Zaterdag
2 April.
Uit Stad en Provincie.
N°. 79.
147° Jaargang.
1904.
Middelburg 1 April.
Een bakerpraatje.
BENOEMINGEN, ENZ.
ONDERWIJS.
MIDDELBURGSCHE COIRANT.
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp., 2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
THERMOMETER EN VERWACHTING.
1 April 8 u. vm 47 gr., 12 u. 52 gr., av. 4 u 50 gr. F. Verwachting niet ontvangen.
Advertentien20 cent per regel. Geboorte-, dood* en alle andere familieberichten en
Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel.
Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiSn en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau
A. DE LA MAR Ai., N.Z. Voorburgwal 206, Amsterdam.
Maandag a.
Verschijnt de
i Tweeden Paaschdag,
Middelburgsehe Courant niet.
Eenige bladen zyn nog maar steeds niet uit
geschreven over het praatje, door De Standaard
in de wereld gebracht, dat het complot der
geheele linkerzijde in de Tweede kamer tegen
het wjjzigings ontwerp der Hoogere-Onderwijs-
wet zou toe te schrijven zijn aan deLoge.
Tot heden hebben wjj over dit praatje ge
zwegen, omdat wjj het niet de moeite waard
achtten daarvan veel notitie te nemen.
Maar nu ernstige bladen hierover nog steeds
voortgaan met redeneeren, ineenen wjj over
dit tendenz-bericht ook wel een enkel woord
in het midden te mogen brengen.
Een tendenz bericht is het in hooge mate.
De Standaard tracht daarmee zjjn katholieken
bondgenooten in het gevlei te komen.
En zyne redactie toont hierdoor een goed
leerling te zjjn in de nieuwe leerschool, waarin
zjj zich sedert 1901 beweegt.
In "Frankrjjk gebeurt er niets of de clericalen
roepen moord en brand over de vrijmetselaars;
in ons land zjjn wjj nog zoo ver nietalleen
worden zjj door enkele katholieke bladen en
sommige antirevolutionnaire blaadjes den goed-
geloovigen als erg booze menschen afge
schilderd. Het negende gebod zjj dezen
ter overpeinzing en ter betrachting aanbe
volen
De Standaard is nu begonnen met het sein
te geven de Fransche taktiek te volgen
Zoo kwaad misschien niet tegen 1905
Maar verwonderlijk dat dit moet uitgaan
van de zjjde van De Standaard, die onder
zjjne party ook mannen der Loge, zooals wjjlen
Keuchenius en jhr De Jonge, telde en nog
telt, respectabele mannen, die overtuigd waren
en zyn dat men de humane beginselen
der Orde kan aanbangen en op staat
kundig of godsdienstig gebied verschillen in
meening met zjjne vrijzinnige medebroeders, die
omgekeerd met hen weer kunnen samenwerken
voor het goede doel dat beiden als maijons
beoogen.
Zoo iets kan de redactie van De Standaard
zich natuurlgk niet voorstellen.
Of zy wil liefst niet doen blijken daarvan
begrip te hebben.
Wat verstaat echter het ministerieele orgaan,
het blad van dr Euyper, onder »de Loge"?
Bedoelt het daarmee het hoofdbestuur der
Orde van Vrijmetselaren in Nederland?
Dit heeft kunnen wjj verzekeren in
dezen geen woord gesproken. Trouwens: wel
ken invloed zou dit kunnen uitoefenen op de
leden der Tweede kamer die niet behooren
tot die Orde?
Wanneer dit optreedt, een »teekenplank"
over een onderwerp als in 1886 was overigens
eene hooge zeldzaamheid doet het dat,
zooals door Het Centrum is herinnerd, als een
twintig jaren geleden, by de kwestie der
herziening van art. 194 der grondwet, tegen
over hen, door wie het als bestuur is gekozen.
En mag dat niet?
Heeft niet elk lichaam het recht te stryden
voor de ideeën, die het belijdt, voor de belan
gen die het meent te moeten bevorderen?
