Zaterdag 16 Juli. Uit Stad en Provincie. N°. 166 147e Jaargang. Middelburg 15 Juli. 1904. Bij deze courant behoort een Bijvoegeel. AllODELltURGSCIIË Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp., 2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. 15 Juli 8 u. vin. 76 zwaar bewolkte lucht, thermometer en verwachting. gr., 12 u. 87 gr., av. 4 u. 92 gr. F. Verwacht: matige Z. W. wind, regen, av. 4 u. geringe afname in temperatuur. Advertentiën20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel, Groote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Az„ n.35. Voorburgwal 266, Amsterdam. het conflict? De Eerste kamer heeft het wetsontwerp betreffende het Hooger onderwjjs, door de Tweede kamer aangenomen, verworpen. Het ging hierbjj rechts tegen links. Zjj, de kalme, de bezadigde oudere, die maar zelden zich verzet en het langen tjjd heeft kunnen vinden ook met de tegenwoordige regeering, al was hare meerderheid ook libe raal, heeft nu toch haar veto uitgesproken. Men kan het ook wel wat te erg maken. En dit was in deze het geval. Wjj behoeven waarljjk niet te herhalen de bezwaren, tegen het ontwerp ook in ons Hoogerhuis ingebracht. Ze komen geheel overeen met die, in de Tweede kamer en de liberale en vrijzinnige pers herhaaldelijk geuit. Maar opmerkelijk is de beslissing der Eerste kamer vooral omdat zy stond tegenover eene bedreiging, haar door de regeeringspers voor gehouden. Haar hing het zwaard der ontbinding boven het hoofd. Daardoor lieten de 27 tegenstanders van het ontwerp zich echter niet afschrikken. Zjj stemden toch tegen. Dat was flinkdat was cordaat. Zjj verdienen daarvoor alle hulde. En wat zal er nu gebeuren Zal de Eerste kamer ontbonden worden Dr Kuyper heeft, zegt men, het besluit der Koningin daartoe reeds in handen. Zou het waar zjjn Wjj zullen zien. Dezer dagen behandelde L. in het Sociaal Weekblad de vraag of zulk een ontbinding noodzakelijk is. En hy beantwoordde die ontkennend. »Een ontbinding van de Eerste Kamer alleen, zoo schreef hy, is ten onzent nog nooit voor gekomen. Men zal dus allicht tot dien maat regel niet over willen gaan dan wanneer hjj bepaald noodig is. En nu is er een omstan digheid, die naar ons oordeel sterk pleit tegen een ontbinding van de Eerste Kamer wegens Verwerping van het Hooger Onderwjjsontwerp. Het is het feit, dat daar nog altjjd ligt om in de Tweede Kamer behandeld te worden, de motie, die de heer De Savornin Lohman voor stelde in de zitting van 11 Maart jl. en die luidt als volgt »De Kamer, van oordeel, dat het wen- scheljjk is de bevoegdheid tot het bekleeden van openbare betrekkingen en het uitoefe nen van beroepen niet uitsluitend te verbinden aan den uitslag van universitaire examens, gaat over tot de orde van den dag". Die motie is in het laatste gedeelte van de discussie ingediend zjj heeft die discussie niet meer kunnen beheerschen en is dan ook los gemaakt van het aanhangige wetsontwerp. Maar het feit, dat zy bestaat, heeft tengevolge, dat bet volstrekt niet zeker is. dat een tweede wets ontwerp in de Tweede Kamer dezelfde meerderheid zal verwerven of wel dat een tweede wetsontwerp niet in geheel andere gedaante uit de Tweede Kamer zal te voorschijn komen. Welnu, de behandeling in de Tweede Kamer van de motie-Lohman zal, na verwerping van de aanhangige wetsvoordracht in de Eerste Kamer, stellig invloed hebben op vorm en inhoud der Hooger Onderwyswet. Wie durft De Nederlander, het orgaan van jhr mr A. F. de Savornin Lohman, noemt dit, naar wjj heden lazen, een misverstand. De bedoelde motie wil zoo schryft