Yrijdag
10 Juni.
Uit Stad en Provincie.
N°. 133.
147e Jaargang.
1904.
Middelburg 9 Juni.
Kameroverzicht
Verschillende Berichten.
By deze courant behoort een Bijvoegsel.
waar het om gaat.
En welke is die weg
Reactie.
Cleriealisme
gevaarlijk protectionisme.
Beginselloos en bedenkelijk
regeeringsbeleid.
HlllllRLIil TtlaSCIIK
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k smet uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp., 2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
THERMOMETER EN VERWACHTING.
9 Juni 8 u. vm. 57 gr., 12 u. 63 gr., av. 4 u. 62 gr. F. Verwacht: matige O. wind,
yeranderljjk en warmer weer.
AdvertentiSn20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 17 regels 1.50elko regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel.
Groote letters naar de plaats, die zjj innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Njjverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau
A. DB BA MAR A>., N.K. Voorburgwal 366, Amsterdam.
het onhandig optreden in treurige, moei
lijke dagen, waarin practischer beleid ons
heel wat kosten bespaard, vrij wat beter
resultaten ons verschaft en minder verbit
tering gezaaid zou hebbenover de be
jegening die menig ambtenaar moest onder
vinden.
7.40,
9.10,
Iburg
Wjj kunnen thans het strijdperk, met
hen die daarin zijn getreden, overzien.
Tot heden hebben wij ons onthouden
van allerlei mededeelingen omtrent personen
die candidaat zouden gesteld worden buiten
de daartoe aangewezen vereenigingen om
trent samenwerking tusschen antirevolution-
nairen en katholieken, die overal voor de
hand lag en dus onnoodig was te ver
melden.
Wij hebben ons eenvoudig bepaald tot
het opnemen van berichten omtrent be
sprekingen en besluiten in de lichamen,
wier taak het is zich bij de verkiezingen
te doen gelden.
En wij hebben dit vooral gedaan met
het oog op de samenwerking, die bij ge
legenheden als deze op den voorgrond dient
te staan.
In die kiesvereenigingen, van welke kleur
ook, moeten de overleggingen plaats heb
ben daar moet onderling van gedachten
worden gewisseld. Maar hierna trede men
als den man naar buiten, vereend en sterk.
Dit hebben wjj al herhaaldelijk gezegd.
En dit geldt bij de a. stemmingen voor
de Provinciale Staten in 't bijzonder voor al
wat vrijzinnig is, omdat ditmaal tusschen
aanhangers der verschillende partijen be
sloten was de handen ineen te slaan.
Dit is noodig in de tegenwoordige ernstige
om standigheden.
En daarom betreuren wij het dat in twee
districten, Zierikzee en Sluis, er toch nog
buiten de kiesvereenigingen om liberale
candidaten zijn gesteld.
Hoeveel wij ook mogen gevoelen voor
den persoon van dezen of genen candidaat,
die nu met, laten wij hen mogen noemen
officieele, candidaten in het strijdperk treedt
meehelpen om de samenwerking, waartoe
besloten is, te niet te doen of het partij
verband te verbreken, strijd in eigen boe
zem aau te wakkeren, dat doen wij niet,
zelfs al mocht de keuze ook voor ons wel
eens moeilijk zijn.
De tegenpartij staat tegenover ons als
éen man.
Dat moeten ook wij, vrijzinnigen, weder-
keerig doen.
Dat is onze eerste plicht.
W
it
Daarom eendrachtig ten strijde.
Geen duimbreed afgeweken van den aan
gegeven weg.
Het is dringend noodig.
Want laat ons even herinneren
Het gaat
lo. om te waken dat de Eerste kamer niet
even clericaal worde als de Tweede en dat
die Eerste kamer worde, evenals de meer
derheid bij hare overbure op het Binnen
hof in Den Haag, een willig instrument in
de hand van dr Kuyper
2o. om te voorkomen dat het huidige
ministerie in een triomf bij de a. stemming
op Vrijdag 17 Juni oen spoorslag vinde
om voort te gaan op den heilloozen weg,
dien het steeds bewandelt.
Die van de reactie.
Die van het zuiverste cleriealisme.
Die van een gevaarlijk protectionisme,
Die van een beginselloos en bedenkelijk
regeeringsstelsel.
Wij hebben, om dit alles in het licht te
stellen, niet veel te schrijven.
Herhaaldelijk is reeds door ons en door
anderen in ons blad gewezen op de heer-
schende
Macht gaat boven recht, ja zelfs boven
de gepredikte christelijke beginselen dei-
liefde.
Dit bleek meermalen bij dit kabinet.
