Zaterdag KamerotferzMht Uit Stad en Provincie. N°. 108. 147e Jaargang. 1904. Middelburg 6 Mei. BENOEMINGEN, ENZ. en .40, •10, MIDDELBIIRGSCHE Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp., 2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. THERMOMETER EN VERWACHTING. 6 Mei 8 u. vm 52 gr., 12 u. 48 gr., av. 4 u 54 gr. F. —Verwacht: matige W. wind, zwaar bewolkte lucht, regen, geringe afname in temperatuur. Advertentiën20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel: meer 20 cent. Reclames 40 cent por regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Np verheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentle-Bnreau A. DE I.A MAR As., N.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam. Zitting van Donderdag. Met een onheilspellend gezicht had dr Kuy- per gedurende de debatten naar de «sprekers" zitten luisteren. De vrooljjkheid, de «lustige vorm", waarin het debat meer en meer gevoerd werd al naar mate het klokje van gehoorzaam heid scheen te naderen, niemand.had kunnen voorzien dat de minister nog vóór vier uur aan het woord zou komende kwinkslagen, grapjes, de vele interruptiesdit alles scheen langs hem heen te gaan. Zoo ook de vele .vriendelijkheden", die hem in den loop van het debat eraan herinnerden dat speldeprikken meer zeer kunnen doen dan degeiiatooteij. Om maar iets te noemenhp kreeg te liporendat hp op één dag van meening veranderde; dat hp .prulwerk" leverde en nog meer dergelijke liefelijkheden werden hem verteld. Dit ging natuurlijk meest uit van de heeren links, die van hun hart geen moordkuil be hoeven te maken. Maar of de rechterzijde, die, met uitzondering van den heer Talma, hem den geheelen dag in de kou liet staan, niet nog grooter ergernis bp hem opwekte, zou ons niet verwonderen. Daar stond b. v. in eens een wetgever uit Brabant op, de voortreffelijke Vincent van den Heuvel, die zoo maar vierkant voorstelde de geheele wetin te trekken. En om deze critiek een opbouwend karakter te ver- leenen, gaf hp in hoofdtrekken een nieuwe drankwet aan. Dit verhoogde natuurljjk niet weinig de vrooljjkheid onder de leden Vincent van den Heuvel aan het formuleeren van een nieuwe drankwetHet was een kosteljjke inval maar tevens een teeken hoe in de onderste lagen der roomsch-katholieke partjj over de lex Kuyper gedacht wordt. Bij wjjze van prak tisch opbouwenden wenk stelde de heer Van den Heuvel als amendement voor om het woord »sterke" voor «drank" te schrappen. Iq den Van-den-Heuvelsche wetsterminologie zou de wet dus onder drank" verstaan alle »drank", die enz., enz.Dat sluit als een bus. Werkelijk dat geachte lid moest meer tjjd voor wetten maken disponibel hebben. En hoe hoog de nood in dit kwartier der roomsch-katholieke partjj geklommen is, be- wjjst wel het slot van zpn redeneering, nl. dat hp vóór het amendement-Rink (schrapping der befaamde jeneverdefinitie) en voor het amende ment Fock (schrapping der splitsing) zal stemmen. Er moet heel wat achter de scher men gebeurd zpn, voordat zoo iets gebeuren kan. Wjj bljjven gelooven, dat Brabant en Limburg tevreden gesteld zullen worden als het er op aan komt, stemt natuurljjk ook Vincent van den Heuvel met de hooge heeren van zpn partjj, maar dat neemt niet weg, dat dr Kuyper nog heel wat water in de jenever zal moeten doen, en dat de atmosfeer vol electriciteit zit. Deze Brabantsche critiek werd volstrekt niet goed gemaakt door den steun" van dr De Visser. Deze was in «principe" voor de split sing, maar wenschte verschuiving van éénige jaren om eenige ervaring op te doen. Ook deze «broeder'1 dus had geen gevoel voor dr Kuyper's isolement. Alleen de heer Talma roerde zich