Donderdag 25 Augustus. N°. 200. 1904. Uit Stad en Provincie. Verschillende Berichten. 147e Jaargang. Middelburg 24 Augustus. LETTEREN EN KUNST. LANDBOUW. ONDERWIJS. KERKNIEUWS. MIDDELBURGSfM Deze eourant verschijnt d a g e 1 ij k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp.,/2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. THERMOMETER EN VERWACHTING. 24 Aug. 8 u. vm. 55 gr., 12 u. 62 gr., av. 4 u. 62 gr. F. Verwacht: zwakke tot matige N. wind, bewolkte lucht, weinig verandering in temperatuur. Advertentiën20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel, Groote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Az„ N.Z. Voorburgwal 366, Amsterdam. EVENREDIGE VERTEGENWOOR DIGING. De jongste aflevering van het tijdschrift der Nederlandsche Vereeniging voor Evenredige Ver tegenwoordiging is geheel gewjjd aan de ver kiezingen voor de Provinciale staten. Over alle provinciën wordt de uitslag nagegaan en de aandacht gevestigd op het aantal der strjjdende groepon. »Het is veel geringer dan dat der partijen, waarin ons volk verdeeld is. Die partpen zjjn in hoofdzaak tot twee groote groepen bijeen getrokken. Christeljjk-historischen, anti-revo- lutionnairen en roomsch-katholieken hebben zich vereenigd tot eene anti-liberale, groep. Daartegenover staat eene liberale groep, om vattend de oud-liberale partij, de Liberale Unie, de vrijzinnig-democraten en deels ook de socialisten. In verschillende districten wel iswaar hebben deze laatsten nog zelfstandig geopereerd, maar met de reeds te voren vol komen duideljjke bedoeling, zich bjj herstem ming aan te sluiten bjj de groote liberale gTOep, hetgeen dan ook geschied is. Twee coalities, twee groote verbonden, staan scherp tegenover elkander. Men heeft ditzelfde gezien in 1901, en het reeds in 1897, ja reeds vroeger kunnen zien aankomenen naar alle waarschijnlijkheid zullen het ook in de toe komst niet langer partpen, maar twee groote partjjbonden zjjn, die scherp tegenover elkander staan. Men begint bet te verleeren, die coalities monsterverbonden" te noemen. Men begint het in te zien, dat, zoo hier reden is tot ver wijt, dit verwpt niet mag gericht worden tegen de partpen, want dat niet de vrpe wil der partpen, maar enkel en- alleen de onweerstaan bare drang der omstandigheden de coalities in het leven roept. Of eigenlpk slechts ééne omstandigheid draagt schuld: de eisch namelijk, dat een candidaat, om verkozen te zjjn, op zich moet- vereenigen de helft 1 der uitgebrachte stemmen. Vroeger, toen er draagt de man de sporen van dit geweld, waarbij hij hier en daar gevoelig werd bezeerd o. a. aan de hand die nog gezwollen is, en waaronder hp nog lang daarna gevoelig ge leden heeft. Onder de worsteling kon de con ducteur zijn hoorn niet grjjpen om het sein tot stoppen te geven. De geweldenaars trachtten Goedhart uit de in beweging zijnde tram te werpen, doch slaagden daarin, ook door het optreden der andere passagiers, niet. Aan de Groote Abeele werden de beide mannen met behulp van het machine-personeel uit de tram verwjjderd. Zjj legden zich terzjjde van den weg tot slapen neder. Toen dezelfde tram uit Middelburg naar Vlissingen terughorde, lagen zjj er nog; de mishandelde vreesde dat zp misschien daar bleven wachten tot de laatste tram om hem dan weder lastig te vallen. De conducteur riep nu in Vlissingen de hulp der marechaussée in. Eenige manschap pen gingen mede en namen de beide kerels, die nog steeds langs den weg lagen, in hechtenis. Per tram werden zij later naar Vlissingen vervoerdtegen ben is proces-verbaal opge maakt. Beide matrozen