Of moet de Orde daarin zjjn uitgesloten en
mag die niet meepraten
Waarom zjj niet, en wel de orde der Jezuiten.
de anti-revolutionnaire of Christelijke Bonden
en andere dergelyke lichamen
Wy voor ons zouden zeggendie Orde mocht
wel eens meer doen blyken van hare uitmun
tende beginselen zy zou dan door velen beter
gekend en gewaardeerd worden.
En de tegenstanders, vooral vele katholieken,
behoeven waarljjk kritiek ook van die zyde
niet te vreezen. Zy kan heilzaam werken.
Z. H. Pius x heeft in zjjne jongste ency
cliek aan de patriarchen, primaten en bis
schoppen een waardig, zeer lezenswaardig
stuk nog een wenk in dien geest gegeven,
toen Z. H. schreef:
Daar zyn er ook die, standvastig in hun
geloof, zich boos maken op de critiek, als zou
deze maar afbreken, terwyl zy, op zich zelf
genomen, geene schuld heeft en, mits goed
aangewend, eon zeer lofwaardig middel van on
derzoek is."
Wat hier gezegd wordt van de critiek in
geloofszaken, geldt ook van die in wereldsche
aangelegenheden.
Trouwens de vryheid van beoordeeling is
een kostbaar goed, en tegenover de liberalen
en z.g.^ongeloovigen maken de clericalen toch
daarvan ook ruimschoots gebruik.
Om nu echter op de kwestie zelve terug te
komen, het praatje van De Standaard heeft
zelfs Het Centrum uit het goede spoor gebracht.
Zonder zich bezig te houden met de kwestie
wat met »de Loge" bedoeld werd en hoe die
eigenlyk de .stoutigheid" zou bedreven heb
ben, waarvan De Standaard gewaagt, schreef
bet katholieke orgaan, onder herinnering aan
het in 1886 gebeurde
»De gissing is dus niet zoo heel ongegrond,
dat zy (de Loge) thans weder haren invloed
heeft willen aanwenden, om de gelyk-berech-
tiging van openbaar en byzonder hooger
onderwys te voorkomen".
Hoe onnoozel toch een anders scherpzinnige
redactie redeneeren kan, als ze eenmaal door
een parti-pris is bevangen, roept de Arnh. Crt,
wien wy als onpartydige in deze nu
maar het woord zullen geven.
't Gaat hier toch volstrekt niet om de vraag,
of de Loge, evenals in 1886, een .teekenplank"
heeft uitgevaardigd, we kunnen 't niet
tegenspreken omdat we er volkomen onkundig
van zyn, maar alleen of zulk een .teeken
plank" in staat zou kunnen wezen om het
zelfstandig oordeel van alle leden der linker-
zyde zóo te beheersohen, dat zy ter zake van
dr Kuyper's party-wet éene ljjn moesten trek
ken. Immers, zooals De Standaard insinueerde
om de katholieke bondgenooten och nog meer
te doordringen van de afscbnweljjke boosheid
der oppositie, die eenstemmigheid zou voort
spruiten uit een afspraak, uit een komplot,
waarvoor misschien wel de Loge de mot d'ordre
had gegeven.
Dat was 't wat ons van de huichelachtige
insinuatie van De Standaard deed walgen.
Door niemand is de bewering geuit, dat de
invloed van de Loge in ons land geheel zou
kunnen worden weggecyferd, waartegen Het
Centrum meent te moeten waarschuwengelyk
ook niemand b.v., van welke politieke, oeco-
nomische of kiezersvereeniging ook, ooit zal
staande houden, dat zy g e h e e 1 zonder invloed
is. Er gaat van elke vereeniging, gelyk van
eiken persoon, altyd eenige invloed uit, hoe
gering die ook wezen moge. Maar dit is nog
geheel iets anders dan of die invloed zóó
machtig zou wezen, dat aan een door de Loge
uitgegeven mot d'ordre anti-clericale conser
vatieven, liberalen, vrijzinnig-democraten en
sociaal-democraten eenstemmig zouden gehoor
zamen.
