27 April. Woensdag Uit Stad en Provincie. N°. 99. 147e Jaargang. 1904. Middelburg 26 April. ONDERWIJS. Kinderbescherming en Kapitalisme. BENOEMINGEN, ENZ ""md1 iïïI»rn- MIDDELBURGSCHE Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp., 2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. THERMOMETER EN VERWACHTING. 26 April 8 u. vm 50 gr., 12 u. 56 gr., av. 4 u 54 gr. F. Verwacht: matige W. wind, zwaar bewolkte lucht, weinig verandering in temperatuur. Advertentiën20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meer 20-cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau A. HE LA MAR Ac., N.Z. Voorburgwal 366, Amsterdam. DE HOOGER ONDERWIJSWET DE EERSTE KAMER. IN In verband met de mededeeling in ons vorig nommer, dat in de afdeelingen der Eerste kamer de linkerzijde eenparig en krachtig de Hooger Onderwjjswet bestreed en slechts twee liberalen hun stem reserveerden, is het niet onaardig er even op te wijzen dat,'zooals wjj onlangs mededeelden, het stemmencjjfer in die Kamer thans is 27 links tegen 23 rechts. Mochten dus de mannen der linkerzijde vast aaneen gesloten bljjven en voegen zich de twee heeren, die zich hun stem voorbehielden, of een van hen, bjj hun partjjgenooten, dan is ver werping der wet te verwachten. Voegen de twee heeren zich bp de rechter zijde, dan staat het 25 tegen 25 en staken dus de stemmen. In dat geval wordt, zoo de vergadering voltallig was, het ontwerp als verworpen be schouwd. Zjjn niet alle leden tegenwoordig, dan wordt het nemen van een besluit tot eene volgende vergadering uitgesteld. Staken ook dan weer de stemmen, dan wordt het voorstel ook geacht niet te zjjn aangenomen. Het lot van het ontwerp hangt dus aan een zijden draad. Het is te hopen dat bij die gewichtige be slissing alle leden tegenwoordig zjjn. Voor eenige weken werd te 's Gravenhage het eerste Congres voor Kinderbescherming gehouden. De sociaal-demoeraten hebben op dat Congres zich niet onbetuigd gelaten, ge trouw aan hunne gewoonte, geen gelegenheid ongebruikt te laten om voor hunne denkbeel den propaganda te maken. Telkens en telkens weer klonk het»wat baat al dat philanthro- phisch gepeuterge bereikt er uw doel nim mer medealleen wanneer ge de oorzaak weg neemt van de ellende waaronder het kind gebukt gaat, het kapitalistisch maatschappelijk systeem, waarvan de sociale misstanden en wanverhoudingen de droeve vruchten zijn alleen dan zult ge in waarheid het kind be schermen." Het sociaal-democratisch hoofdorgaan Het Volk bevatte een artikel, waarin erkend werd dat de philanthrophie toch nog wel eenig goed kan doen, doch slechts in zooverre, dat uit haar machteloosheid tegenover de ontzaglijke kwaal, welke zij te bekampen heeft, steeds duidelijker blijkt de gegrondheid van de soci- aal-demooratisclie critiek, steeds helderder aan het licht treedt dat men met lapmiddeltjes alleen er niet komt. Dezer dagen bracht het Zondagsblad van Het Volk eene plaat die deze stelling in aan- schouweljjken vorm verdedigde. Een kind ligt half verpletterd onder een reusachtigen berg die bjj nadere beschouwing blijkt te zijn een kolossale geldzak, symbool van het kapitalisme, Een in het zwart gekleed heer, de philan- throop, staat er schreiend en handenwringend bp en jammerto, dat arme kind. Een jong werkman echter spant de forsche spieren uit alle macht om het gevaarte van het kind af te wentelen en roept den philanthroop toe help liever een handje meemet medeljjdend gejammer redt ge het kind nietNatuurljjk stelt die werkman de alleen-zaligmakende sociaal-democratie voor. De voorstelling is pakkend maar eenzjj