Zaterdag
23 April.
Uit Stad en Provincie.
FEUILLETON.
N°. 96.
147e Jaargang.
1904.
Middelburg 22 April.
Kameroverzicht
LATIJN!
ONDERWIJS.
Verschillende Berichten,
BENOEMINGEN, ENZ.
MIDDELBURGSCHE COURANT.
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp., 2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
THERMOMETER EN VERWACHTING.
22 April 8 u. vm 50 gr., 12 u. 56 gr., av. 4 u 55 gr. F. —Verwacht: matige W. wind,
zwaar bewolkte lucht, regen, weinig verandering in temperatuur.
Advertentien20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familioberiohten eu
Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent por regel.
Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Njjverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau
A. DE LA MAR Ac., N.Z. Voorburgwal 366, Amsterdam.
Zitting van Donderdag.
Een zitting waarvan in het geheel niets
valt te «overzichten". In een kwartier was
alles afgeloopen. Naturalisaties, een paar
waterstaats-ontwerpjes gingen zonder hoofde-
ljjke stemming onder den hamer van den voor
zitter door. Slechts, een onteigeningswetje ten
behoeve van een brug over de Berkel bjj
Borculo gaf aanleiding tot een korte bemer
king van den heer Van Nispen tot Zevenaer,
die, wat nogal curieus is, het voor den ont
eigende, zekeren dr Ten Bokkel Huinink, op
nam, waarop de minister antwoordde en de
«zitting" afgeloopen was.
Morgen de drankwet.
Bjj kon. besluit
is K. F. Koning, werktuigkundig-, scheeps
bouwkundig- en civiel-ingenieur, thans chei
van het bureau Stoomwezen bjj het Dep. van
Marine, benoemd tot lid van het bestuur der
Rijksverzekeringsbank te Amsterdam.
Het Huisgezin is niet best te spreken over
Gedeputeerde Staten van Zeeland.
Het blad schrjjft
Er is indertjjd, en terecht, tegen geprotesteerd,
dat de stemming voor een gemeenteraadsver
kiezing was uitgeschreven op een Israëliet!
schen feestdag.
Met eenige bevreemding zien we thans, dat
door Gedeputeerde Staten van Zeeland de
herstemming Voor de Statenverkiezing in dat
gewest is bepaald op Woensdag 29 Juni, den
feestdag der HH. Apostelen Petrus en Paulus,
die ook in Zeeland door de Katholieken als
Zondag moet worden gevierd.
Te meer bevreemdt ons dit besluit, daar
hiertoe twee Katholieke Gedeputeerden heb
ben medegewerkt. Bestond het college en
kel uit niet-Katholieken, dan had men nog
kunnen denken, dat zjj van den Roomschen
kalender niet voldoende op de hoogte waren.
In het gegeven geval is onwetendheid uit den
aard der zaak buitengesloten.
De mogeljjkheid bestaat thans, dat in Zee
land Katholieken aan een stemming moeten
deelnemen op een dag, dien zjj als Zondag
hebben te vieren. Dit hadden Gedeputeerde
Staten dienen te vermijden.
En zij hadden het zoo gemakkeijjk kunnen
vermijden, daar zjj keus hadden tusschen zes
dagen en niets hen dwong den Roomsclien
feestdag te kiezen.
Zuid-Holland, waar, evenals in Zeeland, de
stemming op Vrijdag 17 Juni is bepaald, heeft
de herstemming op Dinsdag 28 Juni vastge
steld. Waarom had men dat ook in Zeeland
niet kunnen doen
kwartier vóórJetzt sitz i am Bergli, volks
lied, G. Ganschals; en
kwartier naMimosa-GavotteW. Aletter.
Donderdagavond sprak in de kleine zaal
van het Schuttershof alhier de heer dr Her
man Gorter uit Bussum over «Bourgeoisie en
Anarchie."
De zaal was goed bezet. Door den begaafden
spreker werd de verhouding der sociaal-demo
craten tegenover bourgeoisie en anarchie
uiteengezet.
Debat had niet plaats.
Een collecte, half ten bate van de verkie-
zingskas en half van de uitgesloten diamant
bewerkers, bracht 8.395 op.
