V rijdag 5 Augustus. Uit Stad en Provincie. N°. 183. 147e Jaargang. 1904. Middelburg 4 Augustus. De tentoonstelling van oude Koperwerken. Re Eerste Kamer. - Verkiezing leden Eerste Kamer. BENOEMINGEN, E UZ. NIDDELBIRGSGHE COURANT. Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp., 2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. THERMOMETER EN VERWACHTING. 4 Aug. 8 u. vm. 74 gr., 12 u. 87 gr., av. 4 u. 88 gr. F..— Verwacht: zwakke O. wind, onbewolkte lucht, droog, warm weer. Advertentiën20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Np verheid en Geldwezen, is uitslnitend gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau A. BE LA MAR Az., N.Z. Voorburgwal 866, Amsterdam. Groot was de belangstelling in de samen stelling van de nieuwe Eerste Kamer niet men wist ongeveer wat ons wachttede Zuid- Hollandsche deputatie van alle liberalisme ontdaan en een spel van 't lot in Overjjsel. Overigens geen wjjziging van politieke be- teekenis. Toch zjjn er verrassingen gekomen. Vooreerst hebben de Staten van Overjjssel de verkiezingen moeten verdagen, omdat de liberale leden de vergadering verlieten, nadat hun gerechtvaardigde poging mislukt was om de keuze van Kamerleden met 't oog op de bestaande vacature, die de gewestelijke ver tegenwoordiging juist op het doode punt bracht, met onderling goedvinden uit te stellen. De rechterzjjde wilde er niet van hoorende lotingBkans had hun wellicht een fortuintje kunnen verschaffenzjj konden niet besluiten afstand te doen van het toevallig kansje op een gunst van het lot. Dat de liberalen tegenover zulk bedrjjf tot 't middel van wei gering tot dadeljjke verkiezing hun toevlucht namen, is begrjjpeljjk en verheugt ons. Niet het toeval mag over een zoo gewichtige zaak beslissen. Men zal nu van anti-liberale zjjde wel moord en brand schreeuwen over »obstructionisme," maar wjj merken reeds bjj voorbaat op dat er met een uitstel der keuzen van de Kamerleden voor Overpssel, voor 14 dagen, hoegenaamd niets is verloren. Alles gaat zjjn gewonen gang en inmiddels kan door de vervulling der vacature aan een der partijen de meerder heid zjjn verzekerd. Voor 't overige valt te constateeren dat in Zuid-Holland de zetels eerlijk onder de vrien den zjjn verdeeld van de zes liberale plaatsen zjjn er drie aan de Katholieken, drie aan de anti-revolutiounairen en Christ.-Historisehen toebedeeldzoödat de Roorhschen nu 4 en de andere fracties van 't Christelijk verbond 6 leden van de 10 uit Zuid-Holland hebben. Noord-Holland heelt de door jhr Van der Wjjck verlaten zetel tot ons genoegen aan mr Vening Meinesz toegedacht; voor de heeren Van Lier en Njjsingh komen, van Drente, een tweetal degelijke mannen terug mr Willinge, het Tweede Kamerlid, en mr baron Van) der Feltzmr Gleichman en de heer Fennema worden uit Groningen door mr S. Van Houten en jhr mr Van Bejjma ver vangen, beide gelukkige keuzen. Vooral den heer Van Houten zien we niet zonder inge nomenheid weder in jtparlementaire kamp terug' Gelderland en Zuid-Holland zenden overi gens nieuwe mannen. Of zjj tegenover de uit- gestootenen, als opvolgers van prof. Van Boneval Faure, mr Vlielander Hein, mr Neb- bens Sterling, mr 's Jacob, vice-admiraal Van Alphen, mogen worden geacht de Eerste it. Onmiddelpk bjj den ingang staan twee fraaie bronzen kanonnen uit de XVIIe eeuw; en zich omwendende, bemerkt men dat de geheele achterwand der zaal als het ware is bekleed met bedde warmers in groote ver scheidenheid, sommige voorzien van houten of koperen steelen, andere