Dinsdag 7 Juni. Uit Stad en Provincie. MUSIOALIA. N°. 132. 147e Jaargang. 1904. thermometer en verwachting. Bij deze courant behoort een Bijvoegsel. Middelburg 6 Juni. de fiscus schuldenaar. BENOEMINGEN, ENZ. kortè mededeelingen vergadering en. LETTEREN EN KUNST. MIDDELBIIRGSCHE COURANT. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k smet uitzondering van Zon- en Feestdagen. Pr ij a, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp., 2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. 6 Juni 8n.vm 84 gr., 12 u. 76 gr., av. 4 u. 71 gr. F. Verwacht: zwakke tot matige N. O. wind, toenemende bewolking, warm weer. AdvertentiSn20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar do plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Njjverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau A. db la MAR An., N.Z. Voorburgwal 366, Amsterdam. Het Vad. vestigt de aandacht op het bjjna telken jare, en zoo ook nu weder, voorkomende feit, dat leden van examen-commissies bjjna een jaar of soms langer moeten wachten op vrjj belangrjjke geldsommen, die het Rjjk hun schuldig is. De oorzaak van die trage uitbetaling ligt in eene telkens te lage raming van den begroo- tingspost. Het Vad. dringt aan op verbetering van dien toestand, zeggende »Het Rjjk, dat zelf vervolgt en terecht dengene, die zjjn belastingpenningen niet op den voorgeschreven datum betaalt, moest zelf niet maanden lang laten wachten op de betaling van geldsommen, vaak eenige honderden guldens bedragend." Bij kon. besluit is benoemd tot tjjdeljjk werkmeester bjj de Staatsmanen in Limburg A. kvan Santen, thans tjjdeljjk adspirant-werkmeester bjj dien tak van dienst. Deze week verleent de minister van oorlog geen audiëntie. Te Utrecht is Zondag een vergadering ge houden van het agitatie-comité voor arbeids wet en arbeidscontract. Tegenwoordig waren 50 afgevaardigden, ver tegenwoordigende 21 vakbonden, 10 bestuur dersbonden en 4 plaatseljjke vereenigingen. Vanwege het partijbestuur der S. D. A. P. werd de volgende motie ingediend, die na debat werd aangenomen »De vergadering anx., overwegende, dat de arbeiders eiken dag gedwongen wor den door de economische verhoudingen, op straffe van gebrek, hun arbeidskracht te ver- koopen, waardoor de overeenkomst tusschen hen en den kooper der arbeidskracht geen vrjjwillig, maar een gedwongen contract is dat eene wettelijke regeling van het arbeids contract de arbeiders zal belemmeren in hun vrjje beweging voor verbetering van hun toestanddat de wet, deze vrjjheid be lemmerend, andere en betere bescherming aan de arbeiders zou moeten geven dan de nu vigeerende regeling van het arbeidscontract doet, om aannemelijk te zijn voor de arbei ders erkennende, dat het nu door de regeering ingediende ontwerp arbeidscontract, wel enkele verbeteringen voor de arbeiders bevat, maar dat daarentegen een groot aantal bepalingen er van hoogst schadelijk zjjn voor de economische weerkracht der arbeiders, wat voornamelijk te wijten is aan de inschakeling van deze bepalingen in het Burgerlijk Wetboek, waar gelijkheid van partjjen het beginsel is waarvan wordt uitgegaan, ter wjj 1 van het ar beidscontract juist de economische ongelijkheid grondslag behoorde te zjjndat in het wetsont werp tengevolge hiervan de rechtspraak is opge dragen aan den burgerleken rechter, waardoor een ter zake kundige berechting der geschillen met is gewaarborgd, in plaats van aan een college, dat meer het karakter draagt van een scheidsgerecht, waarin beide partpen zjjn ver tegenwoordigd besluit de Nederlandsche arbeiders op te wek ken tot een krachtige actie tegen dit ontwerp" Woensdagavond zal in het Schuttershof