Melrpcte Gerat
MUSICALIA.
BIJVOEGSEL
Middelburg 30 Mei.
ONDERWIJS.
Verschillende Berichten.
Stokken voor den gemeenteraad
van Middelburg-
KERKNIEUWS.
VAN DE
VAN
Dinsdag 31 Mei 1904, no. 126.
Het rapport der Commissie, benoemd
door het Provinciaal Comité van
Anti-revolntionnairekiesvereenigingen
in Zeeland, inzake de Leerplichtwet.
Een onzer medewerkers vond in dat, dezer
dagen verschenen, rapport aanleiding tot de
volgende opmerkingen
In de eerste plaats trekt de aandacht de
eenzjjdige samenstelling der commissie4
onderwjjzers, hoofden van scholen, waarvan
drie ten plattelande. Waarom niet een anti-
revolutionnair schoolopziener en een anti-
revolntionnair kantonrechter in de commissie
opgenomen V
Aan die eenzijdige, d. i. gebrekkige, samen
stelling der commissie is zeker toe te schrijven
de beschouwing onder het opschrift«Intrek
king der wet niet besproken."
Het heet daar, dat door velen in den lande
de wensch geuit wordt, dat ons ministerie
ons verlosse van deze door de meesten ver
foeide dwangwet. Door velen in den lande
Och kom, een hand vol partijgenooten heft
dien kreet aan, waar tegenover honderden en
honderden staan, die betreuren, dat die wet
van zoo recente dagteekening is.
Een dwangwet, zeker omdat er een (nog
veel te zachte) dwang in voorkomt tegen
kinder-exploitatie door ouders en werkgevers.
«Zooals bekend is, werd deze wet doorge
dreven door de liberalen onder pressie der
socialisten."
Hm, hebben de heeren rapporteurs ook kennis
genomen van de Handelingen der Tweede kamer
tjjdens de behandeling der Leerplichtwet Zoo
ja, hoe is 't dan mogelijk te spreken van aan
neming der wet «onder pressie der socialisten
Ten aanzien der «werking van de Leerplicht
wet" komen de rapporteurs tot de conclusie,
dat de werking in de verschillende deelen van
ons gewest zeer verschillend is. «Terwjjl bv. in
het arrondissement Zierikzee de wet zeer streng
wordt toegepast en ook in het arrond. Tholen
de hand er aan gehouden wordt, zoodat in
deze streken vele veroordeelingen voorkomen,
is in andere airondissementen de toepassing
veel slapper."
Maar dat ligt immers niet aan de wet, maar
aan de ambtenaren, die haar moeten uitvoeren
dat zjjn de arrondissements schoolopzieners en
kantonrechters. En wanneer deze rjjks-ambte-
naren in hun plicht te kort schieten, dan
gaat men daarom toch weer niet wijzigen of
intrekken
Wat de commissie daar zegt, is volkomen
waar en algemeen bekend. En daarom zou het
meer logisch zjjn eerst de betrokken ambte
naren in de overige arrondissementen van
Zeeland, Zierikzee en Tholen ter navolging
aan te bevelen. Wat in Zierikzee en Tholen
met de wet in de hand gebeurt, moest door
geheel Zeeland, door gansch Nederland plaats
hebben.
Snel, maar streng recht!
Ten tweede zou de wet demoraliseerend werken
omdat velen er geen schande meer in zien
voor den kantonrechter geroepen te worden.
Als dat waar is, dan staat de wet op den leer
plicht maar geljjk met alle andere wetten. De
spraakmakende menigte zegt»De wetten zjjn
er om overtreden te worden". Welnu, de bewuste
wet heeft eenvoudig het aantal gelegenheden
tot overtreding vergroot, maar het volstrekt
niet meer of minder schandelik gemaakt om
voor den rechter geroepen te worden. Zjj, die
inzake overtreding]van den leerplicht voor den
kantonrechter worden geroepen, laten «de
schaamte" eenvoudig aan de deur, en brengen
mee een berg uitvluchten, vooral van armoede,
om den kantonrechter tot medeljjden te stem
men en tot vrjjspraak te komen.
