Maandag
15 Augustus.
it Stad en Provincie.
N°. 191.
147e Jaargang.
1904.
Zeeuwsche omtrekken.
Middelburg 13 Augustus.
By deze courant behoort een Bijvoegsel.
KADERNOQD.
MIDDELBIJRGSCH
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp.,/2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
THERMOMETER EN VERWACHTING.
13 Aug. 8 u. vm. 63 gr., 12 u. 72 gr., av. 4 u. 75 gr. F. Verwacht: matige Z. W. wind,
toenemende bewolking, regenachtig weer.
COURANT
Advertentiën20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel.
Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau
A. DE LA MAR Az„ N.Z. Voorburgwal 366, Amsterdam.
Het reisseizoen is in vollen gang.
Wie slechts eenigszins kan, gaat elders
om zich te ontspannen, te verfrisscheu,
nieuwe krachten te verzamelen voor nieuwe
bezigheden.
Gelukkig dat dit middel om op zen ver
haal te komen meer en meer wordt gebracht
ouder veler bereikmet geringe middelen
kan men tegenwoordig, dank zij den vacan-
tiekaarten, zich een heel eind verplaatsen.
En voor wie ook dit te machtig mocht
zijn, hij vindt in zijn naaste omgeving allicht
gelegenheid voor een uitstapje als hij
slechts vrij heeft
Het is daarom verblijdend dat meer en
meer bij de werkgevers doordringt de goede
gedachte om aan hun personeel eenige vrije
dagen met behoud van loon te geven.
Dit is voor den werkman een genot en
een behoefte, even goed als voor ieder
anderen de patroon zal er ook wel bij
varen. Met frissche krachten en opgewekten
zin keert men, na zoo'n rusttijd, tot den
arbeid terug.
En dat is in beider belang.
Ook in onze naaste omgeving dringt de
waarheid van die stelling doorbrengen
steeds meerderen zulk een billijken en goeden
maatregel in toepassing.
Toch zijn er die daarvoor zich nog
niet laten vinden, en meer dan éen bezwaar
daartegen opperen.
Zij informeeren eens naar den invloed
daarvan op beide partijenen hoe de
regeling gemaakt wordt
Allicht stappen zij dan over eenige moei
lijkheden heen en werken zij in die richting
mee
Yan de algemeene verplaatsing of te wel
tjjdelijke verhuizing krijgt ook Zeeland zijn
deel.
En Middelburg niet het minst.
Men komt elders hoe langer zóo meer
tot de overtuiging dat onze provincie een
bezoek overwaard is en onze stad eens,
wij meenen door Busken Huet, zoo teeken-
achtig genoemd„een patriciër onder de
steden, een heer met grijze haren" een
der mooiste van ons land.
Men vrage slechts aan de vreemde be
zoekers en men hoort uit meer dan een
mond niets dan lof.
Laat ons hierbij dankbaar erkennen de
bemoeiingen, in de laatste jaren, van de
Yereenigingen voor Vreemdelingenverkeer
te Middelburg en te Ylissingen.
In Goes blijft men op dit punt nog ten
achter. Daar en in de omgeving is anders
ook heel wat moois te zien.
Middelburg heeft dit jaar een bijzon
dere aantrekkelijkheid voor vreemdelingen
in zijne Tentoonstelling van Oude Koper
werken.
Al mocht zelfs het financieel resultaat
van die expositie niet aan de verwachting
beantwoorden wat wij niet hopen en
dat dan vooral toe te schrijven zou zijn
aan gebrek aan belangstelling hij de Mid
delburgers zeiven dan toch is het voor
deel, daardoor onze stad verschaft, niet
gering.
Want zij is door die tentoonstelling alom
meer bekend geworden.
Men kan geen courant, geen weekblad
haast opslaan of men ziet daarin een opstel,
aan Middelburg, zijne mooie straten en
Markt, zijne tentoonstelling en zijne om
geving gewijd.
En steeds vloeide de pen, die zulk een
opstel sehreef, over van lof en waardeering..
Het bestuur van ons Vreemdelingenver
keer en hij die het initiatief nam tot die
tentoonstelling, maakten zich zeer verdiens
telijk en hebben zeker aanspraak op erken
telijkheid.
Reeds bij het binnenkomen van onze
stad moeten de vreemde bezoekers een
aangenamen indruk krijgen.
Middelburg heeft een vriendelijke entree.
