BIJVOEGSEL
HAAR BROEDER
Over kunstmeststoffen.
Middelburg 27 Augustus.
QiöERWIJSs
lettereVen kunst.
VA»
Maandag 29 Augustus 1904, no. 203.
i.
De tpd nadert, waarop de landerijen in orde
gebracht worden om het wintergraan op te
nemen en dat men das begint met aankoopen
te doen van superphosphaat, ammoniak-super-
phosphaat en kaïniet.
't Is daarom niet ongepast even stil te staan
by 't gebruik en de werking dezer meststoffen,
Veel nieuws kunnen wp daarover niet mede-
deelen, maar misschien zullen enkele practische
wenken voor den landbouwer, ook voor den
tuinier, niet van alle belang ontbloot zyn.
Wjj beginnen met het ammoniak-superphos-
phaat en nemen tot basis van onze bereke
ningen den marktprijs van zwavelzure-ammo-
niak, met 20 a 21 stikstof, te Antwerpen
in het begin dezer maand. Deze stond toen
aangeteekend op 23,75 frankenden frank
wegens wisselkoers berekend op 48 cent, be
draagt de prys te Antwerpen in Nederlandsch
geld 11.40.
Veronderstel, dat iemand per gemet noodig
acht eene bemesting met driehonderd kilogram
ammoniak-superphosphaat, dan komt op dat land
3 x 65 KG superphosphaat van 14 195 KG
3 X 35 KG zwavelzure amm. van 20 105 KG;
want men onthoude dit100 KG ammoniak-
superphosphaat is een mengsel van 65 KG
superphosphaat van 14 en 35 KG ammoniak
van 20 of behoorde dat althans te zpn,
maar is het niet altijd en hoe duurder de
zwavelzure ammoniak is de prijs is reeds
geloopen tot ongeveer 32 iranken hoe
minder aan den gestelden eisch wordt voldaan.
De oorzaak daarvan wordt gevonden in de
speling, die by de aanbestedingen wordt toe
gelaten en welke gewoonlyk I/3 percent be
draagt. Wanneer dus het ammoniak-gehalte
tegen 7 wordt verkocht want ammo-
niak-superphoshpaat bevat 7 stikstof als
ammoniak en 9 phosphorzuur oplosbaar in
water dan kan men volstaan met 6,6
ammoniak en desnoods met 8,6 phosphorzuur
te leveren.
In de dagen van Willem Bartjes zaliger had
men daaromtrent een regel van drieën opgezet
als volgt
20 6,6 100 x
wat in woorden zou beteekenenom 20 kilo
gram ammoniak te hebben, moet men 100 KG
zwavelzuren ammoniak gebruiken, hoeveel dan
om in het mengsel 6,6 KG ammoniak te vinden
Antwoord. 33 kilogram. Een winstje
voor den verkooper van 22 ct per 100 KG.
De tweede regel van drieën wp betreuren
nog altgd dat die uit de mode is geraakt -
zoude zpn
14 8,6 100 x
in woorden
om 14 kilogram phosphorzuur te hebben,
heeft men 100 kilogram noodig, hoeveel dan
om 8,6 KG in het mengsel te krpgen
Antwoordongeveer 62 KG. Een
winstje van 6 cent.
Nu gaan we onze menging bewerkstelligen.
62 KG superphosphaat, waarvan iedere kilo
gram 0,14 KG phosphorzuur bevat oplosbaar
in water, geeft 8,68 KG phphz.
33 KG zwavelzure ammo
niak, waarvan iedere KG 0.2
KG ammoniak bevat, geeft 6,6 KG amm.
5 KG zand, waarin niets is,
geeft 0
Alles goed gemengd, geeft
100 KG ammoniak-superphosphaat, waarin
men vindt 8,68 KG phosphorzuur en 6,6 KG
ammoniak. De meststof kan dus niet worden
afgekeurd, ofschoon zy voor 7x9 verkocht is
Laat ons nu overgaan tot de waardebereke-
mng.
