Dinsdag 30 Augustus. Uit Stad en Provincie. N". 204. 147° Jaargang. 1904. Middelburg 29 Augustus Verflauwing der grenzen. HIDDELBIRGSC Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp., 2. Afzonderljjke nummers kosten 5 cent. THERMOMETER EN VERWACHTING. 29 Aug. 8 u. vm. 64 gr., 12 u. 75 gr., av. 4 u. 75 gr. F. Verwacht: zwakke Z. O. wind, licht bewolkte lucht, droog, warmer weer. comm. Advertentiën: 20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten enj Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Njj verheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA HAR Az„ N.Z. Voorburgwal 966, Amsterdam. WOORDENSPEL. Sedert een paar dagen is De Standaard be gonnen over het wetsontwerp tot herziening van de Lager-Onderwjjswet te sehrjjven. Zjjne redactie doet dit in een reeks artikelen, tel kens onder een anderen titel, welke een eenigszins vrjje para^ hrase geven van de Memorie van Toelichting. Zjjne redactie verkondigt daarin allerlei zeer betwistbare stellingen, zoo o. a. in een opstel, getiteld »Onhoudbaar", dat «het standpunt, door de wet in 1889 ingenomen" dit is, 2 dat nl. van Regeeringswege het openbaar en het bjjzonder onderwjjs te beschouwen zjjn als de twee samenstellende deelen van het volks onderwijs." -En hierop laat het ministerieel orgaan volgen »De schoolwet-Mackay ontleent daaraan haar groote beteekenis. Tot 1889 werd het bjjzonder onderwijs geduld, alzoo niet door het Rijk op geljjke ljjn gesteld met het openbaar onderwjjs niet beschouwd als een stuk van het volks onderwijs, welks belangen het Rjjk evenzeer had te bevorderen als het andere deel van het volksonderwijs, het openbare. Het heette, dat de openbare school neutraal moest zjjn, doch de wet zelve was niet neu traal integendeel, zeer party dig ten opzichte van het bjjzonder onderwjjs. De schoolwet-Mackay heeft in beginsel daar mede gebroken. Zg heeft uitgemaakt, dat het Rgk voortaan neutraal zou zyn ten opzichte van het byzonder zoowel als van het openbaar onderwjjs. Aan beide deelen van het volks onder wy 3 werd door die schoolwet gelijke bjjdrage verzekerd, behalve dan voor den schoolbouw" enz. Welk een misleidend woordenspelWat een gegoochel met het woord neutraal, telkens in verschillende beteekenisroept de Arnh. Crt. terecht uit. De openbare school moet neutraal zyn, wat de innerljjke onwaarheid van dit leelyke woord nu eens daargelaten niet anders kan beteekenen dan dat het onderwjjs dier school geen party nemen mag in hetgeen de gods dienstige overtuiging van wien ook zou kunnen krenken. En als een tegenstelling laat De Standaard hierop volgen, dat echter s>de wet zelve" niet neutraal was, wat in den boven aangeduidsn zin eenvoudig onzin is. In dit verband kan neutraal slechts de beteekenis hebben van onpartjjdig trouwens het »tegendeel" is volgens De Standaard zelve «zeer partydig" »ten opzichte van" enz.bedoeld is natuurlyk «ten nadeele van", daar gewoon- ljjk «partjjdig ten opzichte van iemand of iets" verstaan wordt als «partjjdig ten gunste van iemand of iets". De schoolwet-Maekay heeft dan nu in beginsel met die partijdigheid ge broken, soitMaar wat is daardoor nu gewjj- zigd in het neutrale karakter der openbare schoolHet heette, zegt immers De Stan daard, dat zjj neutraal moest zyn. Daarmede is dan toch niet ook in beginsel gebroken 't Is zeer wel mogelyk dat vele lezers van De Standaard dat schermen met het woord »neutraal" erg mooi vinden. Maar zou 't niet eerlyker zyn minder naar effect en meer naar waarheid te streven De redacteur van De Kroniek, de heer P. L. Tak, behandelt in eene beschouwing over het te Amsterdam gehouden Internationaal Socia listisch Congres na uiteen