Vertrokken en aangekomen schepen.
VERGADERINGEN, CONCERTEN, ENZ.
zjjn kring, propaganda te maken voor toetre
ding. Hoe grooter toch het aantal leden, hoe
grooter de kracht die de Maatschappij kan
uitoefenen.
Met een enkel woord releveerde de voor
zitter dat de belangstelling in het Maandblad
grooter zyn kon, daarbjj een woord van waar
deering wydende aan de leden die door hunne
bijdragen dat orgaan trachten te doen worden
tvat het wezen moét.
betreurde het verder dat het bezoek aan
de thans openbaar geworden vergaderingen
van het hoofdbestuur niet grooter is en beval
die vergaderingen voor drukker bezoek aan.
In het kort werden door den voorzitter nog
gememoreerd enkele zaken, die op landbouw
gebied in Zeeland vielen waar te nemen.
Daarbij wees hij op de nuttige werking van
het Rykslandbouwproefstation te Goes, niet
vergetende hulde te brengen aan hem die, aan
het hoofd ervan staande, nog tjjd en gelegenheid
vindt om zich te wjjden aan tal van groote
belangen van landbouw. Hy herinnerde eraan
wat dr Swaving deed ten opzichte van be
vordering van den gezamenlyken aankoop van
voedermiddelen, in verband met botercontröle
enz.
Ook de rjjkslandbouwleeraar toonde zich de
rechte man op de rechte plaats. Naast hetgeen hjj
deed ten opzichte van de winterlandbouwschool
Vond hy tjjd om hier en daar als voorlichter
op te treden en daardoor velen aan zich te
verplichten.
Uiteenzettende wat met de proefvelden be
doeld wordt en constateerende wat de goede
resultaten ervan zjjn geweest, meende de voor
zitter de vraag gewettigd óf de tjjd niet geko
men is om die proefvelden ook dienstbaar te
maken aan pogingen om te komen tot bestrij
ding van ziekten en van schadelijke insecten.
Waardeerend liet de voorzitter zich uit over
wat in de laatste jaren is geschied om den
landbouw en de landbouwers in betere conditie
te brengen. Daarbjj noemde hjj de oprichting
van de coöperatieve beetwortelsuikerfabriek,
de in wording zjjnde coöperatieve fabriek van
kunstmeststoffen, de boerenleenbanken enz,
Maar er is nog niet genoeg gedaan; er ligt
nég veel; veld braak.
Daarmee moet rekening worden gehouden
en dan ook niet vergeten worden dat niet
alleen voor hen die bovenaan staan dient ge
zorgd maar ook voor de lager geplaatsten.
Er gaan meer en meer stemmen op voor de
vérzekering van arbeiders tegen ongevallen in
't bedrjjf, en dat wordt hoe langer zoo meer
een eisch des tijds. -?•
Dit zette de spreker met enkele woorden
nog uiteen om dan zyn rede te besluiten met
de hoop uit te spreken dat de onderwerpen,
door hem aangeroerd, voor zoo vefzjj daar
voor vatbaar mochten zyn, aanleiding zullen
geven tot eene vruchtdragende bespreking in
de afdeelingsvergaderingen.
Na deze met belangstelling aangehoorde en
met applaus begroette rede werd medodeeling
gedaan van de ingekomen stukken.
Wjjl we wat hiervan vermelding verdiende
reeds opnamen in het verslag van de hoofd-
beetuursvergadering kunnen wjj er hier het
zwjjgen toe doen. ->>
De commissie, belast met het onderzoek der
rekening over 1903, bracht daaromtrent verslag
uit. Haar advies strekte tot goedkeuring ervan.
We zullen over de cyfers ook maar zwjjgen
voldoende is 't te zeggen dat er, zjj 't ook een
klein, goed slot is. j
De vergadering verenigde zich met de con
clusie van het rapport.
Sf
Terwjjl de voorzitter de commissie van on
derzoek dank zeide voor haar werk, kwam de
heer Lovink, directeur-generaal van landbouw,
ter vergadering.
De heer Hennequin, de voorzitter, begroette
den vertegenwoordiger der regeering en gaf
hem de verzekering dat zyne tegenwoordigheid
door de aanwezigen op hoogen prjjs gesteld
werd. (Applaus).
