Maandag
30 Mei.
Uit Stad en Provineie.
N°. 123.
147e Jaargang.
1904.
Zeeuwsche omtrekken.
Middelburg 28 Mei.
Kameroverzicht.
Bij deze courant behoort een Bijvoegsel.
MIDDELBIRGSCHE COURANT.
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k smet uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp., 2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 eent.
THERMOMETER EN VERWACHTING.
28 Mei 8 u. vm 64 gr., 12 u. 65 gr., av. 4 u. 67 gr. F. —Verwacht: zwakke tot matige Z. W.
wind, bewolkte lucht, weinig verandering in temperatuur.
Advertentiën20 eent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 17 regels 1.50elke regel meer 20 cent. Beclames 40 cent per regel.
Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau
A. DE LA HAR As., N.Z. Voorburgwal 866, Amsterdam.
Wij gaan nu te Middelburg een
feestweek in.
Het is geen festijn, vol luidruchtigheid
in straten en op pleinen.
Binnen de muren van het Concertgebouw
in de Singelstraat wordt het afgespeeld.
Maar daarbuiten zal men er over spreken
en zelfs buiten onzen kring zal men ervan
gewagen.
En wij durven voorspellen dat dit ge
schieden zal met lof en met eer.
De zangvereeniging Tot Oefening en Uit
spanning heeft een uitstekenden naam in
en buiten Middelburg.
In onze provincie weten ook velen wat
zij op muzikaal gebied heelt gepresteerd
en nog doet om de kunst hoog te houden.
Buiten Zeeland telt zij nog tal van goede
vrienden en kennissen, die haar met waar
deering gedenken uit oude relaties of uit
dankbare berinnering aan hoog genot, hun
verschaft.
En waar die Vereeniging haar zeventig
jarig bestaan viert, daar brengt men van
alle kanten lauweren aan, in figuurlijken
zin het meest, met de daad tevens.
En voornamelijk zullen die geschonken
worden aan haar tegenwoordigen directeur,
den heer Joh. Cleuver, den man, voor wien
deze week tevens een gewichtige gebeurte
nis in zijn leven is.
Vijf en twintig jaar lang heeft hij die
Vereeniging geleid, haar met zijne talenten,
zijne krachten, zijn ijver en zijne wilskracht
gesteund en geschraagd.
Dat hij dit deed op zeldzame wijze, voort
varend, zonder zich zeiven een oogenblik te
sparen, waar het gold de belangen der
zangvereeniging, dat zullen allen erkennen
die van nabij zijn arbeid hebben gadege
slagen dat zullen beamen zelfs zij, die
wel eens iets weten aan te merken en bij
voorkeur het oog vestigen op enkele eigen
aardigheden, gevolg van zjjne groote, zijne
goede eigenschappen.
Joh,. Cleuver is geworden de ziel, de
kraoht van het muzikale leven in Middel
burg.
Zelfs ongemerkt deden zijn invloed, zijn
smaak, zijn kunstzin zich gevoelen in an
dere kringen.
Met forsche hand voerde hij de teugels over
vereenigingen en medewerkenden, waarover
hij als directeur gesteld iswij denken
hierbij tevens aan de uitvoeringen van Das
Nachtlager in Granada en Figaro's Hochzeit.
eenig in de muzikale geschiedenis van onze
stad.
Bij de vervulling van zijn taak heeft hij
slechts éen doel voor oogeneene uitmun
tende uitvoering van de werken die hij wil
laten hooren, eene uitvoering, den meesters
waardig, aan wie wij die danken.
Zoo heeft hij en dit is zeker ook wel een
zijner grootste verdiensten de leden der
feestvierende Zangvereeniging leeren be
grijpen en waardeeren de werken van Bach
en ons, het publiek, de schoonheden daar
van doen gevoelen.
O wij willen niet te kort doen aan de
verdiensten van zijne voorgangers, van den
stichter der Zangvereeniging, Wilhelm
Remigius Ceulen, van haar tweeden direc
teur, den heer Hermann Joseph Kirr
wald, mannen van hun tijd, die naar
de eischen, toen gesteld, naar de krachten,
hun verleend, ook meewerkten om de eer
der Vereeniging op te houden.
Maar Cleuver heeft, rekening houdend
met de al hooger en hooger wordende
eischen, die, evenals op elk gebied, óok op
dat der muziek worden gesteld, als een
degelijk, vooruitziend en vooruitstrevend
aanvoerder, zijn corps geleid langs nieuwe
paden en haar roem verhoogd.
Daarvoor zjjn velen m et ons hem erkente
lijk.