het blad alleen de wenschelykheid doen uit spreken, dat de bevoegdheid tot het bekleeden van openbare betrekkingen en het uitoefenen van beroepen niet uitsluitend verbonden wordt aan den uitslag van universitaire examens. Dit is iets geheel anders. De voorsteller der motie heeft zich niet vóór, wel tegen staatsexamen zonder meer verklaarddaarentegen verlangde hy, ook vroeger reeds, de bevoegdheden waarvan hier sprake, is voornamelijk te doen afhangen van het doorloopen van een stage, evenals in Duitschland. Dat echter zulk een wensch niet spoedig kan worden verkregen, integendeel eene zaak is van langdurige en zeer moeieljjke voorberei ding, weet ieder deskundige. zeggen, juist met het oog op die motie dat hetzelfde wetsontwerp de Eerste Kamer zal bereiken Waar de zaken zoo staan, waar ter tafel by de Tweede Kamer een motie aanwezig is, die de nu aanhangige wet niet meer onder haar invloed heeft kunnen brengen, maar het stel lig een nieuwe wetsvoordracht zal doen, daar is alle reden voor een nieuwe behandeling in de Tweede Kamer met behoud van dezelfde Eerste Kamer. De Nederlander wees op het gebeurde in de Eerste Kamer met de ongevallenwet en voeg de er bjj, dat dit bewjjst hoe een tweede be handeling in de Tweede Kamer slechts zeer kort behoeft te duren. De vergelijking met de Ongevallenwet is leerzaam op meer dan één punt. De Tweede Kamer had de Onge vallenwet, die de Eerste Kamer daarna ver wierp,- aangenomen met de overgroote meerder heid van 79 tegen 14 stemmen. Desniettemin ontbond de regeering de Eerste Kamer niet, maar wijzigde baar wetsontwerp. Hier, by 't Hooger Onder wjjs echter, is de wet in de Twoede Kamer aangenomen met een meerder heid van rechts tegen links, terwjjl dr De Visser zich bjj de oppositie schaarde en niemand zal ontkennen, dat er ook onder de voorstemmers waren, die groote bezwaren hadden. De On gevallenwet was in de Tweede Kamer aange nomen den 13en December 1899met buiten gewone snelheid diende de regeering, na de verwerping door de Eerste Kamer, haar nieuw ontwerp inhet werd in de Tweede Kamer aangenomen op 25 October 1900. Hieruit volgt dat, hoe snel men ook werkt, toch met de behandeling van een tweede wetsontwerp in de Tweede Kamer een klein jaar verloopt. Geschiedt dit met de Hooger Onderwyswet als de Eerste Kamer haar mocht verwerpen, en eventueele aanneming van de motie-Lohman maakt een nieuwe wetsvoordracht noodzakeljjk, dan is tegen de verkiezingen van 1905 juist de Tweede Kamer met het tweede ontwerp gereed. Reeds door de perio dieke aftreding van een deel der Eerste Kamer in 1905 bereikt de regeering daar een stern- mental van 25. Zy zou dus zelfs haar tweede ontwerp, desnoods ongewjjzigd, kunnen door drijven, maar dat het ongewyzigd zal zjjn, staat by ons allerminst vast. Het is op deze gronden, dat wjj by verwer ping van de Hooger Onderwyswet een ontbin ding van de Eerste Kamer staatsrechtelijk niet verdedigbaar achten." Ook prof. Fabius noemt een ontbinding een buitengewoon middel en men moet, volgens hem, voorzichtig zjjn het als eene platte van zelfsheid uit te roepen dat zy nu na de ge vallen beslissing moet ontbonden worden. Zal dr Kuyper echter door zulke overwe gingen zich laten leiden, waar hjj de macht in handen heeft om, evenals de Tweede kamer, ook de Eerste naar zjjn hand te zetten Terwyl dit onder de oogen onzer lezers komt, heelt de telegraaf allicht reeds het ant woord op die vraag gegeven. De beste oplossing zou volgens ons zjjn dat de minister bjj de Tweede kamer hetzelfde ont werp weer indiende zonder de, zooveel aan stoot