alhier de vroeger reeds aangekondigde voor dracht plaats hebben van den heer dr Bos, een der corypheeën van de Vrjjzinnig-demo cratisehe partjj en lid der Tweede kamer. Spreker en het door hem gekozen onder werp »De Vrijzinnigen en de Chris ljjke Regeering" lokken, dunkt ons, uit tot hooren. Opwekking om de vergadering, voor ieder, dus ook voor tegenstanders, toegankelijk, bjj te wonen, mag wel overbodig worden geacht. Maar wjj meenen toch daarop nog eens uitdrukkelijk te moeten wjjzen, opdat de vergadering niet iemandB aandacht ontga. In eene in dit nommer voorkomende ad, verten tie vinden onze lezers nadere bijzonder heden omtrent het circus Corty-Althoff, dat Woensdag op het Molenwater alhier zjjne voorstellingen aanvangt. Het programma voor dien avond belooft heel wat en daaronder veel nieuwigheden. Wat prof. Norton B. Smith als paardentem mer te zien geeft, moet volgens recensies in andere bladen aan het ongelooflijke grenzen Maar vooral op het gebied van hoogere rjjkunst, voltige, acrobatie en dressuur presteert het circus Althoff men heeft het ook in ons vorig nommer kunnen lezen het beste dat men verlangen kan. Tal van clowns vullen de pauzen tusschen de verschillende nommers prettig aan. Ook Zaterdagavond, bjj de tweede uit voering van de Zangvereeniging Tot Oefening en Uitspanning alhier, werd de heer J. Cleuver met kransen gehuldigdeen werd hem aange boden namens de Zangvereeniging, en een door den heer A. W. Bs van Berlekom. Bovendien daalde er aan het slot van het eerste deel een ware bloemenregen op hem neer, doordat de dames van het koor hem bloemen toewierpen. Na afloop van de uitvoering vereenigden een 110 dames en heeren, meest leden van het koor of donateurs der vereeniging, zich in de socië teit St. Joris aan een gemeenschappelijk souper, dat zich door een zeer gezellige stemming kenmerkte. Natuurljjk werd er veel getoost, op den directeur, op de solisten, op het bestuur, op de dames van het koor enz. De heer jhr inr D. G. van Tejjlingen uit Den Haag gaf een eigenaardige bjjdrage tot het 70-jarig jubileum der vereeniging, door te ver tellen van vroegere toestanden zooals hjj die zelf had meegemaakt, in de dagen waarin de uitvoeringen werden gegeven met een piano alleen, later met strijkkwartet, nog later mede met blaasinstrumenten. In het bjjzonder her dacht hjj de nagedachtenis van den heer W. R. Ceulen en van mevrouw Anschütz voor hetgeen zjj voor de Vereeniging gedaan hebben. Het Noorsche stoomschip Odin, kapitein Helgesen, komende van Antwerpen en bestemd naar Dublin, strandde Zondag op den Oostberm der buitenhaven aldaar, doch kwam zonder assistentie vlot. Het ss. is daarna op de haven gekomen, teneinde door een duiker te worden onderzocht. no 130 is opgenomen het van iedere gemeente in de In de St. Ct. bevolkingscijfer Iprovincie Zeeland op l Jan. 1904. Middelburg telde toen 19.206 inwoners, 18888 m. en 10.318 v.Vlissingen 19.142, 9340 m. en 9802 v.; Terneuzen 9140, 4471 m. en 4669 v., Goes 7279, 3399 m. en 3880 v. en I Zierikzee 6948, 3301 m. en 3647 v. De provincie had 223.427 inwoners en wel 110.555 m. en 112.872 v. Niettegenstaande het door het Neder- landsch Onderwijzers Genootschap aan hem ge richte verzoek, heeft de gemeenteraad van Aagtekerke toch besloten tot opheffing de openbare school aldaar. Bjj het examen van klerk-telegraphist bjj de Staatsspoorwegen is geslaagd de heer J. Stade, surnumerair te A r n e m u i d e n. Tot Oefening en Uitspanning, nog aanmerkelijk gestegen is, want hun werk verdient dat ten volle. De uitvoering van Bach's Kantate voor I dubbel koor, orkest en orgel Nun ist das Heill und die Kraftde Gruss an Hans Sachs uit