Op het programma voor den tweeden dag van
het muziekfeest, door de zangvereeniging Tot
Oefening en Uitspanning ter gelegenheid van
haar 70-jarig bestaan, Vrjjdag 3 en Zaterdag
4 Juni te geven, komt o. m. Beethoven's Negende
Sinfonie voor. Dat de zangvereeniging hare
keuze op dit onvolprezen, nog altjjd onover
troffen en hier nimmer uitgevoerde meester
werk bepaalde, verdient niet anders dan
onverdeelde toejuiching. Er bestaan weinig
werken waarover zoovele geschriften het licht
zagen als deze sinfonie.
Geen minder talent zelfs dan Richard Wagner
heeft een ophelderend programma voor de
Negende Sinfonie geschreven.
Uit verschillende analyses en geschriften, die
mjj over Beethoven's reuzenwerk ten dienste
staan, zal ik den lezer een beknopt overzicht
geven.
Een volledige bespreking en analyse zou
zoo'n groote plaatsruimte vergen en ter ver
duidelijking van zoovele notenvoorbeelden
moeten worden voorzien dat daaraan niet kan
worden gedacht.
Men kan Beethoven's kunstproducten tot drie
tjjdperken terug brengen, die elk hunne bjjzonj
Heeft de commissie wel eens een zitting van
het kantongerecht, waarin leerplichtzaken
werden berecht, bjjgewoond. Ze had dan ge
legenheid om op te merken hoe bjjna alle
beklaagden uitnemend de kunst verstaan om
zwart wit te praten, of zooals eens een deur
waarder zei: «te liegen of het gedrukt is."
Wat de commissie zegt aangaande het on
doeltreffende der wet, is volkomen juist. De
berechting laat wat snelheid en de straf, wat
zwaarte betreft, alles te wenschen over. En
zeker, als de commissie het initiatief had willen
nemen om in dat opzicht de wet verbeterd te
krjjgen, dan had zjj duizenden niet-antirevolu-
tionairen aan hare zijde gehad.
Met veel overdrijving wordt gesproken van
den enormen administratieven omslag en van
de groote kosten voor rjjk en provincie. De
last, aan de onderwijzers opgelegd, is toch niet
zoo ontzettend zwaar, al zou met heel wat
minder administratief werk het doel der wet
evengoed kunnen bereikt worden. En de arron
dissement-schoolopzieners hebben bij de invoe
ring van deze wet toch een belangrijken bjjslag
bjj hun jaarlijksch abonnement ontvangen. Die
heeren worden voor hunne moeite betaalden
meer loon, meer werk, dat is toch billijk
Welke kosten de wet aan de gemeenten
veroorzaakt, is niet recht duidelijk, of het
moest zjjn de vergoeding aan de commissiën
tot wering van schoolverzuim?
Dat er tengevolge der wet meer kinderen
onderwijs ontvangen, waardoor bestaande
scholen vergroot of geheel nieuw gebouwd
en meer onderwijzers aangesteld zjjn (zoowel
voor openbaar als voor bijzonder onderwijs),
dat zal toch door een commissie van onder
wijzers niet betreurd worden
Het gedeelte van het rapport, handelende
over de «wijzigingen, welke wenscheljjk worden
geacht", zal zeker veler instemming verwerven;
alleen zouden misschien velen huiverig wezen
om de boeten te laten bepalen door den bur
gemeester. Zou 't niet eenvoudiger zjjn de
kantonrechters wat meer tot afdoen van zaken
aan te sporen of zoo noodig te dwingen Welke
maatregelen ook in de wet worden opgenomen
«Spoediger behandeling van overtredingen" is
dringend noodzakelijk.
Maar de voorstellen in zake «veldarbeid"
zjjn totaal onaannemelijk.
Voorstel I wil aan leerlingen van 10 jaar
4 maanden, van 11 jaar 5 en aan die van 12
jaar 6 maanden per jaar vrjj geven, met eenige
uitbreiding van leeftjjd, zoodat aan leerlihgen
van 15 jaar 10 maanden per jaar verlof kan
gegeven worden.
Voorstel II wil de wetteljjke 6 weken uit
breiden tot 12 en die verdeelen over den
geheelen zomer, al naar het den aanvrager
voordeeliger uitkomt.
Dus voortzetting en uitbreiding van kinder
exploitatie ten nadeele zoo van ouders als van
kinderen en ten voordeele der werkgevers.
