Zaterdag 27 Augustus. Uit Stad en Provincie. K°. 202. Middelburg 26 Augustus. ONDERWIJS. 147e Jaargang. 1004. EEN WENSCH. BENOEMINGEN, ENZ. RECHTSZAKEN. MIDIIIlltlltliMII Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k smet uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp., 2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. thermometer en verwachting. gr., 12 u. 65 gr., av. 4 u. 63 gr. F. Verwacht: matige Z. W. wind, 26 Aug. 8 u. vin. 60 s.., o--> - betrokken lucht, geringe toename in temperatuur. Advertentiën20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Grooto letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Ngverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau A. DB IiA HAR Az,, N.Z. Voorburgwal 306, Amsterdam. Wg ontvingen een afdruk van eene beschou wing van onzen stadgenoot, den heer L, A. E. van der Ley, leeraar aan de Rijkskweekschool voor Onderwijzers en aan het Gymnasium te Middelburg. Zjj verscheen onder den titel Jus promovendi in het Tijdschrift voor Onderwijs en Opvoeding en de bedoeling ervan bljjkt voldoende uit den aanhef, die aldus luidt: »In een der GkVfe-nummers van 1902 heeft Mej. I. Kooistra, Directrice van de Rijkskweek school voor Onderwijzeressen te Apeldoorn, een pleidooi geleverd voor het bevorderings- recht (jus promovendi) aan die inrichtingen zelve. Sinds dien is over dat onderwerp niet meer geschreven, althans niet voor zoover mjj bekend is.'.*) Meent men uit dat zwijgen te moeten af leiden, dat de meening van genoemde schrijf ster algemeen gedeeld wordt door de in deze materie bevoegde en belanghebbende personen, dan verkeert men in dwaling, en het is rnjjne bedoeling, die dwaling op te heffen, door het opstel der begaafde schrijfster, getiteldHet Recht van de Phantasie en de Opleiding van den Onderwijzeraan eene kritiek te onderwerpen Thans bestaat daarvoor bijzondere aanleiding, nu er een voorstel tot wjjziging der wet op 't lager onderwjjs ingediend, en blijkens dat Staatsstuk Z. E. de Minister van Binnenland- sche Zaken het denkbeeld toegedaan is, aan de Kweekscholen voor Onderwijzers en Onder wijzeressen, openbare en bijzondere, het jus promovendi te verleenen." Waar wjj van het betoog van Mej. Kooistra en andere pleidooien in haar geest onze lezers niet op de hoogte brachten, kan het geen nut hebben hun mee te deelen welke gronden de heer Van der Ley tegen haar aanvoert tot ver dediging van zjjn standpunt. Wie daarin belang Btelt, tracbte bet boor en wederhoor in toepassing te brengen. Aan bet slot van het betoog van den heer Van der Ley komt echter een nuttige wenk voor, die algemeen de aandacht en overweging verdient. Hg schrgft n.l. »En nu nog een wonsch ten besluite, waaraan ook Mej. K. uiting heeft gegeven, maar waar van ik vrees, dat hg nog lang tot de pia vota zal behocrendeze nl., dat onze onderwgzers mochten gerecruteerd worden uit andere kringen der maatschappg, dan thans in den regel het geval is. Of, wat op hetzelfde neer komt, dat er bg het groote publiek, vooral bg de meer ontwikkelden, de meer beschaafden, bg de standen, die den toon aangeven, meer waardeering ware te vinden voor het vak van onderwgzer. Men spreekt, helaas, nog dikwgls met zekere geringschatting, met minachting zelfs van een werkkring, die van dengene, die er zich aan geeft, een meer dan gewone zelfverloochening eu toewgding eischteene roeping, die in hare volgelingen de hoogste eigenschappen van den mensch in toepassing brengtdie tot de edelste behoort, welke men zich denken kan en der halve door de meestbegaafden moest zgn be geerd, gezocht, nagejaagd. Voor het kind is het beste nog niet goed genoeg, hoe menigmaal wordt deze leuze niet .