zjjn door de Zeeland nog dienzelfden avond ontslagen wegens hun weg- loopen van bet schip waarop zp de wacht hadden. slechts weinige groote partpen waren, was in verreweg de meeste districten één dier partpen in staat, door eigen krachtinspanning dis helft -j-1 te overscbrpden. Maar thans is dat, Brabant en Limburg en nog andere streken uitgezonderd, nergens meer het gevalen de groote, steeds toenemende versnippering der partpen maakt terugkeer van dien ouden toestand steeds meer onwaar- achjjnljjk. Thans kan in de meeste districten geene enkele party door eigen kracht de helft -)- 1 halen, en moeten dus wel, ter bereiking van dat doel, coalities gevormd worden, met af Bpraak omtrent deeling van den buit. Men had alle recht eene zeer trouwe op komst ter stembus te mogen verwachten, Betrekkeljjk is die verwachting dan ook niet .beschaamd. Vergelpkenderwjjze is er druk gestemd. En toch was de opkomst ter stem bus nog geenszins bevredigend te noemen." De toestand van den jongen man, die Dinsdag op den Koudenkerkscben weg van een wagen viel en naar het gasthuis alhier werd overgebracht, is heden iets beter. Dezer dagen was een der conducteurs van de tram Middelbur g—V1 i s s i n g e n bjjna het slachtoffer geworden van zpn plicht, Met de tram, die Vrpdagavond te zeven uur uit Vlissingen vertrok, reden ook twee ma trozen van de maatschappij Zeeland mede deze mannen, de Vlissinger L. en een Amster dammer, waren blootvoets van het schip waarop zjj de wacht hadden, weggeloopen en hadden plaatsgenomen in de tweede-klasse afdee- ling van een z. g. n. gemengden wagen. Beide personen waren half dronken,doornat tengevolge van een bad, dat zp gekleed en wel in het kanaal genomen hadden, en zp rookten, wat in dat compartiment verboden was. Daar zp bovendien de aanwezige dames lastig vielen op onhebbeljjke wjjze, riepen deze laatsten de hulp van den conducteur in Deze, W. Goedhart, sommèerde de mannen om hun onhebbelijkheden te stakenj; hp werd echter onthaald op vloeken en tieren. Toen de kerels, na het vertrek van den conducteur, voortgingen zich te misdragen, zoodat de laatste wel gedrongen was zich wederom er mede te bemoeien, ontving hp een paar stevige vuist' slagen onder den kin. Hij wilde nu de onruststokers uit den wagen verwjjderen, doch werd bp de keel gegrepen en achterover geworpen. Zpn keel werd hem zeer gevoelig toegesnoerd, zoodat het hem onmogeljjk was geluid te geventhans nog De Fortenwedstrjjd is zoo schrpft men ons uit Domburg tot heden zeker wel het best geslaagde feest, dat wjj dezen zomer gehad hebben. Er woei Dinsdagmorgen een stevige wind, die den vloed met krachtigeff golfslag deed opkomen. Zooveel te beter. De forten moesten nu vooral sterk gemaakt worden om 't naderende water straks te keeren. Wel tweehonderd kleine en grootere kinderen waren met hun schopjes in de weer. Er heerschte heel wat bedrijvigheid op het strand, dig waren een 15-tal torten gereed, waarop zich de vervaardigers plaatsten toen 't was sende water hun vesting bedreigde. Sommigen hielden den strjjd tegen de baren lang uit, maar eindelpk had toch de zee het strand weer effen gespoeld. Vier forten werden, öf voor sierlpkheid, of voor stevigheid, bekroond. Elk, die aan den bouw had meegeholpen, kreeg een prjjs, zoodat de feestcommissie een vjjftigtal prjjzen uit reikte, voorwaar geen kleinigheid, als men bedenkt, dat die prpzen o. a. bestonden in zilveren manchetknoopen, boeken, etui's, brief kaartalbums, een zilveren broche, doozen met luxe papier enz. Des middags, vóór de prpsuitdeeling, maakten de kinderen een omgang door