderdom, de herziening der
Leerplichtwet en eene wpziging van de regeling
der naamlooze vennootschappen.
Ten slotte zegt het blad
Waaraan ook de soberheid dezer Troonrede
toe te schrjjven moge zijn, aan mismoedigheid
of aan bescheidenheid, zeker is 't dat, juist om
die soberheid, zp in waarde en in waardigheid
hare laatste drie voorgangsters overtreft.
De Tijd meent dat een oratorisch hoogge
stemde en overladen Troonrede in de gegeven
omstandigheden allicht den indruk zon wek
ken van onoprecht of thans op effectbejag
berekend te zpn.
Met dat al is dit staatss tnk volstrekt niet
zonder beteekenis.
In de toezegging van een wetsontwerp ter
verzekering tegen invaliditeit en otiderdom in
dit zittingjaar ziet de redactie van dat katho
lieke blad een bewps dat het de Regeering
ernst was met hare toezeggingen betreffende
de sociale hervormingen.
De door sommige bladen en politieke per
sonen gewekte hoop, dat dit gewichtig ont
werp nog vóór 1905 wet zou worden, is door
deze Troonrede vrpwel verijdeld.
Curieus is ook de opmerking van het blad
dat het zwpgen in die rede omtrent de Over-
pselsche kwestie getuigt van «waardige fier
heid" tegenover de oppositie.
De redactie van De Tijd eindigt hare be
schouwing met deze vuurwerk-achtige boutade
Uit de reeds ingediende en aangekondigde
wetsontwerpen blpkt afdoende, dat de Regee
ring ernstig en hard gearbeid hèeft. De Tweede
jxaiiiuex is auu met Ctb
zaak, dat het volk de vruchten van dien arbeid
in zoo geringe mate ondervindt. Zp volge het
goede voorbeeld, door de Regeering in het
verleden en in de jongste Troonrede gegeven
spaarzaam en sober in woorden, zoeke zp haar
kracht in een kundigen en noesten arbeid.
4t
In het Sociaal Weekblad geeft L. een overzicht
van de rede en voegt daartusschen enkele
reeds elders gemaakte opmerkingen.
De schrpver neemt ook dankbaar akte van
het feit dat de Regeering die een «wpziging"
der leerplichtwet toezegt, welke in 1905 het
Staatsblad wel niet zal bereiken het leerplicht
beginsel toch zóó heilzaam schpnt te vinden,
dat zp, hoezeer ook door sommige harer vrien
den in verkiezingsdagen daartoe gedrongen,
het niet wenscht prps te geven.
L. eindi gt zpn beschouwing aldus
Het ministerie-Kuyper treedt zpn vierde
levensjaar in met een ongekende meerderheid.
Niet alleen de Tweede, ook de Eerste Kamer
•is thans in de macht van den premier. Zelden
had een regeering zulk een numerieke kracht
achter zich. Voor de vrpzinnige partpen een
reden om dubbele krachtsinspanning te ont
wikkelen, om te drpven groote, breede politiek,
om beginselen te stellen tegenover beginselen
en om te bedenken, dat niets zóó wisselvallig
is als de politiek, en de minderheid van heden,
zelfs bp de donkerste voorteekenen, plotseling
kan zpn de meerderheid van morgen.
De schrpver der «Haagsche Brieven" in de
Zaanlandsche courant besluit zpne opmerking
over de rede met deze woorden:
Het komt mjj voor dat de korte en weinig
beduidende Troonrede den toestand vrp juist
teekent. Iu materieelen zin gaan we niet
vooruitde lasten worden steeds drukkender
op wetgevend gebied hebben we, behalve de
partp wetten die aanhangig zpn, niets van be
lang te verwachten. Alles wat dringend voor
ziening vraagt wordt verschoven en voor
zooveel 't al wordt beloofd, is er niemand die
ernstig vertrouwt dat er in 1904—5 iets van
komen. Er is niets opwekkends in het
woord, dat de christelijke Regeermg der Ko
ningin in den mond heeft gelegd. De toekomst
is donker.