De daarop gedane mededeeling van de
namen der beoordeelaars, belast met de keuring
van de op de tentoonstelling in te zenden voor
werpen, kunnen wy laten rusten; die namen
deelden wy reeds mede, evenals dat de vol
gende algemeene vergadering in de aideeling
Noord-Beveland en vermoedelijk te Cortgene
zal worden gehouden.
Hierop werd het woord verleend aan den
heer L. J. M. Koert van Middelburg, die op
zich genomen had in te leiden de bespreking
van
MEl'WE PROEVEN BIJ HET
ROTEN VAM VLAS.
Hy begon met te zeggen dat hy, consulent
voor zuivel- en niet voor vlasbereiding, zich
in deze geheel op theoretisch standpunt wenschte
te plaatsen.
Ter inleiding van het onderwerp in kwestie
kwam het hem gewenscht voor in de eerste 1
plaats een overzicht te geven van den vlas-
verbouw in Nederland over de laatste veertig
jaren.
Die heeft bedragenvan 1861—1870 gemid
deld 21.000 H.A.van 1871 —1880 18.000 van
1881—1890 14.000 en van 1891—1900 gemid
deld 12.000 H.A. per jaar.
De vlasverbouw in Nederland is dus
in de laats :e veertig jaren tot op byna de
helft ingekrompen.
Nog erger is het gesteld met de vlasbe-
rei ding.
Nog ternauwernood 25 jaar geleden werd al
het vlas, dat in Nederland werd verbouwd, ook
in Nederland bewerkt. Dat gaf, vooral in den
winter, arbeid en brood aan duizenden arbei
ders in de voornaamste vlasverbouwende pro
vincies, a. Zeeland, Zuid Holland, Noord
Brabant, Overjjsel en Friesland.
Dat alles is thans voorbjj.
Al die talrjjke winstgevende vlasseryen van
voorheen zyn nu verdwenen en alleen eenige
grootere hebben zich nog staande kunnen
houden.
Tegenwoordig wordt wel twee derden van
al het in Nederland verbouwde vlas door Belgen
gekocht, daar ingevoerd en bewerkt.
De vlasserjj is dus in Nederland teruggegaan
in tweeërlei richting èn wat betreft den ver
bouw èn wat betreft de bewerking. De gemeen
schappelijke oorzaak daarvan is de vermindering
van de marktwaarde van het vlas.
De pry zen van het te velde staand vlas zijn
in de laatste jaren sterk gedaald en gelukkig
voor vele landbouwers dat dit samenviel met
den bloeitijd der suikerbieten-cultuur.
Yeel erger zyn de vlasopkoopers, dus de
eigenlijke industrieelen, er aan toe geworden
Terwjjl zy vroeger gemakkslyk 2 a J 3 per
steen (282 Kg.) bewerkt vlas konden bedingen,
bedraagt dat thans niet veel meer dan ƒ1.50.
Wel is waar kochten zjj in de laatste jaren
hun vlas veel goedkooper in, doch de exploi
tatiekosten, bestaande in arbeidsloon en trans
portkosten, konden in de meeste kleine vlas
seryen niet in dezelfde mate worden vermin
derd en vandaar gingen zy byna alle te gronde.
Alleen eenige grootere op enkele plaatsen
in Zuid-Holland zyn nog staande gebleven.
Die hebben zich de beste en nieuwste
machines aangeschaft voor braken en zwin
gelen. Daardoor werken zy beter en goed
kooper, maar toch kunnen zy niet concurreeren
met hunne Belgische vakgenooten.
De verklaring daarvan zit hem grootendeels
in de verschillende methoden, die voor de
roting van het vlas worden gebruikt. Onder
roten van vlas verstaat men in het algemeen
de bewerking, die het rype vlasstroo onder
gaat om te verkrjjgen dat de vlasvezel, die
om den houtachtigen stoppel is gegroeid, op
eene gemakkelijke wjjze van dezen laatsten
kan gescheiden worden.
Men volgt twee manieren van roten. De
eenvoudigste en dus misschien de oudste wyze
van roting is de zg. dauwroting, die om hare
eenvoudigheid overal kan plaats hebben, waar
vlas wordt verbouwd. Bjj deze wyze van
handelen wordt het vlas eenvoudig in dunne
laagjes uitgespreid, by voorkeur op stoppel-
land. Onder den invloed van dauw, regen en
schimmel komt de roting tot stand. Deze
methode wordt nog toegepast in Rusland en
pen gedeelte van Frankrjjk en Duitsehland.