Die Meistersinger en het slotkoor van de Negende zjjn een daad geweest die, rechtstreeks verplaatst I naar een groot muziek-centrum, bewondering zoude afdwingenen dat ook nu de zangver eeniging officieel den kranigen directeur, die j dat alles voorbereidde en leidde, bekranste, dat de president, de heer A. W. Berdenis van Berlekom, hem persoonljjk eveneens door de aanbieding van een krans huldigde en dat de dames-koor-leden hun bloementooi opofferden j om den sympathieken directeur door een bloe menregen van haar aanhankelijkheid en erken telijkheid te doen bljjken, dat alles behoeft geen verwondering te barenEn zjj, die dames-zei ven Zjj verdienen hemelhoog ge prezen te worden, alles klonk als een klok en I zjj gingen voor met een volharding die op de heeren al stonden ze hier en daar niet op geljjke hoogte suggestief werkte en een massaal geheel tot stand bracht dat soms over-1 weldigen indruk maakte. Morgen(Dinsdag)avond te half acht uur zal het muziekkorps der d.d. schutterjj alhier op het Molenwater het volgend programma uitvoeren Hurrah Boysmarch Two Step, Lacalle, OuvertureMéhul, Valse de Concert, Waldteufel, Fantasie-ballet, Montagne, Bruids koor uit Romeo et Juliette. Gnupod. Chord'.-* Tilsco, Vampmeeting, Amerik. Cake walk Negerdans), Kerry Mills, en Hongaarsche Fantasie, Necke. - De zesde algemeene vergadering van de Vereeniging roor Waterleidingsbelangen in Neder land zal dit jaar op 9 en 10 September te Middelburg worden gehouden. De muziekuitvoeringen in den tuin op het Noord-Bolwerk alhier hebben zich Zondagmiddag goed ingezet. Het weer was zeldzaam mooi en een talrjjk publiek woonde de matinée bp. Het muziekkorps der dd. schutterjj voerde, onder leiding van den heer Jan Morks, een programma uit, bestaande uit bekende nom mers. Met ingang van heden is mejuffrouw H. J. Muelman, telefoniste te Oss, naar Mid delburg overgeplaatst. De majoor M. J. van Hille, commandant van het 2e bataljon 3e regiment infanterie te Middelburg, is aangewezen om van 19 tot 21 Juli a. s. de kaderoefeningen, die alsdan in de Nieuwe Hollandsche waterlinie zullen worden gehouden (in de groep Lunetten), bp te wonen. Door den keurmeester van vleesch alhier is een kalf van een slachter afgekeurd. Het beest is onder politietoezicht begraven. Een achttienjarig jongmensch, zekere J., I heeft Zondagochtend de ouderlpke woning alhier verlaten, met achterlating van een briefje, waarin hp mededeelde de wpde wereld te willen ingaan. Hp is nog niet teruggekeerd. Uit "Vlissingen. Door Gedeputeerde Staten is aan G. Guil- laume aldaar, plaatsvervangend lid- werkgever van den Raad van beroep in Zeeland, op diens verzoek eervol ontslag verleend wegens vertrek naar Noord Amerika. Zondag werd Vlissingen door vele pleizier- reizigers bezocht, die per stoombooten van Antwerpen naar daar waren gekomen. Van de zeebaden werd door hen geen gebruik gemaakt. Het volledig programma is verschenen van den schietwedstrijd voor Zeeland en Noord- Brabant ter gelegenheid van het 20 jarig be staan der scherpschuttersvereeniging Vlissingen, van 29 Juni tot 5 Juli te houden op de banen van het fort voormalig Midden Reduit te V 1 i s- s i n g e n. De wedstrjjd bestaat in: korpswedstrpd ge weer M. 95 afstand 150 M., korpswedstrpd cplinder, korpswedstrpd buks, eerewedstrpd op geweer en cplinder, personeele wedstrjjd voor leden en genoodigden, benevens wedstrpden op de vrjje baan voor geweer, cplinder en buks, Verschillende medailles zijn uitgeloofd, waar onder geschonken door H. M. de Koningin, H. M. de Koningin-Moeder en Prins Hendrik verder zjjn verguld zilveren en zilveren krui zen te behalen en kunstvoorwerpen. In den nacht