Ter gelegenheid van het tienjarig bestaan
van de Middelburgsche Glazenwascherij bood de
ondernemer, de heer J. Spejjer, zijn cliènteele
een aardigen en gemakkeljjken verjaar-kalen
der aan.
Die kalender is in kleuren gedrukt en geeft
een goed geslaagde afbeelding van het huis
waar de zaak is gevestigd.
Woensdagnamiddag viel alhier een
man, zekere M., die op een dak van een huis
op den hoek van de Baanstraat aan 't werk
was, daarvan af. Hij pakte in zjjn val aan
een ladder doch kon deze niet vasthouden hp
werd door zijn zoon ook nog in zjjn val gestuit.
De man kreeg inwendige kneuzingen en brak
twee ribben. Na in bet hospitaal verbonden
te zjjn, werd hij per brancard naar huis ge
dragen.
Door het bestuur der schietvereeniging
Medioburgum alhier is aan de verschillende
zustervereenigingen in de provincie een cir
culaire verzonden, waarin bewjjzen van in
stemming w;orden gevraagd met de oprichting
van een Provincialen Zeeuwschen Bond van
schietvereenigingen.
Bljjkt voor dit denkbeeld voldoende belang
stelling, dan kan een voorloopige vergadering
worden belegd, waarna een concept-reglement
kan worden behandeld en vastgesteld.
Medioburgum meent dat een bond als boven
bedoeld nuttig zou zjjn voor de Zeeuwsche
schietsport in 't algemeen en voor de plaatse-
ljjke schietvereenigingen in het bjjzonder,
omdat daardoor de schietsport, voornameljjk
wat betreft wedstrjjden, belangrjjk in waarde
zal toenemen.
De circulaire is verzonden aan alle vereeni-
gmgen, bjj de Middelburgsche bekend. Mochten
er zjjn overgeslagen, dan bestaat gelegenheid
tot het ontvangen van de circulaire, wanneer
men
De 2e luitenant G. J. Hujjbregtse. van
het 3e regt. inf., is overgeplaatst van Bergen-
op Zoom naar V lissingen.
Te Westkapelle zjjn van den vrach-
rjjder P. d. K. in den tijd van acht dagen drie
paarden gestorven.
De veearts moet de oorzaak van den dood,
naar men ons meldt, toeschrijven aan het
eten van bedorven hooi.
Het hooi nl. heeft waarschijnlijk van den
tjjd, dat het in de schuur was geborgen, een
doode kat geherbergd.
De man lijdt hierdoor een groote schade, te
meer daar hjj met zijne dieren zjjn brood moet
verdienen voor zjjn groot gezin. Het mocht
hem indertjjd niet gelukken zijne paarden te
verzekeren.
Hem is verlof gegeven eene collecte te houden.
De aldaar gestrande tjalk is»per sleepboot
naar Vlissingen gebracht, waar zij voorloopig
bljjft.
De diensttjjd op werkdagen van het Rjjka-
telephoonkantoor te Biggekerke wordt,
met ingang van 1 Mei, nader geregeld als volgt
Zaterdagsvan 8 tot 9 uren voormiddags, 11
uren voormiddags tot 12 uren middags en 7
tot 8 uren namiddags overige dagenvan 8
tot 9 uren voormiddags, 11 uren voormiddags
tot 12 uren middags en 4.30 tot 5.30 uur
namiddags (Greenwi :htjjd).
Op Zon- en feestdagen blijft bet kantoor
gesloten.
voorzitter mede dat op de advertentie voor|
levering van grint niet éen biljet was inge
komen. Besloten werd nogmaals eene oproe-1
ping te doen en mocht dit tot hetzelfde re
sultaat leiden, dan te trachten onderhands aan
te besteden.
Het carrillon 'van den Abdjjtoren alhier
laat thans het volgende hooren, bp
heel uurPfdlzische Dorfkirchweihe, fantasie-
stück, F. Hermani
half uurMignonette, caprice, G. Ludovic
te Middelburg
Op de Nederlandsche afdeeling der
tentoonstelling De Wereld van het Kind te
St Petersburg is ook vertegenwoordigd ge
weest de Middelburgsche firma A. H. J. Peek,
met een inzending van klein kopergoed, die
daar zeer veel bekijks trok en grage koopers
tevtns.