van jjzeren steelen met koperen banden. De versiering bestaat meestal uit geometrische ornamenten, die op de deksels zjjn gedreven, uitgeslagen, gegra veerd of geciseleerd. De beddewarmers waren reeds zeer vroeg bekendmen weet onder anderen dat Lode- wjjk XI zulk een artikel bezat, dat in 1481 voor 80 stuivers was aangekocht. In 1471 be vond zich een beddepan in den boedel van Koning René op hot Kasteel van Angers. Het gebruik ervan werd spoedig algemeen en op het eind der XVIe eeuw werden ze zelfs van zilver vervaardigd. Onder de fraaiste op de tentoonstelling noe men wjj de kleine, voorkomende onder no. 424 en versierd met den gegraveerden keizerlijken dubbelen arend verder de nos. 404 en 405 mot fraai gedreven ornamenten in renaissance stjjl en de losse deksels no. 403 en 410. Het was voor de kunst een g ulden tjjd, toen men niet kon nalaten de eenvoudigste voor werpen te versieren, zoodat het oog aangenaam werd aangedaan. De versieringen doen aan de gebruikswaarde van het voorwerp niets af, doch het was eenmaal een algemeene behoelte ge Kamer te versterken, is althans ten aanzien van de meesten der nieuwe leden van de rechterzjjde, aan gegronden twjjfel onderhevig. Gelukkig hebben de liberale provinciën gezorgd voor krachtige figuren, die het aan zien van onzen Senaat kunnen ophouden. Anders kon men gerust zeggen, dat de Eerste Kamer door de ontbinding en de cleri- cale gewestelijke vergaderingen niet alléén »om" maar ook sneer" is gehaald. Aldus de redactie van Het Vaderland. De clericale partpen hebben in Nederland nu het roer in handen. Minister Kuyper, de dictator, staat op het toppunt van zjjne macht Maar zooals de historie steeds leert tevens aan het begin van zjjn val. Die is een kwestie van tjjd. Van een paar provinciën moeten wp den uitslag dier verkiezingen nog laten volgen. Het zpn NOORD-H OLL AND. Herkozen zijn de heeren H. F. Bult man (lib.) met 44mr E. N. Rabusen (lib.) met 47mr H. J. Kist (lib.) met 48J. Breebaart Kz. (lib.) met 42 M. de Jong (lib.) met 47D. Laan (lib.) met 48mr F. S. van Nierop (lib.) met 47mr W. F. van Leeuwen (lib.) met 48en g e k o z e n bjj eerste stem ming, inplaats van jhr C. H. A. van der Wyck (lib.) mr S. A. Yening Meinesz (lib.) met 47 stemmen. Yoorts werden op den oud-generaal Van Marie (anti-rev.), professor Domela Nieuwenhuis (Chr. Hist.) en mr F. Th. Wester- woudt, elk 19 stemmen uitgebracht. Jhr mr J. W. G. van Hogelanden en mr B. M. Vlielan der Hein verkregen elk 2 stemmen. DRENTHE. Gekozen zpn de heere*.mr J. J. Wil linge (lib.), lid van de Tweede Kamer, met 34 en mr G. W. baron Van der Feltz (lib.) met 29 stemmen. NOORD-BRABANT. Herkozen zjjn de heerenW. Merkel- bach met 56W. J. Prinzen met 56mr E. H. J. van Zinnicq Bergmann met 57 mr A. M. Sassen met 56; mr J. W. van den Biesen met 53; en jhr P. J. J. S. M. van der Does de Willebois met 56 stemmen. Allen zjjn rooinsch katholiek. Verder dient nog herhaald wat reeds opge nomen werd in een groot deel der oplaag van ons vorig nommer. ZUID-HOLLAND. Herkozen zpn nog de heeren Van Velzen (antirev.) met 46 stemmen tegen 34 op den heer C. Ppnacker Hordjjk (lib.); Bevers (roomsch kath.) met 46 stemmen tegen 34 op mr W. de Beaufort (lib.)Havelaar (antirev.) met 46 stemmen tegen 32 op mr Pierson (lib.) en Woltjer (antirev.) met 46 stemmen tegen 33 op mr Veegens (lib.) worden om ze aan te brengen en daardoor het oog te streelen. Later, wjj zien het ook bjj de beddewarmers uit de XVIIIe eeuw, die hooger hangen, worden de ornamenten eenvou diger het drpfwerk