Dat is toch inderdaad al te gek't Spjjt
ons dat zelfs een verstandig blad als Het
Centrum medebelpt bet geloof in zulke baker
praatjes by zyne geloofsgenooten te bevestigen
niettegenstaande het .aanneemt," wat het
natuurljjk zeker weet, dat de overgroote
meerderheid der toongevende vryzinnigen van
verschillende kleur met de Loge niets hebben
uitstaan.
Na dit verstandig woord van eene tegenover
de Vrymetselaarsorde neutrale zyde, kunnen
wy verder wel het zwjjgen er toe doen.
Alleen dit willen wy nog even opmerken
Als de redactie van De Standaard zich geen
andere verklaring kan geven van de stemming
in de Tweede kamer over de Hooger-Onderwys-
wet, waar, volgens haar, eerst nog zulk eene
ordelievende geest heerschte, dan is zy een
vreemdeling in Jerusalem.
Eerder vermoeden wy echter, dat zy zich
maar van den domme houdt.
Of gelooft zy zelve een oogenblik dat dr. De
Visser en al de orthodoxe predikanten, die
tegen de wet petitionneerden en confereerden
ook al door de Loge behekst zyn
't Zou al te afgryselyk wezen
Naar de Nederlandsche vertaling, door Het
Centrum zijn geabonneerden aangeboden.
ONGEVALLENWET-BRANDWEER-
BEDRIJF.
binnen het arr.
Sehoorldam, ge-
J. Laurman, can-
By de inwerkingtreding der Ongevallenwet
hebben de verschillende gemeenten, die moesten
aangeven welke bedrijven door haar werden
uitgeoefend (een gemeente wordt geacht een
bedrjjf nit te oefenen, als zij werkzaamheden
doet verrichten, waardoor hare worklieden ver
zekerd zouden zijn, indien deze ze in dienst
van een privaat persoon verrichten) o.m. opge
geven het brandweerbedrijf.
Het bestuur der Rijksverzekeringsbank be
sliste op de meeste dezer aangiften, dat, aan
gezien de werkzaamheden der brandweerlieden
slechts een bykomstig karakter droegen, de
werklieden ook in dienst van een privaat per
soon niet verzekerd zouden zijn en de bedoelde
aangiften dus ten onrechte waren geschied.
Slechts twee gemeenten kwamen hiertegen
in beroep, Tiel en Harlingen. De Raad van
Beroep te Leeuwarden vernietigde de beslis
sing der Bank en verklaarde de gemeente
Harlingen verzekeringsplichtig, die te Arnhem
vereenigde zich met de beslissing der Bank.
Beide zaken dienden daarop voor den Cen-
tralen Raad, die uitmaakte, dat do verzeke
ringsplicht der gemeenten vaststond.
Hieruit volgde, dat de brandweerlieden voor
taan verzekerd zynde Bank nam daarop
nieuwe beslissingen en deelde de verschillende
gemeenten, wien eerst bericht was. dat ze niet
verzekeringsplichtig waren, in een gevaren-
klasse in.
Tegen zoodanige beslissing kwam de gemeente
Middelharnis by den Raad van Beroep in appèl,
Zij vorderde de vernietiging der nieuwe be
slissing, maar die vordering werd haar ontzegd.
Bjj kon. besluit
ia benoemd tot notaris
Alkmaar, ter standplaats
meente Warmenhuizen, P.
didaat-notaris te Beem.Rer
zjjn benoemd tot gedelegeerden der Neder
landsehen Regeering bij het 14de Internationaal
Americanisten-congres, van 18—23 Augustus
1904 te Stuttgart te houdendr J. D. E.
Schmeltz, directeur van hêt Rijks-Ethno-
graphisch Museum te Leiden, en jhr L. C.