gezet te hebben den twee-deeligen arbeid van dergelyke con gressen, die ten doel hebben de bespreking van concreete onderwerpen, welke vooral de wetgeving betreffen en tevens om onder de zich wyzigende omstandigheden het wezen der internationale party te handhaven, de vraag of de wezenljjke vermenging, die in Frankryk te zien is van sociaal-democratie en sociaal democratische regeeringsparty, al dan niet door de sociaal-democratie moet worden goedgekeurd. Een der volgende congressen zal op die vraag een nader antwoord moeten geven. »Zy is niet zoo heel eenvoudig, zegt de heer Tak, maar de oplossing zal gevonden worden in dezen zin, dat de sociaal-democratie ook naar den kant der burgerljjke hervormers haar grens scherp trekt".' Zoo niet, dan teekent zy haar doodvonnis. Doch dat zal zy niet doen. »Er zyn twee gevaren voor verwarring. Er zyn in de burgery zeer te waardeeren elemen ten van democratische gezindheid, en die door ethische motieven, meest staanden onder den invloed van socialistische critiek, in zekere mate willen hervormen. En omdat ook wjj y veren voor hervormende wetgeving en genood zaakt zyn te beginnen met het begin, valt onze werkzaamheid ten opzichte van de wet geving, en vooral in de gemeenten, zeer dik- wjjls met de hunne samen. Geeft men ook maar even toe aan den verwarrenden invloed van dat samenvallen, dan is men als sociaal democraat van de wjjs. Want in den grond doen zy en wy iets heel verschillends. »Willen zy de kapitalist'sche maatschappij door hervormingen nader brengen tot den eisch van hun zedelyk bewustzyn, en zien zy er dus een doel in, wy van onzen kant, waar deeren in die hervormingen zeer zeker het dadelyk voordeel voor de betrokkenen, maar zy zyn niet meer dan pleisterplaatsen op onzen weg, waar wy ons versterken om met vollen moed tot het einde toe te gaan. We worden van die anderen principieel door een diepe kloof gescheiden. Dit moet duideljjk blyven". Dan ziet de heer Tak een tweede gevaar voor verwarring in de kerken, die steeds open- ljjker de intelligente dienaren worden van het moderne kapitalisme. «Hierdoor wordt voor ons op economische gronden de strjjd tegen de wereldljjke invloeden der kerken een noodza kelijkheid. Maar vele liberalen en radicalen voeren tegen het clericalisme een welgemeenden stryd op ideologische motieven. Daar staan we weer naast elkaar, elk op den bodem van een zeer verschillend beginsel, doch tegenover denzelfden tegenstander. Ook hier voeren wy een volkomen anderen stryd dan zy voor ons is het clericalisme niet anders dan een vechtpositie die het kapitalisme aanneemt. Het kleedt zich nu eens in een ministerpak, dan in den militairen rok, in den professoralen tabberd, of in toga en soutane' maar het bljjft voor ons hetzelfde". «Nu zyn er twee redenen waarom op den duur voor verflauwing der grenzen geen vrees behoeft te bestaan. De burgerlyke hervormers gaan maar tot een zekere grens, die vrjj spoe dig wordt bereikt. Zy bestrijden kapitalistische misbruiken, maar zy zagen den tak, waarop zy zitten, niet door by den stam. En de bur gerlyke strijd tegen het clericalisme gaat zoo ver als het voeten heeft, dat wil zeggen, als die stryd aan het socialisme zou ten goede komen, strjjkt de burgerlyke ideologie de vlag voor de economische drjjfveeren welke aan dien kant gelden. Het geval Bjjleveld in Am sterdam IX is daarvoor typisch, en het zal zich herhalen. Op beide manieren wordt het sociaal-demo cratisch inzicht, waar het soms tjjdeljjk falen mocht, onmiddelljjk weer verhelderd". De schryver van het Kroniek-artikel vreest slechts tydeljjke verflauwing der grenzen. KORTE HEDEDEELINGEN VERGADERINGEN. Te Alkmaar is