vervalt en men bepaalt zich tot de meer nuchtere uitgeslagen orna menten. Het grootste aantal der tentoongestelde bed dewarmers behoort tot de XVII eeuw, enkele tot de XVIIIe. De platte vitrine, die onder de beddewar mers is geplaatst, bevat een groote verschei denheid van kleine nuttige voorwerpen, die als modellen kunnen dienen voor verschillende doeleindenmen vindt er meubelbeslag, boek bandversieringen, mesheften, kleine ornamenten voor goudsmeden, fraaie kraantjes voor fonteintjes, een bronzen plaatje met dansende figuurtjes en meer andere zaken, allen afkom stig van het kunstnjj verheidsmuseum te's-Gra- venhage. Aan den langen zjjwand bemerkt men het eerst een verzameling huishoudelijke artikelen, waaronder een mooi gedreven fonteintje met handwaschbakje, verder wandblakers, zwavel- stókbakjes enz., alle meer of minder met gedreven of doorgeslagen ornamenten versierd. De daarnaast aangebrachte toonkast bevat vier lustres uit het eind der XVIIIe eeuw, aikomstig uit het gerechtsgebouw alhier. Het zpn ware prachtstukken van Fransch maaksel en uitgevoerd in gegoten en geciseleerd koper en daarna verguld. Elk dezer lustres is voor twee kaarsen ingericht. In de nabpheid vindt men nog verschillende kandelaars in denzelfden stjjl en boven de vitrine eenige tuitlampen, in het dageljjks leven algemeen bekend onder den naam van snotneuzen. Velen onzer her' OVERIJSEL. De verkiezing is wegens onvoltalligheid ver daagd, De hnkerzjjde had de vergadering verlaten. In die Staten is n. 1. een vacature door het bedanken van den heer Sehimmelpenninck, die men tot de conservatieven rekende. Dat gaf den heer Hoven aanleiding op te merken dat de Staten niet voltallig waren, terwjjl de billjjkheid meebrengt, dat aan de keuze voor leden der Eerste Kamer allen meewerken. Hp stelde daarom voor de vergadering te verdagen overeenkomstig art. 67 der Prov. Wet opdat er inmiddels gelegenheid zou zpn de vacante plaats te vervullen en ook hij, die in de nu niet vervulde plaats zal worden geko zen, zou kunnen medewerken. Over dit voorstel staakten de stemmen 23 tegen 23, zoodat het verworpen was. Hierna verlieten de heer Hoven en de 22 mede voorstemmers de vergadering. De voorzitter constateerde dat het aantal leden ter vergadering toen niet meer dan 23 bedroeg. Daar art. 75 der Prov. wet zegt dat de vergadering niet mag beraadslagen of be sluiten zoo niet meer dan de helft der leden tegenwoordig is, konden de werkzaamheden geen voortgang hebben. Hp zou van betgeen was voorgevallen kennis geven en nieuwe machtiging tot samenroeping der Staten vragen. De totale uitslag der verkiezingen is der halve, dat gekozen zjjn 29 leden der rechter- en 18 leden der linkerzpdeOverjjsel niet medegerekend, waar nog 3 liberalen gekozen kunnen worden. De Eerste kamer telde vóór de verkiezingen 27 liberalen en 23 anti-liberalen. Bjj kon. besluit is mr dr J. A. A. H. de Beaufort, thans adjunet-commies bjj het dep. van financiën in geljjke hoedanigheid benoemd bjj dat van buitenlandsche zaken is benoemd tot notaris binnen het arr. Amsterdam, ter standplaats Amsterdam, A. Mackenzie thans notaris te Vreelanden is bepaald, dat de notarieele standplaats te Vree land niet zal worden vervuld is aan den eervol ontslagen administrateur bjj het dep. van koloniën A. Mondt Hzn. toegekend een jaarljjkseh pensioen van/2680, ten laste van den Staat is O. L. E: de Raadt, arts, benoemd en aan gesteld tot officier van gezondheid 2de kl. bjj het pers. van den geneesk. dienst van het leger in N.