2 Mei.
Maandag
Uit Stad en Provincie.
N°. 103.
190-4?,
Zeeuwsche omtrekken.
Middelburg 30 April
147e Jaargang.
Bij dezo courant behoort een Bijvoegsel.
Kameroverzicht.
rino
Ins
JÏ
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp., 2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
THERMOMETER EN VERWACHTING.
30 April 8 u. vm 53 gr., 12 n. 56 gr., av. 4 u 57 gr. F. -Eerwacht: matige Z. W. wind
betrokken lucht, regen, weinig verandering in temperatuur.
Advertentiën20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel.
Grooto letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Njjverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau
A. DE LA MAR As., N.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam.
//Mijnheer, een woordje asjeblieft."
„Wel, wat is er van je dienst? mijn
vriend."
„U hebt onlangs iets in de krant
gezet dat me niet bevalt".
„Dat kan best; dat overkomt ons
meer. En wat was dat Maar, ga eerst
zitten, dan kunnen wij makkelijker praten."
En onze bezoeker ging zitten.
Hij was een matroos aan boord van een
onzer oorlogsschepen. Een flinke maat,
wien zijn pak goed stond; en al willen wij
hem nu niet afschilderen als een knappe
kerel, wat onafscheidelijk schijnt te
behooren bij verhalen of komediestukken
waarin van een matroos sprake is hij
mocht er wezen. Jong was hij niet meer;
toch zullen de meisjes hem, evenals toen,
nog wel eens hebben aangekeken, Hij
had den middelbaren leeftijd maar zag er
nog uit of hij toch nog wel eens mee deed.
„En wat heb je nou op je hart?"
„Ik was wel eens eerder bij u geweest
maar 'k kan niet altijd weg. Daarom schreef
ik u eens. U weet wel, over dat relletje
op de Markt hier."
„Ja, dat herinner ik medaarvan
hebben wij toen iets in de krant gezet."
„Ja, maar niet genoeg Ik had
meer willen hebben. Wij krijgen wel
eens meer op ons kop. En dat bevalt
me niet"
„Is dat onverdiend?"
„Ja zeker. Het is altijd of wij, ma
trozen, allemaal eender zijn en niets dan
schandalen uithalen. Het was toen een
eenvoudige twistpartij tusschen enkelen. Ze
schreeuwden wat hard maar voor de rest
is er niets gebeurd.. Maar in Middelburg
maken zo van wat wij doen meestal heel
wat,
„Die onlangs schreef, die had gelijk. Een
jong matroos mag wel eens een aardig
heidje uithalen. En als hij een knappe
meid ziet, mag hij er gerust wel eens gek
heid mee maken. Dat doe ik ook nog."
„Er is toch wol eens iets meer ge
beurd
„Dat kan best. Maar zijn alle
burgers brave menschen Onder ons
zijn ook raren, die uit den band springen.
Wij zjjn immers met zoovelen."
„Dank je voor de mededeeliug, men
vrindwe zullen er in het vervolg op
letten."
„Ja, maar ik ben nog niet uitgepraat.
Ik heb onlangs nog iets gelezen over dans
huizen. Daar was veel waars in. Maar nu
wou ik wel eens vragenwat moet toch een
matroos doen als hij eens uit is? Mag i
dan niet eens een dansje maken? En waar
achtig, 't hoeft niet altijd in 't gemeene
te loopen."
„Wij haddon meer het oog op het
bederf van zulke huizen voor jonge meisjes."
„Nou ja, maar ik bekijk de zaak nu
eens van ons standpunt. En dan zeg ik
als we zoo eens uit zijn, dat we toch wel
eens ergens anders willen wezen dan in
kroegen, op straat en op slechte plaatsen."
„Vindt gij die danshuizen dan niet
zoo slecht
„Och kom, er is ook onderscheid in.
En 't hangt veel van je zeiven af. Maar
tegenwoordig worden we allen over éen
kam geschoren."
„Er zijn goede tehuizen voor mili
tairen en matrozen."
„Met je permissie, daar moeten over
't algemeen mijn kameraden en ik niets van
hebben. Zie je, wij houden er niet van
altijd net als in de kerk te zitten".
„Maar het is er toch besten men
heeft bet toch goed met je voor".
„Best mogelijk, maar van het goede
kan men ook te veel krijgen. Dat merken
wij aan boord ook weergaasch goed. Ik
ken jongens die thuis altijd, zooals ze dat
noemen, vroom zijn opgevoed, maar die toch
niet de ware zjjn. Maar enfin, elk nest brengt
zen goed en zen kwaad. Ik wou maar
zeggen dat ik in een dansje geen kwaad
voor ons, matrozen, zie. Het hoeft niet
altijd gemeen te worden".