de gemeente. Allen droegen een vlag' of een schopje. De stoet had een vrooljjk aanzien. Het Domburgsche muziekgezelschap leven- digde den wedstrpd op en leidde den omgang. De kinderen hadden een prettigen dag. In de Dinsdag, ten huize van J. Lodewjjk te C a p e 11 e, door ingelanden van den polder De Vier Bannen gehouden vergadering, gepre sideerd door den heer B. Giljam, djjkgraaf, bleek uit de rekening over 1903/1904 dat de ontvangsten bedroegen 44.928.97 en de uit' gaven 39.547.49, zoodat een batig slot bleet van J 5381.48. Wegens de afwezigheid van den ontvanger griffier kon het jaarverslag niet worden uitge bracht maar zal dit in druk aan de ingelanden worden gezonden. Te Stoppeldijk is Maandagavond overleden de heer Th. v. Haelst, lid van den gemeenteraad en een der hoogstaangeslagenen der provincie. In sommige gemeenten van Oostelpk Zeeuwsch-Vlaanderen is het water gebrek zoo erg, dat de regenputten van kerk en school ledig zpn en verschillende inwoners water uit eene naburige gemeente moeten aanvoeren. Wanneer het daar in den afgeloopen nacht even hard geregend heeft als in onze streek zal vermoedelpk in de eerste behoefte wel wat voorzien zpn. 01 het voldoende is dienst 1903. Die van het burgerweeshuis over hetzelfde dienstjaar werd goedgekeurd met een goed slot van 1841.085. Een verdeeling der gemeente in stemdistrikten werd niet noodig geacht. Als dubbeltallen voor- de benoeming van zetters zullen worden voorgedragen de heeren J. A. Bogaard en M. Berm, J. J. Eekhout en C. J. Dinnewet. De gemeentebegrooting dienst 1905 werd aangeboden. Besloten werd nog tot uitgifte van grond in erfpacht aan J. A. Bogaard en A. J. Klaaysen tot stichting van woningen. In een door de raadsleden met regenten van het burgergasthuis gehouden samenkomst werd, tengevolge van het bedanken door den heer G. A. Yorsterman van Oyen als regent van het burger gasthuis, als zoodanig benoemd de heer J. C. Evers. Het was geen lang programma dat het «Toonkunst-kwartet" Dinsdagavond uitvoerde op het concert in het Badhotel in Vlissin gen, maar het was een uitgezocht programma, en het kwartet, dat bestaat uit .de heeren Henri Hack (le viool), H. Voerman (2e viool), Bart Verhallen (alt) en Ch. van Isterdaël (cello), bracht het op meesterlpke wpze ten gehoore. De enorme studie, die een strpk-kwartet vereischt ter verkrjjgmg van een goed samen spel, zal wel de voornaamste reden zpn waarom men zoo zelden het genot van een kwartet op concerten kan smaken. Maar wanneer men er dan een hoort, en vooral als men er een hoort met zulk een beschaafden klank en zulk een afgerond samenspel als dit, dan waardeert men het genot dubbel. Er stonden oude en nieuwe meesters op het programma, maar telkens wist het kwartet het eigen karakter van iedere compositie tot zpn recht te doen komen. Het kwartet no XXI elegance,zarin cantabile van Tschaïkowsky indrukwekkend van ingehouden hartstocht. De heer Hack toonde in dat laatste, wat we al van vroeger wisten, welk een hoog be gaafd violist hp is. Na de pauze volgde een Andanteeen melo- dieuse en ook harmonisch welgeslaagde com positie van den altist, en een Aria voor kwartet van Bach. Wellicht zal menigeen bp het le zen van den naam van Bach meer verwacht hebben dan dit korte werkje. Maar in al zpn kortheid is het een heerlpk stukje levenslust van ernstig gehalte. En dan ten slotte als kroonstuk het kwartet, opus 96, van Dvorak. De «Bohemers" vooral hebb en de kwartetten van hun landgenoot, we zouden bjjna zeggen in ons land populair ge maakt hun schwungvolle wpze van spelen is ook eenig passend voor de'ze