Dinsdag 5 Juli. Uit Stad en Provincie. N#. 136. 147e Jaargang. 1904. Middelburg 4 Juli By deze courant behoort een Bijvoegsel. Bedenkelijke kwistigheid RECHTSZAKEN. LETTEREN EN KUNST. MIDDELBURGSCf! COURANT. Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp.,/2. Afzonderlijke nnmmers kosten 5 cent. THERMOMETER EN VERWACHTING. 4 Juli 8 u. vm. 62 gr., 12 u. 68 gr., av. 4 u. 70 gr. F. Verwacht; W. wind, zwaar bewolkte lucht, regen, weinig verandering in temperatuur. zwakke tot matige Z. Advertentiën20 cent por regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Npverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertenile-Burean A. DE LA MAR Ai., N.Z. Voorburgwal 366, Amsterdam. Onder dit opschriit bevat de Prov. Gron. Crt eene beschouwing in verband met een onder werp, meermalen ook door ons behandeld en nog in onze jongste Zeeuwsche Omtrek- k e n aangeroerd. Zp had tot grondslag het bekende wetsont werp, de vorige week door de Tweede Kamer aangenomen, tot verhooging van den post voor ridderorden op de begrooting over 1903 met vjjfduizend gulden, terwijl daarvoor reeds achtduizend gulden was toegestaan. De memorie van toelichting besloeg drie regels, woordeljjk aldus luidende, dat de «over schrijding van het bp de begrooting vastgesteld bedrag onvermijdelijk was" dus dat de uit- deeling van ridderorden in zoo kwistigen om vang niet wachten kon «geen dag en geen nacht" «voornamelijk wegens het veelvuldig verleenen van onderscheidingen aan personen in het buitenland, waartoe verschillende om standigheden noopten." Zulk eene toelichting vond men bjjna alge meen in de Kamer wel wat al te karig en de commissie van rapporteurs noodigde de Regee ring dan ook uit vóór de openbare beraad slaging over het wetje over deze punten schrif telijk het licht nog te doen opgaan. De minister van financiën want het ont werp is uitgegaan van zpn departement, ofschoon de Regeering in haar geheel bij de zaak is betrokken, daar, krachtens het regle ment van orde voor den ministerraad, het voor dragen aan de Koningin van personen om opgenomen te worden in ééne der drie ridder lijke orden behoort tot de onderwerpen, waar over de geheele raad moet beraadslagen en besluiten de minister van financiën haastte zich de verlangde inlichtingen te verstrekken. Des ministers nota deed zien, dat in 1903 een-en-negentig nieuwe ridders van den Neder- landschen Leeuw zjjn geschapen, die allen zjjn afgescheept met reeds gedragen, gerepareerde kruisen, en honderdzesentachtig Oranje-Nassau- ridders, van. wie de meesten met nieuwe ver sierselen, van acht gulden vijfenzeventig cents het stuk zjjn begiftigd. Deze tweehonderd zevenenzeventig nieuwe ridders hebben dus de duurte er niet in gebracht. Neende dertien versierselen van ridder-grootkruis, de tien van groot-officier en de zesentwintig van comman deur in de .orde van Oranje Nassau, aan buitenlanders toegekend »bjj vorsteljjke be zoeken zoo in het buitenland als aan het Hof en de ontvangst van hoofden van andere staten", zjjn aan de aanzienljjke overschrjjding schuld. En nu schrgef de minister en deze uitlating teekent «dat het bedrag, waarop de be- trekkeljjke begrootingapost bjj raming is vast gesteld, niet hef uitsluitend richtsnoer mag zjjn vanhet kabinet bjj het doen van voor drachten.. tot het toekennen van onderschei dingen." »Niet het uitsluitend richtsnoer." Daaruit spreekt duideljjk het algemeene standpunt dat tegenover de begrooting door de beheerende «autoriteiten wordt ingenomen en dat zal maken dat wjj nooit uit het moeras zullen komen en een zuinig staatshuishouden tot de vrome wenschen zal bljjven behooren. Voor ons zoo vervolgt de schrjjver in bet Grouingsche blad voor ons wordt de erger nis over dit