En dit zullen wij hem toonen van gan
scher harte, elk op zijne wijze, elk naar
zijn vermogen.
Maar allen overeenkomend in het gevoel
van waardeering voor hetgeen hij in die 25
jaar heeft gedaan.
En niet het minst geven wij hem daarvan
blijk, en de jubileerende Zangvereeniging
tevens, door een opgaan in grooten getale
naar de repetities en uitvoeringen, die Vrij
dag en Zaterdag plaats hebben.
Herinneren wij ten slotte aan de volgende
feiten, zeker thans wel vermeldenswaard.
Carl Johann Cleuver werd 15 Novem
ber 1852 te Niederpleis bij Sieburg geboren.
Hij genoot zijne opleiding aan het con
servatorium te Keulen.
Na zijn studie volbracht te hebben, kwam
hij te Middelburg, waar hij den 14 Juli
1879 met 24 van de 27 stemmen benoemd
was tot directeur der Zangvereeniging.
De eerste uitvoering onder zijne leiding
had plaats den 16 December van dat jaar.
Bij die gelegenheid werden door het koor
gezongen Der Alexanderfest van Handel,
Ave Verum van Mozart, Lieder van
Mendelssohn en Schön Ellen van Max Bruch.
Hem, den jubilaris, roepen wij met eene
kleine variant gaarne toe wat in Das
Nachtlager in Granada de Prins Regent ten
slotte zong
Leb wohl, leb glilcklich
Bleib auch stets uns hold!
Wat was het Zondag aan de Zuidwa
tering stil en eenzaam
Het huis verlatendeuren en blinden
gesloten.
De warande leeg.
En dat tot teleurstelling van de enkelen
die wij daar zagen.
Was dat nu de gezellige plek, waar wij
vroeger zoo heerlijk konden genieten van
bet schoone gezicht, dat de Schelde met
hare drukke scheepvaart biedt; waar steeds
evendigheid heerschte op Zon- en feestda
gen; waar wij door vriendelijke menschen
zindelijk en billijk werden voorzien van
hetgeen wij verlangden
Het was een al te groot verschil
En dit onderscheid trof nu des te meer
omdat juist het weêr zoo zeer meewerkte
om het schoone van water en land te doen
uitkomen
Rustig en kalm lag alles voor ons.
Schilderachtig was het landschapeffen
de watervlakte, waarop hier en daar de
zwakke zonnestralen, die door de gedekte
lucht heen kwamen, fantastisch en grillig
speelden.
Noodzakelijk was zeker het besluit, door
de bestuurders van den polder Walcheren
genomen, om voor het vervolg te verbieden
dat de ambtenaar, die in het polderhuis
woont, daar gelagen zet en bezoekers ont
vangt.
Maar hard is het voor velen die daar
hun geliefd zitje hadden.
En een ander zal niet licht het wagen
stel dat hij dit mocht doen om daar
eene woning te zetten, waar hij hetzelfde
dóet wat nu in het polderhuis verboden is.
Daarvoor is de tijd van bezoek te kort.
En dan zonder recht van vergunning
nu moeilijk of niet te verkrijgen zou
het geen voordeel opleveren, vooral niet
voor hem of haar die een fatsoenlijk koffie
huis zou willen houden.
Maar zou het te veel gevergd zijn als
wij aandrongen op het plaatsen, in voorjaar
en zomer, op die mooie plek en aan de
andere zijde onder de drie bekende boomen,
met het gezicht op Ylissingen, van een paar
gemakkelijke rustbanken voor den gaanden
en komenden man
Opdat men daar eens uitruste van de
wandeling en geniete van wat er schoons
te zien is.
Zeker, het gazon, de dijk biedt ook gele
genheid tot liggen of zitten.
Maar wanneer de grond vochtig is, dan
verdient een bank de voorkeur,
En hoevelen, ouderen of ouden van da
gen, hebben meer aan een zetel dan aan
een ligplaats
„Goes is geen aardig maar een eigen
aardig stadje."
Aldus is indertijd eens beweerd.
Nu, dit kan men van meer plaatsen
zeggen.
Zulke uitingen zijn meestal eene kwestie
van opvatting en ervaring.
En eigenaardigheden heeft elke plaats en
iedere persoon.
Eigenaardig is echter in onze oogen wel
het jongste besluit van den raad aldaar
inzake de schandaal-colportage.
En eigenaardig ook dat de burgemeester,
die met zijne beide wethouders in de dagen
dat de heer Ramondt die functie nog ver
vulde, homogeen was in het ongunstig oor
deel over het voorstel-Dekker, daardoor
kwam te staan tegenover dien partijgenoot
en diens collega's Duvekot en Donner.