gevende, eff'ectus civilis voor de vrjje uni versiteiten. Maar 't is de vraag of de Regeering dien weg kiezen wil, omdat er zoovele, haar dierbare belangen bjj deze kwestie zijn be trokken, en of zjj dit nog doen kan nu zjj en hare party genooten de godsdienstige hartstoch ten zoo hebben opgezweept Als zjj echter werkelyk het belang van het Hooger Onderwjjs op het oog heeft, zonder nevenbedoelingen, dan zal zjj aldus moeten handelen. In een der z. g. n. bierhuizen a 1 h i er is" door de politie aangetroffen een twintigjarig Duitsch meisjezjj werd op transport gesteld naar haar woonplaats. In verband hiermede hebben alle meisjes van vreemde nationaliteit, die in onze stad in bierhuizen en dergeljjke inrichtingen ver toeven, van den commissaris van politie last gekregen binnen acht dagen te vertrekken. Wordt daaraan niet voldaan, dan zullen zjj over de grens worden gezet. In eene buitengewone openbare civiele zitting van de rechtbank alhier is heden de heer A. Mjjs, benoemd notaris te Oost burg, als zoodanig beëedigd. Het 2e en 4e bataljon van het 3e regi ment infanterie, respectievelijk te Middel burg en Vlissingen in garnizoen, zullen van 2 tot en met 15 September a.s. kampeeren op het terrein Kijk in de Pot nabjj Bergen op Zoom, ten einde aan de oefeningen van hét 3e regiment infanterie, welke aldaar onder leiding van den commandant kolonel Vetter zullen worden gehouden, deel te nemen. Aan de Rjjks landbouwschool te Wage- ningen is nog geslaagd bjj het eindexamen Indische klasse afdeeling hoogere land- en boschbouwschool de heer J. A. Kakebeeke, uit Middelburg. Uit Vlissingen. Het Duitsche eskader zal Woensdag, in plaats van Dinsdag, naar Molde (Noorwegen) vertrekken. De schepen zullen daar weder c.a. 7000 tons bunkerkolen innemen, waarvoor reeds ver schillende stoomtfooten zjjn bevracht. Het Duitsche s.s. Marie zal, na lossing, al hier op de haven komen, teneinde een lading kolen in te nemen voor Molde, eveneens be stemd voor het Duitsche eskader. Heden middag zijnde admiraal Von Koester, schout-bjj-nacht Schmidt en Von Breusing en den bij de vloot gedetacheerde infanterie- majoor prins Ernst van Saksen Altenburg, be nevens een aantal officieren van het eskader naar Den Haag vertrokken waar zjj te 4.43 uur aankwamen. De meeste dezer officieren zullen hun intrek nemen in het Hotel den Ouden Doelen, waar des middags de minister van marine, vice- admiraal Elis, hun een diner aanbiedt, waaraan ook o. a. de Duitsche gezant genoodigd is. Zaterdag 16 dezer zullen de officieren de stad en Scheveningen in oogenschouw nemen om zich des middags te vereenigen aan een diner ten huize van den Duitschen gezant, den heer Von Schloezer. Uit Goes. In de Donderdag avond aldaar, onder voor zitterschap van den burgemeester, gehouden raadszitting was de heer J. F. van der Leeuw afwezig. Na eenige mededeelingen werden de sala rissen van de ambtenaren van den Burger- ljjken stand, overeenkomstig het gevoelen van Ged. Staten, zonder hoofdeljjke stemming als volgt geregeldvoor den burgemeester, uit sluitend belast met het voltrekken van huwe- ljjken, 40; voor de wethouders en den secretaris, die uitsluitend optreden als plaats vervangers voor elk dier ambtenaren 20 en voor den commies ter secretarie, belast met alle werkzaamheden, uitgezonderd het voltrekken van huweljjken 160, met dien verstande dat bjj de begrooting voor 1905, het aanvangsalaris van dezen ambtenaar met 50 zal worden verminderd. In verband met de steeds ingebrachte be zwaren en ingekomen klachten, betreffende het boven het leggeld te betalen bedrag