V ri jdag 1 April. Torsten Ornfeldt Uit Stad en Provincie. FEUILLETON. N°. 7ö. 147e Jaargang. 1904. Middelburg 31 Maart. LANDBOUW. Verschillende Berichten. ie. BENOEMINGEN, ENZ. KERKNIEUWS. ONDERWIJS. LETTERENDEN KUNST. les- |aad de toot liet 100- 1M. Man: tïid lone ion- ken, >ing kizi- eid, luur ten. 08. :zce: en en na oi .40, .10, org M1DDËLBURGSCHE COURANT. Deze courant verschjjnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs, per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp., 2. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. THERMOMETER EN VERWACHTING. 31 Maart 8 u. vm 43 gr., 12 u. 45 gr., ay. 4 u 48 gr. F. Verwacht: matige Z. W. wind, betrokken lucht, regen, geringe toename in temperatuur. Advertentiën20 cent per regel. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels 1.50; elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regeL Groote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Nyverheid en Geldwezen, is uitsluitend gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bureau A. DE LA MAR Az., N.Z. Voorburgwal 366, Amsterdam. DE KOSTEN VAN DEN AT JEH-OORLOG. Die kosten worden door het Hbld. begroot op 280 millioen. een cjjfer, ook door den minister van koloniën 29 December 11. in de Eerste kamer genoemd. Dat is zoo schrjjft het Amsterdamsche blad een groot bedrag, en het is geheel betaald uit de jaarljjksche inkomsten van Indië. Bovendien heeft men daaruit allerlei andere buitengewone uitgaven bestreden, zooals ca. 70 millioen voor de Staatsspoorwegen (wat hiervoor meer noodig was is door leening ver kregen), havenwerken te Batavia en Makassar, verschillende irrigatiewerken, opium- en zout fabrieken, onderzeesehe telegraafkabels en wat al niet meer. En dat alles in een tjjd waarin Indië tal van rampen doorleefdeveepest, ge weldige kwjjning van de koffiecultuur, her haalde suikercrisis, vulcanische uitbarstingen, misoogstenKan bet verwondering wekken, dat dergeljjk kortzichtig financieel beleid voert tot algemeenen achteruitgang, nit den aard der zaak het meest te bespeuren op Java, waar verreweg de meeste inlanders verbljji houden In voorspoedige jaren behoort men voorze ker een goed deel der buitengewone uitgaven uit de gewone inkomsten te betalen, geljjk eene goed beheerde particuliere maatschappjj van ruime ontvangsten gebruik maakt tot del ging van schuld maar wanneer men in on gunstige jaren aan de bevolking te hooge eischen stelt, kunnen de nadeelige gevolgen voor de algemeene welvaart niet uitbljjven Men had dus, in de gegeven omstandigheden, na 1872 niet geljjk geschied is nog 50 millioen uit de Indische schatkist in de Ne- derlandsche mogen overbrengenen waar de gewone inkomsten niet toereikend bleken, had men niet in het ontbrekende mogen voorzien door de heffing van nieuwe belastingen, maar had een deel behooren te worden bestreden uit leeningen, geleidelik, en in voordeelige jaren het meest, weder te delgen. Nu dit alles niet geschied is, rjjst de vraag hoe de fout het best zal zjjn te herstellenen het antwoord kan niet anders zijn dan dit: steun van het moederland (door, voorloopig althans, af te zien van het betalen, door Indië, van den bekenden rentepost ad 3,8 millioen), in compensatie tegen de bovenbedoelde 50 millioen; en leenen ten laste van Indië, voor zoover de gewone inkomsten niet toereikende bljjken om in de noodige uitgaven te voorzien. De vraag is meermalen gesteld, of het niet billjjk ware het moederland een deel te doen dragen van de kosten van den Atjeh-oorlog, die toch ook in het belang van het moeder