Het eindproduct is zeer ongelijkmatig en
heeft de minste marktwaarde.
1 Zoo is men tot de roting in water gekomen
en juist naar gelang van de plaats waar men
woonde, hoe en in welk water. Hier in
Nederland leenden zich daartoe het best de
slooten en in een deel van België en Ierland,
waar men weinig of geen slooten vindt, maakte
men putten of reservoirs, waarin men het
water opkist om voor de roting van vlas te
dienen.
Het vlas in Nederland, geroot in slooten met
vry wel stilstaand water, leverde het z. g. blauwe
Hollandsche vlas; vandaar blauwroterjj ge
naamd. Dit vlas had jarenlang een goede
reputatie op de wereldmarkt, doch is langza
merhand verdrongen door vlas, verkregen door
de z. g. wit of geelroterjj, hetgeen gebeurt
in de zacht stroomende rivier de Lye in België,
een zjjrivier van de Schelde.
Het daarin gerote vlas behoudt zjjn oor
spronkelijke geelblonde kleur en afgezien van
de daardoor gemakkelijker bleeking van de
linnen garens, is ook de kwaliteit ervan be
langrijk beter dan van het vlas der blauw
roterjj.
Het vlas, dat de hoogste handelswaarde
heeft, wordt verkregen te Kortryk en omstre
ken, dat geroot wordt in de rivier de Lije.
Nu heeft men zich lang en speciaal in
Nederland bezig gehouden met de vraag
waarom het vlasstroo, geroot te Kortryk in de
langzaam stroomende Lye, vlas van betere
kwaliteit levert dan het vlasstroo wanneer het
hier te lande of elders in stilstaande slooten
of putten geroot wordt?
Aan professor Beyerinck te Delft komt de
eer toe dit vraagstuk, thans voor het eerst
langs zuiver wetenschappelijken weg te heb
ben opgelost.
Om dat duidelyk te maken, vroeg de heer
Koert de aandacht zjjner hoorders voor een
paar fraaie teekeningen, voorstellende den
bouw van een vlasstengel, gezien in de lengte
en dwarsdoorsnede. Van buiten en van binnen
zagen we achtereenvolgens de volgende lagen:
opperhuid, groene primaire schors, bastbundel
de z. g. vezel, waar het juist om te doen is)
nog een weinig groene en voorts ongekleurde
primaire schors, secundaire schors, cambium,
hout en merg.
Wanneer men in een standglas rype vlas
stengels doet en het daarna geheel aanvult
met water en het dan drie dagen laat staan
bjj ongeveer 30 graden Celsius, dan ziet men
dat het water groenbruin is gekleurd door de
kleurstoffen, welke zich in de cellen van de
gekleurde primaire schors bevinden. Verder
neemt men waar een eigenaardigen reuk, een
gevolg van boterzure gisting en voorts is ge
makkelijk aan te toonen, b.v. met lakmoes, dat
het water sterk zuur is geworden.
Beschouwt men nu een droppel van dat
rootwater microscopisch, dan ziet men daarin
tal van bacteriën van zeer verschillende
grootte en vorm, wat spreker met een teeke-
ning duidelyk maakte.
In hoofdzaak zyn dat melkzuur-bacteriën en
echte boterzuurfermenten. Die hebben zich
zoo verbazend ontwikkeld, omdat zjj in het
rootwater een bjj uitstek geschikt voedsel
vinden om te leven. In dat bruingroene
plantenextract bevinden zich toch de oplos
bare eiwitstoffen, de suiker en de phosphaten,
welke door het water uit de vlasstengels zyn
getrokken. De zoo even genoemde bacteriën
vormen uit die suikers melkzuur en boterzuur
en ze geven dus verzuring.
Bjj nader onderzoek bljjkt dat de stempels
nog zoo goed als in het geheel niet zjjn ge
root. Dat komt omdat de echte rotingsbacte-
rie niet goed kan werken in zure oplossing,
en het ligt dus voor de hand dat die zure
producten moeten worden weggespoeld. Dan
is een goede roting te verwachten.