„Maar dat wordt het toch zoo dik
wijls niet door jou en je gelijken, maar
door andere, minder goede kameraden".
„Best mogelijk. Maa£ er zijn anders
nog genoeg fideele jongens onder ons; dat
verzeker ik u. En als er zulke gelegen
heden niet waren, dan zou het nog veel
erger zjjn. In groote steden, in zeeplaatsen
zijn ze te kust en te keur, van allerlei slag.
Waarom hier ook niet een enkele
„Nu, verdwijnen zullen ze nooit, dat
weten wij wel. En wjj zouden dat ook niet
willen, uit vrees voor erger. Dat hebben
wjj als eens gezegd. Maar ze hebben toch
een zeer gevaarljjken kant voor velen."
Als u dan maar eens zeggen wil hoe
een matroos, als hjj aan het passagieren is,
na zooveel tijd tusschen lucht en water, in
een beperkte ruimte, onder discipline ge
staan te hebben, zich moet verdiverteeren.
Van praten en lezen heb je ook gauw
genoeg."
„Wij zullen er eens over denken."
„Dan hoop ik het antwoord eens in
de krant te zien."
En na een vriendeljjken groet vertrok
onze bezoeker.
Nu moeten wjj eerljjk bekennen dat
wjj met een antwoord op zjjn vraag verlegen
zitten.
Het zou iets voor een prijsvraag zjjn.
Wij weten welin onzen vorigen „Zeeuw-
schen omtrek" hadden wij het oog op de
voetangels en klemmen die er op dit gebied
liggen voor jonge meisjes. En dit blijft bij
ons zwaar wegen.
Zjj moeten daartegen gewaarschuwd wor
den en daarvan teruggehouden door allen
die invloed op haar kunnen uitoefenen of
macht over haar hebben.
Want die matroos Imoge nu van zjjn kant
een pleidooi leveren' voor het goed recht
van een danshuis, waarin hjj zich vermaken
kan in zijn oog op gepaste wijze zoo'n
instelling is toch alles behalve een geschikte
opvoedingsinrichting.
Er zijn twee kanten aan de kwestie.
Met al onze pogingen om voor velen, ook
voor matrozen, gelegenheden tot ontspan
ning te' zoeken in goede richting, moeten
wij toch zorgen hen uiet door verveling te
verjagen. Dat is de groote kunst.
De natuur gaat nu eenmaal boven de
leer.
En onze mooie theorieën lijden daarop
nog al vaak schipbreuk.
Dat het mot de zorg voor den „zeeman
aan den wal" uiet in orde is, heeft onze
collega Brusse zoo juist aangetoond.
Wij lazen na dit bezoek zjjn verdiensteljjk
werkje Van af- tot aanmonsteren er nog eens
op na.
En dat gebrek aan zorg voor Janmaat
komt in groote zeeplaatsen nog meer aan
het licht dan hier, maar tochwjj worden
er in onze omgeving ook nog meermalen
aan herinnerd.
Voorloopig laten wij dit vraagstuk eens
rusten.
Het geeft stof genoeg tot nadenken.
Schouwen heeft, zij het ook in 't klein,
in de laatste weken dezelfde tooneeler te
aanschouwen gegeven als do omstreken
Haarlem en Lisse met hare bloembollen-
velden.
Des Zondags was het er zeer druk, maar
de kroon spande de 24ste April.
Het heerlijke weer had velen reeds vroeg
uitgelokt tot een bezoek a£ die velden.
Ze kwamen te voet en per fiets
En des namiddags van die: bondag was
het zoo druk dat men op den Hoogenzoom,
den straatweg tusschen Haamstede en
Reaesse, uren lang moeite i: zich een
doorgang te banen door wand i aro, fietsers
en rijtuigen. Ook op den weg van Haam
stede naar Burgh was dit het geval.
De meeste bezoekers waren, het spreekt
van zelf, uit Schouwen en Duiveland, maar
ook uit Poortvliet en Scherpenisse waren
fietsrijders derwaarts, gekomen.
Van het bezoek Woensdag uit Zierikzee
en Duiveland, georganiseerd doordebloem-
bollenvereeniging Zierilczeeis reeds melding
gemaakt.
Alle bezoekers waren verrukt geweest
over het prachtige schouwspel, dat ook daar
die velden te aanschouwen gaven.
Voor velen zjjn ze dan ook eene groote
aantrekkeljjkheid.