van Zaterdag op Zondag is op de hofstede van de firma Krjjger, op een kwartier afstand van Rilland-Bath, een brutale diefstal gepleegd, zonder dat de be woners daarvan iets hebben bemerkt. Door het verbrjjzeien van een raampje in het keldergat en het wegnemen van eenige pzeren tralies voor dat gat, hebben de dieven (hoogstwaarschijnlijk is er meer dan éen ge weest) zich toegang tot de woning weten te verkrjjgen. Men schat bovendien, dat de dieven op de hoogte geweest zjjn van de in deeling van het gebouw daar ze, eenmaal" in den kelder zjjnde, zich verder begeven hebben door een dubbele valdeur, toegang verleenende tot de gang, vanwaar zjj in een der voorka mers een bureau hebben medegenomen (nota Hoogstwaarschpnlpk hebben zjj te voren een linnenkastje opengebroken door de tengellat, ook wel aanslag genaamd, er af te breken. Uit de bureau hebben zjj ontvreemd een bankbiljet van 100 en een dito van 25, benevens een muntbiljet van j 10 en eenig klein geld. De geldswaarde hebben zjj ontvreemd uit een afzonderlpk in het bureau zjjnd kistje; verder zjjn nog mede genomen eenige sieraden, als een gouden broche, een paar gouden knoopen, een zilveren armband en een gouden horloge met zilveren ketting. In een sloot, die voert naar den openbaren weg, werd, bjj onderzoek, nog een bijbeltje gevonden, ontdaan van de gouden sluiting. Ruw hebben zjj niet huisgehouden, en alles deden zjj bp hun vertrek weer netjes dicht, o. a. de voordeur, die ze van hare sluiting ontdaan hebben om de bureau buiten te bren gen. De laden uit het linnenkastje hadden zjj op tafel gezet doch kleeren of linnengoed onaangeroerd gelatenook hebben zjj een revolver met patronen, alsmede een spi bankboekje, laten liggen. In den boomgaard werden nabjj de bureau kaarsvet en lucifers gevonden, zoodat kaarsen tot verlichting bjj den diefstal gediend hebben. Te Hulst was tegen Zondag een ver gadering belegd van miliciens en oud miliciens, om pogingen aan te wenden de derde herha lingsoefening niet te houden. Van de uitgenoodigde miliciens waren er slechts twee opgekomen, zoodat de vergadering geen voortgang hebben kon. Een hevige brand heeft te St Jansteen (Heikant) drie arbeiderswoningen en een schuur in de asch gelegd. Van de inboedels werd slechts weinig gered. Nader vernemen wjj nog, dat de bewoner van een der afgebrande huizen, zekere A. W., gevangen genomen is, op vermoeden den brand gesticht te hebben. Vrjjdag den 10 Juni a.s. zal te Ter- neuzen eene vergadering gehouden worden van ingelanden van den Kanaafpolder, waarop op nieuw gestemd zal worden over het voorstel van het bestuur tot aanleg van een steenweg. Zooals reeds gemeld werd, in 't nummer van Donderdag jl., was de vorige stemming door Gedeputeerde Staten vernietigd. verschijnsel geen sprake. In 't korthet is een compositie van meesterlpke factuur, die rap nog meer heeft geboeid dan bjj hare eerste uitvoering in het vorig jaar. Indien ik mjj nu verder bljjf bepalen tot een bespreking van het eerste gedeelte van het programma, dan ben ik thans genaderd tot de voordrachten van het Berljjnsch Vocaal kwartet. Over de kunstpraestatie van genoemd kwartet kan ik betrekkelijk kort zjjn want het was alles, zoo wel in Brahms Drei Quartette als in Schumann's Spanisches Liedtrspiel zoo hoogst fijn en muzikaal dat ik niet goed weet waar mee aan te vangen. Van Brahms Quartette vond ik uit een melo disch en lyrisch oogpunt het O Schone Nacht! het meest impressieve en van Schumann's lie deren lieten vooral de tenor solo (Der Hidalgo) duet voor sopraan en alt Botschaftj en de Romanze voor bariton een onuitwisbaren indruk bp mjj achter. Het was een kolossaal enthousiast succes