wetje niet geboren uit het Donder dag in de Tweede Kamer op den voorgrond ge- plaatste feit dat in één jaar dertien duizend gulden aan ridderorden is opgemaakt. De be teekenis van deze onderscheiding is langzamer hand zóo gedaald en het is van zóo algemeene bekendheid dat jaar in jaar uit ridderkruisen neerdalen op borsten, die er onder zouden oe zwjjken als de dragers zich eens èerljjk reken schap gaven van de redenen die tot hun for tuintje de naaste aanleiding zjjn geweest, dat het vrjjgevig omgaan met dit speelgoed niet een zoo groot kwaad is en dertién duizend gulden, daaraan vermorst, ook niet zoo'n groote zaak. Uit den mond van een minister van binnenlandsche zaken, die waarljjk niet tot de minsten behoorde, vernamen wjj eens, dat geen dag in het jaar voorbjjging waarop hem niet een dringend, verzoek tot het toekennen van een ridderorde bereikte, liefst van den toe komstigen drager zeiven. Daaromals het menschdom zóo verzot is. op ridderlint, laat de overheid dit dan uitdeelen. Dat kan de bruin nog wel trekken en elk weet zoó zoetjens aan hoe weinig men aan de onderscheiding^ te hechten heeft. Neende ergernis zit hierin dat begrootingsposten, die als maxima zjjn te beschouwen, keer op keer zoo enorm worden overschreden, zonder dat de nood er toe dringt dat in den staat en in de provincie en de gemeente komt het euvel in even bedenkeljjken omvang voor en is het bjj herhaling door ons gekastjjd het uitvoerend gezag met de be grootingsposten omspringt naar zjjn bonplaisir, niet de uitgaven richtende naar de begrooting, maar deze, als eenmaal uitgegeven is, pasklaar makende aan het aangewend bedrag en dat dit bedrjjf telkens weder wordt gedoogd door de kamers, door de staten, door den raad. Wat beteekent de begrooting, als van haar anders dan in den boogsten nood kan worden afgeweken Als de cjjfers der begrooting door de ministers, door de gedeputeerde staten, door burgemeester en wethouders worden aange merkt niet als de uiterste grens, die alleen mag worden overschreden bjjaldien anders voor het publiek huishouden gevaar zou rjjzen, maar als aanbevelingen om het daarbjj te laten, die in den regel in den wind worden geslagen bjj de stellige wetenschap dat, als de grens wordt overschreden, achterna toch het geld wordt toegestaan. Een overschrjjding met vjjf duizend gulden van een post van acht duizend gulden voor uitgaven, waarbjj nooit haast of urgentie kan zjjn, wjjst op een bedenkeljjke minachting van het begrootingsrecht der Staten-generaal, die de departementen is binnengedrongen en waarvan de regeering, blijkens haar schrifteljjke uitlating, niet eens oen geheim maakt. Juist omdat het hier een zoo enorme overschrjjding betreft, maar die toch loopt over een klein bedrag, ware dit wetje bjj uitstek geschikt geweest eens een exempel te stellen, de lank moedigheid, door neen te zeggen, voor een keer op zjjde te zetten en de regeering met deze vjjf duizend gulden te laten zitten. Daartoe is het echter weer niet gekomen. De sprekers, met uitzondering van den heer Van der Zwaag, richtten hun aanval tegen de uit gaaf van ridderorden, die weinig om het ljjf heeft; hjj had, geljjk de heer Van der Zwaag zeer juist gevoelde en deed, moeten zjjn ge richt tegen de inbreuk op het begrootingsrecht der Staten-generaal waarvan de overschrjjding getuigt en die de groote oorzaak is van de opdrjjving der uitgaven. Laat nu althans eens een der vjjftien tegenstemmers bjj het volgend algemeen begrootingsdebat opstaan om op dit euvel met nadruk te wjj zen en tegen besten diging er van te waarschuwen. En laat deze waarschuwing ook op de provinciale en ge- meenteljjke beheerders der geldmiddelen vat krjjgen. Want zjj zjjn ook lang niet zuiver in de