-I, is mr G. J. A. van Berkel, oud-president van den Raad van Justitie te Batavia, benoemd tot lid der Staatscommissie tot herziening der Indische wetgeving op privaatrechtelijk gebied. De adelborsten le kl. bjj de marine-reserve J. J. Terwiel en C H. J. van Bentliem Jutting worden respectieveljjk geplaats aan boord van H. M. instructieschip Gier en monitor Cerberus, terwjjl de buitengewone adelborst der reserve inneren zich nog den tjjd, dat deze lampen in gebruik waren en nuttige diensten bewezen. Hoe eenvoudig ook gemaakt, zjjn zjj toch aan genaam van vorm en met bandjes van koper van andere kleur versierd. De beide staande lampen met verschuifbaar reservoir en vier pitten zpn elegant van vorm en van Italiaan- schen oorsprongin sommige gedeelten van dat land worden zjj thans nog gebruikt. In de onmiddelljjke nabjjlieid staat een der vier groote glazen kasten uit de zaal, die wp thans gaan bezien. Men vindt daarin een groote verscheidenheid van tabaksdoozen in allerlei vorm en met verschillende voorstellin gen, betrekking hebbende op bet dageljjkseh leven, doch het overgroot gedeelte met gravu res, ontleend aan den bjjbel. De beeldjes van Napoleon I en de reproductie van de Vendöme Zuil zpn zeer fraai en zeldzaam. Tot dat tjjd- perk behoort ook een inktpot, gedekt door den leeuw van Waterloo, en een zakmes met de afbeelding van den keizer in drijfwerk, terwjjl een gedreven plaatje aan den zjjwand een voorstelling geeft van den slag bjj Austerlitz op het oogenblik dat generaal Rapp den keizer de gevangenneming van prins Repnin komt melden. Langs den zjjwand zien we verder een etalage van koffiekannen, waterketels, samovars enz., uit verschillende tijden en van onder scheidene vormen. Die op drie pooten en met een of drie kranen voorzien, zpn de minst algemeen bekende soorten no. 437 geeft een fraai exemplaar daarvan te zien, gegraveerd met ornamenten in Louis XIV stjjl. De beide ge- bruneerde keteltjes met confoortjes, die eerst na het gereedkomen van den catalogus werden ingezonden, verdienen bjjzonder de aandacht. A. Vertregt van zpn plaatsing aan boord van H. M. Gier wordt ontheven. Oost-IncUë. Per jongste mail brachten de bladen be richten tot 6 Juli. Te Djoka is een hadji, zekere Abdoel Djaliel gevangen genomen, die bezig was een grooten heiligen oorlog voor te bereiden. Op Java wordt de suikeroogst dit jaar op pl.m. 100.000 Engelsehe tons meer geraamd dan verleden jaar. De productie per netto bouw aanplant, die verleden jaar gemiddeld 110 picols suiker be droeg, wordt thans op 120 geschat. Bljjkens het zesde jaarverslag 19031904 der Vereeniging Onderlinge Vrouwenbescherming bedraagt het ledental pl. m. 1300 en werd in dat jaar door de vereeniging in 141 gevallen hulp verstrekt. Omtrent de afdeeling Middelburg ver meldt het verslag het volgende Die afdeeling, 68 leden tellende, kreeg ver scheidene gevallen te onderzoeken, waarvan enkele niet geschikt om door O. V. gesteund te worden. In ongeveer zes gevallen werd hulp verleend, maar hoofdzakelpk was het zedeljjke steun die noodig bleek, zoodat het weerstands vermogen van de kas groot is, voor het geval er in het volgend jaar geldeljjke offers ge vraagd mochten worden. In éen geval is de vader van het kindje met de moeder getrouwd, in een ander geval gaf hp geldeljjken steun voor onderhoud. Het aantal onwettige geboorten in die buurt was gering, waaraan men echter nog geen al te optimistische beschouwingen moet vastknoopen. In het bestuur kwamen groote veranderingen. Met diep leedwezen gewaagt het verslag