Die bloembollencultuur is dit jaar onder
Renesse, Haamstede en Burgh zeer sterk
toegenomen.
Er vestigden zich in Haamstede een paar
bloembollenkweekers, die daar een flinke
woning en een bloembollen-schuur laten
bouwen.
Daaruit maakt men de gewettigde gevolg
trekking dat de gronden in die, gemeente
uitstekend geschikt zijn voor de cultuur
van die bloemen.
Langzamerhand gaat men nu beginnen
met het afsnjjden der vroegste soort tulpen,
doch de latere, meest dubbele, soorten zullen
eerst morgen (Zondag) in vollen bloei staan.
Werkt het weêr mee, dan verwacht men
dien dag nogmaals vele bloemenliefhebbers.
Het is te hopen dat het met die cultuur
steeds zoo vooruit mag gaan. Ze geeft
aan dat deel van ons gewest leven, vertier
en, wat meer zegt, voordeel en werk voor
vele handen.
Geen wonder dat men met klimmend
verlangen daar uitziet naar de tram, die
Westeljjk Schouwen uit zjjn isolement zal
opheffen en voor de toekomst van die
streek, ook met het oog op die cultuur,
van groot belang mag heeten. Want goede
middelen van vervoer zjjn voor dergeljjke
handelsartikelen ontzachljjk veel waard.
Vlugge expeditie is een vereischte.
Wat wjj nog even wilden opmerken in
verband met het, voor velen zoo aantrek-
keljjk schouwspel dat die bloemenvelden
opleveren, is ditHet verwondert ons
dat geen enkel middel van vervoer van uit
Walcheren en Beveland daarmee rekening
heeft gehouden.
De spoorboot voeï j inst de iaatsfto Zon
dagen in het geheel niet en stelde dus de
gelegenheid niet open om aan Schouwen
een bezoek te brengen.
Had de directie geen idee dat daarvan
gebruik zou worden' gemaakt
Is het niet te probeereu
Mits de fietsers en wandelaars uit Wal
cheren en Beveland den overtocht op ge
schikte uren en tegen b i 11 ij k e n
p r ij s kunnen maken
Nu is een overvaart naar Schouwen nog
al duur.
En per spoor en tram naar Zierikzee is
de reis tameljjk omslachtig.
Tegen het volgend jaar wil men misschien
hieraan denken, of is er allicht een directie
van een stoombootonderneming, of een par
ticulier, die wat verdienen wil, zoo onder
nemend om, als wjj dan weer zoo'n mooi
voorjaar hebben als thans, op een Zondag
en ook op een anderen dag in de week
pleziertochtjes te organiseeren naar de bloem
bollen velden op Schouwen.
Ilot gii i Hulst zal half Juni do
afgevaartj;ü.(j0u en leden der Zeeuwsche
LftiidboQ., ■••ii-.ppij in zijn midden ont
vangen. J i
Het iS. ,-one wordt weer uit
gevoerd Dinsdag 14 Juni vergadert
hét Hoofdbestuur; Woensdag d. a.'v. heeft
de hlgejrteeae v-Wgaum-i», plaats en Don
derdag Je tentoon? itdli) waarop, zooals
gewoonlijk, wat hef v»o otreft, wel bjjna
uitsluitend de afdeeling vertegenwoordigd
zijn zal.
Variatie schijnt in dal ogram moeilijk
te brengen.
Trouwens, zoolang men iedere afdeeling
beurtelings het genoegt het voordeel
van zulk een jaarljjkseh f ;e ge wil en,
billijkheidshalve, ook mo giriuen, gaat
het jhoogst bezwaarlijk e beregeling
te treffen.
De onderwerpen, die besproken zullen
worden op de algemeene amenkomst,
hebben wij ter gelegenheit van de jongste
hoofdbestuursvergadering meegedeeld.
Dat over- „botercontróle", ;c te leiden
door den heer dr A. J. Swaving, isb_„ nd.
Van bjjzonder belang voor de streek,
waar de vergadering gehouden wordt, is
de bespreking omtrent nieuwe proeven bij
het roöten van vlas, in te leiden door den
heer L. J. M. Koert.
Dit punt zal zeker veel belangstelling
wekken.
Beider onderwerpen zjjn trouwens van
practisch belang.
Wij willen hopen dat ook uit andere
deelen van Zeeland dan uit het land van
Halst van daar zal de opkomst talrijk
genoeg wezen en België zal ook zjjn
contingent wel leveren velen zich zullen
opmaken om in die dagen daar een kijkje
te nemen.
Waarlijk: het land is een bezoek over
waard.