Panhuys, adjunct-commies bij het Dep. van
Koloniën, te 's-Gravenhage
is benoemd, buiten bezwaar van 's Rijks schat
kist, tot vertegenwoordiger van de Regeering op
het van 4—9 April e. k. te Nice te houden
Congres van climatotherapie en stedelyke
hygiëne dr A. E. Post, oud-geneeskundig
inspecteur, buitengewoon lid van den Centralen
Gezondheidsraad, te Arnhem
zyn benoemd tot vertegenwoordigers van de
Nederlandsche Regeering op het van 3 tot 6
Augustus 1904 te Bern te houden Tweede
internationale congres ter bevordering van het
teekenonderricht, W. B. G. Molkenboer, direc
teur der Ryksnormaa.lsch.ool voor teekenonder-
wjjzers te Amsterdam, en H. J. de Vries,
directeur der burgeravondschool te Haarlem
is aan den luit. t/z 1ste kl. C. F. Pabst, eer
vol ontslag uit den zeedienst verleend, onder
toekenning van pensioen
is bevorderd tot luit. t/z 1ste kl., de luit. t/z
2de kl. J. Wolterbeek Muller;
is eervol ontheven van de waarneming der
funotiën van hoofd der IXde afdeeling, Comp
tabiliteit, van het dep. van oorlog, de hoofd
intendant, generaal-majoor F. A. Thoraése, en
zulks onder dankbetuiging
zyn benoemdtot referendaris, hoofd der
IXde axd., Comptabiliteit, van het Dep. van
Oorlog, de hoofdcommies bjj dat Dep. J. H.
Hansen, en tot commies bjj gemeld Dep. de
adj.-commiezen F. G. E. Fransen en W. F. van
Dalen, beiden van dat Dep.;
is aan mr G. A. van Hamel eervol ontslag
verleend als lid van den raad van toezicht op
de Rijkspostspaarbank, onder dankbetuiging, en
benoemd tot lid van dien raad mr A. Kerdjjk,
vroeger lid van dien raad, wonende te 's Gra-
venhage
zyn benoemd tot commies bij het hoofd
bestuur der posteryen en telegraphie J. C.
Pull en D. van Os, thans respectievelijk com
mies der tel. en commies der posteryen 2de
kl., en bevorderd tot hoofdcommies J. S. Si
mons en B. P. J. Raasvelt, thans commies by
gemeld hoofdbestuur.
ATJEH.
De correspondent van de N. RACt. te Bata
via seinde Donderdag
By een klewangaanval in Seunagan werden
gewond kapitein Campioni, 15 minderen en
20 dwangarbeiders. De vijand liet 54 dooden
achter.
Eene aankondiging van eene »Soirée orgel
fonds" is voor de Middelburgers, en zeker ook
wel voor vele Vlissingers, het sein dat er iets
goeds, iets schoons, iets bjjzonders hun te
wachten staat.
Zij hebben op dit punt zulk eene gunstige
ervaring dat er bij hen zeker geen oogenblik
twyfel zal opkomen of het wel anders zou
kunnen zijn.
Met die zekerheid gaan dan ook weer de
trouwe bezoekers van zulke avonden den 7en
April, volgende week Donderdag, te gemoet.
Het programma voor die soiree belooft dan
ook weêr veel.
Bijzondere vermelding verdient wel dat er
drie Oud-Nederlandsche dansen zullen worden
uitgevoerd in eigenaardige oud-Hollandsche
costumes.
En die zullen stellig wel zeer veel byval
vinden.
Zoo is er meer dat bekoren zaldit zal wel
blyken wanneer morgen het programma wordt
gepubliceerd.
De leden der Vereeniging voor instrumentale
muziek verleenen hunne medewerking.
Yoor de danslustigen zal na afloop gelegen
heid gegeven worden in de groote zaal
zich met dansen te vermaken.
En wat zeker wel tot geruststelling van deze
en gene kan strekken, en menigeen te meer
kan aanmoedigen de soiree, waarvan de entree
prijs slechts op 1.50 is gesteld, bjj te wonen
er zal by die gelegenheid geen bazaar of
fancy fair worden gehouden
Wie dus een aangenamen avond wil door
brengen om van het goede doel, dat met
de soiree beoogd wordt, niet te spreken g£
Donderdagavond naar de Concert- en Gehoor
zaal in de Singelstraat.
Naar men ons uit Londen meldt, zal de
zaak-Mackenzie c. s. den 14den April dienen
voor den politierechter in Bowstreet.