Want het is duizend en duizend maal gezegd
het loon(tje) der kinderen drukt dat der ouders.
Kan een werkgever het af met 2 kinderen,
die door boven hunne krachten te werken,
misschien ieder een gulden per week verdienen,
dan zal hjj geen volwassene in 't werk stellen,
die in eene week misschien wel 5 gulden
moet hebben.
Laat de wet dwang uitoefenen op het school
gaan der kinderen, onverschillig welke school
natuurljjk, en in een afzienbaren tjjd zullen
de loonen der volwassenen hooger moeten worden.
Einders en ouders beiden worden geëxploiteerd
door het onmenschcljjk geringe loon, dat den
veldarbeider Wordt uitgekeerd voor zijn dage-
ljjkschen arbeid.
Meent men dat een Vader zeggen zou: ik
kan de verdienste van mjjn 10 en lljarige
kinderen niet missen, indien hjj zelf een
behoorljjk loon ontving Ook de veldarbeider
houdt veel van zjjn kinderen. Hjj wil graag
werken en hard ook, als hjj maar genoeg ver
dient om zjjne vrouw thuis te houden en zjjne
kinderen naar school te zenden.
Uitbreiding van het wettelijk verzuim voor
landbouw is een philantropie eene zieke
lijke niet ten voordeele van den armen
veldarbeider, maar ten bate van heeren land
bouwers-werkgevers.
dere beteekenis en kracht hebben, terwjjl tevens
aan ieder daarvan een eigenaardige schoonheid
moet worden toegekend.
In het eerste, dat ongeveer van het jaar 1790
tot 1803 loopt, verkeert hjj nog onder den
invloed van zjjne beide voorgangers Haydn en
Mozart, niettegenstaande zjjne eigene indivi
dualiteit als kunstenaar reeds merkbaar is. Het
tweede tjjdperk omvat hoofdzakelijk die werken
van den meester, welke zich als het ware
groepeeren om de C mol Sinfonie, als om hun
krachtdadig middelpunt. Dit strekt zich uit
van 1803 tot 1816. In 1803 toch schiep Beet
hoven de Eiolca, welk werk voor het eerst zijn
eigen persoonlijkheid geheel deed uitko
men. Het derde tjjd vak eindeljjk loopt van
1816 tot aan zijn dood in 1827. Het omvat
als hoofdwerken de Negende Sinfonie en de
Missa Solemnis, die beide reuzen geljjk zjjn,
groot als een tot aan de sterren reikende dom,
dien, zooals Marx zich figuurljjk uitdrukt, Beet
hoven heeft opgericht naast en buiten den
dom van de St. Stephanuskerk.
Het eerst werd de Negende Sinfonie uit
gevoerd op 7 Mei 1824 in het Karnthnerthor-
Theater te Weenen, op een concert, door
Beethoven gegeven, op verzoek van de voor
naamste musici dier stad. Slechts twee repe
tities waren mogeljjk. En wat zulke repe
tities zelfs die van de beste orkesten
KORTE JIEDEDEELINOEN
VERGADERINGEN.
In de Zaterdag door den Vrijzinnig Democra-
tischen Bond gehouden vergadering is, zooals
gemeld, de landbouwparagraaf aangenomen
maar met eenige wijzigingen.
Over de defensieparagraaf werden verschil
lende besprekingen gevoerd.
Ten slotte werd door den heer mr Limburg,
afgevaardigde van Den Haag, geconstateerd dat
de vergadering het in groote ljjnen eens is
met de landmachtparagraaf en dat de meenin
gen verdeeld zjjn over de zeemacht-regeling.
Daarom wenschte hjj de eerste in beginsel aan
te nemen, met bepaling dat in eene volgende
vergadering de bjj zonderheden zullen worden
vastgesteld. Wat de zeemacht-paragraaf be
treft, bepleitte spreker een opdracht aan het
hoofdbestuur om deze nader in studie te nemen,
met dezelfde of eene aangevulde commissie.
De voorzitter verklaarde dat het bestuur
gaarne met het denkbeeld van mr Limburg
mee zou gaan.
