Dinsdag
26 April.
Uit Stad en Provincie.
N°. 98.
1476 Jaargang.
1904.
Middelburg 25 April.
Verschillende Benclsten.
benoemingen, ENZ,
kerknieuws.
letterenVn kunst.
MIDDELBURGSCHE
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s met uitzondering van Zon- en Feestdagen,
Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp., 2.
Afzonderljjke nummers kosten 5 cent.
THERMOMETER EN VERWACHTING.
25 April 8 u. via 50 gr., 12 u. 57 gr., av. 4 u 55 gr. F. - Verwacht: matige tot krachtige
■N. W. wind, veranderlik weer, geringe afname in temperatuur.
Ad verten tien20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 17 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cont per regel.
Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Njjverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau
A. DE LA MAR Ar., N.Z. Voorburgwal 366, Amsterdam.
Met groote ingenomenheid hebben wjj ge
constateerd, dat onder de jongelieden van
liberalen huize, niet enkel hier maar ook elders
in den lande, het besef levendig is geworden
dat de toekomstige staatburgers niet vreemd
mogen blijven* aan de gewichtige vraagstukken
van oeconomisch en sociaal belang, die met
het welzjjn des volks in het allernauwst ver
band staan.
Anti-liberalen en socialisten hadden bun
propaganda- en studieclubs reeds eerder. Men
is nooit te oud om van zjjn tegenstanders te
leeren, maar men zal er het meest profijt van
hebben, wanneer men daarmede begint als
men nog jong is. Dies juichen wjj de oprich
ting van vereenigingen van Jonge Liberalen
zeer toe. En wij richten een woord van har
telijk welkom in de liberale gelederen tot de
jonge garde dio zich, enkele dagen geleden,
;n onze stad heeft gevormd.
De jeugdige vereeniging zal goed werk kun
nen verrichten. En wij denken nu niet aller
eerst aan den belangrijken steun die in ver
kiezingsdagen de ouderen zullen hebben van
jongelieden, wier warmte voor de goede zaak,
wier op jeugdige krachten leunende ijver,
wier geestdrift aanstekelijk zal kunnen werken,
ook de ouderen aanzettend tot de uiterste
krachtsinspanning.
Wjj denken 't allerminst aan de winst die
voor een bepaalde fractie kan geboren wor
den uit een dergelijke vereeniging van jonge
lieden, als zjj over ettelijke jaren in het vol
ledig bezit hunner staatsburgersehapsrechten
zullen zjjn. Want dit stond, bp degenen die
tot de oprichting het initiatief namen,
't bleek voldoende uit de uitnoodiging tot
deelneming in het geheel niet op den voor
grond. Er is zelfs niet aan gedacbt^al maakten
ook tactische en practische redenen, geljjk men
van elders leerde, bij het verkiezingswerk, een
samen arbeiden der Jonge Liberalen met een
bestaande politieke organisatie gewenscbt.
Wjj denken vooral en bet liefst aan de be
vordering en verspreiding der vrijzinnige be
ginselen, die palrna sub pondere crescit
tjjdeljjk in het nauw kunnen raken, maar niet
minder «eeuwige" beginselen zjjn dan waarop
de cloricalen groot gaan en waartoe de Jonge
Liberalen krachtig kunner. medewerken. Zij
zullen, tot mannen gerjjpt, die beginselen
medevoeren in het leven, ze verdedigen, er
voor strjjden. Dat zal onze »winste" zjjn
Zoover was geschreven
Wjj vermeidden ons een oogenblik in de
gedachte dat wij dit hadden gedaan, in verband
met een heuglijk feit, getuigend van politiek
leven onder de jongeren te Middelburg.
Maar het was helaasniet zoo.
Op sociaal-politiek gebied leiden de jongeren,
die voor de vrjjzinnige zaak zooveel zouden
kunnen doen, hier een plantenleven.
En wanneer dit stille, verborgen leven maar
leven was dat eenmaal zou opwassen en vrucht
voortbrengen, dan konden wjj er vrede mee
hebben, dan was het slechts een kwestie van
tjjdmaar dat is ook niet zoo.
Onze Jeunesse dorée, onze jongelingschap in
't algemeen verdiept zich niet in de vraag'
stukken van den dag.