In den laatsten tpd is in sommige pers
organen heel wat geschreven naar aanleiding
van een bericht dat door de Regeering aan
een syndicaat concessie zou verleend zpn voor
telegraphie in Oost-Indië.
Hieromtrent nu meldt Het Vad. het volgende
Volgens onze inlichtingen is de concessie
inderdaad aangevraagd, toen de gouverneur-
generaal Yan Heutsz nog hier te lande was,
door de heeren Delprat, onderdirecteur der j officier-machinist -de kl
Moeara Enim, en Wakker, oud-majoor der genie n*sten Tan ®n Pveu
O.-I. leger. Naar aanleiding daarvan heeft de 18 de directeur van het post- en telegraaf-
heer Van Heutsz een bezoek gebracht aan de 1 kantoor te ^anen, W' BuikeU> eervol van het
beheer van dat kantoor ontheven
Marconi-inrichting aan den Overtoom te Am
sterdam, die hp met veel ingenomenheid be
zichtigde.
Na overleg tusschen den minister van
koloniën, die aanvankelpk het liefst zag, dat
de landvoogd zelf in Indië de zaak bedisselde,
is aan den directeur van het post- en tele
graafkantoor te Velsen, W. H. Mirandollo,
wegens lichaamsgebreken, op verzoek eervol
ontslag verleend
I zpn de met verlof in Europa aanwezige
en den gouverneur-generaal, die liever wilde,kaPitein derJinf; van pleger ia N-L O. J.
af^de regeering hier te lande de onderhan-jf- Stokman de ntmeester dercavalene van het
•L--- w w watniegor in N.-I. J. A. Th. Lublik Weddik en de
le Roy, ter zake van lichaamsgebreken, eervol
uit den militairen dienst ontslagen, met toe
dat niet zoo overvloedig en dus prpziger is
Wat men op deze tentoonstelling zal zien,
is heel wat anders. De Kakemono's of hang-
rollen vertoonen schilbergen van de beste
meesters, die Japan in de laatste twee eeuwen
gehad heeft; er zullen ook zpn en dat is
zeker niet het minste I oude teekeningen van
die meesters, oude houisneden, voor een deel
van hun meesterwerk voorzien. Voorts sngwerk
in hout en ivoor, nedsuke's of gesneden gordel-
knoopen, aardewerk, brons, enz,
We zpn den tpd voorbjj, al is het ook nog
niet zoo lang geleden, dat Japansche kunst
voorwerpen werden beschouwd als aardige
snuistergen.
«Men vond," zoo zeggen de exposanten in
het voorwoord van hun catalogus, «de ivoor-en
houtsngkunst weinig meer dan een niet on
aardig geduldwerk, alleen belangwekkend uit
ethnografisch oogpuntde bronzen achtte men
lomp, de prenten potsierlpkalleen het por-
celeinen huisgerei en het lakwerk kon ermee
door."
We zjjn dien tpd voorbjj, zeiden we. In
de laatste 20 jaar is ei een ware propaganda
voor Japansche kunst gemaakt door artisten
van naam in verschillende landen van Europa.
Maar het was ook wel noodig dat er door
kunstenaars, die er studie van maakten, eens
gewezen werd op het mooie, want het moet
erkend worden datjeen Europeaan maar niet
zoo in eens, zonder voorlichting, zich kan
indenken in die geheel andere zienswpze der
Japannersdat hp niet dadelpk kan begrppen
de afbeeldingen van een voor hem geheel
onbekend leven, van een landschap dat heel
anders is dan het onze, van personen met een
gelaatsvorm, die sterk van de onze afwpkt.
Wie een Japansche teekening ziet, dient er
zich wel van bewust te worden, wat hp daar
voorgesteld ziet.