dat het kwartet behaalde, en naar mjjne meening was dit ten volle verdient. De eenige aanmerking, die mjj uit de pen moet, is dat bp de samensmelting der stemmen elke zanger of zangeres individueel te veel viel te hooren. Ik schrpf dat toe aan de weinige overeenkomst van timbre in deze vier stemmen, want hoewel, wat muzikale voor dracht en dictie, zekerheid en schoonheid en glans der stem aangaat, de leden van dit kwartet zeker voor elkaar weinig onderdoen, toch grenst de klankkleur van het ensemble niet aan het ideale. De pianobegeleiding in Brahms Quartette en Schumann's Spanisches Liederspiel werd door mej. B. op uitmuntende wjjze vervuld, en de haar aangeboden bloemenhulde was dan ook meer dan verdiend. Nun ist das Hei! und die Kraft, cantate voor dubbelkoor, orkest en orgel van Joh. Seb. Bach, waarmede de tweede uitvoering van het muziek feest, bp gelegenheid van het 70-jarig beslaan der zangvereeniging Tot Oefening en Uitspan ning werd aangevangen, is geen groot doch in den waren zin des woords een grootsch en machtig werk. Prachtig en imposant van bouw en bewerking, zooals meest alle dergelpke Bacb'sche cantaten en motetten, is ook deze compositie. De groote voorliefde van den directeur, den heer Joh. Cleuver, voor Bach'sche werken is geheel opgaat'in deze h«e hB De uitvoering van deze partitie'was'hdffööt pnfêfaifM TfdbiliaVoa'ir^gbMie'iyiillbiiier jtöfl buitengewoon gelukkig en het koor bewees I gelukkige keuze want dit machtige reuzenwerk daarmede opnieuw dat het vele zeer muzikale zette als het ware de kroon op deze twee gedenkwaardige dagen in Middelburg's muziek leven. De uitvoering van deze Sinfonie is mjj, in aanmerking nemende dat zelfs orkesten, welke dagelijks samenwerken, altpd door op bjjna onoverkomelijke moeielpkheden in dit werk stuiten, buitengewoon medegevallen, en met de auditie van dit grootsche werk heeft de heer Joh. Cleuver opnieuw getoond met welk een ernst en energie hp zjjne taak opvat. Dat zulke resultaten zjjn verkregen, schrpf ik hieraan dan ook in hoofdzaak toe. Groote rust en fjjne dynamiek kenmerkten de vertolking van het Allegro ma non troppo un poco maestoso. Welk een schildering van on derscheidene gemoedsaandoeningen spreken uit dit deel. Hoe mysterieus die aanvang, in de inleiding buiten rekening, dan kan ik I boe prachtvol die bewerking en invlechting der ook over de auditie hiervan met grooten lofIverschillende thematische elementen! gewagen. Vooral het voorspel der IHe actel Het scherzo is voor mjj nog altpd het frap- en het eenig mooie koraal Wach auf boeiden I pantste en meest geniale gedeelte dezerSinfonie. zeer. Hoe eenig geniaal gedacht en geïnstru-1 Ik geloof niet dat Beethoven ten dien opzichte menteerd is en blpft toch die Tans der LehrbubenI ooit geëvenaard is. Bovenal is 't de rythmiek De Variaties op een thema van Haydn voor I waarmede Beethoven zooveel pikants en be- bestanddeelen bevat. Ook de orkest- en de orgelbeleiding van den heer A. van Os vormden met het koor een mooi geheel. Of echter het auditorium van deze Bachsche cantate bepaald heeft genoten, zie dat is voor mp een open vraag doch ik betwijfel het zeer. Om deze ingewikkelde contrapuntische kunst ten volle te kunnen genieten, daarvoor toch behoort men niet alleen ontvankelijk te zjjn, maar wordt ook ernstige en langdurige studie geëischt en hoe het met dit laatste bjj het publiek gesteld is nu daarvan vorme een musicus zich maar geen te groote illusies. Ongetwijfeld maakten Wagner's fragmenten uit Die Meistersinger dan ook meer infdruk. Laat ik de onzuivere intonatie der cello's orkest door Brahms is een merkwaardige com positie. Men weet eigenlijk niet wat