land, als koloniale mogendheid, ondernomen werd. Wat ons _betreft, wjj meenen dat die vraag ontkennend moet worden beantwoord, omdat de Indische schatkist alle vruchten behoort te dragen van de Indische oorlogen. Soms zjjn deze in haar voordeel, zooals de oorlogen met Palembang, waarin Bangka nauw betrok ken was, bewjjzen ook Sumatra's Westkust heeft in ruime mate betaald wat de Padri-oorlog vroeger heeft gekost. Soms zjjn de finan- cieele vruchten wrang. Zooals, tot nu toe althans, in Atjehmaar het zou tot groot nadeel van Indië zjjn, indien het moederland, in de kosten van een Indischen oorlog doe lende, ook rechtmatige aanspraken kon doen gelden op de mogeljjk later daaruit gevolgde geldeljjke voordeelen. De Indische schatkist heeft recht op de winsten van Banka, omdat zij de kosten der oorlogen met Palembang en Banka heeft betaald Wjj laten nu daar, dat men, ten behoeve van Indië, aan de financiën van het moeder land niet te hooge eischen mag stelleno. i. handelt het moederland naar de mate van zjjne krachten, wanneer het, zcolang dat noodig is, afziet van de betaling van den bovenbedoelden rentepost die het, na al wat vroeger uit Indië ontvangen werd en waardoor o. a. onze Staats schuld met 236 millioen verminderde, in bil lijkheid niet toekomt. Bjj kon. besluit is W. C. Njjhoff, directeur der kunstnjjver- heidsteekenschool Quellinus te Amsterdam, be noemd tot ridder in de orde van Oranje-Nassau is aan eene commissie opgedragen een ont werp te vervaardigen van een bjjvoegsel tot de Nederlandsche Pharmacopee, bevattende de bewerking van de homoeopathische geneesmid delen en, zoo dikwjjls dit noodig is, een ont werp te vervaardigen tot aanvulling, wjjziging of nieuwe vaststelling van dit bjjvoegsel tot de Nederlandsche Pharmacopee; is benoemdtot lid en voorzitter dier com missie dr S. J. van Rojjen, arts te Utrecht, tot lid en secretaris P. van der Wielen, apotheker, lector aan de gemeenteljjke universiteit te Amsterdam, tot leden dr N. A. J. Voorhoeve, arts te 's Gravenbage, dr M. L. van deT Stem pel, arts te Amsterdam, en I. S. Cohen, apotheker te Rotterdam. In hetzelfde genre als die van Middel burg, is thans, eveneens by de firma F. B. den Boer alhier, verschenen een soort samenge stelde prentbriefkaart, die, op de buitenzijde een gekleurd strandgezicht uit Vlissingen vertoonende, nog een twaalftal mooie kjjkjes uit die stad, in album-vorm, bevat, verborgen in 't inwendige der kaart. Zou het ook op den weg der aldaar geves tigde Vereemging tot bevordering van vreemde lingen verkeer liggen om, ter wille van Vlissingen zelf, de verspreiding van dit album in minia tuur te helpen bevorderen De Zeeland heeft heden morgen het droge dok alhier verlaten, ligt nu in het natte om vermoedeljjk Zaterdag weer in het droge gezet te worden. Dit verplaatsen van den kruiser uit het droge naar het natte dok geschiedde omdat, teneinde aan den bodem te kunnen klinken, de blokken, waarop bet schip staat, 20 cM. moesten worden verhoogd. Ook moet de Zeeland ll/2 M. achteruit komen te staan. Naar wjj vernemen, heeft de firma H. P. van de Ree en Zn. alhier de opdracht ge kregen om op een nog onbebouwd gedeelte van den tuin der voormalige buitenplaats Boos en Doornaan den singel tusschen de Noord- fragment uit 1 Uit bet Deensch. VAK OTXO RUNG. Torsten ging op de canapé zitten en keek tersluiks naar zjjn grootvader, die in een leuningstoel by het raam had plaats genomen. De pendule voor den spiegel stond stil. Hjj giste dat het ongeveer twee of drie uur zou zjjn. Het was nog pikdonker buiten. Het