dig, geljjk zooveel wat uit sociaal-democrati schen koker komt. Zeker, de philanthrophie welke, indien zjj uit oprecht inedelpden voortspruit en door practischen zin gestuurd wordt, een der nobelste vormen van het particulier initiatief mag heeten is niet bp machte, alle ellende uit de wereld te helpen. Zjj kan het verwaar loosde kind trachten te reddende verwaar- loozing te voorkomen vermag zjj in de meeste gevallen niet of uiterst gebrekkig. Doch waar ligt de oorzaak, de schuld van dit Versehpnsel Het klinkt zeer fraai en het is heel gemak kelijk en goedkoop, te zeggen dat het kapita lisme dat alles op zjjn geweten heeft. Doch als men de quaestie op den keper beschouwt, wat bljjkt dan .dat zoogenaamde kapitalisme te wezen Is het de productievorm, de voort brenging door machines, die het kapitalisme veroorzaakt, dan kan het kapitalisme slechts verdwjjnen door wjjziging van dien productie vorm. En dit kan slechts geschieden door nieuwe uitvindingen, die niet op bestelling kunnen worden afgeleverd doch die vaak slechts door louter toeval worden gedaan. Het kapitalisme, in dien zin opgevat, is niet weg te duwen wanneer men maar wil, doch rolt weg, zoodra het lot beschikt, dat nieuwe ontdekkingen eene omwenteling in de productie en de daar mede samenhangende verhoudingen in bedrijt en maatschappjj zullen teweegbrengen. Beweert men dat het kapitalisme slechts bestaat in het persoonlpk bezit van de pro ductiemiddelen, dan volgt daaruit dat eerst met de definitieve invoering van exploitatie van overheidswege van alle bedrpven aan de ellende van het kind een einde zou zjjn ge maakt, en tevens, dat dit het eenige middel ware om radicaal, voorgoed alle kinderleed uit de wereld te bannen. Tweeërlei mag voorzeker gevraagd worden aan degenen, die zulks gelooven. Vooreerst, hoe zjj zoo beslist kunnen ver zekeren dat het kind alleen en volkomen ge baat wordt door alle productiemiddelen aan den Staat te trekken En in de tweede plaats wat zjj denken te doen vóórdat die gulden tjjd van algeheele Staatsexploitatie zal zjjn aangebroken? En ziet, hier komen wjj op practisch ter- in. Wie zjjn krachten uitput in toornige vervloekingen of in heftig declameeren tegen het kapitalistisch monsterwie droomt van een gouden toekomst doch met zekere min achting nederziet op alles wat in het heden gedaan wordt om in wanverhoudingen ver betering te brengen, kan zeer zeker schitteren op Congressen door zjjn gebulder tegen de zonden dezer kapitalistische maatschappjj, doch brengt de bescherming van het kind geen haar verder. Met algemeenheden komt men er niet. Doch noodig is tweeërleivooreerst nauwkeurig na gaan welke factoren samenwerken om het kind lichameljjk en geesteljjk achteruit te zetten, te doen opgroeien in ziekte, verwaar- loozing en ellende en dan krachtige bestrjj- ding van die oorzaken van kinderleed. Waar nu afdoende gebleken is, dat het particulier initiatief onmachtig was om vol doende verbetering te bewerken, daar is slechts één middel dat heil kan brengen. De Staat moet zjjn krachtigen arm uitstrekken ter be scherming van het kind. Sociale wetgeving het einde van alle wjjsheid op het gebied van kinderbescherming. Daartoe dienen allen, die het wèl meenen met het kind, eendrachtiglijk samen te werken. De kinderarbeid worde verboden tot mins tens het 14e jaar; arbeid van vrouwen eenige maanden vóór en na de bevalling niet toege laten van overheidswege dienen voldoende tehuizen voor verwaarloosde kinderen opge richt; de ontwikkeling van het kind worde meer bevorderd dan door de tegenwoordige leerplichtwet geschieden kan. Deze en