1 Juli. Y rijdag it Stad en Provincie. N°. 133. 147e Jaargang. 1904. Middelburg 30 Juni. Kameroverzicht. ONDERWIJS. BENOEMINGEN, ENZ. LETTEREN EN KUNST. MIDDELRURGSCHE COURANT. Deze eoarant verschijnt d a g e 1 ij k smet uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp., 2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. THERMOMETER EN VERWACHTING. 30 Juni 8 u. vm 62 gr., 12 u. 71 gr., av. 4 u. 75 gr. F. Verwacht: zwakke tot matige W. wind, toenemende bewolking, weinig verandering in temperatuur. AdvertentiSn: 20 oent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meer SO cent. Beclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zjj innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Npverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau A. DB LA HAR Ai., N.l. Voorburgwal 366, Amsterdam. I Zitting van Woensdag. In hoofdzaak was de zitting van heden gewjjd aan de interpellatie-Fock over het zalmtractaat. Vooraf werden eenige kleine wetsontwerpen aangenomenovereenkomst met de Ned. Handelmaatschappij, verhooging hoofd stuk V (subsidies gemeentekosten der staking) en wjjziging krankzinnigenwet, na verwerping, met 56 tegen 12 stemmen, van een amende ment-Van Sty rum om de gezinsverpleging onder hetzelfde staatstoezicht als de gestichts- verpleging te stellen. Daarna verdween dr Kuvper, die er riant uitzag, en werd het overig gedeelte in beslag genomen door de zalm. Eerst de heer Fock over de zalm, daarna de minister van waterstaat over de zalm, toen de heer Röell altijd nog over de zalm, en ten slotte de heer Helsdingen niet over de zalm, maar over de arbeiders, die aan de zalm een stuk brood verdienen. Door dit zalm-college zjjn wjj nu geheel van de zaak op de hoogte en als wjj weder eens zalm mochten eten, dan bekjjken wjj die visch nu met een geheel ander oog. Want het is een interessante visch, die zalm Hfl of zjj doet net als een mensch. Als hjj uit vrjjen gaat, doet hjj of zjj dat liefst op afgelegen paden, d. w. z. in stille wateren. In den Rjjn, op den zalm-boulevard, is hjj of zjj daartoe niet te krjjgen. Daarvoor is de zalm te fatsoenljjk", te aristocratisch. En omdat die visch zoo aristocratisch is, trof het zoo bijzonder dat de aristocratische heer De Marez Oyens de Kamer deze inlichtingen verstrekte. Zjjn collega Melvil van Lynden, die eigenljjk de «zalmspecialiteit" van het kabinet is en bovendien ook in deze zaak bp de behandeling tegenwoordig had moeten zjjn, was afwezig. Hjj was op audiëntie bjj H. M. Daardoor is het neusje van den zalm ons eigenljjk ontgaan. Maar er bleef nog genoeg over. Vertelde heer De Marez Oyens ons niet dat Waar Maas en Waal te samen vloeien En Gorkum's tinne rijst van verre (in dezen minister steekt altjjd een stuk poëet) de zalm, op vrjjen belust, er lekker voor be dankt het vuile Maaswater met ega op te zwemmen en daarom liever als jonggezel in het schoone Waalwater te bljjven met het treurig gevolg dat er geen jonge zalmen genoeg ter wereld komen. »Doe daar nu eens iets aan 1" riep de minis ter den geachten interpellant wanhopig toe. En de heer Fock wist er ook al niets anders op te zeggen, dan in stille berusting de schou ders op te trekken. Verder wees de minister op het vuile Maas water voor Kralingen, de drukte van de Rot- terdamsche haven en wateren en de normali- seeringswerken, die ook al de zalm»cultuur" niet in de hand werken. Bleven de klachten over de uitlegging en uitvoering van het zalm-tractaat door Duitsch- land. Daar was veel waarheid in, meende de minister, maar daarover was de Duitsche regee ring nu al doendeen voor dat er sprake kan zjjn van een opzegging of herziening van het