Daar Mackenzie, die den besten advocaat
voor zulke zaken nam, wel not guilty (niet schul
dig) zal pleiten en de politierechter voor eene
»overtreding" niet meer dan zes maanden
kan geven, is het te verwachten dat die rech
ter M. naar den strafrechter, die in Old Baïly
zit, zal verwjjzen.
Naar wy vernemen, is eerstdaags de behan
deling voor de rechtbank te Middelburg te
wachten van de kwestie omtrent de uitlevering
van den beer D. Mackenzie, die thans nog bier
in het huis van bewaring vertoeft.
Wanneer die uitlevering wordt toegestaan,
doch de uit te leveren persoon, in verband
met de in acht te nemen formaliteiten, niet
op den 14den April in Engeland kan zjjn
dan is het te verwachten dat de rechter in
Bowstreet de zaak zal verdagen.
Naar wij vernemen, hebben zich voor de
betrekking van secretaris der Kamer van koop
handel en fabrieken alhier vyf sollicitanten
aangemeld.
Onze zegsman verzoekt ons te melden
dat in zjjne mededeeling betreffende de reclame
plaat voor de dezen zomer alhier te houden
tentoonstelling van oud koperwerk eene ver
gissing is geslopen. De heer E. Oppler, de
ontwerper van die plaat, woont niet te Dus-
seldorf maar te Sluis en houdt zich slechts
tydelyk in eerstgemelde gemeente op.
Uit Vlissingen.
Hr Ms monitor Reinier Claeszen, hier
stationeerd sedert het uitbreken van den
Japansch-Russischen oorlog, vertrekt de vol
gende week voor eenige dagen naar Hellevoet-
sluis om de miliciens der lichting 1902 te
halen, die voor zes weken opgeroepen zyn. Na
terugkomst zal de Reinier Claeszen weer in de
buitenhaven ligplaats nemen en dan geregeld
viermaal in de week hier op de reede oefe
ningen houden.
De detacheering van adspirant-machinisten
aan de Koninklyke Maatschappij De Schelde is
heden opgeheven.
Vanaf 1 Mei a. s. varen van Vlissingen
zooals reeds in een deel van onze vorige op
laag is gemeld, de nachtbooten der Stoom
vaart-Maatschappij Zeeland weer op Queenboro.
waar de pier thans geheel is herbouwd en
voorzien van electrische kranen, enz
In de jaarlijksche algemeene vergadering
van de Vereeniging tot bevordering van het
vreemdelingen-verkeer bleek dat de kas der
vereeniging verre van gunstig is, waarom be
sloten werd per circulaire den steun van de
ingezetenen te vragen.
Dit jaar wil men weder een zeilwedstrjjd
houden, indien de kosten door vrywillige by
dragen gedekt kunnen worden.
Uit het jaarverslag bljjkt dat het aantal
leden en begunstigers niet is vooruitgegaan
Het bedroeg, evenals het vorig "jaar, 66 en de
contributie beliep 148.
Van de Nederlandsche en Fransche gidsen
werden weder vele exemplaren uitgegeven en
van de reclamekaartjes zjjn er eenige duizen
den vervaardigd en in België, Duitschland,
Frankryk en Engeland verspreid.
Van de reiswyzers, aangevende de verschil
lende reisgelegenheden van en naar Vlissingen,
werden circa 3000 exemplaren gratis uitge
geven.
Evenals vorige jaren werd door de Vereeni
ging 100 besteed voor het adverteeren in
binnen- en buitenlandsche bladen, in combi
natie met de gemeente en de firma Meyer
Reuser, dis daarvoor een gelijk bedrag dispo
nibel stelden.
Er werden 64 inlichtingen gevraagd betref
fende hotels enz.
Voor muziekgezelschappen, die een uitstapje
van een dag naar Vlissingen maken, is 't
steeds een teleurstelling dat zjj 's Zondags
onder kerktyd niet in de stad mogen spelen.
Het is juist voor die gezelschappen een ge
noegen om tjjdens hun bezoek nu en dan van
hun muziek te profiteeren en hun verbljjf
wordt minder aangenaam, als zij daarvan ver
stoken moeten bljjven.