hartstochtelijke composities. Het trol ons daarom te meer dat deze vier Nederlanders het kwartet speelden met een vuur zooals men dat slechts zelden bjj kalme Westerlingen aantreft. In het bpzonder de beide eerste deelen, het allegro en het lento, maakten diepen indruk. Luid applaus na ieder onderdeel toonde den spelers dat zp het publiek «gepakt" hadden. De zaal was zeer goed bezet. Te Leeds, in Engeland, zpn twee kost' bare schilderpen ontdekt, een van Van Dpck, het andere van Rubens. Zp kwamen uit de oude katholiekekathedraal en werden, in on oogelpken toestand als zp waren, voor een prpsje gekocht. De nieuwe bezitter liet de schilderpen schoonmaken en zond ze vervol gens aan een deskundige, die ze als echt er kende en aanstonds eenige duizenden ponden daarvoor bood. De Van Dpck stelt den Kalvariënberg, de Rubens een Christuskop voor, Te Axel zpn, op uitnoodiging van den heer Ph. J. van Dixhoorn, een 25 tal landbou wers saamgekomen ter bespreking van de In de Dinsdag te G r o e d e gehouden zitting van den gemeenteraad werd met al- gemeene stemmen besloten voor 1905 eene subsidie van 50 uit de gemeentekas te ver leenen aan het muziekgezelschap Eendragt maakt Magt. Een verzoek om subsidie van de bewaarschool werd aangehouden. Ten slotte werd de begrootiDg voor 1905 aangeboden en de aanbeveling voor zetters opgemaakt met de heeren A. Lombaard en Johs. Risseeuw John als eeiste en Iz. de Hullu Az. en Iz. de Vlieger als tweede candidaten. In de Dinsdag door den raad van Aar d e n b u r g gehouden vergadering werd voor- loopig vastgesteld de rekening der gemeente Te 's Hertogenbosch is voor de hoofd akte o. a. geslaagd de heer M. C. van Hekken te Vlissingen.* De heer P. de Potter, onderwjjzer te Colpnsplaat, is benoemd tot onderwpzer met verplichte hoofdacte aan de openbare school te Sprang (N.-B.) - Te 's Gravenhage slaagde Dinsdag voor akte Hoogduitsch 1. o. mej. J. H. Gasille te Vlissingen. Te Wageningen zpn denzelfden dag geslaagd voor tuinbouwkunde de heeren Markusse, van s Heer Arendskerke, en Van der Linde, van Rilland. Deze berichten werden reeds opgenomen in de tweede editie van ons vorig nommer. de mogelpkheid zich af te scheiden van de af- deeling Hulst der Maatschappij tot bevordering van Landbouiv en Veeteelt in Zeeland en te Axel zelf eene afdeeling te stichten. De heer Van Dixhoorn wees erop dat Axel bjj keuringen, bp het houden van vergaderin gen en tentoonstellingen door de afdeeling steeds stiefmoederlijk wordt behandeld, alhoe wel die gemeente toch altjjd het grootste con tingent levert. Na de uiteenzetting van het onderwerp bleek dat alle aanwezigen volkomen instemden met het voornemen. Een commissie werd benoemd, die de noodige stappen zal doen om deze zaak haar beslag te doen krpgen, In die commissie hebben zitting de. heeren Ph. J. van Dixhoorn, W. Dieleman Pzn., B. Puplaert, Joh. de Fejjter, W. de Koeijer, Henri Bonte en 8 de Fejjter. {Ax. Ct.) In de St. Ct. brengt de minister van binnenlandsche zaken ter kennis van belang hebbenden, dat te vervullen is de betrekking van leeraar in wis- en werktuigkunde aan de R. H. B. S. met öjarigen cursus te Leeuwarden. Het aantal wekelpks te geven lesuren bedraagt voor den locpenden cursus 25. Voor nadere inlichtingen verwjjzen wjj naar de St. Ct. no. 198. Thans is bevestigd dat aan de Vrpe Univer siteit drie nieuwe hoogleeraren zijn benoemd, en wel in de faculteit der letteren de heer dr R. H. Woltjer, voor het onderwjjs in de Grieksche taal- en letterkunde en daarmede verwante vakken; in de faculteit der rechten de heer mr Anne Annema, voor 't