Zaterdag, onder presidium van den heer 's Jacob, burgemeester van Rot terdam, do algemeene vergadering gehouden van de Nederlandsche vereeniging voor gemeente belangen. De heer De Vulder van Noorden, secretaris der vereeniging, deelde mede dat in de eerst volgende aflevering van de Gemeenlegids een artikel zal worden opgenomen van den heer dr Wortman te Noordgouwe, over ziekenhuizen voor kleine steden 'en het platteland. Hjj be val dit artikel bij voorbaat in de ernstige aandacht der leden aan. Te Utrecht heeft een nationale meeting plaats gehad tegen het ontwerp «Arbeidswet" en «Arbeidscontract." De meeting was zeer druk bezocht en werd opgeluisterd door vier muziekkorpsen. Ver schillende sprekers traden op. Op deze meeting hadden zich laten vertegen woordigen 254 vereenigingen, terwjjlbewjjzen van instemming waren ontvangen van 82 cor poraties, 0. a. van 1600 georganiseerde marine matrozen en 600 stokers. Na afloop werd een optocht met banieren en muziek door de stad gehouden. In den stoet waren 179 banieren. Alles verliep in de beste orde. BOND VOOR VREEMDELINGEN-VER KEER IN NEDERLAND. Zondag werd te Dordrecht gehouden de achtste algemeene vergadering van den Natio nalen Bond voor Vreemdelingenverkeer in Neder land. Daarover schrjjft men ons De voorzitter, de heer P. de Graaft', van Groningen, heette alle aanwezigen welkom en constateerde met genoegen de aanwezigheid van de vertegenwoordigers der verschillende spoorwegmaatschappijen en andere genoo digden. Alvorens over te gaan tot de behandeling der agenda, werd aan H. M. de koningin een telegram van hulde gezonden. Met het oog op den beperkten tyd werd besloten, dat een commissie zou worden benoemd, welke in de pauze de notulen der vorige algemeene ver gadering zou nakijken benevens 't beheer van den penningmeester. Als plaats voor de volgende algemeene vergadering werd aange wezen Beverwjjk. De secretaris, de heer A. van Eijsden Jr., kon in zijn jaarverslag met genoegen melding maken dat de Bond in 't afgeloopen vereenigingsjaar weer in innerlyke kracht was toegenomen. Tot den Bond waren toe getreden de afdeelingen Westerwolde, (Vlacht- wedde), Beverwijk, Hoorn, Oldenzaal, Blari- cum, 's-Gravenhage. De afdeeling Ede had den Bond verlaten. Thans bestaat de Bond uit 53 afdeelingen met 12000 leden. Voor 't eerst is dit jaar op 21 Februari een vergade ring gehouden van afdeelingssecretarissen, wat een zeer gunstig resultaat had. Het be stuur gaat met vertrouwen de toekomst te gemoet en zal steeds zyn doel krachtig blij ven nastreven, opdat een zoo groot mogelijke stroom van vreemdelingen ons schoone vader land bezoeke. Onder dankzegging werd het jaarverslag goedgekeurd. De aftredende bestuursleden, de heeren A. van Eysden, secretaris, en K. A. van der Weide, penningmeester, werden by acclamatie her kozen. Omtrent de Vouwkaart deelde het bestuur mede dat er een zal worden uitgegeven met Franschen tekst. Wat het informatie-bureau betreft, een overeenkomst is gesloten met de Amsterdamsche vereeniging V Koggeschip. Als vertegenwoordiger van den Bond fungeert daarbjj de heer Fideldy Dop. De verstrekte inlichtingen bepaalden zich meest tot 't binnenland. Aan de afdeelingen is verzocht om zooveel mogelyk toezending van gidsen en wandelkaarten, opdat zoo nauwkeurig mogelyk de inlichtingen kunnen worden ver strekt. Daarna deelde de voorzitter mede, dat het Bestuur nog geen vaste opinie heeft in zake het informatie-bureau. Deze zaak zal op de eerstkomende vergadering van secretarissen worden behandeld en de president drong erop aan, dat in de afdeelingsvergaderingen deze kwestie grondig zal worden besproken. Voor 't loopend jaar is de overeenkomst