honderd dergelpke maatregelen kunnen bpdragen ter bereiking van het beoogde doel, geljjk ook j indirect alle maatregelen van overheidswege die ten doel hebben de minder bevoorrechten in onze maatschappij geesteljjk en lichamelijk, politiek en economisch flinker, zelfstandiger, krachtiger te maken in dezelfde gewenschte richting zullen werken. Indien men dan ook op de plaat van Het Volk den last, die loodzwaar neerdrukt op het kind, niet met «kapitalisme", maar met «Staats onthouding" of bekrompen conservatieve tegen zin tegen sociale wetgeving" had betiteld en den jongen man, die zoo krachtig daartegen staat te duwen, als symbool had doen strekken van de voorstanders van een krachtig ingrjjpen van den Staat, dan was Het Volk de waarheid meer nabjj gekomen en zou de bewuste plaat inderdaad een aansporing zjjn geweest om de hand aan den ploeg te slaan in het belang het arme, lijdende, misdeelde kind, den verminderen en zullen, zonder aanvulling, op raken. Het genoemde hoofdbestuur doet daarom een j beroep op vele landgenooten, die in de voor gaande jaren bereid bevonden werden hun I stamgenooten in hunne stoffeljjke behoeften te gemoet te komen, dat nu te doen waar het de hoogste behoefte van een ras geldt, dat ook ons ras is. DE HOUDING DER S. D. A. P. Het Volk deelt het advies mee van het hoofdbestuur der S. D. A. P. over de bjj de aanstaande verkiezingen voor de Provinciale Staten aan te nemen houding. Dit komt in hoofdzaak op het volgende neer Elke compromis met andere partjjen moet verworpen worden. In districten, waar de S. D. A. P. weinig kans heeft hare candidaten gekozen te krjjgen, maar den doorslag geeft bjj den strjjd tusschen clericalen en vrijzinnigen, moet het regel zjjn, dat zjj bjj eerste stemming met eigen candi daten optreedt. Er moeten dan evenveel can didaten gesteld worden als er vacante plaatsen te vervullen zjjn. In geen geval moet een compromis met de liberalen gesloten worden. Zelfs daar, waar de partjj besluit, reeds bjj eerste stemming de liberalen te steunen, mag van de gelegenheid geen gebruik gemaakt worden, om met hen een bondgenootschap te sluiten, ten einde een of meer der eigen partjjgenooten in de Staten te brengen. Deze eventueele winst zou niet op wegen tegen het nadeel van uitwissching der grenzen, waardoor zjj zou zjjn behaald Liever ondersteune men dan zonder eenige onderhan deling de vrjj zinnige candidaten. Bjj herstemming m districten, waar het er om gaat, of de regeering al dan niet zal ver sterkt worden, maken de politieke omstandig heden het tot plicht, met alle kracht den can- didaat der oppositie-partjjen te steunen. Bjj kon. besluit: is, voor den tjjd van drie jaren, gedetacheerd bjj de landmacht in West-Indië, de eerste-luit. L. J. Sterkenburg, van het 2de reg. inf.; is aan W. J. M. Michielsen, lid van den Raad van N.-I., op zjjn verzoek, eervol ontslag verleend uit 's lands dienst, onder danbetuiging. De St. Ct. van heden bevat een kon. besluit van den llden April, houdende voorschriften betreffende de uitvoering van de eerste vier hoofdstukken van de Landweerwet. Stblno. 