Dat was vroeger anders.
Dan hielpen zjj mee strjjdendan trachtten
zjj ook een steentje bij te dragen ter oprichting
van een flink gebouw, waarin vrjj- en vrjj zin
nigheid zouden tieren.
En zjj namen een voorbeeld aan de ouderen;
zjj steunden hen.
Zoo was men gezamenljjk aan den arbeid,
opgewekt en vol moed. Vrooljjk natuurljjk
als men succes had, niet ontmoedigd als men
werd teleurgesteld.
Nu zou het een tjjd kunnen zjjn van ont
moediging.
Maar des te meer reden om alle krachten,
en vooral jonge in te spannen.
En in 't bjjzonder om hoop te koesteren
voor de toekomst, dat de vrjjzinnige beginselen
wêer zullen zegevieren,.
Laat ons België eens tot voorbeeld nemen.
Daar strjjden oud en jong nu al jaren tegen
En vraag eens welk een
in Brussel de Jeunes gardes
het clericalisme.
jjver en warmte
liberates ontwikkelen
Daar geeft men den moed niet op.
Waarom dan ook niet hier, in Vlissingen,
in Goes, in Zierikzee, in Terneuzen, in
Zeeuwsch-Vlaanderen hetzelfde gedaan'? En
waarom doet vooral niet het jonge geslacht
mee aan den strjjd.
Wjj staan hier gelukkig nog aan het begin
van de overkeersching der clericalenZjj is
nu nog te keeren. Maar wee als dê verbon
den partpen weer overwinnen, dan worden zjj
overmoedig.
Het Vaderland kon sehrjjven, wat wjj aan
haalden, met het oog op de residentie.
Een illustre voorbeeld dus.
In Amsterdam valt van eenzelfde ontwaken
der jongeren te gewagen.
Niet minder goed voorbeeld.
Allerlei belangen staan op het spel, rnate-
rieele zoowel als moreele, handels- zoowel als
politieke.
Voor de Provinciale Staten-verkiezingen
wordt men misschien nog niet warm.
Daarom hopen wjj op 1905
De algemeene verkiezingen voor de Tweede
Kamer staan dan voor de deur.
Bij onze tegenstanders loopt alles te hoop,
jong en oud.
Zjj vergeten, over het algemeen, kleine
veeten, verschil van inzichten op bjjzaken.
De hoofdzaak houden zjj in het ooghet
gezag behoudenhun kerk doen regeerenin
clericale richting sturen.
Als het jonge geslacht hierover eens nadacht;
eens tot het besef kwam wat hierbij zooal op
hot spel staat; hoe het hier gaan zal als in
België, wanneer wjj, vrjjzinnigen, niet op ons
qui-vive zjjn.
Hoe gelukkig zou dat wezen
Wjj willen hopen dat dit nog tjjdig ge
beuren zal.
MAKELEN.
Medicus wjjdt aan dat onderwerp in de N.
Rott. Crt. zijne jongste beschouwing, en sehrjjft
aan het slot daarvan het volgende
Het is nu niet te ontkennen, dat schrapping
van de mazelen uit de wet de zorgeloosheid
tegenover deze ziekte heeft doen toenemen.
Vooral onder de onontwikkelden, waaronder er
zjjn, die meenen, dat de mazelen plotseling
niet besmetteljjk meer zjjn geworden, omdat
er geen briefje meer op de deur noodig is.
Maar ook onder hen, bjj wie men een verstan
diger oordeel zou verwachten, hoort men nu
en dan de opmerking, dat de mazelen vroeger
zeker gevaarljjker waren dan thans. Men be
weert wel eens, dat de verplichte aangifte oor
zaak was, dat sommigen geen geneeskundige
hulp in wilden roepen om op die manier aan
het gevreesde briefje te ontkomen en ik wil
niet ontkennen, dat zulke gevallen zich voor
gedaan hebben; maar ik geloof stellig, dat
het aantal onbehandelde mazelen-gevallen te-
genwoordig veel grooter zal zjjn dan vroeger.