33 KG zwavelzure-ammoniak a 11,4 ct 3.77
62 KG superphosphaat a 2.40 1.49
KG zand —.04
Waarde van 100 KG ammoniak-super
phosphaat f 5.30
Waarby nog moet opgemerkt worden
dat by den prys van den ammoniak nog ge
teld moet worden de vracht van Antwerpen
naar de plaats, waar hp gebruikt wordt, maar
dat de pry's voor superphosphaat zoo hoog
is gerekend, dat de vracht van den ammoniak
daardoor wel betaald zal zyn, en
dat voor 't laden en lossen van zand ook iets
in rekening is gebracht. Als we nu den koop
man ook een betamelpke winst willen toe
kennen, dan kan men gerustelpk beweren,
dat bp de tegenwoordige marktprijzen ammo-
[jaar 27 personen naar Noord-Amerika of andere
overzeesche gewesten vertrokken.
Een groot deel van het verslag is gewpd aan I
het archief, dat in 1903 bezocht werd door 33
personen. Afgedrukt wordt nu het tweede deel
van het cohier van 1546, waarvan de eerste
helft het vorig jaar werd gedrukt.
Verder is er in opgenomen eene alphabeti-
sche lpst van de namen der huizen, een ander I
van persoonsnamen volgens de voornamen en
een volgens de familienamen of beroepen, be
nevens een opgaaf van de namen en woon
plaatsen van de edelachtbare magistraat der
stad benevens derzelve voornaamste bedienden
(3 Sept. 1577-9 Aug. '78).
De kohieren van de plaatselijke directe be
lastingen op de inkomsten over 1902, gezamen-
lyk 112.542.50 bedragende, zyn thans nagenoeg
diensttpd ontheffing verleend, terwpl aan 1
ontheffing voor een jaar en aan een ander
uitstel van eerste oefening is verleend gewor
den. Een loteling bleef bp de inlg ving achter.
Van het aantal ingeschrevenen zpn door
den militieraad of door Gedeputeerde Staten
van Zeeland vrpgesteld als beneden de maat j
(1.55 meter) 1, wegens ziekte of lichaamsge
breken 27, als in dienst bp de zee- of land
macht 8, wegens broederdienst 24 man. Te
zamen 60 man.
Geen lotelingen werden wegens veroordeeling I
tot eene gevangenisstraf van een jaar of lan- 1700.
Door burg. en weth. van Vlissingen
wordt aan den raad een wpziging voorgesteld
van de verordening, regelende de jaarwedden
en verdere inkomsten van het onderwyzend
personeel aan de openbare lagere scholen.
De strekking dier wpziging is te bepalen
De jaarwedde van de hoofden van scholen,
met uitzondering van de hoofden der scholen
C en E, bedraagt 1200
die van het hoold van school C bedraagt
t 1400
die van het hoofd van school E bedraagt
niak-superphosphaat met 6 a 6.25 ruim I geheel afgedaan en hebben zuiver ƒ110.136.895
opgebracht.
De oninbare posten, de gevallen van over-
lpden of vertrek uitgezonderd, - zullen p.m.
850.hebben bedragen, voor het meeren-
deel wegens aanslagen in de laagste twee
klassen.
Het primitief kohier werd den 6 Mei 1903
door den gemeenteraad vastgesteld tot een
bedrag van 120.109.09. 80 personen hebben
tegen hunnen aanslag een bezwaarschrift bp
den gemeenteraad ingediend. 34 verzoeken
betaald is, naar ons gevoelen te duur.
Men houde dat in het oog bp de aanstaande
aanbestedingen.
Nu willen we twee uitspraken naast elkander
stellen, die elkander oogenschpnlpk tegen
spreken
lo. Ammoniak-superphosphaat behoort tot
de beste mestsoortenhet brengt in den grond
twee stoffen, die daarin niet kunnen gemist
worden, nl. phosphorzuur en stikstof. En daar
de ammoniak eerst omgezet wordt in Balpeter-1 werden ingewilligd, de overige afgewezen. Ne-j
stikstof, vóór hp door de plant gebruikt kan I gen personen kwamen in beroep bp gedepu-
worden, en ammoniak niet, zooals Chili-sal- I teerde staten, waarvan 4 in hun aanslag werden I
peter, door den regen wordt uitgespoeld, heeft I gehandhaafd. Het eerste suppletoir kohier I
de plant gedurende haren geheelen wasdom I werd vastgesteld tot een bedrag van 1558.731
een geregelden toevoer van stikstof. I het tweede tot een totaal bedrag van 732.5.