En het deed daardoor een terugtred op
den weg van vrjjheid en zelfstandigheid,
door Nederland steeds bewandeld.
Men denke vooral aan de zonderlinge
vervolgingen, die van hooger hand werden
uitgelokt, gelukkig met weinig succesaan
En wat het
betreftmen lette eens op het ergerlijk
geven en nemen, het schikken en plooien
tusschen de beide kerkelijke partijen, alleen
toch om ieder voor zich een deel van den
buit zich toe te eigenen en het gezag te
zamen in handen te houden.
Geen hooger beginsel kent men dan dit
Men heeft veel opgegeven van de tyrannie
der liberalen. Als daarvan iets waar is, dan
is het toch ook zeker dat de clericalen in
de weinige jaren van hun bestuur daarin
de liberalen reeds verre hebben overtroefd
Hoe toch is het onder hen gegaan met
benoemingen
En dat het slechts te doen is aan de eene
zijde om hun kerk of hun kerkje, aan den
anderen kant om de clerus in ons land te
doen zegevieren, dit blijkt telkens en vooral
ook weer bij deze verkiezingen uit het
onzedelijk samenspel tusschen hen, wier ge
loof zoo hemelsbreed verschilt, alheetenzij
ook om der geloofswille en om den gods
dienst te strijdentusschen hen die vroeger
elkaar verfoeiden en waarschijnlijk dit ook
nu nóg doen maar toch weer hand in hand
gaan.
Welk een immoreelen invloed dit alles
uitoefent op het karakter van ons volk
hoeveel gehuichel en gemodder het aan
kweekt, kan ieder het best in zijn eigen
omgeving nagaan.
0 W
Eene enkele herinnering aan al wat is
gezegd en geschreven over de aanhangige
tariefwet, is voldoende om onze meening te
staven dat de regeering ons brengen wil en
als de meerderheid van ons volk dit ten
minste niet verhindert ook brengen zal
op den weg van een
Ons volksleven zal daardoor worden ge
drukt, onze handel benadeeld, en het be
staan van menige industrie bedreigd.
Dit alles is ten duidelijkste aangetoond.
Dit nu is een der zegeningen die dit
kabinet ons brengen wil.
Is het wonder dat van alle kanten ge
zaghebbende stemmen zich daartegen ver
heffen
En zijn wel vele woorden noodig om op
te wekken tot krachtsinspanning om dit te
beletten
Wij zijn vast overtuigd van niet.
Maar het ergst is zeker wel dat deze
regeering, vooral zijn premier, ons een voor
beeld heeft gegeven van
Dr. Kuyper is, nadat hij jaren lang ge-
aposteld had tegen het liberaal regeerings
systeem, opgetreden met een program, voor
het zich bij uitstek noemend christelijk deel
der natie om te watertanden.
Hij heeft als demoeraat geposeerd en ge
predikt dat de misdeelden niet konden
wachten op hervormingen, geen dag en geen
nacht.
En hij heeft in de drie regeeringsjaren
niet anders gebracht danbergen papier.
En ging men na of de ontwerpen, die hij
schonk, doordrongen waren van het christe
lijk beginsel, dan viel er van dit christelijk
zout weinig te bespeuren, en waar het zich
er nog in bevond beliefden de vrienden
zelfs er niet eens van gediend.
Beginselloos is dit kabinet omdat zijn
hoofd zijn verleden en zijne beginselen
verloochende.
En bedenkeljjk was zjjn regeeringsstelsel
om dat dit verzaken van beginselen moest
geschieden om partijbelangen te dienen
bondgenooten niet van zich te vervreemden
Men moest beginselloos zijn het kon niet
anders.
De enkele malen dat dr Kuyper nog zieb
zelf wilde wezen, leed hij fiasco.
Door zijn Hooger onderwijswet bracht hij
beroering onder de broederen; en velen
hunner vielen hem af en hard over zijn a
te duidelijk in 't oog springend pogen oua
zijn eigen Universiteit te bevoordeelen.
En zijn drankwet ziet hij veranderen,
zoodat hij zijn eigen kind niet meer her
kennen kan.
Het is een niet te loochenen feit dat
zijn Calvinistische beginselen gewogen maar
te licht bevonden zijn in de practjjkvoor
een regeeringssysteem zijn ze totaal on
bruikbaar.
Dit bleek uit het weinige dat tot stand
kwam.
En hoe zal het gaan met wat gereed ligt
Yan de tariefwet komt niets terecht; en
bij de Zondagswet, die in aantocht heet,
zal weer hetzelfde spel gespeeld worden als
nu bij de drankwetvan Calvinistische
theorieën zullen de Roomschen ook niet ge
diend believen.