Want het wetteljjke voorschrift was voor velen
juist een prikkel om den dokter te roepen,
ook al waren de kinderen niet zoo ziek, dat
ze directe behandeling noodig haddenmen
moest immers aangifte doen. Maar tegen
woordig kan men immers wachten, tot het
noodig ismen houdt de -kinderen in huis en
verder behoeft men aan mazelen niets te doen
Ja, wanneer de mazelen kalm verloopen
zonder eenige complicatie, behoeft men aan
mazelen niets te doen dan in huis houden
Maar het tjjdig herkennen van de complica
ties en het tjjdig bestrjjden van deze, waardoor
de schadeljjke gevolgen voorkomen kunnen
worden, is het doel waarnaar de behandeling
streven moet. Daarom moet elke mazelen-
patiënt voortdurend nauwkeurig onder toezicht
gehouden wordenwaar men dus geen uitste
kende verpleging heeft, mag men niet wachten
tot er duidelpke verontrustende verschijnselen
optreden, met het inroepen van medische hulp
Die complicaties kunnen soms ook wel zonder
medisch ingrjjpen genezen en leiden niet nood
zakeljjk tot den dood of levenslange invalidi
teit, maar wanneer ze eenmaai optreden, weet
men niet, hoever ze zich zullen uitstrekken
een in 't begin onschuldige ooglidontsteking
kan tot een zweer op het hoornvlies overgaan
en als gevolg houdt de patiënt zjjn leven lang
een slecht of in 't geheel niet bruikbaar oog
—een oorontsteking, die geheel onbeduidend be
gint, kan volslagen dooiheid ten gevolge heb
ben, ja zelfs aanleiding geven tot een horsen
vliesontsteking waaraan het kind te gronde
gaat, enz.
En even gevaarljjk als deze complicaties zjjn
de z.g. gevolgziekten, die bjj mazelen kunnen
optreden. Het verband tusschen mazelen en
kinkhoest, tusschen mazelen en tuberculose is
nog wel niet opgehelderd, maar dat er inder
daad verband tusschen deze ziekten bestaat,
schjjnt niet geloochend te kunnen worden.
Waar nu in gewone gevallen van mazelen, de
patientjes al meer of minder hoesten, is bet
duideljjk, dat het voor een leek niet uit te
maken is, waar het »gewone" in het «onge
wone" hoesten overgaat, en al kan ook de
beste geneesheer niet alles genezen of voor
komen, zeker is het, dat de slechte afloop van
vele mazelengevallen op rekening te stellen
is van het niet- of te laat inroepen van genees
kundige hulp.
Het eenige wat men zal kunnen doen, om
de mazelen te bestrjjden, is te zorgen, dat de
mazelen-patiënten zoo goed mogelijk behandeld
worden. Vandaar dat het misschien aanbe
veling zou verdienen, om de verplichte aan
gifte weer in te voeren, maar dan zonder
briefjes op de deur en zonder pogingen tot
isoleeren, die toch niet doeltreffend uitgevoerd
kunnen worden. Dan zou men een overzicht
kunnen krjjgen van het aantal gevallen en het
publiek eenigszins kunnen doordringen van
hfct besef, dat «mazeltjes" even, goed als rood
vonk, enz., een ziekte is, die als ziekte moet
behandeld worden, terwjjl men toch geen on-
noodige moeite of onaangenaamheden er aan
verbindt. Want men mag de mazelen als een
zaak van weinig gewicht beschouwen, zoolang
men met een licht geval te doen heeft, er
komen te veel gevaarljjke bijzaken en gevol
gen bjj, om de mazelen in 't algemeen zoo
lichtvaardig te beoordeclen en alleen hij, die
alle voorzorgen neemt om het gevaar te keeren,
kan met een gerust geweten het gevaar af
wachten.
In Amsterdam bljjven de mazelen nog steeds
in ernstige mate heerschen en de sterfgeval
len onder de kinderen zijn vele. Men klaagt
daar, evenals elders, over den Jan-onverstand,
die den staat den raad zou hebben gegeven
óm de mazelen uit- de ;i der erkend besmet-
-jeljjke ziekten te schrappen.