Helder en frisch ziet aan de zijde van
het station het geheel er uit
En vooral thans, nu daar aan de Loskade
de onoogelijke verzameling huisjes plaats
maakte voor een rij sierlijke woningen.
Die nieuwelingen hebben heel wat stof
gegeven tot gedaehtenwisseling.
De een vond ze mooi, de ander leeljjk
sommigen lachten om den bouwtrant zonder
stijl, al heet die ook modernenkelen
vonden die woningen daar misplaatstze
behoorden huns inziens in een park thuis.
Voor dat laatste valt zeker wel iets te
zeggen maar daarom misstaan ze nog niet
buiten een park, zonder groen.
Op het geheel zou men kunnen aanmer
ken dat er te veel verscheidenheid in
deuren, ramen en uitbouwsels is gebracht,
alsof de ontwerper heeft willen toonen wat
hij op dit gebied vermag. Variatie is goed
maar ook in deze schaadt allicht het te
veel.
Doch in onze oogen is het geheel een
sieraad voor onze stad.
Ook op elk afzonderlijk is eene aanmer
king te maken, zeker.
Hier zou men de entree wat minder
tunnelachtig wenschen, ginds de deur anders
of het balcon wat eleganter van vorm.
Maar men vergete niet dat de bouwmeester
gebonden was aan den eenmaal door hem
gekozen stjjl, aan het terrein, en aan wie
weet welke voorwaarden meer, gevolg van
omstandigheden, die hij niet veranderen kon.
Ons voldoen ze gezamenlijk.
Vooral nu ze aangekleed zijn.
Daarop hebben wij gewacht voor een
oordeel te vellen over het uiterlijk, al ge
voelden wij van begin af aan veel sympa
thie voor dien bouw.
Nu zien wij daarop steeds met meerdere
ingenomenheid.
Zoowel overdag als 's avonds.
Wanneer de lichten in die woningen zijn
ontstoken, dan maakt het geheel een phan-
tastisehen indruk, zoo passend bij en toch
weer aangenaam brekend het geheel, dat
met zijne lange rij lantaarns, zijn verlichte
meelfabriek, het water vooral als daarop
de maan schijnt een verrukkelijken aan
blik levert.
En wat ook gewicht in de schaal legt
Men woont daar zoo heerlijk, zoo friseh;
men heeft er zoo'n mooi uitzicht.
Er is dus meer dan een reden tot prijzen
van hen, van wie het initiatief uitging tot
dezen bouw, dio onze stad tot sieraad ver
strekt en den goeden indruk verhoogt bij
hen, die haar aan die zijde binnentreden.
Onze stad is mooi
Dat valt niet tegen te spreken.
En men mag in de laatste jaren ook uit
hygiënisch oogpunt haar roemen.
Het rioolstelsel, zoo nuttig en doeltreffend,
is weer uitgebreid.
Het nieuwe riool, in aansluiting met het
bestaande, van het Noordpleiu tot het
Vlissingsch Wagenplein komt binnen enkele
dagen gereed en met dat van de kleine
Werfstraat tot den Noordelijken havendijk
zal weldra worden aangevangen.
Onze waterleiding, die ons steeds beter
water levert, is een weldaad voor de stad.
Zij hield zich flink bij dezen drogen
zomer. Gebrek aan water was er niet, al
moest ook tegen verspilling worden ge
waarschuwd.
Die kwestie is nog altijd aan de orde en
daarbij de vraag of men tot invoering van
het meterstelsel zal overgaan.
Die zal later nog wel eens ter sprake
komen.
Daarover thans alleen dit
Voor het bemiddelingsvoorstel van burg.
en weth. om althans voorloopig den be-
staanden toestand te handhaven overal
waar slechts een tapkraan zonder afvoer-
gelegenheid aanwezig is, voelen wij veel,
vooral na de verzekering der minderheid
van de Gezondheidscommissie dat het aan
tal dier perceelen, waarvan de meeste door
mindergegoeden worden bewoond en dus
geen meterhuur zal worden gevraagd, vrij
belangrjjk is.
Bovendien beroept die minderheid zich
op de ervaring, hier te lande en in het
buitenland opgedaan, waaruit bljjkt dat
daar de levering per meter meer en moer
veld wint zonder tot hygiënische bezwaren
aanleiding te geven.
Men zij anders voorzichtig met het nemen
van maatregelen, die het gebruik van goed,
helder en gezond water kunnen tegen
houden
W|j wezen op de goede z|j van de vacau-
tiekaarten. Zij bevorderen het maken van
groote en kleine tochten.