onderwjjs in het burgerlpk-, het handelsrecht en de bur- gerlpke rechtsvorderingen de heer mr P. A. Diepenhorst, voor het onderwjjs in de econo mie, de statistiek en wat daarmede verband houdt. Limburg, gehouden een eucharistisch congres; een congres ter bespreking van het heilig Avond maal. Daarop sprak de bisschop van Roermond denwensch uit dat het eerstvolgend eucharis tisch congres te Amsterdam gehouden zal worden, welk voorstel met gejuich ontvangen werd. De ministers van marine en van binnen landsche zaken verleenen deze week geen audiëntie. Vjjf marinematrozen, die te Rotterdam de meeting voor algemeen kiesrecht bjjwoon den, werden door de politie gearresteerd. Ofschoon wp het verbod aan militairen tot bp woning van dergelpke meetingen afkeuren, meenen wp dat, als eenmaal een verbod is gedaan, zoowel in de militaire wereld als in de burgermaatschappij geëischt kan worden dat men het opvolgt. Heden ("Woensdag) hebben te Breda de feesten plaats ter viering van het 500-jarig bestaan van het Huis van Oranje-Nassau als baronnen van Breda. Een der nummers op het programma is de openbare tentoonstelling der teekening van het op te richten monument, ontwerp van dr. P. J. H. Cuypers, in de ves tibule van het Raadhuis. De Bredasche Courant gaf een feestnom- mer, op oranje papier gedrukt, met een op- opwekkend herinneringswoord van den heer R. Metelerkamp. Dinsdag deed de Bredasche rechtbank uitspraak tegen de beschuldigden in zake de botsing met de marechaussee te Slikgat. Negen beklaagden werden tot 8 dagen, twee tot 3 maanden gevangenisstraf veroordeeld. Naar men uit Den Haag meldt, kan thans als vaststaand worden aangenomen dat de Staten van Overjjsel ter verkiezing van leden der Eerste Kamer deze week niet zullen worden bpeengeroepen en meer dan waarschjjnljjk ook niet deze maand. Wie weet een geschikt woord om een koffiehuis- of hotelbediende te roepen vraagt Marcellus Emants. Jan is uit den tjjd, kellner en Ober zpn Duitsch. Het laatste is trouwens eene ver minking van Oberkellner en noemt Emants eene onzinnigheid. Aannemen klinkt, naar gebleken is, deze en gene beleedigend in de ooren. Te Enschede is een stoomwattenfabriek door brand totaal vernield. Op den Bredaschenweg onder Tilburg werden twee dames, per fiats stadwaarts keerend, door iemand aangegrepen, van de fiets gerukt en onder bedreigingen om geld gevraagd. Toen een der dames bem daarop een gulden wilde geven, greep het individu de poitemon- naie en maakte zich jjlings uit de voeten. Hp werd echter door een paar toevallig passeerende marechaussees gearresteerd. Ongelukken. Te Rotterdam is een zeven* jarig knaapje, dat met zpn paar jaar ouder broertje langs de Spoorweghaven liep, te water geraakt en verdronken. Te Ooster beek is een driejarig knaapje van een wagen ge vallen en dood opgenomen. In een zuivel fabriek te Weidum was een werkman bezig met het uitbikken van een der stoomketels. Door een vergissing werd door oen jong be diende een der kranen van de stoomleiding geopend, waardoor de stoom toegang tot den ketel kreeg. De werkman slaagde erin uit den ketel te komen, doch niet voordat hp vreeselpke brandwonden en inwendige kwetsuren gekregen had. Hp overleed weldra. De man laat een we duwe met 5 onverzorgde kinderen achter, bene vens een hoog bejaarden vader, van wien hp de eenige zoon is. Te Bolsward haalde een 14 jarig meisje hout en turf van den zolder, terwpl zp zich op een ladder bevond gleed deze uithet kind viel en kwam met het hootd op de steenen terecht. Zp stierf kort daarop. Te Bakel is Dinsdag morgen de dochter van een melkboer