geducht; en hoewel hp niet de noodzakelijkheid dezer splitsing aantoonde, had hij in zpn polemiek met den heer Borgesius wel goede momenten. Dat ging over en weer zeer vinnig toe, gepaard met ophitsende interrupties. Men voelde dat het persoonljjk element aan deze «gedachtenwisse- üng" niet vreemd was. Maar behalve de heer Talma stak van de rechterzijde niemand een hand uit om den minister te helpen. Van de groote mannen der roomschen stond niemand op om te bedanken voor de toch werkelijk groote concessies, die de minister gedaan heeft. Heeft hp niet feitelijk de geheele splitsing overboord geworpen door haar niet toepasselijk te verklaren op de be staande zaken? Is hjj niet van drie op twee maatjes gekomen Geeft zpn verhooging van 2000 op 5000 inwoners met den algemeenen maatregel van bestuur, die ook nog boven ge meenten met dit zielenaantal uitzonderingen mogeljjk maakt, eigenlijk niet alles wat ver langd kan worden als men maar op de prak tijk en niet op de woorden let Maar niemand deed een woord van dank hooren. Brabrant en Limburg bleven boudeeren. Ook zpn eigen geesteskinderen, zpn volge lingen hielden zich muis-stil. Noch Heemskerk noch De Waal Malefpt brachten iets in het midden, en de soldaatjes liepen rond met verlegen gezicht, druk pratend met de roomsche heeren, die rebelsch waren en bleven. Die vrooljjkheid was geen «echt spul." Zoo stonden de zaken toen tot aller verba zing reeds dr Kuyper aan het woord kon komen. Gedurende het geheele debat had hjj zich moeten inhoudennu zou hjj eens «uitpakken". Met een van echte kwaadaardigheid sissende stem wierp hjj der Kamer tegemoet, dat zjj zich «schamen moest" in dezen toon het debat over zulk een ernstige zaak te voeren. De be handeling der «kroegzaken" had ernstiger moeten zpnen op dezen hoogen toon ging het verder door. Het was een strafpredikatie in optima forma. Tegeljjkertjjd werd met nadruk verzekerd dat de regeering voor de «drankzonde" geen stap terug zou doen. De regeering kon dat niet, wilde dat niet, enz. enz.de stemming over de splitsing zou tevens beslissen over de wet. Dat werd weer met de noodige authoriteit ge zegd, maar effect had het niet. De heeren Schaker en Bos begonnen er over te lachen. En eën dergelijke verklaring is dan ook niet ernstig. Om alleen maar even aan de «wijzi gingen" te denken, waarover het debat liep. Is dat'soms een illustratie van «sta-paltegenover dé «drankzonde" Altpd in de beteekenis, die dr Kuiper aan dezen strjjd hecht. Daarom zpn die dikke woorden slechts woorden en nog eens!, woof den. Werkeljjk, hoe meer dr Kuyper op tilt danbëeld van tot-hiertoe-en-niet-ver der 'ïiamert, des te bedenkelijker zal het er uit zieÜ, als hjj de wet moest in trekken. Zpn figuur wordt er niet kraniger door. Maar in zpn boosheid heeft hjj een heel leeljjk ding gezegd, waarover hjj zeker nog wel iets te hooren zal krjjgen. Zoo al pratende zeide hjj, dat de, heeren de zaak nu eens objectief moesten beschouwen, niet als een wet, die men gaarne, zag mislukken. Dat was een heel bedenkelijke insinuatie. Nu is daar mis schien wel iets van waar. De wet deugt niet en dr Kuyper hept, 'toen het nog tjjd was, be slist geweigerd ->j|s&r goeden raad te luisteren. Daarom, omdat de wet niet deugt, bestaat er felle oppositie tegen. Maar wiens schuld is dat Had de minister niet beter gedaan deze dadeljjk tegemoet te komen Het zal hem toch wel niet onbekend zpn, dat juist dit van-den-hoogen-bok-rpden vooral onder de Roomschen zeer ernstige ontstemming heeft verwekt. Maar om nu te insinueeren, dat men alleen om hem ten val te brengen de wet niet in het Staatsblad wil zien, dat gaat toch wel een weinig al te ver. De