leer. Alleen als de begrooting heilig is voor de machten die haar beheeren, is het budgetrecht der vertegenwoordiging in rjjk, provincie en gemeente van waarde. En alleen dan is er eenige kans en hoop dat de zuinig heid in het publiek huishouden haar intrede doet. ALS HET KALF VERDRONKEN IS, Nu enkele dagen na elkaar twee militairen, een soldaat en een korporaal, bjj de schiet oefening het leven lieten, rjjst vanzelf de vraag Is de inrichting onzer militaire schietbanen overal van dien aard, dat de kans op onge lukken tot het uiterste minimum is beperkt Een volmondig »neen" is daarop het antwoord. Zoo is de schietgelegenheid voor de garnizoenen Middelburg en Vlissingen aan het strand nabjj Dishoeck beslist gevaarlijk te noemen. Van het opvangen der kogels is daar zelfs geen sprake. Aardophoogingen zouden daar trouwens ook niet zjjn op te werpenwind en zee zouden haar spoedig vernielen. Groot is alzoo de kans voor de bewoners der nabjj- gelegen dorpen om door een »afgedwaalden" kogel te worden getroffen. En al moge het nu waar zjjn, dat op het duin waarschuwings borden zjjn geplaatst en hier en daar voor de veiligheid soldaten met roode vlaggetjes zjjn opgesteld, wjj bljjven van meening dat onge lukken op den duur daar niet kunnen uitbljjven. Tevens vragen wjj met welk recht in den zomer bjjna dageljjks, in den winter dikwjjls het strand tusscben Vlissingen en Zoutelande door de militairen onveilig wordt gemaakt? Men bedenke toch, dat bjj laag water dat strand een zeer gezochte verkeersweg is, vooral op marktdagen. Doch er is meer. Naar men ons verzekerde worden de oogen door het aanhoudend turen^ op het witte, blindende duinzand dermate verblind, dat op het laatst het nauwkeurig waarnemen der veiligheidsseinen niet meer met de zoo hoog noodige oplettendheid kan plaats hebben. En met het schieten bjj Dis hoeck zjjn des zomers gemiddeld zes uren gemoeidHet is alzoo volstrekt niet onmo gelijk, dat het personeel in den waarnemings post vooral wanneer op groote afstanden wordt geschoten zich vergist in de kleur der vertoonde seinschjjf en zich blootgeeft juist op het oogenblik waarop de schutter aanlegt. Bovendien blootgesteld des winters aan den snerpenden wind, des zomers aan verschroeiende hitte als de manschappen zijn, tellen de schiet oefeningen aan het strand voor de garnizoenen Middelburg en Vlissingen als eene ware corvée. Onzes inziens bekoort deze schietgelegenheid b^ Dishoeck zoo spoedig mogeljjk te verdwijnen. Of moet soms eerst een derde slachtoffer de waarheid van het vorenstaande bevestigen? W. Te Arnhem is Zaterdagnacht, op ruim 69-jarigen leeftjjd, na een langdurige onge steldheid, overleden de heer J. C. Pilaar, oud directeur van het telegraafkantoor aldaar, vroeger directeur van het post- en telegraaf kantoor te Zierikzee, chef van het tele graafkantoor teMiddelbnrg en daarna te Maastricht. In onze gemeente is de herinnering nog steeds levendig aan den weiwillenden, humanen chef, aan den man, die steeds bereid was het publiek met voorlichting terzjj te staan en behulpzaam te wezen. Hoe dit gewaardeerd werd, bleek wel bjj zjjn vertrek van hier toen hem, hoofdzakeljjk namens den handel, een bewjjs van waardee ring werd aangeboden. Naar wjj vernemen, is bepaald dat de tentoonstelling van oude koperwerken, alhier te houden, dageljjks geopend zal worden om 12 uur, des Donderdags en des Zondag om 11 uur, en dat de lokalen worden gesloten om 5 uur. Er zullen, zooals gewoonljjk, doorloopende kaarten verkrijgbaar worden gesteld voor den ganschen duur der tentoonstelling, terwjjl de toegangsprjjs zeer billijk zal gesteld worden ook op Zondag o. a. voor ambachtslieden en dientbaren ad 10 cent. Het voornemen bestaat, tjjdens den duur der