En de Hulstenaars hebben slag hunne
gasten prettig te ontvangen.
Er heerscht daar steeds een opgewekte,
gezellige toon, een aangename, vroolijke,
laat ons het zoo eens mogen noemen, een
Vlaamsche geest.
Daarbij komt dat de reisgelegenheid naar
Hulst thans veel is verbeterd door de tram
van daar naar Walsoorden.
Voor de Zuid- en Noord-Bevelanders
wordt de reis derwaarts daardoor veel ver
gemakkelijkt zjj is korter en minder kost
baar dan voorheen.
En de tram zal wel zorgen voor extra
gelegenheden om heen en weer te gaan
Zitting van Vrjjdag.
De algemeene beschouwingen over de drank
wet liepen ook heden nog niet af.
Niet minder dan negen sprekers moesten
nog het hunne zeggen en toen dr. Kuyper
aan het woord zou komen voor de dupliek,
was het reeds lang over vieren zoodat eerst
Dinsdag a.s. deze «algemeene beschouwingen"
zullen eindigen.
Met hun negenen waren deze leden echter
niet in staat het peil van de gevoerde discussie
te verhoogen. Het debat had dan ook heel
weinig om het ljjf. De heer Troelstra uitge
zonderd, die de puntjes op de i zette, herhaalde
de eene spreker voor, de andere na wat hjj
reeds vroeger betoogd had. Onderling kibbel
den de heeren een weinig; verweten elkander
kinderachtigheden b. v. lieten de heeren Tal-
en Brants doorschemeren dat de heer
Schaper geen geheelonthouder was, dus minder
goed »op de hoogte", maar verandering in
den stand van het dfimkwetdebat bracht dit
alles niet.
Ot de arme heer Brants nu maar beter ge
daan had zich buiten het debat te houden, of
dat de heer Bolsius als vocaal der roomsch-
katholieken handiger had kunnen manoeu
vreeren om dr Kuyper »den draai" gemakke-
Ijjker te maken dit alles doet heel weinig ter
zake.
Do heer Bolsius handhaafde zijn bezwaren,
o. m. de splitsing van tapperjj en sljjterjj,
welke verklaring hjj wel niet zonder rngge-
spraak met de vrienden uit zjjn hoek zal afge
legd hebben. Dit beteekent wol iets, maar is
geen nieuw gezichtspunt.
Deze houding, nog eens onderstreept door
den heer Passtoors, die zjjn meer populaire dan
overtuigende argumenten mocht uitspreken,
wat ook niet zonder beteekenis is, voorspelt
dus niet veel goeds voor de totstandkoming van
het ontwerp.
Ook de heer Rink bleef op zjjn eenmaal in
genomen standpunt en ook de heer Lohman
herhaalde nog eens dat hij in een verscherping
van de wet van 1881 geen heil zag. Van die
zijde zal dr Kuyper ook niet veel te wachten
hebben.
De heer Troebtra mocht dan ook volkomen
terecht opmerken, dat de regeering met deze
wet geheel geisoleerd staat. Dr Kuyper ver
keert in een positie van «heelemaal alleen" te
zjjn en wat de toestand nog fataler maaktals
de drankwet er door komt, zal dit ongetwjjfeld
alleen met behulp van 's minister weinig be
minden ambtsvoorganger, den heer Goeman
Borgesius, mogeljjk zjjn. "Want de heer Bor-
gesius heeft nog het best en warmst dit wets
ontwerp verdedigd. Of dit nu met het oog
op de toekomst geschiedde, zal laten blijken.
Voor heden worde dit feit slechts geconsta
teerd.
Wjj kunnen begrjjpen dat de heer Troelstra
in het vaststellen van deze daadzaken en in
het verklaren van deze verschijnselen een stil
genoegen schiep. Ziet, zeide hjj, als in 1905
de mannen der rechterzijde door het land
zullen trekken om ons, materialisten, te ver
wijten, dat wjj niet gediend zijn van het
»zedeljjk werk" van dit kabinet, zullen wij er
op wjjzen kunnen dat de eigen vrienden van
het kabinet evenmin van dit zedelijk werk
iets wilden weten. En mocht er onverhoopt
iets van terecht komen, dan zal dit alleen
kunnen geschieden door de hulp dier veel ge
smade materialisten.
De premier, die zich den geheelen dag bljjk-
baar had zitten vervelen, monterde door deze
woorden weder op. Was het omdat de poli
tiek in het debat werd gebracht Of voelde
Z.Ex. dat hier de spijker op den kop werd
geslagen Het was in elk geval een aange
name afwisseling op het langdradig gezeur over
den alcohol, over het alcoholisme en over den
«alcoholist" zooals een drinkebroer in het
deftig Parlement wordt genoemd.