Roomsche oppositie kan dit zich niet laten aanleunen. Zouden zjj den premier dit eens duideljjk maken In twijfel onthouden wjj ons liever, maar dat dr Kuyper wel eens een hartig woordje van dien kant mag vernemen,, dat zal wel geen tegen spraak ontmoeten. Overigens liep zpn verdediging, die heden werd afgebroken, voornamelijk over het be houd der splitsing. Wat hp daarvoor aan voerde was, zooals bp deze wet gebruikelijk schijnt te zpn, de ervaring, in het buitenland ermede opgedaan. In Engeland bestond de splitsing al jaren; en in keurig Engelsch las de premier daarbjj een rapport voor, waarin vermeld is, dat er geen klachten over inge komen waren. Verder ontkende hjj dat de splitsing het kroegloopen zou bevorderen. De kroegen, «deze tempels waar men het hoogste geluk verspeelt", waar de «proevers" samenkomen, om ons in de ministerieele spraak uit te drukken, zullen er juist minder klanten door krpgen. Ook wees hp er op, en dit leek ons sterker, dat de splitsing reeds in de wet van 1881 ligt en er door de Kamer in 1884 op werd aange drongen. Het was dus niet een «inval", iets, dat dr Kuyper «verzonnen" had. Aldus vernam men van den minister. Waar hp o. i. ook vrjj sterk stond, was in zijn argument, dat het drank halen in een tapperjj eerder tot drinken leidt dan dat zjj in de slpterjj wordt opgedaanen dat i het drinken in den huiseljjken kring boven het drinken in herbergen stelde, zal ook wel geen ernstige tegenspraak ontmoeten. Alleen is het niet duideljjk wat dit met de zaak zelve heeft uit te staan. Eerder scheen het ons een verdediging van het glaasje wjjn, dat als «prikkel" na den arbeid in «breeden kring" wordt genuttigd, en als zoodanig viel het geheel in «den lustigen vorm" van het vorig debat,welke vorm dr Kuyper zoozeer had gelaakt. Die pastoors en domi nees, die ook dien «prikkel" met bpbehoorend wijntje of borreltje gevoelen, vielen geheel buiten de zaak in debat. Maar dat schjjnt nu eenmaal in deze dis cussies over de drankwet te hooren. Morgen voortzetting van dr Kuyper's rede voering. 5 Mei, van t Industrie laitiere Beige, de te Brussel verschijnende «tolk van de Nationale Zuivel- maatschappp", waarin een resumé wordt ge geven van een op 21 April *jl. door den heer dr Swaving, directeur van het rijkslandbouw proefstation te Goes, in het Hof Ravenstein gehouden voordracht over dé wjjze waarop de Nederlandsche regeering de inspectie der con- trölestations wenscht in te richten. Daarin besprak de heer Swaving ook het in ons vorig nommer kortelpk beschreven waarborgsmerk. De verslaggever vraagt aan het slot van zpn mededeelingWelk voordeel zal dit stelsel opleveren voor België En het antwoord er op luidt «Naar onze meening, kan de botercontröle, onder toezicht van den Slaat, ons den grooten dienst bewjjzen, dat wjj in ons land enkel echte boter ontvangen, dat is boter, waarvan men steeds, zoo er geschil is, de herkomst zal kunnen bepalen. Om die reden zou de Belgische regeering een besluit moeten nemeni dat voor niet gecontroleerde boter, die men in België wil invoereb', het cpfer 28 der vluchtige zuren oplegt.' Nederland verzet er zich niet tegenhet wenscht integendeel dat dit aangenomen worde. Het toepassen van dit stelsel zal hoogst voordeëlig zpn voor ons. De echtheid der both? zal immers gemak kelijk kunnen vastgesteld worden, vermits de aan controle onderworpen melkerpen ohi de veertien dagen een monster harer boter zullen moeten zenden aan het, controle station om tot standaard te dienen." Verder zegt de rapporteur; «Wat er ook van zjj, zelfs al moest het stelsel geen volkomen waarborg leveren, dan toch zal het de vervalsching, die thans wordt gepleegd, in zeer ruime mate bestrijden." NOG IETS OVER BOTERC'ONTROLE. Ons artikel «Iets over botercontröle" was juist gedrukt toen we, door een vriendelijke hand, ontvingen het jongste nommer, dat van GEMEENTE NOOD. Van den bekenden schrpver op het gebied der gemeente-financiën, der heer C. U. W. Raedt te Amsterdam, is opnieuw een brochure ver schenen, getiteld Gemeentenood. Een oplossing. In zpn Inleiding schrijft hjj a o.