tentoonstelling eenige matinées te geven, waar toe de houders van doorloopende kaarten toe gang zullen hebben. Zooals bekend, wordt Woensdag avond in den tuin op het Noord-Bolwerk alhier een concert gegeven door het stafmuziekkorps van het derde regiment infanterie, onder leiding van den heer A. Barbé. Bq die gelegenheid zal het volgende pro gramma worden uitgevoerdLe chevau-léger, marche, G. Paris, Ouverture Pliedre, J. Massenet, Espana, Rhapsodie, Chabriez, Ballet de l'opera Faust, C. Gounod, Ouverture du Carnaval de Venise, A. Thomas, Le réveil du lioncaprice heroïque, Kontsky, Slavische Tünze no. 1, Dvorak, Fantaisie sur l'opera V Africaine, Meperbeer. Het concert vangt te half acht uur aan. Morgen (Dinsdag) te twaalf uren zal, ter gelegenheid van den verjaardag van H. K. H. Prinses Marie der Nederlanden, eene groote parade door het garnizoen alhier worden gehouden. De troep wordt gecommandeerd door den kapitein A. F. Sutherland, terwpl de inspectie zal worden gehouden door den majoor garni- zoens commandant M. J. van Hille. Bp het nationaal concours, uitgeschreven door de postduivenvereeniging Columbia te Amsterdam, behaalden de heeren D. de Yries te Middelburg den 34en, Jac. L. Bom te Y e r s e k e den 48en, J. J. N. van Baarle te Middelburg den 49en en J. Hoornaert te Vlissingen den 67en prps. Bg de Derby-vlucht won de heer D. de Vries den 9e prjjs. Beide vluchten hadden plaats van uit Orleans, Zooals nog werd gemeld in de tweede editie van ons vorig nominer, is tot adjudant bp het tiende regiment infanterie benoemd de eerste-luitenant C. van der Harst, van het derde regiment. Uit Vlissingen. De schietwedstrpd ter gelegenheid van het 20jarig bestaan der scherpschuttersvereeni- ging Vlissingendie op de banen van het Mid- denReduit wordt gehouden, wekt veel belang stelling. De meeste vereenigingen, zoo uit Noord-Brabant als Zeeland, hebben reeds deel genomen en over bet algemeen wordt goed geschoten. Vooral Zondag was het er zeer druk. Toen werd op het terrein een matinee gege ven door het muziekgezelschap St. Cecilea. Zoowel op de banen voor de korpswedstrpden als op de vrpe banen zpn hooge cijfers behaald. Men zie Laatste berichten. Door burg. en wetb. is tot klerk ter ge meente-secretarie benoemd de heer L. J. den Hollander te Willemstad. Telkens hebben de bewoners in de buurt van de keersluis last van bonden, die hun kippen of konpnen doodbpten. In den nacht van Vrpdag op Zaterdag werden bp een brug wachter 12 konpnen en bp een opzichter machinist 13 kippen en een haan doodgebeten (VI. Crt.) De commissaris der Koningin bezocht heden verschillende gemeenten in Wal ter e n, n.l. Vrouwepolder, Serooskerke, Grppskerke en Meliskerke. Van vele woningen wapperde de driekleur. Bp kon. besluit is een pensioen van 233 's jaars verleend aan M. de Hond, wed. Pover, rpksveldwachter-brigadier. Van Oolpnsplaat werd Zaterdag een vette os vervoerd naar den steiger te Kortgene. Even buiten bet dorp geraakte het dier met zpn begeleiders in de sloot en brak een achter poot. Men voerde het dier per gerp naar de slachtplaats, waar het werd afgemaakt. Zaterdag morgen had te Zierikzee de teraardebestelling plaats van den heer F. F. Leupen. Zeer groot was de deelneming in dit zoo plotselinge en treurige verlies. Een aantal vrienden uit de vele corporatiën, waarvan de overledene deel uitmaakte of tot welke hp in betrekking stond, volgden op de begraafplaats de baar tot het graf. Tal van prachtige kransen van familie, bekenden, medeleeraren en leer lingen dekten de kist. Op verzoek werd aan de groeve niet ge sproken. Door het bestuur van den calamiteuzen Stavenissepolder is benoemd tot opzichter bp de buitengewone werken aan het dpkvak «Oud Kempenshofstede" de