30 Juli; SBBSEIE BOUD. Zaterdag FEUILLETON. Uit Stad en Provincie. N°. 178. 1476 Jaargang. 1904. Middelburg 29 Juli BENOEMINGEN, ENE* ONDERWIJS. MIDDËLBIJRGSCHE COURANT. Deze courant verschijnt cl a g e 1 ij k smet uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp., 2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. THERMOMETER EN VERWACHTING. 29 Juli 8 u. vm. 65 gr., 12 u. 75 gr., av. 4 u. 76 gr. F. Verwacht: licht bewolkte lucht, droog weer, weinig verandering in temperatuur. zwakke wind, Advertentiën20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Njjverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA HAR Az„ N.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam. DE MINISTER VAN BINNENLAND- SCHE KAKEN OVER DE MODERNE KONDAGSCHOLEN. Onder bovenstaand opschrift schrijft profH. Oort te Leiden in een ingezonden stuk in de TV. R. Ct. het volgende: »Het heeft den minister van binnenlandsche zaken behaagd in de vergadering der Eerste Kamer tot verdediging van het ontwerp van de wet op het H. 0. gebruik te maken van het gesprokene op de, 6 Juli jl., in Den Haag gehouden tweejaarlijkache vergadering der Zondagschoolonderwjjzeressen en onderwijzers van den Nederl. Protestantenbond. Zjj worden eerst in de hoogte gestoken, opdat hun ge tuigenis te meer gezag zou hebben, en dan wordt gezegd dat eene van haar heeft geklaagd over het volstrekt gemis aan vroomheidszin by het jongere geslacht, en betreurd dat men kinderen op de Zondagschool krjjgt by wie het religieus besef volkomen uitgestorven ister wjjl eene andere er op aandrong niet langer bang te zyn op de Zondagschool den naam van God te noemen, maar flink daarmede voor den dag te komen. «Zoover is men dus in die kringen reeds afgegleden." Op die manier zegt men niet platweg een leugen en leidt toch zyn hoorders om den tuin! Zeker, daar is op de genoemde vergadering door een der spreeksters geklaagd over het gemis aan godsdienstzin by de kinderen die ter Zondagschool komen de bjjvoegeljjke naamwoorden .volstrekt" en «volkomen" zyn voor rekening van den minister en met hoogen ernst is gevraagd naar de oorzaken en den weg tot verbetering. Welnu, indien op eene dergeljjke bijeenkomst van rechtzinnigen deze klacht nimmer gehoord wordt, dan zul len wjj voor den ernst en den waarheidszin der leden slechts geringen eerbied kunnen hebben. Of heerscbt in alle rechtzinnige ge zinnen zooveel echte vroomheid Komen de kinderen daaruit met innige heilbegeerte naar de Zondagschool Ik meen dat ernstige gods dienstonderwijzers, uit welken Protestantschen kring ook, diezelfde klacht altjjd kunnen sla ken. Maar als rechtzinnigen het doen, zal het wel toe te schrijven zyn aan den ernst der klagersdoen vrijzinnigen het, dan is de oor zaak dat men in hunne kringen zoo diep is .afgegleden." Waar is het ook dat op de vergadering der Zondagschoolonderwijzeressen gepleit is, met grooten nadruk, voor het veelvuldiger gebruik van den naam Gods. Ten onrechte, zoo werd door de spreekster verklaard, vermeed men vaak dien naam, gedeeltelijk uit begrypelyken schroom het hoogheilige gemeen te maken, gedeeltelijk om minder prijzenswaardige rede nen. Niet licht zal op eene vergadering van rechtzinnige godsdienstonderwijzers dit onder werp behandeld worden want de spreek ster op onze bijeenkomst zei het, als ik my wel herinner, nietzjj zocht alleen by onB zeiven de schuld; maar ik wil het hier wel zeggen want eene der oorzaken van den schroom in vryzinnige kringen om den naam God te noemen is het misbruik er van door vele rechtzinnigen gemaakt, die zoo vaak van Uit het Duitsch VAN WILHELM