Men kan het bpwonen dat iemand met een
ernstig gezicht voor een Japansche teekening
staat, en tot de afkeurende conclusie komt
dat zoo'n teekening van dwaze menschenfiguren
toch te mal is om voor ernstige kunst te
worden gehouden. Maar dan zit de fout
hierin, dat niemand hem erop gewezen heelt
dat de Japanners lang niet in iedere teekening
een deftige, ernstige voorstelling bedoelen te
geven; dat ze een bpzondere gave hebben om
het belachelpke op te merkendat ze tot de
beste karikatuur-teekenaars moeten worden
gerekend. Als men dat niet weet, dan, ja, dan
zal men vanzelf een dergelpke dolle teekening
want ze kunnen allerdolst zpn aangapen
met onbegrppend schouderophalen. Wat zou
een Japanner zeggen als hem een nummer van
de Fliegende Blatter werd voorgelegd als een
voorbeeld van Europeesche teekenkunst
Men versta ons welniet alles is carricatuur
IntegendeelMaar de Japanners zpn zulke
buitengewone waarnemers van de natuur dat
CONCBSSIE-TELEGBAAP OOST-
INDIK.
van deze voorwaarden overeenstemming met
de Marconi-Maatschappjj verkrygbaar zal
blpken.
KORTE HBDEDBELINGBN
VERGADERINGEN.
Woensdag is te Ngmegen de algemeene ver
gadering gehouden van den Nederlandsclien bond
van gemeente-ambtenarendie door een 120-tal
leden werd bpgewoond.
Blpkens het verslag tellen de elf provinciale
afdeelingen thans 1650 leden.
Door prof mr Treub werd een voordracht
gehouden over de pensionneering der gemeente
ambtenaren.
Bp kon. besluit
zpn bp het dep. van binnenl. zaken benoemd
tot hoofdcommiesG. H. van Olpen, thans
commies tot commies P. N. Haremaker en
J. C. Ligtvoet, beiden thans adjunct-commies
is tot voorzitter van de Tweede Kamer, voor
het tpdperk der tegenwoordige zitting, benoemd
mr A3, baron Mackay, minister van staat, lid
van de Tweede Kamer
zpn bevorderd tot luit. t/z 2de kl. de adel
borsten 1ste kl. J. van Hengel, P. Haverkamp
J. A. Brouwer, B. Brutel de la Rivière, F.
Diephuis, D. J. baron van Lynden, J. W. Ylie-
lander Hein, C. A. Borren, F. Akkerman en H.
Tennissen
zpn bp den marine-stoomvaartdienst benoemd
de hoofdmachi-
besloten.iww.W.sin
Onderhandeld is toen tusschen Koloniën
eener- en de heeren Delprat en Wakkers ander-
ijjds en het resultaat is geweest, dat een voor-
loopig schema van concessie in elkaar is gezet.
Maar daarop moet nog de bewilliging van
de Marconi Wireless Company verkregen wor
den. Wat ten aanzien van twee der door de
Nederlandsche regeering gestelde voorwaarden
waarschpnlpk moeilijkheden zal opleveren.
De eerste dier voorwaarden is, dat de Staat
ten allen tpde in Indië de Marconi-inrichtingen
zal kunnen naasten. Deze voorwaarde wordt
door den minister streng vastgehouden, nu hp
zich door den toestand der Indische geldmid
delen niet verantwoord acht uit de Indische
gelden proefnemingen van gouvernementswege
te bekostigen. En die naasting zou geschieden
met vergoeding van niet veel meer dan de
gemaakte kosten.
De tweede voorwaarde, waarin de Marconi
Wireless Company ook niet veel trek zal heb
ben, is dat seinen van alle systemen zullen
moeten worden aangenomen. Dit is technisch
mogelpk, maar de Mareoni-Maatschappp richt
begrppelpkerwps haar toestellen liever zoo
danig in, dat slechts seinen van Marconi-
toestellen kunnen worden opgevangen.
Het is dus nog de vraag of op den grondslag
kenning van pensioen.