En tevens dat hij tegenover zich zag 269
geestverwanten, die Dekker steunden in een
adres aan den raad.
Yan de 279 onderteekenaars van dit
adres behoorden slechts 5 tot de vrijzinni
gen en de overige tot de z. g. staatkundige
kerkelijke of coalitiepartij.
Zoo wist de Zeeuwsche courant ten minste
te vertellen, ter bestrijding van de bewering
van den heer Dekker dat er van een partij
zaak geen sprake was.
Jammer dat de burgemeester, wegens
ongesteldheid, niet in de raadzitting tegen
woordig wasmen had dan kunnen ver
nemen hoe vast hij stond in zjjne overtui
ging en of men hem prijzen mocht om zijne
flinkheid om daarvoor uit te komen tegen
over de „vrienden".
Ondeugend was de Goesche courant toen
zij schreef van het „ongelegenheidspuistje
van den burgemeester?" Zelden toch kwam
„eene lichte, uitwendige ongesteldheid"
meer ongelegen dan deze. Het blad hoopte
nu maar dat de burgemeester, „wanneer er
eens weer gewichtige punten aan de orde
zijn, waarbij zijn voorlichting noodig is,
niet weer worde gekweld door lichte onge-
steldheden, want het menschdom is eenmaal
slecht, gelooft als de onderwijzers niet licht
aan buikpijn, enz. en wil liefst zelf de
beweegredenen voor iemands wegbljjven
zoeken."
Maar dit daargelaten, een zaak van partij
belang behoefde het toch waarlijk niet te zijn.
Het gold er een van practisch beleid en
practische uitvoerbaarheid.
Eigenaardig nu noemden wij het besluit
der meerderheid van den raad.
Zij verklaarde zich in het beginsel voor
het voorstel-Dekker, maar zij vergat dat
het eigenlijk aankomt op de uitwerking van
dat idee.
En nu droeg zij gemakshalve aan burg.
en weth., in overleg met de commissie voor
de strafverordeningen, op eene formuleering
van een desbetreffend artikel. Aan colleges
waarvan in beide twee leden zijn tegen het
idee tot bestrijding van de schandaalcol-
portage, terwijl de heer mr J. de Witt
Hamer, wethouder, het eenig rechtsgeleerde
element in den raad, die krachtig het voor-,
stel-Dekker bestreed, verklaarde diens idee
niet te kunnen definieeren en limiteeren.
De andere wethouder, die middelerwijl
de plaats van den heer Ramondt innam,
had sympathie betuigd met het voorstel.
In dat dageljjksch bestuur zjjn dus twee
tegenstanders en een, laat ons aannemen,
voorstander van het voorstel, zjj het ook
onder eenige reserve.
En in de commissie voor de strafveror
deningen, geroepen in deze hare medewer
king te verleenen, is de verhouding precies
dezelfde.
De burgemeester is daarvan voorzitter
terwijl leden zijn do heeren J. Pilaar die
voor en A. E. Jansen die tegen het voor
stel-Dekker stemde.
Op grond van die verhoudingen zien wjj
met belangstelling en met, zeker gewettigde,
nieuwsgierigheid uit naar de formule, die
«geboden zal worden om aan de opdracht van
den Raad te voldoen.
Het is voor de meerderheid in beide col
leges waarlijk geen gemakkeljjk werk zich
van de haar opgedragen taak te kwjjten
v
Het dageljjksch bestuur van de gemeente
T h o 1 e n heeft dezer dagen met commis
sarissen en den directeur van de stoomtram
Antwerpen-Bergen. op Zoom-Tholen gecon
fereerd over een tramverbinding door het
eiland Tholen en een brug over de Een
dracht.
Zoo meldden wjj in ons nommer van
Woensdag 1.1.
Dit bericht kunnen wjj nog aanvullen met
de mededeeling dat ook met de gemeente
besturen van Poortvliet, Scherpenisse, St
Maartensdijk en Stavenisse over dien aan
leg gesproken is en het in de bedoeling
ligt om te zijner tijd te Tholen of te Ber
gen op Zoom een algemeene conferentie
met autoriteiten te houden.
Indertjjd zjjn wel meer pogingen in die
richting gedaan, o. a. door den bekenden
heer H. Nieveen te De Lemmer.
Edoch zonder resultaat.
Dat is trouwens niet te verwonderen.
Wjj hebben hier waarljjk niet met een
weinig beteekenend plan te doen.