Bjj kon. besluit:
is benoemd tot notaris binnen het arr,
Haarlem, ter standplaats de gemeente Zaandam,
G. van Holk, candidaat-notaris en kantonr.
plv. aldaar;
is benoemd- tot commissaris van politie der
gemeente Harderwjjk, en tevens tot commis
saris van Rijkspolitie J. J. A. de Koning,
thans inspecteur van politieke kl. te Rotterdam
is aan B. F. Hackfoort, commies der tele-
grapbie 2e kl. te Njjmegen, wegens lichaams
gebreken, als zoodanig, op verzoek, eervol
ontslag verleend.
Woensdag a. verleent de minister van jus
titie geene audiëntie.
- Zondagmorgen werd de brievenbesteller,
O. door een man, zekeren J. de G. tegen een
muur geduwd en op eenige duchtige slagen
onthaald. Aanleiding tot een en ander was dat
de brievenbesteller bet hondje van dien man
een schop had gegeven, toen dit hem in de
beenen wilde bijten.
Door de politie is hiervan procesverbaal op
gemaakt.
üit Vlissingen.
Zondag morgen arriveerde alhier, gesleept
door de sleepbooten Vlaardingen en Kinderdijk
het stoomschip Norma, gebouwd aan de werf
der Naamlooze Vennootschap Scheepswerf v.jh. Jan
Smit Czn. te Alblasserdam, om aan de werf der
Schelde van machine en ketels te worden
voorzien.
Hr. Ms. wachtschip Bulgia, pas uit Helle-
voetsluis daar gekomen, vertrok heden tot
het doen van oefeningstochten op de Zeeuw-
sche stroomen en keert nu en dan naar zjjn
standplaats terug.
De officier machinist der 2e kl. A. Harden-
berg wordt met 3 Mei geplaatst bjj de fabriek
van de koninkljjke maatschappjj De Schelde.
Zaterdag heeft een deputatie van het
propaganda-comité der Walchersche gymna-
stiekvereenigingen van den burgemeester van
Souburg, den heer Buteux, verlof gekregen
met Pinksteren aldaar een turnfeest te houden.
Tot het organiseeren ervan zal door het
propaganda-comité en de notabelen dier ge
meente Vrijdag een vergadering op het ge
meentehuis gehouden worden.
De leden der Vrijzinnig-Democratische kies-j
vereeniging te Middelburg mogen wjj zeker
wel herinneren aan de vergadering, die mor
genavond (Dinsdag) in de Kegelbaan der
sociëteit De Vergenoeging plaats heeft.
Waar de verkiezing voor de Provinciale
Staten besproken zal worden, is een talrijke
opkomst der leden noodig en verdient ook
daarom de bijeenkomst hunne belangstelling.
Zjj vangt te acht uur aan.
De tentoonstelling van schilderjjen in
het Kunstmuseum alhier werd Zondag bezocht
door 117 personen. Door het Museum werd
nog aangekocht no. 113 van den catalogus, Bij
het Dorp Milhees van W. C. Rip te 's Graven-
hage.
Veler aandacht zal wel reeds gevallen
zijn op den nieuwen winkel van den heer
Corn. Henning aan de Groote Markt, bjj de
Lange Noordstraat alhier. Reeds buiten
treft de smaakvolle étalage, en des avonds
daarbjj de flinke verlichting.
Uit het geheel spreekt een ondernemende
en moderne geest; een indruk die nog ver
sterkt wordt als men het inwendige in oogen
schouw neemt.
Het timmerwerk enz. is uitgevoerd door de
firma P. L. van Miert, naar teekeningen van
den heer J. van Miert.
De winkel, de wachtkamors, de toiletkamer
maar vooral het naar nieuwe constructie door
den heer M. Geensen, smid alhier, gebouwde
atelier, alles spreekt van een ruime opvatting
De heer Henning weet wat de tjjdgeest ook
van een photograaf vergt en houdt daarreke
ning mede, zoowel in zjjn werk en zjjn prijzen
als in de inrichting der zaak zelve. De laatste
zal stellig nog winnen als het geheel voltooid
zal zjjn; zoo bv. zullen de werkplaatsen, die
thans achter het atelier nog in aanbouw zjjn
de waarde van de zaak nog belangrijk verhoogen
ergste is, de vorige week ontstond tweemaal
bjj hem in huis een begin van brand, zonder dat
de bewerker van dit alles tot dusver te ont
dekken is. Tot dusver want de politie doet
ijverig onderzoek.