van 5 cent per dag en per M2 voor suikerbieten, die gedurende langer dan 14 dagen op de kaden of boorden van de haven moeten opge slagen worden, werd, nadat de heer Dekker eenige inlichtingen van den voorzitter had gevraagd en verkregen, de heer Kakebeeke zjjne instemming met het voorstel had betuigd en de heer Fransen van de Putte, als lid der financieele commissie, een korte toelichting had gegeven, zonder hoofdeljjke stemming be sloten de artikelen 1 en 4 der verordening op de heffing van leggeld te wjjzigen als volgt: Art. 1. Er wordt geheven een leggeld voor het gebruik van grond langs de kaden oi langs de boorden der haven, ten bedrage van vjjftig cent, vc or elke scheepslading, met uit zondering van een lading boomen, waarvoor 10 cent per stuk is verschuldigd, terwyl voor suikerbieten een leggeld van 10 cent per M2 moet worden betaald. Art. 4. Indien na verloop van 14 dagen na de ingebruikneming, met vergunning van burgemeester en wethouders, grond der kaden of boorden wordt ingenomen, wordt daarvoor, behalve het bovengenoemde leggeld, geheven een bedrag van vjjf cent per dag voor elke M2. Laatstgenoemd bedrag wordt niet geheven van suikerbieten, gedurende het tjjdvak van 1 Sept. tot 1 Jan. d. a. v. Het raadsbesluit inzake het geven van grond in erfpacht aan de ,wed. J. Machielse werd eenigszins aangevuld en op voorstel van burg. en weth. besloten de Koningin te verzoeken de dienstdoende schutterjj in eene rustende te veranderen. Aan den heer D. D. van den Bout werd, onder dankbetuiging, eervol ontslag verleend als lid van het burgerljjk armbestuur. Ter voorziening in de vacature in de com missie van toezicht op het lager onderwjjs, ontstaan door het ontslag nemen van den heer A. E. Janssen, werd benoemd de heer S. A, Leopold met 9 stemmen, terwyl de heer ds Leljjveld 3 stemmen verkreeg. Met den benoemde was door genoemde com missie op de aanbeveling geplaatst de heer J. Barendregt. In verband met een schrjjven van Gedepu teerde Staten, houdende mededeeling dat zjj naar aanleiding van het in de laatst gehouden raadsvergadering genomen besluit niet verder op het stellen van eischen betreffende afscheiding van slaapplaatsen in woningen zullen aandringen, werd^de verordening, be doeld bjj art. 1 der woningwet, thans zonder hoofdelijke stemming definitief vastgesteld. Aangeboden werd de gemeenterekening over 1903, in ontvang met 146.721.036, in uitgaaf met 140.781,046, alzoo met een batig slot van f 5939.99. Bjj de rondvraag wees de heer Kakebeeke, op den slechten toestand van de straat achter de gevangenis, welke dringend herstelling behoeft. De voorzitter beloofde onderzoek. Te Borssele verschrok Woensdagna middag, niet ver van de haven, een hit, ge spannen voor een rjjtuig, en viel van den hoogen zeedjjk langs den steilen kant met rijtuig en passagiers naar beneden. De drie personen, die in het rjjtuig zaten, werden min of meer gewond doch wonder genoeg niet ernstig. Het rjjtuig was zoo gehavend dat het moest bljj ven liggen en niet kon gebruikt worden. De hit bleef ongedeerd. Aldaar heeft een landbouwer een tweejarig paard verkocht voor den ongehoorden prjjs van 500. Donderdag vierde te Wilhelmina- d o r p het echtpaar Jacob Westdorp en Jaco- mina van Beveren hun vyftig-jarig huwelyks- feest. De burgerjj liet zich niet onbetuigd om het dien dag tot een feestdag te maken. Een nette eeiepoort was voor de woning der feestelingen opgerichtvan de meeste huizen woei de vlag en dank zjj de bemoeiingen eener commissie waren ruime bjjdragen geschonken, waardoor het gouden bruidspaar kon feest vieren en nog een aardig sommetje in ont vangst nemen. 