In onze Zeeuwsche Omtrekken
nommer van 18 Januari der Midd. Crt.
hebben wjj daarop al gewezen.
Wjj stelden toen reeds in het licht dat
de gemeente Tholen van het veer op de
Eendracht eene jaarljjksche bate van
f 6000 geniet, wat een kapitaal van min
stens anderhalve ton vertegenwoordigt.
Wjj schreven daarom toen ten slotte
„Wie de gemeente Tholen niet waarborgt
dat zjj uit financieel oogpunt vooruitgaat,
althans niet achteruit gaat, make haar geen
verwjjt dat zjj houdt wat zjj heeft en geen
gewaagde stappen doet."
Wie haar daarom schadeloos wil stellen
en dat is toch eene eerste eisch bij zulk
eene overbrugging moet heel wat stor
ten, hetzij telken jare, hetzjj in eens als
vast kapitaal.
Yoor de tram kan zulk eene overbrug
ging veel waard zjjn maar of haar directie
zooveel kan geven als gevraagd mag worden
door de gemeente Tholen en voor den houw
van een brug noodig is, blijft nog de groote
kwestie.
Van voetgangers over de brug is mis
schien wel wat te halen.
Maar als men dan nog rekent op de
kosten voor onteigening op groote schaal
van zeer duur bouwland, wegens de ge
ringe breedte van de wegen, dan komt men
tot een aanzienljjk kapitaal.
Daarbij, stelmet de gemeente Tholen
kwam men tot eene overeenkomst, dan nog
hebben het Rjjk en de Provincie een woord
mee te sprekende eerste overeenkomstig
de wet van 1806 inzake waterafvoer en
scheepvaartde Provincie voor zoover hierbij
provinciale belangen betrokken zijn.
Het is zeker goed dat men die voor het
eiland Tholen zoo belangrjjke kwestie niet
uit het oog verliest en pogingen doet om
te trachten haar op te lossen.
Maar men wikke en wege goed vóór men
den eiseh van overbrugging te luide doe
klinken en wachte zich voor overdrijving
der tegenwoordige bezwaren.
Dit is zekerer zullen nog wel heel wat
jaren voorbjjgaan eer de tram over de
Eendracht rjjdt en de schepen daar door
een brug varen.
Zitting van Vrjjdag.
De strjjd tegen god Bacchus werd heden
onvermoeid voortgezet.
En wel op een manier, die gunstig bij vorige
dagen afstak, nl. er viel voortgang te consta-
teeren, de stembus werd herhaaldelijk geopend
Het begon al direct met vier stemmingen.
Het amendement-Rink (weigeren van ver
gunning aan gebouwen behoorende tot Rjjk.
provincie of gemeente), waarover Donderdag
met 41 tegen 41 de stemmen staakten, werd
nu met 44 tegen 42 stemmen verworpen.
Eveneens verworpen werd een ander amen
dement-Rink (schrapping van verbodsbepaling
voor stations) met 45 tegen 41 stemmen. Een
derde amendement-Rink (logementhouders ook
in staat te stellen een tappersvergunning te
verkrpgen) werd zonder hoofdelijke stemming
aangenomen, maar bet vierde amendement-Rink
(geen vergunningsverbod voor rechtspersonen)
kelderde met 67 tegen 18 stemmen.
Het amendement-Bolsius-Janssen (gordijntjes
verbod) was echter zoo gelukkig een meerder
heid te verkrjjgen. Met 64 tegen 22 stemmen
werd bet aangenomen. Tegen den gesluierden
Bacchus, en Bacchus verborgen in een kelder
op een achterkamer of een bovenverdieping
legde de zedelijkheid op papier het af. Gisteren
heeft dit resultaat een halven dag strijdens
gekost.
Geen dezer stemmingen ging strak rechts
tegen links. De leden volgden hun persoonlijk
inzicht.
Toen kwam het tweede gedeelte van dit
artikel aan de orde, nl. wanneer de vergunning
geweigerd moet worden uithoofde van de per
soonlijke qualiteiten van den verzoeker.
Daaronder was weder een zeer curieuse be
paling opgenomen.
Wanneer nl. de verzoeker of het hoofd van
het gezin, waartoe hjj behoort, gelegenheid
biedt tot het plegen van ontucht of »uit anderen
hoofde te kwader naam en faam bekend staat"
mag hem geen vergunning verleend worden.
Alzoo wilde de regeering het.
Tegen dit .uit anderen hoofde te kwader
naam en faam bekend staat" rees echter van
verscheidene zjjden bezwaar.