SCHMIDT. God of De Heere spreken dat het op vloeken geljjkt en walging wekt. Is de hoogernstige vermaning zich van het gebruik van den hei- ligsten naam niet te zeer te onthouden een teeken dat wjj .afgegleden" zjjn of een uiting van steeds dieper wordend godsdienstig leven Genoeg. Ik heb nu vier keer de eer gehad genoemde bijeenkomsten te leiden, en ik mag verklaren dat het my by toeneming een ge noegen is geweest ze by te wonen. Wie weten wil, op welk hoog peil de laatste stond, leze het verslag er van in het maandblad Vrij en Vroom van 1 Juli en 1 Aug. Ik voor mjj ging ditmaal, meer nog dan vroeger, huiswaarts met de bljjde overtuiging dat in de kringen, waar uit dat onderwijzend personeel komt, veel godsvrucht, waarheidszin, zedeljjk gevoel leeft, en van die meerendeels jeugdige krachten een zeer heilzame invloed moet uitgaan. De vrjj- making van verouderde overleveringen en van kerkelijke banden door de zoogenaamde moderne richting moge vaak geleid hebben tot eenige buitensporigheden wat onver- mydeljjk is, en by elke hervorming geschiedt zjj heeft gebracht en brengt voortdurend een onwaardeerbaar groot voordeel in ver meerdering van zedelyken ernst, van godsvrucht, van kennis, van waarheidszin vooral. Wjj gljjden niet af, maar staan stevig." By kon. besluit is aan J. P. Mahlstede, op zyn verzoek, eer vol ontslag verleend als notaris te Bergam bacht is benoemd tot commissaris van politie te Amsterdam A. Kummer, thans hoofdinspecteur van politie aldaar is het verlof verleend aan den heer J. P. Havelaar, als directeur-generaal der postergen en telegraphie. verlengd tot 20 September 1904 is by het wapen der cavalerie van het leger in N.-I. in activiteit hersteld de gepens. luit.- kol. van dat wapen jhr L. D. C. de Lannoy; is benoemd tot Regeerings-commissaris by de naamlooze vennootschap Java-China-Japan- lijn, de gepens. luit.-kol. der genie van het leger in N.-l. dr E. B. Kielstra. Heden voormiddag omstreeks half negen moest het groote stoomschip Thyra, geladen met hout voor de firma Houthandel voorheen G. Alberts Lz Co., de kanaal brug alhier, uit de richting Vlissingen komende, doorvaren. In plaats van den grootsten doorgang te nemen, voer de loods, die het vaartuig leidde, door de kleinste opening, die aan de stations zjjde. De kop van de Thyra kwam hierbjj in on zachte aanraking met het remmingwerkaan zienlijke schade werd hieraan toegebracht vele der dikke palen en steunhouten braken af of werden het hout bleek zeer murw te zyn verbrijzeld. Doch erger was het, dat de Thyra aan den grond liep, juist in de brug- opening. Onverwrikbaar bleef het groote schip daar zitten en pogingen om met eigen stoom vlot te komen mislukten, hoewel getracht werd met volle kracht vooruit te stoomen. Het verkeer ondervond aanzienlyke belem mering door dit ongeval. Dadelijk werd door den rijkswaterstaat een drukke dienst van een half dozjjn roeibooten geopend, die 's Avonds lagen de mannen nog op hun matrassen samen te praten. - .Heb je haar gevraagd begon Anger- mann na een pauze. »Nee", fluisterde Broich. .Het is te moeiljjk. Ze staat toch te hoog boven me Maar morgen, waarachtig morgen .Vraag haar maar, het is best mogelijk, dat ze je trouwt. Je bent een jonge, knappe kerel misschien maak je haar gelukkig". .Och, die is gelukkig genoeg". »Nee, nee", zei Angermann langzaam en gerekt, en er klonk een geschuifel of hjj zjjn armen onder de dekens vandaan haalde en onder zyn hoofd legde. »Ik heb het je al eens gezegd. Die is niet gelukkig, die niet Hy sprak verder, als in zich zelf: Was hot wel mogeljjk dat een meisje, zoo mooi en zoo