tractaat onzerzjjds moest de uitslag van dit onderzoek afgewacht worden. Ook de heer Röell steunde de minister in dit opzicht. De klachten over onze zalm-strooperjj, die onlangs in den Rjjksdag werden vernomen, waren zon der grond. Integendeel deDuitschers vangen »on- dermaatsche zalm" en dienen die op als forellen En de «fokzalmen", die allernuttigste zalmen onder de zalmen, werden volstrekt niet door ons «opgehouden". Jammer dat die «internati onale vischjes" zelf niet eens een boekje over dat tractaat konden opendoenWat zouden zjj de Nederlandsche gastvrjjheid prjjzen En het bjj tractaat verboden Pflugnetz ver- wenschen Nog liever 14 dagen langer de zalmvangst in ons land openstellen, zooals de heer Fock wenschte, dan het Pflugnetz zou, wjj verwedden er een kleinigheid onder, de algemeene opinie onder de zalmen zjjn, van alle zalmen, de Jacobszalm, de fokzalm, de ondermaatsche, de bovenmaatsche zalm. Ten slotte gingen wjj op de zalmvangst naar de Sacrementorivier in Amerika. Won deren vertelde de heer Fock over de zalmcul tuur aldaar. Daar zag men nu eens wat met een grondig «pooten" van zalm te bereiken viel Daar moesten eens een paar Nederlandsche deskundigen heen, oordeelde de heer Fock. Neen, zeide de minister. Dat kost te veel geld. Bovendien zóo voortreffelijk is het daar ook niet. Het departement zal de zaak »in studië" nemen. En daar bleef het bp De heer Fock had mooi praten: de zalmcul tuur op de Sacramentorivier bljjft te 's Gra- venhage »in studie". De heeren van het Kralingsche veer kunnen ook te veel verlangen. Hiermede eindigde het collegium doctum over de zalm. Onder deze les in de natuurljjke historie had de heer VanKarnebeek een uiltje geknapt en andere leden waren ook bezig geweest een «Engelschen brief" te schrjjven. Alleen lekker bekken als Van Gpn, Verhejj, Van Bplandt luisterden aandachtig. Wat had dr Kuyper niet gesmuld aan dit zalmdiscoursHjj heeft bepaald iets gemist. BESCHERMING. Wanneer bescherming doel treft, maakt zjj de beschermde artikelen duur der. Zjj belet ons buitenlandsche goederen te koopen, ook al zjjn deze goedkooper. Zjj staat daarom geljjk met dwang van staatswege om te koopen daar, waar alles duurder is. WAT IS CLERICALISHE Op die tot hem gerichte vraag gaf de Fran- sche minister Combes dezer dagen het volgen de antwoord Cleriealisme is precies het tegenovergestelde van godsdienst. Het bestaat uit het streven den godsdienst in den dienst van de harts tochten eener politieke partjj te verwikkelen Wjj achten den godsdienst hoog, maar zullen het cleriealisme steeds bestrjjden. MOOIE VERKIEZINGS-PRACTIJKEN. Wat de kerkeljjke partpen bjj de jongste stemmingen zooal hebben uitgevoerd, is niet al te vermelden. Slechts enkele staaltjes. Ten bate van den christelpk-historischen candidaat voor de Prov. Staten in district II te Amsterdam werden voor het stemlokaal, in den vorm van stembiljetten, gedrukte briefjes uitgereikt met de waarschuwing in vette letters »doe niets meer dan het stipje vóór den naam Ter Haar zwart maken, anders is uw biljet van onwaarde." Als er brutaal gelogen moet worden, schjjnt dus het «Christen" zjjn hoegenaamd geen hin derpaal daarvoor op te leveren. Een sprekend staaltje van katholieke kieskeu righeid in 't gebruik van propagandamiddelen deelt het Sociaal Weekblad als volgt mede «Eenige katholieke.huisvaders trachtten den laatsten man naar de stembus te brengen door zich bjj manifest te wenden tot de «katholieke huismoeders te Leiden." De vrouw moet zorgen dat de man gaat stemmen. «Als Dinsdag a.s. de uitnemende heer Bots niet gekozen wordt, is het uw schuld," worden de vrouwtjes toe gesproken. Maar