160 van 1901). DRANKWET. Het hoofdbestuur der Nederlandsche Onder wijzers Propagandaclub voor drankbestrjjding heeft namens 101 hoofd-, afdeelings- en gewo ne openbaar onderwijsgebied, zoo bjj het hooger- middelbaar- of lager-onderwjjs, namens 153 openbare of huishoudelijke vergaderingen van onderwjjzera dier categoriën en namens 39 besturen of vergaderingen van vereenigingen, in meer of minder verwjjderd verband met het onderwjjs staande, een adres aan de Tweede Kamer gericht, waarin drankwet de volgende opnemen le. De houders van Men vraagt ons weer een woord van aan beveling voor de vereeniging Reisbelasting en gaarne voldoen wjj aan dat verzoek, omdat wjj ten volle sympathiseeren met het doel dat zjj beoogtminvermogenden, die volgens attest van hun geneesheer voor herstel van gezond heid bosch- of zeelucht behoeven, deze gedu rende eenigen tjjd te verschaffen. Om naar buiten te gaan, komen het eerst in aanmerking kostwinners, en verder minver mogenden, die tengevolge van een acute ziekte of een operatie of als gevolg van overwerken in een toestand van zwakte verkeeren, waarin tot herstel van krachten een verbljjf in de buitenlucht noodig is. Zooals reeds herhaaldelijk is gezegd, wordt vooral van degenen, die zelf op reis gaan een bjjdrage gevraagd. Een kleine percentage af te staan van wat men voor de reis bestemd heeft, zal het genot, dat men zich zelf bereidt, zeker niet schaden, integendeel het belangrjjk groo- ter doen worden. Wat door veler medewerking kan worden tot stand gebracht bewjjst het verslag der vereeniging over 1903. Toen bedroegen de inkomsten met inbe grip van 553.83 voor het kinderfonds 13,706.40 en de uitgaven 9696.78. Daardoor werden 254 personen geholpen, terwjjl het comité te Amsterdam 95 personen hielp. Van eerstgenoemden kwamen er uit Mid delburg 5 en uit Vlissingen een. Bjj het comité te Middelburg werd ontvan gen 298.50, bjj dat te Vlissingen 69.90. Het sub-comite te Middelburg bestaat uit de dames M. v. d. Harst, Van Deinse—De Brujjne en in plaats van mej. E. van den Broecke mevrouw Fokker—Turk. Te Vlissingen zjjn leden van het co mité de dames Duyvis— Van Schaardenburg en Gruber—Verloop. De firma F. B. den Boer alhier stelt voor hare ramen ten toon de oorspronkelijke teekening van de reclameplaat, door den heer Oppler voor de tentoonstelling van oude koper werken vervaardigd, alsmede een fraaie af beelding in phototypie van de beroemde doopvont uit de groote kerk te Breda, die daarop zal worden ingezonden. Verschillende bladen in binnen- en buiten land maken met lof melding van genoemde plaat. Die in ons land komen alle overeen dat het een mooi stuk werk is de Prov. Overys. en Zwolsche Crt. zegt zeer typisch«hier hebben wjj gelukkig een reclameplaat, waarop men zien kan waar het om te doen is. De figuren zjjn flink geteekend en goed verlicht. Het Bouwkundig Weekblad zegt: «De plaat is dui- Naamlooze Vennootschap scheepswerf voorheen Jan Smit Czn. te Alblasserdam. Het stoomschip Bürgemeister, van de Deutsche Ost-Afrika-Linie, kwam heden morgen aan de ponton tot het ontschepen van mail en een zestigtal passagiers. Te kwart voor negenen koos het weer zee. Middelburg) een goed succes en hopen, dat een ruime inzending het gevolg van hare oproeping moge zjjn en tevens de tentoonstel ling moge strekken om de aandacht te vestigen gunning tot kleinverkoop van sterken drank I °P Walcheren en de vele gedenkteekenen van en die van localiteiten met verlof tot verkoop I kunst, die daar te vinden zijn en ie to e en nonuenueiaauu mensch der toekomst. V. D. EEN OPROEP. Het hoofdbestuur der Nederlandsch Zuid- Afrikaansche vereeniging heeft een circulaire verzonden waarin het "bjjdragen vraagt tot steun van het christeljjk nationaal onderwjjs jn Znid-Afrika. Daarin wordt er op gewezen dat het christeljjk nationaal onderwjjs in Transvaal alleen reeds 200 scholen telt met ongeveer 6000 kinderen waarvan de kosten geheel uit eigen middelen zonder steun der regeering, moeten bestreden worden. De onderhandelingen der Boeren-voormannen met de koloniale regeering, om dit eigen onderwjjs te doen