arm als dit, gelukkig kon zyn? Of had Broich wel eens zoo'n meisje als een flinke, tevreden huisvrouw gezien Neen. En waardoor komt dat Omdat die meisjes door haar mooiheid boven baar stand verheven zynzooals haar lichaam fijner is, zoo is ook alles by haar fijner als by iemand als wjj alles gr jjpt dieper in, ze hebben een veel fijneren zin voor de liefde, en liefde is voor haar leven en sterven. Of als dat niet zoo mocht zynwat gebeurt er dan met haar Waar bly ven ze Waarom zie je ze later niet meer Je zou er als man van ondervinding om kunnen huilen, als je bedenkt dat al die hemelsche schepsels, die je uit eerbied nauwljjks durft aanraken, die bet leven als tot een Zondag maken, zoodat het in iemand zoo wonderlyk begint te juichen dat zjj slechts in de wereld zyn gebracht om ten verderve te gaan. Het is er mee als met de boomen in het bosch. Als er een staat, jong en recht gegroeid, die zyn takken ver uitstrekt en er uit ziet of hy mooie groot en slank zal worden en over de anderen zal heen zien, dan komt de houtvester vol bljjdschap over het mooie rechte hout, en merkt er een kruis op. Waar hy onder de jonge stammen een jonge, mooie ziet staan zet hy er een kruis op. En die gemerkte boomen worden dan spoedig met bjjlen van hun wortel geslagen om naar de stad of naar de schepen gebracht te worden. En nou die meisjes zjjn door onzen Lieven Heer ge merkt, ze dragen hun kruis op hun voorhoofd allemaal, de een zoo goed als de ander. «Voor den duivel, die nietriep Broich bjjna te hard. «Die staat vast, die weet wat vooral voor en na den tjjd, waarop de treinen uit Holland en uit Ylissiugeu moesten aan komen en vertrekken, een aantal menschen en voor zoover mogeljjk ook goederen heen en weer bracht; in verband met de door en voor de treinen aangevoerde goederen was dit primitieve verkeer natuurlyk hoogst bezwaarljjk, al werd alles zoo goed en zoo vlug mogelijk overgebracht. Het is te begrjjpen dat onder deze omstandigheden de bootjes soms zoo volgeladen waren met passagiers, dat men wel eens vreesde een ongewild bad van den een of ander te zullen bjjwonen. De bestuurders van verschillende wagens> die de brug moesten passeeren, zagen zich verplicht over Abeele of Souburg om te rjjden, teneinde daar met pont of brug over het kanaal heen te komengeen kleine omweg voorwaar Hoewel men in onze stad ook gelegenheid voor een pont heeft, kon men zich daarvan niet bedienen by ontstentenis van dat overzet- middel, dat in Veere was. Waarom die pont niet onmiddellijk ontboden werd, is ons niet duideljjk geworden. Inmiddels begon men in den voormiddag de deklading van het schip te lossen, hetgeen door de ongelukkige ligplaats, nogal moeilyk was en dan ook niet te vlug ging. By dit werk geraakte een der arbeiders te waterhy werd echter spoedig weer op 't droge gebracht. Een ernstig gevolg van het vastloopen der Thyra was het lek slaan van den zinker der waterleiding, waardoor het reservoir in den watertoren leeg liep en de stad van water beroofd dreigde te worden. Dadelijk werd een onderzoek ingesteld en door afsluiting van den defecten zinker het gevaar afgewend. Men hoopte de Thyra in den namiddag, nadat het water in het kanaal zal zyn opge zet en met behulp van sleepbooten vlot te brengen. Nabjj de aanlegplaats van de barge werd door een hooiwagen, een kleine telefoonpaal aangereden. De paal, die ook nogal murw bleek te wezen, brak by den grond af, even als de buis, waardoor de kabel loopt, en viel met een slag neer, vlak bjj de vele personen, die daar naar de Thyra stonden te kyken Gelukkig werd niemand getroffen. De ontred derde