De heer Schaper wees terecht op den uiterst
vagen term van dit voorschrift en op de wille
keur, waartoe deze verbodsbepaling vooral op
het platteland aanleiding zou kunnen geven.
Zjjn socialisten bv. in de oogen van velen niet
reeds personen, die »te kwader naam" bekend
zjjn. Deze opvatting, in verband met veld
wachter en burgemeester, zou in dorpen en
kleine gemeenten tot schromelijke onrechtvaar
digheden kunnen leiden. Ook de heer Borge-
sius dacht er zoo over.
De minister was echter een andere meening
toegedaan.
Het praktisch bezwaar, door deze leden in
het licht gesteld, werd, zooals gewoonljjk, door
dr Kuyper met breed gebaar weggevaagd. Wie
zou nu iemand om zjjn politieke begin
selen willen uitsluiten Gok niet de veld
wachter of de burgemeester als ze met een
kwaden korporaal" te maken hebben zouden
wjj willen vragen. De minister stelde echter
vast dat niemand wegens zjjn politieke geloofs
belijdenis belet zou worden een altaar voor
Bacchus op te richten eene bewering die
door niemand was bestreden.
Maar en toen begon dr Kuyper weder
ouderwetsch te keuvelen er waren nog andere
personen, die men geen vergunning moest
geven.vloekers", .drinkebroers" en .ruzie
makers". Yolgden verhalen over deze categoriën,
doorspekt met boertige drankwetscherts.
Maar nu werd het heelemaal mis. Ook de
ruziemakers, bv. driftige menschen, uitsluiten
vroeg de heer Borgesius. Wat verstaat men
onder .vloekers" Hierover volgde nog meer
gekeuvel. Gelukkig hielp de heer Schokking
de heeren uit den nood met het voorstel de
bestreden woorden te vervangen door »in een
ander opzicht van bekend slecht gedrag".
Daarmede kon dr Kuyper zich vereenigen,
zoomede de oppositie en werd het weder
pais en vrede.
Vervolgens kwamen de vergunningen, door
Ged. Staten te verleenen, aan de orde, nl. de
logementen en sociëteiten.
Daarop waren een paar amendementen in
gediend, die de verbodsbepaling wat strakker
wilden aanhalen. De heer Verhey wilde de
.pseudo-logementen" geen kans geven, denkende
misschien aan Zandstraat-toestanden, maar zjjn
amendement werd met 30 tegen 29 stemmen
verworpen.
Hetzelfde lot onderging een amendement-
Duymaer van Twist die de jongelingen onder
de 18 jaar uit de sociëteiten wilde verbannen.
Daarna werd het art 3a aangenomen.
Dinsdag art 4 en de »openluchtborreT', waar
over de heer Schaper heden reeds het een en
ander in het midden bracht.
Met Woensdag a. s. wordt de dienst met
een uur vervroegd om eenige kleine wetsont
werpen af te doen.
De drankwet dreigde de geheele parlemen
taire machine stop te zetten. Wat Bacchus al
niet op zjjn geweten heeft
De vergadering, waarin zal worden over
gegaan tot de oprichting van de vereeniging
.Botercontrole-station Zeeland" zal Maandag te
12 uur 's middags in het Hotel Verseput te
Middelburg worden gehouden. Men hoopt
op een trouwe opkomst.
Dinsdagmiddag te half vier houdt de
kamer van koophandel en fabrieken alhier
eene openbare vergadering.
De commies der posterjjen 2e kl. J. Wins
van het zeekantoor te Vlissingen, wordt,
16 dezer overgeplaatst naar Roermond.
In de St. Ct. maakt de Commissaris der
Koningin in Zeeland bekend dat op 12 Mei
1904, omstreeks 9 uren des voormiddags, in de
Ooster-Schelde, bp den inloop van het Bra-
bantsch vaarwater, op ongeveer 1800 M. ten
noordwesten van den kop van den Westhaven-
dam van de buitenhaven van het kanaal door
Zuid-Beveland, onder de gemeente Wemel-
dinge, een houten tjalkschip is gezonken, ge
naamd Geertruida Helena, groot 139 scheepston,
geladen met metselsteen en gevoerd wordende
door T. de Vries, te Zaandamen dat krach
tens de artt. 1 en 2 der wet van 23 Juli 1885
(St.bl. no. 151/ dat vaartuig en, voor zooveel
noodig, de lading van Rjjkswege zal worden
opgeruimd na verloop van twee dagen na de
dagteekening van de Staatscourant waarin dez»
aankondiging is geplaatst.