^gehoord 1 Helaas, dat ze zoo weinig wordt betracht ten opzichte van hen, aan wie de ziel van dat kind, het beste wat er in den mensch leeft, wordt toevertrouwd 1" Eerst later zoo merkt de heer Van der Ley in een noot op - na de indiening van het regeeringsvoorstel en de verschjjning van .zjjne beschouwing, hebben eenigen en ook het Nederlandsch Onderwijzers Genootschap, opnieuw, instemming botuigd met het voornemen van den Minister. op dbn verkeerden weg. jongens, die steeds bjj den weg moeten zjjn, daarvoor niet kunnen studeeren. Overigens is de critiek gegrond. Voor jon gens van 15 a 16 jaar is het bestellen van telegrammen een te onbeduidend werk dan dat hunne speelschheid hen niet tot min goede bestelling zal verleiden. De ervaring, in het buitenland opgedaan, bepaaldelijk te Londen en te Parjjs, toont aan, dat dit te lichte werk, dat de jongens voortdurend op straat houdt, niet zonder gevaar is voor hunne zedelijkheid. Het ergste is evenwel dat door 't voor dien leeftjjd vrjj hooge loon de ouders van de beste jongens verleid zullen worden, hen in den staatsdienst te doen trede», in plaats van hen een vak te laten leeren. Behalve een goed lichaamsgestel en goede beenen, zijn de eischen voor telegram- en brievenbestellers niet hooghet gevolg is dat zjj het ook niet ver kunnen brengen. Als nu de beste jongens der volksklasse door loonen van 4 a 6 en vast werk aangelokt worden en in die carrière treden, zullen zjj, als zjj 25 30 jaar zgn, zeer veel berouw hebben, maar dan is het te laat. Dan is de tijd om te leeren voorbjj en de jongen, die een goed werkman had kunnen worden, doet diensten waarvoor een minder geschikt persoon even bruikbaar geweest zou zgn. Van een ministerie, dat zooveel wil doen voor technisch volksonderwgs, had men zulk een maatregel niet kunnen verwachten. Om nog goedkooper telegrambestellers te krggen, tast men bet volkskapitaal, gelegenheid en geschiktheid om degelgke vakkennis op te doen, aan. Wil men op zuinige wgze den besteldienst verbeteren, dan neme men als hulpbestellers gepensionneerden of invalide werklieden, die voor een ambacht ongeschikt zgn, maar dit licht werk nog uitstekend kun nen vervullen. Het zal dan ernstiger, dus beter gedaan worden, en men trekt geen kinderen op den verkeerden weg. Hhld.J Bg de mededeeling der aanstelling van jeugdige telegrambestellers teekende Het Volk aan »onder deze jongens-exploitatie moet de bestelling der telegrammen lgden bovendien schept men op deze wgze een leger van onge- qualificeerde arbeiders, die, als zg hunne leer jaren nutteloos bg de telegraphie hebben ver sleten, te oud zgn om nog een beroep te leeren." In zoover is deze uitrekening onjuist daar de postadministratie beslist toezegt, dat die jongens, als zg 19 jaar zgn geworden, men bedoelt waarschgnlgk nadat zg hun dienst plicht hebben vervuld, voor hulpbestellers bg de postergen in aanmerking komen. Zg worden dus niet geheel aan hun lot overge laten. Men vergete echter niet dat de hoogere betrekkingen bg post en telegraphie reeds van adjunct-commies af, alleen na een vrg zwaar examen verkregen kunnen worden, en dat de waarop zg de hun opgedragen taak hebben opgevat en voltooid. De St. Crt no 200 bevat de wet, van den 18den Juli, houdende nadere bepalingen om trent den accgns op het gedistilleerd. tnvêede kamer. Gouverneur-generaal. Bg de Kamer is ingekomen een wetsont werp tot verhooging van het eerste hoofd stuk der begrooting van uitgaven voor Ned. Indië met 86.500 ter bestrgding van de uitgaven, verbonden aan de vervanging van den gouverneur-generaal. Voor den benoem den landvoogd wordt, als naar gewoonte, ge rekend op rusting