Om dit te bewjjzen, vertoonde de heer Koert
een tweede proef, de zg. stroomingsproef. Een
standglas, geljjk aan het vorige, wordt gevuld
met vlas en water en eveneens drie dagen bjj
30 Celsius weggezet, doch tevens zorge men
er nu voor, met behulp van een flesch van
Mariotte, dat door het vlas een constante lang
zame waterstroom gaat. Daardoor worden de
oplosbare eiwitstoffen en suikers voortdurend
weggespoeld en wanneer men na drie dagen
het water, dat in den stengel zit, microscoprsch
onderzoekt, dan vindt men daarin slechts een
enkele bacterie opgehoopt, dat is de echte
rotings bacterie van zeer eigenaardigen vorm
welke door prof. Beyerinck is gedoopt met den
naam Granulobacter pectinovorum.
Met een teekening werd duidelyk gemaakt
dat de cellen der primaire schors een dunne
wand van cellulose hebben en dat die cellulose-
wanden onderling zyn verbonden door een in
water onoplosbare stof, de z. g. pektose. Voorts
dat de wanden der secundaire schorscellen en
van het cambium geheel uit pektose bestaan.
De Granulobacter pectinovorum leeft van het
weinige niet uitgeloogde eiwit en voorts van
de pektose als onoplosbaar koolhydraat, het
welk vergist wordt onder vorming van water
stof, koolzuur en een weinig boterzuur.
Het gevolg hiervan is dat de primaire schors
in cellen uiteenvalt door de oplossing der pek
tose en de secundaire en het cambium daar
door geheel versmelten.
Een naar de natuur vervaardigde teekening
maakte dit duidelijk.
Het rootproces is hiermede in drie dagen
volmaakt tot stand gekomen, zooals bjj onder
zoek van het vlas direct blykt.
Waarom het roten in de zachtstroomende
Lye by Kortryk dus tot zulke goede resultaten
voert, was hiermede wetenschappelijk verklaard.
En nu ten slotte de beteekenis daarvan.
De levensvoorwaarde van deze pektose-bac
terie zyn nader bestudeerd. Evenals alle
Granulobactersoorten, brengt hjj sporen voort
en is eene z.g. anaërobe, die het best groeit
by 28—35 °/o Celsius.
Uit de stroomingsproef blykt echter dat de
zuurstof, die voortdurend met het versche
water wordt aangevoerd, volstrekt niet nadeelig
is, doch zelfs gunstig werkt op den groei.
Anaërobe-bacteriën, in den strengen zin van
het woord, bestaan dan ook niet. De bena
ming >microaörophielen" weinig neiging
tot de lucht) zoude dan ook beter passen. In
verband hiermede moet het water dan ook
langzaam stroomen, zooals dat in de Ljje dan
ook inderdaad het geval is.
En wat is nu de beteekenis van deze ver
klaring voor de praktjjk
In de laatste jaren is hier te lande ernstig
de vraag overwogen of het geen aanbeveling
zoude verdienen over te gaan tot eene fabriek
matige roting en machinale bewerking van
het vlas. Die overwegingen hebben dan ook
reeds geleid tot de oprichting van vlasfabrie
ken te Ouwerkerk en Zwaluwe.
Een fabriek toch heeft het belangrjjke voor
deel dat men geheel in zijn macht heeft: le
de temperatuur van het water; 2e de uitloo-
zing (wyiterverversching)en 3e dat men het
geheele jaar kan roten enz.
Nu de bacteriologische roting wetenschap
pelijk is verklaard, nu hebben we ook, en daar
komt het voor eene fabriek toch vooral op aan,
een wetenschappelijk fundament, waarop kan
worden voortgebouwd.
Het spreekt van zelf dat het vraagstuk hier
mede nog niet geheel is opgelost.
Er zyn nog moeilijkheden, waarvoor de in
dustrie eenigen tyd zal noodig hebben, om die
geheel meester te worden. In de toekomstige
vlasfabrieken zal nl. een chemisch bleekpro-
cédé op de roting moeten volgen.
Het is echter sprekers overtuiging dat de
techniek die moeilijkheid zal overwinnen.
Zyn we zoover, dan zal misschien de grootste
moeilijkheid opduiken, nl. de kapitalisten er
toe te krjjgen hun geld beschikbaar te stellen.
De ondernemingsgeest in dit opzicht laat in
Nederland wel eens wat te wenschen over.
Alleen vlassoorten van prima kwaliteit zullen
waarschijnlijk de wellicht kostbare fabriek
matige bewerking loonend maken, doch we
hebben in ons land gelukkig landbouwers te
over, die voor den teelt daarvan de geschikte
gronden en de noodige kennis bezitten.