Het bezoek aan Vlissingen wordt daardoor
niet zoo aantrekkelijk meer en zal er zeer
zeker niet op vooruitgaan. Daarom zou 't over
weging verdienen om die gezelschappen te
veroorloven onder kerktijd, tusschen 2 en 4
uur, in de stad te laten spelen, mits op die
plaatsen waar geen kerken zyn.
Teneinde de badgasten in de gelegenheid te
stellen ook van de omstreken en het schoone
eiland te genieten, werden door de Vereeniging
wandelkaarten uitgegeven voor het bezoeken
de buitenplaats Der Boede en de buiten
plaatsen op Domburg, welwillend door de
eigenaren daarvan verstrekt.
By de Donderdag te Goes gehouden
stemming voor twee leden van den gemeente
raad vacatures Ramondt en Ochtman
waren uitgebracht
vacature-Ramondt geel stembiljet) 690 geldi ge
stemmen, waarvan er verkregen de beeren
J. C. H. Hollmann (L.) 431 en
J. de Jonge Jr (A.) 259
vacature-Ochtman wit stembiljet) 692 geldige
stemmen.
Daarvan waren uitgebracht op de heeren
I. D. Fransen van de Putte (L.) 462 en
Visser Azn. (A.) 230.
Gekozen zyn dus de heeren J. C. H. Hollmann
en I. D. Fransen van de Putte.
Deze uitslag is nog medegedeeld in een deel
der oplaag van ons vorig nommer.
In de jongste raadszitting te Stave-
n i s s e kwam opnieuw ter tafel het verzoek
van de kiesvereeniging Algemeen Belang om
het telefoonkantoor op Zondag ook een korten
tyd open te stellen.
De stemmen staakten weer over het voorstel
er is een vacature zoodat het verzoek
gewezen is van de hand.
Hedenvoormiddag werd in de school in
de Lange Giststraat alhier het examen afge
nomen ter verkrijging van het getuigschrift
van den wintercursus in landbouwkunde te
Middelburg.
Alle negen candidaten ontvingen het diploma;
het zyn: C. Rejjnierse Wz. uit Middelburg, J. de
Bree uit Veere, C. Klap, J. K. Mesu, J. Mesu,
allen uit Nieuw- en St. Joosland, J. Butler
uit Heinkenszand, A. J. Klompe uit Dreischor,
P. Crucq uit Arnemuiden en C. J. de Vogel
uit Ritthem.
Na de uitreiking der diploma's werd het
woord gevoerd door de heeren I. G. J. Kake-
beeke, landbouwleeraar te Goes, door den
oudsten leerling van den cursus, door den
onderwjjzer, den heer A. de Smidt, en door den
voorzitter der commissie van toezicht. Den
heer De Smidt werd dank gebracht voor zyn
onderwyshjj ontving een aandenken van de
leerlingen die thans den cursus gaan verlaten,
Door den heer Kakebeeke werd in 't byzon
der nadruk gelegd op het groot belang van
landbouwonderwijs bij den tegenwoordigen
toestand van den landbouw, die mededoet aan
de scherpe concurrentie op de wereldmarkt.
Hjj wekte de gediplomeerden op, het geleerde
steeds by te houden en er in de praktyk een
nuttig gebruik van te maken.
Bjj de Rijks normaallessen te Axel zyn,
na gehouden overgangsexamen, bevorderd
van de eerste naar de tweede klasse van
den voorbereidingscursusJ. Odink, E. van
der Bent, A. Karstel, en P. de Theye;
van de eerste naar de tweede klasse der
lessen J. Verplanke, C. Stoffels, A. Steppe, W.
van Petegemvan de tweede naar de derde
klasse M. Castenmiller, A. Waelputen van
de derde naar de vierde klasse A. van Es,
A. J. Pauw, P. de Ryk, A. Schelleman, H.
Steppe, C. de Theye, J. de Vries, C. Knyff,
S. Rynberg, E. Visser, Ch. Vrielink en S.
Bierlé.