Dit, naar antieke modellen uit de hand ver
vaardigd koperwerk, een echt Nederlandseh
fabricaat, vindt onder de vreemde bezoekers
van Middelburg steeds veel aftrek.
Ook in een der afleveringen van Eigen Haard
wordt aan dit koperwerk een waardeerend
woord gewjjd. De Nederlandsche afdeeling
maakte, volgens dezelfde beschouwing in dit
bekende tjjdschrift, in de Russische hoofdstad
in het geheel een goed figuur.
Uit het Fransch,
VAN
GUY DE MAUPASSANT.
Ik heb mjjn studies geëindigd in een groote
stad, in het Instituut Robineau, dat door de
heele provincie beroemd waa, omdat men er
zoo uitstekend en veel Latijn leerde.
Sedert tien jaar versloeg het Instituut Ro
bineau bp alle wedstrjjden de rjjksscholen in
de stad en al de scholen der onderprefectures.
en dat had het, naar men zeide, alleen te dan
ken aan één ondermeester, een eenvoudigen
ondermeester, mijnheer Piquedent, of liever
vader Piquedent.
Hjj was een van die oudachtige, grjjze
mannetjes, wier leeftjjd onmogeljjk te bepalen
is en wier geschiedenis men bjj den eersten
oogopslag kent. Op twintigjarigen leeftjjd als
ondermeester op een school gekomen, teneinde
zjjne studies te kunnen voortzetten en zjjn
candidaats- en doctoraal examen te kunnen
doen, was hjj zóó vastgeroest geraakt in het
saaie baantje, dat hjj zjjn heele leven onder
meester bleef. Maar zjjn liefde voor het
Latjjn had hem niet verlaten en was ontaard
in een ziekeljjken hartstocht. Hp bleef de
In de Donderdag te R i 1 l a n d-B a t h
gehouden vergadering van den raad kwam aan
de orde een voorstel van burg. en weth. om,
tot dekking van de kosten voor vérbetering
aan de haven te Bath alsmede voor rioleering
te Rilland, aan te gaan eene geldleening, groot
3000, rentende hoogstens 4l/3 percent, met
eene jaarljjksche aflossing van 100, over een
tijdperk van 30 jaar.
De heer Griep merkte op dat, waar het aam
tal jaren zoo groot was en mitsdien de aflossing
zoo klein, er weinig liet'hebberjj voor die
leening zjjn zou. De heer Butjjn daarentegen
was van meening dat er wel animo voor zou
zjjn.
Ten slotte werd het voorstel met algemeene
stemmen aangenomen.
Ook werd behandeld de regeling van den
burgerlpken stand, in verband met art. 149
der gemeentewet.
Als leiddraad werd genomen de regeling te
ixcu uuuvaiuucu v m ii uo v>xivuA«iici noiuucci •-* t i "iij-ii
i ji i n v n TH vol -n t> I Arnemuiden, met dat verschil dat de huwehiks-
zich wendt töt den heer C.w.D buy F. Pz. u
rr a lt.ro Ir In t» rr on hn vAArlronr an I on nlao+a hohhov»
In de Donderdag te Terneuzen ge
houden raadszitting werd besloten het trakte
ment voor eene onderwijzeres in de handwerken
aan de o. 1. school te Sluiskil te bepalen op
120 'sjaars, voor 12 lesuren per week; de
eenige sollicitante maakt bezwaar om voor
t 100 18 lesuren per week les te geven. In
de aan die 18 uren te kort komende zes uren
zal onderwjjs worden gegeven door de aan die
school verbonden anderwpzerea.
Ingewilligd werd een verzoek van de ver
loskundige te Sluiskil, mej. Eising, om, wegens
de geringe en dikwpls weinig loonende practjjk
verbooging van jaarwedde met J 50.
Ook werd ingewilligd een verzoek van een
klerk der posterjjen en telegraphie om vrijstel
ling van den dienst bp de brandweer, op grond
dat zijn ambt hem belet bp brand dienst te
presteeren.
Na uitvoerige discussie werd de maximum
heffing van den hoofdelijken omslag verhoogd
van 22.000 tot 25.000.