heer M. v. d. Velde te Baarland. Door het gemeentebestuur van Axel is een adres gericht aan den minister van water staat, verzoekende de doorvaartwpdte van de brug over het zpkanaal naar Axel-sassing, die zal gemaakt worden in verband met verbete- ingswerken van bet kanaal GentTerneuzen, niet, zooals is ontworpen, te maken op zeven, maar op negen meters, daar de ontworpen breedte geen passage biedt voor alle te Axel- sassing komende vaartuigen. üit Zeeuwsch Vlaanderen W.D. achrpft men ons De poldervergaderingen loopen ten einde. Bp vernieuwing hebben zp ons geleerd hoe hoog noodzakelpk eene wpziging in het, sinds meer dan dertig jaren bestaande en verouderde, polderreglement is. Het heeft trouwens al lang onze bevreemding gewekt dat niet een der Staten-leden uit ons kiesdistrict, die van de mis standen op de hoogte zpn, het initiatief daar toe genomen heeft. Indertpd verhuisde een ontvanger-griffier van een polder naar Den Haag en voerde van daar uit de administratie omdat de leden van 't bestuur de kat de bel niet durfden aan te doen en in het reglement geen bepaling des wege werd aangetroffen. In een anderen, nog wel aan zee gelegen polder gaf een voornaam Belgisch grondeigenaar eenige partpen land zoogenaamd in erfpacht uit om de meerderheid van stemmen te verkrpgen en een bestuur te kunnen kiezen dat naar zpn pppen dansen, althans hem naar de oogen zien moest. Dat voorbeeld vond navolging in twee andere polders bp een Franscbman en een anderen Belg, die door hun administrateur of pachter diets gemaakt waren dat het hun belangen gold, waardoor een paar aspiranten naar opengevallen vacatures er in slaagden, dank zp dezen truc, die betrekkingen machtig te worden. En jl. Donderdag bleek dat ook bp ons eigen volk het voorbeeld dier vreemde heeren aan- stekelpk werkt. Zekere familie, die vier stem men placht uit te brengen, kwam door bet uitgeven van gronden in erfpacht, (in den regel maar voor een paar jaren), thans met het respectable getal van 14 stemmen voor den dag. De tien huurlingen hadden het wachtwoord te stemmen tegen de voorgenomen bekering van een paar polderwegen, waarvoor een aangrenzende polder eene bpdrage van ƒ6000 had toegezegd zoodat de totstandkoming niet meer dan 2.17 per hectare aan ingelan den zou gekost hebben. Door deze overmacht van stemmen blijft een zeer nuttig werk achter wege, waarvan twee polders de dupe zpn. Als men daarbp bedenkt dat in den bedoelden polder nog geen enkele weg verhard is, steeds bp Gedeputeerde staten geklaagd wordt over de slechte wegen en het verwaarloosd onder houd daarvan en de gefabriceerde stembe voegden ter gelegenheid der algemeene ver gadering een groot gedeelte opeten en drinken van hetgeen de nieuwe weg zou hebben gekost, dan weet men niet waarover zich meer te verwonderenover de bekrompenheid van geest, of over de hardnekkige tegenwerking van eiken vooruitgang bp sommigen dier ingelanden. kon zich vermaken in schommel en caroussel Het dansvermaak was, naar gewoonte, dien dag verboden. Den vorigen Zondag had men den jaarlpk- schen grooten wedstrpd in het gaaischieten gehouden, zoodat die nu achterwege bleef. De vele karren en andere voertuigen met Belgen, die de kermis een levendige drukte bezorgen, waren er dan ook niet. Airondissements-Rechtbank te Middelburg. Bp bevelschrift dier rechtbank is naar de openbare terechtzitting verwezen A. W., oud 45 jaar, veldarbeider, geboren en wonende te St Jansteen, thans in hechtenis in het huis van bewaring te Middelburg. Hem wordt ten laste gelegd dat hp op 5 Juni 1.1., des namiddags omstreeks 4 nur, in de buurtschap Hoekje, gemeente St Jansteen, op- zettelpk brand heeft gesticht in het door hem bewoonde huis, gelegen vlak naast een