«Staats hulp, in de voornaamste plaats, is het middel, om tot uitredding te geraken. Daarna zoeke men in nieuwe en verbeterde gemeenteheffin gen de kleinere hulpmiddelen, om het werk te voltooien. Eerst moet het groote gat worden gestopt daarna valt te overwegen, in hoeverre de ge meente in zichzelve meerdere kracht Kan vinden." OUDE PLUNJE. Er is meermalen op gewezen, dat dr Kuyper vroeger, toen hp nog in de oppositie was, in zjjne wjjze van uitdrukking weinig ver schilde met de socialisten. Nu en dan zoeken de socialistische bladen van nu onder de oude plunje van den premier zoo'n roode lap op, en houden hem die voor als een herinnering aan vroegere dagen en voormalige gezindheid. Heel vermakelpk is een aanhaling van dien aard, door De Blijde Wereld, het orgaan van socialistisch gezinde Friesche predikanten, dat een subsidie geniet van den Protestantenbond, dezer dagen opgediept. Uit dr Kuyper's werkHet Calvinisme vischte de redactie van dat blad de volgende zinsnede op, door den leider der Calvinistische partjj destjjds geschreven, waarschjjnljjk over de «achterafzetting", waaraan zpn eigen partjj volgens zjjne voorstelling heeft bloot gestaan: «Wie niet in moeite wenschte te komen, schreef hjj zweeg of schikte zich toen, en wie, meer heroïsch aangelegd, den tegenstand trotseerde, werd te ijveriger gekortwiekt, en zoo hp ook met halve vleugelen vliegen wilde, werd hem de nek omgedraaid." Wat zet De Blijde Wereld daar nu evenwel boven «De matrozen en minister Ellis." Inderdaad is daarop de aangehaalde zinsnede in treffende mate van toepassing. ZutphCrt.) HOOGST-AANGESLAGENEN De cjjfers dier aangeslagenen en van hunne aanslagen zijn in de verschillende provinciën als volgt: Getal Aanslagen Noord-Brabant369 447.73 Gelderland377 699.38 Zuid-Holland762 1038.97 Noord-Holland645 965.65 Zeeland144 432.53 Utrecht167 1144.18 Friesland226 467.721/t Overjjssel 222 484.46 Groningen199 570.86 Drente99 298.69 Limburg187 357.13 TWEEDE KAMER. Afschaffing Staatsloterij. Bljjkens het voorloopig verslag omtrent het voorstel tot afschaffing der Staatsloterij konden vele leden zich daarmede niet vereenigen; zjj zagen niet in, dat het nemen van maatregelen ter beteugeling der speelzucht tot afschaffing der Staatsloterij zou verplichten. Als een gewichtig bezwaar tegen de afschaffing werd door velen beschouwd dat daarmede de neiging om te spelen niet zal verdwijnen, maar alleen een anderen uitweg zal zoeken. Het wordt beter geacht, de Staats loterij als een soort van veiligheidsklep te behouden dan de kleine burgers door de af schaffing te drjjven tot deelneming in andere loterpen of spelen, welke veel verderfelijker zpn en veel minder waarborgen van soliditeit en eerlijkheid opleveren. Zjj, die thans in de Staatsloterij spelen, zullen dan allicht in han den vallen van zwendelaars, die van hunne goedgeloovigheid misbruik maken> Reeds nu wordt in het buitenland getracht voordeel te trekken uit de voorgenomen afschaffing. Sommige leden, die voor de afschaffing waren, beschouwden het spelen om geld als zonde. Aan het argument, dat zjj, die thans in de Staatsloterij spelen, bp afschaffing daarvan hunne toevlucht zouden nemen tot bedenke lijker spel, hechte men weinig waarde. De stelling is geheel onbewezen. Bp kon. besluit is dr M. W. de Visser benoemd tot leeiling- tolk aan Hr. Ms gezantschap te Tokio s aan J. Noest, letterzetter bp de firma A. W. Sjjthoff, stoomdrukkerij en boekbinderjj te Leiden, de eere-medaille der orde van Oranje- Nassau, in zilver, toegekend zpn benoemd, bp het wapen der inf.bjj het 5de reg., tot majoor de kapt. A. Holland, van he.t 7e reg.; bjj het 7e reg., tot kapt. de 1ste luit. jhr J. Bowier, adj. van het 4de reg. is de officier van gezondh. 