Maandag
13 Juni.
Uit Stad en Provincie.
N°. 137.
147a Jaargang.
1004.
Middelburg 11 Juni
Zeeuwsche omtrekken.
Bij deze courant behoort een By voegsel.
MIDDELRIIRGSCHE COURANT.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k smet uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prjjs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp., 2.
Afzonderlijke nnmmers kosten 5 cent.
THERMOMETER EN VERWACHTING.
11 Juni 8 u. vm 57 gr., 12 u. 58 gr., av. 4 u. 60 gr. F. Verwacht: zwakke tot matige O.
wind, betrokken lucht, weinig verandering in temperatuur.
Advertentign20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel.
Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Njjverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau
A. DE LA MAR Ai., N.X. Voorburgwal 366, Amsterdam.
„Hoor eens, gij kunt praten zooveel
gij wilt, maar geruststellen doet ge me
toch niet. In onze Concertzaal, als zij vol
is, zooals nog dezer dagen bij het muziek
feest, gevoel ik me nu eenmaal niet op men
gemak"
„Maar alle voorzorgsmaatregelen te
gen brandgevaar zijn toch genomen."
„Best mogelijk, maar wat baten die
bij een paniek?"
„Ga dan zelf eens een kijkje nemen,
vooral ook in de solisten- en de stemkamers.
Ge zult zien hoe goed, betrekkelijk ruim de
uitgangen naar de Ververijstraat daar zijn
„Ja maar, wat beteekent dat alles
wanneer op een concert-avond het orkest
geheel bezet is met een groot aantal zangers
en zangeressen, met musici, lessenaars,
stoelen, enz. enz. Bij een of ander alarm,
zjj 't ook zonder reden, wil ieder weg
allen loopen door elkaar en werpen zetels
omverzij willen allen een en dezelfde
richting uiten de deuren op het orkest
zjjn veel te nauw om bij zoo'n aandrang
voldoende gelegenheid tot heengaan te
geven."
„Wat. zoudt ge dan willen?"
„Dat men den ingang in de Singel
straat vergroote, door wegneming en ver
plaatsing van de trap. Men kon dan een
breede gang krijgen.
Dat men ook de communicatiedeur tus-
schen kleine en groote zaal verbreede, daar
meerdere ruime toegangen liet maken, of,
zooals het oorspronkelijk plan moet geweest
zijn, losse deuren er plaatse, die bij uitvoe
ringen, zoo noodig, konden worden wegge
nomen.
En verder dat er. zooals indertijd in
de Midd. Ct. reeds is geschreven een
paar nooduitgangen komen aan beide zijden
der zaal vóór het orkest. Ze konden des-
verkiezende door licht metselwerk, gemak
kelijk weg te duwen, worden gemaskeerd".
„Maar de eigenaressen der aan de zaal
grenzende tuinen willen geen uitgang daar
door toestaan".
„Zelfs niet als er nog eens met alle
kracht op aangedrongen werd en haar ge
wezen werd öp het onverantwoordelijke om
zich daartegen te verzetten, waar er kwestie
kan zjjn van levensgevaar voor zoo velen,
en op de zeldzaamheid dat van die gelegen
heid gebruik zal worden gemaakt?
En dan neme men de drie eerste rijen
stoelen voor het orkest weg. Ze zijn toch nooit
bezet dan in sommige gevallen door leden
van het orkest, die dan elders een plaatsje
zullen moeten zoeken. Zoo verkrijgt men
eene flinke ruimte die het heengaan door
eventueelenooddeuren zeer vergemakkelijken
zal."
„Het is nog eens te probeeren om hij
die eigenaressen verlof te verkrijgenmaar
ik meen toch dat de toestand niet zoo
gevaarlijk is als gij u voorstelt."
„Welnu, laat men dan ter gerust
stelling van mij en anderen nog eens een
onderzoek doen instellen door de brandweer,
zooals, meen ik, reeds vroeger is gebeurd,
maar dan het rapport van dat college
openbaar maken."
„En de Schouwburg dan
„O daar is het heel wat andersdaar
heeft men aan alle zjjden nooduitgangen."
„Maar op het tooneel toch meer
brandbaar goedje."
„Nu ja, maar ook daar is een goede
uitgang naar buiten, een communicatiedeur
onder het tooneel, met de zaal en brand-
bluschmiddelen direct bij de hand. En in
de zaal kunnen de bezoekers boven door
twee ruime trappen de gewone en een
die op het Bolwerk uitkomt direct weg.