2o. Wp ontraden het gebruik van ammo-1 Het primitief kohier dezer belasting telde
ger van den dienst uitgesloten.
Yoor de op 15 October 1902 aan het aandeel
der lichting 1902 ontbrekende, werden in 1903
alsnog ingelpfd 10 man, waarvan er latet een
wegens gebreken werd ontslagen.
Voorts werden voor de lichting van 1904 in
geschreven 191 personen.
De dienstdoende schutterp is samengesteld
uit drie compagniën.
De werkelpke sterkte was 529 manschappen,
van welke actief 296 en in reserve 233.
Bp een diensttpd als hoofd der school, hetzp
binnen of buiten de gemeente, bp het open-
baar_of bpzonder onderwps doorgebracht, van
4 tot 8 jaren, kunnen deze jaarwedden worden
verhoogd met 100 en bp een diensttpd van
8 jaren of meer met t 200.
Bovendien worden deze jaarwedden, zoodra
eene school twaalf klassen telt, met 100
verhoogd.
De onderwpzer, die belast is met de leiding
van herhalingsonderwps, geniet eene vaste be
looning van 25 per cursus en bovendien
De bp de wet gevorderde actieve sterkte is 320.1 1.25 voor elk door hem gegeven lesuurde
niak-superphosphaat, omdat het in den handel
te duur is.
Onmisbaar en te duur
Een oogenblik hier volgt eene kleine
opheldering.
Ammoniak-superphosphaat is een mengsel
Wanneer men driehonderd KG op een ge
met legt, kan men even goed 200 KG superphos
phaat strooien van 14en 100 KG zwavel
zuren ammoniak van 20 A 21%. Men heeft
dan drie zakken uit te strooien in beide ge
vallen.
Het werk vermeerdert niet en men heeft
per gemet eene aardige besparing in geld
Men kan deze nog verder uitstrekken, door
superphosphaat te nemen van een hooger ge
halte, bpv. van 18 zooals het gewoonlyk
gemaakt wordt uit de Florida-phosphaten.
We gaan daarvan met Bartjes het voordeel
berekenen door een omgekeerden regel van
drieën.
Van 14 superph. heeft men 100 KG noo
dig, hoeveel dan van 18
14 18 100 omg
Antwoord 77,7 KG.
Laat ons daarvoor een meer rond getal nemen
en zeggen 75 KG, dan kunnen die 200 KG
14 vervangen worden door 150 KG 18
wat eene drievoudige besparing geeft
van vracht,
van moeite en tpd van uitstrooien,
c) van het gebruik van zand.
En waaraan misschien nog een ander
voordeel zoude verbonden zpn.
Wp hoorden zeer dikwpls klagen over de
onhebbelpke vrachten van 100 KG, bp welke
hoeveelheden thans het superphosphaat ver
handeld wordt.
Wanneer zoo'n baal onder uit een schip wordt
gehaald en de man daarmede de trap of de
ladder opklimt om ze vervolgens op een tram
of spoorwaggon of op een boerenwagen te laden,
dan is hp waarlgk niet te benpden.
Wanneer dus 18 's superphosphaat werd
gebruiirt, zouden de vrachten kunnen terugge
bracht worden tot 75 KG.
Misschien is het wel der moeite waard daar
over eens te denken.
De volgende maal zetten wp dan onze be
schouwingen voort.
MIDDELBURG IN 1903.
Naar het Duitsch.
VAN
JAKOB HILDITSCH.
Den geheelen winter had de kleine, aam
borstige naaister gedachtals het voorjaar
maar eerst kwam en ze buiten kon zitten, dan
zouden ook haar krachten wel terugkeeren.