Zij doen echter ook haar invloed gelden
op de kermissendat is ontegenzeggelijk.
Menigeen gaat liever uit voor z|jn gold,
dan dit, zooals vroeger, daarop te besteden.
Een ieder heeft de vrijheid dit te boeken
op de credit- of de debetzijde van die
kaarten.
Wij constateeren alleen het feit.
De kermissen in onzen kring ondervinden
daarvan ook den invloed.
Iu Middelburg was de bekende gast
al weer minder dan vorige jaren. Zij heeft
ook w|j merkten dat reeds vroeger op
te concurreeren met Haarlem en Zwolle,
waar de kermissen gelijktijdig met die in
onze stad plaats hebben.
Onze Markt had ditmaal nog haar bij
die gelegenheid gebruikelijk aanzien.
Waar de staanplaatsen reeds verpacht
waren, was het onmogelijk nu nog in de
regeling eene verandering te brengen.
Het volgend jaar hoopt men dit te doen.
Zou men dan ook niet kunnen besluiten
om de inschrijving iets later te doen plaats
hebben dan nu F
Januari is wat al te vroeg. Menigeen
kan of wil zich dan nog niet verbinden.
Misschien kan een later tijdstip, b.v. in
April of Mei, van invloed zijn op het be
zoek van betere, degelijke kermisvermaken.
Het is te probeeren.
Tenzjj men het liefst de kermis dood
maakt en onderwijl van haar nog plukt
wat er te halen valt.
Wordt het in dat geval geen tijd dat
men andere feesten organiseere in den
geest, zooals wij die vroeger aangaven, met
behoud van het goede dat de kermis heeft
Kunnen burg. en weth. daarover niet in
overleg treden met vereenigingen in onze
stad, in de allereerste plaats met het
bestuur van Uit het VolkVoor het Volk?
Er z|jn toch ook hierbij gemeente-be
langen betrokken en materieele belangen
van hare ingezetenen
Op het punt van aanmoediging der
vreemdelingen tot bezoek blijft schreven
wij Goes ten achter.
Anders is men in die gemeente meestal
zeer voortvarend.
Nu z|jn er zelfs die, terwijl 31 Aug. dit
jaar nog komen moet, reeds denken aan
een feest op dien dag in 1905. En wel
omdat in dat jaar onze Koningin 25 jaar
wordt.
Is dat een reden voor buitengewonen
luister F
In Nederland zal dit niet bijster veel
weerklank vinden, meenen w|j.
Buiten Zeeland kent men geen kroon
jaren. En waarom moet er ook buitenge
woon gejubeld en gefeest worden als onze
vorstin zulk een leeftijd bereikt?
Bjjzondere reden tot vreugde daarover
is er niet.
De eene jaardag is als de andere.
Eerst wanneer eene buitengewone ge
beurtenis in het leven van onze Koningin
plaats hadwanneer zij een zeker aantal
jaren de hooge positie innam, welke zij
thans bekleedt, en er was reden tot opge
wekt vreugdebetoon
Dan, ja dan
Maar dan diende het initiatief daartoe
uit te gaan van toongevende gemeenten,
opdat het zij een nationaal feest.
Vooralsnog is daarvoor echter nog geen
reden.
Ons komt daarom het optreden van eenige
Goesenaren wel wat voorbarig en niet tact
vol voor.
Waartoe zulk een haast
Zoo belangrgk en veel omvattend is zulk
een feestviering in localen kring niet om
daarvoor nu reeds de hoofden warm te
maken.
Er zijn wel gewichtiger dingen tegen het
volgend jaar dan zulke pretjes.
Onder dit opschrift bespraken wjj in ons
vorig nommer een paar gevallen van straffen
bjj het leger hier te lande, opgelegd niet alleen
aan hen die de straf verdienen, maar aan allen
die met de schuldigen in dezelfde compagnie
dienden.
W|j wezen daarbjj op het voorgevallene bjj
eene compagnie van het regiment grenadiers
en jagers.
De Residentiebode geeft van de aanleiding tot
het opleggen dier straf de volgende voorstelling.
»Reeds tjjdens de vroegere korpskomman-
dant het bevel voerde, kwam bjj de hooge
militaire autoriteit klacht op klacht in over
het niet nakomen der verplichtingen in het
openbaar en op wacht, en afdoende maatrege
len werden sinds lang beraamd, daar straf op
straf niet hielp en zelfs zware straffen zonder
uitwerking bleven.