De motie-mr Limburg werd daarop met
algemeene stemmen aangenomen
Op de Vrjjdag te Amsterdam door de Ver
eent ging tot opvoeding van halfverweesde, verwaar
loosde of verlaten kinderen in het huisgezin ge
houden tiende jaarljjksche algemeene vergade
ring bleek uit het jaarverslag dat het aantal
der afdeelingen thans 12 bedraagt en het aan
tal verpleegde kinderen 139.
De vergrooting van het doorgangshuis te
Bussum is noodzakeljjk geworden. De kosten
daarvan worden geraamd op 3000.
Ter vervulling der vacatures in het hoofd
bestuur werden herkozen de heeren A. L.
Schmidt jr. en J. H. Pol Jrzn. te 's-Graven-
hageter vervanging van den heer P. F.
Laging Tobias, te Njjmegen, die om gezond
heidsredenen bedankt had, werd gekozen de
heer W. J. H. Bake te Hilversum.
In de vacature art. II al. 6 der statuten
werd voorzien door de herbenoeming van den
heer Chr. Nujjs te Amsterdam.
De vergadering vereenigde zich met alge
meene stemmen met het voorstel van het
hoofdbestuur om voort te gaan op den weg
die reeds sedert eenigen tjjd wordt gevolgd,
door in zeer bijzondere gevallen ook natuur
lijke kinderen onder de verpleegden op te
nemen.
Door burg. en weth. is een schrjjven gericht
aan het bestuur der godshuizen betreffende
de benoeming van leden van het bestuur.
Op de door het gemeentebestuur opgemaakte
ljjst der in de gemeente Middelburg aanwezige
instellingen van weldadigheid komen ook voor
de instellingen der godshuizen.
Deze instellingen worden dus door de bur
gerlijke overheid geregeld en van harentwege
bestuurd.
Nu wil het burg. en weth. voorkomen, dat
artikel 3 der Verordening op de inrichting en
het bestuur der Godshuizen daarmede niet in
overeenstemming is, waar het de benoeming
van den voorzitter en de leden opdraagt aan
den Raad uit eene voordracht van twee
personen, op te maken door het bestuur.
Hierdoor toch wordt de vrjjheid in het be
noemen van den Raad eenigszins aan banden
gelegd.
Naar aanleiding hiervan komt het burg. en
weth. gewenscht voor, dat artikel 3 van de
verordening op de inrichting en het bestuur
der Godshuizen evenals ten vorigen jare
ten aanzien van het Burgerljjk Armbestuur is
geschied, in dier voege worde gewijzigd dat
aldaar gelezen wordt
«De voorzitter en de leden worden door den
Gemeenteraad benoemd."
Het bestuur kan vooraf eene aanbeveling
indienen; deze indiening geschiedt voor de
gewone jaarljjksche aftreding in de maand
November en bjj ontslag of overlijden binnen-
tjjds binnen eene maand, nadat het heeft
plaats gehad.
Voor de benoeming van het lid uit den ge
meenteraad heeft geene aanbeveling plaats.
Burg. en weth. hebben aan het bestuur der
godshuizen verzocht zjjn gevoelen hieromtrent
mede te deelen.
Dit bestuur bericht dat burg. en weth. de
voorgestelde wijziging wenscheljjk achten met
beteekenden, kan men opmaken uit Beethoven's
eigen klachten over de repetities van zjjn
opera Fidelio in 1805«Ik zeg niets van de
blazersmaar alle pianissimo's, crescendo's,
decrescendo's, forto's, fortissimo's konden "wel
uit mjjn muziek geschrapt worden, daar er
toch niet op gelet wordt. Alle lust om meer
te schrjjven vergaat me als mijn muziek zóó
wordt gespeeld".
In een brief aan Schindler, door Lenz geci
teerd, noemt hjj den dag derr uitvoering van
zjjne Sinfonie Fracktag, omdat hjj een mooiere
jas dan anders moest aantrekken. Het was
bjj deze gelegenheid een groene, en waarschjjn-
ljjk droeg hjj ook een steek. De voorbereiding
had hem een beetje van sfjreek gebracht, en
hjj moest met zjjn vriend Schindler over zjjn
kleeding van gedachten wiisselen en daarbjj
een Conservations lexicon raadplegen.
Beethoven was in dien tjjd stokdoof, maar
dat weerhield hem niet in het orkest te gaan.