kale hoofd van grootvader glom bjjna evenzeer als de lampenkap. Dus had de oude man daar den heelen nacht gezeten, in Torstens kamer, om op hem te wachten. Torsten voelde dat er een adder in het gras school. Nu stond de oude Kamerheer op, trad op zjjn kleinzoon toe en legde zjjne beide handen op diens schouders. Zwjjgend keek hjj hem in de oogen, en Torsten sloeg ze niet neer. Hjj wist dat het er nu op aan kwam. Hjj wist hoe grootvader vertrouwde op dergelyke vuurproevenmaar van lieverlede begon hjj zich te schamen over zjjn theatrale houding. Hy wierp bet hoofd achterover en rukte zich ios De oude heer ging naar de schryftafel, nam een vouwbeen op en begon daarmede te spelen terwjjl hjj sprak»Er is van avond iemand hier geweest, om naar u te vragen." Torsten slaakte een zucht van verlichting, sloeg de beenen over elkaar en zei»En hoe heette die persoon Hjj vond het tamelyk brutaal van Freimen om naar zjjn grootvader te gaan, zonder hem ten minste prolongatie van zjjn wissel tot den volgenden termjjn aan te bieden. «Kunt gjj u niet voorstellen wie het was vroeg de oude heer. Zjjn onderlip schoot naar voren en de vooruitstekende adamsappel trilde sterk toen hjj voortging >Het was een van de heeren der stadspolitie." Torsten verbleekte, totdat- hjj even wit zag als zjjn eigen buste, die op de boeken kast stond. Zjjn gelaatstrekken werden slap, Zjjn gezicht werd buitengewoon lang. Zoo verliep er een heele minuut. Hjj bevoch' tigde zijne lippen om te kunnen spreken, maar zij bleven droog als leder. Daarop hield grootvader kalm een lange toespraak, en wel in dien vorm dat hjj Tor sten vragen deed doch die onmiddellyk zeli beantwoordde. Wiens naam was er onder den wissel geschreven? Wie had dien naam ge schreven, wie had dien naam valscheljjk valschelyk en gemeen nagemaakt? Ja nu was alles geopenbaard, klaar als de dag en de zaak en Seisbrug, drie heerenhuizen te bouwen. Reeds na Paschen zal met het werk worden aangevangen, dat 1 September moet zjjn af- geloopen. - Door burg. en weth. van Middelburg is aan J. Ferwerda te Assen, vergund om met ingang van 1 Mei 1904, voor een jaar, in de wachtkamer van het spoorwegstation en de stoep voor de wachtkamer le en 2e kl. den kleinhandel in sterken drank uit te oefenen. Daarbjj is overwogen dat het voor deze gemeente geldende maximum aantal vergun ningen is overschreden, doch dat een spoor wegstation is eene inrichting, waarin bezwaar- ljjk eene gelegenheid om sterken drank in het klein te kunnen verkrjjgen, zou kunnen worden gemist, zoodat zich hier een bjjzonder geval voordoet als bedoeld in art. 2, derde lid, der drankwet. Uit Vlissingen. Door de directie der koninkljjke maatschappij De Schelde zal den aandeelhouders worden voorgesteld het dividend over 1903 vast te stellen op 6 In een Woensdagavond door de afdeeling Vlissingen" van den Volksbondvereeniging tegen drankmisbruik, gehouden algemeene vergadering werd als bestuurslid by acclamatie herkozen de heer C. A. Kalbfleisch, die als voorzitter herkiesbaar was, en, in de plaats van den heer J. H. Dommisse, gekozen de heer A. van de Sande. De rekening over 1903, sluitende met een nadeelig saldo van 23.30, werd goedgekeurd. Het nadeelig saldo was een gevolg van het plaatsen van een ververschingstent nabjj het stadhuis bjj gelegenheid der loting voor de nationale militie. Die proef is mislukt en zal niet herhaald worden. Uit het jaarverslag bleek dat de afdeeling vier leden verloor door vertrek en overljjden en vyf nieuwe leden won. Het ledental be draagt thans 42. m Door een Middelburgsciien