Beneden zijn drie uitgangen, en van de
grootste loge heeft men door breede deuren
direct tegenover den hoofdingang van het
gebouw gelegenheid dit te verlaten. Boven
dien zijn in de koffiekamer en in andere
kamers de ramen vlak aan de straat
zoodat, gebenrt er iets, men door ze open
te maken of stuk te slaan, dadelijk in de
open lucht is."
„Dus daar zijt gij niet ongerust
„Geen oogenblik. Daar zit ik op mijn
gemak, als bij me thuis. En dan weet ik
ik wil dit hier even opmerken dat,
als er op het tooneel waar zeker meer
brandbaar goedje is dan op het orkest in
de Concertzaal, al zijn lichte toiletten en
wat verder daar "te zien is, ook bedenkelijk
een lamp gebruikt wordt, die slechts
een schjjnlamp is en daarin niet anders
brandt dan oen kaars, die gemakkelijk uit
te blazen is of bij eenige beweging vanzelf
uitgaat.
Ik weet echter goeden raadlaat men
ook daar doen wat ik wensch ten opzichte
van de Concertzaallaat ook in den schouw
burg de brandweer nog eens een onderzoek
in loco instellen en van hare bevinding
openlijk gewag maken. Nog dezer dagen
geschiedde dit te Arnhem."
- „Er is nu in den stillen tijd in elk
geval alle gelegenheid daartoedat is waar."
„Ik zie met belangstelling het resul
taat van zulke onderzoekingen tegemoet.
Voor velen zou het zeker, evenals voor mij,
eene verademing zjjn als zjj wisten dat wij
in de Singelstraat niet meer ongerust be
hoeven te zjjn."
Met dit al hebben wjj toch 3 en 4 Juni
in diezelfde Concertzaal heerljjke uren door
gebracht.
Wat een zeldzaam genot hebben wjj daar
gesmaakt Men leeft weer eens opmen
gaart weer kracht voor zoovele dagen van
arbeidmen bewondert weêr de groote
geesten die de onsterfeljjkheid verwierven
door hunne grootsche werken; men leert
op nieuw meer waardeeren hoe veel buiten
gewoons wjj op muzikaal gebied in eigen
kring hebben
Mannen van kennis en van ervaring op
muzikaal terrein hebben verzekerd dat wjj
in Oefening en Uitspanning eene zangver-
eeniging bezitten van zeldzame waarde,
waarop menige groote stad jaloersch mag
zijn.
Laat ons die daarom in eere houden
En nu meenen wjj dat in die feestdagen
tegenover haar een verzuim is gepleegd.
Haar, de jubilaresse, had men toch ook
wel eens van de zjjde van donateurs en
leden, van het geheele publiek, dat sedert
jaren zooveel door haar toedoen geniet, een
bljjk van waardeering, van erkenteljjkheid
mogen bieden. Liefst in tastbaren vorm,
anders in woorden.
Gevoelde nu geen der veteranen onder die
donateurs of leden behoefte, den drang in
zich om in het openbaar zulk een woord
te spreken
De directeur is gehuldigd.
Zeker, en met het volste recht.
Dat was plicht.
Maar hij zelf heeft zich eerst verzoend
met het idee dat men hem zon huldigen
toen hij wist dat de Zangvereeniging haar
70-jarig bestaan zou herdenken.
En zie tegenover haar heeft het publiek
niet gedaan wat ook zjjn plicht ware
geweest.
Dit hadden wjj anders gewenscht; beter,
der Zangvereeniging waardig en eerljjk toe
komend.
Zjj staat, dunkt ons, te hoog voor een
vaandel 1 Dat zou bij haar niet passen
En wat zou zjj daaraan hebben
Had zjj er een, men had daaraan een
krans kunnen hechten.
Maar voor haar bibliotheek zou allicht
iets te vinden zjjn geweest.
Of- iets anders
Laat ons nu maar hopen dat men over
vijf jaar, als zij er 75 bestaat, zich dezen
wenk zal herinneren.
En dan weer zulk een heerljjk muziekfeest
Het is een vooruitzicht om nu reeds zich
er in te verheugen.
Men wil in Zeeland een christeljjk
krankzinnigengesticht oprichten, „met het
Protestantsch christeljjk Zeeland één en
lotgemeen."
Als de voorstanders van zoo'n exclusieve
stichting daartoe kans zien, hebben zjj van
hun standpunt gelijk.
Wjj zijn daarvan natuurljjk geen voor
standers.
En allerminst als men bjj het pogen in
die richting reeds begonnen is met er een
partjjzaak van te maken.