Terwpl zp den geheelen langen winter ver
kleumd en hoestend voor de kachel gezeten
had, telkens met klapperende tanden wanneer
de Noordenwind de sneeuw tegen de muren
van 't huis joeg, toen had ze het zeer beslist
gevoeld, dat zp alleen maar behoefte had aan
de lente en de warmte om weer gezond te
worden zooals vroeger och, het was eigen-
lpk al jaren lang dat zp niet heelemaal ge
zond meer was.
De dokter had vroeger wel eens gezegd dat
zulke borstkwalen met de jaren konden ver-
dwpnen. Ze had dat geloofd en geduldig ge
wacht intusschen was zp inderdaad al veertig
jaar geworden. Maar, mpn hemelHet was
toch zoo duidelpk dat het met het voorjaar
anders zou worden
Als het eerst maar eens goed warm werd.
als 't buiten groen werd, als de spreeuwen
kwamen en de vogelkers bloeide, dan moest
men immers wel weer gezond worden Dan
onder de 2435 aangeslagenen 958, wier aan
slagen ambtshalve hebben plaats gehad.
Hiervan behoorden er 606 tot de eerste en
229 tot de tweede klasse. Niet uit het oog
dient te worden verloren, dat onder het gemeld
getal 958 ook begrepen zpn 8 personen, met
wier oorspronkelpke eigene aangifte door
burgemeester en wethouders geen genoegen is
genomen en die, bp afwpking van de aangifte,
ambtshalve zpn aangeslagen.
De kohieren van de belasting op de honden
over 1903 bedroegen 1879.50. Over 1902 is
zuiver ontvangen 1615.70.
Omtrent de werking der wet, houdende wet
telpke bepalingen tot regeling van den klein
handel in sterken drank on tot beteugeling
van openbare dronkenschap, wordt het volgende
medegedeeld.
Het aantal localiteiten, bestemd voor verkoop
van sterken drank in het klein, bedroeg in
1903: 91. In den loop van het jaar werdéene
vergunning verleend krachtens de 3e zinsnede
van art. 2 der wet.
Ingetrokken werd éene vergunning krach
tens art. 9 der wet.
Het vergunningsrecht over 1903 heeft 3650
opgebracht, tegen 3750 in het voorgaande jaar.
De drie in deze gemeente aanwezige be
graafplaatsen voldoen aan de wettelpke eischen
en geven, met betrekking tot den openbaren
gezondheidstoestand, geene aanleiding tot op
merkingen.
In 1903 zpn begravenop de gemeentebe
graafplaats 296, op de bpzondere begraafplaats
der Israëlietische gemeente 3 en op de bp zon
aere begraafplaats der Roomsch-katholieke
gemeente 29 lpken.
Voor den aanleg van eigen aarden graven
zpn op de algemeene begraafplaats 10 graf
ruimten van 4 kisten afgestaan. Gesloten zpn
2 aarden grafruimten van 4 kisten.
De eerste ban bestond uitofficieren 8, on
derofficieren 12, korporaals 17, tamboers 2,
schutters actieve 184, en reserve 146 man. Te
zamen 369 man.
fSlot volgt).
STANDBEELD VOOR WILLEM III.
In De Spectator van deze week schrpft
Flanor over het plan om een monument op te
richten voor den Koning-Stadhouder Willem
III o. a. het volgende
Afgescheiden van de vraag, of Willem III
den moord der De Witten begunstigd heeft
en van het feit, dat de moordenaars niet
werden gestraft, vind ik het jarenlange pen-
sionneeren van die moordenaars een daad, die
ik niemand vergeef zelfs niet aan Willem
III. 't Is een misdaad, waarvoor elke clemen
tie zwpgt.
Door voor Willem III een monument te
stichten, maakt het Nederlandsche volk zich
medeplichtig aan de verguizing van zpn
grootsten staatsman, die dat volk, te zamen
met Maurits en Frederik Hendrik, de gouden
eeuw schonk, waarop het thans nog zoo prat
is. Met Willem III kwam het déclin. Na
een Chatham de vrede van Rpswpk."
KORTE MEDEDEELINGEN
VERGADERINGEN.