Vermakelijk, n. 1. vermakeljjk zonder eenigen
ernst, was de heer Staalman, die het over een
«verrottingsproces" had, en die in allen ernst
beweerde, dat, als hjj in een café kwam, hjj
dat beschouwde als kwam hij in een «door
gangshuis", dat voerde hetzij naar de gevan
genis hetzij naar het krankzinnigengesticht.
Met zulke dwaasheden doet deze afgevaardigde
zjjn zaak geen goed. Wjj gelooven er niets
van dat hjj dit werkelijk meent. Wie den heer
Staalman in een café ziet zitten, krijgt een ge
heel anderen indruk van de gemoedstemming,
waarin dit geachte lid dan verkeert. Daarom
zouden wjj hem toe wenschenniet te veel
jjver. Overdrjjving schaadt
Dinsdag komt de premier aan het woord, en
daarna begint de behandeling van de artikels.
Alsdan komt in behandeling, waar het in
deze dageneigenl jjk om had moeten gaan
n. 1. de drankwet, die niet in Normandië maar
in Nederland zal moeten worden toegepast.
In ons nommer van heden, men zie het
Bijvoegsel, komt voor een veranderde opgaaf van
den spoorwegdienst, in overeenstemming ge
bracht met de Zondag 1 Mei aanvangende
zomerdienstregeling.
Waar, zooals gemeld, verschillende treinen
vervroegd zjjn of verlaat, is de raad zeker niet
overbodig om in de eerste dagen deze opgaaf
te raadplegen.
Het jaarljjkseh onderzoek van de verlof
gangers der militie te land zal in de provincie
Zeeland dit jaar plaats hebben tusschen 1
en 27 Juni a.
Met ingang van heden zjjn in Zeeland
verplaatst de volgende kommiezen bjj 's rjjks
belastingen 2e Tof 3e kl.P. Boudens van
Aardenburg naar Rotterdam, C. F. van Leeuwe
van Axel naar Budel (station), F. van Hurck
van Zuiddorpe naar Venlo (station), A. de
Maker van Kerkrade naar Zuiddorpe, P. N.
Faber van Strjjbeek naar Axel, en C. Bunt,
van Hansweert naar Nieuwe Niedorp.
De kommiezen te water 2e klasse H. van
Keulen te Hansweert en J. Andrea te Bath
zjjn bevorderd tot kommies te water le klasse.
Het politiecorps hier ter stede zal
gedurende eenigen tjjd door een luitenant der
infanterie onderricht worden in de behandeling
van de revolver, om zich later in het revolver-
schieten op de schietbaan te oefenen.
Hedenmorgen is door de politie alhier
een vreemdeling, die reeds eenigen tijd in
arrest heeft gezeten en Vrjjdag door de recht
bank werd vrijgesproken, over de grenzen gezet.
Heden (Zaterdag) werd naar het huïs van
bewaring alhier overgebracht de 33 jarige
F. S., een Belgisch geesteljjke, die Vrjjdag
door de rechtbank te Gent wegens een zeden
misdrijf werd veroordeeld tot een jaar en negen
maanden gevangenisstraf en in wereldljjke
kleeding naar Nederland vluchtte. Aan de
justitie werd zjjne aanhouding verzocht en hjj
werd Vrij dagavond te Terneuzen gearresteerd
door den wachtmeester der marechaussée.
Uit Vlissingen
meldt men ons:
Op de werf der Kon. Mij. De Schelde is
thans een aanvang gemaakt met den bouw
van een onderzeesche torpedoboot, volgens
plannen en teekeningen van de Electric Boat-
Company te New-York (vroeger Holland-Com
pany.)
Zjj zal in alle opzichten geljjk zjjn aan de
zeven onderzeeërs, geleverd aan het Ameri-
kaansche gouvernement.
Negentien booten van dezelfde type zjjn
vervaardigd voor het Engelsche [gouvernement
door de firma Vicker Maxim Sons, die daartoe
ook een contract met de Electric Boat Company
heeft gesloten.
De boot zal een lengte hebben van 66 ft. en
een diameter van 11 ft. en zal bewapend wor
den met drie torpedo's.
De bemanning bestaat uit negen man.
Al de jongste verbeteringen voor het varen
aan de oppervlakte en onder water zullen aan
dit schip toegepast worden.
In den kleinen commandotoren zal een zoo
genaamde altiscope worden aangebracht, waar
door de bestuurder, ook wanneer het schip