De heer Dees, die tegen dit voorstel was,
zeide dat hjj liever eene woning- of straat
belasting zou zien ingevoerd, daar z. i. door
verhooging van den hoofdelpken omslag de
ingezetenen boven hun draagkracht worden
belast.
De heer Van Deinse zou ook liever de be
lasting, als 'tkan, geheel afschaffen, maar daar
er integendeel geld noodig is voor dringende
verbeteringen, achtte hjj toch noodig het voor
stel, dat gedaan was met het oog op tekor
ten aan te nemen.
Ook werd opgemerkt dat verschillende
rjjkswetten de gemeenten steeds tot uitgaven
Te Schoondjjke werd Donderdag een
huweljjk voltrokken onder de volgende om
standigheden.
Toen het bruidspaar met familie en feest
gangers op het dorp kwam, bleek dat de vader
der bruid, dien morgen uit Terneuzen gekomen,
waar hp tjjdeljjk werkt, niet van zins was
toestemming te geven tot het huwelpk,
omdat zjjn broer geen getuige was, niet
tegenstaande hjj vroeger het bruidspaar in zjjne
keuze der getuigen had vrjjgelaten.
Wat nu Praten hielp niet, Een kloppartjj
op den ouden heer had geen ander gevolg,
dan dat hjj erg bloedde.
De mannen ranselden er op los en de vrou
wen zochten hunne respectieve echtgenooten
tegen te houden, zoodat op een gegeven
oogenblik allen over den bestoven grintweg
rolden.
Men had nu evenwel nog geen toestemming
en de oude heer hield voet bjj stuk. Eindeljjk
besloot de bruidegom dan maar per fiets naar
Biervliet te rjjden, om den zoozeer gewensch-
ten persoon te halen.
Deze arriveerde 's avonds half zeven, waarna
het huweljjk voltrokken werd.
Terwjjl het bruidspaar en feestgangers zich
gingen vertreden, trok de oude heer heelemaal
alleen huiswaarts.
A k t e-e xamens te Middelburg.
Donderdag werden geëxamineerd 8 mannel jjk e
candidaten, van wie er 6 slaagden, en wel de
beeren J. P Antbonisse, Hontenisse; P. A.
Bogaert, Graauw; W. J.'yan Bortel, Zierikzee
A. I. Catsman en I. S.' Catsman, beiden Oost
burg en J. de Glopper, Zonnemaire.
Dit werd nog in een groot deel van ons
vorig nommer gemeld.
Donderdagavond werd in het lokaal in
de Wpngaardstraatte Goes, als voortzetting
dwingen, zooals in de laatste jaren de leer- (let vergadetmg van 22 Febr. jl., eene bpeen-
voltrekkingen bjj voorkeur zullen plaats hebben
op Donderdag van l'/j tot 3'/j uur.
Voor geboorte-aangiften enz. werden de uren
vastgesteld op werkdagen van 10 uur des voor
middags tot 1 uur des namiddags, terwjjl op
Zon- en algemeene erkende christelpke feest
dagen van 1 uur tot half twee daartoe ge
legenheid zjjn zal.
Een voorstel van den heer Griep, om de uren
wat de werkdagen betreft te stellen op van
11 tot 1 uur des voormiddags en van 7 tot 8
uur des avonds, vooral met bet oog op de
arbeidende klasse, werd verworpen met 5 tegen
Voor stemden de heeren Griep
en Boot.
De regeling treedt in 1 Januari 1905.
De bezoldigingen zullen bedragen ƒ40,/100
en 10, zoodat de gemeente 50 meer daar
voor behoort uit te trekken.
Aan het eind der vergadering deelde de
dichters, de proza-schrjjvers, de geschied-
schrjjvers lezen, verklaren, bestudeeren, be
werken, met een volharding, die aan waanzin
grensde.
Op zekeren dag kwam hjj op den inval om
al de leerlingen van zijn klas te dwingen hem
alleen in 't Latjjn te antwoordenen hjj bleef
bjj dat besluit, totdat zjj in staat waren een
gesprek met hem te voeren, even vloeiend,
alsof Latjjn hun moedertaal was.