Hopende hiermede een voldoend inzicht te
hebben gegeven in den tegenwoordigen stand
van het vlasvraagstuk, eindigde de heer Koert
met een woord van openljjken dank aan den
eminenten geleerde prof. Beyerink en zyn
assistent Van Iterson, voor de wyze waarop
zy hem met raad en daad hebben terzyde
gestaan bjj de bestudeering van deze zaak.
Van de gelegenheid om met den inleider in
debat te treden werd geen gebruik gemaakt.
De voorzitter bracht den heer Koert een
warm woord van dank voor de heldere, bevat
telijke wyze waarop deze een niet minder
nationaal dan provinciaal belang aan de orde
had gesteld.
De voorzitter sprak de hoop uit dat de heer
Koert in het winterseizoen lust en gelegenheid
mocht vinden om de zaak, die voor het vlas-
verbouwend Zeeland ook van groot belang is,
nog nader in de verschillende afdeelingen toe
te lichten en dan ook bezwaren, die men
thans niet inbrengt, maar die later niet zullen
uitbljjven, te weerleggen.
Alsnu verkreeg de heer dr A. J. Swaving,
directeur van het Rykslandbouwproefstation te 1
Goes, het woord om te spreken over
BOTERCONTRÖLE,
in het bjjzonder met het oog op de mogelyk
heid om deze controle zich te doen uitstrekken
tot de zg. boerenboter.
't Was wel jammer dat, in verband met de
dagsverdeeling, aan den heer Swaving, den
wakkeren kampioen voor de releveering van
den naam der Nederlandsche boter, zoowel in
het binnen als het buitenland, de tijd om zjjn
onderwerp te behandelen met mondjesmaat
moest worden toegemeten.
Wat hjj te zeggen had toch was niet alleen
van provinciaal maar ook van nationaal belang.
Zeeland is niet een der provinciën waar de
zuivelbereiding een integreerend deel van het
landbouwbedrijf uitmaakt maar toch behooren
de boter-producenten daar zich bjj de controle
aan te sluiten.
Want alleen door samenwerking kan men
komen tot iets goeds.
De begaafde spreker, verplicht zich te be
korten, moest, waar hjj de controle besprak
zooals die door de regeering is op het getouw
gezet, zich bepalen tot de uitlegging van wat
de controle bedoelt, tot de uiteenzetting hoe
de controle wordt uitgeoefend en waarop zy
berust. Komende tot zyn onderwerp, stelde
de spreker in het licht het voordeel voor de
boterproducenten, die beschikken kunnen over
een rjjksstempelmerk dat zuiverheid van de
boter waarborgt.
Hjj kwam tot de conclussie dat, hoe moeiljjk
het is de boter, die op de hofsteden wordt
gefabriceerd, te controleeren, het toch zou
wezen in 't belang èn van consument èn van
producent dat ook die botermakers zich stelden
onder controle. Dat is vooral noodig met het
oog op het buitenland, met name Belgie.
Spreker vroeg ten slotteis er geene aan
leiding voor de landbouwers in deze streek
om zich te vereenigen tot eene kleine fabriek,
of zich aan te sluiten by een bestaande Mocht
men daarop niet willen ingaan, dan zou mogeljjk
de oprichting van eene centrale fabriek, waar
heen men de boter zenden kan, aanbeveling
verdienen.
Bjj de rondzraag werd door den heer Ph. J.
van Dixhoorn de vraag gedaan, of er geen
mogelijkheid zou wezen om te vergemakke
lijken dat Nederlandsche merriën over de gren
zen worden gelaten ter dekking met'prima
Belgische hengsten.
Spreker wees op de moeilijkheden en be
zwaren, die zich voordoen, wanneer een Neder
lander in dien geeBt wil handelen. Ook bjj de
grootst mogelyk welwillendheid van de amb
tenaren blykt men gedupeerd.
Zou het vroeg hij niet mogelyk zyn
dat beide regeeringen een overeenkomst sloten
waardoor aan de bezwaren werd te gemoet
gekomen.
Hjj gaf als voorbeeld wat wordt gedaan ten
opzichte van den Alg. Ned. Wielr. Bond.