2e kl. G. A. W. F. Losecaat van Nouhuys, van het pers. van den geneesk. dienst der landmacht, op ver zoek, eervol ontslag uit den militairen dienst verleend en hjj benoemd tot res.-off. van ge zondh. 2de kl. bp de landmacht; is aan den opzichter van den rpkswaterstaat 4de kl. H. G. Nieuwenhuis verlof verleend, uiterlpk voor den tjjd van vpf jaren en twee maanden s S. Coolsma, director van het zendeling huis der Nederlandsche Zendingsvereeniging te Rotterdam, benoemd tot ridder in de orde van Oranje-Nassau. Men schrpft ons uit Den Haag Naar ik verneem, moet van wege het de partement van marine ernstig worden over wogen de verplaatsing van het opleidingsschip: voor jongens bp Hr. Ms. zeemacht van Leiden-' naar Vlissingen. In verband hiermede bracht de minister van marine dezer dagen een bezoek aan het op leidingsvaartuig te Leiden. Vroeger, een veertien dagen geleden, moet1 te Vlissingen eene conferentie plaats gehad hebben tusschen twee marine-officieren, den burgemeester, den directeur der Kon. Maat schappij De Schelde en den inspecteur van het loodswezen. Bjj die besprekingen moet men overeenge komen zijn dat het opleidingsvaartuig ligplaats zou krpgen in de binnenhaven aldaar, en dat vanwege het gemeentebestuur op een van de terreinen aldaar een groote loods, 100 M. lang, zou worden gebouwd. De zaak moet reeds zoover gevorderd zpn dat binnenkort de gemeenteraad over deze en andere voorwaarden zal hebben te beslissen. Van hoeveel belang die verplaatsing voor Vlissingen zou wezen, valt in het oog wanneer men er rekening mee houdt dat het vertee- ringskapitaal op f 70.000 's jaars wordt geschat. Daarom meen ik goed te doen uwe lezers hiermee in kennis te stellen. Moge het plan tot rijpheid komen Ik hoop het voor Vlissingen, zoo uitstekend voor genoemd doel geschikt! Uit een bericht in het Weekblad voor Zeeuwsch Vlaanderen1 s W. D., afkomstig uit Oostburg, spreekt eenige verbazing dat van de jongste vergadering, door de liberale kiesvereeniging in het district Oostburg ge houden, in de Midd. Crt slechts een kort be richt voorkwam. Naar aanleiding daarvan wenschen wjj even op te merken dat die beknoptheid ons even min aangenaam wasen wjj ons ook erover verwonderen dat niet, zooals vroeger, men ons een meer uitvoerig verslag zond. Van de «diplomatieke stilte", waarop de schrpver doelt, zpn wjj alles behalve minnaars. Daarom als 't weer eens voorkomt, houden wij ons aanbevolen voor een meer uitvoerig verslag, wanneer er tenminste belangrpke be raadslagingen plaats hebben gehad die daartoe aanleiding geven. Thans heeft de firma F. B. den Boer alhier in den handel gebracht een album briefkaart van Domburg, .geheel in denzelfden geest als die, van Middelburg en Vlissingen bestaande. De kaart bevat een twaalftal photographische opname» -v«r Imtaéferp* hjd strand; .de (Juinen en den omtrek. -f Het is voor hen, die in den zomertpd te Domburg korter of langer tjjd vertoeven, een aardige herinnering aan de mooie, aan natuur schoon zoo rjjke en druk bezoehte Walchersche badplaats. -N Heden avond wordt D« V Mackenzie, de chef van het bookmakerskantoor, «alhier met de nachtboot der maatschappij Zeeland, onder geleide, naar