Hij plaatste zich naast den dlirigent ümlauf,
om de tempo's aan te geven-
De zaal was tameljjk bezet, niet overvol,
maar zjjn beste vrienden h adden toch geen
warmer ontvangst kunnen w<enschen. Volgens
Schindler was die meer dar i vorstelijk. Drie
achtereenvolgende salvo's wan applaus waren
regel voor de Keizerljjke fai uilie, en Beethoven
kreeg er vjjf! Na de vijfde kwam de commis
saris van politie tusschenbö iden om stilte
het oog op een door dat college vermeend ge
brek aan overeenstemming tusschen artikel 2
der wet tot regeling van het armbestuur en
artikel 3 der Verordening op de inrichtingen
het bestuur der Godshuizen.
Het bestuur meent echter dat geen gebrek
aan overeenstemming aanwezig is tusschen de
twee bedoelde artikelen.
Dat bestuur zegt verder
«Waar de wet tot regeling van het arm
bestuur geene bepalingen bevat omtrent de
wjjze van regeling, legt zjj de burgerlijke
overheid aan geene banden te dien aanzien.
Ook art. 147 Gemeentewet laat volle vrjjheid
om de benoeming naar welgevallen bp plaat-
seljjke verordening te regelen. Van die vrjj
heid maakte het gemeentebestuur in 1854 dan
ook een rechtmatig gebruik door aan ons be
stuur het recht van voordracht toe te kennen
en in de sinds verloopen halve eeuw is uit
dit verleende recht, voor zoover wjj weten,
nimmer eenig bezwaar voortgevloeid.
Bestaat er dus naar onze meening geene
noodzakelijkheid tot wjjziging van de veror
dening in den door u aangegeven zin, zjj wordt
door ons evenmin gewenscht geacht, omdat wjj
het onbilljjk achten een eenmaal toegekend
voorrecht, waarvan naar onze overtuiging
nimmer een ongepast gebruik is gemaakt,
zonder noodzaak te ontnemen, omdat wjj
van oordeel zjjn, dat ons bestuur het best kan
beoordeelen aan welk soort van lid in het
bestuur het meest behoefte bestaat en omdat
het niet aangaat aan ons bestuur, dat eene
groote financieele verantwoordelijkheid heeft,
een persoon op te dringen, met wien het on
gaarne die verantwoordelijkheid zou dragen.
Waar in uw schrjjven gewezen wordt op de
geljjksoortige verandering in de verordening
op het armbestuur, zjj het ons vergund op te
merken dat de toestand van dit college en die
van ons bestuur niet geheel dezelfde is, ver
mits het eerstgenoemde onvoorwaardelijk, het
tweede blijkens de noot, voorkomende in de
ljjst van de in Middelburg taanwezige instel
lingen van weldadigheid, slechts voorwaardelijk
onder litt. a van art. 2 der armenwet is ge
rangschikt.
Op grond van het vorenstaande kunnen wij
dan ook niet instemmen met de door u aan
gegeven verandering in de verordening op de
inrichting en het bestuur der Godshuizen, maar
adviseeren tot behoud van de bestaande redactie".
Tot onderwjjzeres te Zonnemaireis
met algemeene stemmen benoemd mej. C. A.
G. Breas, thans te Noordgouwe.
Op de voordracht voor onderwjjzer te Hof
van Delft komt voor de heer J. van de Velde,
onderwjjzer te Poortvliet.
Door den minister van binnenlandsche zaken
is bepaald, dat het schriftelijk gedeelte van
het examen ter verkrjjging van de akte van
bekwaamheid als hoofdonderwijzer of hoofd
onderwijzeres voor het jaar 1904 zal plaats
hebben op 28 Juni a.s.dat de mon
delinge examens zullen aanvangen op 18 Juli
1904en dat de commissiën, met het afnemen
van deze examens belast, zitting zullen houden
te 's Hertogenbosch, Arnhem, 's Gravenhage,
Amsterdam, Zwolle en Groningen.
Tot lid en voorzitter der commissie te 's Gra
venhage is benoemd J. H. Blum, schoolopziener
in het district Middelburg.
Wekelijksche opgaaf betref ende de
Ned. Hem. kerk.
Beroepen naarVelp, bjj Arnhem, dr J. P.
de Bie te Kethel c. a.; en naar WaverveenR.
van de Waal, cand.