en Indië en traktement gedurende het tgdvak tnsschen zgn vertrek uit Nederland en zgne aankomst in Indië, terwgl ten behoeve van den aftredenden gouverneur-generaal wordt geraamd 1500 voor pensioen (3 maanden naar reden van 6000 's jaars) en 500 voor vergoeding der kesten van overtocht naar Nederland. f 60.000 wegens kosten van uit- op 20.000 voor reiskosten naar Bg kon. besluit is Raden Danoe Negara, alias Kartawinata, ontslagen als leerling-drogman aan het con sulaat te Djeddah zgn benoemd tot ridder in de orde van den Nederlandschen Leeuw de heer A. S. Talma, oud lid der staatscommissie van enquête omtrent het spoorwegpersoneel, en tot ridder in de orde van Oranfe-Nassau de heer D. Verhoop, oud secretaris van voormelde staatscommissie. De minister van justitie brengt in de St.Ct. ter kennis, dat aan bet Rgksopvoedingsgesticbt voor jongens Veldzicht -te Avereest moeten wor den vervuld de betrekkingen van werkmeester voor de zuivelbereiding en van bewaarder 3en rang (hoofdzakelgk werkzaam te stellen bg de zuivelbereiding). De benoeming in elk van beide betrekkingen geschiedt aanvankelgk tgdelgk en op proef, waarop na verloop van ten hoogste éen jaar de vaste aanstelling kan volgen. Aan de betrekking van werkmeester is ver bonden een salaris van ten minste 800 en ten hoogste 950, benevens het genot van vrge woning en van vrge geneeskundige be handeling, ook van het gezin. Aan de betrekking van bewaarder 3en rang is verbonden gedurende den proeftgd een sa laris van f 500 en na vaste aanstelling een salaris van ten minste f 550 en ten hoogste f 575, benevens het genot van vrge woning, van vrge boven- en onderkleeding en van vrge geneeskundige behandeling, ook van het gezin. Voor nadere inlichtingen verwgzen wg naar de St. Crt. no 200. Ter voldoening aan de hem door H. M. de Koningin verleende machtiging, heeft de mi nister van waterstaat enz. aan den voorzitter, de leden, den secretaris en de adjunct-secre tarissen der bg de wet van 11 April 1903, Stbld. no 103, ingestelde Staatscommissie van Enquête omtrent het spoorwegpersoneel, HD. bgzondere erkentelgkheid overgebracht voor de wgze De feestviering in onze stad, ter ge legenheid van den verjaardag der Koningin, op 31 Augustus, zal worden aangevangen met koraalmuziek op de Groote Markt, voor het raadhuis, des ochtends te half negen. Het muziekkorps der; d.d. schutterg, onder leiding van den heer Jan Morks, zal eenige liederen ten gehoore brengen; het publiek wordt verzocht deze de tekst zal voorkomen het te verspreiden programma mede te zingen. Om twaalf uur wordt op het Molenwater een groote parade gehouden door het garni zoen, opgeluisterd door het muziekkorps der d.d. schutterg. Om twee uur worden op het Molenwater de gymnastische oefeningen gehouden, heeft het mastklimmen plaats en zullen de voor deze gelegenheid geëingageerde clowns optreden. Om half acht 's avonds heeft op de Groote Markt een muziekuitvoering van het schutterg- muziekkorps plaatsbg gunstig weder zal het plein dan van gemeentewege op Venetiaansche wgze worden verlicht. Na afloop dezer uitvoering wordt een fak keloptocht naar het Molenwater georganiseerd; daar wordt een schitterend vuurwerk ontsto ken, terwgl hetzelfde muziekkorps intusschen in de tent zich weder zal doen hooren. Van het Molenwater gaat de optocht weder, zooals steeds, terug naar de Groote Markt, waar de stoet zal worden ontbonden. Men is tegenwoordig met het lossen van houtschepen alhier niet erg gelukkig. Heden ochtend heeft aan de Loskade weder een ernstig ongeluk plaats gehad; daar is nl. in lossing het houtsehip Lenita, van welk vaar tuig wg de aankomst reeds hebben gemeld. Nauwelgks