Zondag ïb te Hoofdplaat de beer J.
W. Noest als predikant bjj de N. H. gemeente
bevestigd door den heer J. Ossewaarde, pre
dikant te Meppel, naar aanleiding van I Cor.
vers 11.
De bevestigde bad des namiddags bjj zjjn
intrede tot tekst Luc. 9 vers 55 en 56.
Beide keeren was, zooals gewoonljjk, het
kerkgebouw geheel bezet. Velen uit naburige
gemeenten waren tegenwoordig, inzonderheid
uit Sluis.
Te Borssele werd Vrjj dag het laatste
steenschip gelost voor het oeverwerk tot ver-
diging van de Noordnol. Bedoeld werk be
staat uit 5250 M2 kraagstuk, 10800 M2 steenbe-
storting en 972 M2 strandhoofd, bezet met 440
sekeepston steen tusschen palen.
Den 27 Juni 1903 werd het aanbesteed voor
32.350.
Tot brigade commandant der rjjksveld-
wacht, ter standplaats Heinkenszand, is
benoemd de heer Drever, thans brigadier-titu
lair te 's Heer Arendskerke.
- Zondagavond is te N i s s e de onderwjjzer
L. op zjjn weg naar huis aangevallen door den
voormaligen vrijer van zijn meisje, die hem
een steek in den arm toebracht. De politie
bemoeit zich met de zaak.
Vrijdagavond hield de heer G. A. Vor-
sterman van Oyen van Aardenburg voor de
Vrjjzinnige kiesvereeniging te Kruiningen
een voordracht over den politieken toestand
in ons land. Hij begon zoo sehrjjft men
ons met zich bekend te maken als zjjnde
geen socialist, geen atheïst, wat wel eens
door zijn tegenstanders is beweerd maar
volksvriend of democraat en dat van een vrjj-
zinnig standpunt. Na een zoo beknopt moge
lijk overzicht van de politieke geschiedenis
van ons land na 1795, ging bjj over tot de
bestrjjding van bet tegenwoordig ministerie
op de bekende gronden; daarbjj echter niet
verzwijgende de tekortkomingen der liberale
party in de laatste jaren, toen zjj aan het
bestuur was.
In debat kwamen de heer Van der
Kamp, predikant te Axel, die het voor de
anti-revolutionnairen opnam, en de socialist
Kiene van Goes. De heer Van Oyen zette
hier tegenover weer zjjn repliek en verwees
den eerste ten slotte naar diens partjjgenoot
Staalman. Met de socialisten kon hjj niet
meegaan, omdat deze alleen de belangen van
den arbeider en niet die van den werkgever
op 't oog hebben en met opzet niet trachten
hen met elkaar te verzoenen.
Het publiek was talrjjk en bestond uit per
sonen van allerlei richtingen.
Tot bet einde vonden alle sprekers een zeer
aandachtig gehoor.
Een verzoek tot het houden van een collecte
voor de diamantwerkers werd door het bestuur
der kiesvereeniging geweigerd.
Door den gemeenteraad van Kerkwerve
is, op voorstel van den wethouder Den Boer,
besloten om voortaan de vergadering met ge
bed te openen. Dit besluit werd genomen met
4 stemmen tegen 2, die van de heeren Boot
en Van Damme.
Te Zuiddorpe brak Zondag middag
ongeveer zes uur door onbekende oorzaak plot
seling brand uit in de schuur van den land
bouwer Ad. V. Schuur en stal werden een
prooi der vlammen landbouwgereedschappen
en veevoeder gingen verloren, terwjjl van het
vee drie runders en eenige varkens in de
vlammen omkwamen.
De schade zal gedekt zjjn door assurantie
Het raadselachtige van het geval is, zoo
sehrjjft men ons, dat zich naast het terrein van
den brand een woning bevindt, waarvan de be
woner sinds eenige weken stokstjjf beweert
dat er vreemde dingen bjj hem in huis ge
beuren geld verdwjjnt geheimzinnig, kleeren
worden stuk gesneden en bevuild en, wat het
Wekelijksche opgaaf betreffende de
Ned. Hero. kerk.