onder het koemei ken zoodanig door het beest gestoken dat zjj bewusteloos neerviel en onder het naar huis brengen is overleden. Te Scheveningen ontstond Maandagmid dag twist tusschen een metselaar en een op zichter. Een timmerman nam de partij voor den metselaar op en bracht den opzichter een levensgevaarlijke wond aan het hoofd toe. Te Barneveld is een boerenhoeve met woonhuis, schuur en varkenshok, benevens twee bergen hooi, verbrand. Drie vette varkens en een kalf kwamen in de vlammen om. Van den inboedel en de landbouwgereedschappen kon bjjna niets gered worden. Assurantie dekt de schade. NEDERLANDSCHE LONGLIJDERS. In het verslag over 1903 van de Vereeniaina longlijders wordt met groote waardeering mel ding gemaakt van den arbeid van dr. H. C. Schuurman en mej. J. Meesters, die het sana torium te Davos Platz op zoo uitnemende wpze bestuurden. Het sanatorium gaat gestadig vooruit, dank zp den steun van velen, toch bljjft ook deze vereeniging steun van buiten zeer noodig hebben. In 1903 werden 29 der 37 patiënten, die daarom vroegen, in het sanatorium opgenomen. Bjj een totaal aantal patiënten, 63, bedroeg het aantal verpleegdagen 8395. Op 1 Jan. van dit jaar waren 31 patiënten in verpleging. De resultaten waren bjj 8 patiënten volko men gunstig, bjj evenveel voorloopig gunstig, 7 waren veel verbeterd, bjj 6 was geen voor uitgang te bespeuren, terwpl 1 achteruitging. Wanneer deze vereeniging over meer middelen te beschikken had, zou zjj nog meer kunnen doen voor onvermogende en weinig vermogende Ijjders. De heer J. Kerkhoven, Amsterdam, Heerengracht 113, verklaart zich bereid nadere inlichtingen te geven. BEN HUISHOUDELIJK PRAATJE. In een correspondentie van de redactriee van De Holtandsche Lelie schrpft zjj aan het adres van Aman de volgende, zeker wel be hartigenswaardige, opmerkingen Wat het slot van uw schrpven betreft, zoker het huiswerk der vrouw is verminderd. Maar gelooft gjj dat dit zooveel nuttiger en practischer' is dan vroeger Gelooft gp niet dat de wasch buitenshuis en het afschaffen van inmaak, enz enz. leidt tot heel veel slechte behandeling van het goed, tot geldverkwisting in plaats van orde en degelijkheid? Overal wordt geklaagd dat de huishoudens zoo veel geld kosten. Waarom? Juist omdat het huiswerk, dat buitenshuis wordt ver richt, duurder moet worden betaald en minder goed gebeurt ook nog. Verstellen, wasschen, eten koken, ondergoed-naaien, 't zpn alle zoo vele bezigheden beneden de hedendaagsche totebel, die zich «mevrouw" noemt. En het gevolg is, dat er overa. inrichtingen van aller lei aard zpn verrezen, die haar die dagelpksche taak gaarne uit de handen nemen. Maar komt dat haar huishouden ten goede Om één voor beeld te geven uit velen, beweer ik, dat men bjj jong-gehuwde menschen nooit smakelpk en met eenige variatie eet, want iedere jonge vrouw van den tegenwoordigen tjjd schaft z'eh het" kookboek Manden aan en geeft daaruit dezelfde alom bekende eentonige recepten. Maar van eigen kennis van koken is geen sprake. En dientengevolge heeft de disch van een moderne huisvrouw niets gemeen met de weltoebereide uit eigen-ervaring-beproefde of zelf-uitgedachte schotels van een ouderwetsche dame (die bv.' ook weet, ziekenkostjes etc. te bereiden).De hedendaagscbe onervaren mevrouw en de even onervaren meid grjjpen in onze dagen per-se naar het «kookboek" en wat zjj daaruit tot stand brengen is eentonig, slecbt-toebereid en duur. Want ook het beste kookboek helpt niets als men zelf geen verstand heeft van de zaak.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1904 | | pagina 1