's Avonds bracht het muziekkorps De Echo den oudjes een serenade. Tot waterbouwkundig ambtenaar bjj het waterschap Baarland is benoemd de heer P. A. E. Heule, thans tjjdeljjk ambtenaar. Op voorstel van Gedeputeerde staten besloot de raad van Sint Annaland de bezoldi ging van den ambtenaar van den burgerlijken stand, die al het werk doet, te bepalen op j 150 en die van de ambtenaren, die bjj ver hindering als zoodanig optreden, op 15. De raad van O u d-V ossemeer be sloot een geldleening aan te gaan, groot 3600, ad 4%, ter voorziening in de kosten van vernieuwing en verbreeding van straten. In het eilan d T h o 1 e n zyn een viertal Groningsche boeren geweest om jonge veulens aan te koopener werden er tegen goede prjjzen aangekocht. Uit Koewacht schryft men ons: De drie schoone vaarzen, die in den nacht van Dinsdag op Woensdag tusschen deze gemeente en Kruisstraat in beslag genomen zyn, zyn Donderdag nacht van Koewacht naar Selzaete vervoerd om daar publiek te worden verkocht. Ze waren daags te voren (Dinsdag) te Koewacht gekocht door de Belgische kooplui De BI. en A. Woensdag was het parket van Gent te Kruisstraat teneinde een onderzoek in te stellen naar het gebeurde. Gehoord werden de broeder en de zuster van den getroffene en de vier douanen. Tog, brigadier, De Ras, Verdonck en "Van Gavenen te Belgisch-Koewacht gesta- tionneerd. Ook Donderdag zjjn een paar heeren van dat parket en twee deskundigen, geneesheeren, te Kruisstraat geweest om nog een nader onderzoek in te stellen. Naar men beweert waren de verklaringen der douanen Donderdag eenigszins tegenstrjjdig met die van Woensdag. In elk geval schjjnt bewezen te zjjn, dat de verslagene, die Vrjjdag begraven wordt, ge troffen is door een kogel van een revolver der douanen, een bekend caliber. De kogel is onder den schouder binnengedrongen, heeft zyn weg gezocht door de rechterlong en is door de geneesheeren langs de zjjde uitgehaald. Eerstdaags worden eenige getuigen naar Gent opgeroepen. Van andere zjjde wordt nog het volgende gemeld Het schjjnt dat de openbare meening sterk tegen den douaan is, die het schot heeft ge lost. De jonge man, die getroffen werd, staat in den omtrek gunstig bekend. Hjj was, bjj uitzondering, bjj deze smokkelpartjj tegen woordig om den weg te verkennen. Dezer dagen slikte te Hulst een eenjarig kind een kers met pit en al in; het is aan de gevolgen overleden. Een waar schuwend voorbeeld in dezen tjjd om zulken wichten geen kersen te geven of die onder hun bereik te brengen. Woensdag schrikte aldaar een paard, dat voor een kar vlas stond, voor de naderende stoomtram. Het rukte de strengen af, maakte rechts-omkeer en ging er van door. De kar zwikte om en kwam neer op een kruiwagen, die geheel werd verbrjjzeld. Het paard strui kelde in de Steenstraat over de daar liggende bouwmaterialen en werd aldus tot staan ge bracht. Wonder boven wonder bekwam niemand eenig letsel. De Vogel, het groote vischwater onder Hengstdjjk, is dezen zomer druk bezocht; dagelyks kan men er een twintigtal of meer hengelaars tellen, onder wie Belgen en een enkele Franschman. Er wordt niet zooveel karper gevangen als andere jaren, doch baars is er buitengewoon veel. Een hartstochtelijk hengelaar bemachtigde er een vjjftigtal in ruim éen uur tjjds. Door de commissie voor beheer en onder houd van den grintweg Stoppeldjjk is tot cantonnier benoemd J. F. Serrarens aldaar. Eene bijzonderheid by deze benoeming is, dat de commissie voor den benoemde eene pen sioensverzekering sloot van 