draden waren tamelyk hinderlijk voor het publiek. Later wsrd een en ander opge ruimd. Heden middag arriveerde uit Vlissingen de sleepboot John B. Maas van Antwerpen, die, terwjjl het water opgezet werd, trachtte de Thyra af te sleepen. Het duurde niet lang of er sprong een tros. Hoewel de sleepboot alles in 't werk stelde en ook de Thyra zelf stoomde, gelukte het niet het schip vlot te brengen. Intusschen werd de deklast overboord ge worpen, hetgeen zeer bezwaarljjk ging en voor de betrokken werklieden veel gevaar opleverde. Op last van den waterstaat werden de stut ten van de deklading, tegen den zin van den gezagvoerder der Thyra, afgezaagd om het werk te vergemakkelijken, terwjjl de John B. Maas bleef trekken en ook met de wind-as van het stoomschip werd gewerkt. Voor de jeugd, die zich in de weelde der zomervacantie verheugt, was de drukte, die het ongeval teweeg bracht, een welkome aanlei ding en de hulp-veerdienst een schoone gele genheid om te «varen." De kolonel A. J. Vetter, commandant van het 3e regiment infanterie, vergezeld van den kapitein regiments-adjudant W. F. Hartman, kwam heden hier ter stede, tot het hou den van eene inspectie over het 2e bataljon van dat korps. De miliciens van het blyvend gedeelte der lichting 1903 zyn heden met groot verlof huiswaarts gezonden. Donderdagmiddag werd voor den officier van justitie alhier geleid H. J., koopman in rjjwielen te Heinkenszand, die 20 dezer door de arr. rechtbank alhier failliet is ver klaard en verdacht wordt van bedriegelyke bankbreuk, door goederen tot voormelden fa lieten boedel behoorende te hebben verduisterd. Na gehoord te zyn, is de man naar het huis van bewaring overgebracht. Uit Vlissingen. Maandagavond te 8 uur vergadert de Kamer van koophandel en fabrieken ter behandeling van ingekomen stukken en van het jaarverslag. ze doet." »De een zoo goed als de ander," her haalde Angermann, en legde zich op zyn zjj om te slapen. Maar na een poosje begon bjj nog eens, heel zacht>Zeg, ik heb een vrouw gehad jong en mooi als dat meisje, maar zwart. Waar is ze nu? Weggeloopen, een rjjken, knappen vent nageloopen." »Wat! Leeft ze nog?" vroeg Broich weer zacht. Maar Angermann antwoordde niet meer. Den volgenden morgen tegen den middag legde Broich zyn gereedschap een uur vroeger neer, trok zyn jas aan, dien hjj voor de warmte had uitgedaan, en vroeg aan den ploegbaas verlof. Met een korten bjjl in de hand, die hy thuis wilde slypen, ging hy met zyn be slikte laarzen, met naakten hals, de jas open zoodat een deel van zyn bloote blanke borst te zien was, van de plaats waar hjj werkte heen Vandaag wilde hy eindelyk met het meisje spreken, haar vragen. Hjj schaamde zich voor zyn bangheid, en wilde nu even vastbesloten zjjn als wanneer hjj zyn houweel ophief en in de aarde liet neerkomen. En zjj, als haar een eenvoudig werkman, die het eerljjk meende, niet liever was dan de goed gekleede minnaar, die mooi wist te praten, waarom was ze dan uit haar dienst gegaan En dan, mocht ze hem niet graag ljjden? Gaf Anger mann dat ook niet toe Had ze hem gisteren Men schrjjft ons uit G o e s. Met de vruchtenveiling gaat het in het veilingslokaal niet druk. De aanvoer is gering en de kooplust daaraan evenredig. In plaats van Woensdag, zal er nu Dinsdags, met den marktdag, geveild wordenmen wil hopen dat dit meer animeeren zalde Zaterdagmiddag veiling bljjft. Woensdag werden aardappelen verkocht tegen 1.60 per 70 kg., d. i. ongeveer een H.L.; sjalotten golden 3 per 100 kg. De eerste appels golden van 5 tot 9 cent per kg. De kersenoogst, die afgeloopen is, is nog al medegevallen, eveneens