het fraaiste is«Als uw man 's middags nog niet ter stembus is geweest en dien heer Bots niet heeft gestemd, dan 1 e e g e borden, leege schotels op tafel, zegt hem dat." «En zegt dat gp boos zult zjjn als hjj niet gaat stemmen." Het hier ge spatieerde was met vette letters gedrukt. Geen eten dus, en de vrouw >boo s." Wat de jonge heer Sybrandi, de anti- revolutionnaire voorvechter, heeft uitgehaald, weten onze lezers. Wjj lichtten een tipje op van zjjne mooie manieren. Mr J. F. C. van Overstraaten te Markelo heeft nu een open brief tot hem gericht, waarin hjj een boekje van hem open doet. Zelfs de Nederlander, het orgaan van jhrmr A. F. de Savornin Lohman, van mr Sybrandy's uitlatingen melding makende, zegt, dat, als 't verslag juist is, zjjne uitdrukkingen weerzin wekkend, ja beneden peil zjjn, «en zelfs te schandelpk om in ons blad af te drukken." Bjj kon. besluit: is aan den buitengewonen adelborst bjj de Kon. Nederl. marine-reserve J. Boon, op ver zoek, eervol ontslag verleend uit den dienst der reserve is benoemd tot directeur van het post- en telegraafkantoor te Hoogezand N. Mulder, thans in geljjke betrekking te Hoogeveen is de met verlof in Europa aanwezige kapi tein der infanterie van het leger in N.-I. C. J. Asselbergs, ter zake van lichaamsgebreken in en door den dienst ontstaan, op verzoek, eervol uit den militairen dienst ontslagen, met toe kenning van pensioen zjjn bjj het dep. van koloniën belast met de waarneming der betrekking van referendaris de gepens. kolonel-int.-tit. van het N.-I. leger A. E. Winckel, thans bjj dat dep. werkzaam en bevorderd tot adjunct-commies de eerste- klerk G. de Braai. KORTE MEDEDEELINGEN VERGADERINGEN. Te Utrecht is aangevangen de algemeene vergadering van den Nederlandschen Bond van Vereenigingen van den liandeldrijvenden middenstand. De voorzitter, de heer J. S. Meuwsen uit Amsterdam, hield eene openingsrede. Uit het jaarverslag bleek dat de Bond in het eerste jaar van zjjn bestaan veel heeft gewerkt in het belang van den handeldrjj- venden middenstand. Ter sprake kwam het door den Bond gehouden onderzoek naar het al of niet gewenschte van «wetteljjk geregelde winkelsluiting op Zondag." De uitslag van dit onderzoek is als volgt. In het geheel werden rondgedeeld 30.000 vraagljjsten. In Amsterdam zjjn uitgegeven 10.000 vraagljjsten. Ingekomen zjjn 2407 be antwoorde vraagljjsten of 24 pet van het uit gegeven aantal. Voor geheele sluiting 1796 tegen 261 bjj wettelijke regeling. Voor gedeel telijke sluiting 376 tegen 89. In Rotterdam zjjn uitgegeven 2500 vraagljjsten, hiervan zjjn 235 ljjsten beantwoord terugontvangen. Voor geheele sluiting 207 tegen 10. Voor gedeelte- ljjke sluiting 2. Voor wetteljjke regeling 182 tegen 16. In Utrecht zjjn van de uitgegeven vragenlpsten er 754 beantwoord ingekomen. Voor regeling van winkelsluiting op Zondag verklaarden zich 554 en er tegen 80, voor wetteljjke regeling 475 en 95 er tegen. Van Noord-Brabant en Limburg is, omdat daar op vele plaatsen middenstandsvereeni- gingen, afdeelingen van de Hanze, gevestigd zjjn, het beste overzicht verkregen. De meeste dezer afdeelingen hebben gaarne met den Bond medegewerkt. Hadden alle middenstandsvereenigingen op gelpke wjjze medegewerkt, de uitslag van het onderzoek zou schitterender geweest zjjn. Niet tegenstaande herhaalde uitnoodigingen hebben vele vereenigingen het niet van zich kunnen verkrpgen, aan het verzoek van den Bond te voldoen om de enquête te houden. Door deze handeling hebben zjj de goede zaak niet be vorderd, integendeel zjj hebben eene aangele genheid van groot belang voor den midden stand niet behoorljjk tot haar recht doen komen. De