Nauwelijks was het uitstekende plan be
kend om voor Zeeland en Noord-Brabant
eene flinke inrichting tot verzorging van
krankzinnigen tot stand te brengén, of men
begon van Calvinistische zijde, zooals tegen
woordig te doen gebruikeljjk is, te werken
om ook in deze voor eigen parochie te
preeken.
En nu trof ons vooral in de toen ver
spreide circulaire de vraag „moeten wjj de
liberalen laten voorgaan
Wat heeft nu toch liberaal, anti-revolu-
tionnair, vrijzinnig-democratisch of socialis
tisch te maken met dit werk der liefde en
der barmhartigheid, in 't kort der humaniteit
Moet nu wezenljjk ook hierbjj de politiek
weer een rol spelen
Het is ergerlijk, zooals, vooral tegenwoor
dig, van die zijde bjj alles wordt getracht
en dat onder schoonklinkende leuzen, die
echter niet anders dan klanken zjjn sohei-
ding te weeg te brengen en den godsdienst
overal in te mengen.
Waarlijk, vooral bij verpleging van onge-
lukkigen, onder wie juist zoovelen, volgens
de statistieken, door overdrjjving op dat
gebied, gekomen zjjn in hun treurigen
toestand, moest men voorzichtig zjjn met
den godsdienst, d. w. z. wat als zoodanig
wordt gepredikt, erbjj te halen.
Want, zooals het nu ook is voorgesteld
bljjkt maar weer al te zeer, dat ook van
deze nuttige zaak, met zulk een treurigen
achtergrond, weer een propaganda-middel
wordt gemaakt.
Zelfs onder de kerksljjken heerschte
hierover kwestie.
Op de 20 Mei te Middelburg gehouden
vergadering was er, naar wjj vernamen,
heel wat spanning. En nu moge men met
veel ophef verkondigen dat er samenwer
king is verkregen tusschen Gereformeerden
en Ned. Hervormden, die tot stand te
brengen heeft heel wat moeite gekost.
De voorzitter heeft geen gemakkelijke
taak gehad om beide partjjen tot elkaar
te brengen. Er is eindeljjk eene concessie
van Gereformeerde zjjde gedaan, maar aan
dien kant big ft men toch de eersté rol
spelen. Het gold hierbjj, hoorden wjj,
eene kwestie van macht en gezag.
Zoo dringt zelfs de christeljjke liefde ook
bjj zulk een taak der barmhartigheid hen,
die zoo hoog opgeven van hun geloof, nog
niet dadeljjk tot eendrachtig samenwerken,
tot zelfverloochening, maar staat de kwestie
van machtsuitoefening op den voorgrond
Men wil nu op bescheidener schaal dan
het andere aanhangige plan iets inrichten
„een gesticht van bepaalde kleur, een
gesticht tot christelijke verzorging van krank
zinnigen"
Bij ons bestaat in zulke zaken het „chris
teljjk" in goede en liefder ij ke ver
pleging, ruime en flinke inrichting der
verbljjven, waarin de ongelukkigen hunne
dagen moeten doorbrengen.
En wjj hopen daarom dat liet plan, van
neutrale zjjde gevormd en waarvan wjj een
en ander meedeelden, zal worden doorgezet
en tot uitvoering zal komen, gesteund door
allen, die daartoe financieel in staat zjjn
en wien eene behoorljjke rente van hun
kapitaal wordt verzekerd.
Al komt dat gesticht dan ook niet in
Zeeland zelf, het ligt toch kort nabjj en
is gemakkeljjk te bereiken.
Yelen, zoowel Protestanten als Katholie
ken, wenschen zeker voor hunne ongeluk
kige familieleden geen uitsluitend Protes
tantsch gesticht, d. w. z. Protestantsch,
orthodox-gereformeerd. Men late hun, die
dat wel verlangen, hunne instelling.
Aan een flink gesticht, waar tevens gele'
genheid bestaat aan de godsdienstige bo
hoeften van de inwonenden te voldoen, bljjft
toch behoefte bestaan.
Dat de mannen, die zich daarvoor span
nen, voortgaan in die goede richting werk
zaam te zjjn
En dat het einde hun arbeid krone!
Er is een verschil tusschen burg. en weth
van Middelburg en het bestuur der
Godshuizen.
Dit geldt ook een kwestie van gezag.
Die instellingen worden door de burger-
ljjke overheid geregeld en van harentwege
bestuurd.
En nu wil het burg. en weth. voorkomen,
dat artikel 3 der Verordening op de in
richting en het bestuur der Godshuizen
daarmede niet in overeenstemming is, waar
het de benoeming van den voorzitter en de
leden opdraagt aan den Raad uit eene
voordracht van twee personen, op te
maken door het bestuur.