was men van ochtend, omstreeks half tien, met de lossing begonnen, toen de Lenita, die nog onder zeil lag, door een ruk wind plotseling vooruit schoot. De wins, die aan den wal staat en dient voor het uit de poort van het schip trekken der balken, geraakte eensklaps door den schok, dien de kabel kreeg, in werking. De slinger van het werktuig sloeg met groote kracht juist tegen het voorhoofd van den met de wins werkenden, nog jongen, C. F., wonende aan de Vischmarkt. Den man werd een groot gat in het hoofd geslagenhet bloedverlies was zeer groot, doch het bewustzgn verloor de gewonde niet. Ook aan een zgner handen werd hg ernstig gekwetst. Na voorloopig op het terrein verbonden te zpn, werd F., op last van een in allergl ter hulp geroepen geneesheer, per rgtuig naar het gasthuis vervoerd ter verdere verpleging. Een andere werkman werd bg dezelfde ge legenheid gevoelig tegen een zgner armen getroffen door den slinger van de wins. Hg kon echter aan den arbeid big ven. Dinsdagmiddag te twee uren houdt de gemeenteraad van Middelburg eene open bare vergadering. Daarin is aan de orde de benoeming van een onderwgzer aan school J, de benoeming van mej. S. C. van Embden tot onderwgzeres aan school A, de definitieve benoeming van dr R. van der Laan tot leeraar in de natuur kunde aan het gymnasium, de opmaking van een voordracht voor de benoeming van leden van het college van zetters en de benoeming van tgdelgke leeraren aan de burgeravond school en verhooging van de jaarwedden van eenige leeraren. Verder de voorloopige vaststelling der ge meenterekening over 1903 en van de rekening der schutterg over dat jaar, eene wgziging van de begrooting der schutterg voor 1904 en de begrooting van het bestuur der godshuizen voor 1905. Voorts komen in behandeling de voorstellen tot wgziging der verordening van algemeene plaatselgke politie en voorstellen van burg. en weth.betreffende het aan Ged. staten van Zeeland te geven advies omtrent wgziging der stemdistricten tot vaststelling eener verorde ning, bedoeld in art. 29 der leerplichtwet; naar aanleiding van het schrgven van den pachter van het ophalen van den beer, het straatvuil enz. in de gemeente, inhoudende dat hg niet genegen is na afloop van zgn contract eon nieuw aan te gaan en tot nadere regeling van den pensioengrondslag van den leeraar aan de burgeravondschool B. H. Stomps. Verder zullen worden vastgesteld suppletoire kohieren vanschoolgeld der scholen A, C en J, schooljaar 1903/4; belasting naar het ge schatte inkomen over 1904 en der belasting op de honden over 1904. Nog komen ter tafel een voorstel van burg. en weth. tot invoering van het twee prgzen- stelsel bg de levering van gas door de ge meente-gasfabriek en een voorstel van mr S. Gratama Hz. tot wgziging van bet reglement van orde van den raad der gemeente. Eindelgk zgn nog aan de orde de volgende voorstellen van het dag. bestuurtot vaststel ling van eene verordening tot regeling van de rangen en jaarwedden van de ambtenaren der gemeentefabricage en de gasfabriek en duin waterleiding naar aanleiding van het adres van jhr J. P. Boddaert om op billgke voor waarden duinwater te bekomen in den schouw burg en tot vaststelling van eene verordening tot regeling van de rangen en jaarwedden der onderwgzeressen aan de gemeente-bewaar school. Op het vierde Zondagavond-concert, over morgen in het Schuttershof alhier te geven door het muziekkorps der d.d. schutterg, onder leiding van den luitenant-directeur Jan Morks, zal het volgend programma worden uitgevoerdJetzt konimt das MilitairMarsch, Eilenberg, Mane Henrlette, Ouverture, Montagne, Rose Mousse, Valse lente, Bossi, Bohème, Caprice