De tegenwoordige kommandant wilde de
zaak ernstig aanpakken en zon van meet af
op maatregelen. Hjj begon met de officieren
bjj elkaar te roepen en hen op het onhoud
bare van den toestand te wjjzen. Hij meende
dat het eerste middel om daartoe te geraken
wezen zou kader en manschappen tot verhoogd
plichtsbesef op te wekken en riep daartoe
aller medewerking in. Eene maand werd toe
gezien, maar er kwam geen verbetering. De
korpskommandant riep toen de subalterne
officieren bjjeen, bracht hen het gevaar van
den toestand onder de oogen en gaf hun nog
maals eene maand, dus tot 1 Juli, gelegenheid
om verbetering in dien geest te brengen, zon
der dat hjj forscher ingreep dan streng bljjven
straffen. Zjj werden echter tevens er op ge
wezen dat, bpaldien er na 1 Juli geen ver
betering kwam, behalve de straf aan de schul
digen opgelegd, zou worden overgaan tot het
opleggen van een uur extra-theorie aan de
compagnie, waarbjj die schuldigen zouden
worden aangetroffen. Het doel, met dezen
maatregel beoogd, was eerstens de kennis van
hun plichten beter aan de soldaten in te scher
pen en hen meer van den geest van orde en
tucht te doordringen.
Voorts was het doel, een solidariteitsgevoel
bij een geheele compagnie op te wekken, zoo
dat, als het vergrjjp, door enkelen gepleegd, op
allen drukken ging, allen ook zouden mee
werken, tegen herhaling van het vergrjjp op
te komen.
De feiten, die gepleegd werden, waren erger-
ljjk te noemen, 't Kwam toch herhaaldelijk
voor dat schildwachten hun post, verlieten, by
hun post in het gras gingen liggen, hun schil
derhuis bevuilden, meermalen in gesprek wer
den bevonden met vrouwen van licht allooi en
dat zjj zich op de stoepen der paleizen rustig
te slapen legden. Ja, 't is zelfs geschied, dat
de geheele wacht met het kader slapende werd
gevonden niet omdat er, zooals na ernstig
onderzoek bleek, reden bestond tot vermoeid
heid, maar eenvoudig uit gebrek aan plicht
besef'.
Aangenomen dat deze voorstelling in alle
opzichten juist is, dan bljjven wjj toch bjj
onze meening dat het niet billjjk is de goeden
ook voor de kwaden te laten boeten en is ons
nog niet duideljjk dat de genomen maatregel
effect zal sorteeren.
De mogeljjkheid bljjft bovendien bestaan dat
een of meer militairen, die hun kameraden het
leven zuur willen maken, aanleiding geven
dat de gansche compagnie wordt gestraft.
En of een dergeljjke manier van handelen
zal medewerken om het aangaan eener vry-
willige verbintenis te bevorderen, is een vraag
die wjj meenen dat door velen ontkennend
zal worden beantwoord.
Uit het door De Residentiebode gemelde bljjkt
toch ook dat in eenige gevallen, o. a. met de
schildwachten die hun post verlieten of sliepen,
de schuldigen wel degeljjk waren aan te wjjzen.
Laat men nu dergeljjke feiten geiydeljjk,
zoo streng mogeljjk straffen.
Wjj erkennen de moeiljjkheid, waarin de
kommandant zich bevond wjj beamen dat hjj
met takt en geduld is opgetreden, maar ge
heel opgelost is het door ons aangegeven
bezwaar toch niet.
Naar wjj vernemen, kan met vrjj groote
zekerheid worden gemeld, dat bjj H. M. de
Koningin-Moeder het plan bestaat a. V r jj d a g,
te twaalf uren, te Middelburg te komen
tot het bezichtigen der tentoonstelling van
Oude Koperwerken en van de gehouwen in
de Abdjj.
Het bestuur der Vereeniging Uit het Volk-
voor het Volk alhier noodigt Middelburg's
ingezetenen uit om Maandag, ter gelegenheid
van het festival, te vlaggen, en de winkeliers
om tjjdig te sluiten ter wille van hun perso
neel.
Mogen wjj hierop de aandacht eens vestigen
van onze lezers in onze stad.