eierzoeker is onder Kqudekerke een kievitsei gevonden. Hjj beweert dat dit het eerste is in Zeeland, wat zeer goed mogeljjk iswjj tenminste ver namen nog niets van andere vondsten in ons gewest. In Friesland betaalt men thans 50 60 cent per stuk Of men er dit bier voor geven zal! Te Wolphaartsdjjk werd Woens dagavond jl. een anti-revolutionnaire kiesver- eeniging opgericht aanvankelyk met 20 leden. De heeren Donner en Dekker te Goes hadden verschillende partygenooten opgeroepen. Onge veer een vjjftigtal personen, waaronder ook vele niet-geestverwanten, waren opgekomen. Genoemde heeren en de heer A. de Visser, predikant te Wolphaartsdjjk, voerden het woord. Tot bestuursleden werden gekozen de heeren A. Nagelkerke, voorzitterJ. Smallegange, vice-voorzitterJ. Kooiman, secretarisW. Wisse, penningmeesterA. Hjjnsdjjk, J. Meulen- berg en D. Remjjnse. Tot commissaris van Ons Huis te Goes is benoemd mej. E. Massee, die de benoeming heeft aangenomen. Dat de naastenliefde nogvolstrekt de wereld niet uit is, ondervond dezer dagen zoo schrjjft men ons een inwoner van St. J a n s t e e n, die reeds geruimen tjjd ongesteld was. Terwjjl hjj terwille van een zekere zaak in Den Haag was, om voor een regeeringslichaam te verschjjnen, trok zijn ziekeljjk uiterljjk de aandacht van iemand met wien hy in aan raking kwam. Een paar dagen later toch ont ving hjj uit de hofstad van een onbekende, die zich X IJ Z teekent, 25 gulden voor ver sterkend voedsel, en weer een paar dagen, zeker na ingewonnen informatiën, het verbly- dend bericht, dat hij op kosten van denzelfden' onbekende naar een longljj dersgesticht kan gaan totdat hjj is hersteld. Door den heer L. A. Feykes, pred. by de Herv. Gem. te Arnemuiden, is het be roep naar die gemeente te Colynsplaat aan genomen. i Bjj de te Goes gehouden overgangs examens aan de Rijksnormaallessen zjjn be vorderd van de eerste klasse naar de tweede: 3 manneljjke leerlingenC. S. Kriense Locker, Wemeldinge, F. P. P. Hoornick, 's Heerenhoek, en P. M. v. d. Slikke, Hansweert2 vrouwelijke leerlingen H. L. Meyers, Nisse, en J. Waverjjn, Kruiningen; niet bevorderd werden vier meisjes; van de tweede klasse naar de derde: zes meisjes nl.: F. Kole en G. C. Bakker, Krab- bendijke, W. M. J. Goor, Hoek, C. M. Goeman, Heinkenszand, J. Wesdorp, Ierseke en B. M. Pennings, Goesvyf manneljjke leerlingen C. J. de Jonge, Ierseke, P. J. Dobbelaer, We meldinge, J. Sandee, Wolfaartsdyk, J. W. A. Vermeule, Colynsplaat, en L. J. de Jong, Goes; niet bevorderd werden twee mannelyke en drie vrouweljjke leerlingen; van de derde klasse naar de v i e r d e: 3 man nelyke leerlingenJ. P. de Raad, Kruiningen, I. Harmsen en D. C. v. d. Werff, Goes; 9 vrouweljjke kweekelingenF. Butler, Bieze- linge, E. A. Yerburg, A. Glerum, J. W. Dros, J. J. Dormaar en E. de Beste, allen Goes, J. S. Meyers, Nisse, H. J. van Elsacker, Krab- bendyke, en D. J. Hubrecbtse, Iersekeniet bevorderd werden drie meisjes. Eén meisje uit die klasse is in den loop van het leerjaar overleden. Benoemd tot onderwjjzer te Milligen, by Nymegen, de heer J. van der Vliet te Ier seke, die daarvoor echter bedankte maar de benoeming naar Terneuzen aannam. Voor het middelbaar onderwys in Neder- landscb-Indië wordt gevraagd een leeraar, be voegd tot het geven van onderwys in de Duitsche taal en natuurkunde aan eene hoogere burgerschool met vjjfjarigen cursus. Voor de daaraan verbonden voordeelen en de in te zenden stukken verwjjzen wjj naar de St. Ct van heden. De afdeeling Middelburg van het Nederlandscb Tooneelverbond heeft ook een