opgaan in het staatsonderwjjs, mislukten omdat de onmisbare waarborgen niet konden verkregen worden, dat de taal en de overlevering van het Hollandseh sprekende volk ongeschonden zouden bewaard bljjven. De geldkracht der ouders en vrienden ginds is op het oogenblik nog niet groot genoeg om alle kosten van dit onderwjjs alleen te bestrjjden. Tot nu toe was het mogeljjk door de bjj dragen van tal van Nederlandsche vrienden het ontbrekende aan te vullen. De fondsen echter, voor dat doel beschikbaar besturen van corporaties op bjjzonder of deljjk en de uitvoering er van valt te roemen. De Opmerker noemt de plaat een reproductie van een niet onverdiensteljjke houtskool- teekening. Maar dit bouwkundig weekblad vestigt in 't bjjzonder de aandacht op de ten toonstelling zelve en schrjjft ten slotte Wjj wenschen dan ook de Vereeniging (t. b. het Vreemdelingenverkeer in Walcheren te verzocht wordt in de bepalingen te willen localiteiten met ver- Door den gemeenteraad van Nieuw en St. Joosland werd Maandag, naar aanlei ding der wjjziging van art. 149 der gemeente wet, het aantal te benoemen ambtenaren van den burgerljjken stand bepaald op vier. De functies zullen verdeeld worden als volgteen ambtenaar voor het voltrekken der huweljjken; een voor alle overige werkzaamheden betref fende den burgerlijken stand; en twee als plaatsvervangers der eerstgenoemden. Besloten werd aan Ged. Staten in overwe ging te geven de belooning vast te stellen voor den ambtenaar, die de huweljjken zal voltrekken, op 25 voor den ambtenaar, be last met de overige werkzaamheden, op 75 en voor de plaatsvervangers naar gelang van het aantal akten door hen opgemaakt, daarbjj rekening houdende met het geheele aantal akten, in dat jaar opgemaakt. Benoemd werden' als ambtenaar, bedoeld sub 1, de heer A. van Waarde, en sub 2 de heer P. Baurdoux, en als plaatsvervangers de heeren H. van Leerdam en Jan Polderdjjk. Ook werd besloten de post van 50, welke thans is uitgetrokken voor den klerk bjj den Burgerljjken stand, te doen vervallen met 1 Juli a.s. Op dat tjjdstip treden de nieuw benoemde ambtenaren in functie. De brievengaarder te Grjjpskerke, de heer A. Hendrikse, is met 1 Juli eervol ontslagen. Bjj de onlangs te Ierseke door den raad gedane benoemingen van ambtenaren van den burgerljjken stand was over het hoofd gezien dat een der benoemden, namelijk de klerk ter secretarie, tevens de betrekking van klokkenist en klokluider vervult, welke be trekking volgens de wet onvereenigbaar is met die van ambtenaar van den burgerljjken stand. Daarom werd die benoeming in de Maan dag aldaar gehouden zitting van den raad inge trokken en werden diensvolgens een paar andere besluiten, op dezelfde regeling betrek king hebbende, gewjjzigd. Burgemeester en wethouders vroegen nu machtiging om iemand voor het verrichten van tjjdeljjke werkzaamheden aan te stellen en dezen de voor bovenbedoelden klerk be stemde 25 als salaris toe te kennen. Tot oen en ander werd met algemeene stemmen besloten. Tevens werd nu definitief vastgesteld de ver ordening, regelende de verdeeling der werk zaamheden van die ambtenaren, en werd de le Juni bepaald als datum van in functie tre ding dezer ambtenaren. De heer K. J. G. van de Wal, benoemd tot lid der schoolverzuim-commissie, bedankte voor deze benoeming. Daardoor zal de rubriek bij zondere onderwjjzers in deze commissie voor- loopig geheel ontbreken, wjjl ook het hoofd der christeljjke school bedankte en oen derde onderwjjzer nog niet meerderjarig is. Besloten werd den hoogsten bieder op het Woensdag 1.1. geveilde voormalige woonhuis van 't hoofd van school 1 dit huis voor zjjn bod ad 2035 toe te wjjzen. Het kohier van de hondenbelasting werd personen beneden 18 jaar zonder geleide van ouderen in hun localen aanwezig zjjn b. niet toe te laten, dat personen beneden 18 jaar onder geleide van ouderen in hun lokalen aan wezig, alcoholhoudende dranken worden ver strekt. 