met V Kogge schip met een jaar verlengd, waarvoor de Bond een bedrag van f 100 bestemde. Wat 't orgaan betreft, dit wordt thans uit gegeven door de Nederlandsche Kiosken Maat schappij. De heer mr Joh. M. Jolles had wegens drukke werkzaamheden als redacteur bedankt en in zjjn plaats is benoemd de heer C. L. van Balen, Zutfen. Van de voorgestelde statuten-wyziging zy vermeld, dat de artikelelen negen en elf zyn geschrapt en dat enkele minder belangryke redactie-wyzigingen zyn aangebracht. In het huishoudelijk reglement is een artikel gelascht, waarbjj wordt bepaald dat jaarljjks een vergadering van afdeelingssecretarissen zal worden gehouden. Ook in dit reglement zyn verder enkele redactiewijzigingen ingevoerd en is vervallen artikel twee. De commissie tot onderzoek van notulen en financieel beheer had alles in orde bevonden en stelde voor den penningmeester te dechar- geeren, wat werd goedgekeurd. Secretaris en penningmeester mochten hierop een woord van dank voor hun arbeid oogsten. Uit de cjjfers van den thesaurier blijkt dat de ont vangsten bedroegen f 966 en 't vorige batig sal do ööS.OOVs-De uitgaven beliepen ƒ1215.781/,,, zoodat er een voordeeliug saldo is van f 304.44. 4c De heer jhr C. Bloys van Treslong, civiel- ingenieur te 's-Hage, lichte daarna toe het plan tot oprichting van eene drijvende ten toonstelling van hedendaagsche kunst Spreker noemde een dergelyke tentoonstelling een uit nemend reclamemiddel en een groote attractie voor 't publiek. Onze kunst en kunstnijverheid heeft hieraan groote behoefte.. Kunstenaars en industrieëelen komen op deze wyze tot een hoogere opvatting der reclame. Gehoord deze uiteenzetting, werd 't bestuur gemachtigd tot medewerking aan het tot stand komen van dit plan. Baron Snouckaert von Schauburg deelde ver volgens mede, dat door de Vereeniging tot be vordering van het Vreemdelingenverkeer te Dresden pogingen zjjn in 't werk gesteld met den Bond te geraken tot samenwerking, waarvan spreker 't groote nut aantoonde. De voorzitter antwoordde hierop dat het bestuur in deze de zienswyze van den heer Snouckaert deelt en dat het er zoo veel mogelyk op uit is, zich met het buitenland in verbin ding te stellen. Ook uit den Harz is een dergelyk verzoek ingekomen. De vergadering machtigde hierop 't bestuur zooveel mogelyk stappen in deze richting te doen. Het voorstel der afdeeling Delft, om de alge meene vergadering niet meer op een Zondag te houden, werd verworpen. De afdeeling Maastricht—Attractions had de vraag gesteld, wat door den Bond gedaan kan worden om het bederven en vernietigen van ons natuurschoon, met name het uitroeien van bosschen en boomen al te dikwyls onder nomen uit kortzichtigheid of winstbejag tegen te gaan. De heer C. L. v. Balen, Zutfen, voegde hieraan toe, dat dikwyls mooie antieke gevels in handen van sloopers vallen en dat daardoor eveneens vaak veel fraais en aantrekkelijks voor vreemdelingen verdwynt. Hy zag gaarne, dat de Bond hielp, ook dit euvel beteugelen. Het bestuur werd gemachtigd in beide ge noemde gevallen, als 't op zyn weg ligt, maat regelen zoo mogelyk ter voorkoming te nemen. Het bestuur meende niet te moeten over gaan tot de uitgifte van een album of reclame- boek voor Nederland, daar dit te kostbaar en te onpraktisch is. Besloten werd nu uit te geven handige albums van verschillende typi sche deelen van ons land, waarin alles zal voorkomen wat den vreemdeling het reizen gemakkeljjk en aantrekkelijk maakt. Alvorens de voorzitter de vergadering sloot, werd hem een woord van dank gebracht voor de uitnemende leiding van de 8e algemeene vergadering. Zaterdag waren by het afloopen van de Ophir van de werf De Schelde te Ylissingen ook tegenwoordig de kroonprins en de prins van Assahan, een vorstendom tusschen Deli en Siak gelegen, onder geleide van een O.