Hierdoor toch wordt de vrijheid van den
Raad in het benoemen aan banden gelegd.
Daarom wenscht ons dageljjksch bestuur
het woord voordracht in aanbeveling
te veranderen.
Dit is, dunkt ons, goed gezien.
De invloed van den Raad, van de bur-
gerljjke overheid dus, op het beheer van
de Godshuizen is nu al zeer gering.
En dit vindt het bestuur over de instel
ingen ook gewenscht.
Het wil van zulk eene verandering niet
wetenhet acht die niet noodig, want de
nu bestaande regeling, in 1854 gemaakt,
heeft in de sinds rerloopen halve eeuw
nimmer eenig bezwaar opgeleverd.
Gewenscht acht het bestuur de door burg.
en weth. voorgestelde wjjziging niet. Het
is toch van oordeel dat „ons bestuur het
nest kan beoordeelen aan welk soort van
lid in het bestuur het meest behoefte be
staat en het niet aangaat aan ons bestuur,
dat eene groote financieele verantwoorde-
Ijjkheid heeft, een persoon op te dringen,
met wien het ongaarne die verantwoorde-
ljjkheid zou dragen."
Eén zaak verliest dit bestuur uit het
oog, en wel dat de nu bestaande regeling
niet meer is van dezen tjjd.
Uit het indienen van het voorstel door
burg. en weth. bljjkt al, dunkt ons, vol
doende dat men aan die zjjde wel bezwaren
heeft ondervonden, die wjjziging noodig
maken.
Bovendien de raad is toch in zjjn geheel
pok mans genoeg te beoordeelen of een te
jenoemen persoon die „groote financieele
verantwoordeljjkheid" in gevaar zou kun
nen brengen.
En een niet te loochenen feit is 't zeker
dat ooileges, die zieh zeiven, rechtstreeks of
zjjdelings, zooals in deze, aanvullen, gevaar
loopen te ontaarden in „onder onsjes" of
familieregeeringen."
Juist om daarvan den schjjn te vermjjden,
moest het bestuur over de Godshuizen het
idee van burg. en weth. met beide handen
aangrijpen.
Bjj een aanbeveling hebben beide
partjjen het recht en de macht invloed op
eene eventueele keuze uit te oefenen, de
eene door aan te wjjzen wie zij wenscht,
de andere door hare keuze.
Dat is geheel in de lijn en in den geest
van den tegenwoordigen tjjd.
En zulk eene regeling is juist geschikt
om alle idee van nepotisme uit te sluiten.
Wjj meenden deze opmerking te moeten
maken, maar sluiten daarbjj uitdrukkelijk
uit elk idee van critiek op de handelin
gen van het bestuur over die Godshuizen.
Daarin treden wij niet.
Slechts objectief beschouwen wjj de thans
hangende kwestie,
Maar een feit bljjft het in ieder geval
dat elk college, welk ook, op zen tjjd, be
hoefte heeft aan wjjziging, aan andere ele
menten, met wie nieuwe, vaak frissche
ideeën binnen stroomen.
De soodzakeljjkheid daarvan erkennen,
die ideeën overwegen, zal ieder die voor de
eischen van het practische leven een open
oog heeft,
De kolossale tent van de firma Corty-Alt-
hoff op het Molenwater alhier was Vrjjdag
avond, op alle rangen, bijna geheel gevuld met
een zeer dankbaar publiek.
Het eenigszins gewjjzigd progamma bood
weer veel op het gebied van dressuur, schooi
en kunstrjjden en voltige, dat snel achter
elkaar en onberispeljjk werd uitgevoerd.
Zeer interessant was het militair spring con
cours, dat gereden werd door 8 dames en 8
heeren, in zeer kleurrjjke, fraaie uniformen
van cavalerie uit onderscheiden landen. De
verschillende hindernissen werden, op een
enkele uitzondering na, prachtig genomen.
De jockey-rjjder mr Harry toonde op nieuw
een meester in zjjn vak te zijn en Willy Manns
hield zjjn naam als stout schoolrjjder hoog.
Wat de directeur en de directrice aan dres
suur lieten bewonderen, verdient grooten lof;
hun meesterschap over de dieren is zeldzaam
groot.
De clowns, onder wie ook een vrouweljjke,
hadden weer veel succes met hunne vermake-
Ijjke grappen en de jeugdige equilibristen
leverden moeiljjk werk.