Hongroise, Filsco, Gavotte uit de opérette Venus auf ErdenLincke, Fantaisie Romantique, Montagne, Marcia Sinfonico, Morks, Rondo Militaire, Caprice, Ascher, Smgvogelchen (Solo voor fluit), Weiss, Campmeeting, Amerik. Cake- Walk, Mills, Moderne Style, Humoresque, Berger, Piet Hein, Hollandeche Rhapsodie, V. Anroog. Het 2de bataljon 3de regiment infanterie alhier, dat, zooals vroeger reeds is gemeld, van 2—15 September a. zal kampeeren te Bergen op Zoom op het terrein Kijk in de Pot, ten einde deel te nemen aan de regiments oefeningen aldaar, vertrekt op eerstgenoemden datum per extratrein om 7.30 v.m. (spoortgd] daarheen, om te Bergen op Zoom 8.53 v.m aan te komen. voor 1905, in ontvang en uitgaaf f 106.745.71 beloopende. Afschrgving werd verleend voor hondenbe lasting ad J 24 en voor hoofdelgken omslag ad 544.38. Naar aanleiding van het door den heer Kake- beeke in de vorige vergadering gesprokene,werd, op voorstel van burg. en weth., besloten de rtraat bg de gevangenis te verstraten, waar mede voldoende verbetering is te verkggen en waarvan de kosten 200 beloopen. Door de heeren Dekker, Temperman, Kake- beeke en Van der Leeuw werd nog de wen- schelgkheid betoogd de straat voor de Roomsch- katholieke kerk van het slot Ostende tot het weeshuis en de rioleering van het slot Ostende te verbeteren, De voorzitter zeide hieromtrent onderzoek toe. Bg de Hervormde kerk te Borssele is Woensdag tot organist benoemd de heer W. Harthoorn te Baarsdorp, gemeente 's Heer Abtskerke. Tot vóór eenige weken werd het orgel bespeeld door den heer C. Mol. Ter kennis van belanghebbenden wordt gebracht, dat de schuttingen door de groote sluis van het kanaal door Zuid-Beveland, te Wemeldinge, met ingang van 29 Aug. 1904, weder geregeld zullen plaats hebben. Men zie de desbetreffende advertentie in dit nommer. Uit Vlissingen. Het koninklgk Engelsche jacht Victoria and Albert, onder commando van admiraal Sir A. Berkeley Milne, zal 1 September van Ports mouth vertrekken, om te Vlissingen den koning af te halen. Het Belgische s.s. Princesse Elisabeth, kapitein Rein, van Antwerpen naar Rochefort, keerde Donderdagmiddag alhier uit zee terug, wegens averg aan de machine. Het schip zal op de haven komen, teneinde de schade te herstellen. De off. van gezondh. 1ste kl. L. van Lissa, geplaatst te Vlissingen, wordt met 1 Sept. a. op non-activiteit gesteld en vervangen door den off. van gezondh. 2de kl. J. H. Stork. In de Donderdag door den gemeenteraad van Goes gehouden zitting, waarbg de heer J. Pilaar met kennisgeving afwezig was, zgn op de voordracht ter benoeming van twee leden van het college van zetters, noodig door de periodieke aftreding der heeren B. M. den Boer en M. D. Dekker, met de aftredenden geplaatst do heeren W. F. van Riet Sr. en J. F. van der Leeuw. Op het verzoek van Ged. Staten om te be richten of het wenschelgk is deze gemeente in stemdistricten te verdeelen, werd, op voorstel van burg. en weth., besloten te berichten dat indeeling dezer gemeente in stemdistricten niet noodzakelgk en evenmin wenschelgk wordt geacht, aangezien alle kiezers op ge ringen afstand van het stembureau woonachtig zijn- Besloten werd instemming te betuigen met het adres van den gemeenteraad van Hoede- kenskerke, gericht tot Ged. Staten, inzake verbetering der stoombootdienstregeling op de Wester-Scüelde. Tot lid van bet burgerlgk armbestuur werd benoemd de heer J. C. E. Massee met 7 stem men, nommer een der aanbeveling. De beer G. A. Hagenius, de tweede aanbevolene, be kwam 4 stemmen, terwgl een stem in blanco was uitgebracht. Achtereenvolgens werden vastgesteld de re kening van het burgerlgk armbestuur over 1903, in ontvang