die der bessen, beide vielen in prjjs ook nog al mede. De vroege peren golden 5 per H.L. De pruimen vinden slecht aftrek, de prjjs is ge daald tot 4 cent per kg. Alhier is een vereeniging van handelaren in verschillende dranken tot stand gekomen die over geheel Zuid-Beveland vertakkingen heeft en als zinspreuk heeft gekozen Elk het zijne, Het doel is het overgroote flesschen-verlies tegen te gaan, door bjj den verkoop van dran ken de waarde der flesschen in rekening te brengen en die later voor den berekenden prjjs terug te nemen. Men wil de flesschen volgens een model voor gezamenlijke rekening aankoopen en ze laten voorzien van het stempel der vereeniging. Verder wil de vereeniging het erheen sturen de minder goede kwaliteiten van dranken te weren. Men schrjjft on s uit Y e r s e k e Er is hier een gezin, dat behalve uit man en vrouw, uit 7 kinderen bestaat, waarvan de drie oudste leerplichtig zyn. Deze kwamen dan ook altyd trouw school, maar in Maart overleed een'n paar jaar oudere dochter, die moeder in het huishouden behulp zaam was en op de kleinen paste. Nu werd het oudste der overbly venden, een meisje van bjjna 13 jaar, thuis gehouden. Doch na de gebruikelijke aanzegging, dat de ad ministratieve behandeling der overtredingen was afgeloopen, zond de vader, die liefst niet met- den strafrechter in aanraking wenscht te komen, Dinsdag bedoeld meisje weer naar school. Als men nu weet, dat het oudste der niet schoolgaande kinderen nauwelijks 4 jaar is, en de twee jongste respectievelijk een paar maanden niet den arm op den schouder gelegd en mee in zyn krant gezien Had ze hem niet een afbeelding van zyn geboorteplaats, boven aan de Rjjn, meegebracht, die ze voor een winkel raam had zien hangen Was ze niet eens voorbjj gekomen langs de plek waar hy werkte, en waar hy tusschen aardhoopen en planken in een gat stond, zoodat zjjn hoofd slechts er boven uitstak alleen om hem eens heelemaal in zyn werk te zien Al zyn kameraden hadden het toen zjj hen toeknikte, aan de blyde uitdrukking van haar oogen gezien dat zjj hem wel mocht en hy alleen zou nog twjjfelen Hy voelde het ook, dat ze hem goedgezind was. En dan eindelyk, of het goed of slecht zou afloopen. zekerheid wilde hjj hebben. Met lange passen liep hy onder de honderd jarige kastanjes van de laan, die reeds hun witte bloesems op den grond strooiden, zoodat hy als op een tapjjt liep. Aan alle zjjden zag men de gekleurde petten der studenten, die van de vacantie terug waren gekomen. Jonge meisjes liepen voorbjj, reeds in lichte japonnen, onder luide, vroolyke gesprekken. Het plaveisel van de straten, die Broich toen insloeg, brandde wit in de zon en verblindde zyn oogen. Hj schoof zyn pet achterover om de lucht over zyn warm, gloeiend voorhoofd te laten strjjken. Hoe kwam het toch dat niet alleen hy, maar ook alles om hem heen zoo gelukkig was? Eensklaps zag hy Anna op eenigen afstand en ongeveer l'/j jaar, dan is het duidelyk, hoe moeilyk de moeder, die bovendien niet sterk is, de hulp van het meisje kan ontberen. En Donderdag ondervond zjj reeds het gemis aan oppas over haar kleine wichteneen werd bezeerd door een omvallende tafel, twee andere kwamen nat thuis zjj hadden in een, gelukkig niet diepen, put gelegen. Is het wonder, dat de vrouw van schrik en radeloosheid flauw viel? Toch kwam het meisje 's namiddags weer naar school. Voorwaar een moeilyk geval om trouw te bly ven aan de wet't Is waar, de man ver dient een vast en betrekkelijk flink weekloon (9 of 10 gulden), zoodat bezwaarlyk armoede te pleiten is, maar daarvan moeten ook 9 menschen leven; een