Dit denkbeeld bleek bjj het hoofdbestuur in
goede aarde te vallen. Namens dat bestuur
zegde de voorzitter zyne medewerking toe.
De heer Jos. van Waesberghe maakte daarna
van de geboden gelegenheid nog gebruik om
iets in 't midden te brengen omtrent het
stationneeren van geprimeerde hengsten.
Hy zette uiteen, zeer in 't kort, want de
tyd drong, dat de hooge prijzen, die worden
uitgeloofd, velen zullen opwekken om zich te
vereenigen tot een combinatie voor den aan
koop van hengsten van prima kwaliteit.
Die combinatie zal eerstens ten doel hebben
voor hare leden een goeden hengst te bemach
tigen, maar andersdeels ook om te profiteeren
van de uitgeloofde pry zen.
Een bezwaar is echter dat, waar velen doen
wat éen niet mogelijk is, het gevaar bestaat
dat wat men aanschaft voor eigen, dat is der
leden, gebruik, kan worden aangewezen voor
een ver verwyderde streek.
Het gevolg zou kunnen zjjn dat men dan
kwam te staan voor het dilemmaafstand te
doen öf van de premie öf van het paard.
De voorzitter wees er op dat men, mede
dingend, zich onderwerpt aan de bestaande
bepalingen. Afwyking daarvan is bezwaarlijk,
vooral -ook daarom, wjjl het geval zich zou
kunnen voordoen dat in sommige districten
drie of vier hengsten zouden gestationneerd
zyn die elk voor zich te weinig werk hebben
en in andere behoefte bestond.
De heer Meeuse uit Middelburg meende dat
de geopperde bezwaren waren te ondervangen,
indien het hengstveulendepot te Bergen op
Zoom meer hengsten kon afleveren.
De klok wees e.en zoo laat uur dat men
moest opbreken.
Dat gebeurde dan ook, nadat de voorzitter
met een enkel woord de autoriteiten dank had
gezegd.
En daarop gingen een aantal heeren, waarbjj
wy ons aansloten, rjjden.
Wat die rytoer opleverde, deelen wy ineen
volgend nommer mede. 't Is nu te laat om
dat nog onder woorden te brengen.
Men zie verder het hoofdblad.)
HERIJK.
Door Gedeputeerde Staten van Zeeland is
bepaald dat de herjjk van de maten en ge
wichten in 1904 zal plaats hebben in de na
volgende gemeenten en op den tjjd, daarbjj
vermeld
Zierikzee, ook voor Kerkwerve 18,19,20,21,
22, 23, 25, 26, 27, 28 en 29 Juli
Meermalen wordt ons het verzoek gedaan
advertenties bij de familieberichten te
plaatsen of eene andore opgegeven ruimte
daarvoor te bestemmen.
Hoewel wij zeer gaarne met verzoeken,
in dit opzicht geuit, rekening houden, kan
eene vaste plaats aan advertenties niet altijd
worden gewaarborgd.
De Administratie.
POSTERIJEN.
Ljjst van brieven, geadresseerd aan onbe
kenden, gedurende de eerste helft der maand
Juni 1904 door het postkantoor te
MIDDELBURG.
Brieven.
Asselberg, Bergen op Zoom, J. Maas, Koade-
kerke, G. Verhage, Meliskerke, J. Clemmink,
Terneuzen, en Mej. Rjjke, Vlissingen.
Briefkaart.
C. Boxhaart, Rotterdam.
Buitenland.
Brieven.
M. Jongers, Antwerpen, Dennes, Bridlington,
Auskunft-Bureau, Cöln, Bradshaw, Leeds, E.
Siegfried, London, Rowe, Reading, J. Addy,
Seaforth, Budden, Tarcham, en J. Wilson,
Worcester.
Briefkaarten.
Mancke, Diisseldorf, J. C. Willemse, Hull.
VLISSINGEN.
Buitenland.
Brieven.
Mej. A. M. Smith, Antwerpen, Wed. de
Jong,' idem, G. Shirley, Croydon, T. Pervett,
Ilford, Miss Madden, London, en Ph. S. Liwis,
Pembrokeshire.
Verzending en laatste buslichting der MAIL
aan het postkantoor te Middelburg.
OOST-INBlE.
(Alles plaatselijke tijd.)
Brindisi (Eng. dienst). 17 Juni 12.35 's namid.
Amsterdam (Nederl.)17 Juni 6.57 's avonds.