hierin meer te bewonderende zeldzame contrapun tische bewerking dan wel de kleurrpke instru mentatie. Het thema van Haydn het is genomen uit een Divertimento voor blaasinstrumentenen heeft tot titel Chorale St. Antoni kenmerkt zich door bpzondere hoedanighedenin de eerste plaats geldt dit de metriek door de twee perioden van vpf maten, waaruit het eerste gedeelte bestaat, in de tweede plaats den vorm voor het coda en de vjjfmaal herhaalde slotnoot Bes. Met een genialen greep gebruikt Brahms dienzelfden, vjjfmaal herhaalden toon, als grondslag voor zjjn eerste I achtige werking is mp niet bekend. langwekkends wist te verkrjjgen. Door het snelle tempo is de uitvoering van dit Scherzo technisch een niet geringe taak, maar uit gezonderd het laatste Presto, waarbjj de blazers, vooral het koper, niet volgzaam genoeg was is er over de uitvoering van dit heerlpk ge- deel met grooten lof te gewagen. Den paukenist, die in dit Scherzo zoo'n voorname rol speelt, hier even een woord van hulde gebracht voor de uitmuntende vertolking zjjner partjj. De bekoring, die van het Adagio uitgaat, is moeilpk ook maar eenigszins onder woorden te brengen. Zijn er kalmer, reiner, edeler en dieptreffendermelodieën en zangen denkbaar? Neen, iets plechtigere, iets van meer toover- variatie. Hebben de acht variatiën reeds de bewondering gewekt over de contrapuntische kunstvaardigheid, nog meer is dit het geval met de volgende finale. Deze is gebouwd op een z. g. Basso ostinato (een gedwongen, steeds In de Finale met haar eenvoudige doch I edele en sympathieke melodie op Schiller's j Ode an die Freude wedjjverden solisten, koor en orkest om van dit zoo grootsche slot een waardige auditie te gevenen dat is dan ook volgehouden basthema), een phrase van vpf j in vele opzichten gelukt. De recensent der N. Rott. Crt., die de muziekfeesten te Middelburg bpwoonde, is zeer enthousiast over de uitvoering van de Elias en die van den tweeden avond. Koor en solisten worden door hem zeer prezen. Eene enkele aanhaling uit zjjne recensie om die te doen kennen. De recensent geeft de verzekering dat den tweeden concertavond de achting en waardee ring voor den directeur Cleuver, het bestuur en de werkende leden van de zangvereeniging maten, die dertien maal achtereen in de bas optreedt, terwpl daarboven de andere instru menten een steeds wisselend spel van stem mingen en motieven laten hooren, Met groote duidelijkheid en klaarheid bracht het orkest deze compositie ten gehoore jam mer en onbegrppeljjk dat de rythmische geljjk- heid tusschen de hobo's in het thema der inlei ding te wenschen overliet en het zal naar mjjne meening den aandachtigen toehoonder niet moeilpk zjjn gevallen de verschillende bewer kingen van het thema te volgen. Grille of schelle orkesteffecten treft men in Brahms werk niet aan; alles klinkt even vloeiend, en van eene koele en gedwongen berekening een in contrapuntische werken - nog al eens voorkomend Het zou ons te ver voeren om opnieuw over de bewerking van thema's enz. te spreken maar zp die het voorrecht hebben om deze Finale meer dan oppervlakkig te kunnen genieten, m. a. w. zjj die den bouw hiervan kunnen nagaan en ontleden, zullen wel, even als schrpver dezes, met den diepsten eerbied én de grootste bewondering den schepper van zoo iets geniaals hebben herdacht. Heerlpk en treffend dat oogenblik waarop de menschelpke stem na de wanhoopskreet l het orkest zich met het O Freunde, nicht Töne laat hooren. De menschheid heft het lied der vreugde aan van vreugde die ons boven de werkelpkheid van het leven verheften onder den indruk van

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1904 | | pagina 1