Beroepen naarTer Heide aan Zee, Nieuw-
Beierland en Noorden J. F. Lijsen, cand.;
Vroomshoop M. G. Blauw te Blokzijl en naar
Barneveld Hupkes te Genemuiden.
Aangenomen naarHaastrecht door H. E.
Knappert te Nieuw veen Stavoren door L. J.
Crousaz, cand.; en naar Delfzjjl door W. A.
Vermeer te Ootmarsum.
Bedankt voor 't Zandt door A. Heslinga te
Harkstede-ScliarmerNiewolde door W. J.
Scherphuis te Wehe en ZuurdjjkZwaagwest-
einde door Joh. Hoekstra, cand.; Jutfaas
door B. van der Wal te Waddingsveenen
voor Noorden door J. F. Ljjsen, cand.
Gereformeerde kerken.
Aangenomen naar: Sehouwerzjjl door W. F.
Gerds, cand.
Bedankt voorZierikzee door G. Elshoeve te
Breukelenen voor Nieuw Pekela door N. IJ.
van Goor te Halfweg.
Doopsgezinde gemeenten.
Aangenomen naarStadskanaal door J. J.
Geep te Hoorn (Texel).
Duitsche Evangelische gemeenten.
Beroepen naar 's Gravenhage Gravemann te
Gevelsberg in Westfalen.
Door de koninklijke vereeniging Het
Nederlandsch Tooneel is Zaterdag avond voor
het eerst gegeven een oorspronkeljjk drama in
vier bedrjjven van A. N. J. Fabius en A. Rey-
ding, getiteld Duifje. Hoofdpersonen zjjn de
bekende Sigbrit, wier dochter Duifje plm. 1507
Bergen in Noorwegen het liefje werd van
kroonprins Christiaan van Denemarken en dit,
toen hy koning geworden was, bleef tot na
zjjn huweljjk, totdat zij werd vergiftigd door
de partjj van den adel, die aan haar toeschreef
dat de koning het volk beschermde. Zooals be
kend, was Duifje's moeder een doortastende,
onverzetteljjke Hollandsche vrouw, die waar-
schjjnljjk nog meer dan haar dochter invloed
heeft geoefend op koning Christiaan.
Menigeen herinnert zich wel dat Pier Pander
van Duifje zoo'n prachtige buste maakte.
Het stuk had zeer veel succes.
Na het derde bedrijf moest vijf maal gehaald
worden.
MevrouwMann—Bouwmeester speelde Sigbrit,
en zjj moet dit weer prachtig gedaan hebben,
en mej. Anna Klaassen Duifje.
Giovanni laat zich in het Hbld met zeer veel
lof over het geheel uit.
Henri de Vries, onze bekende acteur,
heeft ook in den Nederlandschen schouwburg
te Antwerpen veel succes. De Brand in de jonge
Jan, waarin men zjjn talent zoo goed kan
bewonderen, trok Donderdag zooveel belang
stelling, dat heden een extra-opvoering zou
worden gegeven.
Tot opvolger van wijlen J. Rebicek, als
kapelmeester van bet Berljjnsche Philharmo-
nisch orkest, is, uit niet minder dan 180 sol
licitanten, benoemd de heer August Scharrer.
In een interview heeft dr J. Th. de Visser
verklaard te gelooven dat de Eerste Kamer
het ontwerp Hooger Onderwijswet wel zou
aannemen en dat »de liberale politiek den
grooten strjjd zou verschuiven tot bjj de
tarieven."
De heer A. J. Wijnne, gemeente apotheker
te Rotterdam, is benoemd tot lid en voorzitter
van de commissie, die gedurende het jaar 1904
belast zal zjjn met het afnemen van 3e examens
voor apothekersbediende te Rotterdam.
Zondagmiddag kwam de trein, die onzo
Koningin en Prins Hendrik van Napels naar
Rome bracht, in bet station van laatstgenoemde
stad aan.
De koning van Italië, in generaals-uniform,
en koningin Helena, in een wit toilet, wacht
ten onze koningin op. De twee koninginnen
omhelsden en kusten elkander, koningin Wil-
helmina reikte de hand aan den koning en
stelde prins Hendrik voor, die de uniform