op 61.810.35, in uitgaaf op 54 593.12, dus met een goed slot van f 7.207.23de rekening van het gasthuis over hetzelfde jaar, in ontvang op t 14.781.66, in uitgaaf op 14.770.28, dus met een goed slot van 11.38de begrooting van hetzelfde be stuur voor 1905, in ontvang en uitgaaf op t 15.402.375; het 3o suppl. kohier van school geld voor school A ad f 22.30 en de gemeente rekening over 1903. De laatste bedroeg in ontvang 146.721.035, in uitgaaf f 140.781,045 dus met een goed slot van 5939.99, waar over reeds beschikt is tot een bedrag van f 879.06. Het zuiver goed slot bedraagt alzoo 5060.93. Aangeboden werd de gemeentebegrooting In de Donderdag te Neuzen gehouden raadsvergadering werden goedgekeurd de ge meente- en andere rekeningen over 1903. Na breedvoerige discussie werd besloten om tot bg de behandeling der begrooting aan te houden een verzoek van de Vereeniging tot ziekenverzorging om eene jaarljjksche subsidie van 500. Burg. en weth. stelden voor af- wjjzend te beschikken, doch de voorzitter ver dedigde krachtig het verleenen van subsidie. Goedgekeurd werd dat burg. en weth. verdere plannen zullen uitwerken voor het plaatsen van een pomp met een waterverplaatsing van 150 M8 per uur, gedreven door een electromotor, tot afvoer van overtollig rioolwater fejj regenbuien als anderszins, wanneer door den waterstand in de buitenhaven het riool zich niet daarin kan ontlasten. De pomp met motor zal, blijkens aanbieding, worden geleverd voor f 1245. Tot onderwijzeres bjj het herhalingsonder- wjjs werd met algemeene stemmen benoemd mej. L. M. E. van de Sande. Nogmaals werd er op aangedrongen dat burg- en weth. zullen trachten openstelling te krggen van een deel van den z.g. loodsendjjk, behoo- rende aan het departement van oorlogeen djjk die een fraai uitzicht biedt, maar thans is afgesloten. Door burg. en weth. van Middelburg worden voorgedragen ter benoeming tot onderwgzeres aan school A mej. S. C. van Embden ter benoeming van een onderwgzer aan school J (vacature H. J. Visser)J.' den Hol lander, onderwgzer aan school K te Middelburg, J. B. Rolff Jz., onderwgzer te Axel, en A. Margs, onderwgzer te Goes. - Te Bruinisse vierde heden de heer FG. van den Berg zgn zilveren jubileum als hoofd der openbare school aldaar. Hg ontving daarbg menig blgk van waar deering. In verband met de voorgestelde wgziging der wet op het lager onderwga, waardoor menig openbaar onderwgzer gevaar loopt zgne betrekking te verliezen, is vanwege het Nederl. Onderw. Genootsch. een onderzoek begonnen naar het aantal scholen, waar, na 1889, toen het beginsel der subsidiëering in de wet op het lager onderwgs werd opgenomen, door de oprichting eener bgzondere school in de buurt, het aantal leerlingen zoodanig verminderde, dat vermindering van het aantal leerkrachten daarvan het gevolg is geweest. Tot de hoof den van openbare scholen is het verzoek gericht, in het bedoelde geval op te willen geven, hoeveel leerkrachten de school telde vóór de opening der bgzondere school en hoeveel ze nu telt. A rrondissements-Rechtbank te Middelburg. Heden (Vrgdag) zgn veroordeeld wegens mishandelingCh. L. S., 25 j., koopman, Kapellebrug, gemeente St Jansteen, tot 3 w. gev. strafen J. A. T., 28 j., huishoudster, Biervliet, tot 10 b. s. 10 d. h.; wederpannigheidD. J., 23 j., bootwerker Neuzen, tot 14 d. gov. strafen H. J., 31 j., sjouwerman, Middelburg, tot 3 m. gev. straf'; diefstal en landlooperijA. N. G., 17 j., zon der beroep en zonder vaste woonplaats, gede tineerd te Middelburg, tot 3 m. gev. straf met mindering der preventieve hechtenis en 3 d. hechtenis

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1904 | | pagina 1