bewaarschool is er niet, en nu is het maar de vraag, of er genoeg over schieten kan, om vrouwelijke hulp in huis te halen. De leerplichtwet is hoogst nuttig, maar al is zjj er niet minder om zjj kan wel eens hard zyn. Donderdagavond werd te C o 1 y n s» plaat, nadat eerst huiszoeking bjj hem was gedaan en verschillende voorwerpen in beslag waren genomen, een arbeider gearresteerd. Onder verdenking zich schuldig te hebben gemaakt aan diefstal is de man naar Middel burg overgebracht. Voor het examen Engelsch 1. o. is te 's Gravenhage o. a. geslaagd de heer H. Wild schut te Sluiskil. De minister van marine, brengt ter ken nis van belanghebbenden dat in verband met den uitslag Tan het onlangs gehouden examen voor adspirant-machinist de hierna genoemde ongelingen, gerangschikt naar de by het examen behaalde cyfers, voor eene plaatsing bjj de opleiding van adspirant-machinisten te Helle- voetsluis in aanmerking komen: C. de Groot, F. Fokkema, H. C. Dekker, F. H. Buys, Th. Talloo, P. H. E. M. Schuhmacher, W. van Driel, K. Bolk, C. Ouwehand, J. H. F. Kerkhoff, W. C. Eikendal, H. de Vries, A. J. M. Bohnen, J. Mertens, P. M. R. Ver- steegh, A. I. de Stoppelaar Blydesteyn, G. de Jongh, W. van Leeuwen (Hendrikzoon), M. Flohil, H. Dollekamp, J. A. de Veer, J. L. Gude, D. W. Kramer, W. Morree, G. den Her tog, W. van Leeuwen (Hermanzoon), M. P. J. Pover, A. Pellinkhof, A. Pezie, S. Jaring. De rector van het gymnasium te Doe- tinchem, dr K. G. P. Schwartz, heeft bjj de uitgevers Stenfert Kroese en Van der Zande te Arnhem eene brochure het licht doen zien over »de gebeurtenissen in verband met h'et laatst gehouden eindexamen aan het gymna sium te Doetinchem." De brochure, die geschreven is nadat men den rector in het openbaar in de gemeente raadszitting had aangevallen, bevat het ambte- ljjk rapport door dr Schwartz aan den inspecteur der gymnasia over de zaak uitgebracht, bene vens tal van mededeelingen en opmerkingen van den schryver omtrent het voorgevallene. Het laatste gedeelte is vooral gericht tegen mr. J. J. van Gorkom, dien dr. Schwartz o. a. sommeert te bewyzen wat hy gezegd heeft over het knoeien bjj het eindexamen en zoo hy dit niet kan, voor eerroover en lasteraar verklaart. voor zich uit loopen. Ze had geen hoed op en een witte schort voor. Maar men zag van achter aan het zorgvuldig opgestoken haar hoe zindeljjk en netjes alles van voren moest zyn. Met kalme passen, die slechts aan de heupen haar deden bewegen, liep ze in hare schoonheid voort, lang en met haar blonden haartooi boven alle menschen uitstekend. Het bloed drong Broich in de oogen. Hy zag onduideljjk hoe hier en daar iemand bleet staan om het meisje na te zienhy voelde nog dat het haar trotsch maakte. Toen ging hy met wat snellere passen achter haar aan, stond naast haar, zag nog hoe zjj hem bljj- verschrikt lachend aanzag, en nam groetend zyn pet af. Zjj was om een inlichting bjj haar nieuwen dienst geweest, een ouden, in het zwart ge- kleeden heer en twee vriendelijke dochters, die echter ook reeds grjjze haren hadden. En waarom Broich zoo vroeg klaar was »Och zoo maar." Er lag in het zwjjgen van Broich iets bij zonders het meisje voelde dat en zweeg even eens. Zoo liepen ze naast elkaar voort. Haar krachtige schouders leken smal bjj zyn zware borstkas. Het sprak van zelf dat ze naar den Rjjn afdaalden. Beiden waren aan de oevers dier rivier geboren, hy boven in de bergen, tusschen wjjngaarden en burgruïnen, zjj m de vlakte beneden, waar de voren der akkers zich uitstrekken als de golven der zee.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1904 | | pagina 1