woning, bewoond door P. Smet, welke woning grensde aan een huis, bewoond door P. J. Bosman, terwpl laatstgenoemde woning weder om stond onmiddellpk naast een woning, be woond door P. A. Cerpentier. Dezen brand zou hp gesticht hebben door op den zolder zpner woning een hoop oude kleeren en lompen met een lucifer opzettelpk brand te steken, tengevolge waarvan zpn woning met de zich daarin bevindende goederen is verbrand en ook de bovengenoemde huizen van P. Smet, P. J. Bosman en P. A. Cerpen tier in brand zpn geraakt. Door deze brandstichting was gemeen gevaar te duchten voor zpn woning en inboedel en voor de drie bovenvermelde huizen met hetgeen zich daarin bevond, toebehoorende onderschei- denlpk aan P. Smet, P. J. Bosman en P. A Cerpentier. Aan den beklaagde is ambtshalve als ver dediger toegevoegd de heer mr J. F. van Deinse, advocaat te Middelburg. Uit Vlissingen wordt ons geschreven De zeer vele bezoekers van het Grand HStel zpn Zondagavond zeker niet onvoldaan huiswaarts gekeerd: Het Vocaal Ensemble toch, onder lei ding van den heer Spoel, had de vereerders van zuiveren, beschaafden zang in een dankbaar, rustig enthousiasme gebracht. Reeds de in druk van het Domine salvam fac reginam nostram deed verwachten, dat dit koor aan alle aan wezigen een genot vollen avond zou verschaffen en het Bone Jesu en Tenébrae factae suntbeide van Palestrina, den grooten hervormer van den Roomsoh Katholieken muzikalen kerkstjjl, be antwoordden ten volle aan de verwachting, die de hoorders zich hadden gesteld. Machtig was de indruk van het schoone Miserere nobisaangrppend het heerlpk pianis simo van Et inclinato capito emisit spiritum, en niet minder het Alle Seelen ruVn in Frieden, nnmmers, die afgewisseld werden door de be scheiden voorgedragen Sapphische Ode en het landelpk, lieve 1' Angelus. Uit den ernstigen gemoedstoestand, waarin deze liederen het dankbaar publiek gevoerd hadden, bracht het aardige, blpkbaar met bjig», zondere voorliefde gezongen, Bellotje de hoord' in de voor ieder gevoelig hart zoo onmisbare prettige stemming. Ah In de tweede afdeeling voldeden zeer goed de Ballade Van een ruiter en een Koningsdochter vooral in «Zp nam toen een keten van paarlen hel" en als apotheose het laatste couplet: Waar in alle koornummers de bassen heer lpk werkten, de tenoren zeer gelukkige oogen- blikken hadden en de damespartpen den gan schen avond boeiden, daar meenen wp dat alles zpn glanspunt bereikte in het aller liefste, eenvoudige Slaap, kindje slaap, dat het geestdriftvolle publiek gaarne nog eenmaal zou gehoord hebben. Na aldus onzen dank aan het koor te hebben gebracht, rest ons nog te appreoieeren het goede, dat in de solisten te waardeeren valt, echter met de opmerking, dat de sopraan in den aanvang wel wat wankelend was en eerst later tamelpk op dreef kwam. De alten vonden wp wat eng, smal, zwakvooral mej. De Brupnmej. Kauwling beschikt over een krach tiger, helderder geluid. De bas zong helder en zuiver, maar zpn geluid is ook niet zwaar. Voegen wp hier nu nog bp, dat wp den accompagnateur-leeraar boven onzen lof ver heven achten, dan kunnen wp besluiten met een woord van dank aan allen die den be zoekers van het Grand Hotel dezen heerlpken avond hebben verschaft. De kermis te Hoofdplaat was dit jaar minder aantrekkelpk dan in vorige jaren, want tentefn of spellen waren er niet. Zondag, den druksten kermisdag, maakte het fanfaregezelschap een muzikale wandeling door de gemeente naar de haven en de jeugd Naar wp vernamen, treedt dit ensemble, waarbp mej. Martien Dhont, wegens ongesteld heid, Zondag niet aanwezig was, in dit seizoen ook te Oostende en te Scheveningen op.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1904 | | pagina 1