uitkomst van het onderzoek is, dat dui- deljjk bljjkt dat de winkelier Zondagsrust ver langt. Met zjjne belangen op kleine plaatsen, waar op Zondag veel buitenlui komen koopen, zal echter rekening moeten gehouden worden. Oost-Iruiië. Expediti e-V an Walchern. Het Hbld heeft prof. Nieuwenhuis om ophel dering verzocht aangaande het telegram, dat de expeditie van den controleur Van Walchern naar Apo Kajan geslaagd was en behouden te Longiram was aangekomen. Prof. Nieuwenhuis seinde ter toelichting «Voor het tegengaan van Serawaksche be moeiingen met de Kentjas vertrok de controleur Van Walchern in October langs de Berouw naar Apo Kajan met ongeveer 50 man. Sedert vernam men niets meer. Hjj was van plan terug te koeren langs de Boh naar den Maha- kan, wat bljjkbaar gelukt is". De Woensdag uit Indië ontvangen bladen zjj loopen tot 31 Mei brengen ons meer uitvoerige berichten over hetgeen te Gedangan is gebeurd op den 27 Mei. Er werden dien dag te Soerabaja berichten ontvangen van ongeregeldheden te Sidoardjo. Daar zou de «prang sabil" de heilige oorlog zjjn uitgeroepen. De resident begaf er zich onmid- delljjk heen met een 50 man onder bevel van kapitein Hoedt. Hjj vond de kwaadwilligen te dessa Kebon passar. «Toen zjj ons zagen, aldus luidt zijn verslag, bewogen zjj zich langzaam naar ons toe. Hoe dichter wjj naderden, hoe sneller zjj zich voort bewogen, allen gewapend met pieken, lansen, klewangs enz., zingende en zwaaiende met die wapens. Zjj werden herhaaldeljjk gesommeerd op te houden, doch bleven snel doorloopen. De detachements-commandant gaf eerst last tot vuren op vjjf pas afstand. Ik liep met den kapitein voorop, de zjj de houdende van het kanaal. Plotseling schoot een der kwaadwilligen in bukkende houding met een steekwapen snel op mjj af. Ik schoot tweemaal met revolver, maar weet niet met welk resultaat. Wjj raak ten handgemeen en vielen beiden in het kanaal toen sprong de assistent-resident Smulders mjj na, doodde den man en redde mjj uit mjjn hacheljjke positie. Ik ben licht verwond aan de rechterknie. Bjj den aanval op het detache ment werden 70 man gedood, de overige ver spreidden zich in de kampongs. Door den detachements-commandant werd dadeljjk tot doorzoeken der kampongs overgegaan. Een der hoofdaanleggers is bjj het verzet met de bajonef afgemaakt, 12 werden gevangen genomen, waaronder eenige'hoofdaanleggers. Het deta chement bekwam een lichtgewonde. Het aan tal kwaadwilligen was ruim 100." Nader wordt nog vermeld dat de hoofdaan legger in dessa Soementoro is gedood door een detachement van 25 man, dat dien dag uit Soerabaya naar 't district Sepandjang was gedirigeerd. Men maakte zich te Soerabaya niet onge rust. Maar men is daar wel zeer vertoornd op den assistent-resident, die niets heeft bespeurd van 't geen er gaande was. En dat er iets gaande was bleek uit verschillende berichten. 't Artikel in het Soer. Hand. over 't geval draagt het opschrift«Een Assistent-Resident en een Slaapmuts". Men kan daaruit allicht den inhoud nagaan. (Zw. Crt.) De uitslag der herstemmingen voor de Provinciale Staten, Woensdag in de twee Zeeuwsche districten gehouden, is de volgende DISTRICT GOES. Daar verkregen de heeren J. N. Elenbaas 2246 en W. Kakebeeke 1441 stemmen. Beide heeren zjjn liberaal. Gekozen is dus de heer J. N. Elenbaas. Bjj eerste stemming waren uitgebracht op eerstgenoemde 2765 en op den heer Kakebeeke 2862 stemmen. DISTRICT SLUIS. Daar werden uitgebracht op de heeren G. A. Vorsterman van Oyen (Vrjjz. dem.) 1136, en W. C. de Smidt (L. aftr.) 1583 stemmen. Herkozen is de heer W. C. de Smidt. Vrjjdag 17 Juni, bjj eerste stemming, ver kreeg de heer