Wjj deelen tevens mee dat Maandagavond,
behalve het concert in het Schuttershof gevolgd
door vuurwerk, op de Groote Markt ook eene
muziekuitvoering zal plaats hebben, te geven
door Euphonia uit Goes. Ook dit gaat uit van
de Vereeniging Uit .het VolkVoor het Volk.
Naar wjj vernemen, zjjn de moeiljjkheden,
die gerezen waren ten opzichte van eene
extra-boot naar Breskens, om Maandagavond
hen, die uit Zeeuwsch-Vlaanderen, W. D.,
zouden deelnemen aan het te Middelburg
te houden festival, nog huiswaarts te voeren,
opgelost.
Er vaart thans 's avonds na aankomst van
den trein van bjjna kwart over tienen stadstjjd
te Ylissingen, die dus uit Middelburg te even
tien uur, eveneens stadstjjd, vertrekt, een
extra-boot naar Breskens.
De gezelschappen, die hunne medewerking
hadden toegezegd maar, met het oog op ge
noemd bezwaar, daarvan waren afgezien, zullen
nu zeker nog hun oorspronkelijk plan wel
volvoeren.
Door allerlei oorzaken, buiten de schuld
van het bestuur van Uit het Volk Voor het
Volk alhier, werd het tot standkomen der nu
gemaakte regeling vertraagd.
Naar wjj vernemen, heeft het onderzoek
der justitie inzake het gebeurde met den,
thans buiten dienst zjjnden, hoofdagent van
politie C. K. alhier, geleid tot een vervol
ging. Den tweeden September zal deze zaak
voor de rechtbank behandeld worden.
Door een tweetal knapen is heden middag
de bruinvisch, die nog steeds in onze grach
ten, het laatst in de Rouaansche kade, verbleef,
gevangen. Het dier was half bewusteloos en
werd zonder veel moeite binnen een bootje
getrokken.
Heden avond wordt in onze stad een
gezelschap van 66 Engelschen verwacht, die,
onder leiding van den heer J. K. van der
Veer uit Londen, met de dagboot in Vlissin-
gen arriveeren en per stoombarge naar Mid
delburg vervoerd worden. Zjj zullen logee-
ren in hetGrand Hotel Verseput en het hotel
De Nieuwe Doelen en Zondagochtend doorreizen
naar Amsterdam.
Het te Ostende verschjjnend weekblad
Le Carillon bevat een artikeltje over de kermis
te Middelburg.
De schrjjver is opgetogen over al wat hij
in Zeeland's hoofdstad zag, de mooie gebou
wen en de eigenaardige kleederdrachten van
de landeljjke bevolking.
Lichteiyk drjjft hjj den spot met de tram
verbinding aan den overkant, waarop hjj de
uitspraak »Altyd tjjd genoeg" byzonder toe
passelijk vindt.
Maandagavond wordt in het Badpaviljoen
te Domburg een concert gegeven door den
heer Léon Samehtini, violist uit Praag, met
medewerking van mejuffrouw Ré Levie,
pianiste, en den heer Gérard Zalsman, zanger,
beiden uit Haarlem.
Door besturen van gemeenten, deel uit
makende van het gebied, waarover de te G o e 8
gevestigde gezondheidscommissie is ingesteld,
is by Gedeputeerde Staten van Zeeland een
bezwaarschrift ingediend tegen den in de be
grooting dier commissie voor 1905 voorkomen
den post >presentiegeld der leden ad 200".
Adressanten zpn van oordeel, dat het geven
van presentiegeld is in strjjd met de wet en
de leden alleen aanspraak kunnen maken op
vergoeding voor reis- en verblijfkosten.
{N. R. Ct
Te Kapelle is Vrjjdag zekere J. P.,
gearresteerd, verdacht van verduistering van
een rywiel.
In een voltallige zitting van den raad
te Schoondpke werd Donderdag den aan
nemer Christiaansen uit Oostburg ontheffing
verleend van eene boete ad 60, wegens te
late oplevering van gemeentewerk. Deze ont
heffing werd verleend met 1 stem tegen, die
van den heer De Smidt. Dit raadslid meende
dat de aannemer te laat begonnen was
bovendien is hy voor strenge toepassing van
boeten, omdat in tegenovergesteld geval anderen
inschryvers tekort gedaan wordt. Immers
onder hen kunnen er zjjn, die, in de meening
dat boete streng toegepast wordt, hunne in-
schryvingssom hooger namen dan anders het
geval zou zgn geweest.