200 's jaars, in te gaan op 60-jarigen leeftijdde premie wordt voor de helft betaald door den verzekerde, voor de andere helft door de commissie. Binnen een jaar tjjds zyn in O o s t e- ljjk Zeeuwsch-Vlaanderen een veer tiental Boerenspaar- en leerbanken opgericht, die alle bjj de coöperatieve Raiffeisenbank te Utrecht zyn aangesloten. Deze banken ver- keeren allen in bloeienden toestand en hebben spoedig het vertrouwen gewonnen; bjj allen zjjn duizenden guldens aan spaargelden inge legd zoo te Koewacht ruim 8000, te Stop peldjjk ruim f 10.000, te Lamswaarde 30.000 enz. Een groot deel dezer spaargelden is weer aan de leden in voorschotten gegeven. Al kan men nu niet spreken van »in eene bepaalde behoefte voorzien", zeker is het toch, dat deze instellingen reeds zeer nuttig werkten zegt onze berichtgever. In de Donderdag te Terneuzen ge houden vergadering van den gemeenteraad wer den burg. en weth. gemachtigd eventueel noodige reparatiën aan de brandspuiten (die geen voldoende straal meer uitwerpen) te doen verrichten. In uitzicht werd echter gesteld nader overleg met den raad, indien de repa ratiekosten belangryk zouden zyn. Gunstig werd beschikt op een verzoek van den heer F. C. Zonnevijlle te Axel om beschik baarstelling van een verlicht en verwarmd lokaal, voor het geven van een landbouwoursus, waarvoor het vereischte aantal leerlingen reeds verzekerd is. Tevens werd besloten tot het maken eener kast voor berging van de bjj dat onderwjjs noodige preparaten. Goedgekeurd werd, dat burg. en weth. voor de gelegenheden dat zjj over een lokaal moeten kunnen beschikken, zooals b. v. voor vaccinatie, jjk, enz., het verenigingsgebouw der Vereenigde Handwerkslieden huren ad 1 per dag of gedeelte daarvan. Door Gedeputeerde Staten was het gevoelen van den raad gevraagd over een salaris-rege ling van de ambtenaren van den burgerlijken stand, op een totaal bedrag van ƒ360. De raad was van oordeel dat de reeds vastgestelde salarisregeling, j 250 voor den ambtenaar en 25 voor 2 plaatsvervangers, samen 300, voldoende mag worden geacht, ook in aan merking genomen de minder gunstige toe stand van de gemeentefinanciën. Bjj kon. besluit zyn, het werd reeds ge meld in de tweede editie van ons vorig nom- mer, benoemd tot betaalmeester te Roermond de heer J. P. Haitsma Muiier, thans te Ter- neuzen, en te Terneuzen de heer jhr H. A. H. Sandberg, surnumerair bjj den dienst der Ryksschatkist. Tegen 1 September is tot hoofd der school B te Sas van Gent Remoortere- polder) benoemd de heer H. de Caluwe, onder- wjjzer aan school A aldaar. Behalve de rekening over 1903 en de begrooting voor 1905 van het burgerljjk arm bestuur, werd in de Woensdag te Oostburg gehouden vergadering van den raad overgelegd de rekening der gemeente over 1903 met 19.834.06 voor ontvangsten en 18.640.755 voor uitgaven, zoodat het vermoedeljjk goed slot zal bedragen 1193.305. De begrooting der gezondheidscommissie werd voor kennisgeving aangenomen. In zake de regeling van den burgerlyken stand werd ingetrokken de vroeger aangeno men verordening betreffende de verdeeling der werkzaamheden en het besluit, bepalende het getal ambtenaren. Op voorstel van burg. en weth. is besloten om een ambtenaar, den secretaris, aan te wyzen voor alle werkzaamheden en twee ambtenaren als plaatsvervangers. De belooning van eerstgemelde bleef be paald op f 150, terwyl aan Gedeputeerde Staten zal worden voorgesteld die der anderen te bepalen op 15. Den heer C. I. Kense werd, op verzoek, eer-

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1904 | | pagina 1