Wij durven gerust voorspellen dat alle
spijzen, door dit kabinet ons geboden, vooral
wanneer dr Kuyper daarbij als kok dient, zul-
len blijken te zijn gerechten uit een keuken,
waar men de kookkunst niet verstaat.
En daarom meenen wij met het volste
recht te kunnen zeggen dat wij met dit
kabinet op een heilloozen weg ons bevinden.
Ons van die gevaarlijke leidslieden ont
slaan, kunnen wij nietalthans niet bij deze
stemmingen.
Maar zorgen dat zij zooveel mogelijk
worden tegengehouden in hunne zwenkingen
en bewegingen met het rijtuig van staat,
dat kunnen wij wel.
Zoo mogelijk moet de meerderheid in de
Eerste kamer versterkt worden door veran
dering te brengen in de verhoudingen in
de Provinciale Staten.
En zoo dit niet lukt, dan dient in elk
geval de meerderheid, dio thans bestaat,
behouden te blijven.
Wij, vrijzinnige kiezers in Zeeland, dienen
Yrijdag 17 Juni al onze krachten in te
spannen om te trachten het eerste doel te
bereiken.
Dat dit geschieden zal, daarvoor staat
het verleden ons borg, dat steeds ons leerde
hoe het ons aan energie nooit heeft ont
broken, zelfs bij herhaalde neerlagen.
Hoe veel te meer thans, nu er kans van
slagen is.
Want die is er naar onze vaste overtuiging.
Onze lezers bevelen wjj ten zeerste aan
de lectuur van het verslag over de voordracht,
door den heer dr Bos Woendagavond in het
Schutterschof alhier gehouden, en van het
daarna gevoerd debat.
Beide waren zeer interessant.
Het verheugde ons dat ditmaal eens een
voorman der antirevolutionnairen in het krjjt
trad.
- Het programma voor het eerste Zondag
avond-concert, in dit seizoen, a. s. Zondag in
het Schut tershoj alhier door het muziekkorps
der d.d. schntterjj, onder leiding van den heer
Jan Morks, te geven, luidt als volgt
Blaze Away (YuurtMarch and Two Step,
Holzmann, Ouverture Berlin wie es weint und
lacht I Conradi, Lenz und Liebe, Concertwalzer
Blon, Polnischer National Tanz, Scharwenk,
Fantaisie-Ballet, Montagne, Les joyeux Pompiers,
Ouverture de l'opéra Zampa, Hérold, Bohème,
Caprice Hongroise, Tilsco, Moderne Style, Ber
ger, Groote Fantasie op motieven van C. M.
von Weber's opéra Obéron, Morks.
Die concerten gaan nu hun 9e jaar in.
De 18jarige jongeling, van wiens moed
willige verdwjjning uit de ouderljjke woning
alhier wjj melding hebben gemaakt, is
Woensdag teruggekeerd. Hjj had zich bjj de
politie te Bergen op Zoom aangemeld, na een
uitstapje in België te hebben gemaakt.
Bjj het gewone jaarljjksche prijsschieten
door de scherpschutters bjj het 2e bataljon
3e regiment infanterie alhier, Woensdag
gehouden op een afstand van 150 meter, zjjn
de prjjzen behaald: door de sergeants H. J.
van Dranen met 54, J. Hoekstra met 53, D. C.
F. Hendrikse met 49 en door den soldaat J.
Sinke met 49 punten.
Bjj Kon. besluit is een pensioen verleend
van 420 aan M. B. Termond, wed. P.
Winkster, opzichter der verlichting le gezag
voerder aan boord van 's Rjjks lichtschip
Schouwenbank.
In een bjjvoegsel tot de St. Ct zjjn opgeno
men eenige wjjzigingen in de statuten der
Christelijke Werkliedenvereniging te 's - H e e r
Arendskerke.
Tot ons leedwezen ontvingen wjj heden be
richt dat de schrjjvér van dit overzicht door
ziekte verhinderd is de zittingen bjj te wonen.
Moge zjj van korten duur zjjn
Wjj deelen daarom thans nog mee, wat in
een deel der oplaag van ons vorig nommer
nog kon gemeld worden, dat ten slotte door
de Kamer de strafbepalingen in art. 16 der
drankwet zjjn vastgesteld, zooals deze laatste-
ljjk gewjjzigd zjjn.
Onder meer is bepaald dat in eene sljjterjj
geen sterkedrank gebruikt mag worden in een
geljjksvloers gelegen huisvertrek.
Omtrent bierhuizen was nog geen beslissing
genomen.
Oost-Indië.
De jongste mail brengt ons berichten aan
tot 11 Mei.