Buitengewoon is wat door den beroemden
paardentemmer prof. Norton B. Smith wordt
te zien gegevenen juist omdat het snelle
resultaat, door hem verkregen,- iedereen ver
wondert, en ons uit verschillende gevoerde
gesprekken bleek dat sommigen van meening
zjjn dat onder die dressuur «boerenbedrog"
zou schuilen, achten wjj het niet overbodig
met een enkel woord te constateeren dat, naar
een deskundige ons verzekerde, van humbug
ten deze geen sprake is. Genoemde persoon
was in Amerika reeds bekend om zjjne dres
suur van wilde paarden.
De orden-revue, die met een prachtig ge
reden quadrille wordt beëindigd, blijft een van
de mooiste nommers van het programma, even
als het levende caroussel van 25 paarden, dat
de voorstelling besluit.
De kinder- en familie-voorstelling van heden
middag was ook goed bezochtdat de vele
kleinen, die de verschillende rangen thans m
beslag genomen hadden, zich kosteljjk amu
seerden en beurtelings hun hart ophaalden aan
de steeds goed uitgevoerde nommers en aan
de grappen der nu bij uitstek vermakeljjke
clowns, behoeft nauweljjks vermeld te worden.
De luide schaterlach, die telkens zelfs ver
over het Molenwater klonk, was er reeds be-
wjjs genoeg voor.
Zondagavond heeft in het circus weder een
gala-parade-voorstelling plaats en tegen Maan-
dae. den onherroeuelfik laa+nfon
wordt een voorstelling gegeven met een geheel
by zonder humoristisch programma, waarbjj de
clowns eene voorname rol zullen spelen en ook
eenige jongelui uit Middelburg in de arena
zullen verschenen.
Sinds een paar dagen aanschouwt Louis
Bouwmeester, onze groote acteur, onze dage-
ïyksche werkzaamheden.
Dat wil zeggen figuurlik gesproken.
Zgn portret, geteekend door Haverman,
hangt in een onzer redactie-kamers.
Het is een reproductie naar de teekening
in kleuren, die algemeen zeer werd bewonderd.
Het is al zeven jaar geleden dat zg werd
vervaardigd.
Bouwmeester is in den laatsten tjjd weer
veranderd, d. w. z. in werkeljjklieid ziet hg er
weer steviger, gezonder uit.
Maar de nu gemaakte afdrukken doen hem
toch kennen zooals hg is in het dagelgksch
leven.
En wie dus, hem bewonderend om zgne
groote gaven, waarvan wg in Middelburg in
het afgeloopen seizoen menig blgk hebben
aanschouwd en in den a. winter zeker wêer
hopen te genieten, van Bouwmeester een por
tret wenscht, schaffe zich die reproductie aan.
Te St. L a u r e n s bemerkte dezer dagen
een landbouwer, toen hg op zgn land kwam,
dat men ongevraagd een deel zjjner aardappel
struiken uitgetrokken en daarna het loof weder
in den grond gezet had. Blgkbaar hebben de
dief of de dieven dus ruimschoots den tgd
gehad, om zich op deze gemakkelgke en goed-
koope manier van nieuwe aardappels te voor
zien.
Door den gemeenteraad van B i g g e-
kerke is Vrgdag, in plaats van den heer D.
Coppoolse, benoemd tot lid van het burgerlgk
armbestuur de heer P. Schout Pz. en tot zetter
van de rgks directe belastingen de heer L.
Krgger.
Te Domburg hebben zich de heeren
Van Voorthugsen, Sprenger, Elout en Labrgn
tot een blgvend comité vereenigd, om verschil
lende zomervermaken te organiseeren.
Zoo zal gedurende het seizoen voor zeil-
liefhebbers een hoogaarts aan het badstrand
worden gestationeerd. Ook worden allerlei
feestelgkheden voorbereid, zoóals een calicot-
bal (maskerade in calicots), een avondpic-nic
in de bosschen, eene kinder-operette in de
vrge natuur, nationale volksspelen op Konin
ginnedag en nog veel meer als er maar
voldoende geldeljjke steun komt!
Uit Hoedekenskerke schrijft men
aan de Zeeuwsche Crt.:
Gelgk men zich zal herinneren, werd in de
eerste dagen dezes jaars te Kwadendamme,
onder deze gemeente, een brutale diefstal met
inbraak gepleegd, waarbg o.a. een bedrag van
pl.m. 70 in geld en eenige gouden sieraden
ontvreemd werden. De jjverige nasporingen
der politie waren tot nu toe vruchteloos ge
weest en zelfs een huiszoeking had geen reaul-