Zoo kwam het dat de leerlingen van Robi
neau op het einde van het jaar al de eerste
prijzen behaalden, voor thema's, opstellen en
Latjjnsche redevoeringen.
Het volgende jaar liet de directeur, slim
als een aap, waarvan hjj ook het belacheljjke
grijnzende uiterlijk had, op zjjne programma's
en reclames drukken, en op zjjn deur schil
deren «Specialiteit voor het LatjjnVjjf eerste
prjjzen behaald in de vjjf'klassen van de school,
twee eereprjjzen bjj den algemeenen wedstrjjd
met alle scholen in Frankrjjk."
Gedurende tien jaar behaalde het instituut
Robineau altijd die zelfde zegepralen en mjjn
vader, aangetrokken door dit succes, zond mjj
als externe naar Robineau, onder voorwaarde
dat ik privaatles zou kt jjgen van vader Piquedent
tegen vjjf francs per uur, waarvan de onder
meester er twee kreeg en de directeur drie,
Ik was toen achttien jaar en studeerde in de
philosophie.
Die privaatlessen werden gegeven in een
plichtwet, de woning- en gezondheidswetten
en nu weer de regeling van den burgerlpken
stand.
Uit de verordening van den hooofdeljjken
omslag werden geschrapt de bepalingen om
trent de beschrjjvings-biljetten, voor eigen
aangifte, daar deze niet het verwachtte resul
taat opleveren.
Vastgesteld werden eene nieuwe bouwver
ordening, tn verband met de eischen der wo
ningwet, en verordeningen voor de regeling
van den burgeljjken stand, in verband met art.
149 der gemeente-wet.
Besloten werd te adviseeren het salaris van
den ambtenaar te bepalen op 250, datzjjner
vervangers op 25 en dat van den klerk op
f 75.
Naar aanleiding van eene gestelde vraag,
deelde de voorzitter mede, dat door den ge
meenteraad eene commissie is benoemd voor
de bevordering der belangen van de haven
dat die commissie reeds werkzaam was, en
gehoopt wordt dat hare poging een gunstig
resultaat zal hebben.
De protestljjsten tegen de drankwet, vanwege
de vereeniging Vergunning aldaar, dragen 1421
handteekeningen.
Voor het huldebljjk aan de Koningin-Moeder
is aldaar ingezameld 230.
komst gehouden van manslidmaten der Herv.
kerk en werd de vraag behandeld of het
stichten van een Herv. school voor christeljjk
volksonderwijs wenscheljjk is. Het hoofd van
het voorloopig comité, de heer Boersma, Herv.
predikant, leidde de vergadering.
Na discussie werd besloten tot de oprichting
eener vereeniging over te gaan.
Het behandelen van een concept-reglement
en het verkiezen van een bestuur werden aan
gehouden tot een volgende vergadering.
Het voorloopig comité werd opgedragen een
circulaire op te stellen en die aan de leden
der Herv. kerk toe te zenden om tot algemeene
toetreding op te wekken.
Het is nu zeker dat de vacantie-kaarten
niet vroeger dan gewoonlijk, dat is in Juli,
worden veritrjjgbaar gesteld.
Door in verschillende plaatsen, ook te
Middelburg, gevestigde firma's, handelende
in haarden, kachels, artikelen voor gas- en
waterleiding, electrische toestellen, artikelen
voor de huishouding en jjzerwaren in het alge
meen, is, onder den naam van Club van IJzerhan-
delaren, eene vereeniging gevoraid, welke ten
doel heeft het onderling geven van vertrouwe-
Ijjke mededeelingen omtrent in den handel
aanbevolen toestellen en de daarvan opgedane
klein kamertje, dat op straat uitzag, en vader
Piquedent, in plaats van Latjjn met mjj te
praten, zooals in de klasse, begon mjj zjjn
nood te klagen in bet Fransch. Hjj had geen
bloedverwanten, geen vrienden, die arme man,
en daar ik zijn genegenheid verworven had,
moest hjj voor mjj zjjn hart uitstorten.
In tien of vjjftien jaar had hjj nooit met
iemand alleen kunnen praten.