Naar het Soer. Hbld vernam van deskun
dige zjj de valt de binnenkomende koffie-
oogst kwalitatief zeer fraai uit. Wat echter
aan de kwantiteit te kort komt, kan onmogeljjk
door de kwaliteit goedgemaakt worden, want
de productie zal eer tegen- dan medevallen
en by verscheidene ondernemingen nog beneden
de raming blijven.
Over den toestand in de Zuider en Ooster-
afdeeling van Borneo, deelt het Bandjermasingsch
Nieuwsblad o. a. het volgende mede
Den len Mei vertrokken aan boord van de
Negara onder bevel van den kapitein T. Ketjen
naar het tooneel van den opstand de laatste
40 man van de mobiele colonne van Bandjer-
masin, met den luitenant H. Dumont, den
officier van gezondheid dr Van der Heiden, den
luitenant ter zee Steffelaar, een sergeant, een
korporaal en twee man van de mariniers van
de Elores met een snelvuurkanon en een mor
tier. Met dit geschut hoopt men indebenting
der opstandelingen aan de Boven-Kapoeas bres
te kunnen schieten. De Negara zal trachten, tot
Kwaton op te stoomen.
In het binnenland hadden een paar schermut
selingen plaats, waarbjj elf vijanden sneuvel
den en een gevangen' werd genomen.
In de openbare vergadering van den
Raad van State, afdeeling voor de geschillen
van bestuur, is Woensdag behandeld het be
roep van den djjkraad voor de waterkeering
van het calamiteuse waterschap Slavenisse en
den calamiteusen Oud-Kempenshofstederpol&er
te Stavenisse tegen het besluit van Ged. Staten
van Zeeland, waarbij goedkeuring is onthouden
aan zjjn besluit tot vaststelling der bezoldiging
van den secretaris-ontvanger der waterkeering.
De beslissing volgt later.
Dinsdag is te Walsoorden (Honte
nisse) het paard van een vrachtrjjder, gespannen
voor een met keien beladen kar, van een hoogen
djjk gevallen, waardoor het een der beenen
brak en moest afgemaakt worden. De voerman
zelf kon slechts ter nauwernood aan het gevaar
van onder de vallende kar te komen ontsnappen.
Afgeluisterd bij Corty-Althoff
»Heb je gehoord, dat de directeur al zjjn
paarden gaat verkoopen?"
«Zoo, en wat dan
«Dan koopt hjj bankiers in de plaats;
die springen tegenwoordig nog beter dan
paarden."
CIRCUS CORTY- AI.THOFF.
De ouderen onder ons zullen zich Corty's
houten circus nog herinneren, dat jaren ge
leden hier is geweest en bjj hen, die er des
tjjds een kjjkje gingen nemen, een zeer goeden
indruk achterliet. Welnude linnen tent,
die thans op net Molenwater alhier is op
gericht, en de naam-combinatie Corty-Althoft',
die allerwege op de muren en voor de win
kelruiten prjjkt, zjj bevestigen nu weer dien
ouden roep van degelijkheid.
De openingsvoorstelling, Woensdagavond
gegeven, had een talrjjk publiek getrokken,
dat alle rangen meer of minder vulde. En
wanneer we afgaan op de woorden die we
hier en daar opvingen, dan komen we tot de
conclusie dat ieder meer dan tevreden was
over hetgeen te zien werd gegeven een oor
deel overigens, dat we gaarne onderschreven.
Op het gebied van dressuur praesteert dit
circus ongetwjjfeld iets zeer goeds. Zoowel de
heer als mevrouw Althoff, directeur en direc
trice, brachten mooie paardjes in het perk en
wérkten er keurig mee. Veoral de acht vosjes,
zoo voorbeeldig afgericht, vielen in den smaak.
De heer Manns toonde zjjn bekwaamheid in
de dressuur met zjjn beide, betrekkeljjk, kleine
olifanten, minder edele en fraaie beestjes voor
waar dan de raspaarden, maar niet minder
gehoorzamend aan den wil van den temmer.
De dames Ella Seifert en Emma toonden
zich koene en bekwame rjjderessen, die thuis
zjjn op haar paarden, terwjjl de heer Harry
als jockey-rijder zich waardig daarbjj aanpast.
Het verbazingwekkendste op dit gebied is
echter de heer Willy Manns, die alle evolutiën
te paard uitvoert, rjjdende over de balustrade
van de manege, en daarover rent en springt als
ware er alle ruimte op dat smalle pad.
Een merkwaardig schouwspel leverde het
optreden van professor Norton B. Smith, die
een drietal minder makke paarden uit onze
omgeving temde en aan zjjn wil onderwierp.