van het overljjden van mevr. Hoorweg-Geill, de oprichtster van de afdeeling, tot welker bloei zjj met haar scherp verstand en goed inzicht zoo veel heeft bpgedrageD. Want het is een onmiskenbaar feit, dat Middelburg een plaats inneemt onder de afdeelingen, die ongeëven- redigd is aan de kleinheid der stad. Als bestuurleden traden afmej. Gravestein en mevr. Hannivoort—Adriani, beide wegens vertrek naar elders. Gekozen werdenmej. Picnot, mevr. B. Heyse—Tak en mevr. M. Wiersma—De Monchy. De groote zaal en de veranda van het Schuttershof alhier waren Woensdagavond zeer goed bezethet gezelschap van den heer Stroober had wederom veel succes. In de pauze bood de, aardig giorno verlichte, tuin een geschikte gelegenheid om op te frisschen na de in de zaal heerschende warmte. De heden middag gegeven uitvoering waB slechts zeer matig bezoeht. De schouwburg was Woensdag avond, ter ge legenheid van de opvoering van De industrieel van Pont Avesnes, alles behalve druk bezet. Op »algemeen verlangen" wordt Zaterdag avond nogmaals Madame Sans Gêne gegeven, het stuk dat Dinsdagavond zooveel succes had. Een bezoek aan onzen schouwburg op dezen avond durven wp gerust aan te bevelenmen zal het zich niet beklagen. —De MarciaSymfmico*gecomponeerd door den heer Jan Morks, luitenant-directeur van het muziekkorps der dd. sehutterjj alhier, welke marsch als ensemble-nommer zal uitgevoerd worden op het aanstaand festival op 15 Aug., is opgedragen aan de Vereeniging Uit het volk- voor het volk alhier. Van de piano-partjj dezer compositie ontving de Vereeniging een in keurigen omslag ge bonden exemplaar. Uit Vlissmgen. Het koninkljjk Engelsehe jacht Victoria arid Albert wordt Dinsdag 16 dezer des avonds te acht uren op de haven verwacht met den Koning van Engeland en gevolg aan boord. Z. M. zal dan te tien uren ongeveer per extra trein de reis naar Marienbad voortzetten. De kapitein ter zee P. A. R. Hennequin wordt met 1 September geplaatst bjj de fabriek van de koninkljjke maatschappjj De Schelde. Bjj de Woensdag te Nieuw en St Joosland gehouden stemming voor een lid van den raad is gekozen de heer W. Wisse met 63 stemmen. Op den heer J. Poppe waren er 34 uitgebracht. Zes briefjes waren van onwaarde. Op gezag van een Hollandseh blad werd ook door ons gemeld dat de vrouw en kin deren van E. V., den veelbesproken secretaris en ontvanger van Jisp en Wjjdewormer, wiens aanhouding door de justitie verzocht wordt, te Domburg zouden vertoeven. Naar men ons meldt, is daar hieromtrent niets bekend. Het kader der dienstdoende sehutterjj en de leden van den schuttersraad te Z i e t i k- z e e kwamen Dinsdagavond, op uitnoodiging van den commandant, bjjeen op de bovenzaal der sociëteit Belle Vue. Aan hen, die meer dan vpftien dienstjaren hjj de sehutterjj hadden, te zamen 9 personen, werd door hem een geschenk aangeboden, be staande in een massief zilveren beker met inscriptie, luidende Ter gedachtenis aan de schutterij 18851904 door den commandant. Zjj dagteekenen uit de laatste helft der XVIII eeuw en zjjn rjjk gedreven in schelp- en blad ornament. Hoogstwaarschjjnljjk zpn beide in Middelburg vervaardigd en toonen dat onze oude koperslagers meesters in bun vak waren. Het Empire-kefeltje, no. 432, is een elegant stukje werk met fijn geciseleerde bandjes versierd. Van de koffiekan naar den haard is ook hier slechts een pas. Eene geheele uitstal ling is gewjjd aan benoodigdheden voor stoken, bakken en braden. De beide zoet genaamde vuurpzers Chenelsop den voor grond, zpn afkomstig uit