Eqgeland overgebracht, om daar aan het Engelsche gouvernement te wor den uitgeleverd. Geleiders zpn de brigadier-titulair der rjjks- veldwacht J. P. Timmermans alhier en de inspecteur van politie W. F. van Meerendonk ite Vlissingen. Bjj de eerste prjjsvluoht, uitgeschreven door de vereeniging De Reisduif te Middelburg, met oude duiven van uit Tournaix werd de le prjjs gewonnen door den heer P. J. Ter- woert Jr te Koudekerke. Uit Vlissingen. Met ingang van 11 dezer is benoemd tot agent van politie 3e klasse aldaar De Lange, timmerman te Middelburg. -Hoewel de heer Jan Fransen van de Putte te G o e s eerst gemeend heeft te moeten bedan ken voor de benoeming tot bestuurslid der Vereeniging tot Weezenverpleging in Noord- en Zuid-Beveland, is hjj hiervan op verzoek terug gekomen. Hjj heeft nu de benoeming èn als bestuurslid èn als voorzitter der Vereeniging aangenomen. Uit het eerste jaarverslag van de ver eeniging Het Ziekenhuis voor Schouwen-Duiveland te Noordgouwe over 1903, Donderdag in de algemeene vergadering der leden te Zierik- zee uitgebracht, bleek dat de rekening der stiehtingskosten in ontvangsten heeft be dragen 41.744.58 en in uitgaaf ƒ26.692.10. Onder de ontvangsten waren begrepen con tributies over 1902 1458.05. De rekening over 1903 toonde in ontvang aan 6281.165 (waaronder bovengemelde con tribution van 1902 1458.05) en in uitgaaf 5924.576, zoodat zjj sloot met een batig saldo van 356.59. Die rekening werd in orde bevonden en de penningmeester jhr C. A. van Citters gedechargeerd, met dankbetuiging voor zpn gehouden beheer. Het aantal patiënten in 1903 bedroeg 79, het getal verpleegdagen 1788. Van de patiënten waren er 14 in de 2e klasse, 10 in de 3e klasse en 55 in de 4e klasse opgenomen. De inrichting heeft dus aan haar doel be antwoord, en al is het ledenaantal door over- ljjden, vertrek en opzegging van 534 tot 487 verminderd, zoo gaat men toch de toekomBt met vertrouwen te gemoet, daar bjj de gun stige resultaten, die het eerste jaar heeft opgeleverd, het zeker velen zal aansporen, om van hunne belangstelling in het ziekenhuis te doen blpken. Te Oud-Vossemeeris thans in den gevel van het gemeentehuis een steen geplaatst met het volgende inschriftTer gedachtenis aan Jonkvrouwe Anna Huijssen van Kattendijke, sticht ster van het Ziekenfonds Huijssen van Kattendijke 1897. Door den raad van St. Annaland is besloten drie ambtenaren van den Burgerljjken Stand te benoemen en de bezoldiging van den ambtenaar, die met al het werk belast zal worden, te bepalen op 150. Verder is vastgesteld het kohier van den hoofdeijjken omslag voor 1904 op een bedrag van 3222.41s. Het is verdeeld in 36 klassen en bevat 405 contribuabelen. De laagste aan slag is 0.88 en de hoogste 155.38. Door ingelanden van den polder Moggers- hil is de rekening over het dienstjaar 1903/4 vastgesteld in ontvang op 1218.10 en in uit gaaf op f 915.666, zoodat het goed slot be draagt 302.43s. De begrooting van 1904/5 sluit in ontvang en in uitgaaf op eenegeljjke som van ƒ947.52. Het djjkgeschot bleef bepaald op 14 per H.A. Bovendien moet nog betaald worden voor bjjdrage in de kosten van oeververdediging van den calamiteusen Oud Kempenshofstede- polder f 1.20 per H. A. Op de voordracht voor djjkgraaf werden in volgorde geplaatst de heeren H. Elenbaas Jbz., aftredend, J. Elenbaas Mz. en W. van Putte. Nog werd besloten het aantal hectaren in den polder, noodig om stembevoegd ingeland te zpn, van 4 te brengen op l1/,. Hoewel de vereeniging Het Groene Kruis voor Oostburg en Waterlandkerkje inbloeien- den toestand verkeert, begint naar op d»

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1904 | | pagina 1