Bedankt voorBreda door C. G. M. Quack
te Deventeren naar Suameer door Joh. W.
Hoekstra, cand.
Gereformeerde kerken.
Beroepen naar: Spjjk A (Gron.) Andrae te
Oosterenden naar Oudewater J. Douma te
Alblasserdam.
Het bljjkt, dat niet minder dan 800 a
900 personen van het oude personeel der
Nederlandsch Zuid-Afrikaansche Spoorweg-
Maatschappij weder naar Zuid-Afrika zjjn
teruggekeerd.
In een Zaterdag gehouden, zeer drukbe
zochte, verificatie-vergadering in de faillisse-
te gebieden. Het Scherzo werd door toejuiching
zoo gestoord bjj het Ritmo di tre battute, waar
de pauken het motief aangeven dat men op
nieuw moest beginnen. In het orkest was heel
wat ontroering merkbaar, zoo zelfs, dat beroemde
spelers als Majjseder en Böhm tranen stortten.
Aan het slot der uitvoering gebeurde er iets,
dat zeker menigeen in de zaal diep geroerd
zal hebben. Hoewel midden in den stroom
der muziek geplaatst, hoorde de meester
er niets vanhjj merkte zelfs niets van het
applaus aan het slot van zjjn groot werk, maar
bleef met zjjn rug naar het publiek gekeerd
staan, de maatslaande, totdat Fraulein
Ungher, die de altpartjj had gezongen, hem
bewoog zich om te keeren naar het publiek,
dat maar altjjd door in de handen klapte en
op ondubbelzinnige wjjze van zjjn enthousiasme
deed bljjken. Toen- werd het ieder duideljjk
dat Beethoven niet eerder zich had omgewend,
omdat hij van ai wat rond hem voorviel niets
had gemerkt. Dit werkte als een electrische
schok en er volgde een vulkanische uitbarsting
van meegevoel en bewondering, die telkens
weer herhaald werd en waaraan geen einde
scheen te komen.
Beknopt maar niettemin duideljjk schenkt
Hector Berlioz in zjjne kritische studie over
Beethoven's Symphonieën ons een blik in deze
werken. Wat betrekking heeftop de Negende
menten van de gebroeders Hoytema te Delft
en van hunne firma bleek uit het door den
curator uitgebracht verslag dat in die drie
faillisementen zjjn geverificeerd aan concurrente
schuldeischers vóór een bedrag van ongeveer
l'/a millioen en aan preferenté voor 69 mille.
De baten bedragen ongeveer 240.000 en
zullen toelaten een vermoedeljjke uitkeering
aan de schuldeischers der firma van 15 en
aan die van ieder der gebr. Hoytema in privé
van 1
De officier van gezondheid der le klasse
H. C. Tamson, dienende aan boord Hr. Ms-
monitor Reinier Claeszen, wordt met 1 Juni
a. s. op non-activiteit gesteld en vervangen
door den officier van gezondheid der le klasse
H. O. C. Bloemink.
De heer B. L. Tijdens, oud lid der Tweede
Kamer, is in den ouderdom van 45 jaar te
Nieuw Beerta overleden.
Donderdagnacht is ingebroken bjj een
horlogemaker te Oudenbosch. Er zjjn ongeveer
60 zilveren en nikkelen horloges gestolen en
één remontoir gouden horloge. Yan de daders
is nog geen spoor ontdekt.
Het bericht omtrent het overljjden van
een heer te Amsterdam, die met zjjn motorfiets
in botsing kwam met een wielrjjder, is gebleken
onjuist te zjjn. De man gaat goed vooruit.
Op de stichting voor krankzinnigen
Dennenoord. te Zuidlaren (Dr.), woedde Donder
dagnamiddag een zeer hevige brand. De groote
voorraadschuur, waarin meer dan 10.000 mud
cokes, benevens eenige scheepsladingen turf
geborgen waren, is afgebrand.
Eerst tegen den avond was het gevaar voor
de andere gebouwen geweken.