-I* ambtenaar. Deze heeren, die een reis door Nederland maken, hebben thans, by hun bezoek aan Wal cheren, in het Grand Hotel Verseput te Mid- d e 1 b u r g hun intrek genomen. Zondag hebben zy een rjjtoer gemaakt naar Domburg. Heden namiddag bezochten zy de Abdijgebouwen, waar de heer J. A. Frederiks hun de noodige inlichtingen verstrekte. Ook namen zy een kjjkje in den Tuin op het Noord-Bolwerk. Een aardige herinnering aan hun verblijf alhier zal wel zyn het portret, dat zy in Zeeuwsch boerencostuum by een photograaf alhier lieten vervaardigen. Dinsdag ochtend vertrekken de heeren naar Londen. Het was Zondag een overheerlijke avond, en te verwonderen was het dan ook geenszins dat de SclmttershoJ-tuin a 1 h i e r gevuld was met een dichte menigte, vooral nu men het laatste der zoo populaire Zondagavondconeerten ging hooren, het laatste in dit seizoen althans Ook nu weder had de uitvoering door het schutterjjmuziekkorps, onder leiding van zyn directeur, den heer Jan Morks, veel succes. Het verplichte nommer van het a. s. Zondag te Tilburg te houden concours van schutterjj- muziekkorpsen, Fantaisie Romantique van Mon- tagne, dat vóór de pauze gespeeld werd, vond veel byval. Vooral na de pauze echter was het publiek dankbaar gestemdde Marcia Sinfonico van Morks, het Singvögelchen (solo voor fluit) van Weiss en Moderne Style, humoresque van Berger, werden warm toegejuicht en, op aanhoudend applaus, ten deele herhaald. Voor het laatste nommer betrad de heer L. K. van der Harst JJz. het podium om den heer Morks en zjjn korps toe te spreken, ten einde ook nu weer aan dit korps en zyn diri gent den dank van publiek en de commissie te brengen voor de toewyding, die het korps aan deze concerten geeft, een toewyding die acres cendo" mag heeten. In 't byzonder echter wilde de heer Van der Harst het korps een woord van aanmoe diging doen hooren in verband met boven ver meld concours, waaraan het ook deel zal nemen Hy wees op den ernst van dien kamp en wenschte het korps een edele overwinning toe, een belooning die èn de directeur èn de leden verdiend hebben voor hun yverige en volhardende studie. Niet slechts de commissie, zeide de heer Van der Harst, maar het gansche Middelburgsche publiek wenseht zyn muziek korps succes op het te houden concours. Van harte stemden de aanwezigen in met de waardeerende en aanmoedigende woorden, die de heer Van der Harst namens de commissie voor de Z. A. C. sprak. De groote parade, die Woensdag alhier te twaalf uur op het Molenwater zal worden gehouden en, zooals reeds is gemeld, ook zal worden bygewoond door de muziek der dienst doende schutterjj, zal worden gecommandeerd door den kapitein L. G. E. Kalshoven en ge ïnspecteerd door den majoor M. J. van Hille, garnizoens-commandant. Op dien dag worden bjj het 2e bataljon 3e regiment infanterie 18 miliciens der lichting 1904, bevorderd tot milioienkorporaal. Door den minister van oorlog is de kapi tein L. G. E. Kalshoven, van het 3e regiment nfanterie te Middelburg, in stede van den kapitein H. G. Eraser, aangewezen als plaats vervangend vorderingscommissaris in Let 42e vorderingsdistrict, omvattende de gemeenten Middelburg, St. Laurens, Grjjpakerke, Veere, Serooskerke en Arnemuiden. Vry dag 16 en Zaterdag 17 September a. wordt te Middelburg, zooals reeds in 't kort is gemeld, de zesde algemeene vergade ring gehouden van de vereeniging voor Water- leidingsbelangen in Nederland. Op de vergadering van Vrjjdag wordt, na afdoening van eenige huishoudelijke werkzaam heden, eene