bljjk gegeven van deelneming in het treurig lot, dat den tooneelspeler Louis van Westerhoven heeft getroffen. Haar bestuur zond aan den heer Willem van Korlaar, directeur-gérant van de Konink ljjke Vereeniging Het Nederlandscb Tooneel, eene bjjdrage, met verzoek het bedrag daarvan te voegen by de bate, die de 14 April, ten was aangegeven. «Begrjjpt ge aangegeven by de politie." De man, wiens naam nage maakt was, had den wissel geweigerd had verlangd dat de zaak aangegeven werd, zonder aanzien des persoons ofschoon die schurk van een woekeraar het had willen tegenhouden, in der minne schikken gesmoord als een citroen, dien hy langzaam kon uitknjjpen. Torsten luisterde in .de grootste spanning. Alle brokstukken van zjjn juridische studies lagen op den loer naar een achterdeurtje, om zich er uit te draaien, maar hjj voelde dat hij zich slechts verwarde in een net van paragra fen, die hem als sterke vischhaken naar om laag trokken, onder de strafwet. Hy hjjgde naar adem, werd heet en koud over het heele lichaam, zjjne handen, die de tafel omklemden, hadden bjjna geen gevoel meer. En toch toch Wat kon men hem doen wat wilde men eigenljjk van hem Men- schen van z jj n stand, van z ij n positie, zette men immers niet op water en brood De oude heer stond nu vlak voor hem en zei«Er is n u geen sprake van een tusschen- persoon tusschen mjj en u maar van een tusschenpersoon tusschen u en de politie. Op de andere zyde van de zaak kom ik straks". Torsten kromp ineen. Eensklaps zag hij het gevaar in al zjjn afgryseljjkheid voor zich Politie, de rechercheur, die al hier geweest wasGrootvader moest hem helpen hy moest en hjj zou. »Wilt ge mjj niet helpen steunde hjj, klappertandend. Hjj kwam op het denkbeeld om zich te verootmoedigen voor den ouden man, te knielen, te schreien, zjjne handen te kussen. Het was alles slechts uit nood en dus niet bindend voor zjjn eergevoelEn hy smeekte. Hjj wilde veel liever dat de zaak tusschen hen beiden bleef. Hy smeekte ter wille van zjjn overleden vader, terwille der familierelatie, om 's hemels wil, om genade en vergiffenis en beloofde in kinderachtige bewoordingen beterschap en boetedoening. Grootvader zag schamper op hem neer. «Zjjt gjj een volwassen manriep hjj uit. »Mjj zult gjj in alle geval rekenschap afleggen als een man. Van dat punt ga ik uit. Met de politie heb ik de zaak in orde gebracht zooals dat in zulk een geval behoort." Torsten voelde zich op eens van aj zjjn zielsangst bevryd. «Luister: Ik ging naar den man, wiens handteekening gjj nagemaakt hebt. Ik kende hem niet hy behoort tot een andere wereld dan ik, maar ziet ge voor dien wild vreemden man, die ver beneden mjj staat in rang, ver nederde ik mij, en vroeg om genade voor u. Ik smeekte hem om zjjn aanklacht in te trekken Maar hy zei«NeenMen mocht niet de groote dieven laten loopen en de kleine ham i gen." Maar ten slotte ging hjj toch met mjj behoeve van genoemden acteur, door de Veree niging te geven voorstelling zal opleveren. Zou dit voorbeeld ook navolging kunnen vinden bjj andere afdeelingen of personen buiten Amsterdam, die, evenals velen in Middelburg, Louis van Westerhoven zich herinneren uit zjjn verdiensteljjk optreden in menig tooneel- spel Bjj den uitgever K. le Cointre alhier is verschenen Biggekerke, zjjn burgerljjke en kerkelyke geschiedenis, door K. Wielemaker, hoofd der Chr. school aldaar. In dit werkje, uitgegeven met steun van het Zeeurvsch Genootschap der Wetenschappen, behan delt de schrjjver de plaatselijke en de kerkelyke geschiedenis benevens het onderwijs, terwjjl