«Ik sta als een eik, midden in de
woestjjn," zei hij. De andere ondermeesters
trokken hem niet aanhij kende niemand in
de stad, daar hij nooit vrij was om kennissen
te gaan maken.
«Zelfs 's nachts ben ik niet vrij en
dat is het ergste voor mjj. Mjjn ideaal zou
zjjn om een klein kamertje te hebben, met
mjjn eigen meubels, mijn boeken en kleinig
heden, die mjj toebehoorden en waar niemand
anders aan mocht komen. En ik heb niets
wat van mjj is, behalve mjjn kleèren, niets
zelfs geen matras, geen hoofdkussenIk heb
geen hokje waar ik mjj kan opsluiten, behalve
wanneer ik in dit kamertje kom, om les te
geven. Begrjjpt gjj wat dat is? Om zjjn heele
leven te sljjten, zonder het recht of den tijd
te hebben om ooit eens alleen te zijn, om het
even waar, om te denken, te overwegen, te
droomen, te werken Ach, vriend een sleutel,
de sleutel van een deur, die men kan sluiten
dat is het eenige, ware geluk!
Overdag ben ik steeds op school, met al die
woelige jongens, en 's nachts op de slaapzaal, I klanten hunne hemden, zakdoeken en kragen
met diezelfde jongens, terwjjl ze snorken. En I te gaan brengen. Zjj bleef voor de deur staan,
ik slaap in een bed van het instituut, aan het I alsof zjj nu reeds moede wasdaarna sloeg zjj
einde van die twee rijen bedden, met jongens, I de oogen op, glimlachte toen zjj ons zag
waarop ik passen moet. Ik mag nooit alleen I rooken en wierp ons met haar vrjje hand een
zjjn, nooit! Als ik uitga, is de straat vol met [kushand toe, als een ondoordacht, jolig strjjk-
menschen en als ik moe ben van het loopen, stertje met sleependen tred ging ze langzaam
betreed ik een koffiehuis, vol met billardspe
Iers en rookers. Ik zeg u, het is een hel!"
Somtjjds riep hjj uit«Ik ken geen andere
rust in het leven, dan de uren, die ik met u
doorbreng. Wees niet bang, gjj zult er niets
I verder. Het was een klein persoontje van
ongeveer twintig jaar, mager, bleek, nog al
mooi, met een guitig gezichtje, lachende oogen
en slordige blonde haren.
Vader Piquedent mompelde«Wat een be-
bij verliezen. In de klas zullen we de schade I roep, voor een vrouw Een echt hondenbaantje
wel inhalenik zal u tweemaal zooveel laten
praten als de anderen.
Op zekeren dag vatte ik moed, en bood hem I
een sigarette aan. Eerst zag hjj mjj verschrikt
aan en keek toen naar de deur.
«Als ze binnenkwamen
«Welnu, laat ons voor het open raam
rooken", zei ik.
En we gingen uit het raam liggen en ver
borgen in onze holle handen, als schelpen, de
dunne rolletjes tabak.
Tegenover ons was een strjjkinrichting, waar
vier vrouwen in witte blouses de zware heete
ijzers bewogen over het linnen, dat voor haar
uitgespreid lag en waaruit een warme damp
opsteeg. Eensklaps kwam er een vjjfde naar
buiten, met een grooten mand, die haar achter
over deed buigen, aan den arm, om aan de
En hjj verdiepte zich in de ellende van het
volk. Hjj had den opgewonden aard van een
sentimenteelen democraat, en hij sprak over
het. zwoegen der arbeidende klasse, met vol
zinnen van Jean Jacques Rousseau, en niet
tranen in de .oogen.
Den volgenden dag, toen we weer uit hetzelfde
raam lagen, zag hetzelfde strjjkstertje cns en
riep«Dag scholierenmet een pieperig
stemmetje, terwjjl zjj ons met de hand toe
wuifde.
Ik wierp haar een sigarette toe, die zjj ter
stond begon te rooken. De vier anderen kwamen
ook aan de deur met uitgestoken handen, om
er ook te hebben. Zoo ontstond er een dage-
ljjksche uitwisseling van beleefdheden tusschen
de werksters op straat en de nietsdoeners in
de school.
Vader Piquedent was inderdaad grappig om