Napels (Duitsche dat.). 21 Juni 8.59 'smorg.
Marseille (Lloyd) (a) 21 Juni 6.57 's avonds.
Rotterdam (Lloyd). 24 Juni 6.57 's avonds.
Marseille (Fr. dienst)25 Juni 6.5 's morg.
Genua Nederl.) 28 Juni 6.57 's avonds
(a) Suppletoire verzending van brieven,
briefkaarten en aangeteekende stukken den
volgenden morgen te 5.45.
Voor suppletoire verzendingen over Napels en
over Brindisi wordt de bus nog te 6.52 's avonds
gelicht; doch de aansluiting op het vertrek der
booten uit de genoemde havens is daarvan
niet verzekerd.
De verzending der correspondentie voor
Atjeh en Sumatra's Oostkust ge
schiedt e&enVrjjdag met de Britsche booten
buslichting te 12.48 's namiddags, voor de
suppletoire verzending te 6.52 's avonds.
Met de Duitsche booten wordt alleen ver
zonden de correspondentie voor Atjeh en On-
derhoorigheden, Sumatra's Ooitkust, Riouw,
Palembang, Banka, Billiton en de Wester-af-
deeling van Borneo voor het overige gedeelte
van Ned. Oost-Indië alleen op verzoek.
WE8T-INDIÉ.
Guragao over Queens-
town17 Juni 10.18 's avonds
Suriname via Sout
hampton 21 Juni 6.5 's morg.
Curasao met K. W. I.
maildienst 30 Juni 6.57 's avonds.
Suriname via Amster
dam 30 Juni 6.57 's avonds.
Suriname via St. Na-
zaire 8 Juli 6.5 s, morg.
Hr. Ms. instrutieschip Nautilus is 14 dezer
van Santa Cruz de Teneriffe vertrokken, ter
voortzetting van den oefeningstocht.
Aangekomen: 14 Juni te Marseille
het s.s. Polynesien, van Yokohama 15 Juni
het s.s. Merapi, van Java naar Rotterdam.
Vertrokken:15 Juni van Port Said het s.s.
Lawoe, van Rotterdam naar Java; van Am
sterdam het s.s. Prins Willem II, naar Paramaribo;
van Batavia het s.s. Oengaran, van Java naar
Rotterdam.
Gepasseerd: 15 Juni kaap St. Vincent
het s.s. Soembawavan Amsterdam naar Ba
tavia Ouessant het s.s. Ardjoeno, van Rotter
dam naar Java.
HOOGWATER.
VIlNHiugeu.
Vrjjdag 17 Juni nm. 3.44
Zaterdag. 18 4.36
Zondag 19 5.30
Maandag 20 6.28
Dinsdag21 vin. 7.14
Woensdag 22 8.25
Donderdag23 9.38
Middelbnrg.
W o e n s d. 22 Juni. Concert Muziekk. Schut
ter^ Tuin Noordbolwerk.
D o n d e r d. 30 Juni. Byeenk. Brandwaarborg -
mij voor de prov. Zeeland.
Soc. St. Joris 1 u.
W o e n s d. 6 Juli. Concert Stafmuziek 3e
reg. Tuin Noordbolwerk.
W o e n s d. 13 Juli. Concert muziekcorps dd.
schutterij. Schuttershof
7»/, u.
V r jj d a g 15 Juli—M a a n d a g 15 Aug. Ten
toonstelling van koper
werken.
Zondag 24 Juli. Concert Fanfare van
Nivelles. SchuttershoJ
8 u.
W o e n s d. 27 Juli. Concert stafmuziek 3e
Reg.Schuttershof 7l/a u.
W o e n s d. 10 Aug. Concert muziekcorps dd.
schutterjj. Schuttershof
77, u.
a a n d a g 15 Aug. Festival.
W o e n s d. 17 Aug. Concert stafmuziek 3e
Reg. Schuttershof 7\u.
W o e n s d. 24 Aug. Concert Stafmuziek 3e
reg. Tuin Noordbolwerk.
Vlissingen.
Vry dag 17 Juni. ConcertKurkapel.— Grand
Hotel 8 u.
D o n d e r d. 23 Juni. Alg. Verg. Stoomvaartmjj
Zeeland. Stadhuis 2 u.
Stoomdrukkers - D. KrOber Jr. - Middelburg