Te Groningen is gehouden de algemeene
vergadering van leden der Vereeniging van
leeraren aan inrichtingen van M. O.
Uit het verslag bleek dat gedurende den
laatsten cursus het aantal leden met 42 ver
meerderd en tot 846 gestegen is. ,Op 1
Sept. zal een weekblad verschpnen, bp den
uitgever Versluys te Amsterdam, dat voor-
loopig voor één jaar de Berichten en Mede
deelingen als officieel orgaan zal vervangen,
en in welks redactie het hoofdbestuur twee
leden zal benoemen.
Voorts releveert het verslag het resultaat
van de sehriftelpke stemming over de motie,
belooning van de overige onderwpzers bedraagt
f 0.75 voor elk door hen gegeven lesuur.
De in werking treding dezer verordening
wenschen burg. en weth. te bepalen op 1
Sept. a.s. (VI. Crt.).
Door het hoofdbestuur van den Bond van
Nederlandsche onderwijzers is in zake de voor
gestelde wpzigingen van de wet op het lager
onderwps een referendum uitgeschreven over
de volgende motie
»De Bond van Nederlandsche onderwijzers,
overwegende, dat de staat, die een school ge
heel of voor een belangrpk deel bekostigt, den
plicht heeft en de bevoegdheid moet hebben,
alles uit die school te weren, wat hp instopd
acht met het algemeen staats- of maatschap-
pelpk belang, met dien verstande, dat de on
derwpzer zich onthoude van iets te leeren, te
doen of toe te laten, wat strpdig is met den
eerbied, verschuldigd aan de godsdienstige
begrippen van andersdenkenden,
van oordeel, dat aan deze voorwaarden alleen
voldoet de openbare neutrale school,
kennis genomen hebbende van de voorstellen
dezer regeering tot belangrpke verhooging van
de subsidie aan de bpzondere school, die aan
den boven omschreven eisch niet voldoet en
niet voor allen toegankelpk is.
ziet in die subsidieverhooging een niet ge
rechtvaardigde bevoordeeling van een gedeelte
der burgerp in strpd met het algemeen maat-
schappelpk belang,
acht de voorstellen onaannemelpk en besluit
met kracht tegen dit ontwerp en tegen iedere
subsidie aan de bpzondere school te ageeren
Het referendum moet vóór 26 September
afgeloopen zpn.
Door den minister van koloniën is A.
Huizinga gesteld ter beschikking van den
gouv.-gen. van N.-I., om te worden benoemd
tot leeraar bij het middelbaar onderwps daar
te lande.
De minister van marine brengt nader ter
kennis van belanghebbenden, dat, met wpzi
ging van de aankondiging in de Ned. Stct. van
18 Aug. jl., met ingang van 5 Sept. a. s., zpn
benoemd tot adelborst 3e kl. bp het Kon.
op de vorige vergadering aangenomen in zake Inaütuut v00r de marin0 te WiIlem800rd) met
het ontslag van den heer Lindeman. Het
hoofdbestuur heeft daarna onmiddellpk aan
gedrongen bp de uitvoerende en wetgevende
macht op het nemen van maatregelen tot een
spoedige verkrpging van een wettelpke regeling
van de rechtspositie der ambtenaren.
In plaats van mej. Ten Hoet en de heeren
Snpders en drDoyer werden tot leden van het
hoofdbestuur gekozen mej. A. C. v. d. Bergh
en de heeren Engelsman en dr Dpksterhuis.
De inkomsten hebben bedragen 2797.085,
de uitgaven 2774.475, zoodat de rekening een
waarnaar het aandeel is batig slot opleverde van 22.61.
De volgende vergadering zal te Almelo ge
houden worden.
Uit het verslag over 1903 van burg. en
weth. van Middelburg, aan den raad dier
gemeente gedaan, blpkt o. a. dat in genoemd
Het aandeel der gemeente in de lichting
der nationale militie van 1903 bedroeg 49
man, waarvaif 14 voor korte oefening.
In 1902 waren voor die lichting ingeschre
ven 139 personen,
I berekend.