voordracht gehouden door den heer dr N. G. van Huffel, over verbeterd materiaal voor dienst en binnenleidingen. Te 6 uur heeft een gemeenschappelijk diner plaats in'de sociëteit St. Joris en daarna een gezamenlyke tocht naar het Badhotel te Vlis- singen, waar een concert wordt gegeven. In de Zaterdag te houden bijeenkomst wordt 0. a. een voordracht gehouden door den heer Chr. Eeuwens, werktuigkundig ingenieur, chef van het technisch bureau van de firma Louis Smulders en Co te Utrecht, over het toepassen van centrifugaalpompen by hoog- en laag- drukwaterleidingen. Te een uur wordt gedejeuneerd in het Grand Hotel Verseput, waarna door den heer J. Schotel eenige mededeelingen zullen worden gedaan omtrent de werking der waterleiding van Middelburg. Vervolgens wordt een rjjtoer ge maakt naar de Middelburgsche waterleiding en verder naar Domburg, waar in het Badhotel wordt gedineerd. Aan de deelnemers aan de vergadering zal de gelegenheid worden geboden om de merk waardigheden van Middelburg onder geleide te bezoeken. De heer D. O. Norel, surnumerair der directe belastingen enz. te M i d d e 1 b u r g, is van af 31 dezer aangewezen voor de tydeljjke waarneming van het vacante ontvangkantoor der directe belastingen en accynzen te Coljjns- plaat. Tegen 1 September a. s. is benoemd tot kommies 3e Klasse te Koewacht H. Jager, thans sergeant der infanterie te Assen, terwyl de benoeming van P. Slootheer te Steenwjjker- wold tot kommies 3e klasse te Koewacht is ingetrokken. Uit Vlissmgen. Door burg. en weth. worden aanbevolen voor de benoeming van een tydelyk kommies bjj de plaatselyke belastingen, vacature C. Kamermans, de heeren C. Mejjnderts, I. Th. Geelhoed en C. J. van Hoepen, allen te Vlis- singen als onderwyzer met verplichte hoofdakte aan school D de heer E. J. Michielsen, thans onder wyzer aan school B en als onderwjjzeres aan school D mej. M. M. Sutherland, tydelyk onderwijzeres aan die school. Door hetzelfde college wordt den raad ver der voorgesteld over te gaan tot de verbouwing van de burgeravondschool en het bouwen van een loods op een terrein aan den voet der duinen. Deze loods zou moeten dienen tot bergplaats der badstoeltjes, die tot dusver in de openlucht worden bewaard en daardoor veel schade ljjden. Eindelyk vragen burg. en weth. machtiging tot den verkoop over te gaan van een woning achter de kerk, gemerkt G. 116, vroeger door de gemeente aan het rjjk voor militair doel afgestaan, doch thans weer aan de gemeente overgedragen. (VI. Crt.) De landbouwer V. d. H. te IJ z e n d jj k e kreeg Woensdag 1.1. van een paard zulk een slag tegen den buik dat hjj Zondagmorgen aan de gevolgen overleed, na vreeseljjke pjjnen geleden te hebben. Hjj laat eene vrouw met 9 kinderen na. Zondag was heel de Gentsche straat te Biervliet in rep en roer, omdat een meisje van vier jaar zoek was. Om tien uur voormiddags had zij de woning verlaten, en nadat de geheele omgeving door zocht was, kreeg men ten slotte bericht dat de verlorene te IJzendyke aangeland waB. Om zes uur 's avonds was zy, per gerjj afge haald, weder in de ouderijjke woning terug. De ouders hadden natuurlyk veel angst uit gestaan. MIDDELBURG IN 1903. (Slot.) De kosten van het lager onderwjjs waren j 71.894.146, waarvan vermoedelyk door de regeering f 18.145.08 zal worden vergoed krachtens art. 45bis der onderwjjswet. De kosten aan de gemeente-bewaarschool hebben bedragen 2165.515. De uitgaven voor de burgeravondschool be liepen f 9298.83E. Aan schoolgeld is 195 ontvangen. De Vereeniging tot bevordering van Slöjd Onder- wijs, opgericht in 1891, geeft hare lessen des

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1904 | | pagina 1