Van Oyen 1023 en de heer De Smidt 1025 stemmen. Het bovenstaande is Woensdagavond reeds in de stad bekend gemaakt. Woensdagavond is alhier gearresteerd en later naar het huis van bewaring overge bracht zekere K., oud 24 jaar, winkelbediende in een sedert enkele jaren in de Langedelft alhier bestaand manufacturenmagazjjn. Aan leiding tot deze inhechtenisneming is een klacht, door het hoofd der zaak] bjj de politie ingediend inzake verduistering van gelden, aan de firma toebehoorende. Het schjjnt dat de jonge man verdacht wordt van ontvreemding gedurende het laatste halve jaar van een vrjj aanzienljjk bedraghet juiste cjjfer is nog niet vastgesteld kunnen worden De instructie in deze zaak is geopend. Het brengen van den beklaagde naar het politiebureau, onder geleide van een paar agenten, wekte heel wat beweging. De luitenant-generaal W. G. F. Snjjders, inspecteur der infanterie, kwam heden voor middag uit Vlissingen hier ter stede en hield eene inspectie over het 2e bataljon 3e regiment infanterie. Donderdag 7 dezer wordt in het Grand Hotel Verseput alhier de definitieve verga dering gehouden tot constitueering der vereeni- ging Het controle-station Zeeland. Woensdagavond gat het Goesche Mannen koor in de concertzaal der Sociëteit V. O. V, te Goes eene openbare uitvoering. Het seizoen in aanmerking nemende, mag de opkomst van het publiek bevredigend genoemd worden. Het publiek gaf bljjken dat het zoowel de mannenkoren, a cappella en met begeleiding, als de solo's der dames J. G- (sopraan) en C. v. D. (alt), beiden uit Goes, op prjjs stelde en ook de taak van den direc teur, den heer O. Lies, wist te waardeeren. Bp candidaatstelling zjjn als leden van den raad de volgende heeren herkozen, van Duivendyke T. Gast, J. Jonker enC. van S taaien Serooskerke (S.) M. van Damme, W. Boot en L. Hanseen Renesse A. Bepe, H. J. Romejjn en G. A. van Zupen. Bp de Woensdag te Stavenisse ge houden verkiezing voor een lid van den ge meenteraad, vacature-wplen L. v. d. Hoek, zpn candidaat gesteld de heeren C. L. Dorst en M. C. Steendpk. De stemming is bepaald op Vrydag 8 Juli. Woensdag was de gemeente Hoek in feestdos ter eere van het dien dag te houden wielerfeest. In verschillende buurten waren door de zorgen van buurtcommissies eerepoor ten geplant en des namiddags kwamen van heinde en ver talrpke wielrpders om aan de wedstrpden deel te nemen. Een kleine 400 deelnemers lieten zich inschreven. Des namiddags werd een stoet geformeerd, waarin versierde dames- en heerenrywielen, rüwielreclamewagens, landbouwwagens en de muziekgezelschappen Elk naar zijn krachten van Hoek, Samenwerking van Sluiskil, AxéCs Werkmanskring en Vooruit van Selzaete. Een en ander bracht in de gemeente een enorme drukte te weeg, daar een groote menigte vreemdelingen aanwezig was. De verschillende wedstrpden werden door muziek opgeluisterd. Door belangstellenden waren 2 rpwielen be schikbaar gesteld, waarvan een onder de deal- nemende clubs en een onder alle deelnemers verloot werd. In de week van 22 tot 28 Juni zjjn in de provincie Zeeland zeven gevallen van diphtheritis voorgekomen en wel te Hulst 3, Nieuw- en St. Joosland 1, Oud Vossemeer 2 en I.Jzendyke 1. De heer C. J. Homburg te Middel burg verwierf het diploma 2e klasse (onder- wpzer) der stenografen-vereeniging Groote. Tot leeraar in het Hoogduitsch (tpdelpk) aan het gymnasium te Alkmaar is benoemd- de heer L. Leydesdorff, leeraar aan het insti tuut Wullings te Voorschoten, met algemeene stemmen. De heer Kruyder te Middelburg, aan- vankelpk de eenig aanbevolene, had zpne sol licitatie ingetrokken. Met den heer Leydes dorff stond op de aanbeveling de heer