Van de 49 ingelpfden werden er 2 voor de
zeemacht bestemd, terwpl 1 ander reeds vrp
j willig dienende was, en achtereenvolgens door
Gedeputeerde Staten van Zeeland wegens
I lichaamsgebreken werden afgekeurd 7 man,
terwpl een ander wegens gebreken werd ont
slagen.
Aan een der ingelpfden is voor zpn geheelen
Tot onderwpzer in het huis van bewaring
lalhier vacature wglen den heer H. J-
Visser is benoemd de heer D. W. Louis,
onderwpzer aan school A.
bestemming voor den zeedienstA. Dubois, S.
van Ramshorst, J. C. E. baron van Lynden,
J. H. Coolhaas, J. A. J. Sybrandi, G. van Reede,
H. van Rooy, K. van Aller, F. H. van Moorsel,
H G. Jurriaans, A. L. de Bruyne, L. C. M.
van Eendenburg, G. M. Rietdpk, L. W. Bast,
J. G. Veenenbos, L. Brouwer, jhr G. L. Wi
ckers, J. I. Leutscher, W. H. G. Palm, A. S.
Thomson, C. C. F. Jager, J. L. Chaillet, E. B.
Willemstpn, R. Zahn, C. Mep er.
Het jongste nommervande Wereldkroniek,
uitgave van de firma Npgh en Van Ditmarte
Rotterdam, is hoofdzakelpk gewpd aan het
koninklpk bezoek aan de provincie Noord-
Brabant. Een groot aantal mooie kiekjes ver-
duidelpken den tekst.
Verder bevat het de portretten enkandtee-
keningen der voornaamste sprekers op het in
ternationaal socialisten congres te Amsterdam.
zou ze haar stoel vóór de huisdeur zetten en
zich kostelpk door het zonnetje laten koesteren.
Dat moest toch wel helpen Misschien werd
ze dan wel weer zóo sterk dat zp weer kon
gaan naaien, al zou het ook in 't begin nog
niet veel wezen.
Eigenlpk waren het niet de krachten, die
haar ontbraken. Zp had kracht genoeg, in de
armen zoowel als in de beenen, zoodat zp
zichzelf kon aankleeden en een stoel kon op
tillen zelfs de tafel zou ze desnoods wel
kunnen optillen. En meer kracht was toch
niet noodig om te naaien. Als ze maar niet
altpd zoo gauw moe werdWant dat was
juist zoo hinderlpk!
Maar nu was de winter voorbp en ze lag
toch nog plat te bed; ze had al sedert de
laatste dagen van Maart niet meer kunnen
opstaan.
»Je wordt niet meer beter, Lena!" had
Töger, haar gebochelde broer, tegen haar ge
zegd; telkens en telkens weer had hp dat
herhaald.
De eerste maal dat hp het zei, had zp stil
in het kussen liggen huilenmaar daarna had
zp er over nagedacht en was tot het besluit
gekomen dat Töger het heelemaal niet weten
kon. Hp wilde altpd over alles meepraten,
ook over dingen waarvan hp heelemaal geen
verstand hadmaar het gebeurde zoo vaak
dat hp ergens heel anders over dacht dan alle
andere menschen, en daarom was Lena heilig
overtuigd dat alle andere menschen ook ge
loofden dat zp met de lente of den zomer weer
beter zou worden. En daarom wilde zp ge
duldig wachten, al moest het dan ook nog tot
den zomer duren.
Töger was in vele opzichten anders dan
andere menschendat wist ze heel goed. Ze
hadden van jongs af aan samen gewoond en
in de twintig jaren na den dood van de ouders
hadden zp niets dan elkaar gehad. Daarom
moest zp probeeren het met hem te vinden,
en hp was toch ook zoo goed in menig opzicht
Maar dezer dagen had ze weer om Töger
moeten huilen. Hp was op haar bed toege
komen en had een van zpn lange armen, die
als het ware aan beide zpden van zpn bochel
vastgeschroefd zaten, uitgestrekt en zpn groote,
zware hand onder de dekens gestoken en haar
borst en haar heupen betast.