2e. Personen beneden 18 jaar mogen niet als werkkracht voor het bedrjjf als zoodanig in de lokalen, bedoeld in art. 1, al. 3, lett. en b en in art. 15, al. 2, lett. a, gebruikt worden. 3e. Personen beneden 18 jaar mogen niet gebezigd worden voor het vervoer van sterke- of gegiste dranken. AT J EH. De correspondent van de N. R. Ct. te Batavia seinde Maandag Op 4 April heeft de colonne Van Daalen de zwaar versterkte kampong Badak stormender hand vermeesterd. Van den vjjand werden 122 gedood, 16 ge vangen genomen en 46 geweren buitgemaakt, touristen dan van de Nederlandsche.' Het Journal de Gand spreekt van «une oeuvre d'art trés serieuse et qui fait bien inaugurer de l'exposition qui s'annonce". La Patrie (van Brugge) noemt haar «une charmante affiche" en een «oeuvre originale". tEtoile Beleen het Journal ae Mons gebruiken ook de laatstge- In die gemeente ontstond denzelfden dag in een bovenwoning een begin van brand, die met veel moeite en met behulp van buren tot een binnenbrand kon beperkt worden. De brandweer had geen hulp te bieden, maar het scheelde weinig. De schade wordt op ongeveer noemde uitdrukking en wekken hunne lezers!/ geschat. op om, ter gelegenheid van de tentoonstelling, een bezoek te brengen aan «la pittoresque lie de Walcheren." Onze mededeeling dat den nieuw be noemden districts-commandant, tevens inspec teur der rjjksveldwacht T. M. E. Boelken zou aangewezen worden het vjjfde district der rjjks veldwacht, met de standplaats Middelburg, is bevestigd. Hedenmiddag kreeg in de Noordpoort straat alhier een jongetje, dat voor een wagen met paard wilde uitwjjken en daarbij viel, een trap van het dier. Zooals nog in een groot deel der oplaag van ons vorig nommer werd gemeld, is geble ken dat de 13-jarige dochter van den bewoner van het «spookhuis" te Zuiddorpe den in datzelfde nommer medegedeelden brand heeft gesticht. Zjj zou dit gedaan hebben, zoo wordt be weerd, op aandringen van haar vader, - Zondag j.l. isteBoschkapelle de fenitief eene Roomsch Katholieke kiesvereeni- ging opgericht voor de Tweede kamer en de Provinciale staten. Ze telt 83 leden, en bepaalde o. a. in haar huishoudelijk reglement, dat de minste contributie, die door Een wielrjjder, de heer v. P., die voorbjjreed, I elk lid bepaald wordt, 10 Aan onzen kant sneuvelden 5 minderen en 1 sprong van zjjn^fiets, haalde het kind van onder I aan8juiting van vele leden niet op geldeljjke het paard en bracht het daarop naar het j bezwaren te doen afstuiten. de I gasthuis. Daar bleek dat het knaapje eenige lichte kwetsuren aan het hoofd had bekomen werden gewond 22 minderen. Het laatste telegraphisch bericht over colonne-Van Daalen is van Maandag 4 April. De colonne-Van Daalen had zich, volgens dat bericht, verbonden met de Kwala-Simpang- colonne en de verbonden colonnes gingen door Gajoe-Loeos en alle Bataklanden naar Taroetong. Uit Vlissingen. Door de Kon. Mjj De Schelde is aangenomen] het vervaardigen der machine en ketels voor I het stoomschip Roma, in aanbouw bjj de Voor de betrekking van onderwjjzer' met verplichte hoofdacte aan de openbare lagere school te Oosterland, heeft zich, na her haalde oproeping, slechts 1 sollicitant aange meld.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1904 | | pagina 1