hy er nog eenige losse schetsen aan toevoegt. De Allg. Zeitung laat zich zeer gunstig uit over den liederavond van Harry van der Harst te München. De stem is, zegt het blad, merkwaardig van kracht en volheid. Licht terugkeerende onzekerheden van intonatie wjjzen op een nog niet voldoende geregelde ademhaling; voor het overige bljjkt uit alles talent en studie, buitengewone geistige Anlagen leiden tot een boeiende voordracht, en de zan geres weet zich in hetgeen zjj voordraagt te verdiepen. Zjj zong o. a. liederen van Beethoven en Brahms, en ook zarte Hollandische Minnelieder van Nicolaï, deze laatste met verrassende lenigheid. Het oorspronkeljjke handschrift van Milton's Paradise Lost heeft eindelyk een kooper gevonden. Het is een ryke Amerikaansche boekenverzamelaar, wiens naam niet genoemd wordt. Ook de prjjs is niet bekend. Doch deze is in allen gevalle boven de 5000 pond sterling. Het stuk dat slechts een zeer betrekkelijke waarde heeft omdat het niet door Milton is geschreven, maar bljjkbaar slechts het voor den drukker bestemde afschrift van het dictaat is werd reeds naar Amerika verzonden- Kort geleden nog werd de minimum koop- prjjs op een verkooping te Londen door niemand geboden. Onze handel in slachtvee met België is in de laatste weken zeer achteruitgaand, en geen wonder. Door den invoer van Ameri- kaansch vee en van ontzaglijke hoeveelheden bevroren vleesch uit Argentinië is de prjjs van het vleeBch in België zeer gedaald. Met het oog op het a. s. Paaschfeest is goede en beste kwaliteit ossenvleesch in de hallen te Antwerpen verkrijgbaar voor de volgende prjjzen Hoepvleesch 30 cent het kilo, rostbeaf 50 cent, worsten en gehakt 40 cent per kilo. Door de Landbouwgroep der Kamer van volksvertegenwoordigers in België zal binnen eenige dagen een voorstel ingediend worden om den invoer van bevroren vleesch uit Ame rika te verbieden. A. R. Ct. In het hoofdkiesdistrict Eist is Woensdag bjj enkele candidaatstelling tot lid der Tweede kamer gekozen de heer mr A. baron van jVjjn- bergen (R. K.) te Arnhem. De professoren der juridische faculteit van de Leidsche hoogeschool besloten, volgens het Leidsche Dbld, niet te antwoorden op het naar het politiebureau. En toen was het te laat, de zaak was naar den rechter verwezen. Die heer, die hier van avond geweest is, kwam om je in hechtenis te nemen." Torsten schrikte en meende dat hy in een leege, zwarte diepte stortte. «Maar ik heb nog meer gedaanwant ziet geik heb mjj zelf beloofd dat de zaak zuiver tusschen ons beiden zon staan. Opnieuw ging ik naar den inspecteur van politie en verkreeg van hem een uitstel van 24 uur, voor de inhechtenisneming. Vóór dien tjjd kunt gjj buiten bet bereik der Deensche wet zjjn kant ge. Er zal niet op u gelet worden. Dat werd. mjj ronduit gezegd ter wille van mjjn geachten naam en op voor spraak van den aanklager." Weg? Vertrekken? Tevergeefs trachtte Torsten zjjne gedachten te verzamelen. Op reis gaan? Hjj zag geen richting voor zich, welke hy kon uitgaan. Hjj wilde niet weg. Liever stervenJa, veel liever sterven er een einde aan maken, bevrjjd zjjn van alle lasten en bezwaren, inslapen en verdwjjnen voor eeuwig Zjjn verbeelding begon te zweven, te dobberen over de doodsgedachte. Natuurljjk was de dood de edelste uitweg en de gemakkelykste veel gemakkeljjker dan uit het warme nest geslingerd te worden in, de hemel weet wat voor een moeiljjk levenSlechts met stukken en brokken hoorde hjj wat grootvader zeivan: boot te Hamburg,

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1904 | | pagina 1