Intusschen had hp haar met zpn kleine oogen
strak aangezien en zpn kort geknipt hoofd
geschud. Zp had angstig naar hem opgezien
en gewacht wat hp zeggen zou.
Hp had nog eens met de hand over haar
lichaam gestreken en toen had hp gezegd
«Neen, je wordt niet meer beter
Zp had kaar best gedaan om niet te huilen.
Ze had strak naar de zoldering gestaard en de
lippen stevig op elkaar geknepen. Maar toch
had ze niet kunnen beletten dat haar oogen
vol tranen geschoten waren; en vóór zp het
zelf nog goed gemerkt had, waren haar de
tranen over de wangen en langs den hals ge
loopen.
Töger was op een stoel bp de kachel gaan
zittenhp scheen niet zooveel haast te hebben
als anders Zpn hoofd hing scheef op zpn
schouders en hp staarde onbestemd voor zich
uit. Hp zat daar precies zooals hp gewoon
lpk buiten aan den heuvel zat als het gras
hoog was opgeschoten en het heerlpk weer was.
Ach ja, die Töger had ook altpd iets om
over te filosofeeren.
Om toch iets te zeggen, droogde ze haar
oogen, veegde haar neus af en zei heel zacht,
terwpl ze zich naar den muur keerde »Ik hoop
toch zoo vurig, Töger, dat ik wel weer beter
word als het eerst maar goed warm en groen
wordt buitenhet is zoo eigenaardig met die
warmte, die geeft iemand tot alles kracht".
Maar Töger had alleen maar het hoofd ge
schud.
«Geloof me maar, LenaJe wordt nooit
meer gezond. Moet het groen worden Alsof
het niet al lang overal groen was We hebben
toch over veertien dagen Sint Jan. Als ik wil,
kan ik over een week de klaver maaien. De
seringen zpn bpna uitgebloeid en de spreeuwen
hebben al lang jongen Neen, je wordt
niet weer gezondZulke zware borstziekten
zooals jp hebt, worden doorgaans ook in den
zomer niet beter, integendeelDe menschen,
die dat hebben, sukkelen den winter door en
in den zomer loopt het dan af. Denk maar
eens aan Trientje, die stierf ook zoo wat met
Sint Jan. Neen, je kunt me gerust gelooven,
Lena, het gaat nee zooals ik het je zeg
Toen had ze weer lang en bitter geweend.
Ze weende omdat het zomer geworden was,
zonder dat zp er iets van gemerkt had. De
klaver moest al gemaaid worden en de spreeu
wen hadden jongenen de seringen waren
reeds bpna uitgebloeiden dat alles zonder
dat zp er iets van gezien had. Niet éen enkele
maal had Töger haar een ruiker aan haar bed
gebracht. Zp had niet anders gedacht dan
dat de lente dit jaar op zich liet wachten
dat het buiten nog altpd koud was, want zp
verkleumde in bed, vooral 's avonds.
Als Töger het haar maar vroeger gezegd had
en haar bed dichter bp het raam had gescho
ren, zoodat zp naar buiten had kunnen kpken,
dan waren haar krachten misschien töch wel
teruggekeerd.
Het was zoo eigenaardig dat iemand aan
datgene wat hp niet zag ook niets hadhet
was nu net alsof er heelemaal geen lente ge
weest was. En dat zp er ook niets van ge
merkt had dat de vogelkers bloeide Dat kwam
omdat de boom aan den Zuidkant van het
huis stond, en zp had niet kunnen verdragen,
dat het raam open stond als het buiten ook
m aar eventjes woei.
Maar zoo kon het toch niet langer gaan
Töger moest toch geen gelpk krijgen
Zp slaagde er in zich zoover op te richten,
dat zp in het bed kon neerknielen en met veel
zuchten en hpgen kon ze eindelpk de kussens
verschikken, zoodat ze met het hoofd aan het
voeteneinde van het bed te liggen kwam en
uit het raam kon zien.
Stil lag zp daar en keek vol verlangen naar
buiten.
Ja, werkelpkl Daar stond roode klaver en