De jongste mail, loopende tot 23 Augustus,
brengt het bericht dat in Pedië onze troepen
steeds waakzaam en werkzaam blpven.
Te Simpang Ampat overviel luitenant Yan
Rpn de schuilplaats van Oelama Teungkoe di
Langkra van Leubeue Roseb. Deze sneuvelde.
Buit gemaakt werden een geweer M. 95, twee
achterlaadgeweren, veel munitie en blanke
wapens.
Bjj huizenonderzoek in gampong Haga Pedie
weiden twee inlandsche marechaussees gewond
twaalf vpanden, een achterlaadgeweer en een
donderbus vielen ons in handen.
Bp een poging tot oplichting van een Atjehsch
hoofd in Lanteh Pit, in het Peusangansche,
werden de Europeesche sergeant Kleinveld en
een inlandsch fuselier zwaar gewond. De aan
rander werd neergelegd.
Toetoe Sabi Selang onderwierp zich te
Lhoseumawe met vele volgelingen, inleverend
een geweer M. 95 en tien achterladers.
ze allerlei kleine gebreken opmerken, die ze
dan ook weergeven. En die schpnbaar dwaze
figuren hebben veel vooroordeel opgewekt.
Er komt vaak bp, dat men door onbekend
heid met het Japansche leven en met de
Japansche legenden, niet altpd kan weten wat
de voorstelling beteekent. In zoo'n geval zal
een toelichting dadelpk een heel anderen kpk
er on geven.
Maar zonder dat zou men de prachtige
figuren en kleuren kunnen bewonderen,
als men eerst niet moest wennen aan iets an
dersde veel besproken perspectief, ot liever
het beweerd gebrek ervan.
Er zal nu niet meer met ernst beweerd wor
den dat de Japanners niet weten wat perspec
tief is. Men behoeft daarvoor slechts eenmaal
hun zeldzaam mooie panorama's van de baaien
hun landschappen of iets dergelpks gezien te
hebben.
Het is echter niet minder waar, dat ze vaak
een binnenhuis teekenen waarvan de vloer
loodrecht lgkt in plaats van horizontaal, zoo
dat de figuren er niet op maar er tegen aan
staan.
In zoo'n geval is echter de verklaring in
de decoratieve bedoeling der afbeelding ge
legen. «Vlakversiering" is de sleutel van dat
raadsel.
Als een Japanner een voorstelling gebruikt
als een decoratieve vulling van een vlak, dan
gaat hp van het beginsel uit, dat hp dat
vlak dan ok niet door de teekening mag
verdiepen. Dat moet z. i. een vlak blpven.
In een artikel van Louis Gonze in Le Japon
artistique van S. Bing wordt, in een ander ver
band, op die wpze van zien gewezen.
«De Japansche schilder," schrpft hp, «heeft
de kakemono nooit beschouwd buiten zpn
decoratieve bestemminghet is de rol zpde
of papier, smaakvol door een stof omlgst, be
stemd om de muurvlakken van de woningen
op te vroolpken. En wat aan den muur vol
doet, is juist datgene wat er geen «gat" in
maakt, wat men zonder inspanning op een
afstand kan lezen, en wat zonder drukte speelt
in het omgevende licht van de binnenkamer."
En in dit laatste verband voegt Gonze er
dan aan toe
«De formule, opgesteld door de groote
meesters van de alleroudste school, is onver
anderd gebleven tot den tegenwoordigen tpd
teekening der hoofdlpnen, vereenvoudiging van
vormen, gewilde afwezigheid van zware scha
duw en clair obscur, gebruik van waterverf-
kleuren, lichtheid van uitvoeringsmiddelen."
Met deze laatste aanhaling zpn we gekomen
bp hetgeen zoozeer de bewondering opwekt
f>p de Japannershun rake teekenkunst en
de zachte, harmonieuse kleuren.
Er is wel eens gezegd dat de Japanners wel
teekenaars móesten worden, omdat ze reeds,
wanneer ze als kind met een penseel hun