het paleis van den prins van Chimay te Brussel en munten uit door vorm en versiering in Louis XIV stjjl. Tangen, poken en schoppen komen in ver schillende vormen voorook een paar blaas- pjjpen, die nog op het land in gebruik zpn, doch gewoonljjk in eenvoudiger vorm dan de hier tentoongestelde. Zoo ook de sierljjk be werkte gieter, het kamerblikje en blaasbalgje. Een paar gebakpannen en wandlampjes vol tooien dit gedeelte. Langs den wand is verder een vitrine aan gebracht, waarin een paar zeer fraaie koffie kannen (no. 427 en 443). Verder twee sierlpke kandelaars, waarbp zwevende figuren, Mercu- rius en Thalia, als kaarsenhouders fungeeren. Boven deze vitrine staan verschillende kande laars en een aardige koffiekan, een kokosnoot met koper gemonteerd. In de vrpstaande vitrine wordt de serie tabaksdoozen vervolgdde hier aanwezige zpn fraaier van bewerking dan de vroeger bezichtigde wjj noemen daaronder die met gegraveerde voorstellingen van Middel burg, Enkhupzen en Leeuwarden. Dezelfde vitrine bevat twee lieve bruidskoffertjes uit Een heele verbetering is tot stand ge komen nu de keiweg gereed is, die van den Per&polder door de Noordstraat over den Mariadpk naar Walsoorden leidtzoo schrpft men ons uit Hontenisse. Een weg, anders vaak vol gaten, waarin de voertuigen een goed eind wegzakten, en be dekt met modder, waarin klomp of schoen menigmaal steken bleef, is nu veranderd in een harde, droge baan. De bewoners der volkrjjke buurt Noordstraat en omstreken zpn dan ook zeer in hun schik met die verbetering, en in hun luchtiger en vlugger tred leggen stellig de trekdieren eveneens hun bljjdschap daarover aan den dag- De verjaardag van H. M. de Koningin- Moeder is ook in andere gemeenten in deze provincie op de gebruikeljjke wpze ge vierd. Afzonderljjke berichten op te nemen Noord-Holland. In deze doosjes werd de bruidsring en andere kleinoodiën door den bruidegom aan de bruid ten geschenke gegeven. De verzameling ppp-étuis of pppenkasten in dezelfde vitrine is interessant voor de kennis der oude gewoonten in onze streken. De Goudsehe pjjp waarvoor onzen landbouwers stand onmisbaar en wegens hare broosheid, werd zjj in een houten etui of doos in den vorm van een ppp gesloten. Deze étui's wer den op allerlei wijzen met koper versierd; hier zjjn het bandjes die er omheen zpn ge legd, daar fjjne touwvormige draadjes als inlegwerk, dan wéér verschillende uitgewerkte blaadjes of ornamentjes,symetrisch aangebracht; in 't kort een groote verscheidenheid van ver sieringen, zooals uit de tentoongestelde exem plaren is te zien. Een weinig verder op zpn eenige interessante kaarsensnuiters uitgestald, waarbp vooral uitmunten de nos. 361 en 363, de eerste met het jaartal 1596. Het is merk waardig te zien hoe ook van deze zeer een voudige voorwerpen gebruik is gemaakt om gepaste versieringen aan te brengen. Belangrjjk is verder in dezelfde kast de serie lepels met bewerkte steelen uit de XVe en XVIe eeuw. De vorm van den lepel is minder langwerpig dan onze tegenwoordige, terwjjl de steelen met verschillende figuurtjes, meest heiligen of apostels (van waar de naam van apostellepels is ontstaan) en versierde knopjes. Onder de verdere kleine voorwerpen verdienen nog de aandacht de gesp van een slagersband, waarop een in werking zjjnde slachterjj is voorgesteld, een paar goed gemodelleerde en geciseleerde figuurtjes in ovale Ipstjes, een garenwindertje met gegraveerde ornamenten en een paar roskammen.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1904 | | pagina 1