S. Lezer» hoofd eener O. L. school en hoofd van her- halingsonderwps te Amsterdam. De bezoekers van het concert, Woens dagavond in het Badhotel te Vlissingen gegeven, hadden het genot twee zeer byzon- dere kunstenaars te hooren, de heeren Louis Wolff (viool) en Anton Verhey (piano), beiden uit Rotterdam. Om hun spel naar verdienste te kwalificee- ren, zouden we uit de verzameling lovende adjectieven, die voor muziekverslagen beschik baar zpn, de beste moeten uitzoeken. Want techniek, voordracht en samenspel, het was alles uitstekend. Eigenlpk denkt men bp hen niet meer aan de moeielpkheid van de tech niek hun eenvoudige wpze van spelen doet die vergeten. De aandacht wordt niet af geleid naar de personen, maar blpft geheel gehecht aan de muziek. Twee standaardwerken op het gebied van sonates voor viool en piano vormden het hoofd deel van het programmade sonate es-dur van Rich. Strauss en de Kreutzer sonate van Beet hoven. Ze werden beiden met een zeldzame doorzichtigheid en nuanceering uitgevoerd. In het andante cantabile van de sonate van Strauss was het een ware zang dien de viool liet hoo ren, terwpl de pianist daarom heen een prachtige begeleiding weefde, bescheiden maar toch duidelpk. We zouden op denzelfden toon kunnen door gaan over de Kreutzersonate. Zeer jammer was het dat de Middelburgsche bezoekers een, door hen zeker het minst gewenschte, stoornis moes ten teweeg brengen tpdens het andante, omdat het fluitje van de tram hen tot de nuchtere werkelpkheid riep van het gevaar de laatste tram te missen. Van den violist kregen we vóór de pauze een merkwaardige compositie te hooren, La Folia van Corelli Leonard, een reeks variaties op een zeer droefgeestig thema. Dit thema is eenvoudig en kort, en wordt in de variaties weinig of niet omgewerkt. Het zpn meer de begeleidingsvormen die er telkens een ander karakter aan geven, en dat karakter bljjft melancholie, in allerlei vormen, met nu en dan hartstochtelpke uitbarstingen. De heer Wolff speelde het met een treffende voordracht. Vooral het gedeelte voor viool alleen maakte diepen indruk. Toen we hier boven over het vergeten van teehniek-moei- lpkheden spraken, dachten we vooral hieraan. De pianist gaf, behalve in de smaakvolle accompagnementen, een bewps van zpn groote gaven door een schitterende vertolking van de Ballade as dur van Chopin, in plaats van diens op het programma aangekondigde Polonaise as dur. Telkens hadden de beide artisten een warm applaus van het publiek in ontvangst te nemen. Mej. Marie Greup uit Den Haag, die de instrumentale nummers met zang afwisselde, kon de stemming niet op dezelfde hoogte houden. In forto's bp hooge noten wordt haar stem hard en scherphet ergste bp dunne klinkers, i en Misschien moet ook het zakken worden toegeschreven aan het te hoog zingen voor haar stem. In de midden registers was het altpd veel beter. De ongedwongen inzet van Aime moi! van Chopin bp v. was goed maar de coloratuur later bedierf het weer. De kunstschilder, de heer W. O. J. Nieuwenkamp, is weder op terugreis naar Nederland. Daar hp nog niet van plan waa vooreerst Indië te verlaten, wordt vermoed dat in ongesteldheid de reden van den vervroeg den terugkeer moet worden gezocht. Hp was in den laatsten tpd lpdende aan koorts. Zpn vaartuig ligt uog altpd te Zwolle. De manuscripten van Emile Zola zpn door de weduwe aan de Fransche nationale bibliotheek geschonken. Zp vormen 91 deelen. Van verscheidene romans zpn er bovendien de gecorrigeerde drukproeven. Bp Zola verschilde het boek ten slotte vaak zeer sterk van het oorspronkelpke manuscript.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1904 | | pagina 1