Vooral de dressuur van het derde paard, dat
sterk sloeg, was belangwekkend. Het helsche
kabaal van stoomfluit, vuurwerk en wat niet al,
waarin de temmer ten slotte het dier rondreed
en stil deed staan, was wel een bewjjs dat
het doel bereikt was.
De «orden-revue" was een bjjzonder pak
kend nommer. Het waren een aantal orden
van de geheele wereld, voorgesteld door heeren
en dames te paard de olifant niet te ver
geten. We zullen ons niet wagen aan een
beschrjjving van de pracht der costumes men
kan daarvan alleen een indruk krjjgen indien
men zelf gaat zien. Doch de smaak van hem,
die deze weelde van kleur en schittering en
deze elegance van beweging ontwierp, dient
hier geprezen te worden.
Het slotnommer, de levende caroussel van 25
paarden, eindigende in een vuurregen, die om
den leider, den heer Angelo, en diens paard
heenviel, was een waardig besluit van het
geheel.
We stappen hiermede in figuurljjken zin
van de paarden af, maar moeten toch nog
even recht doen wedervaren aan clown Adolf
met zjjn kleinste paardje ter wereld. Wat dit
was, zullen wjj maar niet zeggen.
Als niet velen onzer den «levenden kogel" bjj
Barnum hadden gezien, zou dit merkwaardige
schouwspel stellig grooter attractie vormen
dan thans.
Ons rest thans nog een woord van lof aan
de bekwame hand- en hoofd-equilibristen, the
Fabrys, aan de vermakeljjke muzikale clowns
en aan de potsenmakers in het algemeen. De
koddige Augusten deden telkens schateren om
hun dolle grappenmen denke bv. aan den
barometer-automaat" en dergeljjke.
En ook het muziekkorps, onder leiding van
den heer W. Kaiser, verdient opgemerkt te
worden, waar het een lang niet gemakkeljjke
taak heeft te vervullen en dit naar wensch
doet.
Gepauseerd werd er niet. Alles volgde on
middellijk op elkander, zoodat men binnen een
behoorljjken tjjd een alleszins behoorljjke hoe
veelheid te zien kreeg. Ook dit was »op z'n
Barnumsch".
Evenals uit het opbouwen, bljjkt uit het
arrangeeren der voorstelling welk een organi-
seerend talent en hoeveel discipline overal
achter zitten.
Een opwekking tot bezoek aan dit uit
nemende circus moge deze korte beschouwing
besluiten.
Morgen, Vrjjdag, zal dr Dowie, door zjjn
vereerders »Elia de Hersteller" genoemd, op
zjjn doorreis naar Londen éen openbare samen
komst houden te Rotterdam. De heer Booth-
Clibborn en mevrouw Booth-Clibborn, de
maréchale, oudste dochter van generaal Booth,
die zich beiden als leden bjj zjjn kerk hebben
aangesloten, zullen in deze meeting tegen
woordig zjjn.
Aan de universiteit te Amsterdam is het
propadeutisch examen in de godgeleerdheid
afgelegd door de heeren J. N. Seuljjn en H.
Stegenga. de laatste cum laude.
Dinsdag zjjn de reëngagementen met de
leden van het concertgebouw-orkest te Amster
dam afgesloten. In het geheel zjjn er zeven
leden van het orkest, wier contract niet her
nieuwd ia. (Yan Spoor, Mossel, Dahmen, Gerke,
Best en Hofmeester was het bekend dat zjj uit
zouden treden.)
Aan de Beeklaan te 's Gravenhage is een
terrein aangekocht van 1 H.A. groot om daarop
te doen verrjjzen een klooster en scholen voor
lager, meer uitgebreid en middelbaar onderwjjs,
ten behoeve van de Barnes du Sa*ré Coeur
voorheen te Parjjs.
De arme nonnetjes schjjnen over schatten te
kunnen beschikken. (Z)e Katli. Ondenoijzer.)
Te Rotterdam is Woensdagavond een
groote stoommeelmolen afgebrand. Door het
omslaan van een in allerjjl aanrjjdenden
reservewagen, werd een assistent-gemeente
opzichter gewond. Een groot aantal spuiten,
zoo stoom- als hand-, was aanwezig en wist
het vuur tot den molen te beperken.
Door den nevel niet goed kunnende
onderscheiden, schoten dezer dagen, in de bos-
schen by Geldern twee boschwachters op elkaar,
daar ze elkaar voor stroopers hielden. Beiden
werden gekwetst en een der boschwachters,
vader van negen kinderen, is aan de bekomen
wonden overleden.