Ongelukken. Door de stoomtram
van Den Haag naar Delft is Zaterdagavond
even buiten de residentie een 40-jarige werk
man overreden. De man bleef op de plaats
dood. Zaterdagmiddag is te Katwjjk aan
Zee een zesjarig knaapje door een automobiel
overreden. Het kind overleed spoedig daarna
aan de bekomen wonden. Te Zomeren
brandde Vrjjdagavond een woning af. De vrouw,
die met de kinderen alleen thuis was, is zoo
gebrand dat zjj in bedenkeljjken toestand ver
keert. Ook een buurman, die hulp verleende,
bekwam zware brandwonden. Te Ruinenis
Vrijdagnamiddag een bejaard werkman, die
bezig was een welput te graven, in dien put
om het leven gekomen. De put zakte in en,
hoewel meer dan 30 personen met spoed werk
ten om den man te redden, gelukte dit niet
Te Zevenaar wilden Vrijdagmiddag twee
losse remmers bjj de H. IJ. S. M. de rails
oversteken terwjjl het sein tot vertrek van
een trein reeds was gegeven. Een der mannen
ziende dat hem de tjjd hiertoe ontbrak, had
de tegenwoordigheid van geest zich tusschen
de rails te werpen, teneinde den trein over
zich heen te laten gaan. Zwaar gewond werd
hjj evenwel opgenomen De dokter constateerde,
behalve eenige ernstige hoofdwonden, kneuzing
der ruggewervels. De man is gehuwd en vader
van vier jeugdige kinderen.
De villa waarin president Kruger te
Menton gewoond heeft, is voor den volgenden
winter weer gehuurd.
In Spanje heerscht een hevige crisis in
de katoenindustrie, doordat de fabrieken, bjj
gebrek aan katoen, en door de moeiljjkheid
om afzet te vinden voor hun product, ge
dwongen zjjn het werk stop te zetten. Hon
derden families zjjn op die wjjze broodeloos
geworden.
In een circus te Essen was Vrjjdag een
leeuwentemmer zjjn kooi met 7 leeuwen bin
nengegaan, toen een jonge leeuwin, door eenige
slagen geprikkeld, woedend werd. De temmer
sloeg het dier echter nog meer, met het ge
volg, dat de leeuwin zich plotseling op hem
stortte en zjjn linkerhand bjjna geheel af beet.
Niettegenstaande de onduldbare pjjn, behield
de temmer nog koelbloedigheid genoeg om kalm
de kooi te verlaten. Het publiek volgde adem
loos het schrikkeljjk schouwspel.
De dokters van Priedrichstal-Beldstock
hebben per circulaire aan de inwoners van
hun gebied kennis gegeven dat zjj gemeen
schappelijk besloten hebbenle elkaar een
ljjst mee te deelen van alle personen die niet
hun verplichtingen jegens hun dokters vol
doen overeenkomstig hun vermogen; 2e aan
dergeljjke personen geen hulp te geven, tenzjj
de wet hen er toe verplicht.
Sinfonie zjj om die reden hier dan ook ver
meld.
Het eerste deel der Sinf onie draagt den
stempel van sombere majesteit en geljjkt niets
op hetgeen Beethoven ooit te voren heeft ge
schreven.
De harmonieën zjjn soms uitermate hard de
meest origineele schilderingen, de meeste ex
pressieve passages verdringen, kruisen elkan
der en vermengen zich zonder eenige ondui-
delijkheid en zonder stoornis te vetwékken
de componist bereikt integendeel een volkomen
helderheid en de veelvuldige orkesistemmen,
aie elkander beklagen of bedreigen, ieder op
zjjne wjjze en in zjjn eigenaardigen stjjl,
schjjnen slechts éen geheel te vormen. Zoo
groot is de kracht van het sentiment, dat ze
bezielt.
Het Allegro Maestoso, geschreven in d mol,
begint op het accoord van a zonder terts, d.
w. z. op de aangehouden kwint a—e, gear-
peggieerd door de le violen, alten en contra
bassen, zoodat de hoorder niet weet of hjj het
accoord van a-dur of wel a-mol hoort. Deze
lange onzekerheid ten opzichte der tonaliteit
geeft veel kracht en karakter aan den inzet
van het tutti op het d-mol accoord.
Aan het slot wordt men tot in het diepBt
der ziel geroerd. Zelden hoort men iets zoo
tragisch als de zang der blaasinstrumenten,
waarbjj een chromatische bas der strjjkers op
